Tatamkhulu Afrika, Johann Nestroy, Gabriel Marcel, Noam Chomsky, Willa Cather

De Zuid-Afrikaanse dichter en schrijver Tatamkhulu Afrika werd geboren op 7 december 1920 in Egypte. Zie ook mijn blog van 7 december 2006.

Small bird singing in a bush

Small bird in a bush:
cars in the street rush
past it like the Gadarene swine,
line upon line.

Soft feathers fluff
in a lean wind, rough
as a rasp in the leaves’ green,
brooming the earth clean.

Cognisant of none
save the strengthening sun,
the blood of its dawn
still red on the hill,

it sings and it sings,
repetitive rings
and showers of sound
seeming profound

to the shallows in me,
but, in reality,
only a bird’s things:
sex and seed, rain on the wings,

consciousness of wamth and light,
withdrawal of the night,
the wind’s suddenness,
or its silences.

All this I know,
and no less know
its innocence, my prescience,
and which the better sense,
and which the finer face,
and which the saving grace:
self-seeking orison
or this simple hymnal to the sun?

Afrika2

Tatamkhulu Afrika (7 december 1920 – 23 december 2002)

 

De Oostenrijkse schrijver Johann Nepomuk Eduard Ambrosius Nestroy werd geboren in Wenen op 7 december 1801. Zie ook mijn blog van 7 december 2006.

Uit: Die schlimmen Buben in der Schule

Landrat Sternau. Franz.

(Mit dem Aufrollen des Vorhanges tritt Franz mit dem Landrat Sternau ein. Sternau ist in einen simplen Überrock gekleidet, Franz trägt ein großes Paket Bücher, in Packpapier emballiert.)

Franz. Wie gesagt, zu Hause ist er nicht, ich habe ihn diesen Morgen schon begegnet – (das Paket auf die vordere Bank ablegend) aber wenn Sie ihn hier erwarten wollen –

Sternau. Sie haben mir auf dem Wege von der Post bis hieher den Mann so lebhaft geschildert, daß ich kaum mehr nötig habe, ihn persönlich kennenzulernen. Nur scheint es, daß Sie mit zuviel Vorliebe –

Franz. Der Magister ist gewiß ein braver, herzensguter Mann!

Sternau. Ich höre aber von Unordnungen im Schulwesen hier auf dem Schlosse; warum schweigen Sie darüber?

Franz(etwas stockend). Weil – (für sich) dieser Fremde hat so etwas Gebieterisches und Vertrauenerweckendes zugleich –

Sternau. Fürchten Sie nicht, durch Offenheit dem Magister zu schaden!

Franz. Er trägt auch gewiß keine Schuld. Die liebe Jugend ist dem guten alten Mann etwas über den Kopf gewachsen, das ist das Ganze.

Sternau. Das passiert diesen Herrn öfters. Das Alter allein ist nicht genug, die Jugend in Respekt zu erhalten, es bringt nur leider oft die entgegengesetzte Wirkung hervor. Aber Sie sollten dann um so mehr – Sie sind ja sein Gehilfe!

Franz. Ach, wenn ich’s wäre! Aber er verweigert mir durchaus diesen Titel! »Aufseher« – das ist alles, was er mir zugesteht. Dadurch schmälert er mein Ansehn und hindert mich, so zu wirken, wie ich’s gerne möchte.

Sternau. Ist er Ihnen abgeneigt?

Franz. O nein! Aber – man kann ihm’s im Grunde nicht verargen – er ist ängstlich, fürchtet immer, seine nicht gesicherte Stellung hier zu verlieren, und will es daher durchaus nicht merken lassen, daß er altershalber schon eines Gehilfen bedürfte.

Sternau(nachsinnend, für sich). Nun – nun – wir werden ja sehn –

 

Nestroy_1842

Johann Nestroy (7 december 1801 – 25 mei 1862)

 

De Franse filosoof en toneelauteur Gabriel Marcel werd geboren op 7 december 1889 in Parijs. Zie ook mijn blog van 7 december 2006.

Uit: EN QUÊTE DE CE QUI NE PASSE PAS

Je me suis souvent demandé si d’une certaine manière ce n’est pas la musique à peu près seule qui peut donner la clef, ou même qui est la clef de mon œuvre tout entière, philosophique et dramatique

Quand je me demande pourquoi, moi qui fus élevé en dehors de toute religion, dans une famille agnostique, je pris position dès mon adolescence en faveur du christianisme, alors que je ne pouvais en toute sincérité me dire chrétien, je suis tenté de penser que le rôle de la musique a été primordial et c’est avant tout à Jean-Sébastien Bach que je songe et presque exclusivement.

En écoutant ou en lisant les Passions et les Cantates, j’avais l’assurance invincible que ce qui m’était révélé à travers elles présentait une réalité située par-delà toute discussion possible. Mais pouviez-vous être sûr, demandera-t-on, que cette réalité n’était pas simplement celle d’une âme profondément croyante ? Il me faut répondre, usant d’une notion qui devait plus tard m’apparaître comme fondamentale : ce qui se livrait à moi, c’était un témoignage, c’était une attestation. Or il ne peut y avoir témoignage ou attestation sans une référence à la réalité attestée. Je puis donc dire en toute certitude que la musique a été pour moi un chemin vers la conversion.

Il faut ajouter ceci, qui est sans doute encore plus significatif : le fait que toute mon enfance avait été assombrie par la mort prématurée de ma mère, enlevée en deux jours par une maladie foudroyante quand j’allais avoir quatre ans, a contribué, je peux le dire en toute certitude, à conférer pour moi une priorité vécue à la question de l’au-delà.

L’abus de la fonctionnalisation est un des traits les plus significatifs du monde dans lequel nous vivons. Le fonctionnarisme, le cancer bureaucratique n’est qu’un aspect particulièrement évident de ce fléau. « La vie dans un monde axé sur l’idée de fonction, écrivais-je en 1933 dans l’essai intitulé Position et approches concrètes du mystère ontologique, est exposée au désespoir. Elle débouche sur le désespoir. En réalité ce monde est vide, il sonne creux ; si elle résiste au désespoir, c’est uniquement dans la mesure où jouent au sein de cette existence et en sa faveur certaines puissances secrètes qu’elle est hors d’état de penser ou de reconnaître. ”

Gabriel_Marcel_courte

Gabriel Marcel (7 december 1889 – 8 oktober 1973)

 

De Amerikaanse taalkundige, mediacriticus en anarchistisch denker Noam Chomsky werd geboren in Philadelphia op 7 december 1928. Zie ook mijn blog van 7 december 2007.

Uit: Understanding Power

“I’ll tell you another, last case—and there are many others like this. Here’s a story which is really tragic. How many of you know about Joan Peters, the book by Joan Peters? There was this best-seller a few years ago [in 1984], it went through about ten printings, by a woman named Joan Peters—or at least, signed by Joan Peters—called From Time Immemorial. It was a big scholarly-looking book with lots of footnotes, which purported to show that the Palestinians were all recent immigrants [i.e. to the Jewish-settled areas of the former Palestine, during the British mandate years of 1920 to 1948]. And it was very popular—it got literally hundreds of rave reviews, and no negative reviews: the Washington Post, the New York Times, everybody was just raving about it. Here was this book which proved that there were really no Palestinians! Of course, the implicit message was, if Israel kicks them all out there’s no moral issue, because they’re just recent immigrants who came in because the Jews had built up the country. And there was all kinds of demographic analysis in it, and a big professor of demography at the University of Chicago [Philip M. Hauser] authenticated it. That was the big intellectual hit for that year: Saul Bellow, Barbara Tuchman, everybody was talking about it as the greatest thing since chocolate cake.Well, one graduate student at Princeton, a guy named Norman Finkelstein, started reading through the book. He was interested in the history of Zionism, and as he read the book he was kind of surprised by some of the things it said. He’s a very careful student, and he started checking the references—and it turned out that the whole thing was a hoax, it was completely faked: probably it had been put together by some intelligence agency or something like that. Well, Finkelstein wrote up a short paper of just preliminary findings, it was about twenty-five pages or so, and he sent it around to I think thirty people who were interested in the topic, scholars in the field and so on, saying: “Here’s what I’ve found in this book, do you think it’s worth pursuing?”

noam_chomsky_jpg

Noam Chomsky (Philadelphia, 7 december 1928)

 

Zie voor onderstaande schrijvers ook mijn blog van 7 december 2006..

De Amerikaanse schrijfster Willa Cather werd geboren op 7 december 1873 in de buurt van Winchester, Virginia.

Noam Chomsky, Tatamkhulu Afrika, Willa Cather, Johann Nestroy, Gabriel Marcel

De Amerikaanse taalkundige, mediacriticus en anarchistisch denker Noam Chomsky werd geboren in Philadelphia op 7 december 1928. Chomsky is emeritus hoogleraar taalkunde aan het Massachusetts Institute of Technology. Als grondlegger van de generatieve taalkunde is hij een van de invloedrijkste taalwetenschappers van de 20e eeuw. Noam Chomsky begon in 1945 aan zijn studies in filosofie, taalkunde en wiskunde aan de universiteit van Pennsylvania. Hij studeerde daar onder Zellig Harris, een professor in de taalkunde voor wiens politieke visies hij wel wat sympathie kon opbrengen. In 1949 trouwde hij met Carol Schatz en later kregen Noam en Carol drie kinderen. Hij behaalde in 1955 zijn PhD (doctorstitel), waarbij hij het meeste onderzoek de voorgaande vier jaren aan de Harvard universiteit had verricht. In zijn doctoraalscriptie begon hij al enkele van zijn linguïstische ideeën te ontwikkelen, en zette deze voort in zijn boek uit 1957 genaamd Syntactic Structures. Dit is waarschijnlijk zijn beroemdste werk binnen de taalkunde, en lange tijd is het een soort bijbel geweest voor veel taalkundigen binnen de Chomskyaanse traditie, die vaak Chomskyanen genoemd werden. Sinds de aanslagen van 11 september 2001 heeft Chomsky zijn taalkundige werk voor een groot deel (maar niet geheel) aan de kant gezet om tijd de hebben om politiek commentaar te geven. Wel voerde hij daarna nog een wetenschappelijke polemiek tegen de optimaliteitstheorie. Hij geldt eveneens als criticus van de mondialisering, de media en het neoliberalisme.

 

Uit: Hegemony or Survival: America’s Quest for Global Dominance

“A few years ago, one of the great figures of contemporary biology, Ernst Mayr, published some reflections on the likelihood of success in the search for extraterrestrial intelligence. He considered the prospects very low. His reasoning had to do with the adaptive value of what we call “higher intelligence,” meaning the particular human form of intellectual organization. Mayr estimated the number of species since the origin of life at about fifty billion, only one of which “achieved the kind of intelligence needed to establish a civilization.” It did so very recently, perhaps 100,000 years ago. It is generally assumed that only one small breeding group survived, of which we are all descendants.

Mayr speculated that the human form of intellectual organization may not be favored by selection. The history of life on Earth, he wrote, refutes the claim that “it is better to be smart than to be stupid,” at least judging by biological success: beetles and bacteria, for example, are vastly more successful than humans in terms of survival. He also made the rather somber observation that “the average life expectancy of a species is about 100,000 years.”

We are entering a period of human history that may provide an answer to the question of whether it is better to be smart than stupid. The most hopeful prospect is that the question will not be answered: if it receives a definite answer, that answer can only be that humans were a kind of “biological error,” using their allotted 100,000 years to destroy themselves and, in the process, much else.

The species has surely developed the capacity to do just that, and a hypothetical extraterrestrial observer might well conclude that humans have demonstrated that capacity throughout their history, dramatically in the past few hundred years, with an assault on the environment that sustains life, on the diversity of more complex organisms, and with cold and calculated savagery, on each other as well.

noam_chomsky

Noam Chomsky (Philadelphia, 7 december 1928)

 

Zie voor onderstaande schrijvers ook mijn blog van 7 december 2006..

 

De Zuid-Afrikaanse dichter en schrijver Tatamkhulu Afrika werd geboren op 7 december 1920 in Egypte.

 

De Amerikaanse schrijfster Willa Cather werd geboren op 7 december 1873 in de buurt van Winchester, Virginia.

 

De Oostenrijkse schrijver Johann Nepomuk Eduard Ambrosius Nestroy werd geboren in Wenen op 7 december 1801.

 

De Franse filosoof en toneelauteur Gabriel Marcel werd geboren op 7 december 1889 in Parijs.

Tatamkhulu Afrika, Willa Cather, Johann Nestroy, Gabriel Marcel

De Zuid-Afrikaanse dichter en schrijver Tatamkhulu Afrika werd geboren op 7 december 1920 in Egypte en is als kind in Zuid-Afrika aangekomen. Hij heeft gevochten in de Tweede Wereldoorlog en was een lid van de Umkhonto we Sizwe, de militaire tak van het ANC. Zijn eerste boek Broken Earth heeft hij geschreven toen hij nog maar zeventien jaar oud was, maar het duurde meer dan vijftig jaar voor zijn tweede werk Nine Lives verscheen. Hij is net na het verschijnen van zijn laatste boek, Bitter Eden, overleden aan de gevolgen van een auto-ongeval.

Werk: o.a:  Nine Lives (1991), Maqabane (1994), The Angel and Other Poems (1999), Mad Old Man Under the Morning Star (2001)

 

 

Dark where loneliness hides

Cat’s small child cries
in the dark where loneliness hides.
Cat’s small child beats
its breast in the soft
furriness of its need.

Cats don’t beat their breasts,
cats yell with lust
in the dark where loneliness hides?
Is it I, then, that cries,
mad child running wild?

Is it I that lies
in the dark where loneliness hides,
that listens as the wild geese wing
past short of the stars,
rime my roof with their dung?

Cat’s mewling, sky’s
sibilances, these
are the thieves of my ease?
What else waits
in the dark where loneliness hides?

My song has a crooked spine.
Should I break a bone
as I straighten it?
Or birth its crookedness in
the dark where loneliness hides?

 

 

 

Nothing’s changed

Small round hard stones click
under my heels,
seeding grasses thrust
bearded seeds
into trouser cuffs, cans,
trodden on, crunch
in tall, purple-flowering,
amiable weeds.

District six.
No board says it is:
but my feet know,
and my hands,
and the skin about my bones,
and the soft labouring of my lungs,
and the hot, white, inwards turning
anger of my eyes.

Brash with glass,
name flaring like a flag,
it squats
in the grass and weeds,
incipient Port Jackson trees:
new, up-market, haute cuisine,
guard at the gatepost,
whites only inn.

No sign says it is:
But we know where we belong.

 

Afrika

Tatamkhulu Afrika (7 december 1920 – 23 december 2002)

 

De Amerikaanse schrijfster Willa Cather werd geboren op 7 december 1873 in de buurt van Winchester, Virginia. Haar familie trok in 1883 naar een farm in Nebraska en twee jaar later naar Red Cloud, waar Willa de rest van haar jeugd doorbracht. Cather kon gaanstuderen en werd in die jaren al theaterrecencent bij de Lincoln Journal. Van 1906 tot 1912 werkte zij in New York voor McClure`s Magazine. Daarna nam zij haar studie weer op en voltooide die in 1917 aan de universiteit van Nebraska. Haar omgeving inspireerde haar tot haar romans en verhalen. In 1923 won zij de Pulitzer Prijs. Ze zou nog veel meer prijzen winnen en ook eredoctoraten krijgen. Aan het eind van haar leven leefde zij teuggetrokken in New York, omdat zij het landschap waarin zij was opgegroeid niet meer wilde zien. Dat was onherkenbaar veranderd en vernietigd. Willa Cather was lesbisch en leefde jaren lang samen met haar partner Edith Lewis.

Uit: My Antonia

”Grandmother swung the bag of potatoes over her shoulder and went down the path, leaning forward a little. The road followed the windings of the draw; when she came to the first bend, she waved at me and disappeared.
I was left alone with this new feeling of lightness and content. I sat down in the middle of the garden, where snakes could scarcely approach unseen, and leaned my back against a warm yellow pumpkin. There were some ground-cherry bushes growing along the furrows, full of fruit. I turned back the papery triangular sheaths that protected the berries and ate a few. All about me giant grasshoppers, twice as big as any I had ever seen, were doing acrobatic feats among the dried vines. The gophers scurried up and down the ploughed ground. There in the sheltered draw-bottom the wind did not blow very hard, but I could hear it singing its humming tune up on the level, and I could see the tall grasses wave. The earth was warm under me, and warm as I crumbled it through my fingers. Queer little red bugs came out and moved in slow squadrons around me. Their backs were polished vermilion, with black spots.
I kept as still as I could. Nothing happened. I did not expect anything to happen. I was something that lay under the sun and felt it, like the pumpkins, and I did not want to be anything more. I was entirely happy. Perhaps we feel like that when we die and become a part of something entire, whether it is sun and air, or goodness and knowledge. At any rate, that is happiness; to be dissolved into something complete and great. When it comes to one, it comes as naturally as sleep.”

willa-cather-portrait

Willa Cather (7 december 1873 – 24 april 1947)

 

Johann Nepomuk Eduard Ambrosius Nestroy werd geboren in Wenen op 7 december 1801. Nestroy was de zoon van een Weens advocaat. Aanvankelijk wou hij, na van 1817 tot 1822 gestudeerd te hebben, operazanger worden, en hij was als basbariton behoorlijk succesvol. Hij was in 1823 getrouwd, maar zijn huwelijk liep reeds in 1827 op de klippen door toedoen van zijn overspelige aandrang. Nadat zijn vrouw hem verlaten had, besloot hij zijn carrière over een andere boeg te gooien: nog datzelfde jaar begon hij zelf stukken te schrijven. Op korte tijd groeide hij uit tot een van de populairste en beruchtste auteurs van Oostenrijk. Nestroy was zowel acteur, schrijver als zanger. Hij liet ongeveer 80 stukken na, die alle in het Weense dialect zijn geschreven en satires of parodieën zijn. De stukken van Nestroy werden lang als onbelangrijke, eenvoudige kluchten aangezien, en Nestroy geraakte in de literatuurkritiek na zijn dood enigszins in de vergetelheid, totdat Karl Kraus hem herontdekte: hij was sterk onder de indruk van Nestroys virtuose taalspel. Geen enkele andere auteur uit de Biedermeier experimenteert zo extreem met taal en woordspelingen, en qua stijl is het werk ronduit anarchistisch. Nestroy schijnt stilistisch aan te sluiten bij de Vormärz, terwijl zijn onderwerpen duidelijk tot de Biedermeier behoren.

Uit: Einen Jux will er sich machen

(Weinberl)  „Vor dem Handelsstand kriegt man erst den wahren Respekt, wenn man zwischen Handelsstand und Menschheit überhaupt eine Bilanz zieht. Schaun wir auf ’n Handelsstand, wieviel gibt’s da Großhandlungen, und schaun wir auf die Menschheit, wie wenig große Handlungen kommen da vor! – Schaun wir auf ’n Handelsstand, vorzüglich in der Stadt, diese Menge wunderschöne Handlungen, und schaun wir auf d’ Menschheit, wie schütter sind da die wahrhaft schönen Handlungen ang’sät! – Schauen wir auf ’n Handelsstand, diese vielen Galanteriehandlungen, und schaun wir auf d’ Menschheit, wie handeln s’ da oft ohne alle Galanterie, wie wird namentlich der zarte, gefühlvolle, auf alle Galanterie Anspruch machende Teil von dem gebildetseinsollenden, spornbegabten, zigarrozuzelnden, roßstreichelnden, jagdhundkaschulierenden Teil so ganz ohne Galanterie behandelt! – Jetzt, wenn man erst die Handlungen der Menschheit mit Gas beleuchten wollt’ – ich frag’, wieviel menschliche Handlungen halten denn eine Beleuchtung als wie eine Handlung auf ’n Stock-im-Eisen-Platz aus? – Kurzum, man mag Vergleiche anstellen, wie man will, der Handelsstand is was Erhabenes, wir haben einen hohen Standpunkt, wir von der Handlung, und ich glaub’, bloß wegen dieser schwindelnden Höhe fallen so viel’ von der Handlung! – Der Christopherl tandelt wieder mit ’n G’wölb’zusperr’n.“

nestroy

Johann Nestroy (7 december 1801 – 25 mei 1862)

 

De Franse filosoof en toneelauteur Gabriel Marcel werd geboren op 7 december 1889 in Parijs. Hij was de belangrijkste vertegenwoordiger van het Christelijk existentialisme. Marcel was na zijn studie filosofie werkzaam als lector en theatercriticus in het uitgeversvak en werd later hoogleraar aan verschillende universiteiten. Als zoon van niet pratiserende joodse ouders beschouwde hij zich eerst als atheist, maar in 1929 bekeerde hij zich tot het  katholicisme. Onder invloed van Henri Bergson kwam hij al voor Jean Paul Sarte uit bij het existentialisme, maar zelf noemde hij nzich liever „neo-socratisch“.  In zijn belangrijkste werken Être et avoir (1935) Le mystère de l’être (1951) en L’homme problematique (1955) keerde Marcel zich tegen het verzakelijkte denken van de moderne tijd dat zich oriëneert op het „hebben en willen beschikken over“. Het niveau van het hebben moet worden getranscendeerd in de liefde, waarvoor de ander geen objekt (Hij) meer is, maar een in de dialoog ervaarbaar „tegenover“ (Jij). Marcel schreef 28 toneelstukken die vaak handelen over de gebrokenheid van de menselijke existentie, waaronder Le monde cassé 1933).

 

Uit: Le Mystère de l’Être

 

« Je rappellerai d’abord cette phrase d’un de mes personnages: aimer un être, c’est dire : toi, tu ne mourras pas. Mais quel peut être le sens exact de la portée d’une telle affirmation ? Elle ne se réduit sûrement pas à un vœu, à un optatif, elle présente bien plutôt le caractère d’une assurance prophétique… Qui pourrait se formuler exactement comme suit : quels que soient les changements survenus dans ce que j’ai sous les yeux, toi et moi, nous resterons ensemble ; l’événement qui est survenu et qui est de l’ordre de l’accident, ne peut rendre caduque la promesse d’éternité incluse dans notre amour… « 

 

… »Le seul problème essentiel est posé par le conflit de l’amour et de la mort. S’il y a en moi une certitude inébranlable, c’est qu’un monde déserté par l’amour ne peut que s’engloutir dans la mort, mais c’est aussi que là où l’amour persiste… la mort ne peut pas ne pas être en définitive vaincue… ».

 

 

Of het werkelijk zo is weet ik niet, maar de Nederlandse dichter Ed. Hoornik heeft een gedicht geschreven dat door Marcel lijkt te zijn geïnspireerd.

 

Hebben en zijn

Op school stonden ze op het bord geschreven.
Het werkwoord hebben en het werkwoord zijn;
Hiermee was tijd, was eeuwigheid gegeven,
De ene werklijkheid, de andre schijn.

Hebben is niets. Is oorlog. Is niet leven.
Is van de wereld en haar goden zijn.
Zijn is, boven die dingen uitgeheven,
Vervuld worden van goddelijke pijn.

Hebben is hard. Is lichaam. Is twee borsten.
Is naar de aarde hongeren en dorsten.
Is enkel zinnen, enkel botte plicht.

Zijn is de ziel, is luisteren, is wijken,
Is kind worden en naar de sterren kijken,
En daarheen langzaam worden opgelicht.

 

Ed. Hoornik

Marcel

Gabriel Marcel (december 1889 – 8 oktober 1973)