Michael Dorris, Barbara Wood, Richard Brautigan, Hans Erich Nossack, Anton Hansen Tammsaare, Walter Savage Landor, Franz von Sonnenfeld

De Amerikaanse schrijver Michael Anthony Dorris werd geboren op 30 januari 1945 in Louisville, Kentucky. Zie ook alle tags voor Michael Dorris op dit blog.

Uit: The Broken Cord

“One of its most difficult features for an outsider to grasp was the practice of almost always speaking, and thinking, in a collective plural voice. The word for people, “dene,” was used as a kind of “we”–the subject for virtually every predicate requiring a personal pronoun–and therefore any act became, at least in conception, a group experience.
It was my second autumn in Tyonek. I had spent the morning interviewing an elderly woman, Mrs. Nickefor Alexan, the respected expert on subjects ranging from traditional herbal medicine to the do’s and don’ts of appropriate courting behavior. In the course of our conversations, I consumed too much tea and my mouth was dry with the acidic taste.
I returned to my house in the afternoon and was uninterrupted as I organized my notes; most adults in the community were busy in their smokehouses, preserving and canning August’s catch of fish, and the children, my frequent summer visitors, had returned to school. In a world of “we,” I was an “I,” with no essential responsibilities or links outside myself.
Periodically, I glanced from my window at the darkening sky. The twenty-four-hour circuit of day and night, upon which most of Western time is based, expands to a full twelve months in the far north. There is light enough to fish any time in the summer, and so the arbitrary schedules of passing salmon runs rather than a wristwatch dictate when dories should put to sea. The darkness is absolute in winter, underlined by forbidding temperatures that sometimes dip fifty degrees below zero. The short fall season, therefore, is a blend of both fatigue and melancholy, of final consolidation of the summer’s gains and of preparation for the severity of approaching weather. It is a bridge of contemplation, of taking stock, and there is no occasion more appropriate for that practice than when the turning of the tide corresponds to the setting or rising of the low sun.”

 


Michael Dorris (30 januari 1945 – 10 april 1997)
Hier met Louise Erdrich

Lees verder “Michael Dorris, Barbara Wood, Richard Brautigan, Hans Erich Nossack, Anton Hansen Tammsaare, Walter Savage Landor, Franz von Sonnenfeld”

Barbara Wood, Richard Brautigan, Hans Erich Nossack, Anton Hansen Tammsaare, Walter Savage Landor, Franz von Sonnenfeld

De Engels-Amerikaanse schrijfster Barbara Wood werd geboren op 30 januari 1947 in Warrington. Zie ook alle tags voor Barbara Wood op dit blog.

Uit: The Blessing Stone

„It was because of Honoria. She had nearly killed him with her rejection of his marriage proposal. His heart was in mortal pain; there were no salves or ointments for this kind of wound. It wasn’t just that she had said no, it was the way she had said it. With a horrified tone: “I could not live with a man who dealt daily with diseased bodies.” Matthew didn’t blame her. Honoria herself was frail, spending half her time on her retiring couch where she received visitors. Moreover, he himself was not made of heroic proportions. Matthew Lively knew very well what people saw when they looked at him: a pale, nervous young man who frequently stuttered, and, despite his college education, was altogether too unsure of himself.
Still, her rejection had wounded him, and so Matthew Lively, twenty-five years old and finishing his glass of milk, decided he was done with women forever.
Hannah Lively, daughter of Molly Prentice who had once been the love interest of Alexander Hamilton, came into the kitchen, a plain woman in black bombazine, a small lace cap on her head.
“Was it a good reading, Mother?” Matthew asked. He was proud of the fact that his mother was one of the most sought after spiritualists on the East Coast.
“The spirits came through very clear today. Even without the aid of the Blessing Stone.” Then she gave him an expectant look.
“Mother, the stone pointed West!”
She nodded sagely. “The Guiding Spirit in the crystal knows where your destiny lies.”
Sixty years old and considered a true prophetess by their many friends and neighbors, Hannah Lively believed absolutely in the power of the crystal, therefore Matthew didn’t tell her that he had had to spin it eleven times before it finally pointed West. He reckoned the stone just needed warming up.“

 

Barbara Wood (Warrington, 30 januari 1947)

Lees verder “Barbara Wood, Richard Brautigan, Hans Erich Nossack, Anton Hansen Tammsaare, Walter Savage Landor, Franz von Sonnenfeld”

Richard Brautigan, Hans Erich Nossack, Anton Hansen Tammsaare, Walter Savage Landor, Franz von Sonnenfeld

De Amerikaanse dichter en schrijver Richard Brautigan werd geboren op 30 januari 1935 in Tacoma, Washinton. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007 en  ook mijn blog van 30 januari 2009.

 

My Nose Is Growing Old 

 

Yup.

A long lazy September look

in the mirror

say it’s true.

 

I’m 31

and my nose is growing

old.

 

It starts about 1/2

an inch

below the bridge

and strolls geriatrically

down

for another inch or so:

stopping.

 

Fortunately, the rest

of the nose is comparatively

young.

 

I wonder if girls

will want me with an

old nose.

 

I can hear them now

the heartless bitches!

 

“He’s cute

but his nose

is old.”

 

 

 

30 Cents, Two Transfers, Love 

 

Thinking hard about you

I got on the bus

and paid 30 cents car fare

and asked the driver for two transfers

before discovering

that I was

alone.

 

brautigan_ferlingetti

Richard Brautigan (30 januari 1935 – september 1984)
Hier (l) met de dichter Lawrence Ferlingetti (r)

 

De Duitse dichter en schrijver Hans Erich Nossack werd op 30 januari 1901 geboren in Hamburg. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007 en ook ook mijn blog van 30 januari 2009.

Ist das der Mensch?

Ich weiß, daß man mich eines Tages braucht.
Soll ich dann sagen, wenn sie suchend kommen -:
“Was war es noch, was uns die Flut genommen?”
Auch ich bin in Vergessenheit getaucht?

Schlimm ist die Welt versandet und verschlammt.
Seht auf den Straßen die Gesichter doch;
die alten süßen Formen sind es noch,
nur alles ausgelöscht, was sie entflammt.

Man geht umher wie auf dem Meeresgrunde
von Flut betäubt, bleibt stehen um zu lauschen:
Ist das das Leben? Wirklich? Ach, wir Armen!

Und dämmert weiter. Niemand weiß die Kunde.
Was war es noch? Man hört die Not nur rauschen.
Ist das der Mensch? Haben wir doch Erbarmen.

 

Der Abfall

Sie saßen bei Tisch. Da ging ich heimlich fort.
Nur meinen Namen ließ ich ihnen dort.
Der saß auf meinem gewohnten Platz und sollte
antworten; jedem, was er hören wollte.
Denn das genügte wohl, und es wäre
nie aufgekommen, wenn er nicht vergaß
zu lachen. Als sie wieder lachten, fraß
ihr Lachen dort sich, wo er nicht mehr saß,
ins Leere.

Was sie mit meinem Namen machten,
als sie es merkten, und was sonst geschah?
Sie saßen bei Tisch und sitzen jetzt noch da.
Vielleicht daß sie nur etwas lauter lachten.
Wie ich sie kenne, dachte keiner durch die Lücke
seiner Unsterblichkeit hinter mir her
ins Namenlose. – Weitab ihrem Glücke
steh ich und
höre sie nicht mehr

Nossack_2
Hans Erich Nossack (30 januari 1901 – 2 november 1977)

 

 

De Estlandse schrijver Anton Hansen Tammsaare werd geboren op 30 januari 1878 in Albu. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007 en ook ook mijn blog van 30 januari 2009.

 

Uit: Truth and Justice (Vertaald door Alan Trei and Inna Feldbach)

 

“Don’t give me anything, master,” said Jaagup, “or else you might start thinking about lowering my pay because you get the idea that I can’t work well on an empty stomach.”

But Jaagup worked himself to exhaustion, and on that score Andres had nothing to grumble about. And on Saturday night and Sunday he was just as indefatigable, going to village dances and parties. It was easy to see why, since he was the best concertina player in the area and so was always invited and welcomed. Nights he rambled about in the villages and knew where all the maids and farmer’s daughters were sleeping, and with whom. But he himself had no time for those secret games and whispers. Not because no one wanted him — even farmer’s daughters wouldn’t have refused him — but because Jaagup was a dreamer who yearned for something unexplained and distant.

Often he stopped for a moment, by the gate or in the middle of the high field, and gazed at the lonely farms scattered about in the bogs, the sails of windmills showing here and there, the faraway bright white buildings of the manor, the marshes, bogs and copses which in the distance blended together and became the blue rim of the sky.

But each time, his eyes halted on two high wooded areas sheltering some gray buildings. At this distance, it was impossible to say what they were.

In fact there was a village there, with a farm called Põlluotsa where there was a daughter named Roosi. Jaagup thought she was the most beautiful girl he had ever seen. Two years ago he had worked on the farm and since then hadn’t been able to forget Roosi. It was because of her he had bought the concertina and learned to play it. He wanted to be something special in her eyes.

When people were dancing they felt that Jaagup was playing for them. But he wasn’t. Jaagup thought only of Roosi and was playing for her. Even at Robber’s Rise, on the garden steps, by the gate, along the field edges, or sitting on a stone, his mind was filled with Roosi.

For a while Leena thought he was playing for her. But finally one day she learned the truth, because Jaagup himself told her, when his heart was so filled with love that he couldn’t contain it any more. Mari, the mistress, learned about Jaagup’s great happiness in the same way. The boy would have told Andres about it too, if he had shown any interest in such things.”

 

Statue_of_Anton_Hansen_Tammsaare,_Tallinn
Anton Hansen Tammsaare (30 januari 1878 – 1 maart 1940)
Standbeeld in Tallin

 

 

De Engelse dichter en schrijver Walter Savage Landor werd geboren op 30 januari 1775 in Ipsley Court, Warwickshire. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007

 

In spring and summer winds may blow 

 

In spring and summer winds may blow,

And rains fall after, hard and fast;

The tender leaves, if beaten low,

Shine but the more for shower and blast

 

But when their fated hour arrives,

When reapers long have left the field,

When maidens rifle turn’d-up hives,

And their last juice fresh apples yield,

 

A leaf perhaps may still remain

Upon some solitary tree,

Spite of the wind and of the rain . . .

A thing you heed not if you see.

 

At last it falls. Who cares? Not one:

And yet no power on earth can ever

Replace the fallen leaf upon

Its spray, so easy to dissever.

 

If such be love, I dare not say.

Friendship is such, too well I know:

I have enjoyed my summer day;

‘Tis past; my leaf now lies below. 

 

460px-Walter_Savage_Landor_by_William_Fisher

Walter Savage Landor (30 januari 1775 – 17 september 1864)
Portret door William Fisher

 

De Zwitserse schrijver Franz von Sonnenfeld (eig. Johann Girr) werd op 30 januari 1821 in Witterswil geboren. Hij bezocht de kantonschool in Solothurn en studeerde filosofie in Duitsland om tenslotyte in Jena te promoveren. Von Sonnenfeld wasd politiek aktief en had daardoor moeilijkheden ergens een aanstelling te vinden. In zijn literaire werk schilderde hij de wereldlijke en kerkelijke gebruiken uit zijn geboortestreek, het Schwarzbubenland. Politiek gezien vertegenwoordigde hij een verlicht liberalisme. Dat belette hem echter niet om over de gebruiken die hij als verouderd bestreed juist uitvoerig, beeldend en met warmte te schrijven.

 

Uit: Pater Severin

 

„Die älteren Leute aus der Umgebung van Basel, mögen sie im Laufenthal oder Frickthal, im Schwarzbubenland oder im Oberamt Säckingen, im Psirdteramt oder in der Gegend von Landser wohnen, erinnern sich gewiß noch mit Freude des Paters Severin, dieses lustigen, witzigen Kapuziners, der, wo er hinkam, irgend ein heiteres, lachendes Andenken hinterlassen hat. Wir brauchen das Kloster nicht zu nennen, wo die rosenfarbige Laune des braunkuttigen Mannes jahrelang geblüht — die geneigten Leser kennen es schon!

Die Iugend des Pater Severin siel in jene Zeit, wo die Nachklänge der konfessionellen Unionsbestrebungen den Katholizismus viel milder gestimmt hatten, als wir ihn heutzutage antreffen. Namentlich fand man damals in hen Klöstern nicht selten Männer, die mit dem weltlichen Kleid keineswegs eine heitere Weltund Lebensanschauung abgelegt hatten und in Sachen der Kirche und Theologie zuweilen Fünfe grad sein ließen. Auch in dem Kloster, in welches unser Pater nach seinem Noviziat zuerst verfetzt wurde, herrschte dieser weltmännisch heitere Geist, der hier noch besonders durch den guten Wein, welcher in der Umgegend des Klosters und dem benachbarten Elsaß wächst und den Herren Patres im Herbst immer massenweise zugefahren wird, fortwährend grün erhalten wurde. Nach der gewöhnlich mehr fetten als appetitliche,i Mahlzeit sah man in ihren Händen eher die Spielkarten als das Brevier oder tummelten sie sich lieber auf dem schattigen Kegelplah ihres hochummauerten Gartens als in dem Chor der dunkeln Kirche. An zeitweiligen größeren Mahlzeiten, zu denen jeweilen Bekannte der Umgegend oder — nicht ohne schalkhafte Absicht — reiche Partikulare geladen wurden, von denen man wußte, daß es in Bezug auf Qualität und Quantität des Weins in ihrem Keller gut bestellt war, fehlte es nicht, und die Gäste wetteiferten dann stets in Herbeischaffung eines Stoffes, der fowohl durch feine Güte, als die Unuersiegbarkeit des Vorrathes geeignet sein sollte, nach links und rechts einen gehörigen „Hieb” auszutheilen. Wer bei solchen Anlässen in das Refektorinm unferes Kapuzinerklosters trat, bemerkte zwar um die Häupter au dem hufeisenförmigen Tisch keinen Heiligenschein, aber wenn die Sonne noch hoch am Himmel stand, strahlte ihr Antlitz schon in der purpurrothen Glorie des Vollmonds und hatte sich in die Falten der unbändigsten Heiterkeit gelegt.“

 

Sonnenfeld

Franz von Sonnenfeld (30 januari 1821 – 5 maart 1888)

Tijs Goldschmidt, Barbara Wood, Shirley Hazzard, Adelbert von Chamisso, Richard Brautigan, Hans Erich Nossack, Walter Savage Landor, Anton Hansen Tammsaare

De Nederlandse schrijver Tijs Goldschmidt werd geboren op 30 januari 1953 in Amsterdam. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007 en ook mijn blog van 30 januari 2008.

 

Uit: Darwins Hofvijver

 

“De zon staat al hoog als ik bij het vliegveld aankom en de auto parkeer. Er staan mensen te wachten voor de ingang van de hal. Ik spreek een kruier aan om te vragen hoe laat het is. De klok in de hal van het vliegveld staat stil en een horloge heb ik al maanden niet meer. Ik ruilde het met Elimo, op zijn verzoek, tegen een haan en een sonzo, een traditionele Sukumamand. Deze waterdichte manden werden door vrouwen gevlochten en op feesten gebruikt als pul om pombe, het naar zurig braaksel smakende gerstebier, naar binnen te gieten. In de manden zijn met mangaan gekleurde grasstengels gevlochten in geometrische patronen die een symbolische betekenis hebben. Die is niet altijd meer te achterhalen, want de komst van de mazabethi, naar koningin Elizabeth vernoemde aluminium bakjes die tijdens de Britse overheersing massaal werden ingevoerd, betekende het einde van de masonzo-cultuur. In een dorpje sprak ik met een bejaarde vrouw die daarover na ruim dertig jaar nog altijd woedend was. Zij vertelde dat het uit driehoeken opgebouwde symbool in de mand die ik met Elimo ruilde, ‘kitenge, omslagdoek’ betekent.

‘Mijn man steekt zijn eerste vrouw goed in de kleren, maar ik, een van zijn jongere vrouwen, loop in een omslagdoek die tot op de draad versleten is.’

Een Sukumavrouw mocht niet klagen in woorden, maar kon in deze symbooltaal haar hart luchten.

‘De komst van de mazabethi heeft ons plezier bedorven,’ vertelde het oude vrouwtje. ‘Sisi wanawake, wij vrouwen, vlochten de manden terwijl we bij elkaar zaten te praten. Ik zie niet wat daar mis mee was. Elke vrouw deed haar best de mooiste mand te maken. Door de mazabethi is dat allemaal afgelopen.’

 

Tijs_Goldschmidt

Tijs Goldschmidt (Amsterdam, 30 januari 1953)

 

De Engels-Amerikaanse schrijfster Barbara Wood werd geboren op 30 januari 1947 in Warrington. Zie ook mijn blog van 30 januari 2008.

 

Uit: Woman of a Thousand Secrets

 

Revenge was in Macu’s heart as he searched for the girl who had humiliated his brother.

Pretending to be interested in her as a prospective bride, he asked about Tonina in the village and was told that she could be found on the beach of the western lagoon, where the pearl divers were hauling in their oyster catch for the day.

Macu’s brother, who was at that moment on the other side of the island with their canoe, had begged Macu not to go. It was bad enough a girl had bested him in a swimming contest, but Macu exacting revenge would only make matters worse. “She is a better swimmer,” Awak had said. “You cannot beat her, Brother.” But twenty-two-year-old Macu of nearby Half Moon Island was proud and vain and despised girls who thought they were better than men.

Pearl Island
was a small, verdant dot on the green sea off the western tip of a landmass that would one day be called Cuba, and it had only two accessible harbors: the western lagoon and a cove on the northern tip, where Macu and his friends had paddled their canoe between rocky shoals and made landfall on a tiny beach. From there, a trail led through dense trees and brush to a lively, bustling village where children played, women stirred cooking pots, and men toiled in tobacco-drying sheds.“

 

BarbaraWood

Barbara Wood (Warrington, 30 januari 1947)

 

De Australische schrijfster Shirley Hazzard werd geboren op 30 januari 1931 in Sydney. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007 en ook mijn blog van 30 januari 2008.

 

Uit: Greene on Capri

 

On a December morning of the late 1960s, I was sitting by the windows of the Gran Caffè in the piazzetta of Capri, doing the crossword in The Times. The weather was wet, as it had been for days, and the looming rock face of the Monte Solaro dark with rain. High seas, and some consequent suspension of the Naples ferry, had interrupted deliveries from the mainland; and the newspaper freshly arrived from London was several days old. In the café, the few other tables were unoccupied. An occasional waterlogged Caprese—workman or shopkeeper—came to take coffee at the counter. There was steam from wet wool and espresso; a clink and clatter of small cups and spoons; an exchange of words in dialect. It was near noon.

    Two tall figures under umbrellas appeared in the empty square and loped across to the café: a pair of Englishmen wearing raincoats, and one—the elder—with a black beret. The man with the beret was Graham Greene. I recognised him—as one would; and also because I had seen him in the past on Capri, at the restaurant Gemma near the piazza, where he dined at a corner table with his companion, and great love of the postwar decade, Catherine Walston. That was in the late 1950s, when I used to visit Naples and Capri from Siena, where I then spent part of the year. One knew that Greene had a house in the town of Anacapri, in the upper portion of the island, which he had visited faithfully if sporadically for many years.

    On that damp December morning, Greene and his dark-haired friend came into the Gran Caffè, hung their coats, and sat down at the next tiny table to mine. I went on with my puzzle; but it was impossible not to overhear the conversation of my neighbours—or, at any rate, not to hear one side of it. Graham Greene certainly did not have a loud voice, but his speech was incisive, with distinctive inflections, and his voice was lowered only in asides or to make confidences.“

 

ShirleyHazzard

Shirley Hazzard (Sydney, 30 januari 1931)

 

De Duitse dichter en schrijver Adelbert von Chamisso werd op het slot Boncourt in de Champagne geboren op 30 januari 1781. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007  en ook mijn blog van 30 januari 2008.

 

Es ist nur so der Lauf der Welt

 

Mir ward als Kind im Mutterhaus

Zu aller Zeit, Tag ein, Tag aus,

Die Rute wohl gegeben.

Und als ich an zu wachsen fing,

Und endlich in die Schule ging,

Erging es mir noch schlimmer.

 

Das Lesen war ein Hauptverdruß,

Ach! wer’s nicht kann und dennoch muß,

Der lebt ein hartes Leben.

So ward ich unter Schmerzen groß

Und hoffte nun ein bess’res Los,

Da ging es mir noch schlimmer.

 

Wie hat die Sorge mich gepackt!

Wie hab’ ich mich um Geld geplackt!

Was hat’s für Not gegeben!

Und als zu Geld ich kommen war,

Da führt’ ein Weib mich zum Altar,

Da ging es mir noch schlimmer.

 

Ich hab’s versucht und hab’s verflucht

Pantoffeldienst und Kinderzucht

Und das Gekreisch der Holden.

O meiner Kindheit stilles Glück,

Wie wünsch’ ich dich jetzt fromm zurück!

Die Rute war ja golden!

 

Chamisso_Chamisso

Adelbert von Chamisso (30 januari 1781 – 21 augustus 1838)

 

De Amerikaanse dichter en schrijver Richard Brautigan werd geboren op 30 januari 1935 in Tacoma, Washinton. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007  

 

Autobiography (polish it like a piece of silver)

  

I am standing in the cemetery at Byrds, Texas.

What did Judy say? “God-forsaken is beautiful, too.”

A very old man who has cancer on his face and takes

care of the cemetery, is raking a grave in such a

manner as to almost (polish it like a piece of silver.

 

 

Boo, Forever

  

Spinning like a ghost

on the bottom of a

top,

I’m haunted by all

the space that I

will live without

you. 

 

RichardBrautigan

Richard Brautigan (30 januari 1935 – september 1984)

 

De Duitse dichter en schrijver Hans Erich Nossack werd op 30 januari 1901 geboren in Hamburg. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007

 

Der Dichter

 

Im Hafen lichten jubelnd sie die Anker.
Ein Schiff wohin? Von Hoffnung ist es schwer
nach heimatlicher Insel überm Meer.
Abseits am Ufer steh ich wie ein Kranker.

 

Krank, weil ich warte und mich nicht verschwende;
gefesselt, daß ich mir nicht selbst entflieh
noch mich dem Werk des Wirklichseins entzieh.
Ja, ich war krank, damit ich mich vollende.

 

Denn immer Einer sei bereit und rage
als rettend Mal im Raum, wenn vor der Frage
die grelle Zeit erblaßt: Was soll ich tun?

 

Fragt ich es auch? Vielleicht schrie ich im Traum.
Nur Echo wars. Der Wind fuhr durch den Baum.
Du darfst getrost in meinem Schatten ruhn.

 

Nossack

Hans Erich Nossack (30 januari 1901 – 2 november 1977)

 

De Engelse schrijver Walter Savage Landor werd geboren op 30 januari 1775 in Ipsley Court, Warwickshire.

Uit: Imaginary conversations (Lord Brooke and Sir Philip Sidney)

“God hath granted unto both of us hearts easily contented, hearts fitted for every station, because fitted for every duty. What appears the dullest may contribute most to our genius; what is most gloomy may soften the seeds and relax the fibres of gaiety. We enjoy the solemnity of the spreading oak above us: perhaps we owe to it in part the mood of our minds at this instant; perhaps an inanimate thing supplies me, while I am speaking, with whatever I possess of animation. Do you imagine that any contest of shepherds can afford them the same pleasure as I receive from the description of it; or that even in their loves, however innocent and faithful, they are so free from anxiety as I am while I celebrate them? The exertion of intellectual power, of fancy and imagination, keeps from us greatly more than their wretchedness, and affords us greatly more than their enjoyment. We are motes in the midst of generations: we have our sunbeams to circuit and climb. Look at the summits of the trees around us, how they move, and the loftiest the most: nothing is at rest within the compass of our view, except the grey moss on the park-pales. Let it eat away the dead oak, but let it not be compared with the living one.

Poets are in general prone to melancholy; yet the most plaintive ditty hath imparted a fuller joy, and of longer duration, to its composer, than the conquest of Persia to the Macedonian. A bottle of wine bringeth as much pleasure as the acquisition of a kingdom, and not unlike it in kind: the senses in both cases are confused and perverted“.

Savage_Landor

Walter Savage Landor (30 januari 1775 – 17 september 1864)

 

Zie voor onderstaande schrijver ook mijn blog van 30 januari 2007.

De Estlandse schrijver Anton Hansen Tammsaare werd geboren op 30 januari 1878 in Albu.

Tijs Goldschmidt, Richard Brautigan, Shirley Hazzard, Hans Erich Nossack, Anton Hansen Tammsaare, Adelbert von Chamisso, Walter Savage Landor

De Nederlandse schrijver Tijs Goldschmidt werd geboren op 30 januari 1953 in Amsterdam. Daar groeide hij ook op,  ging er naar het gymnasium en startte hij zijn studie biologie. Tijdens zijn studie verruilde hij de Amsterdamse Universiteit voor die van Leiden, om opgeleid te worden door leerlingen van de Nobelprijswinnaar Niko Tinbergen. Goldschmidt slaagde zowel voor zijn kandidaats- als voor zijn doctoraalexamen cum laude. Na zijn studie verbleef evolutiebioloog Goldschmidt vijf jaar in Tanzania om in het Victoriameer “furu” te bestuderen. “Furu” zijn kleine baarsachtige vissen, cichliden, die razendsnel opsplitsen in nieuwe soorten en daardoor de droom zijn van elke darwinist. Hij schreef hier een dissertatie over en publiceerde vele artikelen in nationale en internationale tijdschriften. In 1993 gaf Tijs Goldschmidt zijn baan als bioloog aan de Universiteit van Leiden op om zich op het schrijven te gaan richten. In 1994 kreeg hij als schrijver nationale bekendheid met zijn boek “Darwins Hofvijver”, een spannend ooggetuigenverslag van zijn onderzoekstijd aan het Victoriameer. Het boek werd in 1995 genomineerd voor de AKO-Literatuurprijs en kreeg in datzelfde jaar de Kijk/Wetenschapsprijs. Ook in het buitenland was het boek een groot succes. In 2000 verscheen de essaybundel “Oversprongen”, een koppeling tussen kunst en wetenschap met persoonlijke, vaak tegendraadse observaties. In 2001 ontving Goldschmidt voor “Oversprongen” de Jan Hanlo Essayprijs. Er verschenen meerdere artikelen van zijn hand over kunst. In 2003 hield hij de eerste Stephen Gould lezing met als titel  “De andere linkerkant/ Links en rechts in de evolutie”.

Uit: Een olifant in de Schwebebahn (2000)

In de trein was het zo druk dat ik aan lezen niet toekwam. Ik las dezelfde zin ten minste zeven maal: ‘… Schlemmers triadisch ballet is eigenlijk een anti-dans, een constructivisme van de dans, zoals alleen door een schilder en beeldhouwer bedacht kon worden. Immers niet meer het menselijk lichaam en zijn bewegingen waren uitgangspunt en dragende kracht van expressie, maar bepaalde figuurlijke vindingen …’ Ik had me voorgenomen het Bauhausboek waaruit deze zin afkomstig was uit te lezen, maar daarvan kwam niets terecht. Kaartjes laten zien, koffie. Een buurman die opstond, wegliep en terugkwam, opstond, wegliep en weer terugkwam. Tevergeefs op zoek naar een rustiger coupé. Boek weer opengeslagen: ‘zoals alleen door een schilder en beeldhouwer bedacht kon worden …’ Toen zei mijn reisgenoot O. zich op te winden over jagers. Vlak buiten de grens van een natuurgebiedje in de Betuwe waar hij vaak wandelde, lagen ze met het geweer in de aanslag in het gras te wachten. Zodra een wintertaling of smient het in zijn hoofd haalde om een meter in onbeschermde lucht te vliegen, werd hij neergeknald. Ik overwoog ook iets weerzinwekkends te vertellen, maar besloot alleen instemmend te knikken en begon weer aan die zin. Düsseldorf. We moesten overstappen op de S-Bahn naar Wuppertal, want daar woonde Heinz Rasch, die we zouden bezoeken. Rasch, nu in de negentig, was architect en stoelenontwerper geweest. Hij werkte ooit als assistent van Mies van der Rohe. Vlakbij het station Wuppertal wees O. uit het raam en zei: ‘Kijk, de Schwebebahn. Dat is leuk. Daar heeft Mart Stam al een idee voor gehad. Ze hebben er voor de grap ooit een olifant mee vervoerd, maar die is in de rivier beland.’ Door de lucht sneed, hangend aan kabels, een trammetje, dat afboog boven een rivierdal.”

GOLDSCHMIDT

Tijs Goldschmidt (Amsterdam, 30 januari 1953)

 

De Amerikaanse schrijver Richard Brautigan werd geboren op 30 januari 1935 in Tacoma, Washinton. Hij wordt beschouwd als de belangrijkste vertegenwoordiger van de Underground scene van de Amerikaanse westkust uit de jaren 60 en 70. Brautigans geboorte viel midden in de grote depressie en zijn jeugd is dan ook door armoede getekend. Aan het eind van de jaren 50 kwam hij met literaire kringen in San Francisco in contact. Met zijn romans en dichtbundels werd hij gedurende de late jaren 60 een beetje een icoon van de hippie-generatie. In 1967 was hij “Poet in Residence” aan het California Institute of Technology. In de jaren 70 lukte het hem niet goed aansluiting te vinden bij zijn vroegere successen, iets wat bij hem leidde tot verbittering. Hij leefde steeds meer teruggetrokken en raakte verslaafd aan alcohol. In september 1984 pleegde hij zelfmoord. Gevonden werd hij echter pas op 25 oktober.

Uit: Revenge of the Lawn

A need for gardens

“When I got there they were burying the lion in the back yard again. As usual, it was a hastily dug grave, not really large enough to hold the lion and dug with a maximum of incompetence and they were trying to stuff the lion into a sloppy little hole.
The lion as usual took it quite stoically. Having been buried at least fifty times during the last two years, the lion had gotten used to being buried in the back yard.
I remember the first time they buried him. He didnt know what was happening. He was a younger lion, then, and was frightened and confused, but now he knew what was happening because he was an older lion and had been buried so many times.
He looked vaguely bored as they folded his front paws across his chest and started throwing dirt in his face.
It was basically hopeless. The lion would never fit the hole. It had never fit a hole in the back yard before and it never would. They just couldnt dig a hone big enough to bury that lion in.
“Hello,” I said. “The holes too small.”
“Hello,” they said, “No, it isnt.”
This had been our standard greeting now for two years.
I stood there and watched them for an hour or so struggling desperately to bury the lion, but they were only able to bury of him before they gave up in disgust and stood around trying to blame each other for not making the hole big enough.
“Why dont you put a garden in next year? I said. ”This soil looks like it might grow some good carrots.“
They didnt think that was very funny.”

richardb

Richard Brautigan 30 januari 1935 – september 1984)

 

De Australische schrijfster Shirley Hazzard werd geboren op 30 januari 1931 in Sydney, maar het grootste deel van haar leven heeft zij verdeeld tussen New York City en Capri, Italië. In 1963 trouwde zij met Francis Steegmuller; hij overleed in 1994. Hazzard schreef de romans The Evening of the Holiday (1966), The Bay of Noon (1970), The Transit of Venus (1981), en The Great Fire (2003), novellen die verzameld zijn in Cliffs of Fall and Other Stories (1963), en People in Glass Houses (1967), de verhandelingen Defeat of an Ideal (1973) en Countenance of Truth (1990) en de biografie Greene On Capri (2000), over de schrijver Graham Greene. De werken van Hazzard hebben diverse prijzen behaald. The Transit of Venus werd onderscheiden met de National Book Critics’ Circle Award. The Great Fire, haar eerste roman na meer dan twintig jaar, kreeg de American Book Award, de National Book Award en de Miles Franklin Award

Uit: The Great Fire (2003)

“Now they were starting. Finality ran through the train, an exhalation. There were thuds, hoots, whistles, and the shrieks of late arrivals. From a megaphone announcements were incomprehensible in American and Japanese. Before the train had moved at all, the platform faces receded into the expression of those who remain.

Aldred Leith sat by a window, his body submissively chugging as they got under way. He would presently see that rain continued to fall on the charred suburbs of Tokyo, raising, even within the train, a spectral odour of cinders. Meanwhile, he was examining a photograph of his father. Leith was holding a book in his right hand – not reading, but looking at a likeness of his father on the back cover.

It was one of those pictures, the author at his desk. In an enactment of momentary interruption, the man was half-turned to the camera, left elbow on blotter, right hand splayed over knee. Features fine and lined, light eyes, one eyelid drooping. A taut mouth. Forehead full, full crop of longish white hair. The torso broad but spare; the clothes unaffected, old and good. As a boy, Leith had wondered how his father could always have good clothes so seldom renewed – a seeming impossibility, like having a perpetual two days’ growth of beard.”

 

Hazzard

Shirley Hazzard (Sydney, 30 januari 1931)

 

De Duitse schrijver Hans Erich Nossack werd op 30 januari 1901 geboren in Hamburg. Na het gymnasium studeerde hij aanvankelijk kunstgeschiedenis en literatuurwetenschap in zijn geboortestad. In 1920 ging hij naar Jena om rechten en economie te studeren. In 1923 keerde hij naar Hamburg terug, trouwde er in 1925 en volgde een opleiding als bankkoopman. Daarnaast schreef hij gedichten en toneelstukken, maar tot publicatie kwam het niet. In 1930 werd hij lid van de KPD en werkte hij in het verzet tegen de nazi’s. In 1933 kwam het tot huisdoorzoekingen door de SA en de politie. Nossack ging in de firma van zijn vader werken en nam kort daarna de leiding ervan over. In 1943 werden zijn dagboeken en manuscripten door het bombardement op Hamburg vernietigd. Hij begon met publiceren in 1947. Vertalingen van zijn eerste boeken verschenen al snel in Frankrijk. In zijn prozatekst Der Untergang beschrijft hij als eerste Duitse schrijver de verschrikkingen van de bommenoorlog aan de hand van de verwoesting van Hamburg. In 1955 verscheen zijn wellicht succesvolste roman Spätestens im November.

Uit: Der Untergang

„Man wagte nicht, Luft zu holen, um es nicht einzuatmen. Es war das Geräusch von achtzehnhundert Flugzeugen, die in unvorstellbaren Höhen von Süden her Hamburg anflogen. Wir hatten schon zweihundert oder auch mehr Angriffe erlebt, darunter sehr schwere, aber dies war etwas völlig Neues. Und doch wußte man gleich: es war das, worauf jeder gewartet hatte, das wie ein Schatten seit Monaten über all unserm Tun lag und uns müde machte, es war das Ende. Dies Geräusch sollte anderthalb Stunden anhalten, und dann in drei Nächten der kommenden Woche noch einmal. Gleichmäßig hielt es sich in der Luft. Gleichmäßig hörte man es auch dann, wenn sich das viel lautere Getöse der Abwehr zum Trommelfeuer steigerte. Nur manchmal, wenn einzelne Staffeln zum Tiefangriff ansetzten, schwoll es an und streifte mit seinen Flügeln den Boden. Und doch war dies furchtbare Geräusch wieder so durchlässig, daß auch jeder andere Laut zu hören war: nicht nur die Abschüsse der Flak, das Krepieren der Granaten, das heulende Rauschen der abgeworfenen Bomben, das Singen der Flaksplitter, nein, sogar ein ganz leises Rascheln, nicht lauter als ein dürres Blatt, das von Ast zu Ast fällt, und wofür es im Dunkeln keine Erklärung gab.
Das Geräusch trieb mich sofort zurück. Ich weiß nicht mehr, ob Misi mich etwas fragte und welche Antwort ich gab. Es ist möglich, daß wir uns von oben nach unten etwas zuriefen, aber es werden nicht viele Worte gewesen sein; denn dies Geräusch machte alles Reden zur Lüge und drückte Worte wehrlos nieder.“

nossack

Hans Erich Nossack (30 januari 1901 – 2 november 1977)

 

Anton Hansen Tammsaare werd geboren als Anton Hansen op 30 januari 1878 in Albu. Zijn vijfdelige romancyclus Tõde ja õigus (Waarheid en Gerechtigheid, 1926 – 1933) geldt als een van de wezenlijke werken van de Estlandse literatuur. Hoewel Tammsaare zijn thema’s uit de geschiedenis en uit het leven van het volk van Estland koos hebben zijn romans de invloed ondergaan van mensen als Henri Bergson, Carl Gustav Jung en Sigmund Freund en van schrijvers als Knut Hamsun en André Gide. Tammsaare was lid van de kunstenaarsgroep Noor-Eesti (Jong-Estland) die tegen de culturele dominantie van Rusland gericht was.

Uit:  Miniatures

“… The very first spring, when the prison was built, a nightingale began to sing in an alder-tree in front of the prison-house.
This was at once reported to the King by his faithful henchmen.
“What is the burden of the song?” the King asked.
“Love and freedom, Your Majesty,” answered the henchmen, bowing to the ground.
For a moment the wise King was deep in thought. They they heard him say:
“Life is captivity, and it would be wrong to sing of freedom. Life is vengeance, and it would be a crime to glorify love. I, your king, do not know what freedom is, for I am a slave of slaves. I, your master, do not know what love is, for I have only obligations. Therefore, take my fiercest falcon and set it on the nightingale.”

TAMMSAARE

Anton Hansen Tammsaare (30 januari 1878 – 1 maart 1940)

 

Adelbert von Chamisso heette eigenlijk Louis Charles Adélaïde de Chamisso de Boncourt. Hij werd op het slot Boncourt in de Champagne geboren op 30 januari 1781, maar zijn adellijke familie moest in 1794 voor de Franse Revolutie op de vlucht. Chamisso werd page van Frederika Louise van Pruisen. Hij leerde in een snel tempo Duits en schreef er verschillende vertellingen en sprookjes in. In Berlijn kwam hij in contact met onder anderen Kleist, Motte-Fouqué, Eichendorff, Hoffmann en Brentano. Chamisso diende als officier in het Pruisische leger van 1798 tot 1807, en werd lid van de Nordsternbund, een verzameling gelijkgestemde dichters. Chamisso keerde na zijn legerdienst nog naar Frankrijk terug en bezocht ook Zwitserland, maar kreeg een afkeer van Napoleon. Hij legde zich toe op de plantkunde en besloot in 1815 op expeditie te gaan. In 1814 publiceerde hij Peter Schlemihls wundersame Geschichte; het is een enigszins autobiografische kruising tussen een sprookje en een novelle, vol magische wendingen, dat in alle belangrijke talen uit die tijd vertaald werd en Chamisso wereldberoemd maakte. Aangezien Chamisso een van de succesrijkste niet-oorspronkelijk Duitstalige auteurs was, is in 1985 een prijs naar hem vernoemd: de Adelbert-von-Chamisso-Preis, die aan schrijvers wordt uitgereikt wier moedertaal niet het Duits is en die een lovenswaardig Duits werk hebben geschreven.

 

Traum der eignen Tage

Traum der eignen Tage,
Die nun ferne sind.
Tochter meiner Tochter,
Du mein süßes Kind,
Nimm, bevor die Müde
Deckt das Leichentuch,
Nimm ins frische Leben
Meinen Segensspruch.

 

Siehst mich grau von Haaren,
Abgezehrt und bleich,
Bin, wie du, gewesen
Jung und wonnereich,
Liebte, so wie du liebst,
Ward, wie du, auch Braut,
Und auch du wirst altern,
So wie ich ergraut.

 

Laß die Zeit im Fluge
Wandeln fort und fort,
Nur beständig wahre
Deines Busens Hort;
Hab ich’s einst gesprochen,
Nehm ich’s nicht zurück:
Glück ist nur die Liebe,
Liebe nur ist Glück.

 

Als ich, den ich liebte,
In das grab gelegt,
Hab ich meine Liebe
True in mir gehegt:
War mein Herz gebrochen,
Blieb mir fest der Mut,
Und des Alters Asche
Wahrt die heilge Glut.

 

Nimm, bevor die Müde
Deckt das Leichentuch,
Nimm ins frische Leben
Meinen Segensspruch:
Muß das Herz dir brechen,
Bleibe fest dein Mut,
Sei der Schmerz der Liebe
Dann dein höchstes Gut.

 

chamiss1

Adelbert von Chamisso  (30 januari 1781 – 21 augustus 1838)

 

De Engelse schrijver Walter Savage Landor werd geboren op 30 januari 1775 in Ipsley Court, Warwickshire. Hij begon met schrijven al tijdens zijn studiejaren in Oxford. Zijn werk bestond uit zowel klassieke epigrammen als gedichten en toneelstukken. Beroemd werd hij echter in het bijzonder wegens zijn geslepen proza. Nietzsche zag in hem een van de vier „meesters van het proza“ in de 19e eeuw. Vanaf 1814 bracht hij een groot deel van zijn leven door op het Europese vasteland. In de jaren 1824 – 1829 ontstonden er zijn Imaginary conversations, die als zijn hoofdwerk beschouwd kunnen worden.

 

Uit: Imaginary conversations

Henry VIII. and Anne Boleyn

 

“Henry. Dost thou know me, Nanny, in this yeoman’s dress? ‘S blood! does it require so long and vacant a stare to recollect a husband after a week or two? No tragedy-tricks with me! a scream, a sob, or thy kerchief a trifle the wetter, were enough. Why, verily the little fool faints in earnest. These whey faces, like their kinsfolk the ghosts, give us no warning. (Sprinkling water over her) Hast had water enough upon thee? take that then . . . art thyself again?

Anne. Father of mercies! do I meet again my husband, as was my last prayer on earth! do I behold my beloved lord . . . in peace . . . and pardoned, my partner in eternal bliss! It was his voice. I can not see him . . . why can not I? O why do these pangs interrupt the transports of the blessed!

Henry. Thou openest thy arms: faith! I came for that: Nanny, thou art a sweet slut: thou groanest, wench: art in labour? Faith! among the mistakes of the night, I am ready to think almost that thou hast been drinking, and that I have not.

Anne. God preserve your highness: grant me your forgiveness for one slight offence. My eyes were heavy; I fell asleep while I was reading; I did not know of your presence at first, and when I did I could not speak. I strove for utterance; I wanted no respect for my liege and husband.

Henry. My pretty warm nestling, thou wilt then lie! Thou wert reading and aloud too, with thy saintly cup of water by thee, and . . . what! thou art still girlishly fond of those dried cherries!”

 

Late Leaves

THE leaves are falling; so am I;
The few late flowers have moisture in the eye;
So have I too.
Scarcely on any bough is heard
Joyous, or even unjoyous, bird
The whole wood through.

Winter may come: he brings but nigher
His circle (yearly narrowing) to the fire
Where old friends meet.
Let him; now heaven is overcast,
And spring and summer both are past,
And all things sweet.

Landor

Walter Savage Landor (30 januari 1775 – 17 september 1864)