Tomas Tranströmer, Henry James, Daniël Samkalden, Jérôme Lambert, Patrick Bernauw, Wilhelm Busch, Ina Boudier-Bakker

De Zweedse dichter en schrijver Tomas Tranströmer werd geboren in Stockholm op 15 april 1931. Hij is op 26 maart jongstleden overleden. Zie ook alle tags voor Tomas Tranströmer op dit blog.

De herinneringen zien mij

Een junimorgen als het te vroeg is
om te ontwaken en te laat om weer in te slapen.

Ik moet eruit, het groen in dat vol zit met
herinneringen, zij volgen mij met hun blik.

Ze zijn onzichtbaar, ze smelten totaal
samen met hun achtergrond, perfecte kameleons.

Ze zijn zo dichtbij dat ik ze hoor ademen
hoewel de vogelzang oorverdovend is.

 

Vertaald door J. Bernlef

 

Allegro

After a black day, I play Haydn,
and feel a little warmth in my hands.

The keys are ready. Kind hammers fall.
The sound is spirited, green, and full of silence.

The sound says that freedom exists
and someone pays no tax to Caesar.

I shove my hands in my haydnpockets
and act like a man who is calm about it all.

I raise my haydnflag. The signal is:
“We do not surrender. But want peace.”

The music is a house of glass standing on a slope;
rocks are flying, rocks are rolling.

The rocks roll straight through the house
but every pane of glass is still whole.

 

Tracks

2 A.M. moonlight. The train has stopped
out in a field. Far off sparks of light from a town,
flickering coldly on the horizon.

As when a man goes so deep into his dream
he will never remember he was there
when he returns again to his view.

Or when a person goes so deep into a sickness
that his days all become some flickering sparks, a swarm,
feeble and cold on the horizon

The train is entirely motionless.
2 o’clock: strong moonlight, few stars.

 

Vertaald door Robert Bly

 
Tomas Tranströmer (15 april 1931 – 26 maart 2015)

 

De Amerikaanse schrijver Henry James werd geboren in New York op 15 april 1843. Zie ook alle tags voor Henry James op dit blog.

Uit: Washington Square

“At the time at which we are chiefly concerned with him he was some fifty years of age, and his popularity was at its height. He was very witty, and he passed in the best society of New York for a man of the world—which, indeed, he was, in a very succinct degree. I hasten to add, to anticipate possible misconception, that he was not the least of a charlatan. He was a thoroughly honest man—honest in a degree of which he had perhaps lacked the opportunity to give the complete measure; and, putting aside the great good nature of the circle in which he practiced, which was rather fond of boasting that it possessed the “brightest” doctor in the country, he daily justified his claim to the talents attributed to him by the popular voice. He was an observer, even a philosopher, and to be bright was so natural to him, and (as the popular voice said) came so easily, that he never aimed at mere eVect, and had none of the little tricks and pretensions of ­second-­rate reputations. It must be confessed that fortune had favored him, and that he had found the path to prosperity very soft to his tread. He had married, at the age of ­twenty-­seven, for love, a very charming girl, Miss Catherine Harrington, of New York, who, in addition to her charms, had brought him a solid dowry. Mrs. Sloper was amiable, graceful, accomplished, elegant, and in 1820 she had been one of the pretty girls of the small but promising capital which clustered about the Battery and overlooked the Bay, and of which the uppermost boundary was indicated by the grassy waysides of Canal Street. Even at the age of ­twenty-­seven Austin Sloper had made his mark to mitigate the anomaly of his having been chosen among a dozen suitors by a young woman of high fashion, who had ten thousand dollars of income and the most charming eyes in the island of Manhattan. These eyes, and some of their accompaniments, were for about five years a source of extreme satisfaction to the young physician, who was both a devoted and a very happy husband. »

 
Henry James (15 april 1843 – 28 februari 1916)
Portret door John Singer Sargent, 1913

 

De Nederlandse schrijver, columnist, kleinkunstenaar en zanger Daniël Samkalden werd geboren op 15 april 1979 in Naarden. Zie ook alle tags voor Daniël Samkalden op dit blog.

Uit: Respect (Column)

“Ik was deze zomer in Lhasa en Teheran, maar nergens kun je het krijgen als in Amsterdam. Gisteravond wilde ik precies hier een taxi nemen. Ik probeerde het bij drie auto’s waar ‘taxi’ op stond; allen weigerden me thuis te brengen. ‘Dat zijn die kutmoslims die het voor de hele branche verpesten’, zei tenslotte de Amsterdamse chauffeur die zelf zijn meter vergat aan te zetten en me voor mijn deur 15 euro rekende. In Iran halen de kutmoslims je uit de trein om je voor 50 cent naar een andere provincie te rijden en ze zullen ook nog voor je koken.
Om mij heen gaat het verkeer ongeregeld zijn gang. De politiemeisjes hebben zich op hun fiets gehesen alsof ze een kameel gaan bereiden en met een ultralichte versnelling maken ze de oversteek. ‘Problemen?’, vragen ze niet aan mij. ‘Deze onbeschofte meneer is te respectloos om een beetje respect voor mij op te brengen’. ‘Dat is niet zo mooi. Dan zullen wij daar even een proces-verbaal van opmaken’, zegt een van de meisjes.
Over de schouder van de agente zie ik het aankomen. Een taxi rijdt achteruit weg van de stoep, terwijl een ander op het laatste moment voorsorteert om af te slaan. Een klap en het gerinkel van glas. Even staat alles stil. Dan stormen de chauffeurs uit hun glanzende Mercedessen, vloeken woorden die ik niet ken en sta ik weer alleen op de vluchtheuvel.

 
Daniël Samkalden (Naarden, 15 april 1979)

 

De Franse schrijver Jérôme Lambert werd geboren op 15 april 1975 in Nantes. Zie ook alle tags voor Jérôme Lambert op dit blog.

Uit: J’aime pas le lundi

« Oui, en effet, on aime le foot en général à mon âge. ET ALORS ? Est-ce que j’ai une tête à faire du foot le mercredi ? Non, je n’aime pas le foot en particulier ni les sports collectifs en général. Ça ne veut pas dire que je suis un cas perdu et ça n’a rien à voir avec le fait d’avoir mauvais caractère. Ce n’est pas obligatoire dans l’existence d’un homme de savoir marquer un but dans la boue en short, que je sache. Des tas de gens réussissent leur vie sans enfiler une paire de crampon, non ?
Et sans manger d’endives.
Enfin, j’espère,sinon les soixante prochaines années s’annoncent mal pour moi. »
(…)

Je ne sais pas pourquoi je me suis confié à elle [sa grand-mère]. C’était la première fois et je n’avais rien prémédité. Je ne croyait plus depuis longtemps à cette légende des Ancêtres Qui Connaissent Tout De La Vie, mais j’avais l’impression qu’elle pouvait entendre, me laisser parler, simplement, sans jugement, sans questions morales, sans me demander si c’était bien ou mal, s’il y avait un moyen de réparer les choses. Elle était assise en face de moi, je la sentais présente d’une manière qui se passait de mots et même de gestes, elle me regardait attentivement et sans lourdeur.”

 
Jérôme Lambert (Nantes,15 april 1975)

 

De Vlaamse schrijver, cenarist, acteur en regisseur Patrick Bernauw werd geboren op 15 april 1962 in Aalst. Zie ook alle tags voor Patrick Bernauw op dit blog.

Uit: De paus van Satan

“Het was in het jaar 1888 dat ik de geforceerde banaliteiten en de rigide structuren van de roman voorgoed en bewust inruilde voor een eigen vorm van geschiedschrijving, die geen behoefte had aan een begin, een midden en een slot waarin alles netjes werd verklaard. Een roman heeft zin, betekenis, een doel. De geschiedenis daarentegen is voor een man met talent niet meer dan een kapstok om zijn ideeën en stijl aan op te hangen, die de gebeurtenissen kleuren met zijn temperament of vervormen met zijn vooroordelen. Documenten en bronnen – hoe betrouwbaar ze ook lijken – worden immers voortdurend herzien en tegengesproken door andere stukken die later zijn opgedoken, niet minder authentiek lijken dan de eerste en op hun beurt wachten om verworpen te worden doorweer nieuwe ontdekkingen.
Het is waar, blinde mollen doken toen en masse onder in stoffige archieven. Het schrijven van geschiedenisboeken waarin ze beschimmelde bevindingen recycleerden, was niet meer dan een uitlaatklep voor hun pedanterie, die met een of andere medaille werd beloond door een of ander instituut. Geschiedenis is wellicht de meest infantiele van alle misleidingen: Clio heeft het hoofd van een sfinx. Hoe kunnen we ervan dromen de waarheid over de middeleeuwen te presenteren als we niet eens in staat zijn een volledig verslag van de Revolutie te geven?
Juist dat was precies wat mij zo aantrok in de geschiedschrijving. Geschiedenis geeft geen antwoorden, geschiedenis stelt vragen. En in die jaren probeerde ik een historicus te zijn, jazeker. Het was ook mijn beroep, dit zoeken naar een waarheid die – zodra ze was geformuleerd – zo feitelijk mogelijk werd onderbouwd. “

 
Patrick Bernauw (Aalst, 15 april 1962)

 

De Duitse dichter en tekenaar Wilhelm Busch werd geboren in Wiedensahl op 15 april 1832. Zie ook alle tags voor Wilhelm Busch op dit blog.

Sei ein braver Biedermann

Sei ein braver Biedermann,
Fange tüchtig an zu loben!
Und du wirst von uns sodann
Gerne mit emporgehoben.

Wie, du ziehst ein schiefes Maul?
Willst nicht, daß dich andre adeln?
Na, denn sei mir nur nicht faul
Und verlege dich aufs Tadeln.

Gelt, das ist ein Hochgenuß,
Schwebst du so mit Wohlgefallen
Als ein sel‘ger Kritikus
Hocherhaben über allen.

 

Mein Freund, an einem Sonntagmorgen

Mein Freund, an einem Sonntagmorgen,
Tät sich ein hübsches Rößlein borgen.
Mit frischem Hemd und frischem Mute,
In blanken Stiefeln, blankem Hute,
Die Haltung stramm und stramm die Hose,
Am Busen eine junge Rose,
So reitet er durch die Alleen,
Wie ein Adonis anzusehen.

Die Reiter machen viel Vergnügen,
Wenn sie ihr stolzes Roß bestiegen.

Nun kommt da unter sanftem Knarren
Ein milchbeladner Eselskarren.
Das Rößlein, welches sehr erschrocken,
Fängt an zu trappeln und zu bocken,
Und, hopp, das war ein Satz, ein weiter!
Dort rennt das Roß, hier liegt der Reiter,
Entfernt von seinem hohen Sitze,
Platt auf dem Bauche in der Pfütze.

Die Reiter machen viel Vergnügen,
Besonders, wenn sie drunten liegen.

 
Wilhelm Busch (15 april 1832 – 9 januari 1908)
Wilhelm Busch: Selbstbildnis in holländischer Tracht, rond 1870

 

De Nederlandse schrijfster Ina Boudier-Bakker werd geboren in Amsterdam op 15 april 1875. Zie ook alle tags voor Ina Boudier-Bakker op dit blog.

Uit: De straat

“Kerels, bruingebrand, met felle ogen in de verweerde gezichten, leidden de kleine schonkige paarden aan de teugel; slordige vrouwen en wilde kinderen hurkten op de wagens en gluurden door de raampjes. En hun luidruchtigheid, hun kalme brutaalheid, hun uiterlijk van onverschillige vagebonden, sloeg als een kreet in de rust der straat. Al wat op die karren lag werd afgeladen; uit de huizen keken de mensen met starre onbewogen gezichten, maar met ogen, die vastgehouden werden, naar wat er gebeurde. En eromheen groepten de kinderen uit alle buurtjes samengeklit; begerig kijkend, betastend, springend over de stapels planken en zeilen – minachtend scheldend op wat daar vreemds was, wat ze wantrouwden en haatten als niet bij hen behorend, maar dat hen trok met een machtige bekoring.
De kerels bouwden. Onbekommerd te midden van de rust, de vijandige rust van de straat, bouwden ze ook ditmaal hun vreemde wereld van één week daar op; wrongen zij zich met niets ontziend gelach, lawaai en gevloek tussen de verbeten stilte der straat.
En na een rumoerige avond en halve nacht, stond daar in de blanke najaarsmorgen een kleine vreemde stad van gesloten tenten en kramen, geborgen hun geheim achter de dichte zeilen.
Op de sociëteit voor de ramen zaten de heren van het stadje en zagen toe. De secretaris en de ontvanger speelden domino – dat deden zij iedere middag. Zij speelden zonder hartstocht, zonder fijnheid; zij speelden als het accompagnement van hun twintigjarige bijna woordenloze vriendschap. Schouder aan schouder streden ze hun strijd van eerlijke, stille mannen – een strijd die ze niet begrépen, maar wisten en doorkenden van elkaar. En over de brugjes van dominostenen kwam in de middag het enkele woord dat de ander voldoende was een hele situatie te vatten – het woord dat die dag tekende als een triomferend volbrachte worsteling, een nederlaag, een nieuwe zorg.”

 
Ina Boudier-Bakker (15 april 1875 – 26 december 1966)
Gedenksteen in Vianen

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 15e april ook mijn blog van 15 april 2013 en ook mijn blog van 15 april 2012 deel 1 en ook deel 2 en eveneens deel 3.