Bruce Bawer, Irina Denezhkina, Joseph Boyden, Ernst Augustin, Carlos Drummond de Andrade, John Keats, Jean Améry

De Amerikaanse dichter, schrijver en literatuurcriticus Bruce Bawer werd geboren op 31 oktober 1956 in New York. Daar studeerde hij ook Engels aan de State University. In1998 trok hij van New York, waar hij o.a. schreef voor Newsweek en The Wall Street Journal naar Amsterdam, aangetrokken door het vrijere klimaat daar voor homo’s. In zijn boek While Europe Slept: How Radical Islam is Destroying the West from Within uit 2006 leverde hij kritiek op radicale vormen van de islam.

Werk o.a.: The Screenplay’s the Thing: Movie Criticism, 1986-1990, Coast to Coast, 1993, A Place at the Table: The Gay Individual in American Society, 1994, Prophets and Professors: Essays On the Lives and Work of Modern Poets, 1995, Stealing Jesus: How Fundamentalism Betrays Christianity, 1998

Uit: While Europe Slept

„ON THE MORNING OF November 2, 2004, I sat at my mother’s kitchen table in Queens, New York, drinking instant coffee and thinking about George W. Bush and John Kerry. It was Election Day, and I was irked that since I was flying back home to Oslo that evening, I’d miss the vote count on TV.

The phone rang. “Hello? Oh, yes. Just a moment.” My mother held out the phone. “It’s Mark.” I took it.

“Mark?”

“Hi, Bruce. Have you heard about Theo van Gogh?”

“No, what?”

“He was murdered this morning.”

“You’re kidding.”

Mark, like me, is an American with a Norwegian partner. But though he moved back to New York years ago, he still starts the day by checking the news at the Web site of NRK, Norway’s national radio and TV network. Switching into Norwegian, he read me the story. Van Gogh, the Dutch filmmaker and newspaper columnist, had been shot and killed in Amsterdam. Shortly afterward, police had arrested a twenty-six-year-old Dutch-Moroccan man.

Later, I’d learn more. Van Gogh had been bicycling to work along a street called Linnaeusstraat when Mohammed Bouyeri, the Dutch-born son of Moroccan parents and a member of a radical Muslim network, had shot him, knocking him off his bicycle. Bouyeri, wearing a long jellaba, pumped up to twenty additional bullets into van Gogh’s body, stabbed him several times, and slit his throat. He then pinned to van Gogh’s chest with a knife a five-page letter addressed to the filmmaker’s collaborator, Parliament member Ayaan Hirsi Ali, quoting the Koran and promising her and several other Dutch leaders (whom he named) a similar end:

I know definitely that you, O America, will go down. I know definitely that you, O Europe, will go down. I know definitely that you, O Netherlands, will go down. I know definitely that you, O Hirsi Ali, will go down.

According to witnesses, van Gogh had said to his murderer (who at the time was living on welfare payments from the Dutch government): “Don’t do it! Don’t do it! Mercy! Mercy!” And: “Surely we can talk about this.” The blunt, outspoken van Gogh had been an unsparing critic of European passivity in the face of fundamentalist Islam; unlike most Europeans, he’d understood the connection between the war on terror and the European integration crisis, and had called America “the last beacon of hope in a steadily darkening world.” Together he and Hirsi Ali had made a short film, Submission–he’d directed, she’d written the script–about the mistreatment of women in Islamic cultures. Yet at the end, it seemed, even he had grasped at the Western European elite’s most unshakable article of faith–the belief in peace and reconciliation through dialogue.“

Bruce Bawer (New York, 31 oktober 1956)

De Russische schrijfster Irina Denezhkina werd geboren op 31 oktober 1981 in Yekaterinburg. Zij is nogal omstreden vanwege haar vulgaire stijl, die door sommigen gezien wordt als een afspiegeling van de realiteit van de generatie Y. Haar debuut Give Me [Songs for Lovers] uit 2002 verscheen in Engelse vertaling in 2004. Haar eerste werk verscheen onder het pseudoniem Nigers zuster in 2000 op het internet

Uit: Give Me!

What d”you want? Coffee?”

Lyapa stood in the middle of the room, naked from the waist up, confused and sweaty. His underwear was sticking out of the top of his pants. I felt like saying “You,” but I thought that would only lead to even greater confusion and he might simply take root where he stood. Just stand there like a statue. Then what would I do?

“Coffee? Or tea?”

“Coffee, coffee…”

Relieved, Lyapa reached into a cupboard, switched on the kettle, rummaged in the fridge and took out some milk. Dived back into the fridge and took out a bottle of beer. Then another. Opened one and began sucking on it greedily.

I sat down at the table, propping my head up on my hands. Lyapa”s hair sticks up, twisted into spikes like a hedgehog”s. He has two silver rings in his ear, a big nose and big round eyes like a puppy. He”s like a puppy all over: fidgety, bouncy, soft and bendy. As my girlfriend Volkova says — “makes you want to squeeze and hug him.” Lyapa”s beautiful. His dream is he”s walking down the street and girls run up to him yelling “Lyapa! Lyapa!” desperate to give him a blowjob. Lyapa plays punk rock and wants to be famous. And he wants me to stop sitting here like a fool and embarrassing him. Or maybe he doesn”t. I can”t see that deep into the darkness of his soul.

The kettle boiled. Lyapa spooned out some coffee for me, then sugar, poured over the boiling water. He sat down facing me and began smoking intently. Staring fixedly at the bridge of my nose. A word about me: I”m three inches taller than Lyapa, with long dark hair, brown eyes, an immensely high opinion of myself and the figure of a model. That”s what one guy told me, but I know it wouldn”t hurt to slim a bit and my stomach”s not flat from working out, it”s because I don”t eat much.

Anyway, Lyapa”s my husband. We got married online, or actually he married me; all I did was passively click “Yes.” The jerk had seen my photos, but he didn”t send his own. Wrote that he didn”t have one, said he didn”t have a scanner or some other excuse. Volkova and I conferred about it and decided he was probably an ugly freak. Fuck him, we decided. Volkova sighed dramatically and made an elegant gesture with her hand. Then he suggested meeting in the metro. We didn”t have anything else to do, so we went to meet him, but prepared ourselves for disappointment in advance.

Irina Denezhkina (Yekaterinburg, 31 oktober 1981)

De Canadese schrijver Joseph Boyden werd geboren op 31 oktober 1966 in Willowdale, Ontario. Hij studeerde creatief schrijven aan de University of New Orleans en doceerde vervolgens aan Northern College. Zijn debuutroman Three Day Road won de Amazon/Books in Canada First Novel Award in 2006. Het boek vertelt het verhaal van twee Canadese soldaten tijdens WO I.

Werk o.a.: Born With a Tooth (2001, short stories), Three Day Road (2005), Through Black Spruce (2008)

Uit: Three Day Road

For many days I’ve hidden in the bush by the town, coming out when I hear the call, watching carefully for him. This is an ugly town, far bigger than Moose Factory, even. This is a town I have not been to before, a place to which I will never return. More wemistikoshiw than I want to see walk the dusty streets in their funny clothes, dressed as if for colder weather, though the sun above us is high and full of summer heat.

I hide well during the day, but when the sound of it reaches my ears I have no choice but to come out and walk among them. They stare and point and talk about me as if they’ve not seen one of me before. I must look a thin and wild old woman to them, an Indian animal straight out of the bush. Soon I will have only enough food left to get us home, and so I’ve taken to setting snares around my camp. The rabbits, though, seem as afraid of this place as I am.

Where it comes to rest is just a wooden platform with a small shelter to hide in when the weather turns. The road that leads up to it is covered in dust. Automobiles, just like the one Old Man Ferguson back in Moose Factory drives, rush there at the same time every other day. I have watched them pour what smells like lantern oil onto the road, but still the dust floats up so that it coats the inside of my nose and bothers my eyes. At least I can hide a little in the dust, and not so many of them can see me.

The place where I go is covered in soot so that I feel the need to bathe each day that I return from there without him. I have stopped sleeping at night, worried that the words were wrong, that he will never come, that I will die here waiting.

Again today I hear the call. Again today I wait for the others to get there before me, before I step among them.

The old ones call it the iron toboggan. As I watch this thing approach, whistle blowing and smoke pouring from the chimney in the summer heat, I see nothing of the toboggan in it. More frightening than the crowd of people around me is the one bright eye shining in the sunlight and the iron nose that sniffs the track.

Too many people. I’ve never been around so many wemistikoshiw at one time. They walk and jostle and talk and shout to one another. I look out at the spruce across the tracks. Blackened by soot, they bend in defeat.

I stand back in the shadow of the shelter and watch as the people in front of me tense, then move closer to the track as it approaches, not further away as I would have expected. The women in the crowd look nothing like me, wear long dresses made of too much material and big hats. They hold bowed cloth shields above their heads. The men are dressed in black and brown and grey suits, and the shoes upon their feet are shiny, so shiny that I wonder what kind of animal the leather has come from. All of the men wear hats, too. All these people wearing hats in summer. I do not understand much of the wemistikoshiw.

Joseph Boyden (Willowdale, 31 oktober 1966)

De Duitse schrijver Ernst Augustin werd geboren op 31 oktober 1927 in Hirschberg. Zijn jeugd bracht hij door in Schweidnitz en Schwerin. Tot 1950 studeerde hij medicijnen in Rostock, daarna in Berlijn waar hij in 1952 promoveerde aan de Humboldt-Universität. Tot 1958 werkte hij ook als arts, o.a. in het Oost-Berlijnse Charité ziekenhuis. In 1958 vluchtte hij naar de BRD. Hij werkte daarna als arts in Afghanistan en maakte reizen naar India, Turkije en de Sovjet Unie. Tegenwoordig woont hij in München. Augustin schrijft literatuur in de trand van Kafka en de surrealisten.

Werk o.a.: Gutes Geld. Roman in drei Anleitungen, 1996, Die Schule der Nackten, 2003, Der Künzler am Werk. Eine Menagerie, 2004, Badehaus Zwei, 2006

Uit: Die Schule der Nackten

„Es gibt dort eine Freizone, wo ich alles ablege. Alle Bindungen, alle erworbenen Eigenschaften, meinen Beruf, meinen Namen, meine gesamte Vergangenheit, auch Schuhe und Strümpfe, das Hemd mit dem „Armani“-Etikett, die Hose von „Böttiger“ und das gesamte Unterzeug. Ich gebe meine gehobene Stellung ab, den Schutz und den Schirm, den Anstand und die Begierde (denn die ist dort nicht angebracht), vor allem aber gebe ich meine Scham ab. Oder besser, die Schämigkeit.

München im schweren Sommer. Die Häuser dunkelgelb, die Kirchenplätze glühend, überall schwingen sich schwere Glockentöne von den Türmen, und da ist das Jakobi-Bad vor der Tür: Männer mit Bäuchen gehen dahin, Frauen in Flatterhosen, gehen hin und kehren nicht zurück, und wenn, dann nicht so wie sie gekommen sind.

Es gibt dort eine Bretterwand, die sich von einem zum anderen Ende hinzieht. In der Mitte eine verstellte Lücke, eine Art Schleuse: Freikörpergelände, Zugang nur ohne Kleidung gestattet. Und das ist ernst gemeint, denn dieses ist eine ganz vordergründige Geschichte, jede vermeintliche Metapher ist ganz wörtlich zu nehmen. Das Ungeheuer, das hier das Haupt erhebt, hat wirklich goldene Augen! Ich meine, es hat goldene Augen.

Ein denkwürdiger Tag, als ich dort zum ersten Mal eintrat. Zu einer heißen Stunde am frühen Nachmittag, nachdem ich drei Stunden lang auf dem Rasen vor der Bretterwand gelegen hatte. Das heißt, eine Stunde lang unvernünftig prall in der Sonne und dann zwei im Halbschatten bei anhaltender Hitze, während ich den Bäuchen und den Flattergewändern nachsah, wie sie in der ominösen Bretterschleuse verschwanden. Hier draußen erstreckte sich eine heitere Badelandschaft in Grün, Weiß und Blau über einen halben Kilometer. Blau wegen der fünf großen Badebecken voller Kinder und schöner junger Erwachsener, die allesamt ein brausendes Geräusch erzeugten, einen Pegel von gleichbleibender Dichte, einer Meeresbrandung nicht unähnlich. Dazu die Glocken, sich von Türmen schwingend, gelbe wogende Kornfelder irgendwo weiter draußen. München im schweren Sommer.

Die Stadt der Nackten!“

Ernst Augustin (Hirschberg, 31 oktober 1927)

De Braziliaanse dichter Carlos Drummond de Andrade werd geboren op 31 oktober 1902 in Itabira, een klein dorpje in de staat Minas Gerais. Hij ging naar school in Belo Horizonte waar hij afstudeerde als apotheker, maar dat beroep oefende hij nooit uit. Voor het grootste deel van zijn leven werkte hij voor de Braziliaanse overheid maar naast zijn werk als ambtenaar schreef hij gedichten, kronieken en boeken voor kinderen. De laatste jaren van zijn leven bracht hij door in Rio de Janeiro alwaar hij een standbeeld kreeg na zijn dood, zittende op een bank aan het strand van Copacabana.

Ook ik was eens Braziliaan

Ook ik was eens Braziliaan,

even bruin als jullie.

Speelde gitaar, reed in een Fordje

en leerde aan cafétafels

dat nationalisme een deugd is.

Maar er komt een uur dat de cafés sluiten

en alle deugden worden verloochend.

Ook ik was eens een dichter.

Hoefde maar een vrouw te zien

en dacht al aan de sterren

en andere hemelse substantieven.

Maar zij waren zo vele, de hemel zo groot,

mijn poëzie raakte ontregeld.

Ook ik had eens mijn ritme.

Ik deed van dit, ik zei van dat.

En mijn vrienden mochten me,

en mijn vrienden haatten me.

Ik, ironisch, gleed voort,

tevreden met mijn ritme.

Maar ten slotte verwarde ik alles.

Nu glijd ik niet meer, oh nee,

ben niet ironisch meer, oh nee,

heb ook geen ritme meer, oh nee.

Liefdes verschijning

Zoet droombeeld, waarom kom je mij bezoeken

zoals in voorbije tijden onze lichamen elkaar bezochten?

Je doorschijnendheid beroert mijn huid, verleidt

opnieuw tot strelingen, die onuitvoerbaar zijn: niemand heeft ooit

een kus van een vergaan gelaat gekregen.

Maar je dringt aan, mijn lief. Ik hoor je stem,

dezelfde stem, dezelfde klank,

dezelfde lichte lettergrepen,

en diezelfde lange zucht

waarin je van genot bezwijmde,

en daarna die uiteindelijke rust van gemzen.

Nu ben ik overtuigd,

ik hoor je naam, het enige van jou dat niet vergaat

en blijft bestaan als enkel klank.

En ik omstrengel… wat? de massa lucht die jij nu bent

en ik omhels en kus en kus intens het niets.

O wezen zo geliefd en nu vernietigd, waarom kom je

terug, zo werkelijk en zo onwezenlijk?

Ik onderscheid niet meer of je nu schaduw bent

of schaduw altijd bent geweest, en of onze geschiedenis

boekenverzinsel is, gespeld

onder vermoeide wimpers.

Zal ik ooit je ware lichaam

kunnen kennen zoals ik het nu ken,

nu ik de damp omstrengel net zoals men

de platonische idee omstrengelt in de ruimte?

Blijft in jou, die niet meer bent,

beminde afwezige, verlangen mij lieflijk vervolgen?

Ik had nooit gedacht dat doden

ook dat vuur hadden van vroeger dagen

en het op ons overbrachten in een slurpen

van vlammen en van ijs dooreen.

Je vurige bezoek is mooi.

Je vurige bezoek is ook gemeen.

Je bezoek is niet meer dan een fooi.

Het geheim van wie bemint

Het geheim van wie bemint

is: niet slechts vluchtig het genot

te kennen dat ons diep doordringt,

tot stand gebracht op deze aarde

en zo verre van de wereld

dat het lichaam, dat zijn lichaam vindt

en daarin voortgaat op zijn vaart,

de vrede vindt van groter gaarde,

vrede als in de dood, onaards,

als een nirwana, penisslaap.

Vertaald door August Willemsen

Carlos Drummond de Andrade (31 oktober 1902 – 17 augustus 1987)

De Engelse dichter John Keats werd geboren op 31 oktober 1795 in Finsbury Pavement in London. Zie ook mijn blog van 31 oktober 2006 en ook mijn blog van 31 oktober 2007.

Dedication

To Leigh Hunt, Esq.

Glory and loveliness have passed away;

For if we wander out in early morn,

No wreathed incense do we see upborne

Into the east, to meet the smiling day:

No crowd of nymphs soft voic’d and young, and gay,

In woven baskets bringing ears of corn,

Roses, and pinks, and violets, to adorn

The shrine of Flora in her early May.

But there are left delights as high as these,

And I shall ever bless my destiny,

That in a time, when under pleasant trees

Pan is no longer sought, I feel a free

A leafy luxury, seeing I could please

With these poor offerings, a man like thee

On leaving some Friends at an early Hour

Give me a golden pen, and let me lean

On heap’d up flowers, in regions clear, and far;

Bring me a tablet whiter than a star,

Or hand of hymning angel, when ’tis seen

The silver strings of heavenly harp atween:

And let there glide by many a pearly car,

Pink robes, and wavy hair, and diamond jar,

And half discovered wings, and glances keen.

The while let music wander round my ears,

And as it reaches each delicious ending,

Let me write down a line of glorious tone,

And full of many wonders of the spheres:

For what a height my spirit is contending!

’Tis not content so soon to be alone.

O Solitude! if I must with thee dwell,

Let it not be among the jumbled heap

Of murky buildings; climb with me the steep,-

Nature’s observatory – whence the dell,

Its flowery slopes, its river’s crystal swell,

May seem a span; let me thy vigils keep

’Mongst boughs pavillion’d, where the deer’s swift leap

Startles the wild bee from the fox-glove bell.

But though I’ll gladly trace these scenes with thee,

Yet the sweet converse of an innocent mind,

Whose words are images of thoughts refin’d,

Is my soul’s pleasure; and it sure must be

Almost the highest bliss of human-kind,

When to thy haunts two kindred spirits flee.

John Keats (31 oktober 1795 – 23 februari 1821)

De Oostenrijkse schrijver Jean Améry werd geboren op 31 oktober 1912 in Wenen. Zie ook mijn blog van 31 oktober 2006 en ook mijn blog van 31 oktober 2007.

Uit: Die Schiffbrüchigen

“Eugen erwachte. Der kalte Aprilmorgen sah weiß und silbrig zitternd zum Fenster herein. Draußen flatterte auf den Teppichstangen unruhig die Wäsche. Im Fenster gegenüber sah man den Postboten mit weichen, durchgedrückten Knien die Treppe hinaufschlürfen. Neun Uhr also, dachte Eugen schläfrig. Er strich die Haare aus der Stirn. Es schien ihm völlig gleichgiltig, sein arbeitsloses Leben um neun Uhr oder später wieder aufzunehmen, jene Last und Schwere zu tragen, die in der Dunkelheit, in den Stunden des Versinkens in Körperwärme, jenes maßlosen, haarwirren Hineingewühltseins in Polster und schmutzig-warmes Bettzeug ferne war.

Wie schwer war doch das tägliche Erwachen. Trümmer der Träume ragten jedesmal noch herüber in den Tag, der schon einen Boten seiner Wirklichkeit in das träge Hirn gesandt hatte. Und rascher dann, Hammerschlägen gleich hintereinander, rückten die Mächte des Tages heran und die schweren, verworrenen Dinge, deren die morgendlich zerwehte, beinahe noch keusche Seele nicht Herrin werden konnte, die wurden dann fortgeschoben, verschüttet, und an die gleichgiltigen, oft lächerlich albernen klammerte sie sich.

Eugens allmorgendliches Erwachen war ein Kampf. Es galt, die Gewalten des Schlafes, der Wärme, der hemmungslosen räkelnden Bewegungen zu überwinden. Der tierisch-dunkelrote Schleier der späten Träume mußte zerrissen werden. Der Lust an der Wärme der eigenen Glieder mußte man sich entziehen. Die wundervolle, große Gleichgiltigkeit des Einschlafens war es, die er bekämpfte. Die Boten der Tageswirklichkeit galt es zu stützen gegen die Mächte des Hinunterwollens.

Als sei gar keine Zeit mehr zu verlieren, als müsse er in irgendeine Ordnung des Tages sich einreihen, sprang Eugen jeden Morgen um neun aus seinem Bett. Und vor ihm lag doch nur das öde, tötende Nichts seines Tages, das zu füllen er mit der Seele letzter Kraft sich täglich mühte. Trübblasses Nichts aus Hunger und Einsamkeit, das ihn umbrauste; Stunden der kalten Glieder und trockenen Lippen, leise wimmernde Leere des Herzens. Mattklang der Stimme. –“

Jean Améry (31 oktober 1912– 17 oktober 1978)

Ezra Pound, Fjodor Dostojevski, Georg Heym, Friedhelm Rathjen, Michal Ajvaz, Kostas Karyotakis, Paul Valéry, Phillipe Aubert de Gaspé

De Amerikaanse dichter Ezra Pound werd geboren in Hailey, Idaho op 30 oktober 1885. Zie ook mijn blog van 30 oktober 2006 en ook mijn blog van 30 oktober 2007.

Dance Figure

For the Marriage in Cana of Galilee

Dark-eyed,

O woman of my dreams,

Ivory sandalled,

There is none like thee among the dancers,

None with swift feet.

I have not found thee in the tents,

In the broken darkness.

I have not found thee at the well-head

Among the women with pitchers.

Thine arms are as a young sapling under the bark;

Thy face as a river with lights.

White as an almond are thy shoulders;

As new almonds stripped from the husk.

They guard thee not with eunuchs;

Not with bars of copper.

Gilt turquoise and silver are in the place of thy rest.

A brown robe, with threads of gold woven in

patterns, hast thou gathered about thee,

O Nathat-Ikanaie, ‘Tree-at-the-river’.

As a rillet among the sedge are thy hands upon me;

Thy fingers a frosted stream.

Thy maidens are white like pebbles;

Their music about thee!

There is none like thee among the dancers;

None with swift feet.

Taking Leave of a Friend

Blue mountains to the north of the walls,
White river winding about them;
Here we must make separation
And go out through a thousand miles of dead grass.

Mind like a floating wide cloud,
Sunset like the parting of old acquaintances
Who bow over their clasped hands at a distance.
Our horses neigh to each others
as we are departing.

These Fought in Any Case

These fought in any case,
and some believing
pro domo, in any case …..

Died some, pro patria,
walked eye-deep in hell
believing in old men’s lies, then unbelieving
came home, home to a lie,
home to many deceits,
home to old lies and new infamy;
usury age-old and age-thick
and liars in public places.

Daring as never before, wastage as never before.
Young blood and high blood,
fair cheeks, and fine bodies;

fortitude as never before

frankness as never before,
disillusions as never told in the old days,
hysterias, trench confessions,
laughter out of dead bellies.

Ezra Pound (30 oktober 1885 – 1 november 1972)
Geschilderd door Wyndham Lewis

De Russische schrijver Fjodor Michajlovitsj Dostojevski werd geboren ergens tussen 30 oktober en 11 november 1821 in Sint Petersburg. Zie ook mijn blog van 30 oktober 2006.

Uit: The Adolescent (Vertaald door Richard Pevear and Larissa Volokhonsky)

„Unable to restrain myself, I have sat down to record this history of my first steps on life’s career, though I could have done as well without it. One thing I know for certain: never again will I sit down to write my autobiography, even if I live to be a hundred. You have to be all too basely in love with yourself to write about yourself without shame. My only excuse is that I’m not writing for the same reason everyone else writes, that is, for the sake of the reader’s praises. If I have suddenly decided to record word for word all that has happened to me since last year, then
I have decided it as the result of an inner need: so struck I am by everything that has happened. I am recording only the events, avoiding with all my might everything extraneous, and above all–literary beauties. A literary man writes for thirty years and in the end doesn’t know at all why he has written for so many years. I am not a literary man, do not want to be a literary man, and would consider it base and indecent to drag the insides of my soul and a beautiful description of my feelings to their literary marketplace. I anticipate with vexation, however, that it seems impossible to do entirely without the description of feelings and without reflections (maybe even banal ones): so corrupting is the effect of any literary occupation on a man, even if it is undertaken only for oneself. The reflections may even be very banal, because something you value yourself will quite possibly have no value in a stranger’s eyes. But this is all an aside. Anyhow, here is my preface; there won’t be anything more of its kind. To business; though there’s nothing trickier than getting down to some sort of business–maybe even any sort.

I begin, that is, I would like to begin my notes from the nineteenth of September last year, that is, exactly from the day when I first met . . .

But to explain whom I met just like that, beforehand, when nobody knows anything, would be banal; I suppose even the tone is banal: having promised myself to avoid literary beauties, I fall into those beauties with the first line. Besides, in order to write sensibly, it seems the wish alone is not enough. I will also observe that it seems no European language is so difficult to write in as Russian. I have now reread what I’ve just written, and I see that I’m much more intelligent than what I’ve written. How does it come about that what an intelligent man expresses is much stupider than what remains inside him? I’ve noticed that about myself more than once in my verbal relations with people during this last fateful year and have suffered much from it.

Though I’m starting with the nineteenth of September, I’ll still put in a word or two about who I am, where I was before then, and therefore also what might have been in my head, at least partly, on that morning of the nineteenth of September, so that it will be more understandable to the reader, and maybe to me as well.“

Fjodor Dostojevski (30 oktober? – 9 februari 1881)

De Duitse dichter Georg Heym werd geboren op 30 oktober 1887 in Hirschberg. Zie ook mijn blog van 30 oktober 2006.

Im kurzen Abend

Im kurzen Abend. Voll Wind ist die Stunde,

Und die Röte so tief und so winterlich klein.

Unsere Hand, die sich zagend gefunden,

Bald wird sie frieren und einsam sein.

Und die Sterne sind hoch in verblassenden Weiten

Wenige erst, auseinander gerückt.

Unsere Pfade sind dunkel, und Weiden breiten

Ihre Schatten darauf, in Trauer gebückt.

Schilf rauschet uns. Und die Irrwische scheinen,

Die wir ein dunkeles Schicksal erlost.

Behüte dein Herz, dann wird es nicht weinen

Unter dem fallenden Jahr ohne Trost.

Was dich schmerzet, ich sag es im Bösen.

Und uns quälet ein fremdes Wort.

Unsere Hände werden im Dunkel sich lösen,

Und mein Herz wird sein wie ein kahler Ort.

Die Messe

Mitte Januar 1912

Bei dreier Kerzen mildem Lichte

Die Leiche schläft. Und hohe Mönche gehen

Um sie herum, und legen ihre Finger

Manchmal über ihr Angesicht.

Froh sind die Toten, die zur Ruhe kehren

Und strecken ihre weißen Hände aus,

Den Engeln zu, die groß und schattig gehen

Mit Flügelschlagen durch das hohe Haus.

Nur manchmal schallt ein Weinen durch die Wände,

Ein tiefes Schluchzen wälzt sich in der Lust.

Man kreuzet ihre hageren Finger-Hände

Zum Frieden sanft auf die verhaarte Brust.

Georg Heym (30 oktober 1887 – 16 januari 1912)

De Duitse schrijver, vertaler en literauurwetenschapper Friedhelm Rathjen werd geboren op 30 oktober 1958 in Westerholz. Hij studeerde o.a germanistiek en Engels en werkt vanaf 1983 als literatuurcriticus. Daarnaast vertaalde hij sinds 1989 werk van Jonathan Ames, Christopher Buckley, Anthony Burgess, Richard Jefferies, James Joyce, Herman Melville, Tom Murphy, Charles Olson, Gertrude Stein, Robert Louis Stevenson, Edward Thomas en Mark Twain. Bij een groter publiek bekend is hij door zijn levensbeschrijvingen van James Joyce en Samuel Beckett in de serie „rororo-Monografien“. Zijn eigen literaire werk is bij deze productie wat op de achtergrond geraakt. In de herfts van 2007 verscheen een verzameling van zijn proza onder de titel “Vom Glück”.

Uit: Dritte Wege

“JA weil so was doch noch nie jemand gemacht hatte bis dahin einen Text von dieser Länge schreiben und dabei keinen Absatz und kein Satzzeichen verwenden und im Grunde einen einzigen riesig langen Satz schreiben wo er immer so tat wie wenn er die Nachtgedanken einer einzigen Person also die nächtlichen Gedanken einer Person beim Einschlafen einer weiblichen Person wohlgemerkt aufzeichnete und das so getreulich wie man es sich besser kaum vorstellen konnte und ja nun gut da gab es den Schnitzler diesen Österreicher Arthur Schnitzler der schrieb seinen Leutnant Gustl und genau im Jahre 1900 war das ja wie um das neue Jahrhundert mit einer neuen Erzähltechnik einzuläuten der pur dargebotene Bewußtseinsstrom eines Menschen eben des Leutnants aus dem Titel wie lange wird denn das noch dauern fragt sich der Leser zu Beginn und dann immer wieder ja und dann dauert das den ganzen Text hindurch nichts anderes als Gustls innerer Monolog und das immerhin dreißig Seiten lang ja aber eben doch kräftig interpungiert und längst nicht so radikal wie beim Joyce später und außerdem die technischen Schwierigkeiten die Gestelztheiten und Bemühtheiten im Bewußtsein zu bleiben und doch alles mitzuteilen was der Leser wissen muß weil eben viel passiert rundherum und das gleiche Problem ja auch beim Dujardin ich meine diesen Franzosen den Joyce selbst ausbuddelte und später dann zum Erfinder erklärte dem Erfinder des inneren Monologs immerhin schon 1887 also dreizehn Jahre vor Schnitzler ausgerechnet dreizehn na ja und auch hier gleich die Frage nach der Dauer der Zeit die Uhr hat geschlagen sechs Uhr die erwartete Stunde und das gibts ja aber eben die Schwierigkeit wie teile ich mit was in der Außenwelt geschieht ein Hauch von Unechtheit und Joyce ja der wars dann der das Problem löste indem er nicht den Monolog pur gab sondern nur in Sprengseln als eine Art Beiseitesprechen immer zwischendurch in einem Text der ansonsten ordentlich erzählt oder dann auch zeitweise eher unordentlich aber immer schön gegeneinandermontiert innerer Monolog und Außenweltdarstellung in der einen oder anderen Weise und das siebzehn Episoden lang fast den ganzen Roman lang ja aber eben nur fast siebzehn das achtzehnte Kapitel dann als grandioser Schluß der Monolog ohne Unterbrechung und ohne alle Bemühtheiten machbar mit Erfolg Authentizität vorspiegelnd weil kein äußeres Geschehen mehr zu transportieren war denn dieses Geschehen das äußere war ja siebzehn Kapitel lang…

Friedhelm Rathjen (Westerholz, 30 oktober 1958)

De Tsjechische dichter, schrijver, essayist en vertaler Michal Ajvaz werd geboren op 30 oktober 1949 in Praag. Hij studeerde tot 1974 aan de universiteit van Praag Tsjechische studies (taal, literatuur, cultuur en esthetiek). Vanaf 1994 werkte hij o.a. als conciërge en bewaker, vanaf 1996 tot 1999 als redacteur bij Literární noviny. Sinds 1994 is hij zelfstandig schrijver en journalist. Hij debuteerde in 1989 met de roman
Vražda v hotelu Intercontinental (Duits: “Mord im Hotel Intercontinental”)

Uit: Goldenes Zeitalter (Vertaald door Marcela Euler)

“Als sich der fünfzehnte Hochzeitstag näherte, kaufte er für seine Frau im Juweliergeschäft ein teures Brilliantencollier. Es war Januar. Zur Zeit war sie mit dem Sohn in Savoyen Skifahren, und in drei Tagen sollten die beiden zurückkommen. An jenem Abend arbeitete er bis spät in die Nacht in seinem Zimmer. Bevor er ins Bett ging, öffnete er das Fenster, um den Zigarettenrauch auszulüften, und betrachtete eine Weile die sich verrückt drehenden und vom Zimmerlicht beleuchteten Schneeflocken sowie den frischen Schnee auf dem schrägen Dach, in dem das Fenster eingesetzt war, dann erlosch er das Licht und ging schlafen.

Er hatte einen leichten Schlaf. In der Nacht weckte ihn ein leises Geräusch, das aus dem Nachbarzimmer kam. Durch die halbgeöffnete Tür sah er im Abglanz des reflektierenden Schnees eine schlanke Frauengestalt in einem schwarzen Arbeitsanzug, dessen Taschen sich an verschiedenen Stellen ausbeulten. Über ihrem Kopf, den sie mit einer schwarzen Maske mit drei Öffnungen für die Augen und den Mund verdeckt hatte, wehte leicht die weiße Gardine in der kalten, durch das geöffnete Fenster strömende Luft. Die schwarze Frau beugte sich über das Schränkchen, in das er am Abend das Collier hineingelegt hatte, sie tastete vorsichtig darin, und im nächsten Augenblick tauchte die Hand im schwarzen Lederhandschuh hervor und Baumgarten sah, wie von den vermummten Fingern ein dünnes, glänzendes Kettchen herunterhing. Das Bild, das er vor Augen hatte, erinnerte ihn an eine Szene aus einem schlechten Krimi. Er zog aus der Nachttischschublade einen Revolver und sprang aus dem Bett. Die schwarze Diebin sah ihn, verstaute das Collier in einer ihren Taschen, sprang auf den Fensterrahmen und verschwand. Baumgarten warf sich schnell über den Schlafanzug seinen Morgenmantel, der auf dem Sessel neben dem Bett lag, schlüpfte mit nackten Füßen in die Schuhe und kletterte aus dem Fenster auf das schräge, verschneite Dach.

Rechts von ihm stieg gelbes Licht unsichtbarer Laternen aus der Schlucht zwischen den Häusern empor wie Schwefeldämpfe aus Vulkankratern, links konnte er in der Dunkelheit und im Schneetreiben den schwarzen Antennenwald auf dem Dachfirst erkennen, vor ihm strömte auf den Schneeteppich das Licht aus dem Fenster des von der Schlaflosigkeit geplagten Nachbarn. Die schwarze Gestalt stapfte schnell durch den hohen, frischen Schnee. Die Frechheit der Diebin machte Baumgarten wütend, und so rannte er los hinter ihr her, auch wenn die Gefahr drohte, daß er in seinen Halbschuhen ausrutschen und in die Tiefe stürzen könnte, auch wenn sich seiner noch ein stärkeres und noch peinlicheres Gefühl ermächtigte, er befinde sich in einem schlechten Film, er ertappte sich sogar bei Bewegungen, welche in jenen Filmen die sich über die Dächer jagende Gestalten zu tun pflegen.”

Michal Ajvaz (Praag, 30 oktober 1949)

De Griekse dichter en schrijver Kostas Karyotakis werd geboren op 30 oktober 1896 in Tripolis. In 1919 publiceerde hij zijn eerste dichtbundel Ο Πόνος του Ανθρώπου και των Πραμάτων (De pijn van mensen en van dingen). In hetzelfde jaar startte hij de uitgave van een satirisch tijdschrift, dat echter na zes verschijningen werd verboden. In 1921 verscheen zijn tweede bundel onder de titel Νηπενθή (Pijnstillers). In 1927 gaf hij zijn laatste dichtbundel uit Ελεγεία και Σάτιρες (Elegieën en satiren). Karyotakis werkte voor verschillende ministeries. In 1928 werd hij secretaris-generaal van de Vereniging van Atheense ambtenaren. Wegens door hem geautoriseerde kritiek op een minister moest hij een paar van standplaats wisselen. Mikis Theodorakis heeft verschillende van zijn gedichten op muziek gezet.

Ballade

to the forgotten poets of the ages

Detested by both men and gods,

like nobles who have bitterly decayed,

the Verlaines wither; wealth remains

to them, of rich and silvery rhyme.

With “Les Chatiments” the Hugos are intoxicated

by their terrible Olympian revenge.

But I shall write a sorrowful

ballade to the forgotten poets.

Though the Poes have lived in misery,

and though the Baudelaires have suffered living deaths,

they ve all been granted Immortality.

Yet no-one now remembers,

and the deepest darkness has completely buried,

every poetaster who produced limp poetry.

But I make as an offering this reverent

ballade to the forgotten poets.

The world’s disdain is heaped on them,

but they pass by, unyielding, pallid,

sacrifices to the tragic fraud that

out there somewhere Glory waits for them,

that wise and merry virgin.

But knowing that they re all due for oblivion,

I weep nostalgically this sorrowful

ballade to the forgotten poets.

And off in some far future epoch:

“What forgotten poet” I should like it to be asked

“has written such a beggarly

ballade to the forgotten poets?”

WAS SOLL ICH DIR ENTGEGNEN, HERBST …

Was soll ich dir entgegnen, Herbst, der aufweht von den Lichtern

der Stadt und bis zum Himmel reicht und seinen Wolkenscharen?

Hymnen, Symbole, schon bekannt, und Regelwerk von Dichtern

streuen kühle Geistesblüten wie aus Laub in deinen Haaren.

Indem du schreitest, kaiserliches Spektrum und Gigant,

Auf dem Pfad der Bitterkeit und der sammelnden Gestalt,

kehrst du mit deiner Stirn die Sterne, und gleich mit dem Rand

deines Umhangs aus Gold die Blätter rings auf dem Asphalt.

Du bist der Engel des Verfalls, der Herr in Todestagen,

der Schatten, der phantastische und weite Schritte treibt,

der langsam mit den Flügeln schlägt, die aus den Schultern ragen,

und gegen alle Horizonte Fragezeichen schreibt …

Ich sehnte mich, zitternder Herbst, nach diesen Stundenläufen,

den Bäumen dieses Waldes, nach der Büste Einsamkeit.

Und da sich Zweige, Früchte, auf den nassen Boden häufen,

kam ich und hab mich deinem heilig Ungestüm geweiht.

Vertaal door Maria Oikonomou-Meurer en Ulrich Meurer

Kostas Karyotakis (30 oktober 1896 – 21 juli 1928)

De Franse dichter en schrijver Paul Valéry werd geboren op 30 oktober 1871 in Sète. Zie ook mijn blog van 30 oktober 2006 en ook mijn blog van 30 oktober 2007.

Le cimetière marin

Ce toit tranquille, où marchent des colombes,

Entre les pins palpite, entre les tombes;

Midi le juste y compose de feux

La mer, la mer, toujours recommencée

O récompense après une pensée

Qu’un long regard sur le calme des dieux!

Quel pur travail de fins éclairs consume

Maint diamant d’imperceptible écume,

Et quelle paix semble se concevoir!

Quand sur l’abîme un soleil se repose,

Ouvrages purs d’une éternelle cause,

Le temps scintille et le songe est savoir.

Stable trésor, temple simple à Minerve,

Masse de calme, et visible réserve,

Eau sourcilleuse, Oeil qui gardes en toi

Tant de sommeil sous une voile de flamme,

O mon silence! . . . Édifice dans l’âme,

Mais comble d’or aux mille tuiles, Toit!

Temple du Temps, qu’un seul soupir résume,

À ce point pur je monte et m’accoutume,

Tout entouré de mon regard marin;

Et comme aux dieux mon offrande suprême,

La scintillation sereine sème

Sur l’altitude un dédain souverain.

Comme le fruit se fond en jouissance,

Comme en délice il change son absence

Dans une bouche où sa forme se meurt,

Je hume ici ma future fumée,

Et le ciel chante à l’âme consumée

Le changement des rives en rumeur.

Beau ciel, vrai ciel, regarde-moi qui change!

Après tant d’orgueil, après tant d’étrange

Oisiveté, mais pleine de pouvoir,

Je m’abandonne à ce brillant espace,

Sur les maisons des morts mon ombre passe

Qui m’apprivoise à son frêle mouvoir.

L’âme exposée aux torches du solstice,

Je te soutiens, admirable justice

De la lumière aux armes sans pitié!

Je te tends pure à ta place première,

Regarde-toi! . . . Mais rendre la lumière

Suppose d’ombre une morne moitié.

O pour moi seul, à moi seul, en moi-même,

Auprès d’un coeur, aux sources du poème,

Entre le vide et l’événement pur,

J’attends l’écho de ma grandeur interne,

Amère, sombre, et sonore citerne,

Sonnant dans l’âme un creux toujours futur!

Sais-tu, fausse captive des feuillages,

Golfe mangeur de ces maigres grillages,

Sur mes yeux clos, secrets éblouissants,

Quel corps me traîne à sa fin paresseuse,

Quel front l’attire à cette terre osseuse?

Une étincelle y pense à mes absents.

Fermé, sacré, plein d’un feu sans matière,

Fragment terrestre offert à la lumière,

Ce lieu me plaît, dominé de flambeaux,

Composé d’or, de pierre et d’arbres sombres,

Où tant de marbre est tremblant sur tant d’ombres;

La mer fidèle y dort sur mes tombeaux!

Chienne splendide, écarte l’idolâtre!

Quand solitaire au sourire de pâtre,

Je pais longtemps, moutons mystérieux,

Le blanc troupeau de mes tranquilles tombes,

Éloignes-en les prudentes colombes,

Les songes vains, les anges curieux!

Ici venu, l’avenir est paresse.

L’insecte net gratte la sécheresse;

Tout est brûlé, défait, reçu dans l’air

A je ne sais quelle sévère essence . . .

La vie est vaste, étant ivre d’absence,

Et l’amertume est douce, et l’esprit clair.

Les morts cachés sont bien dans cette terre

Qui les réchauffe et sèche leur mystère.

Midi là-haut, Midi sans mouvement

En soi se pense et convient à soi-même

Tête complète et parfait diadème,

Je suis en toi le secret changement.

Tu n’as que moi pour contenir tes craintes!

Mes repentirs, mes doutes, mes contraintes

Sont le défaut de ton grand diamant! . . .

Mais dans leur nuit toute lourde de marbres,

Un peuple vague aux racines des arbres

A pris déjà ton parti lentement.

Ils ont fondu dans une absence épaisse,

L’argile rouge a bu la blanche espèce,

Le don de vivre a passé dans les fleurs!

Où sont des morts les phrases familières,

L’art personnel, les âmes singulières?

La larve file où se formaient les pleurs.

Les cris aigus des filles chatouillées,

Les yeux, les dents, les paupières mouillées,

Le sein charmant qui joue avec le feu,

Le sang qui brille aux lèvres qui se rendent,

Les derniers dons, les doigts qui les défendent,

Tout va sous terre et rentre dans le jeu!

Et vous, grande âme, espérez-vous un songe

Qui n’aura plus ces couleurs de mensonge

Qu’aux yeux de chair l’onde et l’or font ici?

Chanterez-vous quand serez vaporeuse?

Allez! Tout fuit! Ma présence est poreuse,

La sainte impatience meurt aussi!

Maigre immortalité noire et dorée,

Consolatrice affreusement laurée,

Qui de la mort fais un sein maternel,

Le beau mensonge et la pieuse ruse!

Qui ne connaît, et qui ne les refuse,

Ce crâne vide et ce rire éternel!

Pères profonds, têtes inhabitées,

Qui sous le poids de tant de pelletées,

Êtes la terre et confondez nos pas,

Le vrai rongeur, le ver irréfutable

N’est point pour vous qui dormez sous la table,

Il vit de vie, il ne me quitte pas!

Amour, peut-être, ou de moi-même haine?

Sa dent secrète est de moi si prochaine

Que tous les noms lui peuvent convenir!

Qu’importe! Il voit, il veut, il songe, il touche!

Ma chair lui plaît, et jusque sur ma couche,

À ce vivant je vis d’appartenir!

Zénon! Cruel Zénon! Zénon d’Êlée!

M’as-tu percé de cette flèche ailée

Qui vibre, vole, et qui ne vole pas!

Le son m’enfante et la flèche me tue!

Ah! le soleil . . . Quelle ombre de tortue

Pour l’âme, Achille immobile à grands pas!

Non, non! . . . Debout! Dans l’ère successive!

Brisez, mon corps, cette forme pensive!

Buvez, mon sein, la naissance du vent!

Une fraîcheur, de la mer exhalée,

Me rend mon âme . . . O puissance salée!

Courons à l’onde en rejaillir vivant.

Oui! grande mer de délires douée,

Peau de panthère et chlamyde trouée,

De mille et mille idoles du soleil,

Hydre absolue, ivre de ta chair bleue,

Qui te remords l’étincelante queue

Dans un tumulte au silence pareil

Le vent se lève! . . . il faut tenter de vivre!

L’air immense ouvre et referme mon livre,

La vague en poudre ose jaillir des rocs!

Envolez-vous, pages tout éblouies!

Rompez, vagues! Rompez d’eaux réjouies

Ce toit tranquille où picoraient des focs!

Paul Valéry (30 oktober 1871 – 20 juli 1945)

De Canadese dichter en schrijver Phillipe Aubert de Gaspé werd geboren op 30 oktober 1786 in Quebec. Zie ook mijn blog van 30 oktober 2006.

Uit: Les Anciens Canadiens

„Ce chapitre peut, sans inconvénient, servir en partie de préface; car je n’ai nullement l’intention de composer un ouvrage secundum artem, encore moins de me poser en auteur classique. Ceux qui me connaissent seront sans doute surpris de me voir commencer le métier d’auteur à soixante et seize ans; je leur dois une explication. Quoique fatigué de toujours lire, à mon âge, sans grand profit ni pour moi ni pour autrui, je n’osais cependant passer le Rubicon; un incident assez trivial m’a décidé.

Un de mes amis, homme de beaucoup d’esprit, que je rencontrai, l’année dernière, dans la rue Saint-Louis de cette bonne ville de Québec, me saisit la main d’un air empressé, en me disant: « Heureux de vous voir; j’ai conversé ce matin avec onze personnes; eh bien, mon cher, tous êtres insignifiants! pas une idée dans la caboche! » Et il me secouait le bras à me le disloquer.

– Savez-vous, lui dis-je, que vous me rendez tout fier; car je vois, à votre accueil chaleureux, que je suis l’exception, l’homme que vous attendiez pour…

– Eh oui! mon cher, fit-il sans me permettre d’achever ma phrase, ce sont les seules paroles spirituelles que j’aie entendues ce matin.

Et il traversa la rue pour parler à un client qui se rendait à la cour, son douzième imbécile, sans doute.

– Diable! pensais-je, il paraît que les hommes d’esprit ne sont pas difficiles, si c’est de l’esprit que je viens de faire: j’en ai alors une bonne provision; je ne m’en étais pourtant

jamais douté. Tout fier de cette découverte, et en me disant à moi-même que j’avais plus d’esprit que les onze imbéciles dont m’avait parlé mon ami, je vole chez mon libraire, j’achète une rame de papier foolscap (C’est-à-dire, peut-être, papier-bonnet ou tête de fou, comme il plaira au traducteur), et je me mets à l’oeuvre.

J’écris pour m’amuser, au risque de bien ennuyer le lecteur qui aura la patience de lire ce volume; mais comme je suis d’une nature compatissante, j’ai un excellent conseil à donner à ce cher lecteur: c’est de jeter promptement le malencontreux livre, sans se donner la peine de le critiquer: ce serait lui accorder trop d’importance, et, en outre, ce serait un labeur inutile pour le critiquer de bonne foi car, à

l’encontre de ce vieil archevêque de Grenade dont parle Gil Blas, si chatouilleux à l’endroit des homélies, je suis, moi, de bonne composition et, au lieu de dire à ce cher critique: « Je vous souhaite toutes sortes de prospérités avec plus de goût », j’admettrai franchement qu’il y a mille défauts dans ce livre, et que je les connais.“

Phillipe Aubert de Gaspé (30 october 1786 – 29 januari 1871)

Claire Goll, Harald Hartung, Aleksandr Zinovjev, Matthias Zschokke, Zbigniew Herbert, Georg Engel, Mohsen Emadi, Dominick Dunne, Jean Giraudoux, André Chénier

De Duits – Franse schrijfster Claire Goll werd geboren op 29 oktober 1890 in Nürnberg. Zie ook mijn blog van 29 oktober 2006 en ook mijn blog van 29 oktober 2007.

Alle Süßwasser

Alle Süßwasser fließen dir zu:

Die Wolken fallen vor dir in die Knie

Die Flüsse suchen dich durch die ganze Welt

Die Springbrunnen stellen sich auf die Zehenspitzen

Um dich besser zu sehen

Brunnen flüstern deine Lieder in allen Sprachen

Teiche erfinden neue Fische um dich zu nähren

Die Seen sind die zerbrochenen Spiegel deiner Träume

Ein Springquell steigt aus meinem Herzen:

Höher als die Säule des Trajan.

Zehn Jahre schon

Zehn Jahre schon daß du mich liebst

Zehn Jahre zehn Minuten gleich

Und immer seh ich dich zum ersten Mal:

Die Taschen voller Rosen

Künftige Tränen hinter der Brille

Wie Diamanten in Vitrinen

In deiner Brust eine Lerche

Und unter den schüchternen Handschuhn

die Zärtlichkeiten der Zukunft

Zehn Jahre schon daß du mich liebst

Daß auf allen Uhren

Die Zeit auf immer stillstand

Und wenn dein letzter Vers

Und wenn dein letzter Vers verklungen ist

Werden die Klagerosen kommen

In ihren durchnäßten Schals

Die Jungfrauen unter den Rosen

Mit den wächsernen Wangen

Immer in Weiß

Die Moosrosen, Dorfkinder mit Sommersprossen

Die die Baumschule schwänzen

Die fröstelnden Waisen

Mit ihrem Vormund aus Bambus

Und die alten Rosen krankend

Am Aussatz des Rosenstocks

Es werden die Rosen aller Maimonate kommen

Die Heckenrosen, Rosen des Volks

Und die mondänen Rosen der Schlösser

Die billigen Bastardrosen

An Straßenecken sich hingebend

Die Prinzessinnen aus Bengalien

Die Töchter des Hafis

Und du erste Rose aus der Hand des Geliebten

Konkurrentin der Himmelsrose!

Mit Tränen unter den Lidern

Werden sie zweimal blühen

Wie die Rose von Pästum

Oder immer aufs neue

Wie die von Jericho

Alle Rosen der Welt werden unsre Träume

In andern Gärten weiterträumen

Claire Goll (29 oktober 1890 – 30 mei 1977)
Boekomslag Clair en Yvan Goll

De Duitse schrijver,dichter en literatuurwetenschapper Harald Hartung werd geboren op 29 oktober 1932 in Heme. Zie ook mijn blog van 29 oktober 2006.

Er wäre gerne böse gewesen

Ihr Vater (Konrad) war wie Adenauer

Molly die Mutter ja! wie Molly Bloom

Er (Charlie) träumte schon vom kleinen Ruhm

als er sie küßte auf der Gartenmauer

Sie trug ein Fähnchen aus Lavabel

Sie schaukelten im Stadtpark mit dem Kahn

und in dem Wäldchen an der Autobahn

erforschte er die Gegend
um den Nabel

Sie fragte Gibt es einen Gott? Er lachte

Sie weinte und er sagte Ja Marie!

und fühlte sich wie Mackie Messer, wie

der lächelte und wie ers schließlich machte

Gisela W. aus Recklinghausen-Süd

seit wieviel Jahren bist du schon verblüht

Noch einmal Robinson

Daß er nicht sterben muß begreift er spät
nach Freitags Tod und in den großen Kalmen
die folgen. Älter als die meisten Palmen
ist er schon lange, doch aus Pietät

verzichtet er auf eine Nulldiät
läßt sein Gebiß gewissenhafter malmen
und murmelt zum Verdauen seine Psalmen
auch Selbstgereimtes denn Identität

ist etwas das auf Dauer sich verbraucht
Am Abend wenn er in die Ecke kraucht
singt sein Geschnarche davon noch ein Lied

Im Frühling (den es hier nicht gibt): zum Hut
trägt er die Feder rot vom eignen Blut
und träumt ein Auge das dies alles sieht

Harald Hartung (Herne, 29 oktober 1932)

De Russische schrijver en wetenschapsfilosoof Aleksandr Aleksandrovitsj Zinovjev werd geboren in Pachtino op 29 oktober 1922. Zie ook mijn blog van 29 oktober 2006.

Uit: The Madhouse

„Including mine. I cannot do anything without engaging in a hard-fought polemical battle with myself. It’s bloody exhausting. That’s why I try not to do anything. But a decision not to do anything often requires its own justification as well, so that I still have to engage in these internal polemics. I’m damned if I do and I’m damned if I don’t. For example:

‘It’s about time I had a woman,’ I say to myself.

‘Good idea,’ I agree, not without a certain innuendo.

‘Well, who would it be best with today? One of the “regulars”, or one from the “waiting-list” or should I try the street?’

‘Regulars’ are women with whom I’ve been ‘associating’ regularly for some months. The ‘waiting-list’ consists of those
with whom I’ve not yet ‘associated’ but for whom the ground, as it were, has been prepared and who are ready either to come to my place or to admit me to theirs (!)

‘Trying the street’, of course, is self-explanatory. Actually, this term does require comment, because it takes a fair amount of experience and a grounding in some quite rigorous theory to tempt your Russian whore, no matter how unlovely and clapped out she might be. Even after five years a friend of mine had still not learned how to take a woman in the street, although he must have collected about two hundred slaps in the face.

‘Not the street! The weather’s lousy. And anyway, it’s risky. The most obvious effect of increasing cultural ties with the West has been the spread of venereal disease.’

‘You don’t call negroes and Arabs the “West”, do you?’ ‘Listen, even the Chinese are Western, as far as we are concerned.’ ‘In that case, choose someone from the “waiting-list”.’ ‘It’s not quite as simple as that. First you have to “sweet-talk” them into it, you need to lay out for drink, and “zakuski”. You have to go and meet them. And take them home again.

Maybe you even have to pay for a taxi. And they don’t surrender first time. They play hard to get. They of course, are not like all the others!

And they put on airs, sometimes. And they know absolutely nothing about making love. You have to teach them everything from square one.

And you’re no great shakes as a teacher yourself.’

‘OK. One of the “regulars”, then? Where’s my “book-for-bedtime”?

Who’ll I choose?’

‘You surely haven’t forgotten that one of your “regulars” tore it up? At first she threatened to take it to the local Party authorities and she tried to blackmail you into marrying her.'”

Aleksandr Zinovjev (29 oktober 1922 – 10 mei 2006)

De Zwitserse dichter, schrijver en filmmaker Matthias Zschokke werd geboren op 29 oktober 1954 in Bern. Na het bezoek van de toneelschool in Zürich kreeg hij een aanstelling aan het Schauspielhaus Bochum. Sinds 1980 leeft hij als zelfstandig schrijver en filmmaker in Berlijn.Op zijn naam staan o.a. acht toneelstukken, drie films en verschillende romans en verhalenbundels.

Werk o.a: ErSieEs, 1986, Piraten, 1991, Der dicke Dichter, 1995, Das lose Glück, 1999, Ein neuer Nachbar, 2002

Uit: Maurice mit Huhn (2006)

„Wir reden, wie man in unserem Alter, unserer Region, unserem Milieu halt so redet. Denken und fühlen tun wir womöglich anderes, aber es gelingt uns nicht, unser Denken und Fühlen in eigene Worte zu fassen. Diejenigen, die sich bemühen, in eigene Worte zu fassen, was sie denken und fühlen, halten wir für ausgemachte Einfaltspinsel. Manchmal steigt das gärende Gemenge aus meinem Innern hoch und würgt mich im Hals. Ich möchte dann blöken wie ein Schaf, muhen wie ein Rind, winseln wie ein Hund, um dem Empfinden, das mich plagt, Ausdruck zu verleihen. Aber ich tue es nicht. Und wenn ich Flavian in die Augen schaue – was man nicht tun sollte, einem guten Bekannten oder gar einem Freund in die Augen schauen, weil man dabei oft furchtbar erschrickt –
, sehe ich, daß auch er schier an sich erstickt und nicht weiß, wie sich ausdrücken. Er sehnt sich wie wir alle nach einem Zustand, in dem sein Inneres mit seinem Äußeren im Einklang ruht. Er denkt, vielleicht sei so ein Zustand woanders zu finden, in Burma beispielsweise. Er weiß nichts von Burma. Gegen Mitternacht wird er fragen: Trinken wir noch ein Glas zum Abschluß? Und ich werde sagen ja, gern.

In orientalischen Dampfbädern, in denen man dem Vernehmen nach von Bademeistern eingeseift, geschrubbt, geknetet und gewalkt wird, soll sich, wie ich gelesen habe, der Türsteher am Ausgang vom frisch Gereinigten mit der Redewendung verabschieden: Werde gesund schmutzig. So irgendwo verabschiedet zu werden würde mir gefallen. Ich mag öffentliche Badehäuser. Einmal habe ich mich in der Adresse vertan und geriet in eine Art dämmriges Schlachthaus, wo etwa fünfzig nackte ältere Herren, zum Teil übereinander, in verschieden warmen Bottichen lagen und gemeinsam irgendein Firmenjubiläum zu feiern schienen. In der kleinsten, heißesten Wanne sah es geradezu aus, als steckten die Kollegen vor lauter Platzmangel ineinander drin. Ich wußte kaum, wohin mit mir, und blieb, erstarrt wie ein verschämtes Schulmädchen, am Eingang stehen. In der Hoffnung, in der Dampfstube etwas mehr Raum für mich zu finden, suchte ich die auf. Doch dort, im dichten Dunst, war das Gedränge noch größer, so daß einem nichts anderes übrigblieb, als sich beherzt zwischen der vielen schlüpfrigen Haut durchzuzwängen, um von der einen Ecke in die andere zu flutschen und in die Sauna zu gelangen, wo es den meisten offenbar zu trocken und zu heiß war. Da setzte ich mich auf eine Pritsche und tropfte verwirrt vor mich hin. Neben mir saß ein bejahrter Einzelgänger, wohl der Prokurist der Firma, der kurz vor seiner Pensionierung zu stehen schien, und musterte traurig unsere beiden Bäuche, während ihm die Hitze mehr und mehr zu Kopf stieg. Als er blau anzulaufen drohte, wurde mir unheimlich zumute, und ich machte mich, um nicht fremdem Sterben beiwohnen zu müssen, aus dem Staub. Seither frage ich mich, ob das möglicherweise einer dieser berüchtigten Sexclubs gewesen war, von denen man manchmal liest, und ob ich wohl die einmalige Gelegenheit verpaßt habe, an einer sodomitischen Orgie teilzunehmen. Falls ja, muß ich gestehen, daß ich mir diese immer irgendwie prickelnder vorgestellt habe. Das fiel mir eben ein zum »Werde gesund schmutzig «, erzählt Maurice seinem langjährigen Freund zum Abschied, nachdem sie beide müde, ja zu Tode erschöpft sind von der Erkenntnis, leer und nichtssagend zu sein. Flavian nimmt ihn in seine Arme und sagt gerührt, du auch, mein Lieber, mein Allerliebster, du auch, werde gesund schmutzig.“

Matthias Zschokke (Bern, 29 oktober 1954)

De Poolse dichter, schrijver en essayist Zbigniew Herbert werd geboren op 29 oktober 1924 in Lemberg. Herbert studeerde rechten, economie, filosofie en kunstgeschiedenis in Krakow, Thorn en Warschau. Hij werkte aanvankelijk als bankemployé en redacteur van een handelstijdschrift. In 1956 publiceerde hij zijn eerste gedichtenbundel en in 1962 zijn eerste essaybundel. In 1964 ontving hij een stipendium van de Ford Foundation en in 1970 werd hij hoogleraar moderne Europese literatuur aan de California State University in Los Angeles. In 1981 keerde hij terug naar Polen. In 1983 verscheen Rapport uit een belegerde stad en andere gedichten. Achttien gedichten uit deze cyclus verschenen in Polen bij een ondergrondse uitgeverij.

KLAPPER

Es gibt leute die im kopf
gärten züchten
und ihre haare sind pfade
zu sonnigen weißen städten

sie schreiben leicht
schließen die augen
und schon fließen von ihren
stirnen
bilderlawinen

meine vorstellungskraft
ist ein stück brett
mein instrument
ein kurzes hölzchen

ich klopfe ans brett
und es antwortet mir
ja – ja
nein – nein

Nothing Special

nothing special

boards paint

nails paste

paper string

mr artist

builds a world

not from atoms

but from remnants

forest of arden

from umbrella

ionian sea

from parkers quink

just as long as

his look is wise

just as long as

his hand is sure –

and presto the world –

hooks of flowers

on needles of grass

clouds of wire

drawn out by the wind

Home

A home above the year’s seasons

home of children animals and apples

a square of empty space

under an absent star

home was the telescope of childhood

the skin of emotion

a sister’s cheek

branch of a tree

the cheek was extinguished by flame

the branch crossed out by a shell

over the powdery ash of the nest

a song of homeless infantry

home is the die of emotion

home is the cube of childhood

the wing of a burned sister

leaf of a dead tree

Zbigniew Herbert (29 oktober 1924 – 28 juli 1998)

De Duitse schrijver Georg Julius Leopold Engel werd geboren op 29 oktober 1866 in Greifswald. Zijn jeugd bracht hij door in Breslau. Na een studie filosofie en geschiedenis werkte hij in Berlijn als theatercriticus.Vanaf 1891 werkte hij als zelfstandig schrijver. In zijn roman Hann Klüth (1905) en in zijn verhalen schildert hij typisch Noordduitse karakers. Zijn toneelwerk is in de vergetelheid geraakt. Ten tijde van het nazi-bewind gold hij als „niet-arisch“.

Uit: Hann Klüth

»Mudding,« sagte der Kranke, »ich seh sie ganz deutlich. Es sind zwölf schwarze Käfer, die da auf dem Zifferblatt von der alten Uhr im Kreis laufen.«

»Ne, ne,« entgegnete die kleine Frau, und in ihre Stimme kam ein Stocken und Zittern, während sie nichtsdestoweniger unablässig an dem großen, grauen Strumpf, der schon fast bis auf die Erde herabhing, weiterstrickte. »Das is man dein Fieber. Und wenn das Fieber wiederkommt, sagte heut der Doktor, dann steht es schlimm.«

»Das kann sein,« meinte der Lotse Krischan Klüth, und das Reißen krümmte ihn in den rot und weiß gewürfelten Kissen noch etwas mehr zusammen. »Aber ich hab’ die Käfers gezählt – hör’, und nu brummt einer.«

An der schmalen Kastenuhr in der Ecke sank ein Gewicht. Es rollte dumpf.

»Sechs,« zählte die kleine Frau Klüth. Dann seufzte sie tief auf. »Ich soll wohl nun Licht anmachen?«

»Ja, ja, Mudding, es muß doch hell sein, wenn er kommt.«

»Ja, wenn er es tut,« meinte Frau Klüth bedenklich. »Denn sobald man ihn nich höflich einladet, dann kommt er nich.«

Von der roten Birkenkommode flackerte ein Talglicht auf. Der Kranke rückte sich in dem trüben Schein etwas höher im Bett zurecht und warf zuvörderst einen mißtrauischen Blick auf das Zifferblatt. Dann strich er beruhigter über die Decke. »Ja, ja – nu kriechen die verfluchtigen Biester nich mehr. Es is doch gut, wenn es hell is. – Mudding, halt mir das Licht dicht an die Finger. Mir is kalt. – So – sieh eins, wie dünn sie geworden sünd.« Er wurde wieder ungeduldig und schlug auf den Bettrand.

»Siehst du das Boot noch immer nicht?«

Die Frau trat an das kleine quadratförmige Fenster, das auf den Bodden hinausging, und schüttelte den Kopf.

Da draußen war nichts als leere, graue Fläche. Hinter ihr schrie der Lotse plötzlich auf. Die tollen Schmerzen würgten ihn bereits im Halse.

»Mudding,« gellte der Kranke.

»Lieber Gott – lieber Gott,« murmelte die hilflose Frau, ohne sich umzuwenden, und faltete die Hände. »Was soll man da tun?«

Dann wurde es wieder still. Die Uhr knarrte laut und deutlich ihren Schlag.

Inzwischen hatte der alte Klüth nach dem Stuhl gelangt, auf dem ein Stück gedrehten schwarzen Priems und ein Taschenmesser lagen. Rasch und heimlich schnitt er ein großes Stück ab und schob es in den Mund.

Doch die Frau, obwohl sie noch immer abgekehrt über die See spähte, hatte es gemerkt, als wenn sie auch im Rücken Augen besäße. »Das darfst du nicht,« verwies sie matt.“

Georg Engel (29 oktober 1866 – 19 oktober 1931)
Boekomslag, geen portret beschikbaar

De Iraanse dichter en vertaler Mohsen Emadi werd geboren op 29 oktober 1976 in Teheran. Hij publiceerde al in diverse tijdschriften, maar wilde, rebels als hij is, zijn gedichten niet bundelen. De eerste bundel van hem werd in het Spaans uitgegeven door Clara Janès in 2003 onder de titel La flor de los renglones. Emadi studeerde computerwetenschappen en heeft intussen wel op verschillende internationale poëzie festivals opgetreden.

Utopia

sited

face to face

no voice is comming out from our throats

over everything, the snow

sited

face to face

stopped eye-lids without shuddering

I shake the snow from my hairs

you shake the snow from your hairs

I lighten a match

and one by one I burn the words

which are floating their posibilites in the air.

sited face to face

footsteps on the snow

the snow on the street

and the light air of ruin

and the light air of impossible.

Mohsen Emadi (Teheran, 29 oktober 1976)

De Amerikaanse schrijver Dominick Dunne werd geboren op 29 oktober 1925 in Hartford, Connecticut. Hij is van Iers katholieke afkomst. In 1979 verliet hij Hollywood, waar hij werkte als regisseur en als vice president van Four Star Pictures, vanwege problemen met alcohol. Hij trok naar Oregon en begon te schrijven aan zijn eerste boek: The Winners. Toen zijn dochter, de actrice Dominique Dunne in november was vermoord schreef hij over het proces A Father’s Account of the Trial of his Daughter’s Killer voor Vanity Fair. Hij bleef voor dat blad schrijven en werkte verschillende ware gebeurtenissen om tot fictie.

Uit: Another City, Not My Own

“Yes, yes, it’s true. The conscientious reporter sets aside his personal views when reporting events and tries to emulate the detachment of a camera lens, all opinions held in harness, but the man with whom this narrative deals did not adhere to this dictum, at least when it came to the subject of murder, a subject with which he had had a personal involvement in the past. Consequently, his reportage was rebuked in certain quarters of both the journalistic and the legal professions, which was a matter of indifference to him. He never hesitated to speak up and point out, in print or on television, that his reportage on matters of murder was cheered by much larger numbers in other quarters. “Walk down Madison Avenue with me and see for yourself how often I am stopped by total strangers,” he said in reply to a hate letter he received from an enraged man who wrote that he had vilified O.J. Simpson “through the pages of your pretentious magazine for two and a half years.”

His name, as it appeared in print or when he was introduced on television, was Augustus Bailey, but he was known to his friends, and even to those who disliked him intensely, because of the way he had written about them, as Gus, or Gus Bailey. His name appeared frequently in the newspapers. His lectures were sold out. He was asked to deliver eulogies at important funerals or to introduce speakers at public events in hotel ballrooms. He knew the kind of people who said “We’ll send our plane” when they invited him for weekends in distant places.

From the beginning, you have to understand this about Gus Bailey: He knew what was going to happen before it happened. His premonitions had far less to do with fact than with his inner feelings, on which he had learned to rely greatly in the last half dozen years of his life. He said over the telephone to his younger son, Zander, the son who was lost in a mountain-climbing mishap during the double murder trial of Orenthal James Simpson, “I don’t know why, but I keep having this feeling that something untoward is going to happen to me.”

Dominick Dunne (Hartford, 29 oktober 1925)

De Franse schrijver, toneelauteur en beroepsdiplomaat Jean Giraudoux werd geboren op 29 oktober 1882 in Bellac/Haute-Vienne. Zie ook mijn blog van 29 oktober 2006.

Uit: Prière sur la tour Eiffel

„« C’est le premier mai. Chaque mal infligé à Paris est guéri aujourd’hui par le grand spécialiste. Quand un plomb saute dans un ministère, c’est le fondateur même de l’Ecole supérieure d’électricité qui accourt. Quand un tramway déraille, c’est l’équipe des dix premiers polytechniciens qui vient le remettre dans sa voie. Chaque bourgeois vers midi, après ces cures merveilleuses, a le sentiment que si son bouton de pardessus sautait on alarmerait la rue de la Paix, et l’Observatoire si sa montre s’arrête. (…)
– Et voici la tour Eiffel ! Mon Dieu, quelle confiance il possédait en la gravitation universelle, son ingénieur ! Sainte Vierge, si un quart de seconde l’hypothèse de la loi de la pesanteur était controuvée, quel magnifique décombre ! Voilà ce qu’on élève avec des hypothèses ! Voilà réalisée en fer la corde que lance au ciel le fakir et à laquelle il invite ses amis à grimper… J’ai connu Eiffel, je grimpe… Mon Dieu qu’elle est belle, vue de la cage du départ, avec sa large baguette cousue jusqu’au deuxième, comme à une superbe chaussette ! Mais elle n’est pas un édifice, elle est une voiture, un navire. Elle est vieille et réparée comme un bateau de son âge, de mon âge aussi, car je suis né le mois où elle est sortie de terre. Elle a l’âge où l’on aime sentir grimper sur soi des enfants et des Américaines. Elle a l’âge où le cœur aime se munir de T.S.F. et de concerts à son sommet. Tout ce que j’aime dans les transatlantiques je l’y retrouve. Des parfums incompréhensibles, déposés dans un losange d’acier par un seul passant, et aussi fixes dans leur altitude qu’un cercueil dans la mer tenu par son boulet ; mais surtout des noms de Syriens, de Colombiens, d’Australiens, gravés non sur les bastingages, mais sur toutes les vitres, car la matière la plus sensible de cette tour et la plus malléable est le verre. Pas un visiteur étranger qui ne soit monté là avec un diamant… On nous change à chaque instant d’ascenseur pour dérouter je ne sais quelle poursuite, et certains voyageurs, débarrassés de leurs noms et prénoms dès le second étage, errent au troisième les yeux vagues, à la recherche d’un pseudonyme ou d’un parrain idéal. »

Jean Giraudoux (29 oktober 1882 – 31 januari 1944)

De Franse dichter André Chénier (eigentlich André Marie Chénier ofde Chénier) werd geboren op 29 oktober 1762 in Galata bij Constantinopel. Tijdens zijn leven was hij slechts kort wegens zijn geschriften en pamfletten bekend. Zijn literaire werk bleef grotendeels ongedrukt en veel was bij zijn vroege dood nog fragment. Hoewel hij in de achttiende eeuw leefde is hij meer een negentiende eeuwse schrijver geworden. Zijn gedichten verschenen voor het eerst in 1819 en hij heeft grote invloed gehad op het werk van de Romantici en na 1850 op de Parnassiens.

Tout homme a ses douleurs. Mais aux yeux de ses frères

Tout homme a ses douleurs. Mais aux yeux de ses frères

Chacun d’un front serein déguise ses misères.

Chacun ne plaint que soi. Chacun dans son ennui

Envie un autre humain qui se plaint comme lui.

Nul des autres mortels ne mesure les peines,

Qu’ils savent tous cacher comme il cache les siennes ;

Et chacun, l’oeil en pleurs, en son coeur douloureux

Se dit : ” Excepté moi, tout le monde est heureux. ”

Ils sont tous malheureux. Leur prière importune

Crie et demande au ciel de changer leur fortune.

Ils changent ; et bientôt, versant de nouveaux pleurs,

Ils trouvent qu’ils n’ont fait que changer de malheurs.

L’amour endormi

Là reposait l’Amour, et sur sa joue en fleur

D’une pomme brillante éclatait la couleur.

Je vis, dès que j’entrai sous cet épais bocage,

Son arc et son carquois suspendus an feuillage.

Sur des monceaux de rose au calice embaumé

Il dormait. Un souris sur sa bouche formé

L’entr’ouvrait mollement, et de jeunes abeilles

Venaient cueillir le miel de ses lèvres vermeilles.

André Chénier (29 oktober 1762 – 25 juli 1794)

Evelyn Waugh, JMH Berckmans, Al Galidi, Uwe Tellkamp, Johannes Daniel Falk, Karl Philipp Conz

De Britse schrijver Evelyn Waugh werd geboren in Londen op 28 oktober 1903. Zie ook mijn blog van 28 oktober 2006 en ook mijn blog van 28 oktober 2007.

Uit: Helena

“Her tutor certainly regarded her with aversion as, at once, the symbol of his low condition and the daily task that made that condition irksome. He went by the name of Marcias and was then in the prime of what seemed his manhood; swarthy skin, black beard, beak-nose and homesick eyes spoke of his exotic origin; winter and summer his rheumy cough protested against his exile. Hunting days were his solace when the princess was away from dawn to sunset and he, left sole lord of the schoolroom, could write his letters. These letters were his life; elegant, esoteric, speculative, rhapsodic, they traveled the world from Spain to Bithynia, from free rhetorician to servile poet. They got talked about and had brought Coel more than one offer for his purchase. He was one of the younger intellectuals, but here fate had landed him, in drizzle and draft, the property of a convivial, minor royalty, the daily companion of an adolescent girl. There was no taint of impropriety in their conjunction, for in his boyhood a precocious and transitory taste for the ballet had once caused Marcias to be assigned for the Eastern market and he had been suitably pruned by the surgeon.
“And Helen of the white arms, fair among women, let fall a round tear and veiled her face in shining linen; and Aithre, daughter of Pitheus and the ox-eyed Klymene, attended her to the Scaean Gate. Do you think I read this to amuse myself???”
“It is only the fishermen,” said Helena, “coming up from the sea for tonight’s beano. There’s basketfuls of oysters. Sorry; go on about the ox-eyed Klymene.”
“And Priam, sitting among the elders of his court said: ‘Small wonder that Trojans and Greeks are in arms for Princess Helen. She breathes the air of high Olympus. Sit, dear child; this war is not thine, but of the Immortals.’”
“Priam was a sort of relation of ours, you know.”
“So I have heard your father frequently observe.”
From this sheltered room on a clear day one could descry the sea, but now the distance was lost in mist, which, even as she watched, closed swiftly over marsh and pasture, villas and huts, over the baths where the district commander and his new guest had lately entered, till it filled the ditch and lapped the walls below her; on such a day Helena thought, not for the first time—for such days were common in her bright springtide—on such a day the hilltown, which rose so modestly above the fens, might stand in the clouds among the high winds of the mountains and these squat battlements might overhang a limitless gulf; and while with half her mind she heard the voice behind her—“For she did not know that these, her twin brethren, lay fast in Sparta, in their own land, under the life-giving earth”—she half-sought an eagle mounting from the white void below.”

Evelyn Waugh (28 oktober 1903 – 10 april 1966)

De Vlaamse schrijver JMH Berckmans (Jean-Marie Henri) werd geboren in Leopoldsburg op 28 oktober 1953. Berckmans schreef al sinds de jaren zestig. In de jaren negentig maakte hij kort deel uit van de rockgroep Circus Bulderdrang, samen met o.a. Vitalski en Manu Bruynseraede. Zijn recentste boek uit 2006, Je kunt geen twintig zijn op suikerheuvel, werd uitgegeven door Manteau. Het stond begin 2007 op de longlist van De Gouden Uil Literatuurprijs. Tot zijn dood woonde hij in Antwerpen.

Uit: De wortel in de brievenbus

“Daarna zet hij met het telecommando de tv af, doet het licht uit en gaat slapen, ik blijf liggen op de sofa, ik blijf staren naar de onzichtbare muur, ik blijf zoeken naar het ene, enkele, onbedenkbare beeld, misschien is het het beeld van een zwijn, misschien is het het beeld van een nijlpaard, misschien is het het beeld van een sukkelaar in een beige anorak en vettige jeans die onderweg van het ziekenfonds naar De dorstige Haan in z’n broek schijt, misschien zijn het tien triljoen triljard donkerrode bakstenen, wellicht is het een hoest en een scheet, ik weet het niet, ik zal het ook nooit weten, omdat het ene, enkele beeld niet bestaat, omdat alle metaforen zinloos en uitgesloten zijn, omdat alles niets is. Daarom. Omdat alles niets is.”

JMH Berckmans (28 oktober 1953 – 31 augustus 2008)

De Nederlandstalige schrijver Al Galidi (eigenlijk Rodhan Al Khalidi) is van Iraakse afkomst. Zijn geboortedatum is onbekend, omdat zulke gegevens niet geregistreerd worden en verjaardagen niet gevierd worden in zijn streek van herkomst. Hij studeerde in Irak af als bouwkundig ingenieur. In 1998 vluchtte Al Galidi uit Irak en kwam hij toe in Nederland, waar hij asiel aanvroeg. Het asiel werd hem geweigerd en hij is uitgeprocedeerd. Lessen Nederlands mocht hij bijgevolg niet bijwonen. Inmiddels heeft hij een plaats verworven in de Nederlandse literaire wereld als dichter, schrijver en columnist met drie gedichtenbundels, twee romans en drie boeken met gebundelde columns op zijn naam. Hij geeft lezingen door het hele land. In 2007 kon Al Galidi genieten van het generaal pardon in Nederland.

Werk o.a. : Voor de nachtegaal in het ei, 2000 Dagboek van een ezel.2002, Blanke Nederlanders doen dat wél, 2004, De herfst van Zorro, 2006, Dorstige rivier, 2008

Uit: IJsjes in alle kleuren

Onze tuin stond vol dadelpalmen, granaatappelbomen en druivenstruiken. Al onze bomen gaven vruchten, anders zouden ze verhuizen naar de kleioven. Op een zomerdag zaten wij in de tuin te ontbijten. De tuin gevuld met lawaai. Iedereen praatte met iedereen. Opeens bewoog de lucht en viel er een raket in de tuin. Hij begroef zijn spitse hoofd in de grond zonder te ontploffen. Meteen zwegen wij. Een seconde lang trilde alles. Dadels, granaatappels en druiven vielen op de grond.

‘Het spijt me heel erg als ik jullie ontbijt heb verpest,’ zei de raket, terwijl hij zijn hoofd uit de grond trok en opstond. ‘Maar ze richtten mij op en verbrandden mijn kont om te vliegen en te vallen.’ Rook walmde uit zijn achterwerk. Wij waren bang dat de raket elk moment kon ontploffen en keken angstig naar hem, terwijl hij met zijn magere handen veren en grond van zijn hoofd veegde. ‘Het spijt me als ik al die angst en stilte heb veroorzaakt,’ zei de raket. Hij keek naar de vruchten die zijn val uit de bomen hadden laten vallen en naar het gat in de grond. ‘Het spijt me heel erg,’verzuchtte hij.

‘Alsof ze hem gestuurd hebben om zijn verontschuldigen aan te bieden,’ mompelde een van mijn broers. Mijn vader keek bang naar mijn oudste broer en knikte even met zijn hoofd, waarop mijn oudste broer mijn mompelende broer de tuin uit leidde en even later alleen terug kwam.

‘Maak je geen zorgen,’ zei mijn moeder. ‘Ga zitten en drink thee.’

‘Nee,’ zei de raket. ‘Ik moet koud blijven. Warme dingen laten misschien mijn hart ontploffen.’

‘Drink dan wat sap om jouw rokende kont uit te blazen,’ zei mijn oma. ‘Je hebt vast een lange reis achter de rug.’

‘Misschien is dat een goed idee,’ zei de raket. Met trillende handen brak mijn oudste zus al het ijs uit de diepvries om de sap ijskoud voor de raket te serveren.

‘Zal ik water over uw kont druppelen,’ zei mijn vader glimlachend.

‘Als dat kan,’ zei de raket. Zo snel als ik hem nog nooit had zien lopen, haalde mijn vader de gieter en sproeide hij het water over de dampende kont van de raket, alsof hij net geopende rozen besproeide.

‘Hoe kun jij vliegen, terwijl je van ijzer bent?’, vroeg ik hem.

‘Dat begrijp ik ook niet. Woede van de anderen verbrandde mijn kont, of misschien hun angst. En hup, daar steeg ik op. En hup, daar viel ik weer naar beneden.’

De tuin begon zich weer met lawaai te vullen. Mijn zussen raapten de vruchten die uit de bomen waren gevallen bij elkaar. Mijn oudste broers dichtten het gat in de grond. Mijn broertje en ik waren blij. Wij hadden niet door dat iedereen bang was en niet wilde dat de raket dichtbij het huis kwam. Wij begrepen het niet dat er werd gezegd dat de wc kapot was, toen de raket vroeg of hij ervan gebruik mocht maken en hij ergens achter de dadelpalmen ging staan. Een van mijn zussen fluisterde in onze oren dat wij naar de kamer moesten gaan. Daar baden de ouderen uit de familie op hun knieën tot God dat hij de raket kalm zou laten blijven en hem niet het huis binnen zou laten. Onze vader was bleek. Hij zweeg en was niet blij, zoals hij in de tuin bij de raket was.

‘Jongens, neem al dit geld en koop wat je wilt.’

‘IJsjes,’ riepen wij blij. Pas heel laat ontdekte ik dat onze oudste broers en zussen speelden dat ze vrolijk waren om de raket een goed gevoel te geven, zodat hij niet boos zou worden en zou ontploffen.

Al Galidi (Al-Najaf, 1971)

De Duitse schrijver Uwe Tellkamp werd geboren op 28 oktober 1968 in Dresden.Zie ook mijn blog va
n 14 oktober 2008.

Uit: Der Schlaf in den Uhren

“”. . . dann ruckte die Straßenbahn wieder an, ließ das Haus mit dem Ochsenauge links liegen, das Antiquariat mit seinen nelkengelb erleuchteten Fenstern, seinen mißtrauischen, geschulten und einsamen älteren Fräulein, die nur von Hermann Hesse und Goethe und Klaus Mann etwas hielten, weniger dagegen von Thomas Mann, die Schierlingsmienen aufsetzten, wenn jemand die hellgrün gebundene Friedrich-Wolf-Ausgabe in fünf Bänden zur Kasse schleppte, die an den Brillen rückten und die Säbel in ihren Augen blankzogen, wenn einer der baskenbemützten Herren oder pickelgeplagten Oberschüler, die schweigend und mit andächtig die Schräglage wechselnden Köpfen – je nach Leserichtung des Buchrückens – vor den Regalen standen, einen der finster drohenden Bände der Pflicht-MEGA, Marx-Engels-Gesamtausgabe, aus ihrem unter dem Staub der Jahre festgekrusteten Verbund brach und tatsächlich die mit Zitterbleistift eingetragene Eins zu bezahlen gedachte – Eins Emm! rief die Verkäuferin der anderen an der Kasse zu, schrie es nachgerade vor Pein, so daß das ganze Geschäft sich nach diesem Übertretling ungeschriebener Gesetze umwandte, . . .”

Uwe Tellkamp (Dresden, 28 oktober 1968)

De Duitse dichter, schrijver en theoloog Johannes Daniel Falk werd geboren op 28 oktober 1768 in Danzig. Met een beurs van de senaat ging hij in Halle theologie studeren. Het was de bedoeling dat hij als pastor in Danzig terug zou keren. In plaats daarvan trok Falk als publicist naar Weimar. Tijdens de Franse bezetting van Weimar bezette hij politieke functies om de last van de bezetting te helpen verminderen. Hij stichtte de “Gesellschaft der Freunde in der Not”, die een centrum werd van social werk tijdens de Napoleontische oorlogen. Met kerstmis 1816 dichtte hij voor de kinderen in een weeshuis het “Allerdreifeiertagslied”. Elke strofe begint met de woorden “O du fröhliche”. In de bewerking van Heinrich Holzschuher uit het jaar 1829 is het tot op vandaag als kerstlied bekend.

O du fröhliche

O du fröhliche, o du selige,
gnadenbringende Weihnachtszeit!
Welt ging verloren, Christ ist geboren:
Freue, freue dich, o Christenheit!

O du fröhliche, o du selige,
gnadenbringende Weihnachtszeit!
Christ ist erschienen, uns zu versühnen:
Freue, freue dich, o Christenheit!

O du fröhliche, o du selige,
gnadenbringende Weihnachtszeit!
Himmlische Heere jauchzen Gott Ehre:
Freue, freue dich, o Christenheit!

Johannes Daniel Falk (28 oktober 1768 – 14 februari 1826)
Geschilderd door Hanna Kohlschein

De Duitse dichter en schrijver Karl Philipp Conz werd geboren op 28 oktober 1762 in Lorch. Daar leerde hij in zijn jeugd al Friedrich Schhiller kennen, met wie hij bevriend raakte. Conz studeerde later theologie aan het Tübinger Stift. In 1790 werd hij predikant aan de Karlsakademie in Stuttgart.In 1804 werd hij hoogleraar klassieke talen in Tübingen. Een hoofdwerk heeft hij niet nagelaten. Behalve talrijke kleinere stukken over filologie, esthetiek, filosofie en geschiedenis schreef hij ook gedichten en vertaalde hij werk van Aeschylos, Aristophanes en andere Griekse dichters.

Der fremde Spielmann (fragment)

Was rennen die Straßen auf und ab

die Väter, die Mütter so bange?

“Schon sank hinunter der Sonnenschein,

schon grauet die Nacht von den Bergen herein;

wo bleiben die Kinder so lange?”

Als jetzt die Abendglock’ erklang

mit dumpf verhallenden Tönen,

der Pförtner die Tore zu schließen begann,

da wuchs bis zur Verzweiflung an

das tief bekümmerte Sehnen.

Ein Spielmann kam gezogen daher,

gar bunt und seltsam geschmücket;

schön weht ihm vom Hute die Feder, ein Band

wallt von der Schulter, in seine Hand

eine goldene Harf man erblicket.

Er rührt die Saiten, das klang so süß,

so wunderneu in den Ohren,

es rauschte der Töne bezaubernde Flut,

daß sich in berückender Wollust Glut

die Sinne dem Hörer verloren.

Karl Philipp Conz (28 oktober 1762 – 20 juni 1827)

Dylan Thomas, Sylvia Plath, Reza Allamehzadeh, Nawal el Saadawi, Enid Bagnold, Zadie Smith, Fran Lebowitz, Kazimierz Brandys, Albrecht Rodenbach

De Engelse dichter Dylan Thomas werd geboren op 27 oktober 1914 in Swansea in Wales. Zie ook mijn blog van 27 oktober 2006 en ook mijn blog van 27 oktober 2007.

A Process in the Weather of the Heart

A process in the weather of the heart
Turns damp to dry; the golden shot
Storms in the freezing tomb.
A weather in the quarter of the veins
Turns night to day; blood in their suns
Lights up the living worm.

A process in the eye forwarns
The bones of blindness; and the womb
Drives in a death as life leaks out.

A darkness in the weather of the eye
Is half its light; the fathomed sea
Breaks on unangled land.
The seed that makes a forest of the loin
Forks half its fruit; and half drops down,
Slow in a sleeping wind.

A weather in the flesh and bone
Is damp and dry; the quick and dead
Move like two ghosts before the eye.

A process in the weather of the world
Turns ghost to ghost; each mothered child
Sits in their double shade.
A process blows the moon into the sun,
Pulls down the shabby curtains of the skin;
And the heart gives up its dead.

Do Not Go Gentle Into That Good Night

Do not go gentle into that good night,

Old age should burn and rave at close of day;

Rage, rage against the dying of the light.

Though wise men at their end know dark is right,

Because their words had forked no lightning they

Do not go gentle into that good night.

Good men, the last wave by, crying how bright

Their frail deeds might have danced in a green bay,

Rage, rage against the dying of the light.

Wild men who caught and sang the sun in flight,

And learn, too late, they grieved it on its way,

Do not go gentle into that good night.

Grave men, near death, who see with blinding sight

Blind eyes could blaze like meteors and be gay,

Rage, rage against the dying of the light.

And you, my father, there on that sad height,

Curse, bless, me now with your fierce tears, I pray.

Do not go gentle into that good night.

Rage, rage against the dying of the light.

Love In the Asylum

A stranger has come

To share my room in the house not right in the head,

A girl mad as birds

Bolting the night of the door with her arm her plume.

Strait in the mazed bed

She deludes the heaven-proof house with entering clouds

Yet she deludes with walking the nightmarish room,

At large as the dead,

Or rides the imagined oceans of the male wards.

She has come possessed

Who admits the delusive light through the bouncing wall,

Possessed by the skies

She sleeps in the narrow trough yet she walks the dust

Yet raves at her will

On the madhouse boards worn thin by my walking tears.

And taken by light in her arms at long and dear last

I may without fail

Suffer the first vision that set fire to the stars.

Dylan Thomas (27 oktober 1914 – 9 november 1953)

De Amerikaanse dichteres en schrijfster Sylvia Plath werd geboren op 27 oktober 1932 in Jamaica Plain, een buitenwijk van Boston. Zie ook mijn blog van 27 oktober 2006.

Dark House

This is a dark house, very big.

I made it myself,

Cell by cell from a quiet corner,

Chewing at the grey paper,

Oozing the glue drops,

Whistling, wiggling my ears,

Thinking of something else.

It has so many cellars,

Such eelish delvings!

U an round as an owl,

I see by my own light.

Any day I may litter puppies

Or mother a horse. My belly moves.

I must make more maps.

These marrowy tunnels!

Moley-handed, I eat my way.

All-mouth licks up the bushes

And the pots of meat.

He lives in an old well,

A stoney hole. He’s to blame.

He’s a fat sort.

Pebble smells, turnipy chambers.

Small nostrils are breathing.

Little humble loves!

Footlings, boneless as noses,

It is warm and tolerable

In the bowel of the root.

Here’s a cuddly mother.

Gigolo

Pocket watch, I tick well.

The streets are lizardy crevices

Sheer-sided, with holes where to hide.

It is best to meet in a cul-de-sac,

A palace of velvet

With windows of mirrors.

There one is safe,

There are no family photographs,

No rings through the nose, no cries.

Bright fish hooks, the smiles of women

Gulp at my bulk

And I, in my snazzy blacks,

Mill a litter of breasts like jellyfish.

To nourish

The cellos of moans I eat eggs –

Eggs and fish, the essentials,

The aphrodisiac squid.

My mouth sags,

The mouth of Christ

When my engine reaches the end of it.

The tattle of my

Gold joints, my way of turning

Bitches to ripples of silver

Rolls out a carpet, a hush.

And there is no end, no end of it.

I shall never grow old. New oysters

Shriek in the sea and I

Glitter like Fontainebleau

Gratified,

All the fall of water and eye

Over whose pool I tenderly

Lean and see me.

Night Shift

It was not a heart, beating.

That muted boom, that clangor

Far off, not blood in the ears

Drumming up and fever

To impose on the evening.

The noise came from outside:

A metal detonating

Native, evidently, to

These stilled suburbs nobody

Startled at it, though the sound

Shook the ground with its pounding.

It took a root at my coming

Till the thudding shource, exposed,

Counfounded in wept guesswork:

Framed in windows of Main Street’s

Silver factory, immense

Hammers hoisted, wheels turning,

Stalled, let fall their vertical

Tonnage of metal and wood;

Stunned in marrow. Men in white

Undershirts circled, tending

Without stop those greased machines,

Tending, without stop, the blunt

Indefatigable fact.

Sylvia Plath (27 oktober 1932 – 11 februari 1963)

De Iraanse schrijver en filmmaker Reza Allamehzadeh werd geboren op 27 oktober 1943 in Sari, Mazandaran. Hij studeerde regie aan de academie voor film en televisie in Teheran. In1983 vluchtte hij , zoals velen, uit zijn vaderland. Tegenwoordig woont hij in Nederland. Hij maakte onder meer tv-documentaires voor de RVU en de hartverscheurende speelfilm ‘The guests of Hotel Astoria’, over Iraanse vluchtelingen. Ook gaf hij cursussen over film.o.a. aan de Hollins University in Virginia en Leeds Metropolitan University. Bittere zomer’ was het eerste boek van hem dat in het Nederlands verscheen (hij schreef het in het Farsi).

Werk o.a.: “My Great Secret” 1995, “Bitter Summer”, 1996, “Confidential Travelogue”, 1997, “The Private Album”, 1999

Uit: Bittere Zomer (Vertaald door Gert J.J. de Vries)

“Ik had net de maaltijd op en dacht erover me in het bassin te gaan baden alvorens naar Foezijeh te vertrekken. Op dat moment hoorde ik iemand op de deur kloppen.

Firoez. Ik was zo stomverbaasd dat hij er verlegen van werd. Ik wist wel dat hij mijn adres had en wist dat ik alleen thuis was, maar ik had hem nooit hier aan de deur verwacht. Hij zei dat hij vannacht bij me kon blijven logeren, dat zijn vader dat goedgevonden had. Ik wist niet zeker, of dat helemaal klopte, maar hij had zo’n uitstraling van eerlijkheid en hij kon zo smekend kijken, dat ik hem wel moest geloven. Ik zag hem naar het shirt kijken dat ik in mijn hand hield, en voordat hij iets kon vragen vertelde ik dat ik op het punt stond om te gaan baden. Hij wierp een blik op het bassin van twee bij twee meter en zei:

“Als er plaats is kom ik er ook in!”

Ik gaf hem een speelse klap achter in zijn nek en sprong toen in mijn onderbroek het water in. Waarop hij zijn kleren ook op de houten ligbank legde en op de rand van het bassin ging zitten. Hij leek te kleumen van de kou. Ik spatte wat water op zijn bovenlichaam en trol hem aan zijn hand de vijver in. Om hem te plagen duwde ik hem een paar keer kopje-onder en liet hem dan weer gaan. Hij raakte buiten adem, maar moest toch lachen. Op zijn beurt probeerde hij mij onder water te krijgen, maar had daar de kracht niet voor. Totdat ik meegaf en me kopje-onder liet gaan. Zijn armen waren onder me weggegleden, maar met één hand hield hij me stevig achter in mijn nek omklemd en duwde hij mijn hoofd naar beneden. Na enkele keren hurkte ik onverhoeds neer in het water en trok de argeloze Firoez naar beneden. Ik had zelf mijn gezicht boven w
ater en liet hem pas los toen ik hem hoorde rochelen. Hij kwam met rode ogen omhoog, buiten adem maar nog steeds lachend: “Hé, je hebt me zowat verzopen!”

Reza Allamehzadeh (Sari, 27 oktober 1943)

De Egyptische schrijfster, gynaecologe, moslimfeministe en politiek activiste Nawal el Saadawi werd geboren in Kafr Tahla op 27 oktober 1931. Haar werk bevat toneelstukken, romans en werken over de religieus opgelegde plichten van vrouwen in Abrahamitische religies (in het bijzonder de islam), geweld tegen vrouwen en mensenrechtenactivisten en feminisme. El Saadawi ging geneeskunde studeren aan de Universiteit van Caïro en voltooide deze studie in 1955. Naderhand bereikte ze de status van Directeur Openbare gezondheid op het Ministerie van Gezondheid. In die functie ontmoette ze ook haar derde echtgenoot, Sherif Hetata, met wie ze de kantoorruimte deelde. Hetata had 13 jaar gevangenschap achter de rug vanwege zijn politieke stellingname. Ook Nawal bleef niet verstoken van moeilijkheden vanwege haar kritiek op misstanden in de Egyptische samenleving: ze werd in 1972 ontslagen bij het Ministerie vanwege haar politieke activiteiten en haar boek “Women and sex”.

Omdat ze al sinds 1982 doodsbedreigingen kreeg van islamistische fundamentalisten verliet El Saadawi in 1991 Egypte en verhuisde naar de Amerikaanse staat North Carolina. Ze gaf in de Verenigde Staten college aan de Duke University te Durham en aan de Washington State University te Pullman in de staat Washington. In 1996 keerde ze terug naar Egypte en pakte haar politiek activisme daar weer op. Ze wilde zich kandidaat stellen voor de eerste vrije presidentiële verkiezingen in 2005, maar trok zich terug vanwege de zware voorwaarden die gesteld werden. Eind februari 2007, terwijl ze in Brussel verbleef, werd bekend dat sjeik Mohammed Seyed Tantawi van de Al-Azhar Universiteit een fatwa en de doodstraf op grond van de sharia over haar heeft uitgesproken wegens geloofsafval, vanwege een in Egypte gepubliceerd toneelstuk dat aldaar inmiddels een verboden boek geworden is.

Uit: The Hidden Face of Eve

“lf way between wakefulness and sleep, with the rosy dreams of childhood flitting by, like gentle fairies in quick succession. I felt something move under the blankets, something like a huge hand, cold and rough, fumbling over my body, as though looking for something. Almost simultaneously another hand, as cold and as rough and as big as the first one, was clapped over my mouth, to prevent me from screaming. They carried me to the bathroom. I do not know how many of them there were, nor do I remember their faces, or whether they were men or women. The world to me seemed enveloped in a dark fog winch prevented me from seeing. Or perhaps they put 4ome kind of a cover over my eyes. All I remember is that I was frightened and that there were many of them, and that something hke an iron grasp caught hold of my hand and my arms and my thighs, so that I became unable to resist or even to move. I also remember the icy touch of the bathroom tiles under my naked body, and unknown voices and humming sounds interrupted now and again by a rasping metallic sound which reminded me of the butcher when he used to sharpen his knife before daughtering a sheep for the Eid’ . My blood was frozen in my veins. It looked to me as though some thieves had broken into my room and kidnapped me ftom my bed. They were getting ready to cut my throat which was always what happened with disobedient girls fike myself in the stories that my old rural grandmother was so fond of telling me. I strained my ears trying to catch the rasp of the metallic sound. The moment it ceased, it was as though my heart stopped beating with it. I was unable to see, and somehow my breathing seemed also to have stopped. Yet I imagined the thing that was making the rasping sound coming closer and closer to me. Somehow it was not approac@ng my neck as I had expected but another part of my body. Somewhere below my belly, as though seeking something buried between my thighs. At that very moment I realized that my thighs had been pulled wide apart, and that each of my lower limbs was being held as far away ftom the other as possible, gripped by-steel fingers that never relinquished their pressure. I felt that the rasping knife or blade was heading straight down towards my throat. Then suddenly the sharp metallic edge seemed to drop between my thighs and there cut off a piece of flesh from my body. I screamed with pain despite the tight hand held over my mouth, for the pain was not just a pain, it was like a searing flame that went through my whole body. After a few moments, I saw a red pool of blood around my hips. I did not know what they had cut off from my body, and I did not try to find out. I just wept, and called out to my mother for help. But the worst shock of all was when I looked around and found her standing by my side. Yes, it was her, I could not be mistaken, in flesh and blood, right in the midst of these strangers, talking to them and smiling at them, as though they had not participated in slaughtering her daughter just a few moments ago.”

Nawal el Saadawi (Kafr Tahla, 27 oktober 1931)

De Britse schrijfster Enid Algerine Bagnold werd geboren op 27 oktober 1889 in Rochester, Kent. Zij baarde in 1923 opzien met haar roman The Difficulty of Getting Married. Internationaal het bekendste en succesvolste werk van haar is National Velvet uit 1935. Het kinderboek werd in 1944 verfilmd door Clarance Brown met o.a. Elizabeth Taylor. Bagnold schreef ook vanaf het begin gedichten die in verschillende bloemlezingen werden gepubliceerd.

Uit: THE HAPPY FOREIGNER

“COME in,” she said in English, lifting her head and all her mind and spirit out of the pit of the pillow.

Feet came further into the room and a shivering child held a candle in her face. “Halb sechs, Fräulein,” it said. But the Fräulein continued to stare at him. He thought she was not yet awake–he could not tell that she was counting countries in her head to find which one she was in–or that she was inclining towards the theory that she was at school in Germany. He was very cold in his shirt and little trousers, and he pulled at her sheets. “Fräulein !” he said again with chattering teeth, and when she nodded more collectedly the little ghost slipped out relieved by the door. “Russian colonel . . . I must get up. Fancy making that boy call me! Why couldn’t someone older . . . I must get up.”

He had left the electric light burning in her room, but out in the corridor all was black and hushed as she had left it the night before when she had gone to bed. Behind the kitchen door there was a noise of water running in the sink. She opened the door, and there was the wretched child again, still in his shirt, rinsing out her coffee-pot by the light of one candle. Well, since he was doing it . . . Poor child! But she must have her coffee. By the time she was dressed he tapped again and brought in the tray with coffee, bread and jam on it. Setting it down, he looked it over with an anxious face. “Zucker,” he said, and disappeared to fetch it. She filled her thermos bottle with the rest of the coffee which she could not finish, and put two of the slices of grey bread into the haversack, then crept downstairs and out into the black street where the gas lamps still burnt and the night sentry still paced up and down in the spectral gloom. Over the river hung a woolly fog, imprisoning the water; but as she crossd the bridge she noticed where its solidity was incomplete and torn, and into the dark water which lay at the bottom of such crevasses a lamp upon the bridge struck its arrowed likeness. It was a good seven minutes’ walk to the garage, and she tried to get warm by running, but the ice crackling in the gutters and between the cobble stones defied her, and her hands ached with cold though she put them in turn right through her blouse against her heart to warm them as she ran. Fetching her car she drove to the Hôtel Royal, and settled down to wait.”

Enid Bagnold ( 27 oktober 1889 – 3 maart 1981)

De Engelse schrijfster Zadie Smith werd geboren op 27 oktober 1975 en woonde in de Londense gemeente Brent bij haar Engelse vader Harvey Smith en zijn tweede vrouw Yvonne McLean, van Jamaicaanse afkomst. Op 14-jarige leeftijd veranderde Sadie haar naam in Zadie.Tijdens haar universitaire opleiding in Engelstalige literatuur aan de universiteit van Cambridge, publiceerde Zadie Smith een aantal korte verhalen in de May Anthologies. Op basis hiervan boden diverse geïnteres
seerde uitgevers haar een contract aan. Haar eerste roman, White Teeth, werkte ze af tijdens haar laatste jaar aan de universiteit. Eenmaal gepubliceerd, werd het onmiddellijk een bestseller. Het werd internationaal erkend als een schitterend debuut en viel meer dan eens in de prijzen Haar derde roman, On Beauty, werd gepubliceerd in september 2005 en werd voorgedragen voor de Man Booker Prize. In 2006 won On Beauty de Orange Prize for Fiction.

Uit: White Teeth

“Early in the morning, late in the century, Cricklewood Broadway. At 06.27 hours on 1 January 1975, Alfred Archibald Jones was dressed in corduroy and sat in a fume-filled Cavalier Musketeer Estate face down on the steering wheel, hoping the judgement would not be too heavy upon him. He lay forward in a prostrate cross, jaw slack, arms splayed either side like some fallen angel; scrunched up in each fist he held his army service medals (left) and his marriage license (right), for he had decided to take his mistakes with him. A little green light flashed in his eye, signaling a right turn he had resolved never to make. He was resigned to it. He was prepared for it. He had flipped a coin and stood staunchly by its conclusions. This was a decided-upon suicide. In fact it was a New Year’s resolution.

But even as his breathing became spasmodic and his lights dimmed, Archie was aware that Cricklewood Broadway would seem a strange choice. Strange to the first person to notice his slumped figure through the windscreen, strange to the policemen who would file the report, to the local journalist called upon to write fifty words, to the next of kin who would read them. Squeezed between an almighty concrete cinema complex at one end and a giant intersection at the other, Cricklewood was no kind of place. It was not a place a man came to die. It was a place a man came in order to go other places via the A41. But Archie Jones didn’t want to die in some pleasant, distant woodland, or on a cliff edge fringed with delicate heather. The way Archie saw it, country people should die in the country and city people should die in the city. Only proper. In death as he was in life and all that. It made sense that Archibald should die on this nasty urban street where he had ended up, living alone at the age of forty-seven, in a one-bedroom flat above a deserted chip shop. He wasn’t the type to make elaborate plans — suicide notes and funeral instructions — he wasn’t the type for anything fancy. All he asked for was a bit of silence, a bit of shush so he could concentrate. He wanted it to be perfectly quiet and still, like the inside of an empty confessional box or the moment in the brain between thought and speech. He wanted to do it before the shops opened.

Zadie Smith (Londen, 27 oktober 1975)

De Amerikaanse schrijfster Frances Ann “Fran” Lebowitz werd geboren op 27 oktober 1950 in Morristown, New Jersey. Na van school te zijn gestuurd had zij verschillende baantjes totdat Andy Warhol haar vroeg voor een column in Interview. Haar eerste boek was een verzameling essays onder de titel Metropolitan Life en verscheen in 1978. In 1981 volgde Social Studies. Lebowitz staat bekend om haar sardonische commentaar op de Amerikaanse “way of life”.

Uit: Progress

“So then, let us consider the likelihood that the empty pews were less the result of a lesser fear of God than they were an indication of a greater fear of the godless. In other words, let us suppose that the Red Scare was enough scare and that the whole thing was, as might well have been suspected, a Communist plot.

And let us assume that a citizenry fully occupied with the questions of the day, a citizenry busy leading and misleading the way—marching on Washington, appearing before Senate subcommittees, putting fluoride in the drinking water, and barring children from the schoolhouse door—was a citizenry too engaged by the demands of democracy to be lured by the commands of religion.

And let us lament that there is no longer a need to imagine the consequences of the failure of imagination that is the consequence of a religiosity so pervasive that it has replaced that which is possible with that which is impossible.

And let us admit that where there is less religion there is more progress. And that this has been true not only throughout the entire history of the whole world
but even in the United States of America. And let us understand that if you do not have a greater belief in democracy than you do in your religion you will eventually have less democracy. And that you may even lose your religion, because, as it turns out, the only people who are really tolerant of other people’s religions are people who are really not that religious.”

Fran Lebowitz (Morristown, 27 oktober 1950)

De Poolse schrijver Kazimierz Brandys werd geboren op 27 oktober 1916 in Lodz. Hij studeerde rechten in Warschau en debuteerde in 1935 als theatercriticus. Van 1945 tot 1950 was hij verbonden aan het tijdschrift “Kuźnica”en van 1956 tot 1969 aan “Nowa Kultura”. Hij doceerde ook slavische literatuur aan de Sorbonne in Parijs. Vanaf 1978 woonde hij buiten Polen.

Uit: Warschauer Tagebuch

“In Polen äußert sich die Genugtuung zumeist in einem Scherz. Als Wałęsa den Streik in Danzig für beendet erklärte, sagte er zu den Werftarbeitern: “Und jetzt geht jeder nach Hause und guckt nach, ob nicht etwas weg- oder dazugekommen ist, und dann ab in die Heia.”
Diese Worte werden sicherlich nicht in die Geschichte eingehen. Sie sollten es aber. In ihnen äußert sich ein freundlicher, unprätentiöser Charakterzug der Polen, der die Ergriffenheit lieber hinter einem Witz versteckt. Ich kenne kein zweites Land, in dem Führer der Arbeiterklasse nach einem großen, siegreichen Streik Tausenden seiner Mitkämpfer die Worte hinwirft: “Ab in die Heia.”

Kazimierz Brandys (27 oktober 1916 – 11 maart 2000)

De Belgische dichter en schrijver Albrecht Rodenbach werd geboren te Roeselare op 27 oktober 1856. Zie ook mijn blog van 27 oktober 2006.

REGENDAG

Och hoe droevig sleept de dag. Betrokken

ligt de lucht met wolken grijs en grauw,

’t stuifreînt, en die hooge boomen schokken

hunne kruinen, en vol vreemde rouw

ruischen zij, ontblaadrend, droeve zangen.

Lijk des avonds in het woud een dolend kind,

daar beneden door de donkre gangen

aaklig schreeuwt en huilt de wilde wind.

Sombre wolken door mijn ziel ook zweven,

nevelig betrekt mijn zonneglans.

Houd u sterk, o jongling, dat is ’t leven.

Weze uw droefheid lijk uw vreugd — eens mans.

DICHTERLIEFDE

naar Heyne op musiik van Schumann

Mijne tranen baren bloemen

lijk lentelach over de wei,

en mijne zuchten worden

een nachtegalenrei.

En wils du mi wederlieven,

voor di bloem op bloemken ontschiet,

en voor dijne venster zal klingen

der nachtegalen lied.

Albrecht Rodenbach (27 oktober 1856 – 23 juni 1880)

Jan Wolkers, Andrew Motion, Ulrich Plenzdorf, Stephen L. Carter, Karin Boye, Andrej Bely, Trevor Joyce, Pat Conroy, Sorley MacLean

De Nederlandse dichter, schrijver en beeldend kunstenaar Jan Wolkers werd geboren in Oegstgeest op 26 oktober 1925. Jan Wolkers overleed vorig jaar op 19 oktober. Zie mijn blog van 19 oktober 2007 en mijn blog van 26 oktober 2006 en ook ook mijn blog van 26 oktober 2007.

Najaar

Soms zie ik dingen bewegen
Die onbewogen zijn,
Als roestvlekken op bladeren
Die wegtrekken als spinsels.

Een engel fluistert in mijn oor,
Een telefoonnummer
Dat is niet te ontcijferen.

De vershoudfolie
Van ons leven
Was al vergaan.

Zoals we ooit begonnen,
Op voetzolen van mos:
Daar stond het riet,
De danseressen van de gele lis,
De wilde roos,
Het schors als fronsen.
Het snoer van zeekraal
Verbrokkelde tot grind.

Een web van schrijnend zilver
Een glasdraad snijdend door het blauw,
Die het uitspansel verdeelt
Tot stellingen van as
Van uitgestrooid gebeente.

De herfst is het einde

De herfst is het einde.
De bomen verwelken tot granaat.
Geef mij toch ook wat van dat rode daar,
De soep wordt snel verorberd tot bedrog.
De morsetekens van het slakkenspoor
Glinsteren als tranenvegen op de stoep.
De poppenwagen schimmelt in de schuur,
Een wang van celluloid is nooit tevreden.
De vaas van mensenvlees wordt goed gevuld,
En volgt het bloedspoor van de vliegenzwammen.
Wie vangt het laatste gele blad?
De dode wesp zit in de kous gevangen,
De nerven kleuren in het weefsel zwart,
We wisten niet dat doodgaan kon gebeuren.

Jan Wolkers (26 oktober 1925 – 19 oktober 2007)

De Engelse dichter, schrijver en biograaf Andrew Motion werd geboren op 26 oktober 1952 in Braintree in Essex. Zie ook mijn blog van 26 oktober 2007.

A Glass of Wine

Exactly as the setting sun

clips the heel of t
he garden,

exactly as a pigeon

roosting tries to sing

and ends up moaning,

exactly as the ping

of someone’s automatic carlock

dies into a flock

of tiny echo-aftershocks,

a shapely hand of cloud

emerges from the crowd

of airy nothings that the wind allowed

to tumble over us all day

and points the way

towards its own decay

but not before

a final sunlight-shudder pours

away across our garden-floor

so steadily, so slow

it shows you everything you need to know

about this glass I’m holding out to you,

its open eye

enough to bear the whole weight of the sky.

Diving

The moment I tire

of difficult sand-grains

and giddy pebbles,

I roll with the punch

of a shrivelling wave

and am cosmonaut

out past the fringe

of a basalt ledge

in a moony sea-hall

spun beyond blue.

Faint but definite

heat of the universe

flutters my skin;

quick fish apply

as something to love,

what with their heads

of gong-dented gold;

plankton I push

an easy way through

would be dust or dew

in the world behind

if that mattered at all,

which is no longer true,

with its faces and cries.

Andrew Motion (Braintree, 26 oktober 1952)

De Duitse schrijver Ulrich Plenzdorf werd geboren op 26 oktober 1934 in Berlijn. Zie ook mijn blog van 26 oktober 2006.

Uit: DIE NEUEN LEIDEN DES JUNGEN W.

„Alles Quatsch, meint Edgar. Er ging nur auf den Bau, weil er dringend Geld brauchte. Er kam bei den Malertrupp unter, führte sich aber als unfähiger, ewiger Querkopf mit zwei linken Händen auf. Bei der Truppe traf er auch Zaremba, einen 70jährigen Böhmer, der ihn als einziger durchschaute. Edgar entdeckte dann, dass die Truppe unter Addis Leitung an einem nebellosen Farbspritzgerät, kurz NFG, baute. Dieses NFG funktionierte mit Druckluft, explodierte dann aber bei der Vorführung vor Experten. Edgars bissige Kommentare nach dem Malheur, verleiten Addi dazu, ihn aus der Truppe zu schmeissen. Edgar beschloss daraufhin, sein eigenes NFG zu bauen. Er erkannte, dass der Nebel durch die Druckluft entsteht, also versuchte er den nötigen Druck mit einer hydraulischen Mechanik zu erzeugen. Auf Zarembas Initiative besuchte der ganze Trupp Edgar in seiner Laube, um ihn als Arbeiter wieder aufzunehmen. Edgar reihte sich wieder brav in den Trupp ein, denn er brauchte Geld und Ruhe, um an seinem NFG zu arbeiten. Wenig später erhielt er einen Brief von Charlie, in dem sie ihm von ihrer Hochzeit mit Dieter berichtet. Er besuchte sie dann und schien sich mit Dieter anzufreunden. Auch am folgenden Tag tauchte er bei ihr auf, weil er eine Rohrzange vergessen hatte. Charlie lud ihn zum Tee ein, während Edgar wieder mit dem Luftgewehr spielte, worauf sie ihn auffordert, sie schiessen zu lernen. Dieter, immer noch aufs Studium konzentriert, gab schliesslich nach und begleitete die beiden zum Bahndamm. Dieter versprach Charlie, am nächsten Sonntag einen Ausflug zu machen. Natürlich tauchte Edgar auch am nächsten Sonntag auf. Eigentlich wollte Charlie zum Bootfahren auf der Spree, doch es regnete wie aus Kübeln, während Dieter vor seiner Schreibmaschine sass. Charlie versuchte ihn mit allen Mitteln dazu zu bewegen, wenigstens nach draussen zu gehen. Endlich meinte Dieter miesig, Charlie und Edgar sollen doch alleine gehen. Stinksauer haute Charlie mit Edgar ab. Die beiden mieteten sich ein Bott (im Dezember) und donnerten über die Spree. Irgendwo ausserhalb Berlins musste Charlie mal und sie fuhren ins Schilf. Kaum war sie zurück, setzten sie sich gemeinsam unter eine Pelerine ins nasse Gras, wo Charlie Edgar fragte, ob er einen Kuss von ihr wolle. Er küsste sie leidenschaftlich. Sie kehrten dann nach Berlin zurück; Charlie hatte es plötzlich sehr eilig und unterwegs ging ihnen das Benzin aus. Edgar steuerte an Land, um Ersatzsprit zu holen; doch sobald er das Schiff festgebunden hatte, stieg Charlie aus und rannte davon. Edgar brachte das Boot schliesslich alleine zurück. In der Laube drehte er voll durch, hörte Musik, tanzte wie verrückt und legte sich schlafen, bis ihn der Lärm eines Bulldozers unsanft weckte. Er stürmte vor die Laube und schaffte es in letzter Sekunde ein Planierfahrzeug zu stoppen, dass die Lauben abreissen sollte. Der Arbeiter liess Edgar noch drei Tage, bis nach Weihnachten, bis die Bude endgültig eingerissen werde. Edgar fühlte sich unter Zeitdruck und wusste, dass er sich bei Charlie nie mehr blicken lassen konnte. Wie ein Verrückter stürzte er sich in die Arbeit und begann zu improvisieren. Er arbeitete mit Stossdämpfern, Dichtungsrohren und einem alten Elektromotoren, für den er die 220 Volt aus der Steckdose auf 380 V Industriestrom hochtransformieren muss. Er wollte unbedingt sein NFG fertigstellen und es Addi auf den Tisch knallen. Er klaute sich sogar die Düse aus Addis Spritze, um den ersten Versuch zu wagen. In der Nacht vom 24. auf den 25. Dezember testete er die Spritze in seiner Laube, merkte nur noch, wie er nicht mehr vom Einschaltknopf loskam und starb an einem Stromschlag.“

Ulrich Plenzdorf (26 oktober 1934 – 9 augustus 2007)

De Amerikaanse schrijver Stephen L. Carter werd geboren op 26 oktober 1954 in Washington, D.C. Carter studeerde aan de universiteiten Stanford en Yale. Daarna werkte hij als jurist, o.a. bij het Supreme Court. Sinds 1982 doceert hij rechten aan Yale. Hij publiceerde eerder allerlei boeken over recht, staat, kerk en integratie. In 2002 publiceerde hij zijn debuutoman The Emperor of Ocean Park. Dit was niet alleen een thriller over een familie van juristen, maar tevens een portret van d
e zwarte bourgousie die de zomer doorbrengt in in Martha’s Vineyard.

Werk o.a.: The Emperor of Ocean Park, (2002), New England White, (2007)

Uit: Palace Council (2008)

„The lawyer was nervous, and that was odd. His hands trembled on the steering wheel, and that was odder still. He had learned in the war that there was no sin in being afraid as long as the others never knew. He understood that courage was a discipline. As was confidence. In the marble caverns of Wall Street, the lawyer intimidated all around him with his breadth of knowledge and speed of mind. In the boardrooms of his clients, he had no equal. On his rare forays into the courtroom, he charmed the judges with his wit and persuaded them with his force. He had commanded a company of Rangers in North Africa and Europe. He provided his adoring wife and children with a house in the suburbs, equipped with every modern convenience. It was the summer of 1952, the era of such men as himself. The United States was about to elect a military man its President. The nation’s steelmakers had just crushed a nationwide strike. The Congress was about to add the words “Under God” to the Pledge of Allegiance. American science had invented a way to phone from California to New York without using an operator. Some people insisted on calling attention to the nation’s imperfections. But the lawyer believed in quiet progress. Quiet, gradual progress. The nation would move forward in its good time. So calm down, he commanded himself, annoyed to discover that he was drumming his fingers on the dash.

He tightened his grip on the wheel.

The driveway was full of cars. The house was long and low. Golden light spilled invitingly from the windows. Still the lawyer hesitated. August air, loamy and rich, drifted into the car. Clouds hid the moon, but the forecasted rain had yet to arrive. The lawyer glanced at the glowering sky and endured a shivering premonition of death. Fighting his growing unease, the lawyer focused his mind on the image of his wife’s glowing face. He shut his eyes and listened to her teasing South Carolina drawl. Calmer now, he reminded himself why he was here.

Dinner and conversation, his host had said, smiling, over coffee in Manhattan. And stag only. No wives.

Why no wives? the lawyer had asked, not unreasonably.

Trust me.

Stephen L. Carter (Washington, 26 oktober 1954)

De Zweedse dichteres en schrijfster Karin Maria Boye werd geboren op 26 oktober 1900 in Göteborg. Tussen 1921 en 1926 studeerde zij aan de universiteit van Uppsala. In 1925 sloot zij zich aan bij de Zweedse afdeling van de Clarté-beweging van de Franse pacifist Henri Barbusse. Zoals veel Scandinavische intellectuelen bezocht zij in het interbellum de Sovjet Unie en keerde teleurgesteld door de realiteit naar haar land terug. Uiteindelijk studeerde zij af als filosofe aan de Hogeschool van Stochholm. In het begin van de jaren dertig werkte zij als lerares en als journaliste. In 1922 publiceerde Boye haar eerste gedichten. In 931 richtte zij samen met Erik Mesterton en Josef Riwkin het tijdschrift Spektrum op, om T.S. Eliot een de surrealisten in Zweden meer bekendheid te geven. Met Mesterton vertaalde zij ook het belangrijkste werk van Eliot. In 1941 pleegde Karin Boye zelfmoord door vergif in te nemen.

LERNE SCHWEIGEN

Voll Unheil ist der Erde Nacht.

Herz, lerne schweigen.

Nur harte Seelen, harte Schilder

spiegeln Glanz aus Sternenheimat.

Dein Klagen schwächt nur deine Kraft.

Herz, lerne schweigen.

Nur Stille heiligt, Stille härtet,

unberührt und rein und wahr.

Du suchst die heiße Lebensqual!

Herz, lerne schweigen.

Die Fieberschauer heilen dich nicht.

Stählern glänzt die Himmelsburg.

KINDER DES WASSERS

Um unsre Wiege wogten sanft wie Seegras

durchsichtige Wassergeister, ungreifbare.

Zeitlos ruhten wir glücklich in windloser Tiefe.

Wer vertrieb uns aus unserer Heimat?

Wie wirbelnde Blasen sausten wir gegen das Licht,

wie glänzende Silberfische glitten wir in bleigraue See.

So standen wir an einem Morgen mit tropfendem Haar

am Ufer

in einem fremden Land.

Niemals finden wir heim.

Wir wandern weiter wie im Traum.

Unsere feuchten dunklen Augen scheuen die Sonne.

Unsere kühlen und sanften Hände scheuen das Handeln.

Unsere fließenden und fliehenden Seelen scheuen das

Lieben.

Sie schlingen sich wie Schlangen um alles brennend

Heiße . . .

Wie im Traum gehen wir, unsere Welt ist Schaum.

Unser fernes kühles Lächeln ist ein Gruß aus unseres

Vaters Reich,

wo Portale aus glasgrünem Wasser sich wölben-

Portale zur ewigen Ruhe.

Vertaald door Hildegard Dietrich

Karin Boye (26 oktober 1900 – 24 april 1941)

De Russische schrijver en theoreticus van het symbolisme Andrej Bely werd geboren op 26 oktober 1880 in Moskou. Van 1899 tot 1903 studeerde hij aan de universiteit van Moskou. Een tweede studie in de historische filologie brak hij af om zich aan de literatuur te kunnen wijden. Als jonge schrijver stond hij onder invloed van o.a. Arthur Schopenhauer, het Boeddhisme en Friedrich Nietzsche. Tot diens dood in 1921 was Bely nauw bevriend met Alexander Blok. Vanaf 1904 werkte hij aan een theoretische grondslag van hhet symbolisme. Na zich verdiept te hebben in de filosofie van Kant hield hij zich tussen 1912 en 1916 bezig met de anthroposofie van Rudolf Steiner. In de jaren twintig keerde hij zich echter daar weer van af.

Uit: Petersburg (Vertaald door Charles B. Timmer)

„De planmatigheid en symmetrie kalmeerden de zenuwen van de senator die zowel door de schokken van zijn huiselijke leven als door de hulpeloze rotatie van ons staatswiel in de war waren geraakt. Zijn smaak blonk uit door harmonische eenvoud. Het meest van alles hield hij van de rechtlijnige prospekt die hem aan het tijdsverloop tussen twee levenspunten deed denken.

(…)

Hier, in zijn kamer, was Nikolaj Apollonovitsj inderdaad uitgegroeid tot het centrum waar hij voor zichzelf aanspraak op maakte, tot een reeks vanuit dat centrum voortvloeiende logische premissen die het denken, de ziel en die tafel daar bepaalden: hij vertegenwoordigde hier het enige centrum van het heelal, het denkbare zowel als het ondenkbare.
Dit centrum was een logische gevolgtrekking uit zijn denken“.

bakst_portrait_of_the_poet_and_writer_andrey_bely

Andrej Bely (26 oktober 1880 – 8 januari 1934)
Portret door Lion Bakst

De Ierse dichter Trevor Joyce werd geboren op 26 oktober 1947 in Dublin. In 1967 was hij medeoprichter van de New Writers’ Press in Dublin in 1967 en in 1968 van de The Lace Curtain; A Magazine of Poetry and Criticism. Tot zijn eerste boeken behoren Sole Glum Trek (1967), Watches (1968), Pentahedron (1972) The Poems of Sweeny Peregrine (1976). Na een schrijversstilte van zo’n twintig jaar kwam hij terug met o.a. Syzygy en Without Asylum (1998).

Love songs from a dead tongue

Breaks the heart keening
as the edge keen the king,
keen Niall Blackknee
gracious as great.

[This is doubtful]

Ask what breaks my heart:
keening Niall the bright laughing;
till doomsday the heart hurt
atrociously wasting.

First I came into Munster:
high-king’s consort queen
to arch-bishop Cormac
the perfectly-bright.

Then next into Leinster
in which rich realm
though some muttered
I did not starve.

[This transition is difficult]

. . . came Tara’s heir,
that true prince,
successor to arch-kings.

Together we shared
childhood in Tara,
concentric city
of the true promised land.

That destroyer of pastures,
that master of plunder,
that fiercest of men,
deepest red amongst Irish.

The place where he fell
broke my heart
[this line is lost]
nor does Donal survive him.

Niall, king, son of kings,
Donal, soft face unfurrowed,
dead detach me from kin,
reduce heart to sheer blood.

I am Gormlaith, the keening:
first husband-king Cormac,
son Donal, fierce Niall,
these three broke my heart.

O King of the stars,

grant mercy to Niall,
O Mary, great queen,
shield this cold keening
breaks.

Trevor Joyce (Dublin, 26 oktober 1947)

De Amerikaanse schrijver Pat Conroy werd geboren op 26 oktober 1945 in Atlanta, Georgia. Hij kreeg een opkeiding aan The Citadel, een militaire school in South Carolina. Hij publiceerde zijn eerste roman The Great Santini in 1976. Omdat het boek nogal autobiografisch was leverde het moeilijkheden met zijn familie op. Conroy werkte ook als leraar, maar werd vanwege zijn onconventionel lessen ontslagen. Deze ervaringen verwerkte hij in The Water is Wide, in 1974 verfilmd als Conrack, met Jon Voight. De publicatie van The Lords of Discipline in 1980 leidde opnieuw tot veel commotie, ditmaal bij zijn oud-medeleerlingen van de militaire opleiding. In 1986 verscheen The Prince of Tides, dat in 1991 werd verfilmd met Nick Nolte en Barbara Streisand.

Uit: My Losing Season (2002)

“It was on the morning of October 15, 1966, that the final sea-son officially began. For a month and a half, my teammates and I had gathered in the field house to lift weights, do isometric exercises, and scrimmage with each other. Right off, I could tell our sophomores were special and were going to make our team faster, scrappier, and better than the year before. In the heat of September, there was a swiftness and feistiness to the flow of these pickup games that was missing in last year’s club. My optimism about the coming season lifted perceptibly as I observed my team beat up on each other in the vagrancy of our uncoached and unmonitored scrimmages.

I could feel the adrenaline rush of excitement begin as I donned my cadet uniform in the dark, and it stayed with me as I marched to mess with R Company. I could barely concentrate on the professors’ voices in my classes in Coward Hall as I faced the reality of the new season and stared at the clock with impatience. It was my fourth year at The Citadel and the fourth time October 15 had marked the beginning of basketball practice. Mel Thompson was famous for working his team hard on the first day and traditionally ran us so much that the first practice was topped off by one of us vomiting on the hardwood floor.

I made my way to the locker room early that afternoon because I wanted some time to myself to shoot around and think about what I wanted to accomplish this season. Four of my teammates were already dressed when I entered the dressing room door. The room carried the acrid fragrance of the past three seasons for me, an elixir of pure maleness with the stale smell of sweat predominant yet blended with the sharp, stinging unguents we spread on sore knees and shoulders, Right Guard deodorant spray, vats of foot powder to ward off athlete’s foot, and deodorant cakes in the urinals. It was the powerful eau de cologne of the locker room. I realized that my life as a college athlete was coming to its inevitable end, but I did not know that you had to leave the fabulous odors of youth behind when you hurried out into open fields to begin life as an adult.”

Pat Conroy (Atlanta, 26 oktober 1945)

De Schotse dichter Sorley MacLean (Schots Gaelic: Somhairle MacGill-Eain) werd geboren op 26 oktober 1911 Osgaig op het eiland Raasay. Hij studeerde in Edinburgh en keerde na zijn studie naar zijn eiland terug om les te geven. MacLean keerde zich af van Presbyteraanse geloof. Hoe had meer sympathie voor links en hij was communist tot het midden van de jaren veertig, hoewel hij geen marxist was. Tijdens WO II diende hij in het noorden van Afrika in het Britse leger en raakte verschillende keren gewond. Zijn vroegste gedichten schreef hij in het Engels, maar na zijn eerste Gaelic gedicht, An Corra-Ghridheach (“The Heron”), besloot hij dat dit beter was dan al zijn Engelse werk en bleef hij in zijn moedertaal schrijven.

Calvary

My eye is not on Calvary
nor on Bethlehem the Blessed,
but on a foul-smelling backland in Glasgow,
where life rots as it grows;
and on a room in Edinburgh,
a room of poverty and pain,
where the diseased infant
writhes and wallows till death.

The Cry of Europe

Girl of the yellow, heavy-yellow, gold-yellow hair,

the song of your mouth and Europe’s shivering cry,

fair, heavy-haired, spirited, beautiful girl,

the disgrace of our day would not be bitter in your kiss.

Would your song and splendid beauty take

from me the dead loathsomeness of these ways,

the brute and the brigand at the head of Europe

and your mouth red and proud with the old song?

Would white body and forehead’s sun take

from me the foul black treachery,

spite of the bourgeois and poison of their creed

and the feebleness of our dismal Scotland?

Would beauty and serene music put

from me the sore frailty of this lasting cause,

the Spanish miner leaping in the face of horror

and his great spirit going down untroubled?

What would the kiss of your proud mouth be

compared with each drop of the precious blood

that fell on the cold frozen uplands

of Spanish mountains from a column of steel?

What every lock of your gold-yellow head

to all the poverty, anguish and grief

that will come and have come on Europe’s people

from the Slave Ship to the slavery of the whole people?

Sorley MacLean (26 october 1911 – 24 november 1996)

Anne Tyler, Peter Rühmkorf, Willem Wilmink, Harold Brodkey, Jakob Hein, Daniel Mark Epstein, John Berryman, Christine D’ haen, Hélène Swarth, Karl Emil Franzos, Benjamin Henri Constant

De Amerikaanse schrijfster Anne Tyler werd geboren op 25 oktober 1941 in Minneapolis, Minnesota. Zie ook mijn blog van 25 oktober 2007.

Uit: The Amateur Marriage

“Anyone in the neighborhood could tell you how Michael and Pauline first met.

It happened on a Monday afternoon early in December of 1941. St. Cassian was its usual poky self that day-a street of narrow East Baltimore row houses, carefully kept little homes intermingled with shops no bigger than small parlors. The Golka twins, identically kerchiefed, compared cake rouges through the window of Sweda’s Drugs. Mrs. Pozniak stepped out of the hardware store with a tiny brown paper bag that jingled. Mr. Kostka’s Model-B Ford puttered past, followed by a stranger’s sleekly swishing Chrysler Airstream and then by Ernie Moskowicz on the butcher’s battered delivery bike.

In Anton’s Grocery-a dim, cram-packed cubbyhole with an L-shaped wooden counter and shelves that reached the low ceiling-Michael’s mother wrapped two tins of peas for Mrs. Brunek. She tied them up tightly and handed them over without a smile, without a “Come back soon” or a “Nice to see you.” (Mrs. Anton had had a hard life.) One of Mrs. Brunek’s boys-Carl? Paul? Peter? they all looked so much alike-pressed his nose to the glass of the penny-candy display. A floorboard creaked near the cereals, but that was just the bones of the elderly building settling deeper into the ground.

Michael was shelving Woodbury’s soap bars behind the longer, left-hand section of the counter. He was twenty at the time, a tall young man in ill-fitting clothes, his hair very black and cut too short, his face a shade too thin, with that dark kind of whiskers that always showed no matter how often he shaved. He was stacking the soap in a pyramid, a base of five topped by four, topped by three . . . although his mother had announced, more than once, that she preferred a more compact, less creative arrangement.

Then, tinkle, tinkle! and wham! and what seemed at first glance a torrent of young women exploded through the door. They brought a gust of cold air with them and the smell of auto exhaust. “Help us!” Wanda Bryk shrilled. Her best friend, Katie Vilna, had her arm around an unfamiliar girl in a red coat, and another girl pressed a handkerchief to the red-coated girl’s right temple. “She’s been hurt! She needs first aid!” Wanda cried.

Michael stopped his shelving. Mrs. Brunek clapped a hand to her cheek, and Carl or Paul or Peter drew in a whistle of a breath. But Mrs. Anton did not so much as blink. “Why bring her here?” she asked. “Take her to the drugstore.”

Anne Tyler (Minneapolis, 25 oktober 1941)

De Duitse dichter en schrijver Peter Rühmkorf werd geboren op 25 oktober 1929 in Dortmund. Zie ook mijn blog van 25 oktober 2006.

Der getreue Don Juan

Keinen Grund gefunden habend,

kein Warum? Und kein Voran! –

Aber so und so heut abend

kommen wir und sehn uns an.

In den letzten Kunstlachsröten

dreimal ums Karree gelatscht;

keinen Lebensbund zu löten,

nichts! das Lied ist ausgebratscht.

Gib die Königinpastetchen,

nimm mein schräges Flageolett. . .

Ewigkeitsmusik, mein Mädchen,

macht den Glauben auch nicht fett.

Brandy-Cola nachgetrichtert,

schön, bis Faß und Korken tanzt!

Aufgeklärt und ausgenüchtert

kuckt die Welt aus Blei gestanzt.

Komm, die Füße auf den Ecktisch,

häng dich aus ins Einerlei,

unfreiwillig dialektisch

schwabbelnd zwischen Form und Brei.

Einfach nur mal so heut abend,

kein Woher? Und kein Voran! –

Ausflucht suchend sich vergrabend:

Dein – getreuer – Don Juan.

Das Himmelschluck-Lied

Mein Herz beschert mir groben Spaß,

die Lunge kommt mir auch zupaß,

ich preise mein Gewicht.

Zeigt ernst die Nas nach Norden hin,

daß ich aus Lust geworden bin,

vergeß, vergeß ich nicht.

Die Bäume stehen sich durchs Jahr,

das Herz ist wunder- und wandelbar,

ich setz auf Wasnichtbleibt;

so Blüten, Laub und Schöpferklein

und leg dir Feuer ans Gebein,

bis daß es Funken treibt.

Schau, die katangaschwarze Nacht

hat die Machete mitgebracht

und säbelt in den Wind.

Da sind die Sterne aufgereiht,

Schnittmuster für die Ewigkeit,

der wir verloren sind.

Oh schönes Sein, oh großes Nuscht,

zwei Wolken, in die Luft getuscht,

die ich wohl fangen möcht.

Es fällt die Nacht, es steigt die Früh,

im Spiegel bleckt mein Kontervieh

sein heimliches Geschlecht.

Peter Rühmkorf (25 oktober 1929 – 8 juni 2008)

De Nederlandse dichter, schrijver en zanger Willem Andries Wilmink werd geboren in Enschede op 25 oktober 1936 in een socialistisch geëngageerd gezin. Zijn vader was procuratiehouder in de textiel. Na het behalen in 1954 van zijn eindexamen Gymnasium-α ging hij Nederlands studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Na zijn kandidaats studeerde hij ook Geschiedenis. Gedurende zijn studie schreef hij zijn eerste gedichten en cabaretteksten. Van 1961 tot 1978 was hij universitair docent moderne letterkunde aan het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam. Vanaf 1965 schreef Wilmink gedichten, essays, liedjes en proza voor de literaire tijdschriften “Tirade”, “Maatstaf” en “De Revisor”. Zijn literair debuut was in 1966 met de verhalenbundel “Brief van een Verkademeisje”. Van 1968 tot 1970 was hij de poëzierecensent voor het dagblad “De Tijd” en van 1971 tot 1977 redacteur van het tijdschrift “Spektator”.

Dood zijn duurt zo lang

Het is niet fijn om dood te zijn.
Soms maakt me dat een beetje bang.
Het doet geen pijn om dood te zijn,
maar dood zijn duurt zo lang.

Als je dood bent, droom je dan?
En waar droom je dan wel van?

Droom je dat je in je straat
langzaam op een trommel slaat?
Dat iemand je geroepen heeft?
Droom je dat je leeft?

Maar ach, wat maak ik me toch naar,
het duurt bij mij nog honderd jaar
voor ik een keertje dood zal gaan.

Ik laat vannacht een lampje aan.

Het lied van Mustafa

Het huis waar ik woon, heeft wel erg dunne muren
en we wonen te dicht op een kluit.
Dus een klein beetje herrie geeft ruzie met de buren
en zo’n ruzie maakt dan ook weer geluid.

Men wil in dit land dat we heel anders leven,
ook al zijn we hier soms nog maar kort.
Maar mijn oom in Marokko heeft laatst nog geschreven
dat ik veel te Nederlands word.

Ik zal deze buurt op den duur wel verlaten,
alhoewel ik er toch van hou.
Maar ik wil toch wel eens hard kunnen zingen en praten
en ik wil wel eens weg uit de kou.

Er is een land waar ze niet meteen vloeken,
er is een land waar ik dikwijls van droom.
Daar zal ik zelf wel een meisje gaan zoeken,
tot verdriet van mijn vader en oom.

Willem Wilmink (25 oktober 1936 – 2 augustus 2003)

De Amerikaanse schrijver Harold Brodkey werd geboren op 25 oktober 1930 als Aaron Roy Weintraub in Staunton, Illinois. Hij groeide op in University City, Missouri in de omgeving van St. Louis. Hij studeerde in 1952 af aan Harvard in 1952. Brodkey begon zijn schrijverscarrière met het aanleveren van korte verhalen voor de The New Yorker en andere tijdschriften. Voor zijn verhalen ontving hij twee maal de O. Henry Award. In 1993 kondigde Brodkey in The New Yorker aan dat hij aids had. Later schreef hij This Wild Darkness over zijn gevecht met de ziekte.

Uit: Innocence

“I suddenly realized how physically strong Orra was, how well-knit, how well put together her body was, how great the power in it, the power of endurance in it; and a phrase — absurd and demeaning but exciting just then — came into my head: to throw a fuck, and I settled atop her, braced my toes and knees and elbows and hands on the bed and half-scramblingly worked it — it was clearly mine, but I was Orra’s — worked it into a passionate shove, a curving stroke about a third as long as a full stroke, but amateur and gentle, that is, tentative still; and Orra screamed then; how she screamed; she made known her readiness: then the next time, she grunted: “Uhnnn-nahhhhhh . . . ” a sound thick at the beginning but that trailed into refinement, into sweetness, a lingering sweetness.

&nb
sp; It seemed to me I really wanted to fuck like this, that I had been waiting for this all my life. But it wasn’t really my taste, that kind of fuck: I liked to throw a fuck with less force and more gradations and implications of force rather than with the actual thing; and with more immediate contact between the two sets of pleasures and with more admissions of defeat and triumph; my pleasure was a thing of me reflecting her; her spirit entering me; or perhaps it was merely a mistake, my thinking that; but it seemed shameful and automatic, naïve and animal: to throw the prick into her like that.”

Harold Brodkey (25 oktober, 1930 – 26 januari 1996)

De Duitse schrijver en arts Jakob Hein werd geboren op 25 oktober 1971 in Leipzig. Hij bezocht een bijzondere school voor wiskunde in Oost-Berlijn en studeerde daarna medicijnen in Berlijn, Stockholm en Boston. In 2000 promoveerde hij aan de Humboldt-Universität op “The specific disorder of arithmetical skills.” Tegenwoordig werkt hij als schrijver, arts en geeft hij lezingen. In 1999 sloot hij zich aan in het Kaffee Burger bij de Berliner Lesebühne Reformbühne Heim & Welt en experimenteerde voor de microfoon met voordrachtsvormen als Slam-Poetry, Stand-up Comedy en Autorenlesung.

Uit: Herr Jensen steigt aus

“Der Brief in seiner Hand war wie üblich nicht für ihn. Herr Jensen strich mit dem Umschlag knapp unterhalb der Schlitze über die Türen der Briefkästen, so daß sich das vordere Drittel des Umschlags an die Metallgehäuse drückte. An jeder Lücke zwischen zwei Kästen gab es einen kleinen Sprung, und das Adreßfeld schien vor seinen Augen leicht zu tanzen. Dabei murmelte Herr Jensen immerfort den Namen auf dem Briefumschlag fast unhörbar vor sich hin. Stimmte der Name in dem Adreßfeld schließlich mit dem Namen auf dem Kasten überein, murmelte Herr Jensen diesen Namen ein klein wenig lauter. »Meyer, Meyer, Meyer, Meyer . MEYER!« Dann schob er den Brief durch den Schlitz in den Kasten und nahm den nächsten Brief zur Hand. Das war sein System, das System Jensen.

Schon seit mehr als zehn Jahren stellte Herr Jensen im gleichen Viertel die Post zu. An den Tagen, an denen er die Ratgeberzeitschriften in die Briefkästen warf, dachte er jedesmal, daß andere mehr Sorgfalt auf die Wahl ihrer Waschmaschine verwendeten, als er das bei der Wahl seines Berufs getan hatte. Wenn seine Mitschüler früher davon geredet hatten, daß sie später Berufsfußballer, Rockstars oder Robotertechniker werden wollten und mit ernsthafter Miene ihre Chancen und Möglichkeiten diskutierten, man mußte nicht in der ersten Liga spielen, auch in der zweiten wurden Leute gebraucht, dann konnte Herr Jensen nicht mitreden. Er hatte keinen Traumberuf. Er ging jeden Tag in die Schule, weil man das mußte, und er hatte die vage Vorstellung gehabt, daß es immer so weitergehen würde.

In den Sommerferien zwischen der achten und der neunten Klasse arbeitete er zum ersten Mal bei der Post. Den Job hatte er damals über Matthias Gertloff aus seiner Klasse bekommen. Herr Jensen allein hätte überhaupt nicht gewußt, wie er sich nach einem Ferienjob auch nur hätte erkundigen sollen. Aber eines Tages verkündete Matthias, daß er einfach zur Post gegangen sei, eine Bewerbung abgegeben habe und nun im Sommer dort jobben werde. Bald darauf gab Herr Jensen eine Bewerbung bei der Post ab.”

Jakob Hein (Leipzig, 25 oktober 1971)

De Amerikaanse dichter, schrijver en biograaf Daniel Mark Epstein werd geboren op 25 October 1948 in Washington, D.C. Epstein behaalde een B.A. aan Kenyon College. Zijn biografische werk omvat levensbeschrijvingen van Abraham Lincoln en Walt Whitman, Nat King Cole, Edna St. Vincent Millay en Aimee Semple McPherson. Hij publiceerde zeven gedichtenbundels waaronder No Vacancies in Hell (1973), Young Men’s Gold (1978), The Book of Fortune (1982), Spirits (1987) en The Traveler’s Calendar (2002) als ook een verhalenbundel Star of Wonder (1986) en de memoires Love’s Compass (1990). Zijn gedichten verschenen in The Atlantic Monthly, The New Yorker, The New Republic, The Nation, The Paris Review, Poetry Magazine, The Hudson Review en andere tijdschriften..

Heaven’s Neighbors

After Victor Hugo

Death and Beauty, see how these goddesses cast

So much light and shade, a wise man might say

They were sisters, both bountiful, frightful, vast,

Guarding the same enigma and mystery.

O ladies, dark and fair, sing, dance and be

Brilliant now, hypnotize me, make the most

Of love! For I am dying. O pearls of the sea,

O luminous birds of the melancholy coast…

Judith, who would have dreamed our destinies

Could ever draw us together—and you so young?

Your eyes are the blue of some divine abyss

While mine show a starry chasm, moonless and cold.

We shall be Heaven’s neighbors as long

As you are beautiful, and I am old.

Bobolink

You rise from dry meadowgrass

With a laborious flutter, more

Wing-action than the shortness of your flight

Would seem to call for

And so it seems obvious

Flying for you is a steep effort

Nature exacts, though not without amends,

Bobolink, reedbird;

The wiry tones of your song

Set forth a waltz in clear whistles

At first, so well-sustained! But then you break

Down the bars, stampede

Your notes into a reckless

Song fantasia piped at lightning speed

No one can follow—not the barn swallow

Who soars with such grace,

Not the bird-watcher stalking

The field, not blind Tom with all his skill

At sound-catching, his passion for filling

Darkness with music.

Ricebird, reedbird, bobolink,

Your song is the strained apology

For all of the weak-winged, condemned to sing

Because we cannot fly.

Daniel Mark Epstein (Washington, 25 oktober 1948)

De Amerikaanse dichter en schrijver John Allyn Berryman (eig. John Allyn Smith) werd geboren op 25 oktober 1914 in McAlester, Oklahoma. Berryman studeerde af aan de Columbia University in 1936. Een pamflet met gedichten verscheen in 1942. Zijn eerste echte boek The Dispossessed verscheen zes jaar later. Zijn eerste grote werk was Homage to Mistress Bradstreet dat gepubliceerd werd in de Partisan Review in 1953. De meeste bewondering oogstte hij met de verzameling Dream Songs. De eerste bundel met de titel 77 Dream Songs versscheen in 1964 en won de Pulitzer Prize for poëzie.

Berryman pleegde zelfmoord in 1972.

Dream Song 4

Filling her compact & delicious body

with chicken páprika, she glanced at me

twice.

Fainting with interest, I hungered back

and only the fact of her husband & four other people

kept me from springing on her

or falling at her little feet and crying

‘You are the hottest one for years of night

Henry’s dazed eyes

have enjoyed, Brilliance.’ I advanced upon

(despairing) my spumoni.–Sir Bones: is stuffed,

de world, wif feeding girls.

–Black hair, complexion Latin, jewelled eyes

downcast . . . The slob beside her feasts . . . What wonders is

she sitting on, over there?

The restaurant buzzes. She might as well be on Mars.

Where did it all go wrong? There ought to be a law against Henry.

–Mr. Bones: there is.

Dream Song 29

There sat down, once, a thing on Henry’s heart

só heavy, if he had a hundred years

& more, &am
p; weeping, sleepless, in all them time

Henry could not make good.

Starts again always in Henry’s ears

the little cough somewhere, an odour, a chime.

And there is another thing he has in mind

like a grave Sienese face a thousand years

would fail to blur the still profiled reproach of. Ghastly,

with open eyes, he attends, blind.

All the bells say: too late. This is not for tears;

thinking.

But never did Henry, as he thought he did,

end anyone and hacks her body up

and hide the pieces, where they may be found.

He knows: he went over everyone, & nobody’s missing.

Often he reckons, in the dawn, them up.

Nobody is ever missing.

John Berryman (25 oktober 1914 – 7 januari 1972)

De Vlaamse dichteres en prozaschrijfster Christine Elodia Maria D’haen of D’Haen werd geboren in Sint-Amandsberg op 25 oktober 1923. Christine D’haen studeerde Germaanse filologie aan de Rijksuniversiteit Gent en vervolgt haar studie te Amsterdam en Edinburgh. Zij vestigt zich daarna te Brugge waar zij een tijdje Engels gaf aan de Rijksnormaalschool. Zij maakte werk met het inventariseren van Guido Gezelles manuscripten tot 1983. In 1948 debuteerde ze in Dietsche Warande en Belfort. In 1958 verscheen haar eerste dichtbundel Gedichten 1946-1958. Haar gedreven poëtisch werk kenmerkt zich door een retorisch taalgebruik met beladen symboliek, een poëtisch-technische begaafdheid en een enorme taalrijkdom. Ze schreef autobiografische fictie en werd bekend met haar biografie van Guido Gezelle De wonde in ’t hert (1988). Naast poëzie en proza vertaalde ze ook werk van Hugo Claus in het Engels.

Rustig lied

Onder het raam in de aarde, die sporen

die me dierbaar zijn.

Toen hij kwam, wie zond hem weg? Ik zond hem weg,

het deed geen pijn.

Het deed geen pijn. Maar iets is verdwenen

of dood in mij,

mijn gedachten staan als soldaten gehoorzaam,

in rechte rij.

Op een nacht valt de sneeuw,

maakt de aarde wit, maakt de aarde rein.

De randen van mijn ogen doen pijn;

het komt door de slaap, het komt door de sneeuw,

het komt door die sporen

die niet te vinden meer zijn.

Er werd verhaald

Helena was huwbaar, de prinsen wierven.

Gehuwd, geroofd, en veel ridders stierven.

Haar huid als de schaal van een ei,

glanzend op de wal bij de grijsaards kwam zij:

Geen wonder dat elkeen, al breekt zij haar trouw,

wil sterven voor de schoonheid van zo’n vrouw!

De prins in haar kamer, de mooiste, met lokken

zit aan haar voet, haar wol om het rokken.

Van over de zee bracht hij haar, van haar man weg.

Boodschappers kwamen: geef haar terug.

Nooit geef ik die vrouw terug.

Het bloed van de bloedsteen dronk hij uit haar hand.

Het bloed vergoten, de Stad verbrand,

haar voet op de bank, zit zij naast haar man,

de wol op haar schoot in een zilveren mand.

Maar misschien in een zwarte zee zingt haar stem

op een wit eiland gedichten voor hem.

Christine D’haen (Sint-Amandsberg, 25 oktober 1923)

De Nederlandse dichteres Hélène Swarth werd geboren op 25 oktober 1859 in Amsterdam. Zie ook mijn blog van 25 oktober 2006.

Octoberlanen.

Octoberlanen zijn als droomwaranden,

Waar donzig licht als zon door water vlot,

Omtoovrend zomerboschje in sprookjesgrot,

Vol goud en zilver en smaragden wanden.

Gewillig stil geeft elke boom den God

Die gaf en neemt zijn kronen en guirlanden,

Als vrouw en dichter mild, met volle handen

Offerend ál, door koel verstand bespot.

De trillende espen, die hun zilver zaaien

Naast der kastanje oranjebrandend goud,

Weten zij ’t al, dat wreed zal geeselzwaaien

De grimm’ge Winter over ’t naakte woud?

Door ’t broze blauw, rouwklagend, zwermen kraaien.

En toch, geen boom die één blad overhoudt.

Wintergracht.

Wit-zwarte grachtenboomen, kool en krijt,

In doezelbad van melkigblanken mist.

Geglim van keien glanzig rijpvernist.

Inktzwart vierkant in dofgrauw ijs, een bijt.

Op draad van telefoon, een vogelrist

Aan ’t even rusten; en door ’t week gespreid

Nevelengaas het huizenrood herleid

Tot wazig bloemrood, als door schilderlist.

Grijsgroen, het gras der tuintjes poppigklein,

Van huis áf hellend naar den waterkant,

Geelbruin, hun struiken, dor in doodenschijn.

Zon, maak nu goudwaas van den nevel! brand

De winterstraat met purpren vlammenpijn,

En schenk uw schoonheid aan mijn prozaland!

Hélène Swarth (25 oktober 1859 – 20 juni 1941)

De Oostenrijkse schrijver Karl Emil Franzos werd geboren op 25 oktober 1848 in Czortków (Galicië). Omdat een universitaire loopbaan in de klassieke filologie voor hem als jood niet weggelegd was studeerde hij in Wenen en Graz rechten. Omdat hij lid was van de deutsch-nationale Burschenschaft vond hij geen werk en richtte hij zich op de journalistiek. In de jaren 1884-86 gaf hij de »Wiener Illustrierte« uit. Daarna verhuisde hij naar Berlijn en richtte het tijdschrift »Deutsche Dichtung« op. Daarin publiceerden schrijvers als C.F. Meyer, Theodor Fontane oder Theodor Storm en Stefan Zweig. In 1879 gaf hij het Verzamelde Werk van Georg Büchners uit.

Uit: Das Kind der Sühne

“Von einem Kind handelt diese Geschichte. Es hieß Lea und war vierjährig und hatte schwarze, glänzende Haare und große, dunkle Augen. Diese Augen aber waren nicht glänzend, wie ein Schleier lag es über ihnen und über dem blassen, zarten Gesicht des kleinen Mädchens. Es war sehr armer Leute Kind und hatte ein einziges Kleidchen, das arg geflickt war, dasselbe für die Samstage, dasselbe für die Wochentage, man konnte kaum noch die ursprüngliche Farbe des gelben Zitzes heraus erkennen. Aber daher rührte jener Schleier nicht. Was wußte Lea von der Armut?! Alle Tage wurde sie satt, wenn nicht ganz, so doch halb satt, alle Tage durfte sie im Sonnenschein spielen, so viel ihr beliebte. Und den allerschönsten Spielplatz hatte sie, den man sich nur wünschen kann, groß und grün und still, und unzählige Blumen wuchsen da, und mit schweren Blütenzweigen neigte sich der Holunder über vielen, sehr vielen Ruhesitzen, denn Leas Spielplatz war der Judenfriedhof zu Barnow. Es war eigen, wenn man das ernste Kind so still zwischen den Gräbern einhergehen sah, oder wenn es auf einem der Steine saß und zusah, wie die lustigen Goldkäfer dahinliefen durch das aufsprossende Gras. Aber auch daher rührte jener Schleier nicht. Was wußte Lea von dem Tode?! Der Vater war tot, das wußte sie, und Totsein heißt schlafen und niemals, gar niemals mehr Hunger haben. Und wie hätte sie etwa sonst der tägliche Anblick der Gräber betrüben können?! Nein, das war’s nicht, und auch die Juden in Barnow logen, wenn sie sagten: »Das Kind ist nun einmal ein ›Kind der Sühne‹ – wie sollt es ein ander Gesicht haben?!« Nein, ein Erbteil war jener Zug des Leidens in dem blassen Gesichtchen. Die arme Miriam Goldstein hat dies Kind unter einem Herzen getragen, das von schwerem Kummer gequält war, von schier unsäglichem Seelenschmerz. Und blutige Tränen waren auf das Antlitz des kleinen Wesens gefallen, als es an ihrem Busen lag. Auch solche Tränen vertrocknen, aber sie lassen eine Spur zurück. Die kleine Lea trug in ihrem Antlitz die Spur der Tränen, die einst ihre Mutter darauf geweint hatte.

Denn später, als das Kind heranwuchs, da weinte die Mutter nicht mehr. Die arme Witwe hatte dazu keine Zeit mehr. Den Tag über mußte sie schaffen und sorgen, und des Nachts sank sie ermattet hin, und selbst wenn sie aufwachte und so nachgrübelte über ihr hartes, armseliges Leben, auch da weinte sie nicht, denn zum Schluß konnte sie doch immer sagen: »Gottlob, mein Kind und ich, wir brauchen weder zu betteln noch zu verhungern, gottlob, das Kind ist gesund!«

»Das Kind ist gesund!« Die Miriam Goldstein, die Witwe des Totengräbers zu Barnow, die von der Gemeinde als Witwengehalt ein kleines Stübchen in der Hütte am Friedhoftor eingeräumt erhalten, die den Tag über für fremde Leute wusch und nähte, die arme Frau weinte auch des Nachts nicht in schlaflosen Stunden. Ihr Kind war gesund – ich frage alle Mütter: Warum hätte Miriam Goldstein weinen sollen?!

So kamen und gingen die Tage. Die kleine Lea ward vierjährig und spielte den Sommer über auf den Grabhügeln und schlüpfte still, aber fröhlich unter den Holunderzweigen hindurch und unter der Wäsche, welche die Mutter an langen Stricken über den Gräbern zum Trocknen aufgehängt hatte.”

Karl Emil Franzos (25 oktober 1848 – 28. januuari 1904)

De Franse schrijver Benjamin Henri Constant de Rebecque werd geboren op 25 oktober 1767 in Lausanne. Zie ook mijn blog van 25 oktober 2006.

August Graf von Platen, Onno Kosters, Robert Greacen, Norman Rush, Ernest Claes, Denise Levertov, Sarah Josepha Hale, Dorothea von Schlegel, Birhan Keskin

De Duitse dichter Karl August Georg Maximilian Graf von Platen-Hallermünde werd geboren op 24 oktober 1796 in Ansbach. Zie ook mijn blog van 24 oktober 2006 en ook mijn blog van 24 oktober 2007.

Bist du der Freund, weil du mein Herz gewinnest?

Bist du der Freund, weil du mein Herz gewinnest?
Bist du die Schlange, weil du stets entrinnest?
Bist du die Seidenraupe, weil du sachte
Mit feinen, starken Fäden mich umspinnest?
Bist du der Strom, weil unerschöpflich dunkel
Du Well’ in Welle durcheinander rinnest?
Bist du der Mond, weil du mit großem Auge
Die Welt in klaren Nächten übersinnest?
Bist du die fromme Nachtigall der Liebe,
Weil du den Todeskelch der Rose minnest?

Es sei gesegnet, wer die Welt verachtet

Es sei gesegnet, wer die Welt verachtet,
Denn falscher ist sie, als es Worte malen:
Sie sammelt grausam unsern Schmerz in Schalen,
Und reicht zum Trunk sie, wenn wir halb verschmachtet.

Mir, den als Werkzeug immer sie betrachtet,
Mir preßt Gesang sie aus mit tausend Qualen,
Läßt ihn vielleicht durch ferne Zeiten strahlen,
Ich aber werd als Opfertier geschlachtet.

O ihr, die ihr beneidetet mein Leben,
Und meinen glücklichen Beruf erhobet,
Wie könnt in Irrtum ihr so lange schweben?

Hätt’ ich nicht jedes Gift der Welt erprobet,
Nie hätt’ ich ganz dem Himmel mich ergeben,
Und nie vollendet, was ihr liebt und lobet.

Ist’s möglich, ein Geschöpf in der Natur zu sein

Ist’s möglich, ein Geschöpf in der Natur zu sein,
Und stets und wiederum auf falscher Spur zu sein?
Ward nicht dieselbe Kraft, die dort im Sterne flammt,
Bestimmt, als Rose hier die Zier der Flur zu sein?
Was seufzt ihr euch zurück ins sonst’ge Paradies,
Um, wie das Sonnenlicht, verklärt und pur zu sein?
Was wünscht ihr schmerzbewegt euch bald im Erdenschoß,
Und über Wolken bald und im Azur zu sein?
Was forscht ihr früh und spat dem Quell des Übels nach,
Das doch kein andres ist, als – Kreatur zu sein?
Sich selbst zu schaun erschuf der Ewige das All,
Das ist der Schmerz des Alls, ein Spiegel nur zu sein!
In Gott allein ist Ruh’, doch wir vermögen nichts,
Als bloß ein Pendelschwung der ew’gen Uhr zu sein.

August Graf von Platen (24 oktober 1796 – 5 december 1835)
Portret door Moritz Rugendas

De Nederlandse dichter Onno Kosters werd geboren op 24 oktober 1962 in Baarn. Zie ook mijn blog van 24 oktober 2007.

Zo breekt

Zo breekt een askoude dag aan
en staat op zijn eiland een ijsbeer
met de air van een eiland te leven

van de lucht: snuit schuin omhoog,
bek beetje open, bloeddoorlopen
ogen half geloken, niets ontziend.

Een oude meester is er hier vroeg bij.
Hij neemt een foto als hield hij zichzelf
een meetsysteem nee een lepel voor.

Omgekeerd,

evenredig, schepsel dat uit het papier
naar voren treedt, uit het fixeer.
Zijn naaste en laatste gezel.

Dit heeft hij gezien, dit heeft hij niet
van een vreemde. Zich zo onvoltooiend,
drogend aan de lucht, zo een en al air,

zo een en al eiland, zo kan hij het ook.

Zo onwaarschijnlijk

Zo onwaarschijnlijk zacht
is het hier nog nooit geweest.

Alle vogels wachten tot de zon.

Wijfjeswolven slapen, gespitst
Siberische idylle, dan een

jagerstred op de permafrost
Freefighter Joop staalt zijn spieren

alvorens de ring in te denderen, overal
ter aarde dooit of laait het licht.

Als een wenkbrauw bloedt de einder.

Onno Kosters (Baarn, 24 oktober 1962)

De Ierse dichter en essayist Robert Greacen werd geboren op 24 oktober 1920 in Derry. Hij groeide op in Belfast en in County Monaghan. Hij studeerde aan het Trinity College in Dublin en nog tijdens zijn studie publiceerde hij zijn eerste gedichten en essays.Na zijn studie woonde hij lange tijd in Londen, waar hij werkte als docent en als journalist. In 1949 gaf hij samen met Valentin Iremonger het „Faber Book of Contemporary Poetry“ uit. In 1995 ontving Robert Greacen de Irish Times Literature Prize For Poetry voor zijn Collected Poems 1944–1994.

The Metal Birds

A drunk man swivels on a chair
Slurs words that flower into violence.
A table overturns, a light bulb shatters,
Heaps diamonds on the floor.
Voices charged with anger
Drown in a pool of silence.

In a candle-lit attic a boy
Walks in a fog with David Copperfield.
He hears the children’s shouts
Bounce from the streets of dialect,
Peers through the skylight at the dusk
Blinks at Venus in the west
Watches a lamplighter with his pole.

O let there be light, always and always!

Sixty years on, a man gets up to pee,
Turns off the radio, closes a window.
Sunk in sleep, he dreams of a locked room,
Searches for the key under a stone.
In his ears the metal birds are screeching
As they fly towards the darkness of the sea

John Hewitt

Sports jacket, corduroys, red tie.
A voice in Belfast middle-class
Proclaims the Marxist line of ’38.
A plump young man, moustached,
Defines the issue of the time.

‘Some want conscription’ – pause –
‘But others are of military age.’
‘Who’s that?’ I ask. Boyd whispers:
‘Another John – surname’s Hewitt.’

I’ll pass him on Stranmillis Road.
‘Hello,’ he’ll say, abrupt and shy,
Museum man not yet in coventry.
One day he bids me call him John,
Asks me to his Mount Charles flat.

He’s not a man who seeks
Confessions, drunk alliances,
The praise of coteries,
lounge bar politics.

We rarely write or phone
To bridge the Irish Sea.
He and McFadden tried to break
The mould of bigotry.
Last met in ’84, John bearded,
Frail, eye-troubled, stick in hand,
Snug in the Châlet d’or.
We chat of friends, our craft,
The temper of the local streets.

Talk done, I watch him walk away,
Admire his stubborn gait.

Robert Greacen (24 oktober 1920 – 13 april 2008)

De Amerikaanse schrijver Norman Rush werd geboren op 24 oktober 1933 in San Francisco. Hij volgde een opleiding aan Swarthmore College en werkte daarna vijftien jaar als boekhandelaar, maar koos uiteindelijk voor het beroep van leraar, omdat hij daardoor mee tijd had om te schrijven. Zijn eerste verhaal verscheen in 1978 in The New Yorker. Rush en zijn vrouw werkten tussen 1978 en 1983 voor de vredesmacht in Botswana. De ervaringen daarvan vonden hun neerslag in een bundel korte verhalen onder de titel Whites die in 1986 verscheen en ook in zijn eerste roman Mating en zijn tweede roman Mortals. Voor Mating kreeg hij in 1991 de National Book Award for fiction.

Uit: Mating

“Well before you see water you find yourself walking through pure vapor. The roar penetrates you and you stop thinking without trying.

I took a branch of the path that led out onto the shoulder of the gorge the falls pour into. I could sit in long grass with my feet to the voice, the falls immense straight in front of me. It was excessive in every dimension. The mist and spray rise up in a column that breaks off at the top into normal clouds while you watch. This is the last waterfall I need to see, I thought. Depending on the angle of the sun, there were rainbows and fractions of rainbows above and below the falls. You resonate. The first main sensation is about physicality. The falls said something to me like You are flesh, in no uncertain terms. This phase lasted over an hour. I have never been so intent. Several times I started to get up but couldn’t. It was injunctive. Something in me was being sated and I was paralyzed until that was done.

The next phase was emotional. Something was building up in me as I went back toward the hotel and got on the
path that led to overlooks directly beside and above the east cataract. My solitude was eroding, which was oddly painful. I could vaguely make out darkly dressed people here and there on the Zambia side, and there seemed to be some local African boys upstream just recreationally manhandling a huge dead tree into the rapids, which they would later run along the bank following to its plunge, incidentally intruding on me in my crise or whatever it should be called. The dark clothing I was seeing was of course raingear, which anyone sensible would be wearing. I was drenched.

You know you’re in Africa at Victorial Falls because there is nothing anyplace to keep you from stepping off into the cataract, not a handrail, not an inch of barbed wire. There are certain small trees growing out over the drop where obvious handholds on the limbs have been worn smooth by people clutching them to lean out bodily over white death. I did this myself. I leaned outward and stared down and said out loud something like Weep for me. At which point I was overcome with enormous sadness, from nowhere. I drew back into where it was safe, terrified.

I think the falls represented death for the taking, but a particularly death, one that would be quick but also make you part of something magnificent and eternal, an eternal mechanism. This was not in the same league as throwing yourself under some filthy bus. I had no idea I was that sad. I began to ask myself why, out loud. I had permission to. It was safe to talk to yourself because of the roar you were subsumed in, besides being alone. I fragmented. One sense I had was that I was going to die sometime anyway.”

Norman Rush (San Francisco, 24 oktober 1933)

De Vlaamse auteur Ernest Claes werd geboren op 24 oktober 1885 te Zichem. Zie ook mijn blog van 24 oktober 2006.

Uit: Het leven van Herman Coene

„Daar is voorzeker niemand in het dorp die niet gereedelijk zal erkennen dat mijnheer Legein, de stationschef, een zeer achtenswaardig man is. Mijnheer Legein is dat, ontegenzeggelijk. En hij is bovendien een man van gewicht, een der voorname personnaliteiten van de gemeente. In de achting der menschen neemt mijnheer Legein onmiddellijk de plaats in na den pastoor en na den dokter. De eerwaarde heer pastoor, dat is de man der kerk en der goddelijke dingen. In zijn persoon berusten al de vreemde machten van daarboven, waaraan ze lijdelijk zijn onderworpen en waarvan ze afhangen. De dokter, dat is de man van de groote geleerdheid die alle kwalen en ziekten kent en peilt. En mijnheer Legein, die onmiddellijk na hen komt, is de hooge vertegenwoordiger van de zienelijke machten van ’s lands bestuur, rechtstreeks verbonden met de verre hoofdstad en met de ministers, de man met veel voorspraak bij allerhande noodwendigheden, en de absolute meester van ’n zoo belangrijk iets als ’t station en de treinen. Wanneer zij daarvan gebruik maken geschiedt er onder zijn almachtig toezicht alles volgens juiste, afgemeten regelen. Mijnheer Legein is iemand.

Met den dokter spreekt hij altijd Fransch, en dat heeft er voorzeker veel toe bijgedragen om hem in hoog aanzien te brengen bij de dorpelingen. Klein en groot neemt voor hem de muts af en zegt: ‘Dag mijnheer de chef!’, zooals ze zeggen: dag mijnheer pastoor, en: dag mijnheer doktoor. Wanneer hij door het dorp wandelt, met bedaarden stap, de handen op den rug, dan kijkt hij niet naar links of rechts, dan blijft hij nergens staan, neen, zijn oogen zijn gericht recht voor zich over de straat, met nu en dan een zijdelingschen blik naar de menschen, wachtend tot zij groeten. Want mijnheer Legein weet dat rondkijken, of blijven staan, of eerst groeten, niet past bij de waardigheid van zijn persoon. Een treffelijk man is mijnheer Legein, iemand die het dorp eer aandoet. Onder de hoogmis zit hij Zondags vooraan in de kerk. Hij blijft altijd geknield op zijn stoel zitten, en zet zich enkel neer om te luisteren naar het sermoon. Dan keert hij zijn stoel om, zoo bedaard, zoo waardig, dat het iedereen opvalt.“

Ernest Claes (24 oktober 1885 – 2 september 1968)

De Engels – Amerikaanse dichteres Denise Levertov werd geboren op 24 oktober 1923 in Ilford, Essex. Nadat Levertov in 1946 in Londen debuteerde met haar bundel ‘The double image’ gebeurde er aanvankelijk niet veel. Ze werd gerekend tot ‘The new romantics’. Daar kwam verandering in toen ze in 1947 met haar Amerikaanse echtgenoot (de schrijver Mitchell Goodman) naar de VS verhuisde. Daar kwam ze in aanraking met de avant-garde poezie van Ezra Pound en de Beat Generation. Haar in 1957 verschenen ‘Here and Now’ raakte de goede snaar bij het Amerikaanse publiek. Sindsdien heeft ze met haar gedichten een belangrijke plaats ingenomen in de literatuurgeschiedenis van de jaren 60 en 70.

Hymn To Eros

O Eros, silently smiling one, hear me.
Let the shadow of thy wings
brush me.
Let thy presence
enfold me, as if darkness
were swandown.
Let me see that darkness
lamp in hand,
this country become
the other country
sacred to desire.

Drowsy god,
slow the wheels of my thought
so that I listen only
to the snowfall hush of
thy circling.
Close my beloved with me
in the smoke ring of thy power,
that we way be, each to the other,
figures of flame,
figures of smoke,
figures of flesh
newly seen in the dusk.

Adam’s Complaint

Some people,
no matter what you give them,
still want the moon.

The bread,
the salt,
white meat and dark,
still hungry.

The marriage bed
and the cradle,
still empty arms.

You give them land,
their own earth under their feet,
still they take to the roads

And water: dig them the deepest well,
still it’s not deep enough
to drink the moon from.

Denise Levertov (24 oktober 1923 – 20 december 1997)

De Amerikaanse dichteres en schrijfster Sarah Josepha Buell Hale werd geboren op 24 oktober 1788 in Newport, New Hampshire. Van 1827 tot 1836 werkte zij als redactrice van het Ladies’ Magazine in Boston. Haar gedichtenbundel Poems for Our Children verscheen in 1830. Daarin stond het gedicht waardoor zij beroemd is gebleven “Mary Had a Little Lamb”, met de oorspronkelijke titel “Mary’s Lamb”. In 1837 ging zij als redactrice werken voor Godey’s Lady’s Book in Philadelphia. Dat zou zij veertig jaar lang blijven doen, totfat zij op bijna negentigjarige leeftijd met pensioen ging.

Dat Thanksgiving een nationale feestdag is geworden danken de Amerikanen ook voornamelijk aan Sarah Josepha Hale. In 1846 besloot ze om zich in te zetten voor het opzij zetten van één dag per jaar om dank te geven voor Amerika’s rijkdom en welvaart. Iedere november publiceerde ze ‘traditionele’ recepten voor Thanksgiving, vergezeld van hoofdredactionele commentaren die verlangden dat de dag officiële
erkenning zou krijgen. Iedere zomer schreef ze een reeks brieven aan de gouverneurs van diverse staten. In 1863 kreeg ze Abraham Lincoln aan haar kant. De president besloot dat het nog niet zo’n gek idee was om, midden in de Burgeroorlog, een dag te hebben waarop iedereen eens stilstond bij waar het allemaal om ging, namelijk het welzijn en de welvaart van de Verenigde Staten.

Mary’s Lamb

Mary had a little lamb,
Its fleece was white as snow,
And every where that Mary went
The lamb was sure to go;
He followed her to school one day—
That was against the rule,
It made the children laugh and play,
To see a lamb at school.

And so the Teacher turned him out,

But still he lingered near,

And waited patiently about,

Till Mary did appear;

And then he ran to her, and laid

His head upon her arm,

As if he said—”I’m not afraid—

You’ll keep me from all harm.”

“What makes the lamb love Mary so?”

The eager children cry—

“O, Mary loves the lamb, you know,”

The Teacher did reply;—

“And you each gentle animal

In confidence may bind,

And make them follow at your call,

If you are always kind.”

Sarah Josepha Hale (24 oktober 1788 – 30 april 1879)

De Duitse schrijfster Dorothea von Schlegel werd geboren op 24 oktober 1764 in Berlijn. Zij was de oudste dochter van de filosoof Moses Mendelssohn.Nadat zij de dichter en criticus Friedrich von Schlegel had leren kennen liet zij zich in 1799 scheiden van haar eerste man. Zij kreeg de voogdij over haar jongste zoon en ging wonen in de Ziegelstraße, waar zij een lieteraire salon begon die vaak bezocht werd door Tieck, Schelling, de broers Schlegel en Novalis. Friedrich Schlegels roman Lucinde (1799) werd gezien als een verslag van hun affaire en veroorzaakte een schandaal in literaire kringen. In 1801 publiceerde Schlegel anoniem haar roman Florentin. In 1808 bekeerden Friedrich and Dorothea, die nog als protestant getrouwd waren, zich tot het katholieke geloof.

Draußen so heller Sonnenschein

Draußen so heller Sonnenschein,
Alter Mann, laß mich hinaus!
Ich kann jetzt nicht geduldig sein,
Lernen und bleiben zu Haus.

Mit lustigem Trompetenklang
Ziehet die Reuterschar dort,
Mir ist im Zimmer hier so bang,
Alter Mann, laß mich doch fort!

Er bleibt ungerührt,
Er hört mich nicht:
»Erlaubt wird, was dir gebührt,
Tust du erst deine Pflicht!«

Pflicht ist des Alten streng Gebot;
Ach, armes Kind! du kennst sie nicht,
Du fühlst nur ungerechte Not,
Und Tränen netzen dein Gesicht.

Wenn es dann längst vor
ber ist,
Wonach du trugst Verlangen,
Dann gönnt man dir zu spät die Frist,
Wenn Klang und Schein vergangen!

Was du gewähnt,
Wonach dich gesehnt,
Das findest du nicht:
Doch bleibt betränt
Noch lang dein Gesicht.

Dorothea von Schlegel (24 oktober 1764 – 3 augustus 1839)

Nagekomen bericht:

In verband met de vorige week afgelopen Buchmesse in Frankfurt (15 – 19 oktober 2008), waarin Turkije dit jaar centraal stond:

De Turkse dichteres en schrijfster Birhan Keskin werd geboren in 1963 in Kırklareli, Turkije. In 1986 behaalde zij haar graad in sociologie aan de universiteit van Istanbul. Haar eerste gedichten verschenen in 1984. Van 1995 tot 1998 was zij mede uitgever van het blad Göçebe. Sindsdien heeft ze voor verschillende vooraanstaande uitgeverijen in Istanbul gewerkt.

RITE OF FERAH

Somewhere in the world, here,
there stands a lake.
A blue lavender morning
Somewhere in the world
Slowly forms itself.
A woman, a little younger than me,
Softly explains to me
The world, the astonishment of morning:
(Once, in a water poem, I was lowlands
that flowed mightily)
A woman, a little younger than me,
Say her name is splashing water,
Pouring on my silent shroud.
Here, somewhere in the world,
there stands a lake,
There are mountains behind it,
beating my purple
saying more mountain, even more.

A shaman here, beating a shaman drum
Until morning with the sorrow of a beech tree.

RIVER VIEW

Let the wind stay ripped, in this insane dream
what does truth matter anyway.
Let’s lie down, sleep, wake, get up
Like two dry-roasted nuts in this insane dream
Isn’t love, after all,
A little mercy locked up somewhere,
After all, isn’t the world a crystal lie
Let it mature
Come look I’ll show you
a river view from the hill.

Vertaald door George Messo

Birhan Keskin (Kırklareli, 1963)

Michel van der Plas, Masiela Lusha, Augusten Burroughs, Nick Tosches, Adalbert Stifter, Gjergj Fishta, Réstif de la Bretonne

De Nederlandse dichter en schrijver Michel van der Plas werd geboren op 23 oktober 1927 in Den Haag. Zie ook mijn blog van 23 oktober 2006 en ook mijn blog van 23 oktober 2007.

Uit : Bertus Aafjes 1914

„De Aafjes, die priester had willen worden en in 1936, een-en-twintig jaar oud, de studie daartoe (op het groot-seminarie te Warmond) afbrak was nog een idealist. Een kind van de natuur, doordrenkt van zuivere schoonheidsdromen, zag hij zich in staat en misschien wel geroepen een soort ‘Troubadour van God’ te worden: een zwerver met een onbegrensd vertrouwen in hemelse zorg voor de mens, zoals voor leliën des velds en vogelen des hemels, en als zodanig ook exemplarisch voor zijn medemensen. Wereldvreemd? In elk geval ongekunsteld. Een voetreis naar Rome (1946) (overigens als fietstocht begonnen) kon de proef op de som leveren. Het gedicht over die unieke ervaring werd acht jaar later, in de hongerwinter van ’44-’45, geschreven. Het is een sleutelgedicht geworden, getuigend van de spanning tussen het aardse en hemelse, een ontdekkingsreis eindigend in protest tegen de meegekregen moraal, waarin het lichamelijke en het lichaam zelf in het teken van de zonde stonden, èn in een belijdenis, – van geloof in ‘een nieuwe heldere harmonie en zuiverheid’, in onbevlekte aardsheid als bestaansvervulling. Van deze thematiek is Aafjes’ poëzie nauwelijks meer losgekomen, hetzij dat de natuurlijke, aardse gegevenheden er bloemrijklyrisch in bezongen worden, hetzij dat de oude weemoed om de steeds steels terugkerende zedelijke noties weer gevarieerde gestalte krijgt. Ook het andere vroege thema: de onbekommerde zwerflust bleef constant, zowel in poëzie als in proza. In zekere zin is het gehele oeuvre van Aafjes één lang reisverhaal. Een neo-romanticus trekt de wereld door en doet daarvan beurtelings verrukt en verbijsterd verslag. Reizen is het ‘godengeschenk’. De reiziger slurpt gulzig aan de niet aflatende bron van mirakelen; hij bezit een bodemloos vermogen tot verwondering. Zijn goed vertrouwen wordt beschadigd, maar nooit voor lang, zeker niet voorgoed. Titels van gebundelde relazen-onder-weg als De wereld is een wonder (1959), Morgen bloeien de abrikozen (1954), In de schone Helena (1962) verraden levenslust, blijmoedige benadering, nooit verstommende verwachting. Naïviteit lijkt zelfs begrepen te worden als enige aanvaardbare levenshouding die het bestaan dragelijk maakt. Men zwerft met een neo-romanticus door de wereld wiens proza altijd lyrisch is en in wiens poëzie de rozen blijven opengaan. Ergens onderweg, of aan het eind, moet ‘het onzegbaar zuivere’ van vóór Adam’s zondeval, weer opdoemen uit de tijdelijke verduistering van de schepping. Intussen maakt het ervarene, in geschonden staat onuitsprekelijk, eenzaam. Vormt Aafjes’ werk een aaneenschakeling van hymnische momenten, het verantwoordt tegelijk de ‘naamloze droefenis’ van kwetsbaren, gebrokenen: Adam en Eva na de tuin, Van Gogh, een beschadigd kind, het zwarte schaap, de dichter met zijn uiteindelijk geheim in zijn koningsgraf. Het onbedorvene wordt immers zijns ondanks voortdurend aangetast. Zo wordt tenslotte ook de hymne haperend, het vloeiende lied staccato. Rusteloos blijft de geboren ontdekker. Aan verkenningen van de antieke wereld schakelen zich tochten naar de Nieuwe (Logboek voor Dolle Dinsdag, 1956) en mysterieuze duistere (zwart Afrika, Japan).”

Michel van der Plas (Den Haag, 23 oktober 1927)

De Albanees-Amerikaanse schrijfster en actrice Masiela Lusha werd geboren op 23 oktober 1985 in Tirana. Haar familie verhuisde eerst naar Boedapest, vervolgens naar Wenen. Toen zij zeven jaar was vestigde zich haar familie tenslotte in Michigan en werd Engels haar vierde taal. Als actrice debuteerde Lusha in de tv-serie Sabrina the Teenage witch. Vervolgens speelde zij in o.a. Summoning, Cherry Bomb enMy Father’s Eulogy. Zij was ongeveer de jongste schrijfster ter wereld om in 1999 met een boek in twee talen te debuteren: Inner Thoughts. In 2005 volgde Drinking the Moon
.

A Man of Forty

A man of forty. Forty years the child.
His eyes don’t see me but his mother.
His past. And like a child he wanders
Clean through the tunnels of his time.
And lost logic, and found regret.
His history plays inside his eyes,
and his fingers play with his pain,
He doesn’t play with logic. Logic
Can’t be found in this child’s fate.
And like a mother I care for him.
But I don’t know him- He seems to know me
And cannot smile. His eyes only drift
From my lips, to his mother’s hair;
And without a word, he reveals his wrists.
His manly wrists with tiny spots of pain.
If I could I would kiss his wrists.
If I had half the courage to face his pain.

Drinking the Moon

I have planned and dreamt of this trophy of gold,
The halo of silver, around in which it molds.
I have cradles this idea and nursed it to true plan,
I have fed it seeds of confidence, O this is so grand!

How lofty atop your kingdom’s throne you rest,
Pray, dim these stars, for (alone) your grace shines best.
No cloud can cloak your clean face of white,
For however masked, somehow, somewhere, you glow so bright!

You have marked your loyal entrance through water and sky,
I cannot quite reach you, but by me you lie.
A bed of water, I have crafted for you,
So near me you lay when I dream of us two.

Masiela Lusha (Tirana, 23 oktober 1985)

De Amerikaanse schrijver Augusten Xon Burroughs werd geboren op 23 oktober 1965 in Pittsburgh, Pennsylvania. Zijn moeder is de schrijfster Margaret Robinson. Ondanks zijn vroegtijdige schoolverlating slaagde Burroughs erin een dik betaalde baan in de reclamewereld te bemachtigen voordat hij schrijver werd. Hij werd pas goed bekend met zijn memoires Running with Scissors in 2002. In het vervolg daarop Dry uit 2003 beschreef hij zijn behandeling voor alcoholisme. Daarna volgden de essaybundels Magical Thinking (2003) and Possible Side Effects (2006). Zijn eerste roman Sellevision uit 2000 wordt verfilmd.

Uit: Running with Scissors

My mother is standing in front of the bathroom mirror smelling polished and ready; like Jean Nate, Dippity Do and the waxy sweetness of lipstick. Her white, handgun-shaped blow-dryer is lying on top of the wicker clothes hamper, ticking as it cools. She stands back and smoothes her hands down the front of her swirling, psychedelic Pucci dress, biting the inside of her cheek.

“Damn it,” she says, “something isn’t right.”

Yesterday she went to the fancy Chopping Block salon in Amherst with its bubble skylights and ficus trees in chrome planters. Sebastian gave her a shag.

“That hateful Jane Fonda,” she says, fluffing her dark brown hair at the crown. “She makes it look so easy.” She pinches her sideburns into points that accentuate her cheekbones.

People have always said she looks like a young Lauren Bacall, especially in the eyes.

I can’t stop staring at her feet, which she has slipped into treacherously tall red patent-leather pumps. Because she normally lives in sandals, it’s like she’s borrowed some other lady’s feet. Maybe her friend Lydia’s feet. Lydia has teased black hair, boyfriends and an above-ground pool. She wears high heels all the time, even when she’s just sitting out back by the pool in her white bikini, smoking menthol cigarettes and talking on her olive-green Princess telephone. My mother only wears fancy shoes when she’s going out, so I’ve come to associate them with a feeling of abandonment and dread.

I don’t want her to go. My umbilical cord is still attached and she’s pulling at it. I feel panicky.

I’m standing in the bathroom next to her because I need to be with her for as long as I can. Maybe she is going to Hartford, Connecticut. Or Bradley Field International Airport. I love the airport, the smell of jet fuel, flying south to visit my grandparents.

I love to fly.

When I grow up, I want to be the one who opens those cabinets above the seats, who gets to go into the small kitchen where everything fits together like a shiny silver puzzle. Plus, I like uniforms and I would get to wear one, along with a white shirt and a tie, even a tie-tack in the shape of airplane wings. I would get to serve peanuts in small foil packets and offer people small plastic cups of soda. “Would you like the whole can?” I would say. I love flying south to visit my grandparents and I’ve already memorized almost everything these flight attendants say. “Please make sure that you have extinguished all smoking materials and that your tray table is in its upright and locked position.” I wish I had a tray table in my bedroom and I wish I smoked, just so I could extinguish my smoking materials.“

Augusten Burroughs (Pittsburgh, 23 oktober 1965)

De Amerikaanse dichter, schrijver en journalist Nick Tosches werd geboren in 1949 in Newark, New Jersey. Na diverse baantjes begon hij gedichten te schrijven en daarnaast ook artikelen voor rock-‘n’-roll magazines. In 1982 verscheen zijn biografie over Jerry Lee Lewis, Hellfire, waarmee hij zijn naam als belangrijk schrijver vestigde. Hij schreef vervolgens ook nog over de levens van Dean Martin, Michele Sindona, Sonny Liston, Emmett Miller en Arnold Rothstein. Verder schreef Tosches een bundel gedichten Chaldea en de romans Cut Numbers, Trinities en In the Hand of Dante.

Uit: Chaldea and I Dig Girls

„Jabbo saw himself as he had been, forty years before and more, a child, thumb and forefinger poised apart, breath bated, eyes wide with wonder and expectation, watching a butterfly dance and whirl through the air round a dandelion that sprouted between pavement and curb; watching, watching, waiting for the little white wings to still. He saw the powdery white on his fingertips, like magical traces left behind, when the wings, after his enchantment, were set fluttering free. And he saw himself as he was now, a man crossing a street with madness in his mind and a gun beneath his belt, transfixed by shining black in the black of night. He had seen one of those once, one of the big black-winged butterflies, and butter-winged monarchs too. What a sweet boy, the old ladies had said. He had run from them as they reached out to tousle his hair and pinch his cheeks. Or those legs. Those fucking legs. He could never makeup his mind, even in the old days, even back then. All that flesh, beckoning, maddening. Go wash your face, he told what’s-her-name, that rich bitch, that time, the two of them waking in the soft morning light, him seeing the white trace of himself caked and dried upon her face. It’s only you, sweetest, it’s only you, she said. How that had unnerved him and repelled him and pleased him so. It’s only you, sweetest, it’s only you. And Sally, the first time they made love, her words riding the suff of her heat, the deepening, hastening breath of her body’s rapt rhythmus. I want you to come in my mouth, she said, freed, if only for a moment, in that suff and that rhythmus, and he knew then that she was his, and together they could rob this world of what happiness it hid. But he threw it all away. He always threw it all away. For devotion worked wickedness in Jabbo. Without it, he was like a child in abandonment, insecure and vulnerable, and he craved it; but once he had it, it was as if he were compelled to destroy it, to turn away from or cast away the savioress that embraced him, as if it were not really devotion he craved, but his dismissal of it. For him, devotion was an expression of love to be treasured only in its absence, only in the longing for it. In his grasp, it became the scepter of his tyranny, a thyrsus to be wielded, to batter, to drive away, and finally to break across the broken back of love.“

Nick Tosches (Newark, 1949)

De Oostenrijkse schrijver Adalbert Stifter werd geboren in Oberplan op 23 oktober 1805. Zie ook mijn blog van 23 oktober 2006 en ook mijn blog van 23 oktober 2007.

Uit: Witiko

“Am oberen Laufe der Donau liegt die Stadt Passau. Der Strom war eben nur aus Schwaben und Bayern gekommen, und netzt an dieser Stadt einen der mittäglichen Ausgänge des bayerischen und böhmischen Waldes. Dieser Ausgang ist ein starkes und steiles Geklippe. Die Bischöfe von Passau haben auf ihm eine feste Burg gebaut, das Oberhaus, um gelegentlich ihren Untertanen Trotz bieten zu können. Gegen Morgen von dem Oberhause liegt ein anderer Steinbühel, auf dem ein kleines Häuslein steht, welches einst den Nonnen gehörte, und daher das Nonngütlein heißt. Zwischen beiden Bergen ist eine Schlucht, durch welche ein Wasser hervorkömmt, das von oben gesehen so schwarz wie Tinte ist. Es ist die Ilz, es kömmt von dem böhmisch-bayerischen Walde, der überall die braunen und schwarzen Wässer gegen die Donau sendet, und vereinigt sich hier mit der Donau, deren mitternächtliches Ufer es weithin mit einem dunkeln Bande säumt. Das Oberhaus und das Nonngütlein sehen gegen Mittag auf die Stadt Passau hinab, die jenseits der Donau auf einem breiten Erdrücken liegt. Weiter hinter der Stadt ist wieder ein Wasser, das aus den fernen mittäglichen Hochgebirgen kömmt. Es ist der Inn, der hier ebenfalls in die Donau geht, und sie auch an ihrer Mittagsseite mit einem Bande einfaßt, das aber eine sanftgrüne Farbe hat. Die verstärkte Donau geht nun in der Richtung zwischen Morgen und Mittag fort, und hat an ihren Gestaden, vorzüglich an ihrem mitternächtigen, starke waldige Berge, welche bis an das Wasser reichende Ausgänge des böhmischen Waldes sind. Mitternachtwärts von der Gegend, die hier angeführt worden ist, steigt das Land staffelartig gegen jenen Wald empor, der der böhmisch-bayerische genannt wird. Es besteht aus vielen Berghalden, langgestreckten Rücken, manchen tiefen Rinnen und Kesseln, und obwohl es jetzt zum größten Teile mit Wiesen, Feldern und Wohnungen bedeckt ist, so gehört es doch dem Hauptwalde an, mit dem es vielleicht vor Jahren ununterbrochen überkleidet gewesen war. Es ist, je höher hinauf, immer mehr mit den Bäumen des Waldes geziert, es ist immer mehr von dem reinen Granitwasser durchrauscht, und von klareren und kühleren Lüften durchweht, bis es im Arber, im Lusen, im Hohensteine, im Berge der drei Sessel und im Blöckensteine die höchste Stelle und den dichtesten und an mehreren Orten undurchdringlichen Waldstand erreicht. Dieser auch jetzt noch große Wald hat in seinen Niederungen vornehmlich die Buche, höher hinauf das Reich der Tanne und des ganzen Geschlechtes der Nadelhölzer, und endlich auf dem Grate der Berge auch oft Knieholz, nicht der Berghöhe, sondern der kalten Winde wegen, die gerne und frei hier herrschen. Von der Schneide des Waldes sieht man in das Tal der Moldau hinab, welche in vielen Windungen und im moorigen Boden, der sich aus dem Walde herausgelöst hat, in die ferneren Gelände hinaus geht”.

Adalbert Stifter (23 oktober 1805 – 28 januari 1868)
Portret door Bartholomäus Székely

De Albanese dichter, vertaler en pater Franciscaan Gjergj Fishta werd geboren op 23 oktober 1871 in Fishta të Zadrimes. Hij studeerde in Bosnië filosofie en theologie. In 1902 kreeg hij de leiding over het gymnasium van de franciscanen in Shkodra en daar voerde hij het Albanees als onderwijstaal in. Van begin april 1919 tot 1920 was Fishta secretaris van de Albanese delegatie bij de vredesbesprekingen in Parijs. In 1920 kwam hij in het parlement en een jaar later werd hij tot vice-president van het parlement gekozen. In 1924 steunde hij Fan Noli om een democratisch systeem door te voeren in Albanië. Onder het Zogu regieme in 1925/26 ging hij vrijwillig in ballingschap om daarna zijn werk als leraar en schrijver weer op te nemen. Hij had grote invloed op het Albanees als schrijftaal in zijn Gegische (Noordalabanese) vorm.

THE HIGHLAND LUTE (fragment)

Help me God as you once helped me,
Five hundred years are now behind us
Since Albania the fair was taken,
Since the Turks took and enslaved her,
Left in blood our wretched homeland,
Let her suffocate and wither
That she no more glimpse the sunlight.
That she ever live in sorrow,
That when beaten, she keep silent.
Mice within the walls wept for her,
Serpents under stones took pity!
But when a steer is first yoked under,
Oxbow weighing hard upon it,
There’s no sense at all to goad it,
It will balk, not pull the ploughshare,
Only crisscross fields at fancy,
And make trouble for the farmer,
Will refuse to till the furrows
When alone or with another.
So it is with the Albanians,
Under foreign yoke unwilling
To be slaves, pay tithes and taxes.
Always have they wandered freely,
None but God above them knowing,
Never on their lands and pastures
Would they bow before a master.

Gjergj Fishta ( 23 oktober 1871 – 30 december 1940)

De Franse schrijver Nicolas Edmonde Restif de La Bretonne werd geboren op 23 oktober 1734 in Sacy bij Auxerre. Sinds zijn vijftiende was La bretonne een geschoolde drukker. Hij werd ook de schrijver van rond 200 boeken die de wetenschap nog niet eens allemaal onderzocht heeft. Hij schreef zedenromans en sociaal utopische werken en schreef op het laatst, om tijd uit te sparen rechtstreeks in de zetkasten van de drukkerij. Vaak wordt hij beschouwd als pure pornograaf. Zijn vrijzinnige schetsen van de lagere standen vormen echter zeker wel een aanvulling op het beeld van de aristocratie dat De Sade gegeven heeft.

Uit : LA VIE DE MON PÈRE

„Ce Père, si aimable avec les Étrangers, était terrible dans sa Famille : il commandait par un regard, qu’il fallait deviner ; à peine ses Filles (elles étaient au nombre de trois) obtenaient-elles quelqu’indulgence. Je ne parle pas de son Épouse : profondément pénétrée de respect pour son Mari, elle ne voyait en lui qu’un Maître adoré. Quoiqu’elle fût d’une Famille supérieure, puisqu’elle était alliée aux Cœurderoi, dont il y a encore des Présidents au Parlement de Bourgogne, elle se précipitait au-devant de ses moindres volontés ; et lorsqu’elle avait tout fait, un mot de son impérieux Mari la comblait : — Ma Femme, reposez-vous. L’accolade d’un Souverain n’aurait pas flatté davantage un Courtisan.

Mais si Anne Simon respectait son Mari comme un Maître, elle en était bien dédommagée par la tendresse de ses Enfants : tous faisaient avec elle cause commune : au plus léger chagrin, ses Filles l’entouraient, essuyaient ses larmes, et si quelquefois un mot demi-respectueux leur échappait à l’égard de leur Père, Anne reprenait sur-le-champ sa fermeté, et faisait une remontrance vigoureuse.

Pour son Fils, c’était son plus efficace Consolateur. Quelle tendresse ! comme il rendait à sa Mère toute la déférence qu’elle avait pour son Mari ! Aussi Anne disait-elle quelquefois à ses Filles : — Ce que je fais pour un Homme, un Homme le fait pour moi : où est mon mér
ite ? Mes Enfants, si quelquefois j’étais assez malheureuse pour avoir une pensée de révolte contre mon Mari, cette seule idée la chasserait : C’est le Père d’Edmond.

La manière dont Edmond R. témoignait sa tendresse à sa Mère était toute active : S’il se trouvait présent lorsqu’elle était grondée par un Mari impérieux, il n’allait pas faire à son Père des caresses qu’il aurait repoussées ; il embrassait sa Mère, et choisissait cet instant pour lui rendre compte de quelques ordres qu’elle lui avait donnés, et qu’il avait exécutés avec succès. Le Maître fier, préférait alors de s’adresser à sa Femme ; il adoucissait le ton, et se retirait calmé.

La première éducation extérieure, c’est-à-dire, hors de la maison paternelle, fut donnée à Edmond par deux Personnes également respectables, et telles, que c’est le plus grand bonheur pour des Paroisses, quand il s’en trouve de pareilles : je veux dire, le Curé de Nitri, et son Maître d’école, le respectable Berthier, dont le nom, au bout de quatre-vingts ans, est encore en bénédiction dans le pays. Quelle glorieuse noblesse, que celle-là !…

Ce Maître d’école était marié, et chargé de beaucoup d’Enfants : cependant, il s’acquittait de son devoir d’une manière si exacte, si généreuse, si belle ; sa qualité, de Père de famille le rendait si respectable que sa conduite serait la meilleure preuve, que le célibat n’est pas une condition avantageuse dans les Personnes chargées de l’instruction, et même dans les Ministres des Autels. Loin de là ; tout Célibataire est égoïste ; il l’est par nécessité ; qui ne tient à Personne, suppose que Personne ne tient à lui ; il faut une vertu au delà des termes ordinaires, pour qu’un Célibataire ait de la vertu comme certains Curés. Ils n’en sont que plus respectables, sans doute : mais doit-on rendre la vertu si difficile ! Quand viendront les temps !… Hélas ! on me fera peut-être un crime de ce souhait patriotique !“

Réstif de la Bretonne (23 oktober 1734 – 3 februari 1806)

Alfred Douglas, Doris Lessing, Lévi Weemoedt, A. L. Kennedy, Ivan Boenin, Charles Leconte de Lisle

De Engelse dichter en schrijver Alfred Douglas werd geboren in Ham Hill in Worcestershire op 22 oktober 1870. Zie ook mijn blog van 23 oktober 2006 en ook mijn blog van 22 oktober 2007.

LONDON

SEE what a mass of gems the city wears

Upon her broad live bosom! row on row

Rubies and emeralds and amethysts glow.

See! that huge circle, like a necklace, stares

With thousands of bold eyes to heaven, and dares

The golden stars to dim the lamps below,

And in the mirror of the mire I know

The moon has left her image unawares.

That’s the great town at night: I see her breasts,

Prick’d out with lamps they stand like huge black towers,

I think they move! I hear her panting breath.

And that’s her head where the tiara rests.

And in her brain, through lanes as dark as death,

Men creep like thoughts . . . The lamps are like pale flowers.

Alfred Douglas (22 oktober 1870 – 20 maart 1945)

De Britse schrijster Doris Lessing werd geboren in Kermanshah, Perzië op 22 oktober 1919. Zie ook mijn blog van 11 oktober 2007 en mijn blog van 22 oktober 2006 en ook mijn blog van 22 oktober 2007.

Uit: Alfred & Emily

„The suns of the long summers at the beginning of the last century promised only peace and plenty, not to mention prosperity and happiness. No
one remembered anything like those summer days when the sun always shone. A thousand memoirs and novels averred that this was so, and that is why I may confidently assert that on that Saturday afternoon in August 1902, in the village of Longerfield, it was a splendid afternoon. The occasion was the annual celebration of the Allied Essex and Suffolk Banks, and the place was a vast field lent every year by Farmer Redway who usually kept cows in it.

There were different focuses of activity. At the end of the field, excited cries and shouts told that here were the children’s games. A long trestle table laden with every kind of foodstuff stood under some oaks. The main arena of attention was the cricket match, and around the white-clad figures clus-tered most of the spectators. The whole scene was about to be absorbed by the shadows from the big elms that divided this field from the next where the expelled cows watched the proceedings, while their jaws moved reminiscently like those of gossips. The players in their fresh whites, which were a bit dusty after a day of play, knew their importance in this summer festival, conscious that every eye was on them, including those of a group of townspeople leaning over a fence, who were determined not to be left out.“

Doris Lessing (Kermanshah, 22 oktober 1919)

De Nederlandse dichter en schrijver Lévi Weemoedt werd geboren in Geldrop op 22 oktober 1948. Zie ook mijn blog van 23 oktober 2006 en ook mijn blog van 22 oktober 2007.

Schöner wohnen

Geen vogel zingt, geen hier die kwinkeleert
in ´t kil vertrek, waaraan de dood komt knagen:
de leunstoel kraakt, door meen´ge worm verteerd;
´s nachts lig ik in een oorverdovend zagen.

Dan vind ik ´s morgens in het eiken tafelblad
de indrukken van honderdduizend kaken,
zie kleine rode voetjes op mijn klad:
een bloedrig spoor loopt dwars over mijn laken.

Het leven voel ik uit mij weggezogen
en geesteloos als een dode dichter zwerf
ik door de lege dag met mijn holle ogen
maar beelden van verrotting en bederf.
Waar ik ook heen kijk: overal kleurloos draf:
een vaas vol dode takken voor de ruiten;
wat vissen, drijvend in een mosgroen graf.
´t Verval is met geen dichte deur te stuiten.

Aan ´t kleinste groen volijv´ren hier de luizen:
Een plant is in een etmaal uit de pot.
Mijn hoop wordt kaalgevreten door de muizen.
Zelfs in mijn mooiste dromen zit de mot.

Nu alles wat hier leeft wordt weggezeist,
heb ´k niemand meer om het waarom te vragen,
want ´t bijtend zuur van deze bitt´re dagen
heeft ook jouw foto weggevreten uit de lijst.

Op dood spoor

Om half twee zit ik al werkeloos teneêr,
en luister naar ’t gehamer en gezang
van ’t lustig werkvolk, dat in mijn belang
een kerk bouwt of een school: wat doet dat zeer!

Ik kan een leerzaam boek gaan zitten lezen
een borrel pakken of een feestsigaar.
Maar ik kijk buiten: ’t dak is bijna klaar!
Ik zou het liefst zeer dronken willen wezen.

En ik moet denken aan het Wereldwee:
mijn ziel vliegt uit tot naar mijn Kameraden,
verkleumd in het kolbert, verkwanseld en verraden.
Mijn hart slaat solidair met ied’re doodsklap mee.

O! Stond ik daar, de vuist met staal geladen,
en dreunde mijn slag in ’t Koor der Dapp’ren mee!
Maar ik moest van den ploert Van Kemenade
zo nodig dóórleren en dan: in de W.W.!!

Lévi Weemoedt (Geldrop, 22 oktober 1948)

De Schotse schrijfster Alison Louise Kennedy werd geboren op 22 oktober 1965 in Dundee. Zij studeerde van 1983 tot 1986 theater studies en drama aan de University of Warwick. Tegenwoordig woont zij in Glasgow. Van 2002 tot 2007 doceerde zij creatief schrijven aan de University of St Andrews.

Werk o.a.: Night Geometry & the Garscadden Trains (1990), Looking for the Possible Dance (1993), Tea and Biscuits (1996), Paradise (2004), Day (2007)

Uit: So I Am Glad (1995)

„I hate secrets. No, that’s a lie, and here I was hoping to tell you the truth. Start again.

I hate to be on the blind side of a secret. That’s more like it. Sometimes I’ll be shown, let in on, something that seems a real secret to me, I’ll be allowed to stand right up against it and look all I like, but I still won’t understand. I might as well be staring at a length of algebra, an unknown language–it will have no meaning for me. Worse than that, I will know that it must have a meaning for somebody else. So I’m stupid. No one needs to hide this from me, it is, quite simply, beyond me. I am on the blind side.

I don’t know if I grew up with this ferocious need to uncover the ins and outs of everything, or if growing up made me this way. I was an only child and it seems to me now I had nothing to do all day but be too interested. Because I had this odd frustration. My parents were not of the kind to avoid questions, or to slip me the type of tidy fable I would hear more distant adults and schoolteachers palming off on children, or even each other. At home, we had nothing hidden. I could ask my mother and father anything and be answered with something solid and realistic. My problem was, I very rarely knew what they meant. As my years with them passed, I became more and more certain that I had an excellent grasp of the world around me, but that it would never make any sense.“

A. L. Kennedy (Dundee, 22 oktober 1965)

De Russische schrijver en dichter Ivan Aleksejevitsj Boenin werd geboren in Voronezj op 22 oktober 1870. Vanaf 1889 woonde hij in Charkov waar hij o.m. werkzaam was als ambtenaar, bibliothecaris en assistent-redacteur van Orlovskiy Vestnik, een plaatselijke krant. Daarna woonde hij afwisselend in Moskou en Sint-Petersburg. In 1891 publiceerde hij zijn eerste korte verhaal in Russkoye Bogatstvo, het literaire tijdschrift van N.K. Michailovsky. Tien jaar later, in 1901 publiceerde hij zijn eerste bundel gedichten onder de titel Listopad, die zeer gunstig werd ontvangen door de Russische critici. Hij raakte bevriend met Anton Tsjechov met wie hij een correspondentie voerde. Daarnaast onderhield hij vriendschappelijke contacten met Lev Tolstoj en Maxim Gorki. Voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog maakte Boenin enkele reizen naar o.m. Ceylon, Palestina, Turkije en Egypte. Na de Russische Revolutie in 1917 verliet hij Moskou en vluchtte hij via Odessa naar Grasse in Frankrijk. Als balling schreef hij enkel nog over Rusland. In 1933 kreeg hij als eerste Russische schrijver de Nobelprijs voor de Literatuur toegekend voor Het leven van Arsenjev, een sterk autobiografische roman die handelt over het leven van de verarmde adel in Rusland rond 1900. Ondanks zijn grote afkeer van het fascisme bleef Boenin tijdens de Tweede Wereldoorlog in Grasse. Hij had enige tijd een Joodse onderduiker in huis. Na de oorlog begon Boenin zich te interesseren voor Sovjet-literatuur en maakte hij plannen om terug te keren naar Rusland. In 1953 overleed hij echter aan een hartaanval in Parijs.

Der Hund

O träum nur, träum! Dein goldner Blick erhebt
Zum Fenster sich, vor dem sich Flocken regen,
Zum Dach, an dem ein Streifen Schnee schon klebt,
Zu wehenden Pappeln, die den Himmel fegen.

Du rückst ein wenig näher zu mir her,
Rollst dich zusammen, willst, daß wir uns wähnen
In einer Weite, grenzenlos und leer,
Verlockt von grauem Himmel und Moränen,

Vom Schneebereich, aus dem du einmal kamst,
Mir fremd, von nebelüberdeckten Räumen,
Der Tundra, von der du dein Dasein nahmst.

Ich teil mit dir und teil mit deinen Träumen:
Ich bin ein Mensch, wie Gott bin ich bereit
Zur Trauer aller Welt und aller Zeit.

Feuerwerk

Wie aus der Wolke Blitze fallen, schlug
Aus nachtverhüllter Erde eine lange,
Ins Finstre zischend abgesprungene Schlange,
Die glühend einen Zahn im Maule trug.

Sie blieb ins Leere aufgebäumt. Vermessen
Biß sie die Nacht ins Herz. Dann war im Dunkel
Diamantener Tränen eiliges Gefunkel
Und tröstlich schön ihr Sinken ins Vergessen.

Vertaald door Hans Baumann

Der Rhythmus

Die Uhr hat unter Keuchen zwölf geschlagen
im Nachbarsaal, der finster ist und leer;
die Augenblicke, das Sekundenheer,
das ins Vergessen eilt mit unsren Tagen,

jagt wieder weiter, achtet nicht der Klagen
und prägt das Muster neu im Zeitenmeer;
vom Rhythmus – träumerisches Ungefähr
laß ich mich neu dem Ziel entgegentragen.

Die Augen öffnen sich, das Licht ist grell,
ich hör mein Herz in seinem Weiterschreiten
und dieser Zeilen abgemeßnes Gleiten,
die Sphärenharmonien klingen hell.

Uns treibt der Rhythmus. Ziellos sind die Weiten!
Doch ohne ihn erstürb’ das Leben schnell.

Vertaald door Kay Borowsky

Ivan Boenin (22 oktober 1870 – 8 november 1953)

De Franse dichter en schrijver Charles Marie René Leconte de Lisle werd geboren op 22 oktober 1818 op het eiland Réunion – toen Bourbon geheten – in de Indische oceaan, als zoon van een militair chirurg; de familie bezat er een suikerplantage. Op vierjarige leeftijd verliet hij het eiland, maar keerde er vier maal terug. Als opgroeiende jongeman reisde hij uitgebreid door India. Vanaf 1846 vestigde hij zich voorgoed in Frankrijk, maar hij zou het tropische paradijs uit zijn jeugd nooit vergeten.
Zoals zoveel intellectuelen uit zijn tijd raakte Leconte de Lisle bevlogen door de revolutionaire ontwikkelingen in Frankrijk. Toen hij zich in 1848 verkiesbaar had gesteld maar niet gekozen werd, keerde hij de politiek echter radicaal de rug toe en wijdde hij zich uitsluitend aan de poëzie.
In 1852 verscheen zijn eerste gedichtenbundel, Poèmes classiques, tien jaar later gevolgd door Poèmes barbares en in 1884 door Poèmes tragiques. De Poèmes Classiques werden bekroond door de Académie Française, waar Leconte de Lisle later de zetel van Victor Hugo zou innemen. De dichter werd in één klap de aanvoerder van de School der Parnassiërs, een stroming in de poëzie die, in de voetsporen van Théophile Gautier, de ‘l’art pour l’art’-theorie propageerde.

La mort du soleil

Le vent d’automne, aux bruits lointains des mers pareil,
Plein d’adieux solennels, de plaintes inconnues,
Balance tristement le long des avenues
Les lourds massifs rougis de ton sang, ô soleil !

La feuille en tourbillons s’envole par les nues ;
Et l’on voit osciller, dans un fleuve vermeil,
Aux approches du soir inclinés au sommeil,
De grands nids teints de pourpre au bout des branches nues.

Tombe, Astre glorieux, source et flambeau du jour !
Ta gloire en nappes d’or coule de ta blessure,
Comme d’un sein puissant tombe un suprême amour.

Meurs donc, tu renaîtras ! L’espérance en est sûre.
Mais qui rendra la vie et la flamme et la voix
Au coeur qui s’est brisé pour la dernière fois ?

Le dernier souvenir

J’ai vécu, je suis mort. – Les yeux ouverts, je coule
Dans l’incommensurable abîme, sans rien voir,
Lent comme une agonie et lourd comme une foule.

Inerte, blême, au fond d’un lugubre entonnoir
Je descends d’heure en heure et d’année en année,
À travers le Muet, l’Immobile, le Noir.

Je songe, et ne sens plus. L’épreuve est terminée.
Qu’est-ce donc que la vie ? Étais-je jeune ou vieux ?
Soleil ! Amour ! – Rien, rien. Va, chair abandonnée !

Tournoie, enfonce, va ! Le vide est dans tes yeux,
Et l’oubli s’épaissit et t’absorbe à mesure.
Si je rêvais ! Non, non, je suis bien mort. Tant mieux.

Mais ce spectre, ce cri, cette horrible blessure ?
Cela dut m’arriver en des temps très anciens.
Ô nuit ! Nuit du néant, prends-moi ! – La chose est sûre :

Quelqu’un m’a dévoré le coeur. Je me souviens.

Charles Leconte de Lisle (22 oktober 1818 – 18 juli 1894)

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.