E. du Perron, Odysseas Elytis, Leo Perutz, Bilal Xhaferri, Thomas Mallon, Daniil Andreyev, Augusta Peaux, Jules Barbey d’Aurevilly, Jean-Simon DesRochers

De Nederlandse dichter, schrijver en criticus Charles Edgar (Eddy) du Perron werd  geboren op 2 november 1899 in Jatinegara (West Java). Zie ook mijn blog van 2 november 2006 en ook mijn blog van 2 november 2007.

 

Uit: D.H. Lawrence en de Erotiek

 

„Eenmaal toegegeven dat het systeem in deze roman steeds voelbaar blijft, is de wisselwerking van de faktoren onderling, de innerlike techniek, als men het zo noemen kan, meesterlik. Niet alleen zijn vele scènes, als het gesprek der intellektuele kameraden in het 4e hoofdstuk, de reis van Lady Chatterley naar Venetië, en bijna alle scènes waarin Mellors optreedt, buitengewoon overtuigend geschreven, maar zelfs de traagheid van Lawrence’s beschrijvende stijl verlaat hem, wanneer hij zijn figuren laat optreden en, in de dialoog vooral, hen maakt tot de vertolkers van eigen voorkeur en haat. Mellors tegen Chatterley, Mellors tegen Connie’s zuster Hilda, Mellors op het atelier van Duncan Forbes, zijn onverbeterlik: deze neo-primitief is in ieder opzicht de man naar Lawrence’s hart en zijn talent doet ons hem ook als zodanig aanvaarden. (Mellors met Connie raakt in de meeste gevallen het enkel-erotiese deel, en vraagt een afzonderlike beschouwing.) Een bizonder staal van Lawrence’s innerlike techniek is het 7e hoofdstuk. Connie’s verlangen naar Mellors, de boswachter die zij niet dan enkele keren ontmoette, bestaat dan al, ofschoon ongeweten door haarzelf; zij gaat op zichzelve letten en ziet zich verwelken, een plant die geen water krijgt; alle kennissen, in deze zelfde tijd, spreken over haar slechte uiterlik; zij meent dan rust te moeten nemen, wandelt in het bos en laat Mrs. Bolton in huis komen voor Clifford. Terwijl zij dus, ongeweten, de aantrekkingskracht van Mellors reeds ondergaat, verslapt de enige macht die Clifford uitoefent op haar verpleegstersinstinkt; en daar hij impotent is, kan zij zelfs het gevoel hebben dat zij hem aan een andere vrouw overgaf. Ook in de volgende hoofdstukken, en in het hoofdstuk zelf waarin Mellors haar voor de eerste maal bezit, dezelfde volledige psychologiese verantwoording; hier blijkt de volle tegenstelling met de alleen-maar erotiese roman: al deze botsinkjes, het afstoten bij wederzijds sex-appeal, het remmen van de toenadering, dat maatschappelik immers verantwoord wordt omdat Connie de vrouw is van Mellors’ meester, deze hele serieuze logika, die een ernstige fout moet zijn voor de lezer van de ‘twede rij’, is misschien de voornaamste kwaliteit van het boek, berust op de simpele waarheid dat een vrouw die men gekleed heeft gekend en begeerd, ook eroties een grotere waarde vertegenwoordigt dan de vrouw, die men drie minuten na haar te hebben toegesproken in een hand-omdraaien ontbloot. Het getuige zijn van de fysieke liefde van mènsen, vertegenwoordigt voor de lezer een andere emotie dan het gevarieerd programma, uitgevoerd zelfs door de bekoorlikste marionetten.

 

Als Connie en Mellors tot de fysieke liefde overgaan, krijgt men de schokkende woorden, die in de voorafgaande scènes met Michaelis nog werden vermeden. Toch lost Lawrence de moeilikheid niet geheel op; nergens gebruikt hij in zijn eigen beschrijving de gevreesde woorden; het weefsel van zijn eigen verhaal schijnt evenmin tegen de springstof bestand. Hij legt de woorden Mellors in de mond, met een dubbel doel, dat misschien zelfs driedubbel is: (1) aangeven hoe verwoed deze man de ‘natuur’ terugverlangt; (2) zijn psychologies portret vervolmaken, door de macht die hij over Connie krijgt, en het kontrast met de mannen die zij tot dusver heeft gekend; en (3, meer verborgen) de prikkeling, niet alleen van Connie, maar van de hiervoor gevoelige lezer of lezeres, voor wie deze woorden, omdat zij schokkend zijn, de bizonderheid van het ogenblik verhogen, op wie zij dus werken als een intenser prikkeling.“

 

DuPerron

E. du Perron (2 november 1929 – 14 mei 1940)

 

De Griekse dichter Odysseas Elytis (pseudoniem voor Odysseas Alepoudhelis) werd op 2 november 1911 te Iraklion op Kreta geboren. Zie ook mijn blog van 2 november 2006 en ook mijn blog van 2 november 2007.

 

VERJAARDAG

Mijn leven gedragen naar dit,
het oord waar een jongeling
op de rotsen eeuwig worstelt
met de zee en de borstwering
van de wind.

Waar een mens huist, niets
dan een mens, in dauwdruppels
begaan met zijn groen bestaan,
luisterend naar de wateren van
zijn visioenen, krijsend met de
vleugels van zijn wroeging.

O, lot van een kind, gedijd
in een mens aan zee, bij de
leermeester van de zon, die
de tanende schaduw van de
zeemeeuw als zijn adem
begeert.

Ik heb mijn leven gedragen
naar dit, de witte rekening
de zwarte som, de enkele
bomen en natte stenen, de
lichte vingers om een voor-
hoofd te strelen, maar welk
voorhoofd ?

Heel de nacht weenden mijn
hoop, mijn verwachtingen.  Want
niemand is gebleven.  Geen enkele
vrije stap laat zich nog horen.
Geen stem wil nog fris ontluiken.
Geen voorsteven de pier beplassen
en een nog blauwere naam schrijven
op de omtrek van de horizon.

Slechts jaren. Slechts golven.
Gevoelig bewogen riemen in de
baaien rond de liefde.

Ik heb mijn leven gedragen naar
dit, de bittere groeve in het zand die
zal worden uitgewist.  Laat hem die
met zijn twee ogen de stilte beroert
en, vermengd met haar zonlicht,
duizend werelden omsluit, zich in
zijn bloed de andere zonen herinneren,
want vlakbij het licht woont de
glimlach die betaalt voor de vlam.

Maar hier, in dit ontwetend, zinkend
landschap, in de open en meedogenloze
zee, verwelkt het geluk.  Vlagen van
veders en momenten verbonden met
de aarde.  Een ruwe aarde voor
ongeduldige voeten.  Een aarde
bestemd voor  verbijstering.  Dode
vulkaan.

Ik heb mijn leven gedragen naar dit,
de steen gewijd aan het vloeibaar
element, verder nog dan de eilanden,
lager dan de golven, metgezel van de
ankers.

Wanneer de kielen een nieuwe hindernis
ontmoeten, ze hartstochtelijk verscheuren
en overwinnen en alzo met al hun dolfij-
nen de dageraad verwachten en de
zonsopgang in het hart van de mens,

halen de twijfelnetten een beeld van zout

binnen, pijnlijk gebeiteld, onverschillig
wit, wendend naar de zee de leegte
van zijn ogen,

schragend het oneindige.

 

Vertaald door Henri Thijs

 

HOLY SATURDAY, 25

ENTERING MY SLEEPLESSNESS last night
just briefly, for a moment, the little goddess

with the mauve ribbon smiled at me

from a lad she’s always passed me secrets

Then she vanished floating off to the right
going to empty the bin with my waste
– the soul’s cigarette-ends and poem-ends –
there where haughty and full of past youth
the sea simmers.

 

Vertaald door David Connoly

Elytis

Odysseas Elytis (2 november 1911 – 18 maart 1996)

 

De Oostenrijkse schrijver Leo Perutz werd geboren op 2 november 1882 in Praag. Zie ook mijn blog van 2 november 2006.

 

Uit: Der Meister des Jüngsten Tages

 

„Als einen Tag mit warmem Wind und wolkenlosem Himmel, so hab’ ich den 26. September 1909 in

Erinnerung. Mittags speiste ich mit zwei Regimentskameraden in einem Gartenrestaurant. Die Morgenblätter las ich erst nach Tisch. Sie enthielten Aufsätze über die Balkanfrage und über die Politik der Jungtürken – es ist erstaunlich, wie ich das alles noch weiß. Ein leitender Artikel besprach die Reise des Königs von England, und ein anderer befaßte sich mit den Plänen des türkischen Sultans.

»Zuwartende Haltung Abdul Hamids« stand fettgedruckt über den ersten Zeilen. Die Tageschroniken brachten Einzelheiten aus Schefket Paschas und Niazi Beys Lebenslauf – wer kennt heute noch

diese Namen? Auf dem Nordwestbahnhof hatte es in der Nacht ein Schadenfeuer gegeben – »riesige Holzvorräte vernichtet« hieß es in den Blättern. Eine akademische Vereinigung kündigte eine Aufführung von Büchners »Danton« an, in der Oper wurde die »Götterdämmerung« gegeben, mit einem Gast aus Breslau in der Rolle des Hagen. In der Kunstschau waren Bilder von Jan Toorop und Lovis Corinth ausgestellt, und die ganze Stadt lief hin, um sie anzustaunen. Irgendwo, in Petersburg glaube ich, gab es Streik und Arbeiterunruhen, in Salzburg einen Kircheneinbruch, und aus Rom wurden Lärmszenen in der Consulta gemeldet. Ganz klein gedruckt fand ich noch eine Notiz über den Zusammenbruch des Bankhauses Bergstein. Er überraschte mich keineswegs, ich hatte ihn kommen sehen und rechtzeitig meine Depots zurückgezogen. Aber ich mußte an einen Bekannten, den Schauspieler Eugen Bischoff, denken, der sein Vermögen gleichfalls diesem Bankhause anvertraut hatte. Ich hätte ihn warnen sollen,
fuhr es mir durch den Kopf. – Aber hätte er mir denn geglaubt? Er hielt mich immer für falsch informiert. Wozu sich in fremde Angelegenheiten mischen? – Und zugleich fiel mir ein Gespräch ein, das ich einige Tage zuvor mit dem Intendanten der Hoftheater geführt hatte. Die Rede war auf Eugen Bischoff gekommen – »der Mann wird alt, leider, ich kann ihm nicht helfen«,

hatte der Intendant gesagt und ein paar Bemerkungen über das Drängen des Nachwuchses hinzugefügt. Wenn mein Eindruck richtig war, dann bestand für Eugen Bischoff wenig Aussicht auf

Erneuerung seines Vertrages. Und nun mußte auch noch das Unglück mit Bergstein & Cie dazukommen. An all dies erinnere ich mich. So deutlich steht das Relief des 26. September 1909 in meinem Gedächtnis. Um so unbegreiflicher ist es mir, wie ich den Tag, an dem wir zu dritt das Haus auf der Dominikanerbastei betraten, gegen die Mitte des Monates Oktober verlegen konnte. Vielleicht hat mich die Erinnerung an verwelktes Kastanienlaub auf den Kieswegen des Gartens, an reife Trauben, die an den Straßenecken feilgeboten wurden, und an ersten herbstlichen Frost – vielleicht hat mich dieser ganze Komplex unbewußter Erinnerungen, die mir irgendwie mit diesem Tag verknüpft sind, irregeführt; das kann wohl sein. In Wirklichkeit war der 30. September der Tag, an dem die Entscheidung fiel, das habe ich mit Hilfe der Notizen, die ich aus jener Zeit besitze, festgestellt.“

 

perutz_telaviv

Leo Perutz (2 november 1882 – 25 augustus 1957)

 

De Albanese dichter en schrijver Bilal Xhaferr Xhaferri werd geboren op 2 november 1935 in Ninat bij Konispol. In 1945 werd zijn vader vanwege zijn anticommunistisch nationalisme doodgeschoten. Zijn moeder was in 1943 al gestorven. Pas in 1955 maakte Xhaferri de basisopleiding op zijn dorpsschool af. In 1962 en 1963 publiceerde hij zijn eerste gedichten en verhalen. Zijn eerste verhalenbundel “Njerëz të rinj, tokë e lashtë” („Jonge mensen, oud land“) verscheen in 1967. In 1968 kreeg hij een publicatieverbod. In 1969 vluchtte hij, eerst naar Griekenland, toen naar de VS. In 1974 richtte hij een tijdschrift, “Krahu i shqiponjës” (Vleugels van de adelaar““) op in Chicago, dat zowel in het Engels als in het Albanees verscheen. Aan de orde daarin kwamen ook thema’s als het verzet tegen de communistische dictatuur en de kwestie Kosovo. Fragmenten van nieuwe romans van Xhaferri verschenen in de jaren zeventig ook in dit tijschrift. In 1978 raakte Xhaferri door een aanslag van tegenstanders verwond en in 1981 werd brandgesticht in de redactieruimte van het tijdschrift. Veel documenten, manuscripten en ander materiaal ging daarbij verloren. Xhaferri stierf in oktober 1986. Op 3 mei 1995 verleende de president van de republiek Albanië hem postuum de medaille “Martir i demokracisë” (‚Martelaar van de democratie“)

 

DISTANT STATION

Distant station in a field:
I hear the dismal engine wail,
and from my roof the owl replies,
bird of ill-omen.

Who am I hoping for tonight ?
Who would set out in the dark
hunching through the driving rain
to visit this bleak exile ?

Uselessly I think again
of those that loved me.
Tonight I think once more in vain
of those I loved.

In this rain
no-one will come.
The road is mud.
In this black night
nobody will come.

Thus, far from those that loved me,
far from those that I loved,
life oozes on.

 

MY HOMELAND

Like a shroud
the first September mists
cover my homeland.
So soon the landscape vanishes!
So fast the fog’s obliteration!

The glistening stars
are beads of sweat upon its brow;
round its body thorns and barbs
a frontier of grief.

I fled it like a lover
and set out on the road
to where I do not know…
When will I return ?

My poems were as golden gifts
I made for it from love –
but now my iron heart
is turned by tears to rust.

The glistening stars
are beads of sweat upon its brow;
round its body thorns and barbs
a frontier of grief.

I fled it like a lover
and set out on the road
to where I do not know…
When will I return ?

Bilal_Xhaferri[1]

Bilal Xhaferri (2 november 1935 – 14 oktober 1986)

 

 

De Amerikaanse schrijver en criticus Thomas Mallon werd geboren op 2 november 1951 in Glen Cove, New York. Hij bezocht Brown University en voltooide zijn studie aan Harvard. Van 1979 tot  1991 doceerde hij Engels aan het Vassar College. Mallon schreef o.a de romans Henry and Clara, Two Moons, Dewey Defeats Truman, Aurora 7, Bandbox, en Fellow Travelers. Hij was ook redacteur van het tijdschrift GQ, waarin hij tien jaar lang een column, “Doubting Thomas”, schreef. Bijdragen van hem verschenen ook in The New Yorker, The New York Times Magazine, The Atlantic Monthly, The American Scholar, and Harper’s.

 

Uit: Fellow Travelers

 Tim counted four big fans whirring atop their stanchions in the newsroom. Every window here on the seventh floor was open, and summer had officially departed six days ago, but that was Washington for you. When air-conditioning might come to the Star seemed to be a perennial matter of sad-sack speculation among the staff: “When hell freezes over,” went one answer Tim had heard in his three months here. “Because then we won’t need it.”

Miss McGrory, one of the paper’s book reviewers, arrived with a bottle of whiskey, which she set down next to the punch bowl and cake, whose single chocolate layer and frosted inscription, “Happy Trails, Sheriff,” would soon be cut into by the retirement party’s guest of honor, Mr. Yost, a pressman who’d been at the Star since 1912 and took his nickname from a weekend job he had as a constable over in Berwyn Heights.

More people drifted in. “We could use a piano,” opined Miss Eversman, the music critic. She’d covered Liberace’s concert two nights ago at Constitution Hall and was telling a police reporter that the pianist’s mother had been in the president’s box with one of Liberace’s brothers, Rudy, who’d served in Korea.

“So she’s got one boy who’s a soldier?” asked the re
porter. “Maybe she’s got hope of grandchildren after all.”

Miss Eversman laughed.

“Forget Liberace,” said Mr. Yost, who’d started to reminisce about his first years here at the paper. “I remember seeing Wilson himself–that’s Woodrow Wilson, not Charlie, to you youngsters–up in his box at Keith’s Theatre. You wouldn’t have figured it from an egghead like him, but did that man ever love his vaudeville. You could sell him any player-piano roll the minute it came out.”

“We really do need a piano,” Miss Eversman sighed, as the national and managing editors walked in. Mr. Corn and Mr. Noyes took up positions off to the side of things and remarked to each other, a bit shamefacedly, on the smallness of the spread.

“Well,” said Mr. Corn, quoting the late Senator Taft’s famously impolitic advice about higher food prices: “Eat less.”

Mellon

Thomas Mallon (Glen Cove, 2 november 1951)

 

De Russische dichter, schrijver en Christelijk mysticus Daniil Leonidovich Andreyev werd geboren op 2 november 1906 in Berlijn. Hij was de zoon van de vooraanstaande Russische schrijver Leonid Andreyev. Zijn peetvader was Maxim Gorky. Omdat zijn moeder tijdens de geboorte stierf werd de jonge Daniil door een zus van zijn vader opgevoed. Dat had twee dingen tot gevolg: Toen zijn vader in 1917 Rusland verliet, na de revolutie, bleef zijn zoon daar achter. Bovendien groeide hij op in een gezin dat diep religieus bleef. Bijna alle werken die Andreev schreef voor 1947 werden door de KGB vernietigd als „anti-Sovjetliteratuur“. Tijdens zijn gevangenschap slaagde hij er echter in een aantal van zijn gedichten opnieuw te schrijven. Zijn belangrijkste boek, De Roos van de Wereld, schreef hij na een aantal mystieke visioenen in de gevangenis, maar hij voltooide het pas na zijn vrijlating in 1957. Het verscheen in de zogenaamde Samisdat en werd pas postuum in 1991 officieel uitgegeven.

 

The Rose of the World

 

„I am completing The Rose of the World out of prison, in a park turned golden with autumn. The one under whose yoke the country was driven to near exhaustion has long been reaping in other worlds what he sowed in this one. Yet I am still hiding the last pages of the manuscript as I hid the first ones. I dare not acquaint a single living soul with its contents, for, just as before, I cannot be certain that this book will not be destroyed, that the spiritual knowledge it contains will be transmitted to someone, anyone.

But perhaps the worst will never come to pass, and tyranny on such a scale will never recur. Perhaps humanity will forevermore retain the memory of Russia’s terrible historical experience. Every heart nurses that hope, and without it life would be unbearable.

But I number among those who have been fatally wounded by two great calamities: world war and dictatorship. Such people do not believe that the roots of war and tyranny within humanity have been eradicated or that they will be in the near future. Perhaps the danger of one tyranny or war will recede, but after a time the threat of the next tyranny or war will arise. For me and others like me, both those calamities were a kind of apocalypse— revelations of the power of planetary Evil and of its age-old struggle with the forces of Light. Those living in different times would probably not understand us. Our anxiety would seem to them an overreaction; our view of the world would seem poisoned. But a conception of the logical consistency of historical events branded in the human mind by a half century of observing and participating in events and processes of unprecedented magnitude cannot be called an overreaction. And a conclusion that forms in the human heart through the efforts of the brightest and deepest sides of its nature cannot be poisoned.

I am seriously ill—my days are numbered. If this manuscript is destroyed or lost, I will not be able to rewrite it in time. But if, sometime in the future, it reaches only a few persons whose spiritual thirst drives them to surmount all its difficulties and read it through to the end, then the ideas planted within cannot help but become seeds that will sprout in their hearts. Whether that occurs before a third world war or after it, and even if no third war is unleashed in the near future, this book will not die if but one pair of friendly eyes passes, chapter by chapter, over its pages. For the questions it attempts to answer will continue to trouble people far into the future.“

 

Daniil_Andreev_Front

Daniil Andreyev (2 november 1906 – 30 maart 1959)

 

De Nederlandse dichteres Augusta Guerdina Peaux werd geboren in Simonshaven op 2 november 1859. Zij publiceerde de bundels Gedichten (1918) en Nieuwe gedichten (1926). Als dichteres leefde zij in de schaduw van de meer bekende Tachtigers, onder wie de door haar bewonderde Hélène Swarth die haar werk apprecieerde. Peaux blinkt uit in minutieuze impressionistische landschapsschilderingen waaraan zij een sombere, melancholische ondertoon weet te geven. Hoewel een aantal van haar gedichten in bloemlezingen verschenen zijn (o.m. ‘Eenzaam kerkhof’), heeft haar werk weinig aandacht gekregen. Ze ligt begraven op Rustoord, vak 222W. Haar naam staat niet op het graf.

 

 

Op de verbrande hoeven melden de hanen den dag

 

De hanen melden den dag,
als zij immer deden.
Gisteren woedde de slag,
gisteren heerschte de vrede…
De hanen melden den dag.

De hanen riepen het licht
over de wereld uit,
toen het doofde in een aangezicht
donker van aarde en kruit.

De hanen weten niet
hoe rood de morgen is,
dien hun eeuwen oud lied
krijscht door de duisternis.
De hanen melden den dag.

Geen die het hoort
op de doode hoeve,
zinverloren woord
in wereld droeve
geen die het verstaat.

Simonshaven_Kerkje

Augusta Peaux (2 november 1859 – 23 februari 1944)
Simonshaven, kerkje (Geen portret beschikbaar)

 

De Franse schrijver en moralist Jules Amédée Barbey d’Aurevilly werd geboren op 2 november 1808 in Saint-Sauveur-le-Vicomte (Manche). Barbey keerde, na een korte periode van scepticisme en republikeinse sympathieën, terug naar het katholicisme en royalisme van zijn jeugd. In navolging van de door hem zeer gewaardeerde Balzac werd hij, als criticus en journalist, een geharnast verdediger van Troon en Altaar. Een ietwat merkwaardig katholiek was hij intussen wel. `Ik geloof in God om het recht te hebben in de duivel te geloven’, zou hij eens gezegd hebben. De uitspraak is wellicht apocrief, maar de aanwezigheid van duivelse en demonische motieven in zijn werk is te opvallend om over het hoofd te zien. Van roomse blijheid is daarentegen weinig te bespeuren. Niet voor niets placht Baudelaire hem in zijn correspondentie aan te duiden als `le vieux mauvais sujet’ de oude losbol.

Barbey’s beroemde essay `Du dandysme et de George Brummell’ heeft grote invloed gehad op de latere waardering voor de dandy, in het bijzonder bij Baudelaire.

 

Uit: Le Chevalier des Touches

 

C’était un vieil appartement comme on n’en voit guère plus, même en province, et d’ailleurs tout à fait en harmonie avec le groupe qui, pour le moment, s’y trouvait. Le nid était digne des oiseaux. À eux tous, ces vieillards réunis autour de cette cheminée formaient environ trois siècles et demi, et il est probable que les lambris qui les abritaient avaient vu naître chacun d’eux.

    Ces lambris en grisailles, encadrés et relevés par des baguettes d’or noircies et, par place, écaillées, n’avaient pour tout ornement de leur fond monotone que des portraits de famille s
ur lesquels la brume du temps avait passé. Dans l’un de leurs panneaux on voyait deux femmes en costume Louis XV, dont l’une, blonde et pincée, tenait à la main une tulipe comme Rachel, la dame de carreau, et dont l’autre, brune, indolente, tigrée de mouches sur son rouge de brune, avait une étoile au-dessus de la tête, ce qui, avec le faire voluptueux du portrait, indiquait suffisamment la main de Nattier, qui peignit aussi avec une étoile au-dessus de la tête madame de Châteauroux et ses sœurs. L’étoile signifiait le règne du moment de la favorite. C’était l’étoile du berger royal. Le bien-aimé Louis XV l’avait fait lever sur tant de têtes, qu’il avait pu très bien la faire luire sur une Touffedelys. Dans le panneau opposé, un portrait plus ancien, plus noir, d’une touche énergique, mais inconnue, représentait l’amiral de Tourville, beau comme une femme déguisée, dans son magnifique et bizarre costume d’amiral du temps de Louis XIV. Il était parent des Touffedelys. Des encoignures de laque de Chine garnissaient les quatre angles du salon et supportaient quatre bustes d’argile, recouverts d’un crêpe noir, soit pour les préserver de la poussière, soit en signe de deuil, car ces bustes étaient ceux de Louis XVI, de Marie-Antoinette, de madame Élisabeth et du Dauphin.“

 

Aurevilly

Jules Barbey d’Aurevilly (2 november 1808 – 23 april 1889)

 

Nagekomen bericht

 

De Canadese schrijver Jean-Simon DesRochers werd geboren op 1 november 1976 in Montréal, Québec, Canada. Zijn belangstellingen voor poëzie leidde in 2003 tot de oprichting van het tijdschrift Dialogis, dit in samenwerking met Andrée-Anne Dupuis-Bourret, Éric Gougeon enLaurent Lamarche.

Op dit moment werkt hij naar eigen zeggen aan twee romans en houdt hij ook een uitgebreid blog bij.

 

Uit: L’Obéissance impure

 

„Un premier livre n’est jamais une simple affaire. Il y a cette impression qu’il faut tout dire, tout couvrir, comme si cette publication allait être la seule, l’unique. On se prend la tête à deux mains, on ne dort plus, on pète un plomb et un autre, on se demande si notre folie vaut le coût, on se questionne sur la pertinence réelle de nos textes. Car là était mon obsession : je ne voulais pas écrire un livre parmi d’autres livres, je tenais à me démarquer, à innover, à inventer, écrire un livre pertinent d’un point de vue littéraire. Je pataugeais dans un bien étrange marais.

 

À cette époque, je bénéficiais des conseils d’un poète bien établi, François Charron. Il m’aidait à préciser mon style, m’ouvrait les portes de sa bibliothèque, m’offrait l’alcool en échange de mes cigarettes. Néanmoins, je n’arrivais pas au résultat souhaité. Mes poèmes ressemblaient vaguement à ceux de Charron ou François Jacquemin d’un point de vue rythmique et philosophique. Ce n’était pas ma voix sur la papier. Le front bas, le nez plissé, je retourne à mes recherches. Un sale jour de septembre 2000, une nouvelle amie avec qui je travaillais sur le Livre 1, Andrée-Anne Dupuis-Bourret, me donne une copie d’un de son livre d’artiste intitulé Saison (un livre de poésie minimaliste imprimé en sérigraphie ton sur ton). Je retourne chez moi, ouvre l’objet, lis le texte (je devais incliner les pages pour bien lire) et tombe sur le vers suivant : Mesure l’étoile. Je dépose le livre sur mon bureau de chêne, lève mes yeux sur mon cahier de travail. « Et si je mettais mes verbes à l’impératif ? » En moins de deux heures, j’avais 20 poèmes qui ne ressemblaient à rien d’autre dans ma version de l’histoire de la poésie. Le lendemain, j’écrivais 26 autres poèmes, tous sortis du néant. Le surlendemain, j’en composais 17. En trois jours, j’avais la charpente d’un livre, je le savais. Retour chez Charron quelques jours après, même constat de sa part « va parler à François Hébert aux Herbes rouges, s’il publie pas ça, il est aveugle.”

 

DesRochers

Jean-Simon DesRochers (Montréal,1 november 1976)

Ilse Aichinger, Rudy Kousbroek, Hermann Broch, Stefaan van Laere, Huub Oosterhuis, Aras Ören, Günter de Bruyn, Henri Troyat, Jean Tardieu, Stephen Crane

De Oostenrijkse dichteres en schrijfster Ilse Aichinger werd met haar tweelingzusje Helga geboren op 1 november 1921 in Wenen. Zie ook mijn blog van 1 november 2006 en ook mijn blog van 1 november 2007.

 

Uit: Die größere Hoffnung

 

Als Ellen aus dem Keller kroch, bemerkte sie zu ihrer Linken ein Pferd. Das lag und röchelte und hatte die Augen in unnennbarer Zuversicht auf sie gerichtet, während aus seinen tiefen Wunden schon der süßliche Geruch der Verwesung strömte.
»Du hast recht!« sagte Ellen eindringlich. »Man muß Vertrauen bewahren – man muß -« Sie wandte sich ab und erbrach. »Ver-zeih -« stammelte sie verwirrt, »aber warum ist das alles so wider-lich, so entwürdigend? Warum wird man so erniedrigt und ver-ächtlich gemacht, bevor man suchen geht?« Der Wind hatte sich gedreht und blies ihr warm und betäubend die Fäulnis ins Gesicht, alle Fäulnis der Welt.
Das Pferd entblößte die Zähne, hatte aber nicht mehr die Kraft, den Kopf zu heben. »Vertrauen – « wiederholte Ellen hilflos. Sie schwankte, kauerte nieder und griff nach seiner Mähne, die verklebt war von Blut.
Am Himmel war ein heller Fleck, umhüllt von Pulverdampf. »Die Sonne tarnt sich!« tröstete Ellen das Pferd. »Glaub mir! Du wirst sehen – du darfst keine Angst haben – der Himmel ist blau! Siehst du?«
Der Himmel war blau. Blau, noch immer! Das Haus gegenüber war weggerissen. Am Rande des Trichters streckte eine kleine Schlüsselblume ihre frischen Blüten ahnungslos aus der zerwühlten Erde.
»Gott spottet ! « sagte Ellen zu dem Pferd. »Warum spottet Gott? Warum -«
Aber das Pferd gab nicht nur keine Antwort, sondern sah sie nur noch einmal mit einem nun schon veränderten, tödlich geängstigten Blick an und streckte dann, um eine weitere Vermessenheit zu verhindern, mit einem kurzen, entschiedenen Ruck die Beine von sich.
»Warum?« schrie Ellen, um das Heulen einer Granate zu übertönen. »Warum hast du Angst gehabt?«
Aus der Tiefe des Kellers hörte sie noch einmal die hohen und etwas lächerlichen Stimmen der Erwachsenen, die sie zurückriefen. Entschlossen richtete sich Ellen aus ihrer gebückten Haltung auf und rannte gegen die Stadt zu. Sie rannte schnell und federnd, mit leichten, gleichmäßigen Schritten und ohne sich noch einmal umzu-sehen. Sie rannte auf Georg zu, auf Herbert, Hanna und Ruth und die tanzenden Kirschbäume. Sie vermutete dort die Küste des Atlantik und die Küste des Pazifik, die Ufer des Heiligen Landes. Sie wollte zu ihren Freunden. Sie wollte nach Hause.
Trümmer wuchsen wie Hürden und versuchten, sie aufzuhalten, ausgebrannte Ruinen, die – wie blinde Soldaten – mit leeren Fensterhöhlen in die scheue Sonne starrten, Panzerwagen und fremde Befehle.
»Was kann denn geschehen?« dachte Ellen. Sie rannte zwischen Kanonen, Ruinen und Leichen, zwischen Lärm, Unordnung und Gottverlassenheit und schrie leise vor Glück: »Meine Seele harret auf den Herrn, meine Seele hoffet auf sein Wort -« und gleich darauf: »Heut’ tanz’ ich mit dir in den Himmel hinein -« und da-zwischen wieder: »Denn er wird Israel erlösen von allen seinen Sünden!«
So lange ging das, bis die Kraft des Sonnengeflechts sie verließ. Aus hellvioletten Fliederbüschen ragte ein Geschützrohr. Ellen wollte vorbei. Ein fremder Soldat riß sie zur Seite. Schnell und wild und nachlässig, mit der linken Hand. Irgendein Befehl kam von der Richtung des Geschützes. Der Soldat wandte den Kopf und ließ Ellen los.
Das Parkgitter war an dieser Stelle zerborsten. Dichtes, wildes Gestrüpp nahm Ellen auf und entließ sie wieder.
Hoch und grün stand das Gras. In der Ferne hing an einer jungen Buche eine Uni-form, von der man nicht erkennen konnte, ob sie noch den Leib eines Menschen beherbergte. Sonst war niemand zu sehen. Noch einmal schlug es dicht hinter Ellen tief in den frischen Boden. Brok-ken von Stein und Erde spritzten hoch und trafen sie an den Schul-tern. Es war, als hätte ein Rudel kleiner Jungen hinter einem Busch hervor nach ihr geworfen.
Aber je weiter sie in die Mitte des Gartens kam, desto stiller wur-de es. Der Lärm des Kampfes flutete ab, als wäre er nie gewesen. Wie ein sanftes Geschoß fiel der Frühlingsabend und traf alle auf einmal.
Ellen übersprang den Bach. Der hölzerne Steg war eingebrochen. Die weißen Schwäne waren verschwunden. Versunken die voll-endete Nachlässigkeit ihres Verlangens. Was noch zu füttern blieb, ließ sich nicht mehr von Kindern das Brot reichen. Das Glas des Wetterhäuschens war eingeschlagen. Der Zeiger steckte und zeigte von nun an bis in Ewigkeit »Veränderlich«. Nirgends bog eine wei-ße Bonne um den Kiesweg. Nichts mehr schien daran zu glauben, daß es jemals Parkwächter gegeben hatte.
Auf dem Spielplatz in der Sandkiste lagen drei Tote. Sie lagen dort kreuz und quer, als hätten sie zu lange gespielt und den Ruf der Mütter überhört. Nun waren sie eingeschlafen, ohne das Licht auf der andern Seite des Tunnels zu sehen.”

 

aichinger2

Ilse Aichinger (Wenen, 1 november 1921)

 

De  Nederlandse schrijver Rudy Kousbroek werd op 1 november 1929 Pematang Siantar in Indonesië geboren. Zie ook mijn blog van 1 november 2006.

 

Uit: De aaibaarheidsfactor

 

„Zijn vogels aaibaar? Het is waar dat bv. papegaaien zich op de schedel krabben, en dit zonder twijfel tot hun tevredenheid, zoals afgeleid kan worden uit de omstandigheid dat zij niet zelden tot deze operatie het initiatief nemen of hun bereidheid laten blijken. In op de kop krabben kunnen minder veeleisende geesten een vorm van aaien willen zien, maar zoveel is zeker, dat het gevederde volk in het algemeen aan aaien weinig boodschap heeft. Zelfs de eend, die toch in andere opzichten met enig recht de poes onder het gevogelte mag worden genoemd, heeft de gewoonte om zich onder de aai weg te laten zakken, om mee te geven op een manier die verhindert dat er ooit een stevig aaicontact kan ontstaan, zodat men er toe kan komen het te aaien deel van de anatomie (de kop bv.) met de andere hand te ondersteunen om niet dol te worden van frustratie (het feit dat eenden, als men hen daarna weer de vrijheid geeft, met hun staarten kwispelen terwijl zij weglopen, maakt, ik geef het toe, weer veel goed).

Voor het aaien, dat is onontkoombaar, is een behaard dier beter geschikt dan een gevederd, zoals een gevederd dier weer beter geschikt is dan een dier met schubben (dieren zonder haar, of met alleen maar hier en daar een plukje laat ik nu even buiten beschouwing); maar beharing op zichzelf is niet voldoende, het object moet ook nog weten waar het om begonnen is. Er is een categorie van dieren die aaien eenvoudig niet begrijpen (op de manier waarop een koe een portret van George Washington niet begrijpt); veel knaagdieren vallen daaronder. Een goed voorbeeld is een zeker mij bekend guinea-beest (cavia Brasiliensis), dat aaien kennelijk beschouwt als een onverklaarbaar natuurverschijnsel, waar je, als je je een beetje vermant, eigenlijk niet bang voor hoeft te zijn: soms begint het opeens, maar na een poosje houdt het altijd vanzelf weer op. Aaien over een bepaalde plek op zijn kop (daar waar de neus overgaat in het achterhoofd – een voorhoofd is er nl. niet) ziet hij aan voor vallend zand, dat hij met een snelle beweging van zijn kop over zijn schouder probeert te gooien.“

 

kousbroek

Rudy Kousbroek (Pematang Siantar, 1 november 1929)

 

De Oostenrijkse schrijver Hermann Broch werd op 1 november 1886 in Wenen geboren. Broch werd, na een opleiding tot textielingenieur, door de vroege dood van zijn vader gedwongen de leiding van diens textielonderneming op zich te nemen. In 1927 stopte hij er mee om filosofie, psychologie en wiskunde te gaan s
tuderen. Hij schreef al, maar vanaf dat moment schreef hij alleen nog maar. Hij bemoeide zich met de hele wereld om hem heen, die, vond hij, uiteen aan het vallen was. Hij uitte zich in politieke en sociale vertogen, maar bleef zijn oorspronkelijke liefde voor de dichtkunst trouw. Daaruit kwamen ook zijn weinige grote romans voor. Zijn betrokkenheid maakte hem tevens tot een indrukwekkende briefschrijver, die er in zijn hele, omvangrijke correspondentie blijk van gaf niet te willen berusten in de onverschilligheid die hij om zich heen ten aanzien van de snel veranderende wereld ervoer.

 

Uit: Hofmannsthal und seine Zeit

 

Daß ein geborener Dramatiker seine erzählerische Produktion aufgibt oder sie auf die situationshafte und daher dem Drama angenäherte Kurzgeschichte beschränkt, kann an einer ganzen Reihe von Beispielen – Kleist, Hebbel, Grillparzer, aber auch Shaw oder Oscar Wilde – dargetan werden. Und ebenso ist es verständlich, daß beim geborenen Erzähler – Zola, Gorki, Hamsun, Thomas Mann, Joyce – das Umgekehrte stattfindet. Daß aber ein geborener Lyriker sich entschließt, zugunsten der Prosa-Epik und zugunsten der Bühne völlig dem Gedicht zu entsagen, steht schier beispiellos da. Und doch trifft es bei Hofmannsthal zu. Er entäußerte sich der Lyrik, als er die Fünfundzwanzig knapp überschritten hatte, also zu einer Zeit, in der gemeiniglich die poetische Stärke erst zur vollen Entfaltung gelangt.
“Frühreife bedeutet frühen Tod”, ist eine sehr oberflächliche Verallgemeinerung, die nichts erklärt, auch wenn zugegeben werden muß, daß Hofmannsthal niemals, nicht einmal in den ersten Gedichten, wirkliche Jugendlyrik geschrieben hat. Was sonst jungen Menschen allein wichtig ist, die subjektive Reaktion ihres Ichs, ist dem jungen Hofmannsthal kaum beachtlich; von den frühesten Gedichten angefangen, ohne Rücksicht auf die in ihnen ohnehin seltene Ich-Form, wird das Ich versteckt, wird die lyrische Aussage dem Objekt zugeschoben, wird getrachtet, sie dem Gesehenen, dem Gefühlten, dem Erlebten abzugewinnen, dagegen das Sehen, das Fühlen, das Erleben, kurzum jegliches Subjektivitäts-Element auszuschalten, denn unter Überspringung der spezifisch jugendlichen Bekenntnis-Lyrik wird hier sofort Erkenntnis-Lyrik getrieben, wie sie vom normalen Dichter höchstens nach langem Reifen und Wachsen sozusagen als Endstadium erreicht wird. Freilich, auch ein Endstadium kann sich noch endlos weiterentwickeln; es ist kein Ziel, das die Hofmannsthalsche Dichtung gleich beim ersten Sprung erreicht hat, und nicht der angeblich zu rasche Sprung und noch weniger eine Sprungermattung, sondern andere und eben wesentlich tieferliegende Gründe haben die Weiterentwicklung gehemmt: es läßt sich behaupten, daß Hemmung und Antrieb in Hofmannsthals Entwicklung seltsam identisch sind und daß beide im Phänomen seiner höchst auffallenden Selbst-Verschweigung, seiner Ich-Verschwiegenheit gesehen werden müssen.”

 

Broch

Hermann Broch (1 november 1886 – 30 mei 1951)

 

De Belgische dichter en schrijver Stefaan van Laere werd geboren op 1 november 1963 in Wetteren.

 

Vrijnacht

 

Je kan het al raden: het is weer vrijdag.

De ultieme prelude tot vrijnacht.

Niets kan me remmen, ik word weer wild,

je doldrieste ruiter in galop.

In sta al in de sporen, voorgoed verloren.

 

En jij, zacht glooiende vallei

kijkt toe naar het traject van mijn vi
ngers,

van knoop tot knoop worden ze zelfstandiger.

En ik zal je weemoed eindelijk temmen,

mijn ogenschijnlijk hautaine demi-mondaine.

 

Achteraf troost ik je met kakelverse verzen

terwijl de geur van koffie zich vermengt

met ons lijfaroma. En ik zal weer kijken naar

de plooien van je rimpels, dat heb ik je beloofd.

En ik zal ze bezingen, zoals alleen jij mij kan bedwingen.

 

stefaanvanlaere

Stefaan van Laere (Wetteren, 1 november 1963)

 

De Nederlandse priester, theoloog en dichter Huub Oosterhuis werd geboren in Amsterdam op 1 november 1933. Oosterhuis volgde het jezuïeten-gymnasium aan het Ignatius College te Amsterdam. In 1952 trad hij in bij de jezuïeten. De jezuïetenopleiding voerde hem langs Grave, Nijmegen, Groningen en Maastricht. Op 31 juli 1964 werd hij door bisschop Moors in de Sint-Servaasbasiliek te Maastricht tot priester gewijd. Sinds 1965 woont en werkt Oosterhuis in Amsterdam. Hij is vooral bekend door zijn theologische boeken en liederen die zijn opgenomen in de protestantse liedbundel Liedboek voor de Kerken en de katholieke zangboeken Gezangen voor Liturgie en Zingt Jubilate. Veel van zijn liederen werden oorspronkelijk voor de Amsterdamse Studentenekklesia geschreven, die in 1960 door de jezuïet Jan van Kilsdonk was gesticht. In 1969 trad hij uit na conflicten met zijn orde en met het bisdom Haarlem. Zo had hij zich onder andere publiekelijk tegen het verplichte celibaat gekeerd. Op 25 april 1970 trouwde hij met de jonge verpleegkundige Josefien Melief, waarop hij als priester werd geschorst. De meeste leden van de Amsterdamse Studentenekklesia wensten hem als voorganger te behouden en besloten hun activiteiten buiten de Katholieke Kerk verder te zetten.

Oosterhuis was medeoprichter (1990) en tot 1998 directeur van het centrum De Rode Hoed in Amsterdam. Eerder had hij in 1972 al De Populier opgericht, een centrum voor religie, politiek en cultuur. In 1995 kwam mede op zijn instigatie het cultureel, religieus en politieke maandblad Roodkoper tot stand. Oosterhuis is een productief auteur, die honderden publicaties op zijn naam heeft staan, waarvan de bekendste, zoals Zien soms even en Bid om vrede vele malen herdrukt zijn. Er bestaan vertalingen in het Engels, Frans en Duits, maar ook in het Fins en het Pools.

 

 

Jij bent van jou

 

Jij bent van jou, onachterhaalbaar eigen.

Ik ben van mij, geen ander zal mij krijgen.

Wat ik jou vraag, wat jij mij vraagt

is leeg en zonder zin gevraagd.

Eén oogwenk ver in vreemd gebied,

ooit verder komen doen wij niet.

 

Ik wou een leven meer, mocht ik

jou vinden.

Ik bond mij aan je vast, kon ik mij binden.

Ik zou in jou vergaan, en jij

ontstaan in mij, en wij in wij.

Eens lag ik neer, versteend van kou,

ik droomde dat ik vocht met jou.

 

Die nacht werd mij een nieuwe naam gegeven.

Geschonken werd mij nog een

tijd van leven.

En even, tot de morgen daagt,

is wat ik vraag en wat jij vraagt,

vervuld en één. Toen ging jij heen

en bleef ik met mijn droom alleen.

 

huub_oosterhuis

Huub Oosterhuis (Amsterdam 1 november 1933)

 

De Turkse schrijver Aras Ören werd geboren in Bebek bij Istanbul op 1 november 1939. In 1957 begon hij met het schrijven van gedichten, al gauw gevolgd door proza. Tussen 1959 en 1969 hield hij zich veel bezig met theaterwerk en experimenteerde hij metverschillende groepen. In 1969 trok hij naar West-Berlijn. Daar speelde hij mee in films en schreef hij draaiboeken. Sinds 1974 werkt hij bij de Sender Freies Berlin als redacteur, sinds 1996 als hoofd  van de redactie Turkije. Ören schreef meer dan dertig dichtbundels, romans en proza, meest in het Turks. Veel van zijn werk is vertaald, vooral in het Duits.

 

Uit: Frau Rühles Schatulle (Vertaald door Wolfgang Riemann)

 

Inzwischen hatte ich mich daran gewöhnt, dass Fatma morgens genau um acht Uhr an die Tür klopfte und ohne auf ein Zeichen von mir zu warten, ganz ungeniert mit dem Frühstückstablett ins Zimmer trat.

An einem Morgen, der auf eine Nacht folgte, in der ich angetrunken in die Pension zurückgekommen war, als mir noch der Kopf dröhnte, hatte ich die Tür geöffnet und nach ihr gerufen, ohne in den Flur zu treten. An diesem Morgen hatte ich sie gebeten, das Frühstück auf mein Zimmer zu bringen. Das war dann zur Gewohnheit geworden. Ich hatte nicht dagegen protestiert, und so hatte sie begonnen, jeden Morgen pünktlich das Frühstück in meinem Zimmer zu servieren.

Seit dieser Nacht war ich ihr gegenüber ohnehin ein wenig misstrauisch und verschämt. Der Grund dafür war mir nicht so ganz klar. Vielleicht war es, weil ich in dieser Nacht betrunken von ihr erwischt worden war, vielleicht auch, weil sich ihr distanziertes Verhalten mir gegenüber in den folgenden Tagen geändert hatte. Ja, nach dieser Nacht voller Unklarheiten, trieb sie, im Gegensatz zu mir, bei jedem Kontakt die Vertraulichkeiten zwischen uns etwas voran. In einem hoffnungslosen Aufbäumen sprach ich sie dauernd und nachdrücklich mit „Sie“ an, sie dagegen war schon längst per du mit mir. Wenn es ihr einfiel, stellte sie mir Fragen, die ich von niemandem gefragt werden wollte. Doch damit begnügte sie sich nicht, sie kommentierte auch noch die Antworten, die ich ihr gar nicht gegeben hatte. Und sie erteilte mir nach ihrem Verständnis Ratschläge, sagte mir, was ich tun und lassen sollte. Das nahm solche Formen an, dass Zuhörer ganz gewiss an ein Verhältnis zwischen uns glauben mussten.
Einmal fragte sie mich, waru
m ich immer so müde aussah. Sie machte Bemerkungen über die aufgedunsenen Tränensäcke unter meinen Augen und wollte, dass ich nicht so viel trinke. Wollte man ihr glauben, so würde ich, auch wenn ich abends nicht ausging, Whiskey trinken, den ich in meiner Tasche mitgebracht hatte.

„Mach das nicht“, sagte sie, „du richtest dich zugrunde, es lohnt sich nicht.“

Sie glaubte schon lange, ich sei wegen einer Frau menschenscheu geworden und hätte mich hier in dieser Pension selbst zum Alleinsein verurteilt. Da konnte ich sagen, was ich wollte, sie war einfach zu eigensinnig. Außerdem hatte sie recht mit allem, was sie sagte.”

ArasOren

Aras Ören (Bebek, 1 november 1939)

 

 

De Duitse schrijver Günter de Bruyn werd op 1 november 1926 geboren in een katholiek arbeidersgezin in Berlijn. Hij groeide op in Hitler-Duitsland, moest als minderjarige in dienst bij de Wehrmacht en liep een ernstige hoofdwond op. Na de oorlog werd hij leraar in een dorpje in de Russische zone en keerde in 1949, ongeveer tegelijk met de stichting van de DDR, terug in Berlijn om aan zijn opleiding tot bibliothecaris te beginnen. Groot succes had hij in de jaren negentig met zijn autobiografische boeken Zwischenbilanz en 40 Jahre.

 

Uit: Die Finckensteins

 

Der 12. August 1759 war für Preußen ein schwarzer Tag. Am 10. war des Königs Armee, von Beeskow und Müllrose kommend, unter Umgehung Frankfurts, wo die Russen schon waren, in Lebus eingetroffen, war am 11. bei Reitwein über die Oder gegangen, hatte am nächsten Morgen die bei Kunersdorf stehenden Russen und Österreicher angegriffen und war am Abend, unter Zurücklassung vieler Geschütze, in wilder Flucht an das Flußufer zurückgewichen. Der König hatte nur durch das Eingreifen eines Rittmeisters von Prittwitz und seiner Husaren vor der Gefangennahme durch die Kosaken bewahrt werden können. Von seiner aufgelösten Armee hatte er noch etwa 3000 Soldaten um sich. Vor der Schlacht hatte er 48 000 gehabt.

Der Anekdote, nach der der König im Chaos des Rückzuges gerufen hatte, er wünschte, daß eine dieser verdammten Kugeln auch ihn endlich träfe, entspricht der verzweifelte Brief, den er

am Abend an seinen Berliner Vertrauten schrieb: Sein Rock sei von Kugeln durchlöchert, zwei Pferde ihm unter dem Leibe erschossen worden. Die Verluste seien beträchtlich, und er, der

alles verloren gebe, sei nicht mehr Herr seiner Leute. In Berlin solle man an die eigne Sicherheit denken. »Den Untergang meines Vaterlandes werde ich nicht überleben. Adieu für immer«, so schließt dieses in Eile gefertigte Schreiben, das nach den einen unsicheren Quellen in Ötscher, noch am östlichen Oderufer, nach anderen erst im links der Oder gelegenen Reitwein geschrieben wurde. Ein Kurier brachte es nach Berlin.

Gerichtet war dieses Dokument der Verzweiflung an einen Menschen, dem Friedrich, da er ihn von Kindheit an kannte, in Staats- und Organisationsangelegenheiten mehr als seinen schöngeistigen Freunden vertraute und dem er zu Beginn des Krieges schon Instruktionen für den Fall seines Todes gegeben hatte, an den Minister Karl Wilhelm Graf Finck von Finckenstein.

Während dieser mit dem Hofstaat, der königlichen und der eignen Familie vor den Russen nach Magdeburg flüchtete, zog sich der König, der, wie fast immer in den drei schon vergangenen Jahren des Krieges, alle Strapazen mit seinen Soldaten teilte, langsam nach Westen zurück. Seine Armee, die sich in drei Tagen wieder gesammelt, aber fast die Hälfte ihres Bestandes verloren hatte, sollte hinter der Spreelinie bei Fürstenwalde Berlin zu schützen versuchen, doch war bei der Übermacht der Verfolger und der schlechten Moral der Truppe die Aussicht auf wirksame Abwehr gering.“

 

Günter_de_Bruyn_(1981)

Günter de Bruyn (Berlijn, 1 november 1926)

 

De Franse schrijver Henri Troyat werd geboren in Moskou op 1 november 1911. Troyat was van Russische (eigenlijk: Armeense) origine. Hij werd geboren als Lev Tarassov (Levon Aslan Torossian). In 1920 kwam zijn familie naar Parijs. Zijn eerste roman, Faux jour, verscheen in 1935; in 1938 won hij de Prix Goncourt voor zijn roman L’araigne. Hij werd bekend met historische romans, onder meer de reeksen Tant que la terre durera (3 delen, 1947-1950) en Les semailles et les moissons (5 delen, 1953-1963), beide gebaseerd op zijn herinneringen aan Rusland. Naast romans schreef Troyat ook talrijke biografieën van Russiche historische figuren (zoals Leo Tolstoj, Maxim Gorki, tsarina Catharina de Grote, tsaar Peter de Grote) en van Franse schrijvers (zoals Guy de Maupassant, Emile Zola, Honoré de Balzac). Sedert 1959 was hij lid van de “Académie française”.

 

Uit: La fille de l’écrivain

 

„Nous allons être en retard !

– Eh bien ! Ils attendront !

Armand Boisier jeta un regard amusé à sa fille qui tenait le volant. Elle lui avait répliqué comme l’aurait fait sa mère, autrefois. Avec une joyeuse insolence. Isabelle aussi ne manquait pas de lui rappeler à l’occasion qu’il n’était pas n’importe qui ! Elle l’encourageait même à se montrer plus exigeant dans ses discussions avec son éditeur. Durant toute sa jeunesse, Sandrine, qu’on appelait tendrement Sandy en famille, avait entendu seriner que, si son père pouvait superbement écrire, il ne savait malheureusement pas défendre ses intérêts. C’était toujours la même antienne d’affectueux reproches. Depuis sept ans qu’Isabelle était morte, Sandy avait si bien pris la relève qu’en cet instant Armand Boisier ne savait plus au juste laquelle des deux était assise à sa gauche, dans la voiture. N’ayant jamais voulu passer son permis, il s’abandonnait mollement à la sensation d’une direction et d’une vitesse que des mains de femme contrôlaient pour lui. Cela lui permettait de réfléchir commodément à l’étrangeté de sa condition actuelle. « Où en suis-je ? » avait-il coutume de se dire, de loin en loin, pour déterminer s’il ne se trompait pas sur lui-même. Quand il lui arrivait de consulter la liste des « Œuvres du même auteur » en tête d’un de ses livres, il était partagé entre la fierté d’avoir tant écrit et la crainte d’avoir travaillé pour rien. A quatre-vingt-cinq ans, il croulait sous les prix, les articles élogieux et les distinctions honorifiques. Après une « élection de maréchal » à l’Académie française et une série de nominations comme docteur honoris causa de diverses universités étrangères, que pouvait-il souhaiter encore ? Proche de la satiété, il mettait tout son orgueil à ne pas « lâcher la rampe ». Son seul souci était de prouver à ses lecteurs et de se prouver à lui-même qu’il n’avait pas perdu une once de son talent en prenant de l’âge. Dans l’ensemble d’ailleurs, le public le suivait sur sa lancée et reconnaissait en lui, de bouquin en bouquin, le maître des embrouilles familiales et des coups de théâtre amoureux. Des critiques l’avaient comparé jadis à un Dostoïevski mâtiné de Kafka et de Sade pour pimenter la sauce. Lui, dans ses meilleurs jours, se moquait de ces parrainages flatteurs. Lors de ses accès de déprime, il jugeait très sincèrement que tout ce qu’il avait pondu ne valait pas un clou. Par bonheur, au plus fort de ses doutes, Sandy savait le revigorer en quelques mots. Elle y mettait autant de doigté et de précision que si elle avait tourné le remontoir d’une montre. Grâce à elle, il oubliait même parfois qu’il était veuf. Il la regarda encore, obliquement, à la dérobée. A quarante-huit ans, elle en paraissait à peine trente-sept. Mince, brune, alerte, dotée d’un joli visage de chaton attentif, elle portait avec élégance un tailleur beige, très strict, rehaussé d’un foulard aux couleurs de l’automne. Visiblement elle s’était mise sur son trente-et-un pour la réunion d’aujourd’hui.“

 

Troyat

Henri Troyat (1 november 1911 – 4 maart 2007)

 

De Franse dichter en schrijver Jean Tardieu werd geboren op 1 november 1903in  Saint German de Joux. Tardieu (pseudoniem van Daniël Trevoux) was afkomstig uit de Jura en studeerde filologie in Parijs.  Vanaf de dertiger jaren van de twintigste eeuw publiceerde hij gedichtenbundels, en vanaf de jaren vijftig ook toneelstukken, zoals Un mot pour autre (1951) en Les amants du métro (1952). Het waren meest eenakters in de surrealistische en absurdistische traditie, die zich met hun smakelijke, raadselachtige dialogen ook leenden voor het café-theater. Vanaf de oorlog tot aan zijn pensioen bekleedde Tardieu hoge functies bij radio en televisie. Daarbij bleef hij gedichten, essays, memoires en toneelstukken schrijven. Verschillende van zijn abstractapoëtische toneelstukken werden met behulp van moderne ruimtelijke akoestische middelen opgevoerd. Bekend van hem is daarnaast zijn nuchtere, surrealistische poëzie in klassieke versvorm vol sarcastische uitbeelding van het absurde en vol verzet tegen de geijkte uitdrukkingsmiddelen van de taal.

 

 

Les erreurs

 

(La première voix est posée, polie, maniérée et

prétentieuse; l’autre est rauque, méchante et dure.)

 

Je suis ravi de vous voir

bel enfant vêtu de noir.

 

__ Je ne suis pas un enfant

je suis un gros éléphant.

 

Quelle est cette femme exquise

qui savoure des cerises?

 

__ C’est un marchand de charbon

qui s’achète du savon.

 

Ah! que j’aime entendre à l’aube

roucouler cette colombe!

 

__ C’est un ivrogne qui boit

dans sa chambre sous le toit.

 

 Mets ta main dans ma main tendre

je t’aime ô ma fiancée!

 

__ Je n’suis point vot’ fiancée

je suis vieille et j’suis pressée

laissez-moi passer!

 

 

 

La môme néant

 

(Voix de marionnette, aigüe, cassée,

caquetante, voix de fausset.)

 

Quoi qu’a dit?

__ A dit rin.

 

Quoi qu’a fait?

__ A fait rin.

 

A quoi qu’a pense?

__ A pense à rin.

 

Pourquoi qu’a dit rin?

Pourquoi qu’a fait rin?

Pourquoi qu’a pense à rin?

 

__ A’ xiste pas.

 

tardieu1991

Jean Tardieu (1 november 1903 – 27 januari 1995)

 

De Amerikaanse schrijver Stephen Crane werd geboren op 1 november 1871 in Newark, New Jersey. Hij kreeg een opleiding aan het Lafayette Collegeen aan de Syracuse University, maar brak zijn studie af na de dood van zijn ouders en begon te werken als journalist in New York. Daarbij berichtte hij vooral over het leven in de slums van de stad. Zijn ervaringen verwerkte hij ook in zijn eerste roman Maggie: A Girl of the Streets (1893) die vanwege zijn genadeloze beschrijvingen op afwijzing stiet. Tot heden is Crane echter vooral bekend door zijn roman The Red Badge of Courage, waarin hij de ervaringen beschrijft van een jonge soldaat in de Amerikaanse burgeroorlog. Het werd in 1951 verfilmd.

 

Uit: The Red Badge of Courage

 

„When I first encountered The Red Badge, back in my early teens, it fairly bowled me over, this story of how a New York farmboy who, in his terrifying baptism of fire-a baptism of which it could truly be said, in churchly terms, that it was “by total immersion”-first turns tail and runs, a coward, but then rejoins his regiment and comports himself, throughout the second day of battle, as a hero. More than half a century later, and with my own war behind me, the novel bowls me over still, but in a different way, especially in my understanding of Crane’s ultimate assessment of his young protagonist: “He was a man.”

From the time of that furious ten-night burst of first-draft writing, in the early spring of 1893, to the presumably final product in New Orleans, in March of 1895, he had tinkered with and labored over the text, off and on, for two full years. Like Schliemann at Troy, explicators have unearthed at least seven layers of composition and revision underlying the version most of us read today, although some of those scholars-ignoring the fact that Crane never expressed any reservations about what he had passed for the printer-restore the excised portions, long and short, in brackets or in supplements, in an attempt to reinforce their notion of what it was that Crane had been trying to say before he yielded to pressure from Ripley Hitchcock to clip the soaring novel’s wings; which, incidentally, is rather like copping the old plea, “The devil made me do it.” Crane didn’t believe in the devil, nor in “the lake of fire and the rest of the sideshows,” and would probably be no more than mildly interested in the outcome. He had known what he was after from the start, yet it was only by making the effort, including the additions and excisions, that he discovered how to get where he was going. The point is that he got there, and he got there in the fewest possible words.

From the outset, having chosen his model–Chancellorsville, as even the most elementary student of the conflict can plainly see from point to point in Crane’s account–he was determined to make it universal, not only to broaden its scope but also to avoid the harping of veterans and those who would presently be called buffs. “I evaded them,” he afterwards explained, “because it was essential that I should make my battle a type and name no names.” Only two place-names are mentioned throughout, Washington and Richmond, and one river, the Rappahannock. Except for the subtitle, added later, not even the war itself is identified. Neither secession nor emancipation is referred to, any more than are Abraham Lincoln and Jefferson Davis; Joe Hooker is never spotted through the drifting smoke, astride his big white horse, and no rumor makes the rounds to tell of Stonewall Jackson’s fatal wounding in the flame-stitched twilight of the first day’s fighting.”

crane

Stephen Crane (1 november 1871  – 5 juni 1900)