Dolce far niente
Het Weteringcircuit in Amsterdam
Uit: De zwerftocht van Remco Campert (Ons Amsterdam, redactie Jojanneke Claassen en Jochem Brouwer)
“De AJP- puddingfabriek in de Huidekoperstraat, een van die twee straatjes langs Alhambra en uitkomend op de Nicolaas Witsenkade, lag tegenover ons huis op nummer 23. Als ik op mijn twaalfde, denk ik, tussen de middag uit school kwam, zaten de meisjes uit de fabriek altijd op onze stoep te zonnen. Van die brutale meiden met witte mutsjes en witte jassen. En daar moest ik dan tussendoor stappen. Voor de hoek was ik al bang en kwam ik de hoek om, dan zag ik… ja hoor. Mijn moeder had een engagement in Amsterdam en in verband daarmee verliet ik Den Haag, waar ik op 28 juli 1929 ben geboren. We woonden boven een oude paardenstal, die als fietsenstalling werd gebruikt en waar de NSB eenmaal per week liederen kwam zingen, maar het was een fijn buurtje. Schaatsen op de Nicolaas Witsenkade – daar heb ik nog een gedicht over gemaakt; dat ik samen met mijn vriendje een briefje van ƒ 25 op het ijs vind. En dan had je de resten van het Paleis van Volksvlijt op het Frederiksplein, waar de prachtige galerij nog van over was.
Ik heb even op het Frederiksplein op school gezeten, maar dat was echt heel kort. Daarna kwam het Amsterdams Lyceum op het Valeriusplein. Over de Weteringschans liep ik naar lijn 16 op het Weteringcircuit, die me keurig voor school afzette – áls ik instapte. Ik spijbelde nogal. Dan liep ik over de Weteringschans, twijfelend of ik wel of niet. Vaak sloeg ik resoluut rechtsaf, richting binnenstad.
Vooral de laatste maanden ging ik nauwelijks meer. Ik vond die school verschrikkelijk, helemaal toen ze me een klas terugzetten. Ik had er goeie vrienden, zoals Rudy Kousbroek, met wie ik in het Lyceum Café (op de hoek Okeghemstraat, het is nu een restaurant) rondhing. Niet voor pils of zo, want daar waren we nog niet aan toe. Voor de schoolkrant Halo, waar we aan meewerkten. Maar dat hele onderwijs… ik heb het examen niet eens gedaan. Ik heb me op school nooit op mijn gemak gevoeld”
Remco Campert (Den Haag, 28 juli 1929)
Remco Campert met zijn moeder in het Haagse Bos
De Schotse dichter Hugh MacDiarmid werd geboren op 11 augustus 1892 als Christopher Marray Grieve in Langholm. Zie ook alle tags voor Hugh MacDiarmid op dit blog.
Stony Limits (Fragment)
(In Memoriam: Charles Doughty, 1843-1926)
I know how on turning to noble hills
And stark deserts happily still preserved
For men whom no gregariousness fills
With the loneliness for which they are nerved
—The lonely at-one-ment with all worth while—
I can feel as if the landscape and I
Became each other and see my smile
In the corners of the vastest contours lie
And share the gladness and peace you knew,
—The supreme human serenity that was you!
I have seen Silence lift his head
And Song, like his double, lift yours,
And know, while nearly all that seems living is dead,
You were always consubstantial with all that endures.
Would it were on Earth! Not since Ezekiel has that faw sun ringed
A worthier head; red as Adam you stood
In the desert, the horizon with vultures black-winged,
And sang and died in this still greater solitude
Where I sit by your skull whose emptiness is worth
The sum of almost all the full heads now on Earth
—By your roomy skull where most men might well spend
Longer than you did in Arabia, friend!
Hugh MacDiarmid (11 augustus 1892 – 9 september 1978)
Portret door Alexander Moffat, 1978
De Duitse dichter Ernst Stadler werd geboren op 11 augustus 1883 in Colmar (Kolmar). Zie ook alle tags voor Ernst Stadler op dit blog.
Baldur-Christus
Und wieder ward der zeugende Tropfen Bluts aus Baldurs Wundenmalen
Zu roter Blüte erlöst in der Seele eines Menschen.
Das war, als der südliche Mittag mit glühenden Lippen
Verdurstend an den Steppen sog von Palästina.
Heiß gärte ihr Blut, und von der trocknen Straße stieg
Ein Feueratem auf
Und wirbelte in braunen Flocken
Um sonnverbrannte, staubstarrende Gesichter,
Als sie ihn zum ersten Male sahen.
Der Sommerwind riß gierig Jubelrufe
Von ihrem Mund und schleifte sie die Gassen lang:
»Hosianna! Hosianna!«
Palmen schwankten und bunte Tücher,
Und ein Leuchten floß
Von ihm in alle Seelen
Und jauchzte durch die Welt . . .
Und es sank der Mittag hin, und das Lied verschwamm
In blauem Dämmern, das von den Bergen niederrollte.
Abendgluten rankten sich um Marmorsäulen,
Bluteten auf den weißgebauschten Mantel, zuckten
Um wutverzerrte, bleiche Züge,
Um geballte Fäuste,
Die sich empor warfen zur Terrasse, wo
Er träumend über ihre Häupter weg
Den Tag ins blaue Meer verklingen sah –
»Kreuzige ihn! Kreuzige ihn!«
Dumpfes Hämmern durch das schwüle Zwielicht.
Glühend starrt die Gier.
Die rostigen Nägel beißen sieh ins Fleisch.
Die Sehnen springen.
Dampfend quillt das Blut.
Ein Wimmern stirbt
Im trunknen Reigen, der von Blut und Gier berauscht
Das Kreuz umrast:
»Hilf dir, König der Juden!«
Und der Sturm stöhnt auf.
Schreiend verstiebt der Schwarm.
Falbe Blitze stechen nieder,
Rasen durch die Straßen der Stadt,
Die wie von schwarzer Asche verschüttet starrt,
Fern verdröhnend . . .
Dann weicher Regen . . .
Atmende Stille . . .
Die Palmen schauern sich
Den Rieseltau von feuchten Blättern.
Ein Windstoß reißt die Wolken auseinander . . .
Aus grauen Nebeln weiß
Der Mond.
Ein bleiches Leuchten rieselt den schwarzen Stamm hinab,
Der jäh sich auf reckt in die Nacht auf Golgatha.
Zittert auf geschlossnen Lidern
Und fahlen Wangen, über die
Vom Dornkranz, der mit Raubtierpranken
Sich tief ins Fleisch gekrallt,
Ein dünnes Rot hinsickert . . .
Dann wieder Nacht.
Und wieder stöhnt der Sturm . . .
Schwer sinkt ein schlaffes Haupt zur Brust herab.
Ernst Stadler (11 augustus 1883 – 30 oktober 1914)
De Japanse schrijver Yoshikawa Eiji werd geboren op 11 augustus 1892 in de prefectuur Kanagawa. Zie ook alle tags voor Yoshikawa Eiji op dit blog.
Uit: Taiko (Vertaald door William Scott Wilson)
“It’s my bee!” “It’s mine!” “Liar!” Seven or eight young boys swept across the fields like a whirlwind, swinging sticks back and forth through the yellow mustard blossoms and pure-white radish flowers, looking for the bees with honey sacs, called Korean bees. Yaemon’s son, Hiyoshi, was six years old, but his wrinkled face looked like a pickled plum. He was smaller than the other boys, but second to none among the village children when it came to pranks and wild behavior. “Fool!” he yelled as he was knocked down by a bigger boy while fighting over a bee. Before he could get to his feet, another boy stepped on him. Hiyoshi tripped him “The bee belongs to the one who caught it! If you catch it, it’s your bee!” he said, nimbly jumping up and snatching a bee out of the air. “Yow! This one’s mine!” Clutching the bee, Hiyoshi took another ten steps before opening his hand. Breaking off the head and the wings, he popped it into his mouth. The bee’s stomach was a sac of sweet honey. To these children, who had never known the taste of sugar, it was a marvel that anything could taste so sweet. Squinting, Hiyoshi let the honey run down his throat and smacked his lips. The other children looked on, their mouths watering. “Monkey!” shouted a large boy nicknamed Ni’o, the only one for whom Hiyoshi was no match. Knowing this, the others joined in. “Baboon!” “Monkey!” “Monkey, monkey, monkey!” they chorused. Even Ofuku, the smallest boy, joined in. He was said to be eight years old, but he was not much bigger than the six-year-old Hiyoshi. He was much better looking, however; his complexion was fair, and his eyes and nose were nicely set in his face. As the child of a wealthy villager, Ofuku was the only one who wore a silk kimono. His real name was probably something like Fukutaro or Fukumatsu, but it had been shortened and prefaced with the letter o in imitation of a practice common among the sons of wealthy families. “You had to say it too, didn’t you!” Hiyoshi said, glaring at Ofuku. He did not care when the other boys called him monkey, but Ofuku was different. “Have you forgotten that I’m the one who always sticks up for you, you spineless jellyfish!”
Yoshikawa Eiji (11 augustus 1892 – 7 september 1962)
Cover
De Spaanse schrijver, dichter, dramaturg en cineast Fernando Arrabal werd geboren in Melila, Spaans Marokko op 11 augustus 1932. Zie ook alle tags voor Fernando Arrabal op dit blog.
Uit: Viva la muerte
“La radio reposait sur l’ancienne table de nuit de grand-mère. Dans le tiroir de la table – où elle rangeait ses médailles, ses petits livres de messe, ses pastilles – tu mettais maintenant ton jeu de cartes, un grand agenda et des papiers. Dans le bas de la table de nuit – où grand-mère mettait son pot de chambre – tu rangeais maintenant le bottin.
(…)
Tante Clara m’a mis une serviette autour de chaque poignet, puis elle m’a ligoté encore avec une corde qu’elle a attaché de chaque côté du lit. Elle avait les mains froides. Moi, j’avais les yeux fermés; Quand je les ouvrais je voyais la lampe qui pendait du plafond.
Tante Clara ne m’a pas mis une serviette autour des chevilles. Elle me les a attachées avec une corde de chaque côté du lit. J’ai senti ses mains froides, mais je l’ai pas regardée.
Tante Clara m’a frappé avec la ceinture. Pour qu’on ne nous entende pas, je n’ai pas crié. Puis elle les a pris tous les deux dans ses mains froides. Je lui ai dit que ça, non. Tante Clara a dit que le Christ n’avait pas hésité à souffrir pour nous sauver. Elle me les a serrés petit à petit. Alors j’ai crié.
Tante Clara respirait comme lorsque je la fouettais. Puis j’ai senti qu’il se passait quelque chose de différent.
Quand tout a été terminé, tante Clara m’a dit que je devais aller me confesser tout de suite.”
Fernando Arrabal (Melila, 11 augustus 1932)
Scene uit de gelijknamige film uit 1971
De Amerikaanse schrijver en essayist Andre Dubus werd geboren op 11 augustus 1936 in Lake Charles, Louisiana. Zie ook alle tags voor Andre Dubus op dit blog.
Uit: Dancing After Hours
“He slipped into masturbation and nearly always, afterward, felt he was too old for this, too, and what he wiped from his hand onto the sheet was his dignity. But sometimes on long afternoons when he could think of nothing but Doreen Brodie, of phoning her and asking her for a date, of having dinner with her, of making love with her, and so falling in love with her, he resorted to the dry and heartless caress of his hand; then, his member spent and limp as his soul, he focused clearly on his life again, and he did not call Doreen. He had married friends and went to their homes for dinner, or joined them at bars, but mostly he was alone in his apartment. So working nights, which had been an intrusion on his marriages and an interference with his dating, became a blessing. He started reading history or philosophy during the day, going for long walks, and keeping a journal in spiral notebooks. He wrote every morning before breakfast: reflections on what he read, on people at the restaurant, sketches of the town and river and sky as he saw them on his walks. He wrote slowly, used a large dictionary, and took pleasure in precise nouns, verbs, and adjectives. He liked working with colors. He wrote nothing painful or erotic; he did not want his children to feel pity or shame when they went through his effects after his death. For a summer and fall, a winter and part of a spring, Lee Trambath lived like this, till an April morning when he woke to the sound and smell of rain. As he dressed he remembered that yesterday he had meant to buy coffee, but, drawn by sunshine and a salty breeze from the sea, he had walked along the river, instead of to the store. He wanted to write about rain, try to put its smell and sound on paper. »
Andre Dubus (11 augustus 1936 – 24 februari 1999)
Zie voor nog meer schrijvers ook mijn blog van 11 augustus 2016 en ook mijn blog van 11 augustus 2011 deel 2.