Konstantínos Petros Kaváfis, Bernhard Setzwein, Bjarne Reuter, Alejandra Pizarnik, Walter Kempowski, Kurt Pinthus

De Griekse dichter Konstantínos Petros Kaváfis werd geboren te Alexandrië (Egypte) op 29 april 1863. Zie ook mijn blog van 29 april 2007 en mijn blog van 3 mei 2006.

Remember, body…

Body, remember not only how much you were loved,
not only the beds on which you lay,
but also those desires which for you
plainly glowed in the eyes,
and trembled in the voice — and some
chance obstacle made them futile.
Now that all belongs to the past,
it is almost as if you had yielded
to those desires too — remember,
how they glowed, in the eyes looking at you;
how they trembled in the voice, for you, remember, body.

 

 

 

Of the shop

He wrapped them carefully, neatly
in costly green silk.

Roses of ruby, lilies of pearl,
violets of amethyst. As he himself judged,

as he wanted them, they look beautiful to him; not as he saw
or studied them in nature. He will leave them in the safe,

a sample of his daring and skillful craft.
When a buyer enters the shop

he takes from the cases other wares and sells — superb jewels —
bracelets, chains, necklaces, and rings.

 

 

Vertaald door Rae Dalven

 

 

Ithaka

Als je op je tocht naar Ithaka vertrekt,
smeek dat je weg heel lang mag zijn,
vol avonturen, vol ervaring.
De Laestrygonen en de Cyclopen,
en de toornige Poseidon moet je niet vrezen:
zulke wezens zul je nooit vinden op je weg,
als je denken hoog blijft, als een uitgelezen
bewogenheid je lichaam en je geest bezielt.
De Laestrygonen en de Cyclopen,
de woeste Poseidon zul je niet ontmoeten,
als je ze niet met je meedraagt in je ziel,
als je ziel ze niet voor je ogen plaatst.

Smeek dat je weg heel lang mag zijn.
Dat er vele zomerse morgens zullen zijn
waarop je, met wat een voldoening, wat een vreugde
zult binnengaan in voor het eerst aanschouwde havens;
en dat je moogt vertoeven in Phoenicische stapelplaatsen,
en daar goede waren kopen kunt,
parelmoer en koralen, amber en ebbehout,
en zinnestrelende parfums van elke soort,
zo overvloedig als je kunt zinnestrelende parfums;
en dat je naar veel steden in Egypte gaan moogt
om te leren en te leren van de wijzen.

Houdt altijd Ithaka in je gedachten.
Daar aan te komen dat is je bestemming.
Maar overhaast de reis volstrekt niet.
Beter dat die vele jaren duren zal,
en dat je, oud al, landen zult op het eiland,
rijk met alles wat je onderweg hebt gewonnen,
niet verwachtend dat Ithaka je rijkdom geven zal.
Ithaka gaf je de mooie reis.
Zonder dat eiland was je niet op weg gegaan.
Verder heeft het je niets meer te geven.

En als je het armelijk vindt, Ithaka misleidde je niet.
Zo wijs als je bent geworden, met zoveel ervaring,
zul je al begrepen hebben wat Ithaka’s betekenen.

 

Vertaald door G.H. Blanken

 

cavafy18

Konstantínos Petros Kaváfis (29 april 1863 – 29 april 1923)

 

De Duitse schrijver Bernhard Setzwein werd geboren op 29 april 1960 in München. Hij groeide op in Bad Dürkheim, Keulen en München. Van 1981 tot 1986 studeerde hij aan de Ludwig-Maximilians-Universität München germanistiek en volkenkunde. Van 1983 tot 1987 was hij mede-eigenaar en manager van uitgeverij Friedl Brehm. Sinds 1986 is hij zelfstandig schrijver. Schrijvers als Jean Paul en Paul Wühr hebben hem beïnvloed. Behalve als schrijver van zijn eigen boeken en toneelstukken is Setzwein ook werkzaam als maker van culturele programma’s bij de Bayerische Rundfunk en schrijft hij voor kranten en tijdschriften.

 

Uit: Zucker

RADINGER:
Nur solchen will man als Führer zujubeln,
von denen bekannt ist,
daß sie jene Krankheit,
die uns alle bedroht, Fuderer,
schlichtweg ignorieren.
Die jene verreckten Hund sind,
die sich um ärztliche Anordnungen
einen Dreck scheren.
Die jene bayrisch-bäuerische Autarkie verkörpern:
Mir fressen, was uns paßt,
und wenn es uns hinmacht!
Gerade in jener Entscheidung,
alle lebenserrettenden Maßnahmen
strikt von sich zu weisen
und an den einmal eingeübten
Freß- und Saufritualen festzuhalten,
erblickt der Vertreter dieses Menschenschlages
den Ausdruck seiner uneingeschränkten Freiheit.
Im Wissen, Diabetiker zu sein,
und sich dennoch ins Wirtshaus zu hocken,
um dort klebriges Bier,
pappige Mehlspeisen,
fette Schweinsbraten,
triefende Blut- und Leberwürste,
aufgetürmte Knödelberge
in sich hineinzupressen,
erkennt der sich dergestalt Freifressende
den wahren Triumph seines Fleisches
über den ihm aufgezwungenen Geist.
Den Geist der Diätik.

Setzwein

Bernhard Setzwein (München, 29 april 1960)

 

De Deense schrijver Bjarne Reuter werd geboren op 29 april 1950 in Brønshøj. Hij ontving zowat alle Deense literatuurprijzen en ook talrijke buitenlandse onderscheidingen. In eerste instantie werd hij vooral als schrijver van kinderboeken bekend, maar ook zijn romans voor volwassenen vinden tegenwoordig een groot publiek.

Uit: Das Zimthaus  (Vertaald door Knut Krüger)

 

Folgen Sie mir zur Sankt-Laurentius-Allee, an einem Sonntag im Mai, gegen Ende der größten Hitzewelle des Jahrhunderts. Seit drei Tagen war der Himmel schwer und grau, violett und schwelend. Der Wind trieb einen Geruch von Erde, Jod und Asche vor sich her.
Aber jetzt ist der See schwarz wie Samt, und die großen, curryfarbenen Lärchen sind von einer Unruhe befallen, die sich über das gesamte Viertel ausbreitet.
Folgen Sie mir zu diesem ersten Tag eines sonderbaren Jahres.
Sechs Monate lang haben wir auf genau diesen Augenblick gewartet.
Wir sitzen auf den ausgebleichten Liegestühlen unter der großen Eiche, die sich auf dem Rasen zwischen dem Zimthaus und dem See befindet: Ingeborg und Amalie, Max Denholm und ich.

Oben im zweiten Stock ist das Fenster leicht geöffnet. Der Vater der Mädchen, Direktor Asmussen, ist von seinem Büro in der Bredgade nach Hause gekommen. Und die Hebamme ist da und die allgegenwärtige Oda Nielsen, die schon zur Stelle war, als Ingeborg und Amalie geboren wurden. Der Vater von Max, Dr. Denholm, geht auf dem Kies vor dem Zimthaus auf und ab und raucht eine Zigarre nach der anderen, während er verstohlen auf die Uhr blickt und sein Ohr auf das offene Fenster richtet.
Ich lausche dem Wind in den Blättern, die leise rascheln, als würden sie den Namen des Kindes flüstern. Dieser Baum hat eine gewisse Berühmtheit erlangt, denn man sagt, er spräche in der Heiligen Nacht zwischen zwölf und vier. In alter Zeit sammelten sich die Menschen unter seinem Blätterdach, wo Feldsteine einen Kreis bildeten, einen sogenannten Thingplatz, an dem sich die Ältesten und Klügsten trafen und über das Heute und das Morgen, das rätselhafte Leben und den unausweichlichen Tod sprachen. Daher ist
der Baum voller Weisheit. Mit seinen Tausenden von Blättern lauscht er dem Wind, dem Regen und dem Nahen des Herbstes, und mit seinen Wurzeln, die sich von Fuglevad bis nach Frederiksdal erstrecken, nährt er sich aus Quellen, die kein Brunnen erreicht und die Wasser des Schnees längst vergangener Zeiten führen.

 

bjarne_reuter

Bjarne Reuter (Brønshøj, 29 april 1950)

 

De Argentijnse dichteres Alejandra Pizarnik werd geboren op 29 april 1936 in Buenos Aires. Zie ook mijn blog van 29 april 2007.

 

POEM FOR THE FATHER

And it was then
that with a dead and cold tongue in his mouth
he sang the song they didn’t let him sing
in this owrld of obscene gardens and of shadows
that came at the wrong time to remind him
of songs from his boyhood
in which he couldn’t sing the song he wanted to sing
the song they didn’t let him sing
except through his absent mouth
through his absent voice.
Then from the highest tower of absence
his song echoes in the opacity of the hidden
in the silent extension
full of shifting hollows like the words I write.

 

 

ON A POEM BY RUBEN DARIO
In memoriam L.C.

to Marguerite Duras and to
Francesco Tentori Montalto

Seated at the bottom of a lake.
She has lost her shadow,
not the desire to live, to lose.
She is alone with her images.
Dressed in red, she doesn’t look.

Who has arrived to this place
where no one ever arrives?
The lord of deaths in red.
The man masked by his expressionless face.
The one who arrived to find her
takes her away without himself.

Dressed in black, she looks.
She who never knew to die for love and because of that
learned nothing.
She is sad because she is not here.

Pizarnik

Alejandra Pizarnik (29 april 1936 – 25 september 1972)

 

De Duitse schrijver Walter Kempowski werd geboren in Rostock op 29 april 1929. Zie ook mijn blog van 29 april 2007.

Uit: Hamit

“Dieses Jahr wird uns ein Wiedersehen mit der Heimat bringen. Heimat – ein altmodisches, diskreditiertes Wort.

Heimat, theure Heimat, dir nur allein
gilt all mein Sehnen, all mein Sein:
Theure Heimat mein!

sangen wir in Bautzen. Von heute aus gesehen: Ein bißchen übertrieben, man hat schließlich noch was anderes zu tun. Auch die Emigranten aller Zeiten mögen so voll Heimat gewesen sein. Aber gesungen haben sie gewiß nicht. Mancher spuckte auch auf sein Heimatland, aber im Innern wird auch er an die Linde vorm Vaterhaus gedacht haben.
Rostock ist im wahrsten Sinne des Wortes eine “Heimat”-Stadt, sie hat etwas von Heimat an sich, ganz allgemein, wie Göttingen etwa, man kann nicht begreifen, daß es Menschen gibt, die diese Stadt nicht mögen: die alten Kirchen und Tore, die Universität… Die See nicht zu vergessen! – So wenig wie man es versteht, wenn Menschen sagen “Heimat? Ich bin überall zu Haus.” Leute ohne eine Bindung an Heimat sind mir verdächtig.
Immer bin ich in Rostock gewesen, auch in den Jahren der Trennung. Ich habe diese Stadt vor und zurück beschrieben, Fotos gesammelt, ja, ich bin sogar soweit gegangen, sie in Papier nachzubauen! Sehnsucht ist gar kein Ausdruck! Vielleicht wäre mein Heimat-Drang gar nicht so stark gewesen, wenn man mich an einem Wiedersehen nicht gewaltsam gehindert hätte?
Ein Zarah-Leander-Film hieß “Heimat”. Eine ziemlich kitschige Sache. Aber das Lied “Drei Sterne sah ich scheinen …” hatte es doch in sich.
Setzen wir das Wort “Hamit” an die Stelle des abgegriffenen Wortes “Heimat”. “Hamit”, wie die Erzgebirgler sagen. Da fühlt man sich schon ganz anders! Und man hat sie ganz für sich, die theure Heimat, weil allewelt denkt, man spricht von einem fernen Stern. So fern war sie auch, die Heimat, in den vergangenen vierzig Jahren, fern aber gegenwärtig. Wir möchten sie gerne berühren, die alte Welt, die der Ort unserer frühen Schmerzen ist. Vielleicht geht von einer Berührung “Heilung” aus?

Es ist leichter fortzugehen als wiederzukommen.
(Zarah Leander in “Heimat”)

Wir haben Abschied genommen von den Achtzigern und schwenken in die Neunziger ein.
Die goldenen Fünfziger, noch halb in Bautzen, schon halb im Westen, die nicht minder goldenen Sechziger, mit Studium, Ehe, Job und Kindern (zunächst das düstere Breddorf und dann das liebliche Nartum), die verhunzten roten Siebziger, die Achtziger, die mir Sommerklubs bescherten mit viel Jugend, und Seminare mit reiferem Alter, mit “Herzlich Willkommen” den Abschluß der Chronik und die “Hundstage”. Die Freßwelle, die Möbelwelle, die Reisewelle … Wir schwimmen noch immer geduldig Zug um Zug, mal mit, mal gegen den Strom.

Kempowski

Walter Kempowski (29 april 1929 – 5 oktober 2007)

 

 

De Duitse schrijver en bloemlezer Kurt Pinthus werd geboren op 29 april 1886 in Erfurt. Zie ook mijn blog van 29 april 2007.

Uit: Menschheitsdämmerung

„Ich entschloss mich, das Werk unverändert zu lassen. Nicht nur, weil die Beurteiler aller Gesinnungen und Richtungen äußerten, dass der Hauptwert dieses Buches in seiner Einheitlichkeit, in seiner symphonischen Wirkung bestünde; nicht nur, weil man – was beabsichtigt war – fühlte, dass hier ein geschlossenes Dokument für das aufgewühlte Gefühl und die dichterische Ausdrucksform einer zeitgenössischen Generation vorlag. Sondern, unsere Zeit und Dichtung kritisch betrachtend, muss ich einsehen, dass die Menschheitsdämmerung nicht nur ein geschlossenes, sondern ein abgeschlossenes, abschließendes Dokument dieser Epoche ist.“

 

Pinthus

Kurt Pinthus (29 april 1886 – 11 juli 1975)

Konstantínos Petros Kaváfis, Alejandra Pizarnik, Walter Kempowski, Kurt Pinthus

Konstantínos Petros Kaváfis (hij tekende zelf met de naam ‘Cavafy’) was een bijzonder oorspronkelijk Nieuwgrieks dichter. Hij werd geboren te Alexandrië (Egypte) op 29 april 1863 als jongste zoon van een welgestelde koopliedenfamilie in de Griekse kolonie. Zijn beide ouders stamden uit Istanbul. Nadat zijn vader in 1870 was overleden, vertrok het gezin voor een tijdje naar Engeland, waar Kavafis een deel van zijn jeugd doorbracht en een Engelse opvoeding meekreeg. Teruggekeerd naar Alexandrië in 1877, moest Chariklia Kavafis in 1882 andermaal met haar kinderen de stad verlaten wegens onlusten in Egypte, en ging zij weer bij haar vader in Istanbul wonen. Opnieuw keerde zij, ditmaal definitief, naar Alexandrië terug, waar Kavafis tot aan haar dood in 1899 bij zijn moeder bleef inwonen. In 1892 was hij intussen gaan werken als ambtenaar, een saaie en onderbetaalde job, die hij niettemin dertig jaar heeft volgehouden. Het familiefortuin was sinds de dood van zijn vader langzaam weggesmolten.

Kavafis is nooit gehuwd geweest. Hij overleed te Alexandrië, uitgerekend op zijn zeventigste verjaardag, op 29 april 1933.

Kavafis is omstreeks zijn twintigste begonnen met verzen te schrijven. Hij publiceerde zijn gedichten op losse bladen, die hij slechts aan goede vrienden bezorgde. Uiterst kritisch als hij was, en voortdurend twijfelend aan zijn dichterlijk talent, achtte hij veel werk niet rijp voor publicatie of werkte hij het herhaaldelijk om. Soms voegde hij die losse bladen wel eens samen tot een bundeltje, maar tijdens zijn leven is er geen enkele officiële bundel van hem verschenen.

Zijn hele oeuvre werd voor het eerst in 1935 gebundeld. Zijn stijl is sober en suggestief. Voortdurend objectief denkend, drukt hij zich uit met een eenvoud die het prozaïsche benadert. Kenmerkend is enerzijds de nostalgie en (homo-)erotiek in de persoonlijke gedichten, anderzijds de decadente schoonheid van historische onderwerpen die hij op een suggestieve manier schildert. Vooral na de Tweede Wereldoorlog is de belangstelling voor zijn werk sterk toegenomen.

 

Verborgenheden

Laat niemand uit wat ik deed en zei
proberen af te leiden wie ik was.
Er was een belemmering, die vervormde
de daden en de wijze van mijn leven.
Er was een belemmering, die weerhield mij
vele keren als ik wou gaan spreken.
Mijn meest onopgemerkte daden,
en mijn meest verhulde geschriften –
daaruit alleen zal men mij begrijpen.
Maar misschien is het niet zoveel moeite,
zoveel inspanning waard om mij te kenen.
Later – in een volmaakter samenleving –
zal stellig iemand anders, zoals ik geschapen,
verschijnen en handelen in vrijheid.
Vertaling Hans Warren en Mario Molegraaf

MuurgedichtLeiden

Verborgenheden’ als muurgedicht aan de Turfmarkt in Leiden.

 

De verbonden schouder

Hij zei dat hij zich gestoten had tegen een muur, of was gevallen.

Maar het is waarschijnlijk dat er een andere oorzaak was

voor de gewonde en verbonden schouder.

 

Door een wat heftige beweging

om een paar foto’s van een plank te pakken,

foto’s die hij van dichtbij bekijken wilde,

raakte het verband los, en er druppelde wat bloed.

 

Ik verbond de schouder weer, en bij het verbinden

treuzelde ik wat: hij had immers geen pijn,

en ik vond het prettig om het bloed te zien. Iets

van mijn liefde was dat bloed.

 

Toen hij weg was vond ik voor zijn stoel

een bebloede lap, een stukje van het verband,

een lap om zo maar in de vuilnisbak te gooien,

en die ik aan mijn lippen bracht,

en die ik lange tijd daar hield –

het bloed der liefde aan mijn lippen.

 

 

mei 1919

 

 

 

Orofernes

Hij wiens gezicht op het vier-drachme-stuk
de indruk van een glimlach maakt,
dat mooi, verfijnd gezicht,
dat is Orofernes, Ariarathes’ zoon.

Als jongen hebben ze hem uit Kappadocië verjaagd,
uit het groot, voorvaderlijk paleis,
en ze stuurden hem om op te groeien
naar Ionië, en om daar, bij vreemden, uit het oog te raken.

O, verrukkelijke nachten van Ionia ,

waar hij zonder schroom, en geheel en al op Griekse wijze,

het genot ten volle leerde kennen.

Diep in zijn hart nog altijd man uit Azië;

maar in zijn levenswijze en in zijn spreken Griek,

turkoois als sieraad dragend, als een Griek gekleed,

zijn lichaam geurend van jasmijnzalf,

en van de mooie jongemannen daar in Ionië

de allermooiste, de meest ideale.

Later, toen de Syriërs in Kappadocië

gekomen waren, en hem tot koning maakten,

heeft hij zich op het koningschap geworpen

om van elke dag op nieuwe wijze te genieten,

om gretig goud en zilver te vergaren

en om plezier te hebben en te pralen

bij het zien van stapels fonkelende kostbaarheden.

Wat zorgen om het land betreft, en het regeren –

hij wist niet eens wat om hem heen gebeurde.

 

De Kappadociërs hebben hem al gauw verjaagd,

en hij kwam in Syrië terecht, in het paleis

van koning Demetrius, om zich met niets doen te vermaken.

 

Maar op een dag hebben toch ongewone overwegingen

zijn eindeloze werkeloosheid onderbroken;

hem kwam in herinnering dat hij door Antiochis, zijn moeder,

en door die oude vrouw Stratonike

ook zelf verwant was aan de kroon van Syrië,

en dat hij bijna een Seleucide was.

Voor korte tijd maakte hij zich los uit wellust en uit dronkenschap,

en onhandig, en half in een verdoving

deed hij een poging iets op touw te zetten,

iets te doen, en met een plan te komen,

en het mislukte jammerlijk en hij werd weggevaagd.

 

Zijn levenseind zal zijn vermeld in een geschrift dat is verdwenen;

of misschien ook is de geschiedenis eraan voorbijgegaan,

en heeft ze, met het volste recht, zich niet verwaardigd

iets zo onbeduidends te noteren.

 

Hij die op het vier-drachme-stuk
de gratie van zijn mooie jong zijn achterliet,
een weerglans van zijn dichterlijke schoonheid,
een esthetische herinnering aan een jongen uit Ionia,
dat is Orofernes, Ariarathes’ zoon.

Vertaling door G. H. Blanken

 

Zie ook mijn blog van 3 mei 2006.

Cavafy

Konstantínos Petros Kaváfis (29 april 1863 – 29 april 1923)

 

De Argentijnse dichteres Alejandra Pizarnik werd geboren op 29 april 1936 in Buenos Aires als kind van joodse ouders. Zij studeerde daar aan de universiteit filosofie, literatuurwetenschap en journalistiek en volgde tegelijkertijd schilderlessen bij Juan Batlle Planas. Zij dook vroeg in het literaire leven van de stad en publiceerde haar eerste gedichten in 1955. Van 1960 tot 1964 woonde zij in Parijs waar zij Octavio Paz, Julio Cortázar en vertegenwoordigers van het surrealisme leerde kennen. Vanaf 1970 verslechterde haar gezondheid, ook als gevolg van het misbuik van medicijnen en drugs sinds haar jeugd. Zij stierf aan een overdosos slaapmiddelen, hoewel niet zeker is of zelfmoord de bedoeling was.

THE UNDERSTANDING

Let us begin by saying that Shadow had died. Did Shadow know that Shadow had died? Undoubtedly. Shadow and she were associates for years. Shadow was her only executrix, her only friend and the only one who dressed in mourning for Shadow. Shadow was not so terribly bereaved by the sad event and the day of the burial she celebrated it with a banquet.

Shadow didn’t erase the name of Shadow. The firm was known under the trade name “Shadow and Shadow.” Sometimes the new clients called Shadow Shadow; but Shadow answered to both names, as if she, Shadow, were in effect Shadow, who had died.

 

 

PORTRAIT OF VOICES

 

To my grandmother, Princess Dounia
Fedora Kolikovska, whom I beg to pardon
my lack of interest in magin and my exces-
sive adherence to the samovar.

At dawn I will sleep with my doll in my arms, my doll with gold blue eyes, the one with a tongue as wonderful as a poem for your shadow. “Doll, little character, who are you?”
“I’m not so little. It’s you who are too big.”
“What are you?”
“I am an I, and this, which seems little, is enough for a doll.”
Little marionette of good luck, she writhes in my window according to what the wind wants. The rain has soaked her dress, her face and her hands, which lose their color. But she still has her ring, and with it her power. In the winter she knocks on the glass with her little feet in blue shoes and dances, dances for joy, for the cold, dances to warm her heart, her wooden heart, her heart of good luck. In the night she raises her pleading arms and at will creates a small night lit by the moon.

 

Pizarik

Alejandra Pizarnik (29 april 1936 – 25 september 1972)

 

De Duitse schrijver Walter Kempowski werd geboren in Rostock op 29 april 1929 als zoon van een reder uit Rostock en een Hamburgse moeder. Zijn opleiding volgde hij in Rostock. Hij overleefde het bombardement op Hamburg van 1943 waar hij op dat moment op bezoek was. In 1945 moest hij als 15-jarige dienst nemen in de Duitse Wehrmacht. Na WO II werkte Kempowski in Hamburg en Wiesbaden. Hij berichtte de Amerikanen over de transporten van door de Sovjet-Unie in beslag genomen Oost-Duitse machinerieën. Bij een bezoek aan zijn familie in 1948 werd hij gearresteerd door de inlichtingendienst NKVD en veroordeeld tot 25 jaar tuchthuis in Bautzen. In 1956 werd hij vrijgelaten en vertrok hij naar Hamburg. In een dorp in de buurt van Hamburg werd hij leraar. Zijn eerste succesvolle werk was het autobiografische Tadellöser und Wolf, waarin hij zijn jeugd in Nazi-Duitsland beschreef. Dit was het eerste deel van een 9-delige reeks die ook bekend staat als Deutsche Chronik

 

Uit: Sirius

“So 1. Januar 1989, Neujahr

Wir begingen den Altjahrsabend diesmal ganz traditionell, mit Kappen, Berliner Pfannkuchen und Scherzartikeln, wobei uns das für dieses Brauchtum nötige Brockhauswissen stets zur Seite stand: Bleigießen und Knallbonbons zur Zukunftserforschung, Raketen zur Austreibung von Dämonen. Zum Kotzen! Aber: ohne Folkloristisches kann ich so was überhaupt nicht mehr ertragen. Wie macht man das eigentlich, “feiern”? Das heißt doch wohl “saufen”, oder?
Wir empfingen die Gäste mit Hallo. Jeder setzte einen Papphut auf, und dann gaben wir uns in der Halle bei Kerzenlicht einem “Prasnik” hin, wie wir das im Zuchthaus nannten. In Bautzen bestand der Prasnik aus einer doppelten Portion Brot, in Nartum gab es Räucherfisch, Pfeffermakrelen und natürlich Lachs, mit scharf-süßer Meerrettichsahne, einen herrlichen Obstsalat, mit Rum angemacht, Gänsebrust und die berühmte Fleischbrühe von Hildegard, mit der man Tote wieder fit kriegt. So was sollten sie in Krankenhäusern austeilen!
Den Tischwein (zwei Kisten) hatte ich von Knaus zu Weihnachten bekommen. Ich verstehe ja nichts von Wein, und ich bin immer neugierig, was die Gäste zu meinem “Keller” sagen. Das Urteil fiel günstig aus. Auf seinen Verleger läßt man nicht gern was kommen. – Ich selbst rühre das Arsen-Zeug nicht an, ich trinke solides Bier und Steinhäger. Das Bier hat leider keine “Blume”, weil wir unsere Gläser mit Pril spülen, schmeckt also absolut widerlich. Außerdem heißt es, daß der Hopfen ebenfalls mit Arsen behandelt wird. Die Reklame mit den blankgeputzten Kupferbehältern und den drei “Königstreuen”, und das Wort “Reinheitsgebot” halten mich bei der Stange. Daß die EG-Beamten das Reinheitsgebot aufheben wollen, erbittert mich.”

KEMPOWSKI

Walter Kempowski (Rostock, 29 april 1929)

 

De Duitse schrijver Kurt Pinthus werd geboren op 29 april 1886 in Erfurt. In 1919/1920 publiceerde hij de bloemlezing Menschheitsdämmerung, dat tot een literair standaardwerk werd en waarvan de inleiding de ontwikkelingsgeschiedenis van het expressionisme weergeeft. In 1933 werd het werk van Pinthus door de nazi’s verboden. Hij vluchtte in 1937 naar de VS. Daar werd hij o.a. docent aan de New School for Social Research en wetenschappelijk adviseur bij de verzameling theater van het Library of Congress. In 1967 keerde hij naar de BRD terug waar hij medewerker werd aan het Deutsche Literatur-Archiv van het Schiller-Nationalmuseum.

Uit: Theorie des Expressionismus

“Man fühlte immer deutlicher die Unmöglichkeit einer Menschheit, die sich ganz und gar abhängig gemacht hatte von ihrer eigenen Schöpfung, von ihrer Wissenschaft, von Technik, Statistik, Handel und Industrie, von einer erstarrten Gemeinschaftsordnung, bourgeoisen und konventionellen Bräuchen. Diese Erkenntnis bedeutete zugleich de Beginn des Kampfes gegen die Zeit und die Realität. (…) Aus den Ausbrüchen der Verfluchung (der Zeit) brachen die Schreie und Aufforderungen zur Empörung, zur Entscheidung, zur Rechenschaft, zur Erneuerung…, um durch die Empörung das Vernichtende und Vernichtete ganz zu vernichten, so dass Heilendes sich entfalten konnte. Aufrufe zum Zusammenschluß der Jugend, zum Aufbruch einer geistigen Phalanx ertönten; (…) Und so gemeinsam und wild aus diesen Dichtern Klage, Verzweiflung, Aufruhr aufgedonnert war, so einig und eindringlich posaunten sie in ihren Gesängen Menschlichkeit, Güte, Gerechtigkeit, Kameradschaft, Menschenliebe aller zu allen.”

 

Pinthus

Kurt Pinthus (29 april 1886 – 11 juli 1975)

K. P. Kaváfis

K. P. Kaváfis werd in Alexandrië geboren uit Griekse ouders, afkomstig uit Constantinopel. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Constantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kaváfis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. In 1933 sterft Kaváfis in Alexandrië, waar hij nog dezelfde dag wordt begraven in de familietombe op de begraafplaats van de Griekse Gemeenschap te Alexandrië. Pas na zijn dood kreeg Kaváfis zijn plaats in  de canon van de wereldliteratuur. Tijdens zijn leven was hij zeer terughoudend met de publicatie van zijn poëzie. Hij liet af en toe een gedicht afdrukken in een literair tijdschrift en gaf enkele bundels met een stuk of twintig gedichten in eigen beheer uit. Het grootste deel van zijn poëzie, dat hij op losse bladen schreef, vertrouwde hij uitsluitend aan goede vrienden toe.

September 1903

Laat ik mezelf tenminste nu bedriegen met illusies,
opdat ik niet de leegte van mijn leven merk.

Zovele keren ben ik zo nabij geweest.
En hoe verlamd, hoe schuchter, was ik,
waarom hield ik mijn lippen op elkaar
terwijl mijn lege leven in mij weende
en mijn begeerte zwarte kleren droeg.

Zovele keren zo dicht bij te zijn geweest,
bij de ogen, bij de zinnelijke lippen,
bij het gedroomde, geliefde lichaam.
Zovele keren zo dicht bij te zijn geweest.

 

K. P. Kaváfis, Gedichten.
In de vertaling van Hans Warren en Mario Molegraaf
(Amsterdam: Bert Bakker, 2002).

K. P. Kaváfis (29 april 1863 – 29 april 1933)