Niccolò Ammaniti, Dannie Abse

De Italiaanse schrijver Niccolò Ammaniti werd geboren in Rome op 25 september 1966. Zie ook alle tags voor Niccolò Ammaniti op dit blog.

Uit: Zo God het wil (Vertaald door Etta Maris)

“Er was niets te horen. Zelfs niet de auto’s die dag en nacht langs het huis raasden en die je, als je je ogen dichtdeed, het gevoel gaven dat ze de kamer binnenreden. Het is de sneeuw. Sneeuw dempt de geluiden. Zijn vader liep naar het raam en legde zijn hoofd tegen het glas dat vochtig was van de condens. Nu tekende het licht in de gang de driehoeksspier en de getatoeëerde cobra op zijn rug. ‘Jij slaapt veel te diep. In de oorlog ben jij er als eerste bij.’ Cristiano concentreerde zich en hoorde in de verte het schorre geblaf van de hond van Castardin. Hij was er zo aan gewend dat zijn oren het niet meer waarnamen. Hetzelfde gold voor het gezoem van de neonlamp in de gang en de kapotte spoelbak van de wc. De hond?'Het is je gelukt… Ik begon me al zorgen te maken.’ Zijn vader draaide zich opnieuw naar hem om. ‘Hij is geen minuut stil geweest. Zelfs niet nu het sneeuwt.’ Cristiano wist nog wat hij droomde toen zijn vader hem wakker had gemaakt. Beneden in de woonkamer, naast de televisie, stond een groot, lichtgevend aquarium met daarin een groene, glibberige kwal die een heel vreemde taal sprak met allemaal c’s, z-en en r-en. En het mooie was dat hij die kwal volledig kon verstaan. Hoe laat is het eigenlijk? vroeg hij zich gapend af. De lichtgevende wijzerplaat van de radiowekker op de grond wees drie uur drieëntwintig aan. Zijn vader stak een sigaret op en blies de rook uit. ‘Die hond hangt me de keel uit.’ `Die hond is gewoon gek. Komt door al die stokslagen die hij krijgt…’ Nu zijn hart niet meer zo bonkte, voelde Cristiano de slaap zwaar op zijn oogleden drukken. Hij had een droge mond die smaakte naar de knoflook van de kip van de snackbar. Misschien zou die vieze smaak verdwijnen als hij wat dronk, maar het was te koud om naar de keuken te gaan.
Hij was graag verdergegaan met zijn droom over de kwal op het punt waar hij gebleven was. Hij wreef in zijn ogen. Waarom ga je niet naar bed? De vraag kwam in hem op, maar hij slikte hem in. Uit de manier waarop zijn vader door de kamer liep viel op te maken dat hij niet van plan was te gaan slapen. Drie sterren. Cristiano had een schaal van nul tot vijf om de irritatie van zijn vader te meten. Of eigenlijk ergens tussen de drie en vier sterren. De gevarenzone van ‘alert zijn’, met als enige juiste strategie: hem altijd gelijk geven en zo min mogelijk irriteren. Zijn vader draaide zich om en schopte hard tegen een witte plastic stoel, die door de kamer rolde en tot stilstand kwam tegen een stapel dozen waarin Cristiano zijn kleren bewaarde. Hij had zich vergist. Dit was vijf sterren. Rood alarm. Hier gold als enige strategie: zwijgen en opgaan in de omgeving. Zijn vader was al een week zo onrustig. Een paar dagen eerder had hij zich gestort op de badkamerdeur die niet openging. Het slot was kapot. Een paar minuten was hij in de weer geweest met een schroevendraaier. Hij zat daar op zijn knieën te vloeken, schold op Fratini, de ijzerhandel waar hij het slot had gekocht, de Chinese fabrikant die een slot van blik had gemaakt, de politici die toestonden dat zulke rommel werd geïmporteerd, en het leek wel of ze daar allemaal voor hem stonden, maar niets hielp, die deur wilde gewoon niet opengaan.”

 

Niccolò Ammaniti (Rome, 25 september 1966)

 

De Britse dichter en schrijver Dannie Abse werd geboren op 22 september 1923 in Cardiff, Wales. Zie ook alle tags voor Dannie Abse op dit blog.

 

Röntgenstraal

Sommigen jagen op de zeebodem, sommigen stormen naar een ster
en, moeder, sommige geobsedeerde mensen draaien elke steen om
of maken graven open om dat sterrenlicht binnen te laten.
Er zijn mannen die alles openmaken.

Harvey, de bloedsomloop,
en Freud, de circulatie van onze dromen,
nieuwsgierig, eervol en vereerd, zijn
als alle ontdekkingsreizigers. Mannen die mannen openmaken.

En die anderen, moeder, met ziektes
zoals grote straten die naar hen vernoemd zijn: Addison,
Parkinson, Hodgkin – artsen die snel en als eerste
zouden arriveren bij elke wrange sterfbedscène.

Ik ben hun slow coach-collega, half bang,
onnieuwsgierig. Als jongen was ik al zo: je weet hoe
mijn kleine hand nooit een wekker
uit elkaar haalde of een omgekomen muis vilde.

En deze grotere hand is hetzelfde. Hij steekt nu
uit een witte mouw om, moeder, je röntgenfoto omhoog
te houden tegen het gloeiende scherm. Mijn ogen kijken
maar willen het niet; Ik wil het nog steeds niet weten.

 

Vertaald door Frans Roumen

 

Dannie Abse (22 september 1923 – 28 september 2014)

 

Zie voor de schrijvers van de 25e september ook mijn blog van 25 september 2021 en ook mijn blog van 25 september 2019 en ook mijn blog van 25 september 2018 en eveneens mijn blog van 25 september 2016 deel 2.

Joke van Leeuwen, Dannie Abse

De Nederlandse dichteres, schrijfster, illustrator en cabaretière Johanna Rutgera van Leeuwen werd geboren op 24 september 1952 in Den Haag. Zie ook alle tags voor Joke van Leeuwen op dit blog.

 

Hulp

Vroeger kwam bij ons een vreemde vrouw
die jurken maakte van kapotte broeken
en soep van groente die was weggesmeten
die lappen breide van verdwaalde draden
en overvloed van bodems los kon schrapen,
die planten overreedde tot gedijen
en koeken vulde met een hart van spijs

en als het nacht was liep ze weer naar huis
en kroop in bed en wist niet hoe te slapen

 

Groepsportret

Zet alles klaar om vooraf vol te zijn,
in forse hompen, snijdend te verdelen.
Valt het van tafels, zal het vallen.
Grond eindigt niet.

Zorg dat servetten vleugels zijn en boten
tot ze op schoten liggen voor het morsen.
Moet iemand even doen alsof een hoed,
laat maar begaan.

Dan kruimels weg en kleren recht en voorsten
vooraan neergelegd, daarachter door de knieën,
daarachter staan. Lachen zacht, vlucht niet,
kijk niemand aan.

Alleen wie scherpstelt, schiet, vereeuwigt.

 

Ik ging daar naar een winkel

Ik ging daar naar een winkel om
iets wat bestond te kopen.
Ze konden mij daar niet verstaan,
dus wees ik kleur aan, zweeg hoe hol,
boog ik hoe rond, trilde hoe licht,
bewoog ik hoogte, lengte, breedte.
Ze zeiden: wiewie wiewiewie
en legden heel hun toonbank vol
met veel wat ik niet wilde.
Ik moest naar huis terug. Ik moest
er woorden bij. Maar hoe te weten
of wat ik in mijn woorden zei
en zij in hun taal anders ook
in hun taal net zo heette.

 

Joke van Leeuwen (Den Haag, 24 september 1952)

 

De Britse dichter en schrijver Dannie Abse werd geboren op 22 september 1923 in Cardiff, Wales. Zie ook alle tags voor Dannie Abse op dit blog

 

Vraag het aan de maan

1

Wakker na 03.00 uur
vlakbij de grenzen van het Niets
het is eenvoudig, zo eenvoudig
om je (zoals William Blake) een archaïsche engel
voor te stellen die scheef staat
in een kegel van licht,
niet van deze wereld;

eenvoudig om op dit uur van bedrog
te geloven dat er een engel komt
die de schedels van baby’s aanraakt,
hun fontanellen,
die het lange geheugen verwijdert
van generaties—
het ontstaan van déjà vu;

eenvoudig zich engelenlicht voor te stellen
zo helder als dat plotselinge
gewone raam
dat ik om middernacht zag
aan de overkant van de weg
vóór het sluiten van de luiken.

2

Nog een keer een aanwezigheid
ook nachtelijk, oneirisch,
geheimzinnig, in vermomming,
wachtend achter
een zich openende Seder-deur.

‘Nee’, zegt het kind, ‘weg.’
Ingekaderd in die zwarte rechthoekige
niemand.

(Een schaduw vlucht
als een licht gaat schijnen.)

Was de kindertijd is echt?
Probeerde een hengst
een merrie te bestijgen,
geschilderd door Apelles, zoals ze zeiden?

Geloofden de Griekse arbeiders werkelijk
dat het standbeeld dat verbannen zou worden
zou snikken als het werd weggedragen
naar Lord Elgins schip? Zoals ze zeiden.

De bedrogenen weten niet dat ze bedrogen zijn.
Wanneer nieuwsgierige Apion, met een griezelige schelp,
de geest van Homerus opriep
om te vragen waar hij werd geboren,
wiens bloedige hoofd leek toen,
slechts voor één moment,
boven de borstwering te verschijnen?

Vraag het aan de maan.
Het benoemde mysterie
is niet het gekooide mysterie.

Zelfs een nachtscène
kan een illusie zijn, fake,
als een haven ‘s middags
bekeken door een zonnebril,
het licht gesmeed boven
een door de maan gekwelde zee.

3

Ik kreeg één keer, één keer maar, ergens anders, bezoek,
bij een meer, bij een eik,
dichtbij een treurwilg en doornstruik,
in een zomer, buiten de tijd, in Engeland,
tijdens het kosmische liefdesuur
als dag en nacht zich verlegen vermengen,

als de dag in vervoering komt, niet weet
wat of wanneer en de nacht, extatisch,
niet helemaal zichzelf is
tot de late komst van de sterren.

Maar nu is het al vier uur ’s ochtends
en als de aanraking van een sneeuwvlok
rillerig-koud en stil.

Heeft er iemand geschreeuwd?
Ik hoorde iemand schreeuwen.
Niemand heeft geschreeuwd.

Ik werd wakker, dromend dat ik
klaarwakker was.

 

Vertaald door Frans Roumen

 

Dannie Abse (22 september 1923 – 28 september 2014)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 24e september ook mijn blog van 24 september 2020 en eveneens mijn blog van 24 september 2019 en ook mijn blog van 24 september 2017 deel 2.

Een vliegje in de herfst (Toon Tellegen), Inge Boulonois, Dannie Abse

 

Bij het begin van de herfst

 

Cresheim Glen, Wissahickon, Autumn door Thomas Moran, 1864

 

Een vliegje in de herfst

Een vliegje in de herfst,
vliegt tussen de takken van een berk-
geur van bladeren,
natte aarde-
en tussen die takken is niets
en tussen die en die,
het vliegje denkt misschien:
de spin is een verzinsel, het eerste web
moet nog worden uitgevonden!
Het wordt donker,
de maan komt op,
oud bos,
slingerende paden, nauwelijks lanen,
de moed om te verdwalen
bijna gemist.

 

Toon Tellegen (Brielle, 18 november 1941) 
De stadswallen in Brielle

 

De Nederlandse dichteres en schilderes Inge Boulonois werd geboren in Alkmaar op 23 september 1945. Zie ook alle tags voor Inge Boulonois op dit blog.

 

WIT

Het wit van niet begonnen werk,
van niks, een ongevormde overgave
aan je ogen, nog in en op te vullen
tijd. Zo pril dat je er amper op durft
komen, dat het je doet aarzelen zo stil.
Wit koestert al zijn mogelijkheden.
Je wacht met ingehouden adem
op een of ander aanzijn alsof
jijzelf daardoor ook pas ontstaat –

 

HET EINDE

De scheurkalender op z’n dunst.
We ezelen de files in, de winkels
uit met mondvoorraad voor tien.
De oude kuddegeest drijft ons
de laatste avond bij elkaar.

Om samen van alles te nemen, te eten,
kwinkslagen te kaatsen en oud zeer
te soppen, onze hoofden dik gevoerd met roes.
De koelkast zoemt van welbehagen.

Aan alles komt een begin.
Klokslag scheurt het jaar zich los,
het jongste uur ontfermt zich over ons,
zoent zich wijd in. We drommen
vrieskou in voor namaaklicht
en gierende bewijzen van bestaan.

Veel later staan we zeldzaam traag
en zeldzaam langzaam op. We gaan
het jaar weer overdoen –

 

SMALL TREASURE

How it casually found its own place
in a stone world, nothing in its way,
just between macadam and curb.
More vulnerable than flesh and blood

existing thanks to less than one
thimble of blown together earth.

With all its might enduring the swell
of the day, the ever-present
danger of slipping heels,
reckless gaze
in the rush of hurry almost too late.

By the globe just like us
pressed very tight to its bosom
while exposed to sunlight
it gives a big bluff of yes:
coltsfoot, carat yellow flowers –

 

Vertaald door Hannie Rouweler

 

Inge Boulonois (Alkmaar, 23 september 1945)

 

De Britse dichter en schrijver Dannie Abse werd geboren op 22 september 1923 in Cardiff, Wales. Zie ook alle tags voor Dannie Abse op dit blog

 

Vreemd

Voor ons huis in Golders Green
mompelt het grasveld, als een cliché, ‘Rozestruiken’.
De hele buurt daar is doodfatsoenlijk.
Lelijke mannen rijden langs in begrafenispakken,
aan hun nek zie je al dat ze veel te dik zijn.

Natriumlampen begieten ’s avonds lege straten
met goud, dat als stroop over hier een boom daar een boom druipt,
broze heggetjes politoert, aan geparkeerde auto’s blijft hangen.
Als er plots ergens boven een licht aanknipt
tien tegen één dat twee iemanden gaan slapen.

Het is heel ongewoon er een bedelaar tegen te komen,
een dronken iemand zie je er zelden of nooit.
’t Is een aardige, nette, schone, diep-ethische buurt.
Zelf krijg ik af en toe neiging om te gaan gillen;
wordt daarom, door de buren, maar vreemd gevonden.

Vanuit de dorre, verstandige vlakten van Golders Green
reis ik naar Soho, waar een baantje mij heeft.
Soho is geen doodfatsoenlijke buurt.
Veel te magere vrouwen in de flodderigste rokjes
lokken lelijke mannen met een glimmend prothese-lachje.

Later is het donker sjofelkleurig beneond
door raregluurkasten, bordelen, nachtclubs en kroegen,
restaurants die geuren met vaalbleke, hoestende obers.
Als er plots ergens boven een licht aanknipt
tien tegen één dat twee iemanden naar bed gaan.

 

Vertaald door Cees Buddingh’

 

Dannie Abse (22 september 1923 – 28 september 2014)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 23e september ook mijn blog van 23 september 2019 en ook mijn blog van 23 september 2018 deel 1 en ook deel 2.

Jaap Harten, Dannie Abse

De Nederlandse dichter en schrijver Jacobus Cornelis (Jaap) Harten werd geboren in Blaricum op 22 september 1930. Zie ook alle tags voor Jaap Harten op dit blog.

 

De dichter en de vogels
Le jardin reste ouvert pour ceux qui l’ont aimé
Jacques Prévert

Waar en in welk land hij komt
Haastig stromend of rustend
Onder kristallen maan
Onder een tuniek van wolken
Waar en in welk land hij komt
Hij vindt de tuin steeds geopend
Kloppend en warm als zijn keel
Waar woorden nog klein en onrijp
En lichter dan lichter van licht
Open smelten en dicht
De tuin echter is steeds geopend
Als een boek op de bekende bladzij
Hij wandelt daar met meeuw en merel
Over het gras af en aan
Waarom in de hand één vogel
Liever dan tien in de lucht
Denkt hij terwijl over hem
Vlakbij uit open schemer
Zij klapwieken en weer keren
Thuiskomen maar ook vertrekken
Uit het warme nest van zijn hand
Terwijl hij ademt en wacht
In de helderheid der seizoenen
Winter zijn alfabet
Zomer zijn huis en zijn tuinen
Terwijl hij wacht het gedicht
En de engel – met één oogopslag
Uit de droom en oorsprong van leven

 

Jeugd

I

Iedere nacht waren wij weer
pitten in hun donkere bolster.
Wij sliepen in een andere wereld
die toch de onze was, die ons
schrik aanjoeg en vervoerde
omdat de tijd er dooreen lag
als de stukken van een nog
te monteren film.

Wij gingen op jacht
tussen gisteren en morgen
en vonden een doos met oude middagen,
lege ruimte van jaren geleden
die een duidelijker taal sprak
dan wij toen beseften. Wij slopen
in het observatorium van de nacht
halverwege tussen sterren en de aardas.

Hercules en het goud van de leeuw
leefden tot aan de vonk van de ochtend
achter ons netvlies een eigen leven.
Maar dan kwamen bekende geluiden
uit de jongste uren van de dag
kriebelen onder de helm die onze
slaap nog dekte en werden de
heilige schilden omgewisseld.

Waarom vochten wij door in de dag?
Waarom opstandigheid en woede tegen
ouders die ons geen strobreed
in de weg legden? Of vermoedden
wij toch dat zij het zilveren
zwaard bezaten dat de jeugd
kapt? Wij wilden onbereikbaar
zijn in de gangen van ons bloed.

Wij wilden grensloos zijn, wolk
weiland of een hand vol rook.
Wij waren misschien vreemde katten
in het pakhuis van onze school, maar
hadden spieren om tegen de stroom
op te roeien, sproeten van licht,
wij hadden de snelle schuld van
een rover en de felle, grage
blik van een judasbloem.

 

Jaap Harten (22 september 1930 – 2 december 2017)

 

De Britse dichter en schrijver Dannie Abse werd geboren op 22 september 1923 in Cardiff, Wales. Zie ook alle tags voor Dannie Abse op dit blog.

 

Pratend tegen mezelf

In de meeldauw van de ouderdom
lopen alle trottoirs bergopwaarts

langzaam langzaam
richting een uitgang.

Het is laat en het licht laat toe
dat de donkerste schaduw eruit voortkomt.

Heb moed, roept de buiksprekervogel
(een kleine god is hij, taalcensor)

denk aan de eenvoudige Hardy en dandy Yeats
in hun geïnspireerde wijze kindsheid.

Ik, oude man, in mijn nieuwe verlegenheid,
bedenk hoe ik, losbandig, tijd verspilde

– dat gapende uitstellen op regenachtige dagen,
die papieren hoedje-uren van goedaardige frivoliteit.

Nu verspilt de Tijd mij en is er nauwelijks tijd
zich druk maken om meer vasculaire spraak.

De esp beeft net als ik
en er zijn veren in de wind.

Snel snel
spreek oude papegaai,
voed ik je niet met mijn leven?

 

Vertaald door Frans Roumen

 

Dannie Abse (22 september 1923 – 28 september 2014)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 22e september ook mijn blog van 22 september 20919 en ook mijn blog van 22 september 2018 deel 1 en deel 2.

Niccolò Ammaniti, Dannie Abse

De Italiaanse schrijver Niccolò Ammaniti werd geboren in Rome op 25 september 1966. Zie ook alle tags voor Niccolò Ammaniti op dit blog.

Uit: Zo God het wil (Vertaald door Etta Maris)

“Wakker worden! Wakker worden, tering nog aan toe!”
Cristiano Zena opende zijn mond en klampte zich aan de matras vast alsof er een gapend gat onder zijn voeten was.
Een hand omklemde zijn keel. “Wakker worden! Je weet toch dat je maar één oog dicht mag hebben als je slaapt? Ze grijpen je altijd in je slaap.”
“Het is niet mijn schuld. De wekker…” mompelde het jongetje, en hij bevrijdde zich uit de wurggreep. Hij tilde zijn hoofd op van het kussen.
Maar het is nacht, dacht hij.
Buiten was het pikdonker, behalve de gele kegel van de straatlantaarn waarin sneeuwvlokken als watten wegzakten.
“Het sneeuwt,” zei zijn vader, die midden in de kamer stond.
Een lichtstreep drong binnen vanuit de gang en tekende de contouren van het kale achterhoofd van Rino Zena, zijn haviksneus, zijn snor en sikje, zijn hals en gespierde schouders. Waar zijn ogen hoorden te zijn, had hij twee zwarte gaten. Zijn bovenlijf was bloot.
Daaronder droeg hij een legerbroek en met verf besmeurde werkschoenen.
Hoe kan het dat hij het niet koud heeft, vroeg Cristiano zich af terwijl hij zijn hand uitstrekte naar de lamp naast het bed.
“Niet aandoen. Daar heb ik last van.”
Cristiano rolde zich op in de warme wirwar van dekens en lakens. Zijn hart bonkte nog steeds. “Waarom heb je me wakker gemaakt?”
Toen zag hij dat zijn vader een pistool in zijn hand had. Wanneer hij dronken was, haalde hij dat vaak tevoorschijn en doolde dan door het huis terwijl hij het pistool op de televisie, de meubels, de lampen richtte.
“Hoe kun jij slapen?” Rino draaide zich om naar zijn zoon.
Hij had een dikke stem, alsof hij een handvol gips had ingeslikt.
Cristiano trok zijn schouders op. “Ik slaap…”
“Heel knap.” Zijn vader haalde een bierblikje uit zijn broekzak, maakte het open, dronk het in één teug leeg en veegde zijn baard af met een arm, drukte het blikje vervolgens in elkaar en gooide het op de grond. “Hoor je hem niet, dat rotbeest?”

 

Niccolò Ammaniti (Rome, 25 september 1966)

 

De Britse dichter en schrijver Dannie Abse werd geboren op 22 september 1923 in Cardiff, Wales. Zie ook alle tags voor Dannie Abse op dit blog.

 

Röntgenfoto

Sommigen jagen op zeebodems, sommigen suizen naar een ster
en, moeder, sommigen keren geobsedeerd elke steen om
of openen graven om dat sterrenlicht binnen te laten.
Er zijn mannen die alles zouden openen.

Harvey, de bloedsomloop,
en Freud, de omloop van onze dromen,
waren eervol nieuwsgierig en worden geëerd
zoals alle ontdekkingsreizigers. Mannen die mannen zouden openen.

En die anderen, moeder, met ziektes
als grote straten die naar hen vernoemd zijn: Addison,
Parkinson, Hodgkin – artsen die snel
en als eerste bij elke bittere sterfbedscène zouden arriveren.

Ik ben hun treuzelaar-medebroeder, half bang,
onwetend. Als jongen was het zo: je weet hoe
mijn kleine hand nooit een wekker uit elkaar
zou halen of een omgekomen muis zou villen.

En deze grotere hand is net zo. Hij steekt nu
uit een witte mouw om je röntgenfoto, moeder, omhoog
te houden tegen het gloeiende scherm. Mijn ogen kijken
maar willen het niet; Ik wil het nog steeds niet weten.

 

Vertaald door Frans Roumen

 

Dannie Abse (22 september 1923 – 28 september 2014)

 

Zie voor de schrijvers van de 25e september ook mijn blog van 25 september 2021 en ook mijn blog van 25 september 2019 en ook mijn blog van 25 september 2018 en eveneens mijn blog van 25 september 2016 deel 2.

Joke van Leeuwen, Dannie Abse

De Nederlandse dichteres, schrijfster, illustrator en cabaretière Johanna Rutgera van Leeuwen werd geboren op 24 september 1952 in Den Haag. Zie ook alle tags voor Joke van Leeuwen op dit blog.

 

Service compris

Weer liep een stoet van lijken
door de nacht, wereldwijd uitgezonden
en herhaald en herhaald en
herhaald, waarna een man in schone
kleren wat hij dacht.

We hielden onze hoofden
achterover. Het toestel hing
te hoog. Wit licht weerkaatste
in de glazen op de toog, waarachter
zwarte obers lachten: laatste ronde
maar bleven schenken, onbetaald.

 

Raad eens

Raad eens wie er is. Hij zet zijn schoen
tussen de deur. Die kunt u laten staan
zegt hij aan wie hem vraagt wat hij
komt doen. Dan legt hij er een
stuiver in en zingt
haast zuiver
bijna plechtig
helemaal gratis dit lied:
Een ting drie ting pling pling zeven
waar is heregotje gebleven
hij is niet hier hij is niet daar
hij is niet.

 

Binnen

Die wachtte was te goed in doodverzinnen.
Weghelften weg, begroeide grond verschoven,
meren gezwollen, als bij wie ver, met
tijdelijke namen, in de slaap verrast.

Die wachtte dacht een strand, had zich
in zand verpakt, nat zand dat plakte,
hoofd eruit, een hand om plat te slaan,
dat elke vrouw beschreven in een mal.

Pak dit maar uit. Stel maar die vraag.
Een mal? Maar alles druk met scheppen, innen,
spetten, mobiel bellen, nieuwer weer
voorspellen en daar was het al.

Die komen moest kwam lachend, natte voeten,
tas vol groeten, wakker en verwacht.
Ik ben het. Ben je boven?
Nam die verdampte vast.

 

Joke van Leeuwen (Den Haag, 24 september 1952)

 

De Britse dichter en schrijver Dannie Abse werd geboren op 22 september 1923 in Cardiff, Wales. Zie ook alle tags voor Dannie Abse op dit blog

 

De oude goden

De goden, zo oud als de nacht, vallen ons niet lastig.
Arme huilende Venus! Haar schaamhaar is grijs,
en haar magische liefdesgordel heeft zijn veer verloren.
Neptunus vraagt zich af waar hij zijn drietand heeft gelaten.
Mars is gaga – illusoire gieren op de vleugel.

Pluto opgegraven, knipoogt. Mijn soort wereld, denkt hij.
Ontvoering en verkrachting, zoals mijn voorpagina handig
brutaal uitbaat- maar hij ziet er niet uit wanneer
andere verontruste goden hun hoofd schudden tut tut,
opschepperig reageren, saai anekdotisch.

Diana is hem gesmeerd, uit angst voor astronauten.
Saturnus, met de Tijd om handen, staart naar niets en
niets staart terug. Sippe Bacchus praat tot vervelens toe
over cirrose en kleine kale Cupido hannest
met pijlen, kan zich niet herinneren aan welke kant het hart is.

Alle oude goden zijn verzwakt,
louter speelgoed voor dichters. Enkelen, duf of dwaas,
dartelen over Parnassische klaver. Zeker, soms
sterft zomerlicht in een kamer – maar alleen
een bebaard profiel in een wolk drijft over.

 

Vertaald door Frans Roumen

 

Dannie Abse (22 september 1923 – 28 september 2014)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 24e september ook mijn blog van 24 september 2020 en eveneens mijn blog van 24 september 2019 en ook mijn blog van 24 september 2017 deel 2.

De herfst (Hans Warren), Inge Boulonois, Dannie Abse

 

Bij het begin van de herfst

 

Herfstkleuren door Janus de Winter, ca. 1930

 

De herfst

De herfst maakt alles ijler, lichter,
de loofrook en het groen der velden;
de molens worden traag, de bomen
fluisteren hoog van lege nesten.

De lucht is dun, de wolken bleken
roerloos weg boven de einder.
Er gaat een bader, stroef en amechtig
nog van de zomer, maar het bloed

wordt ijler, lichter met de herfst
en langzaam glijden zijn gebaren
weg in de vloed, als ademhalen
drinkt hij de zuiverende dood.

 

Hans Warren (20 oktober 1921 – 19 december 2001)
Borssele, de geboorteplaats van Hans Warren in de herfst

 

De Nederlandse dichteres en schilderes Inge Boulonois werd geboren in Alkmaar op 23 september 1945. Zie ook alle tags voor Inge Boulonois op dit blog.

 

DE ZAAIER Arles, 1888
Vincent van Gogh

Zoals Van Gogh met verf op doek
in ongeveer een week een akker schiep
en die gedreven egde, toen
de hemel aanstreek, een onbewolkte
zon ophing, een boom scheef plantte
waarnaast een boer met klak en zaaitas,
hij vervolgens diens strooiende hand
te voorschijn kwastte en zo de zaaier
zien liet, zo laat het schilderij
al duizenden weken horen
hoe het zaad ontkiemt –

 

Dag boek!

In dit millennium kwelt mij de vraag
waarom wat is geschreven nog als boek
bestaat. Wanneer nu eindelijk het doek
valt voor dat lor met ezelsoor, die plaag

van vet en snel losbandig woordenvat.
En van die slappe dweil de paperback,
vol kwijl en shag, ja zelfs met luis en crack.
Ik ben het spuugzat, al dat gore blad!

Goddank, het lezen kan nu digitaal;
zo schendt geen derrie nog een schoon verhaal.
Dus: weg die lorren, bij het oud papier!

We houden er een paar als souvenir,
voor leesmusea. Achter klemvrij glas
ligt straks te kijk hoe vies u vroeger las.

 

Nieuwe transgenderwet

Xx of juist xy qua chromosomen
Zo was het steeds, maar straks telt slechts gevoel
Wat wil je, blijf je Riet of word je Roel?
Me dunkt, dat is toch maar mooi meegenomen!

Erg laat, maar zo komt één ding nog in orde:
De vrouw die dat graag wil, kan priester worden

 

Inge Boulonois (Alkmaar, 23 september 1945)

 

De Britse dichter en schrijver Dannie Abse werd geboren op 22 september 1923 in Cardiff, Wales. Zie ook alle tags voor Dannie Abse op dit blog

 

MYSTERIËN

’s Nachts, weet ik niet wie ik ben
als ik droom, als ik slaap.

Wakker geworden, houd ik mijn adem in en luister:
een duimnagel krast over de andere kant van de muur.

’s Middags ga ik een zonverlichte kamer binnen
en neem er waar dat er zonder enige reden de lamp brandt.

Ik hoorde nu wel te weten dat je weinig octaven kunt horen,
dat een visioen sterft als je er te lang naar staart;

dat zelfs de hele geboekstaafde geschiedenis
maar wat geklets is in een grote stilte;

dat een magnesiumflits nog niet één enkel moment
het onzichtbare kan verlichten.

Ik klaag niet. Ik ga uit van het zichtbare
en het zichtbare ontstelt mij.

 

Vertaald door C. Budding‘

 

Dannie Abse (22 september 1923 – 28 september 2014)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 23e september ook mijn blog van 23 september 2019 en ook mijn blog van 23 september 2018 deel 1 en ook deel 2.

Jaap Harten, Dannie Abse

De Nederlandse dichter en schrijver Jacobus Cornelis (Jaap) Harten werd geboren in Blaricum op 22 september 1930. Zie ook alle tags voor Jaap Harten op dit blog.

 

Soldaten als een leuke stunt

Toen ik nog een fluit in de bergen
was, zilver en duisternis
bij steenresten achterlatend
en vaak sprekend met het dier Koekoek
of de krolse kooiwachter
groen en geel van nijd –

leefde ik bij brood alleen
of nog minder,
overdag plantte ik een jonge
totempaal voor vrijheid,
was ik grenspost in niemandsland,
kroop ik met het graan uit de aarde.

Natuurlijk kende ik
mijn erfvijand, drong ik binnen
in zijn kamp met populaire
wapenrustingen, helmen van regen
voor de zomerdag en
soldaten groen tot over hun oren.

Zij leerden een zwart liedje
tiktak, met de haan van een geweer,
tik: leven, tak: dood,
voor muzieknoten namen zij kogels
die het zeker ver zouden brengen en nu al
het land deden trillen als een duivenhart.

 

Noemen

Ik noem deze wereld
van plant tot dier
van steen tot olijf
van metaalblauwe golfslag
tot de boot van Odysseus.

En ik zing wel niet
als de sirenen
mijn taal te gekloofd
en hard van kou –
maar ik voer in dit land
van populieren en mest
hetzelfde gevecht
om muziek u te slingeren
in het fijngebouwde oor.

Maar wie in de morse steden
slaat acht op het vers?
Men eet, scheert zich,
tikt op de termometer
en herkauwt resten
nieuws uit het dagblad.
Men hoort zelfs de echo niet
van de harpslag der goden.

Maar de dichters gaan door
een magische cirkel te trekken
om de wereld van alledag
en tellen na de arbeid hun verzen
als een boer zijn veestapel.

Zij brengen tekens aan
op het gezicht van de woedende aarde.

 

Jaap Harten (22 september 1930 – 2 december 2017)

 

De Britse dichter en schrijver Dannie Abse werd geboren op 22 september 1923 in Cardiff, Wales. Zie ook alle tags voor Dannie Abse op dit blog.

 

FOTO EN GELE TULPEN

Een beetje dichterbij alsjeblieft. En een beetje dichterbij
lopen we naar het raam, naar de gepolijste tafel.
Objecten worden professioneel: mannequins die zichzelf gladstrijken
voor een publiek. Alleen de tulpen
stellen vragen aan de camera met gele bezweringen.

Glimlachen alsjeblieft. En dus glimlachen we. Pose die
er nooit was, tijd die er nooit kon zijn!
En de langhalzige tulpen die kronkelig uit de vaas komen
buigen zich over de gepolijste tafel in trance
door hun eigen opgezwollen en smoezelige reflecties.

Hou dat vast. Onze twee lachende gezichten betrapt
op een tak van stilte overwegen verlegen ledigheid.
Binnenkort zullen de tulpen, als gele zwanen,
hun hoofd in de gepolijste tafel dompelen,
ons verschrikkend, en dus glimlachen we echt.

Dank je. En later, volgend jaar of nog later,
zullen we hem in handen houden, deze meest droevige getuige,
en glimlach alsjeblieft en kom een beetje dichterbij
naar een tijd die er nooit twee keer was, naar een plaats
die nooit genoeg kan worden bedankt, zodat

we nu wel nooit meer zulke tulpen als tulpen zullen zien,
maar eerder als stralende zwanen,
zeilend door een geel interieur van lucht
waar gezichten en fantasieën voor altijd zullen worden gevangen
in die kleine zwarte kist die ons eerbiedig draagt.

 

Vertaald door Frans Roumen

 

Dannie Abse (22 september 1923 – 28 september 2014)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 22e september ook mijn blog van 22 september 20919 en ook mijn blog van 22 september 2018 deel 1 en deel 2.

Herfst (M. Vasalis), Inge Boulonois, Dannie Abse

 

Bij het begin van de herfst

 

Autumn Sunlight door John F. Carlson, z.j.

 

Herfst

Nooit ben ik meer in mijn gedachten groot,
steeds zeldner denk ik dat mijn werkelijk wezen
zich tonen zal en durven te genezen
van de steeds naderende duidelijker dood.
Vandaag zag ik de hemel door het weemlend lover
verbleken tot een doodlijk zuivere helderheid.
Ik heb mezelf nog van geen ding bevrijd
en er is haast geen tijd meer voor mij over.
Er ruist een hoge ruime wind
door de recht opgerezen bomen:
aan het zwarte water is een hert gekomen,
en door het oevergras schijnt laag de zon…
Dit is het enig antwoord, dat ik vind,
dat mij bevrijden zou, zo ik t vertalen kon.

 

M. Vasalis (13 februari 1909 – 6 oktober 1998)
Herfst in Den Haag, de geboorteplaats van M. Vasalis

 

De Nederlandse dichteres en schilderes Inge Boulonois werd geboren in Alkmaar op 23 september 1945. Zie ook alle tags voor Inge Boulonois op dit blog.

 

Zichtkaart

Nu deze weken weer voorbij
ritselen in hun morsbruine jassen
en bomen oude briefjes sturen
naar de zakken zaad van distels,
mosterdplanten en de rest
en steeds op hoop
van minstens dertigvoudig vrucht,

nu mijn haren witter dan de mist
en alles anders sinds ik me
het eerste licht herinnerde,
schrijf ik een mondvol
ogenblikken op een blad

papier. Tijd is een hand
die strooit. Er is een palm
die wacht. En al die jaren
zocht ik maar in wat rondom verschijnt.
Vergeefs: wie nooit weg is,
wordt niet gezien –

 

STOEL

Dat zijn houding is bepaald.
Zijn schoot wil ingenomen
door warm vlees en bloed.
Bezeten wordt hij pas zichzelf
en worden wij het nog te bakeren kind.

Bij elke zit zet hij ons meer naar zijn idee
van stoel. Hij snoeit de woeling
tussen schedelwanden, vangt vermoeidheid af,
bedwelmt ons met aanhorige gezapigheid.

Op de lange duur laat hij goed merken
wat verstrijken is en zitten we net zo
houterig in eigen lijf als in hem.

Hij blijft ons potig dragen
als we niets anders meer dan zitten kunnen.
Tot onze tijd is uitgezeten.

Dat hij niet van wijken weet. Verzettelijk zwijgt –

 

Inge Boulonois (Alkmaar, 23 september 1945)

 

De Britse dichter en schrijver Dannie Abse werd geboren op 22 september 1923 in Cardiff, Wales. Zie ook alle tags voor Dannie Abse op dit blog

 

Geesten

Dikke gordijnen dicht en een kniehoge tafel.
Die lange androgyne, half in trance,
die met een ersatz-stem spreekt, weet die zeker
dat geesten buiten dienst het daglicht prefereren?

Eens sprak de geest van Goethe tot hen allen:
‘Meer licht!’ Geesten hebben de kleur van lucht. Zij houden van
lantaarnpalen die ’s morgens in de straten branden.
Ze grijnzen in zonnestralen waar hun kleine stofjes zichtbaar zijn.

Maar ’s nachts hebben ze een hels karwei
aan ons: hebben geen tijd om door oude herbergen te spoken,
om te krijsen als een pauw op Highgate Cemetery
of tafels te bekloppen. We houden zelden op met dromen.

We kreunen in de slaap en ze stormen uit de coulissen.
We roepen door valluiken een niet-vakbondscast op.
Huilend draven ze van droom naar droom.
Wij brengen ze voort, geven ze onmogelijke scripts.

 

Vertaald door Frans Roumen

 

Dannie Abse (22 september 1923 – 28 september 2014)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 23e september ook mijn blog van 23 september 2020 en eveneens mijn blog van 23 september 2019 en ook mijn blog van 23 september 2018 deel 1 en ook deel 2.

Jaap Harten, Dannie Abse

De Nederlandse dichter en schrijver Jacobus Cornelis (Jaap) Harten werd geboren in Blaricum op 22 september 1930. Zie ook alle tags voor Jaap Harten op dit blog.

 

Taboe in de taal

Bomen in de storm,
het beste paard op stal,
linnen dat duurzaam
de jaren doorstond, zo spraken
de boeren over liefde.

Niet dat dit woord
er ooit aan te pas kwam.
Het schors van hun keel
was te hard om het uit te spreken.
Maar zij doorploegden land,
overdag en in gloeiend donker.

Wij, in onze jonge
provincie van melk en gras,
wisten niet en wisten wel beter.
Wij bouwden speelgoed voor
de eerste aanval, vielen
door de mand als een
verliefde kater en bliezen
de aftocht met een mooi blauw oog.

Maar niet voor lang. De zomer was
een schip met veel vlagvertoon
dat plotseling kon kapseizen.
Later kwamen dan drenkelingen
boven uit het hooi of
uit de wildernis, waar
een klein duiveltje
floot van plezier.

De boerinnen bij de melktobben
met ogen scherp als wespen,
zeiden niets maar wisten
alles van ons af.

 

De kwikzilveren tijd

Toen ik jong was,
een welp op het veld,
een grenadier op het goede spoor,
zocht ik van ieder seizoen
het sleutelwoord,
mocht ik de samenkomst van
goden bijwonen op het open land.

Leefde ik
met mijn zakken vol kleurkrijt,
stond ik oog in oog met iedere
vertakking van het bloesemjaar,
vond ik nesten
gevuld met een nieuw alfabet, zag ik
de zon, mat, een strohoed in de wolken.

Toen de tijd verschoof
werden de bossen koper,
moest ik waken, houtvuur aanleggen,
leerde ik lezen dat Hölderlin woonde
in een holle toren,
heer van padden en de zilverspar,
maar bijna niemand kende hem.

Later, in het waterland,
sprak ik een andere taal dan mijn vrienden,
had ik een werkplaats een bloeiende koets,
en zienderogen
uiteengewaaid
waren de goden, sterk was de luchtstroom,
maar na lang werk werd gesteente soms
vloeibaar, opende plots een zeeanemoon.

 

Jaap Harten (22 september 1930 – 2 december 2017)
Portret door Ringo Mollinger, 1984

 

De Britse dichter en schrijver Dannie Abse werd geboren op 22 september 1923 in Cardiff, Wales. Zie ook alle tags voor Dannie Abse op dit blog.

 

In de Villa Borghese

De achtervolging. Door het bos, de verschrikking ervan.
De keuze. Gewelddadige liefde of plantaardige schuilplaats.
Nog steeds waar, soms, voor onzekere mannen.
Nog steeds waar, soms, voor bepaalde vrouwen.
Zij, met de ziel van een non, koos.

In de Villa Borghese zijn ze marmer geworden.
Miljoenen dagen, miljoenen nachten
Poseren zij. Hij, eveneens, ironisch versteend.

Met een stethoscoop wil ik
hun twee harten horen kloppen in het marmer.
Ik wil een spiegel voor hun mond houden.

Volgens Ovidius koos zij. Wie huilde?
Ze liet hem priapisch en lijdend achter.
Regende het toen? Heeft hij zijn godenbeen omhoog getild?

Nu hoor ik, buiten, het vruchtbare geroffel ervan
op brede laurierbladeren. Hoe dan ook,
een boom zou blij kunnen zijn met zo’n verfrissend bad.

Een feministische overwinning? Nauwelijks.
Toegegeven, nog een hijger meer afgewezen –
tenzij, natuurlijk, Ovidius, om een of andere strenge,
godminnende, soma-verafschuwende priester te behagen,
een ouder, ranziger verhaal verzoette. Loog.

 

Vertaald door Frans Roumen

 

Dannie Abse (22 september 1923 – 28 september 2014)

 

Zie voor de schrijvers van de 22e september ook mijn blog van 22 september 20919 en ook mijn blog van 22 september 2018 deel 1 en deel 2.