Antoine-Roger Bolamba

De Congolese dichter, schrijver en journalist Antoine-Roger Bolamba werd geboren in Boma in de provincie Bas-Congo (tegenwoordig Congo Central) op 13 juli 1913. Al tijdens zijn vroege schooljaren toonde hij een groeiende belangstelling voor literatuur. Na het voltooien van zijn studie, werkte hij voor het FOREAMI (Koningin Elizabeth fonds voor medische hulp aan inheemse volkeren), daarna werd hij op voordracht van een hogere officier van het Belgische koloniale bestuur benoemd tot hoofdredacteur van het tijdschrift Brousse die net was opgericht. In deze periode begon hij zijn carrière als schrijver, essayist en dichter. In 1939 stuurde hij zijn werk “Les aventures de Ngoy”, de legendarische held van Bangala, naar de literaire wedstrijd van de l’Association des Amis de l’Art indigène, maar hij viel niet in de prijzen. In 1952 maakte Bolamba met een delegatie van Congolese schrijvers een officiële reis naar Europa, waar hij andere schrijvers uit zwart Afrika en het Caribisch gebied ontmoette. Maar het was in 1954 in Leopoldville dat Bolamba de Guinese dichter Leon-Gontran Damas ontmoette, die op een officiële reis was. Over deze ontmoeting zal Bolamba zijn eerste artikel schrijven in het blad “La voix du Congolais” die hij leidde. Kort na zijn ontmoeting met Damas publiceerde hij “Esanzo. Chants pour mon pays”. In 1956 nam hij met de schrijver Paul Lomami Tshibamba deel aan het congres van zwarte schrijvers en kunstenaars in Parijs rond het thema “Négritude”. In de jaren die volgen, zal hij zijn carrière als schrijver tussen haakjes zetten om zich aan de politiek te wijden. Hij werd in 1959 vice-president van de Parti de l’indépendance et de la liberté. Na de onafhankelijkheid zal hij posities in verschillende regeringen bekleden. Hij werd door Patrice Lumumba benoemd tot staatssecretaris voor informatie en culturele aangelegenheden, en later minister van Informatie in de regering van Adoula in 1963. Een van zijn beroemde gedichten “Lokolé” is geïnspireerd door de Mongoolse volkstraditie.

 

Les Voix Sonores

Frêle embarcation sur le dos des crocodiles
vous emportez de moi
le souvenir transparent de joie
Ma main au monde de l’amour
lance des pièces d’argent
Pour une fois
un monstre avale mon trésor

Au solitaire en l’île
l’épervier noir apporte un lambeau de bonheur
l’orgueil nimbé
bénit une foule idolâtre
Des paroles de miel coulent des lèvres
de l’Exilée qui se coiffe
loin des regards indiscrets

Nous prendrons dans nos filets
les poissons-serpents
merveilles de la saison creuse
en la rivière des génies

Le hasard fait sauter
les pièges obliques des yeux
Nous marcherons sur le chemin du sang
l’oreille attentive aux plaintes de l’huile
bouillant dans le pot des incantations

Belle la ceinture de lianes
qui ceint le front de la fiancée
quétant son aventure

Ce soir
un grand feu de joie
dans l’île promise

Et le cri
des paupières forcées
et les larmes
qui tombent comme perles
sur les joues
nous parleront de l’ardeur sombre
des minutes trop denses

La nuit
les pilons chantent bas dans les mortiers
touk touk touk touk !
les étoiles se font des confidences
au pays bleu d’en haut

Les athlètes moissonnent
les richesses des gynécées
et les vierges de bois poli
brûlent dans les vases sacrés
le parfum du pardon

 

 
Antoine-Roger Bolamba (13 juli 1913 – 2 juli 2002)