Dana Bönisch, Elizabeth Jolley, Apollon Maykov, Jacques Roumain, Fritz Weber

De Duitse schrijfster Dana Bönisch werd geboren op 4 juni 1982 in Frechen. Zie ook alle tags voor Dana Bönisch op dit blog.

Uit: Rocktage

„An den guten Tagen ging Puck zwischen den Leuten hindurch und konnte in ihre Seelen sehen und begriff ansatzweise die tausend Welten, die zwischen Neu-markt und Roncalliplatz parallel existierten, und er sah ganz deutlich einzelne Federn im Gefieder von schmut-zigen Vögeln, und er sah den fallenden Wassertrop-fen, und er sah Multivitaminbonbons in Mündern ver-schwinden, und er schrieb im Kopf Gedichte über alles, was er sah — und Musik existierte als fünftes Element, an guten Tagen. Rocktage. An schlechten Tagen ging Puck und sah die Leute hinter einer Mattscheibe, und wenn man sie mit den Fingerspitzen berührte, zischte es kurz und kalt, und man bekam einen gewischt. us gab keine Musik, an den schlechten Tagen.
»Hören Sie, Herr … Puck«, sagte Herr Kiel und fixierte etwas hinter Pucks Kopf, »so werden Sie nicht weit kom-men. Es gibt Regeln. Alle hier müssen sich dran halten, sonst funktioniert nichts.« Puck wusste nicht, meinte er mit »hier« die Erde? Oder die Redaktion? »Sie werden nicht weit kommen, wenn Sie so weitermachen.« »Kommt drauf an«, sagte Puck. »wo man hinwill.« Herr Kiel lachte kurz und hustend. Vor dem Fenster Flog eine Möwe kopfnickend vorbei.
»Auch Sie werden einmal sterben, Herr Kiek sagte Puck und ging
Draußen dominierte Beton, und die Sonne kam nicht wirklich zu den Leuten durch, die unten auf der Straße herumkrebsten. Puck ging schnell, er bekam Seitensti-che und konnte schlecht atmen. Er kramte in seiner Ta-sche nach dem Asthmaspray. fand es aber nicht. Seit-lich gegen die Schaufensterscheibe eines Sanitärladens gelehnt, wartete er ein paar Minuten. Mit einem Auge sah er sich im Spiegel, seine schattige Gesichtshälfte, die Augenhöhle wie ein dunkles Tal und irgendwo darüber schwarze strubbelige Boomer-Haare. Er wusste nicht. wohin. Das fiel ihm nun auf. Puck ging langsam weiter, sah sein Spiegelbild in die Sonne treten, raus aus der Schaufensterwelt von Rheu-maunterhosen und Inkontinenz-Beratungsbroschüren. Es war früher Frühling. Puck hoffte, wirklich da zu sein So, dass die anderen Leute ihn auch sehen konnten.“

Dana Bönisch (Frechen, 4 juni 1982)

De Australische schrijfster Elizabeth Jolley werd geboren op 4 juni 1923 in Birmingham, Engeland. Zie ook alle tags voor Elizabeth Jolley op dit blog.

Uit: The Orchard Thieves

“The aunt wanted to go out by herself. The aunt said she wanted quiet and fresh air. The aunt said she would walk alone. She said the nephews must walk with their grandmother. ‘This once,’ she said. ‘Your grandmother would like a walk,’ she told them. ‘Go with your grandmother.’ The aunt said the nephews could not go with her unless they first walked with their grandmother. The nephews could come with her later, the aunt said, she did not want the grandmother to explore with them along the cliff. The cliff path, the secret path on the rocky cliff, the aunt said, was uneven. The grandmother would not manage the path, she said. All those rocks.
The grandmother thought about the aunt wanting to walk alone. She thought it might be because the aunt wanted to meet someone. She would like, she told the grandsons, to have a walk with them. The grandmother turned the thoughts over in her mind. If the aunt wanted to meet someone all by herself, she, the grandmother, did not know who it could be. She hoped no harm would come to the aunt. She was afraid the aunt might be hurt in some way.The grandsons told the grandmother that they did not want to walk. The grandmother thought of the aunt wanting, as she had said, to walk alone. Hours had passed, and she had not come back. The grandmother told the grandsons that it was high time the aunt came home. She told them that they would go together to look for her. The grandmother walked along the rocky river path behind the grandsons, who were far ahead. At the end of the path, the grandmother saw the aunt sitting, a little way ahead on a tilted flat rock on the edge of a part of the cliff that was higher than the rest. Behind the aunt, and leaning over her, was a figure indistinguishable in the gathered darkness. The grandmother, with an extra strength, marched straight up to confront the stranger. Then the grandmother saw that the figure was not a man but an old pear tree stump leaning behind the aunt.She sat down on the rock with the others to rest and watched the calm and dark water of the river with them.”

Elizabeth Jolley (4 juni 1923 – 13 februari 2007)

De Russische dichter Apollon Nikolayevich Maykov werd geboren op 4 juni 1821 in Moskou. Zie ook alle tags voor Apollon Maykov op dit blog.

Swans

White Swans, ye harbingers of Spring, a greeting fond from me!
Rejoicing thrills within the breast of Mother Earth anew-
From her once more the flowers push forth ‘mid gleaming drops of dew,
And like the Swans, across my soul my dreams will lightly sweep,
And my heart blissful throbbing, ghostly tears of rapture weep.
O Spring I feel thy coming! And behold Thee, Poesy!

To Sleep

When shadows pale are sinking in hues the twilight weaves,
Upon the golden grain fields of gleaming wheaten sheaves-
Upon the emerald pastures and blue of forests deep,
When the soft mists of silver o’er the sea doth creep;
When ‘mid the reeds, the swan’s head is pillowed ‘neath her wings,
The stream to sleep is rocking, light flowing as she sings,-
Then to my hut o’er thatched with golden straw,- o’er grown
By frail acacia green and leafy oaks, I turn.
And there with greeting holy, in radiant starry crown-
Her scented locks with deepest of purple poppies bound,
And with one dusky gauze enveiled her snowy breast-
The Goddess comes to me with sweet desire of rest.
A faint and roseate fire about my brow she sheds,
Soft mystery of azure above my eyelids spreads,
Bends low upon my breast her regal star-crowned tresses
And on my mouth and eyes, the kiss of slumber presses!

Apollon Maykov (4 juni 1821 – 20 maart 1897)
Portret door Vasily Perov, 1872

De Haïtiaanse dichter, schrijver en politicus Jacques Roumain werd geboren op 4 juni 1907 in Port-au-Prince. Zie ook alle tags voor Jacques Roumain op dit blog.

Uit: Gouverneurs de la rosée

« Nous mourrons tous… — et elle plonge sa main dans la poussière ; la vieille Délira Délivrance dit : nous mourrons tous : les bêtes, les plantes, les chrétiens vivants, ô Jésus-Marie Sainte Vierge ; et la poussière coule entre ses doigts. La même poussière que le vent rabat d’une haleine sèche sur le champ dévasté de petit-mil sur la haute barrière de cactus rongés de vert-de-gris, sur les arbres, ces bayahondes1 rouillés. La poussière monte de la grand-route et la vieille Délira est accroupie devant sa case, elle ne lève pas les yeux, elle remue la tête doucement, son madras a glissé de côté et on voit une mèche grise saupoudrée, dirait-on, de cette même poussière qui coule entre ses doigts comme un chapelet de misère : alors elle répète : nous mourrons tous et elle appelle le Bon Dieu. Mais c’est inutile, parce qu’il y a, si tellement beaucoup de pauvres créatures qui hèlent le Bon Dieu de tout leur courage que ça fait un grand bruit ennuyant et le Bon Dieu l’entend et il crie : quel est, foutre tout ce bruit ? Et il se bouche les oreilles. C’est la vérité et l’homme est abandonné. Bienaimé, son mari, fume sa pipe, la chaise calée contre le tronc d’un calebassier. La fumée ou sa barbe cotonneuse s’envole au vent. — Oui, dit-il, en vérité, le nègre est une pauvre créature.
Délira semble ne pas l’entendre. Une bande de corbeaux s’abat sur les chandeliers. Leur croassement enroué racle l’entendement, puis ils se laissent tomber d’une volée, dans le champ calciné, comme des morceaux de charbon dispersés. Bienaimé appelle: Délira? Délira, ho? Elle ne répond pas. — Femme, crie-t-il. Elle lève la tête. Bienaimé brandit sa pipe comme un point d’interrogation : — Le Seigneur, c’est le créateur, pas vrai ? Réponds : Le Seigneur, c’est le créateur du ciel et de la terre, pas vrai? Elle fait: oui; mais de mauvaise grâce. — Eh bien, la terre est dans la douleur, la terre est dans la misère, alors, le Seigneur c’est le créateur de la douleur, c’est le créateur de la misère.
Il tire de courtes bouffées triomphantes et lance un long jet sifflant de salive.
Délira lui jette un regard plein de colère: — Ne me tourmente pas, maudit. Est-ce que j’ai pas assez de tracas comme ça ? La misère, je la connais, moi-même. Tout mon corps me fait mal, tout mon corps accouche la misère, moi-même. J’ai pas besoin qu’on me baille la malédiction du ciel et de l’enfer. Puis avec une grande tristesse et ses yeux sont pleins de larmes, elle dit doucement : — O Bienaimé, nègre à mozté… Bienaimé tousse rudement.”

Jacques Roumain (4 juni 1907 – 18 augustus 1944)
Cover

De Oostenrijkse schrijver Fritz Weber werd geboren op 4 juni 1895 in Wenen. Zie ook alle tags voor Fritz Weber op dit blog.

Uit:Granaten und Lawinen

„Das Auge sucht die erste Reihe der Angreifer, der Daumen tastet nach der Abzugsklappe. Es flammt aus dem Lauf, hämmert mit gleichmäßigen Schlägen. Leere Hülsen klirren an die Panzerwand, immer weiter frißt das Gewehr die Patronengurte in sich hinein.
Aus. Die Hände suchen die Lederlasche der nächsten Gurte, der Verschlußblock gleitet zurück, schnellt vor, der Daumen drückt auf die Klappe, wieder beginnt das Gewehr zu bellen. Gellende Schreie antworten von unten, man hört sie abgerissen durch das Knattern, Dröhnen und Heulen.
Auf einmal sprüht eine ganze Reihe schmetternder Explosionen hoch. Sie sind in unser Minenfeld geraten. Ein Knäuel von Menschen wälzt sich gegen den Waldrand, Schrapnells platzen über ihren Köpfen. Da und dort taumelt einer, rollt ins Gras. Aus dem Haufen zerfetzter Menschenleiber vor dem Drahtverhau, aus Trichtern und hinter Steinblöcken hervor kriechen einzelne, bleiben liegen, zucken unter aufklirrendem Eisen, kriechen weiter. Manche laufen wie irre zwischen den drehenden Lichtbündeln der Scheinwerfer hin und her, schießen in die Luft, fuchteln mit den Armen, bis sie plötzlich vornüberkippen und liegen bleiben.
…Das Feuer setzt aus. Da schreit es durch die Finsternis, schreit hundertstimmig, gellend, fürchterlich, schnarcht und röchelt. Schrapnellfeuer peitscht dazwischen und erstickt mit heißem Blei langsam die Marter der Getroffenen… „

Fritz Weber (4 juni 1895 – 1 juni 1972)
Tiroler Kaiserschützen im Kampf im Hochgebirge. Ansichtkaart van het Rode Kruis uit WO I

Gerelateerd

2 thoughts on “Dana Bönisch, Elizabeth Jolley, Apollon Maykov, Jacques Roumain, Fritz Weber”

De commentaren zijn gesloten

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.