De Nederlandse schrijver Dirk van Weelden werd geboren in Zeist op 22 november 1957. Zie ook alle tags voor Dirk van Weelden op dit blog.

Uit: Het laatste jaar

“Die vent daar, op het bed, in z’n zwarte onderbroek op het hagelwitte dekbed, met dat tandenborstel-glas rode wijn in de hand, dat is David Kennerwel.
Hij is speciaal naar Groningen gekomen om zich te vervelen. Om een week lang doelloos rond te hangen, zonder afspraken, verplichtingen of gezelschap. Hij gaat geen moeite doen zich te vermaken. Hij is hier vanwege zijn verleden in de stad. Via de verveling denkt ie ontvankelijker te worden voor herinneringen.
David is nu een jaar of vijftig, en hij is hier meer dan vijfentwintig jaar geleden weggegaan. Toen hij achttien, twintig was hing hij ook rond in de stad . Bij de universiteitsbibliotheek; bij een jongerencent rum waar een mensa was en bandjes optraden; bij een flipperhal, bij de bioscopen en een paar cafés. Zijn ochtenden waren gevuld met colleges over de Kritiek van de zuivere red e. Na een boterham volgden een paar uur lezen met een Duits woordenboek in Kants Prolegomena in de studiezaal van de UB, waar het eeuwenoude hout kraakte als je erover liep. Daar na ging hij de straat op, het jack hoog dichtgeritst, de laarzen in een onverstoorbaar ritme over de stoep. Een tas was uit den boze. Te lezen teksten zaten als dubbelgevouwen kopie in zijn binnenzak, net als het kleinste gelinieerde schrijfblok met spiraal dat de Hema verkocht: A6, twee voor negentig cent. En een bic. Verder geen bagage, alleen wat geld en de sleutels.
De rest van de dag was er om door de straten te lopen. Tot de schemering en een warme maaltijd. Tegenover anderen was de verklaring dat hij de stad wilde leren kennen. In werkelijkheid was het onmogelijk stil te zitten en kende hij niemand bij wie hij zich goed voelde. Hij marcheerde langs de vervallen pakhuizen aan de Diepen, over de Singels met hun mysterieuze villa’s of door het winkel- en uitgaansgebied rond de Grote Markt. Die doelloze wandelingen waren een volmaakt embleem van zijn maatschappelijke positie: een nutteloze passagier, van wie hoegenaamd niets te verwachten viel, een gestrande toerist zonder geld of programma. Voor zover hij wist had niets van wat hij deed, leerde of verlangde enig maatschappelijk nut. In de etalages van uitzendbureaus hingen bordjes waarop alleen secretaresses en pijpfitters werden gezocht. Hij was negentien en ervan overtuigd dat hij de rest van zijn leven van de hand in de tand moest leven. Als hij langs de dichtgetimmerde winkels in de Folkingestraat liep, de werkloze jongens uit de dorpen met de failliete scheepswerven halfdronken op de stoep van een jongerencentrum zag zitten en in de krant las dat terroristen van extreem links en extreem rechts Italië en Duitsland lamlegden, en de stad New York het niet meer kon betalen de bruggen te repareren, was het zonneklaar: het was crisis. Economisch, politiek en sociaal. En het zou alleen maar erger worden, zoals de beelden uit Engeland lieten zien. Rassenrellen, uitzichtloze stakingen, massale werkloosheid, armoede en haveloze, verouderde fabrieken. Het naoorlogse verhaal van de haveloze, verouderde fabrieken. Het naoorlogse verhaal van de”
vreedzame en sociale samenleving, r ijk en stabiel genoeg om Jan en alleman te laten emanciperen, van arbeider, jongere, vrouw en etnische minderheid tot homo aan toe, was totaal ongeloofwaardig geworden.”

De Duitse dichter, schrijver, acteur en regisseur Christian Filips werd geboren op 22 november 1981 in Osthofen. Zie ook alle tags voor Christian Filips op dit blog.

Toen ik onlangs ’s nachts

tegen de muur gedrukt, weer

(ik-toets) zoals toen, toen ik zes was
of zeven, mijn ouders (in de droom

zijn in oorlog)
koud wit massief

(in echtscheidingsoorlog) gebleven
de indruk die de muur

voor hem – voor wie? –
weer goedmaakt:

toegewijder
wendt de muur zich

tot.

Vertaald door Frans Roumen

Zie voor nog meer schrijvers van de 22^e november ook mijn blog van 22 november 2018 en eveneens mijn blog van 22 november 2015 deel 2.

De Nederlandse schrijver Dirk van Weelden werd geboren in Zeist op 22 november 1957. Zie ook alle tags voor Dirk van Weelden op dit blog.

Uit: Het voorbeeld van hun liefde

“Hier, pak dit vel luchtpostpapier eens vast. Voel je hoe ontstellend dun het is, en licht? Het lijkt vloeipapier. Houd het tussen duim en wijsvinger en sluit je ogen. Geef toe, je vingertoppen vertellen je nu niet dat je iets vasthebt. Het papier is er niet, of hooguit als een gedachte. Als ik tot drie heb geteld laat je het los, en dan moet je goed luisteren. Een halve seconde later landt het vel op het tafelblad. Hoor je dat droge geritsel? Hoor je hoe lang geleden dat is? Meer dan zeventig jaar. Deze drie kratten vol met ordners zijn gevuld met brieven, de meeste op luchtpostpapier, en al die honderdduizenden woorden reisden de wereld over tussen twee jonge mensen. Hij is begin 1948 nog negentien en zij zeventien. Hij gaat op reis en verlaat de stad waar ze opgroeiden, het gebombardeerde Rotterdam, om anderhalf jaar te werken als administratieve kracht, of zoals dat heet ‘schrijver’, aan boord van een vrachtschip van de Rotterdamsche Lloyd. Zij doet eindexamen en zal na de zomer gaan studeren, aan de School voor Maatschappelijk Werk. Ze heeft een bijbaantje op de koekjesafdeling van de HEMA. Een jongen die jouw opa zou worden en een meisje dat jouw oma zou worden. Wat je hier ziet zijn de brieven die zij schreven tussen januari 1948 en december r95o. Om te bevatten hoe groot de afstand tussen hen was, moet je bedenken dat Gerrits brieven, die blauwe pakketjes van luchtpostpapier, meegegeven werden aan een agent van de Rotterdamsche Lloyd, in Manilla, San Francisco of Bombay, die ze afleverde bij een koerier die ermee naar het dichtstbijzijnde vliegveld reed. Anks brieven werden in Rotterdam uit een brievenbus gevist door een postbode, kwamen op de bergen post op de sorteertafels van het postkantoor aan de Coolsingel, en gingen via vrachtwagens van de PTT Op Schiphol aan boord van een walmend en ronkend propellervliegtuig van de KLM. Daarna belandden ze na allerlei tussenstops en via de handen van postsorteerders in India, Koeweit, Manilla of San Francisco in de aktetas van een agent van de Rotterdamsche Lloyd, die aan boord ging van het motorschip Japan, waar Gerrit, jouw opa, uit handen van de kapitein, de stuurman of de hofmeester de aan hem geadresseerde enveloppen in ontvangst nam. Met zwetende handen en een bonzend hart.”

De Duitse dichter, schrijver, acteur en regisseur Christian Filips werd geboren op 22 november 1981 in Osthofen. Zie ook alle tags voor Christian Filips op dit blog.

Momenten van de dag

Merkbaar is alles weer
onopgemerkt verstreken:
de dag zonder zorgen,
in de ochtend met het scheermesje
de tanden gepoetst.
De trillende haren in mijn nek
onmerkbaar verwijderd
zonder pincet.
De bewuste vingers.
Ze zijn ingekort.
De waakzame knie
benaderd onopgemerkt:
De nacht onzorgvuldig
daarna met het gordijn
de sporen uitgewist.
In bewuste uren:
Ze zijn verstreken, weer
onopgemerkt verstreken
zonder iets opmerkelijks.

Vertaald door Frans Roumen

Zie voor nog meer schrijvers van de 22^e november ook mijn blog van 22 november 2018 en eveneens mijn blog van 22 november 2015 deel 2.

De Nederlandse schrijver Dirk van Weelden werd geboren in Zeist op 22 november 1957. Zie ook alle tags voor Dirk van Weelden op dit blog.

Uit: Wrede vrijheid

“Stel je voor, je kinderwereld is saai, grauw en getekend door armoede. De volwassenen om je heen vechten tegen hun oorlogsherinneringen. Je hunkert naar iets anders, een breuk met de oude toestand. Maar al je verlangens naar vrijheid, avontuur, plezier, het verruimen van je horizon worden in benauwde Hollandse alledaagsheid en moralisme gesmoord.
En als je al probeert te dromen van een ontsnapping of een alternatief, dan dienen zich met overrompelend geweld de beelden en geluiden aan die uit Amerika komen. Daar zijn de jeugd, het optimisme, de vooruitgang en het plezier de baas. Vanuit zo’n standpunt bezien kun je de Amerikaanse culturele invloed als een kolonisering ervaren. Ze hadden ons bevrijd en nu dwongen ze ons hen na te doen, of nee, het was onweerstaanbaar hen na te doen. Want ook dat beloofde een bevrijding, zij het een die op zelfverraad kon lijken. En dat leverde een intense haat-liefdeverhouding op, die onderdeel uitmaakt van de mentaliteit van de generatie die twintig was in het midden van de jaren zestig van de vorige eeuw.
Ik was toen een jochie van tien. De eerste keren dat ik me iets probeerde voor te stellen van de Verenigde Staten van Amerika woonde ik in een spiksplinternieuwe buitenwijk in een Noord-Hollandse stad. Ik keek naar Rawhide op de televisie en speelde in de braakliggende bouwterreinen en rietvelden aan de rand van de stad. De duinen in de verte waren de canyons, de vaarten tussen bouwland en weiland de machtige Rio Grande.
De kinderwereld van waaruit ik me een beeld van Amerika vormde, was helemaal niet grauw, moralistisch en saai. Van behoudzucht en oorlogsherinneringen was niets te merken. Om ons heen woonden jonge, vrolijke moeders, een groot deel ervan kleedde zich modieus en had een vak geleerd. De huisvaders reden iedere paar jaar in een grotere auto, waarmee ze hun kinderen in de weekends naar het Evoluon reden om ze in die betonnen ufo van Philips de wereld van de toekomst te laten zien. Of ze gingen naar de Euromast om met de ronddraaiende lift op te stijgen naar een glorieus uitzicht over de grootste haven van de wereld. De trots van mijn vader was besmettelijk.”
Ik wil maar zeggen: als het om welvaart, technologische vooruitgang en energiek optimisme ging, had in mijn beleving Europa evenveel te bieden als Amerika. Als jochie van tien zwijmelde ik bij de TEE-treinen, precies even hartstochtelijk als bij de Geminicapsules van de NASA. En popmuziek was geen Amerikaans specialisme. Eerlijk gezegd vond ik de Engelse bandjes op de radio even lekker of irritant klinken als hun Amerikaanse, Zweedse, Nederlandse of Duitse collega’s.

De Duitse dichter, schrijver, acteur en regisseur Christian Filips werd geboren op 22 november 1981 in Osthofen. Zie ook alle tags voor Christian Filips op dit blog.

Daar op het loerende, het witte stuk

waar helderheid, open, zo vijandig open
en betrapt ligt: om de helderheid te begrijpen
van het concept helderheid, alsof zeggen we
er een breed veld was, alsof zeggen we
het bedekt met sneeuw was, alsof het ook helder was
van grote afstand: daar ligt toch mijn blik
en hij is en kijkt daar zo vriendelijk vreemd
daar op de uitgestrekte witte loer

Vertaald door Frans Roumen

Zie voor nog meer schrijvers van de 22^e november ook mijn blog van 22 november 2018 en eveneens mijn blog van 22 november 2015 deel 2.

De Nederlandse schrijver Dirk van Weelden werd geboren in Zeist op 22 november 1957. Zie ook alle tags voor Dirk van Weelden op dit blog.

Uit: Die blik van Ninetto

“Poëzie levert geen wetenschap, geen filosofische theorie, geen religieuze leerstelligheden en zelfs geen kunstmetafysica op. Voorzover er van inzicht, uitzicht of overzicht sprake is, ligt die besloten in de ervaring van de poëtische activiteit zelf. En die is uiterst concreet, individueel en lokaal; gebonden aan dat ene landschap, de woorden in dit ene gedicht, die paar filmbeelden, de lijnen en kleuren van het schilderij, de klanken van het muziekstuk, dit ene lichaam.
In de slotalinea vertelt Beurskens over een derde Pasolini-film, ‘Uccellacci e uccellini’ (1965), waarin Rosanna di Rocco opnieuw een engel speelt. Ze is het vriendinnetje van de jongen Ninetto, die toekijkt hoe zij in haar engelenkostuum op weg gaat naar het kerkelijk feest waar ze als engel optreedt. Maar wanneer ze vertrokken is ziet hij Rosanna in de gebouwen om zich heen, in deuropeningen, in openstaande ramen, op het dak. Ze is wonderbaarlijk alomtegenwoordig. En altijd lacht ze en zwaait en verdwijnt. De laatste zin van het essay luidt: ‘Dan moet je die blik van Ninetto zien!’
Een vreemd en abrupt einde? Nee, want die blik van Ninetto is nu precies hetgene dat het essay ons geboden heeft. Met die laatste zin kijken we de essayist Beurskens in het gezicht. Ninetto is een speler in de film, waarin de engel Rosanna haar poëzie kan tonen, maar hij is ook altijd nog die ander: het gewone, niet-acteurslichaam, de man die het wonder aanschouwt en rilt en zich tot in zijn tenen verbaast. De essayist Beurskens is een Ninetto, die meespeelt in de vormenwereld van de kunst, maar zijn kracht put uit het feit dat hij ook altijd zichzelf speelt: de amateur in de nobelste zin van het woord, degene wiens betrokkenheid op liefde en plezier gebaseerd is en nooit vrij is van de laconieke scepsis, die alle kunst omringd, ja verzwolgen ziet door het leven.
Dit essay is een mooie versie van Beurskens denkwijze over de verhouding tussen de vormen van de kunst, de mythische clichés en de even wonderlijke als groteske effecten wanneer die in contact komen met de aarde en de lichamen, de zintuigen van sterfelijke mensen. Ik zeg opzettelijk versie en niet voorbeeld of illustratie omdat dit essay met zijn vervlechting van filmbeschouwing en herinnering zelf doet waarover het spreekt. De slingerbeweging langs filmscènes, citaten, denkbeelden en herinneringen levert een poëtische gebeurtenis op. In Beurskens gedichten, romans en verhalen zien we de maker aan het werk. De essays zijn het werk van een Ninetto, die is gaan schrijven, vragen gaan stellen, verbanden gaan leggen, omdat het niet genoeg is het spel zelf te spelen, omdat hij het niet laten kan te vertellen wat hij meemaakt en uit te leggen hoe het werkt als hij voor zijn ogen de dochter van de melkboer een engel ziet worden, omdat dat het wonder van alle poëzie is.”

De Duitse dichter, schrijver, acteur en regisseur Christian Filips werd geboren op 22 november 1981 in Osthofen. Zie ook alle tags voor Christian Filips op dit blog.

Momenten van de dag

Aanmerkelijk is alles weer
onopgemerkt verstreken:
de dag zonder zorgen
in de morgen met het scheermesje
je tanden gepoetst.
De trillende nekhaartjes
onmerkbaar verwijderd
zonder pincet.
De bewuste vingers.
Ze zijn ingekort.
De behoedzame knie
onopgemerkt benaderd:
De nacht onzorgvuldig
daarna met het gordijn
de sporen gewist.
In bewuste uren:
Ze zijn verstreken, weer
onopgemerkt verstreken
zonder iets opmerkelijks.

Vertaald door Frans Roumen

Zie voor nog meer schrijvers van de 22^e november ook mijn blog van 22 november 2018 en eveneens mijn blog van 22 november 2015 deel 2.

De Nederlandse schrijver Dirk van Weelden werd geboren in Zeist op 22 november 1957. Zie ook alle tags voor Dirk van Weelden op dit blog.

Uit: Rond de kerktoren

‘Ik weet niet wat jij ziet, maar ik zie onrendabel geworden landbouwgrond. Decoratieve boerderijdieren. Kunstmatig drooggemalen rivierdelta-moeras. Dat door eeuwenlange bemaling alsmaar verder is weggezakt en ingeklonken. Verder zie ik nuttige wateropslagbekkens, slim gecombineerd met een kunstmatig gediversifieerd poldergebied dat smaakvol is ontworpen voor het recreatief fietsen, kanoën en plantjes en vogels kijken. Het is slim rond watertjes, een eendenkooi en de Vinexwijken gedrapeerd. De weg hindert de watertjes, kikkers en fietsers niet en zelfs de herrie en zichthinder in de omringende dorpen is geminimaliseerd. Er zijn enclaves waar de vogeltjes rust hebben. Het is een hi-tech grootstedelijk park. Geen natuur. Voor natuur moet je naar Noorwegen, Peter, niet naar Pijnacker.’
Peters gezicht werd wat donkerder van opwinding. Hij schreef. Zijn mond verstrakte.
‘En de kerktoren… Heeft die een neoreligieuze betekenis? Een oproep misschien om weer christelijk te worden tegen de oprukkende islam?’
‘Grappig dat je meteen laat weten wat je me graag hoort zeggen. Nee, het beeld is ontleend aan een volgens mij heel herkenbare Hollandse ruimtelijke ervaring. Je schaatst op een heldere winterdag over een plas. Zon. Zwart ijs. Geel ritselend riet. Overal in de verte zie je de kerktorens van de dorpen. Je koerst op die torenspitsen zoekend naar warme chocolademelk, pannenkoeken, een beerenburgje, een bord hachee. De glasplaten verwijzen naar ijs. Ook al werken ze visueel als water. Zoals mijn werk in het land ligt is het een synthese van al die beelden en ervaringen, van de geschiedenis die daarin is opgeslagen. Een heel Hollands soort schoonheid. Het ziet er toch schitterend uit? Voel je niks als je ernaar kijkt?’
Peter haalde zijn schouders op. Hij noteerde de uitspraken van Timon.
Timon kon het niet laten. Hij zei tegen de verslaggever: ‘Dan moet jij zeggen: bij de nazi’s zag alles er ook schitterend uit. Leni Riefenstahl, prachtig! En dan citeer je Armando, schoonheid is niet pluis.’ Hij grijnsde even naar Angela, die niet-begrijpend teruglachte.
Peter van Leunen bedankte voor het vraaggesprek en meed Timons blik. Snel handje. Daarna beende hij wijdbeens achter zijn buik aan naar de tafel met champagne. Timon wist dat de man van de Haagse Courant hem een arrogante klootzak vond. Een mooipratende kontkruiperige kunstenaar, die meelulde met de regenten en een enorme bult belastinggeld in zijn zak stak. En nog een praalhans en rokkenjager bovendien. Maar zou dat ook in de krant komen te staan?”

De Duitse dichter, schrijver, acteur en regisseur Christian Filips werd geboren op 22 november 1981 in Osthofen. Zie ook alle tags voor Christian Filips op dit blog.

Exultate, jubilate!

Weg libido! Weg, boeken! Lichaam, weg!
Jullie willen me toch allemaal slechts te grazen nemen.
Weg liefdesperikelen. Laat niemand toe.
En als je me met kranen belaagt:
Kun je beter naar Kamtsjatka of Leipzig gaan,
Bouw kolonies in de omgeving noem ze
Naar mij (dus: Filips-Congo. Of: Christograd),
Bouw dierentuinen, gedenktekens, nachtclubs,
Schrijf huiswerk over mijn gedichten,
Vertaal me in het Hongaars, verzorg me, smeek maar –
Dit alles laat me koud. Ik, met mijn grandeur,
Heb een snel hart, ga om negen uur naar bed.
Verdwaal niet in mijn denken, speculeer
ook niet langer meer op jullie telefoontjes
– Of iemand juist bereid is om met mij te delen
Zijn beetje leven, werk, aangeboren driften –
Ik ga gewoon slapen. Zeg hardop:
Legendes blijven groeien. Tot ze waar zijn.
De duivel pronkte met zijn geloof en siste.
Werd substantie. En gaf zichzelf over: aan de geest.

Vertaald door Frans Roumen

Zie voor nog meer schrijvers van de 22^e november ook mijn blog van 22 november 2018 en eveneens mijn blog van 22 november 2015 deel 2.