Abraham Jehoshua

De Israëlische schrijver Abraham B. Jehoshua werd geboren op 9 december 1936 in Jeruzalem. Van 1954 tot 1957 diende Jehoshua bij de Israëlische parachutistenbrigade en vocht hij in de Sinaï-campagne. Vanaf 1957 studeerde hij literatuur en filosofie aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem. Zijn eerste literaire pogingen dateren ook uit deze tijd. In 1962 debuteerde hij met succes met een bloemlezing van verschillende verhalen. Gedurende deze tijd trouwde hij met de psychoanalytica Rivka, met wie hij drie kinderen heeft. In 1963 ging Jehoshua naar de Sorbonne in Parijs en verbleef daar tot 1967. Parallel aan zijn academische taken was hij in die tijd secretaris-generaal van de World Union of Jewish Students. In 1972 accepteerde hij een positie aan de Universiteit van Haifa, waar hij vergelijkende literatuurwetenschap en Hebreeuwse literatuur gaf. Slechts onderbroken door een paar studiebezoeken in het buitenland: 1974 Writer in Residence aan St Cross College (Universiteit van Oxford) en gasthoogleraar aan Harvard University (1977), Chicago (1988, 1997, 2000) en Princeton (1982). Jehoshua is een van de meest beroemde en populaire schrijvers in Israël. Zijn werk omvat verhalen, romans, toneelstukken en politieke essays. Jehoshua zelf beschouwt William Faulkner, Samuel Agnon en Franz Kafka als zijn belangrijkste rolmodellen. In zijn literaire werk behandelt Jehoshua herhaaldelijk belangrijke politieke kwesties. De roman “De minnaar” speelt zich af in 1973 in Israël ten tijde van de Yom Kippur-oorlog. De politieke en militaire omstandigheden worden weerspiegeld in het verval van een gezin. De plot wordt gepresenteerd vanuit zes verschillende perspectieven, waaronder die van een Arabier. In zijn roman “Reis naar het einde van het millennium” vermengen de Arabische en Joodse werelden zich in de middeleeuwen in het jaar 1000. In zijn roman “De bevrijdende bruid” zijn de zwakke of falende mannen symbolen van tekorten of zelfs het falen van het zionisme.

Uit: The Liberated Bride (Vertaald door Hillel Halkin)

“HAD HE KNOWN that on this evening, on the hill where the village held its celebrations, an evening suffused by the scent of a fig tree bent over the table like another, venerable guest, he would again be struck-but powerfully-by a sense of failure and missed opportunity, he might have more decisively made his excuses to Samaher, his annoyingly ambitious M.A. student, who, not content with sending him an invitation by mail and then repeating it to his face, had gone and chartered a minibus, after first urging the new department head to make sure the faculty attended her wedding. It wasn’t just for her sake, she said. It would be a gesture to all the university’s Arab students, without whom-the cheek of it!-the department would count for nothing.His wife, Hagit, who knew all too well how weddings had depressed him in recent years, had warned against it. “Why do you need the aggravation?” she had asked. “But they’re Arabs,” he’d answered mildly, with the innocence of a man pursuing an academic interest. “As opposed to what?” she had wanted to know. “Human beings?” “On the contrary…on the contrary…” he had tried defending himself, at a loss to explain how Arabs, although not among the many objects of his envy, could be more human than anyone else.

Yet the snake of envy, his companion of many years, had slithered after him here too, to the little village of Mansura high up in the Galilee, near the Lebanese border. It had lain coiled in the incense of the glowing grilled lamb and writhed to the Oriental music that, despite its sobbing grace notes, secretly aspired to the savage disco beat of a Jewish wedding party-and now, as the student bride presented him not with the seminar paper she was a year late in finishing, but with her groom, it injected its venom.

Many hands had done their best to beautify Samaher, causing him to wonder for a moment whether he was looking at the same woman who had taken nearly all of his courses for the past five years. High heels and a swept-up hairdo had made her taller, and her usually restless eyes, chronically resentful when not anxiously scheming-the eyes of an active member of the Arab Student Committee-were smiling and relaxed. She was also without her glasses, and her eyes were heavily made up with a kohl so unusually tinted that he suspected it of having been smuggled across the border from Lebanon. A bright rouge masked the pimples that wandered as a rule from her cheeks to her throat and back again, and her long wedding gown bestowed a harmony, if only for a single night, on a figure not known for its sartorial coordination. Brimming with pride at having enticed him, the most senior and eminent of her teachers, to honor her and all Araby with his presence, she extended a hand quivering with excitement to his wife.”

**Abraham Jehoshua (Jeruzalem, 9 december 1936)**

Evelyn Underhill

De Engelse dichteres Anglo-katholieke mystica en theologe Evelyn Underhill werd geboren op 6 december 1875 in Wolverhampton, Staffordshire. De Anglicaanse Kerk van Engeland en de Episcopaalse Kerk van de Verenigde Staten vereren haar in hun heiligenkalenders op 15 juni. Underhill behield haar eigen naam, ook nadat ze in 1907 met Hubert Stuart-Moore trouwde.
Niet in de laatste plaats onder de druk van haar radicaal antikatholieke echtgenoot, bleef Evelyn Underhill haar Anglicaanse denominatie en kerklidmaatschap (Hoge Kerk) voor het leven trouw, ondanks haar groeiende neiging tot het katholicisme. In haar onderzoek naar mystiek betrok zij echter met hetzelfde interesse ook oosters-orthodoxe, protestantse en niet-kerkelijke vormen van mystiek. Daarin behandelde zij – goed gedifferentieerd – de geschiedenis, systematiek en praktijk van mystiek en werkt ze aan een zeer vergelijkbaar corpus van bronnen. Van 1929 tot 1932 was ze theologische redacteur van The Spectator.

The Light Of The World

Now burn, new born to the world,
Doubled-naturéd name,
The heaven-flung, heart-fleshed, maiden-furled
Miracle-in-Mary-of-flame,
Mid -numbered He in three of the thunder-throne!
Not a dooms-day dazzle in his coming nor dark
as he came;
Kind, but royally reclaiming his own;
A released shower, let flash to the shire, not
a lightning of fire hard-hurled.

The Lady Poverty

I met her on the Umbrian hills,
Her hair unbound, her feet unshod:
As one whom secret glory fills
She walked, alone with God.

I met her in the city street:
Oh, changed was all her aspect then!
With heavy eyes and weary feet
She walked alone, with men.

**Evelyn Underhill (6 december 1875 – 15 juni 1941)**

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.