Mario Petrucci, Carlo Levi, Jean-Philippe Toussaint, C.S. Lewis, Silvio Rodríguez

De Engelse dichter en schrijver Mario Petrucci werd geboren op 29 november 1958 in Londen. Zie ook mijn blog van 29 november 2008 en ook mijn blog van 29 november 2009.

Ambient

How easy for me, your son,

youthful lungs trawling in one sweep –

cigar smoke, omelette, the girl

next door. One day I told you

how in physics we’d calculated

each lungful held billions of atoms Galileo’d inhaled.

It took a full week

for you retort – as always

off the nail. Must be I’ve used it all then –

from Siberia to Antarctica,

slack-pit to spire.

That’s why each draw’s so bloody hard.

Left me speechless.

Till, catching you that night at the foot

of your Jacob’s Ladder, ascending

to the one bulb of the landing toilet,

I told you how I’d checked with sir:

You can’t use it all, I piped

not in a hundred million years.

You’ll get better dad, just wait and see.

Your mouth a slur, suspended

over your chest. Fist

white on the rail.

Don’t hold your breath son, you said.

Feeling For Eggs

You have given, and given, until giving has grown

into habit – so that you move to the stove

without thought, without word, the moment

the green of my jacket stipples your window:

ladle the soup that is always ready, rearrange

the condiments, or slop eggs for the beaten track

of an omelette. Sometimes, I can almost believe

you pass the day moving from stove to telly and back

again; or taking the one leather bag to the shops

for the loaf, the eggs you stow as though they might

ignite, two words with the butcher: was tender; was tough.

The odd hour spent in the husbandry of bills.

You hoard your knowledge of the man who died, left you

with sons: onion skin copies with their own

lives. You keep that knowledge safe, as though telling

might erase it. The pruning of decades takes your words

beyond the graft of mine. So, you listen, tolerate

the electric hotplate, the central heating;

were happier with the sooted cauldron twenty of you

could have your fill from, the firewood chopped

by your father, brought by donkey. You grew

maize from seed, knew how to feel

for an egg in the chicken. We sit in silence now,

with English tea to sip, some soup, until I have

to go. You follow as far as the empty drive, wave

as you stoop for a windfall branch,

add it to the wood pile you keep in the garage

that year by year inches towards the eaves.

Mario Petrucci (Londen, 29 november 1958)

De Italiaanse schrijver, schilder, arts en politicus Carlo Levi werd geboren op 29 november 1902 in Turijn. Zie ook mijn blog van 29 november 2008 en ook mijn blog van 29 november 2009.

Uit: Christus kwam niet verder dan Eboli (Vertaald door Margriet Agricola)

„In deze sacrale sfeer bracht ik mijn dagen door, ‘s nachts beschermd door de engelen en overdag door de heksenwijsheden van Giulia. Ik behandelde de zieken, ik schilderde, ik schreef wat en ik las veel, temidden van een door geesten en dieren bewoonde eenzaamheid. Ik deed mijn best zoveel mogelijk uit de buurt te blijven van de vetes en de dorpsintriges, en door zoveel mogelijk thuis te blijven lukte mij dat redelijk. ‘s Ochtends kwam ik ze echter altijd tegen, de heren, als ik naar het gemeentehuis moest om mijn handtekening te zetten. Dan kwam ik langs het balkon van de school waar don Luigino in hemdsmouwen en met de aanwijsstok in zijn hand zat te roken. Ook na de lunch, als ik koffie ging drinken bij dokter Milillo, kon ik ze niet ontwijken. Maar vooral kwam ik ze tegen als ´s avonds de hele dorpsbevolking zich verzamelde in afwachting van het uitdelen van de post en de kranten.

Ook de maand oktober met al zijn eendere dagen was voorbij en de eerste koude dagen hadden we al gehad. De eerste regens trouwens ook, maar zonder dat het landschap opeens groen was geworden – het zag er nog precies eender uit met zijn geelwitte bleekheid. Op mooie dagen trok ik er vaak op uit om te schilderen, maar ik werkte vooral thuis, in het atelier of op het terras. Ik schilderde veel stillevens en soms liet ik ook de kinderen poseren die inmiddels regelmatig bij mij over de vloer kwamen en dan de hele dag om mij heen hingen. Graag had ik ook portretten van de boeren gemaakt, maar de mannen hadden altijd wat te doen op hun land, en de vrouwen reageerden afwerend, hoezeer zij zich ook gevleid voelden door mijn verzoeken. Ook Giulia had nooit tijd als ik haar vroeg om te poseren, en ik begreep dat er een of andere duistere reden moest zijn die het haar belette. Giulia beschouwde mij als haar baas en ze zou geen enkel verzoek van mij weigeren; het was zelfs zo dat zij op heel vanzelfsprekende wijze karweitjes deed die ik nooit zelf van haar gevraagd zou hebben. Zo had ik uit Bari een geëmailleerde gietijzeren badkuip laten komen om ‘s ochtends een bad te kunnen nemen. Ik had hem in mijn slaapkamer gezet en als ik een bad nam, sloot ik de deur naar de keuken waar zij met haar zoontje bezig was. Giulia vond het maar vreemd. Op een dag kwam ze de slaapkamer binnenstormen, en zonder zich iets aan te trekken van mijn naaktheid, vroeg ze mij hoe het mogelijk was een bad te nemen zonder dat iemand mijn rug inzeepte en mij hielp met afdrogen.“

Carlo Levi (29 november 1902 – 4 januari 1975)

De Belgische schrijver Jean-Philippe Toussaint werd op 29 november 1957 geboren in Brussel. Zie ook mijn blog van 29 november 2006 en ook mijn blog van 29 november 2007 en ook mijn blog van 29 november 2008 en ook mijn blog van 29 november 2009.

Uit: La salle de bain

„Nous avons fait le tour de l’appartement vide. Nous bu du bordeaux assis sur le parquet. Nous avons vidé les caisses, déficelé les cartons, défait les valises. Nous avons ouvert les fenêtres pour faire disparaître l’odeur des anciens locataires. Nous étions chez nous ; il faisait froid, nous nous querellions au sujet d’un chandail que nous voulions tous les deux de revêtir.
38) La crémaillère fut pendue. Le couple que nous avions invité arriva très en avance. C’était des amis d’enfance d’Edmondsson. Ils s’installèrent dans le canapé, nettoyèrent leurs lunettes en soufflant sur les verres. Pendant l’apéritif, je me retrouvai seul avec ces jeunes gens, Edmondsson ayant dû s’absenter pour préparer le dîner. Ils gardaient le silence. Ils se croisaient les jambes, regardaient les murs autour d’eux. Après m’avoir adressé quelques sourires polis, ils se désintéressèrent de moi et commencèrent à converser ensemble à voix basse. Sans plus me prêter d’attention, ils évoquaient des soirées récentes, des souvenirs de vacances, leur dernier séjour aux sports d’hiver. Puis, comme Edmondsson ne revenait pas, ils prirent des magazines qui se trouvaient à leur portée. Ils les feuilletaient, se montraient mutuellement les photos. Je me levais, mis un disque et allai me rasseoir.”

Jean-Philippe Toussaint (Brussel, 29 november 1957)

De Ierse schrijver C.S. Lewis werd geboren op 29 november 1898 in Belfast. Zie ook mijn blog van 29 november 2006 en ook mijn blog van 29 november 2008 en ook mijn blog van 29 november 2009.

Uit: Till We Have Faces

“But, Sister, you will follow me soon. You don’t think any mortal life seems a long thing to me tonight? And how would it be better if I had lived? I suppose I should have been given to some king in the end—perhaps such another as our father. And there you can see again how little difference there is between dying and being married. To leave your home—to lose you, Maia, and the Fox—to lose one’s maidenhead—to bear a child—they are all deaths. Indeed Orual, I am not sure that this which I go to is not the best.” “What had I to look for if I lived? Is the world—this palace, this father—so much to lose? We have already had what would have been the best of our time. I must tell you something, Orual, which I never told to anyone, not even you.”…“What is it?” said I, looking down at her lap where our four hands were joined. “This,” she said, “I have always—at least, ever since I can remember—had a kind of longing for death.” “Ah, Psyche,” I said, “have I made you so little happy as that?” “No, no, no,” she said. “You don’t understand. Not that kind of longing. It was when I was happiest that I longed most. It was on happy days when we were up there on the hills, the three of us, with the wind and the sunshine… where you couldn’t see Glome or the palace. Do you remember? The colour and the smell, and looking across at the grey mountain in the distance? And because it was so beautiful, it set me longing, always longing. Somewhere else there must be more of it. Everything seemed to be saying, Psyche come! But I couldn’t (not yet) come and I didn’t know where I was to come to. It almost hurt me. I felt like a bird in a cage when the other birds of its kind are flying home.”
“Orual,” she said, her eyes shining, “I am going, you see, to the mountain. You remember how we used to look and long? And all the stories of my gold and amber house, up there against the sky, where we thought we should never really go? The greatest King of all was going to build it for me. If only you could believe it, Sister! No, listen. Do not let grief shut up your ears and harden your heart –“

C.S. Lewis (29 november 1898 – 22 november 1963)

Standbeeld in Belfast

De Cubaanse dichter en singer-songwriter Silvio Rodríguez Domínguez werd geboren in San Antonio de Los Baños op 29 november 1946. Zie ook mijn blog van 29 november 2008 en ook mijn blog van 29 november 2009.

Pourvu que (Ojala)

Pourvu que les feuilles ne touchent pas ton corps en tombant,

pour que tu ne puisses pas les transformer en cristal.

Pourvu que la pluie cesse d’être un miracle qui

descend sur ton corps.

Pourvu que la lune puisse se lever sans toi.

Pourvu que la terre ne baise pas tes pas.

Pourvu que disparaissent ton regard constant,

ta parole précise, ton sourire parfait.

Pourvu qu’il arrive quelque chose qui t’efface soudainement,

une lumière aveuglante, une bourrasque de neige.

Pourvu au moins que la mort m’emporte,

pour ne plus te voir autant, pour ne plus te voir tout le temps.

A chaque seconde, à chaque vision.

Pourvu que je ne puisse même plus te toucher en chansons

Pourvu que l’aurore ne pousse pas de cris dans mon dos.

Pourvu que cette voix oublie ton nom.

Pourvu que les murs ne retiennent pas le bruit de tes pas

fatigués.

Pourvu que le désir s’en aille avec toi,

vers ton vieux gouvernement de défunts et de fleurs.

Pourvu que disparaissent ton regard constant,

ta parole précise, ton sourire parfait.

Pourvu qu’il arrive quelque chose qui t’efface soudainement,

une lumière aveuglante, une bourrasque de neige.

Pourvu au moins que la mort m’emporte,

pour ne plus te voir autant, pour ne plus te voir tout le temps.

A chaque seconde, à chaque vision.

Pourvu que je ne puisse même plus te toucher en chansons.

Silvio Rodríguez (San Antonio de Los Baños, 29 november 1946)

Zie voor nog meer schrijvers van de 29e november ook mijn vorige blog van vandaag en eveneens mijn eerste blog van vandaag.

Gerelateerd

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.