David Shapiro, Anton van Duinkerken, Jimmy Santiago Baca, Nyk de Vries, Blaga Dimitrova

De Amerikaanse dichter, criticus en historicus David Shapiro werd geboren op 2 januari 1947 in Newark, New Jersey. Zie ook mijn blog van 2 januari 2010 en ook mijn blog van 2 januari 2011.

Gold and Cardboard

My son said Daddy are there words for everything? I said You mean the space between

The clouds?

“Yes!” “No!”

Like those who love to think one word will take care of Maupassant’s tree and his landlady.

But it turns out you will get no further than the words that reach and do not touch.

X uses a hard word one per poem like throwing a true diamond sale or throwing a

Ruby on a Corten steel table, a little gold in cardboard. There is a country where

They make their own cardboard. General words the French love, a thousand eyes but only one

Kaleidoscope.

Even Merleau-Ponty not specific enough (said Meyer) like very pretty exit signs

Without numbers.

Paul Valéry said the world was made out of nothing and sometimes a bit of that

Nothing shines through. No grin, no cat.

But I think: The world was made of gold, and every once in a while

Some of that gold shines through.

You. They say it doesn’t matter that you can’t read the Book of Splendor in Aramaic. “Just leave it in your house.” Amazing debilitating magic at the door!

If there were the right word for everything, each young philosopher

Could dream without sleeping. Using the same ruler and we’d all

Have the same measures and ladders without rungs, with regular risers.

Music without words: it does a good job of caring about you,

X-ray of thought the architect wanted. X-ray for the lovers—

I always loved to climb that ladder without rungs, I collect them. I fight over them, I forgive

My antagonist. Even the wild ladder without tongues. Even the literal is a metaphor.

This is not nothing says the boy to the teacher who could care less. Multeity. And if I made up a word

Would it survive like a quark of strangeness? Depends on which dictionary you’re using, I told

The president of that company. And if you made it up, like a rare country?

I loved you in the near distance like a word and rare cool blood. What was I thinking?

“You actually think?”

David Shapiro (Newark, 2 januari 1947)

De Nederlandse dichter, essayist, redenaar en literair-historicus Anton van Duinkerkenwerd op 2 januari 1903 geboren in Bergen op Zoom. Zie ook alle tags voor Anton van Duinkerken op dit blog.

Chesterton’s Drinklied

Vader Noë had een struisvogel-erf en reusachtige pluimvee-schat,
hij at zijn ei met een kolenschop uit een eierdop, groot als een vat;
de soep, die hij dronk, was olifantsoep, en walvis de vis die hij ving,
maar dat alles was klein bij het kelderruim, waarmee hij uit zeilen ging;
en Noë zei menigmaal tegen zijn vrouw, als hij zat aan zijn middagfestijn:
‘mij kan het niet schelen, waar ’t water blijft, als ’t maar niet verdrinkt in de
wijn.’
De waterval van de hemelrots viel schuimend over de pool
– alsof hij het sterrenlicht blussen zou – zoals zeepsop in een riool,
de zeven hemelen kwamen omlaag: een dronk voor de monden der hel
maar Noë klopte zijn ei en sprak: ‘het regent, of ik heb het niet wel,
het water staat boven de Matterhorn al zo diep als een kolenmijn
doch mij kan ’t niet schelen, waar ’t water blijft, als ’t maar niet verdrinkt in de
wijn.’
Maar Noë deed zonden en wij deden kwaad; wij hinkten op dronkemans been;
tot, ons ter kastijding, een grote, zwarte geheelonthouder verscheen;
sinds krijg je geen wijn meer in ’t estaminet, in geen kroeg, noch op Eisteddfod
want de water-vloek is teruggekeerd vanwege de toorn van God;
en water moet bij de bisschop op tafel en op de begrafenis zijn
doch mij kan ’t niet schelen waar ’t water blijft, als ’t maar niet verdrinkt in
de wijn.

Anton van Duinkerken (2 januari 1903 – 27 juli 1968)

Portret door Theo Swagemakers.

De Amerikaanse dichter en schrijver Jimmy Santiago Baca werd geboren in Santa Fe, New Mexico, op 2 januari 1952. Zie ook mijn blog van 2 januari 2010 en ook mijn blog van 2 januari 2011.

As Children Know

Elm branches radiate green heat,

blackbirds stiffly strut across fields.

Beneath bedroom wood floor, I feel earth—

bread in an oven that slowly swells,

simmering my Navajo blanket thread-crust

as white-feathered and corn-tasseled

Corn Dancers rise in a line, follow my calf,

vanish in a rumple and surface at my knee-cliff,

chanting. Wearing shagged buffalo headgear,

Buffalo Dancer chases Deer Woman across

Sleeping Leg mountain. Branches of wild rose

trees rattle seeds. Deer Woman fades into hills

of beige background. Red Bird

of my heart thrashes wildly after her.

What a stupid man I have been!

How good to let imagination go,

step over worrisome events,

those hacked logs

tumbled about

in the driveway.

Let decisions go!

Let them blow

like school children’s papers

against the fence,

rattling in the afternoon wind.

This Red Bird

of my heart thrashes within the tidy appearance

I offer the world,

topples what I erect, snares what I set free,

dashes what I’ve put together,

indulges in things left unfinished,

and my world is left, as children know,

left as toys after dark in the sandbox.

Jimmy Santiago Baca (Santa Fe, 2 januari 1952)

De Nederlandse dichter Nyk de Vries werd geboren in Noordbergum op 2 januari 1971. Zie ook mijn blog van 2 januari 2009 en ook mijn blog van 2 januari 2010 en ook mijn blog van 2 januari 2011.

PLAZA ST. ANA

Lisa looked very worried and for a moment I thought she had something important to say, but past the zoo she cheered up again. We walked on to the centre of town and in the evening we took part in a dance competition, which to our surprise we won brilliantly. The celebrations were crazy. An open car was waiting and after a wild drive they dropped us at the Plaza St. Ana, where it was raining confetti. At some stage I found myself in the fountain with the winner’s cup, trying to keep my head underwater for ten minutes. I’m not sure anymore why exactly. It just seemed like the right thing to do.

Vertaald door David Colmer

Uit: Per ongeluk reed ik naar het zuiden

In hartje Bremerhaven pakte iemand mijn hand. Hij vroeg:
‘Wat is je grootste wens?’Ik weet niet of ik hem goed verstond.
Ik heb hem nooit kunnen antwoorden. Het volgende ogenblik
werd hij overreden. De chauffeur van de vrachtwagen heb ik
daarna nog vaak gesproken. We werden goede vrienden en
hij leerde me veel over Zuid-Amerikaanse vogels.

Nyk de Vries (Noordbergum, 2 januari 1971)

De Bulgaarsse dichteres Blaga Nikolova Dimitrova werd geboren op 2 januari 1922 in Byala Slatina. Zie ook mijn blog van 2 januari 2009 en ook mijn blog van 2 januari 2010 en ook mijn blog van 2 januari 2011.

Deserts

I was born for love–

to give and to receive it.

Yet my life has passed

almost without loving.

So I’ve learned forgiving:

even the deserts

I have crossed

I feel no scorn for.

I just ask them

with astonished eyes:

What gardens were you born for?

Vertaald door Heather McHugh

As Long as You’re Upright

Don’t forget to rejoice! —

the wise trees whisper

as they crash on failing knees

under the ax.

Don’t forget to rejoice!

As long as you’re upright,

as long as you encounter the wind,

as long as you breathe the heights.

As long as the ax slumbers.

Vertaald doorLudmilla G. Popova-Wightman

Blaga Dimitrova (2 januari 1922 – 2 mei 2003)

Zie voor nog meer schrijvers van de 2^e januari ook mijn blog van 2 januari 2011 deel 1, en ook deel 2 en eveens deel 3.

Gerelateerd

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.