De Poolse dichter, schrijver en essayist Zbigniew Herbert werd geboren op 29 oktober 1924 in Lemberg. Zie ook alle tags voor Zbigniew Herbert op ditblog en ook mijn blog van 29 oktober 2009 en ook mijn blog van 29 oktober 2010.
Meneer Cogito’s twee benen
Het linkerbeen is normaal
optimistisch kun je zeggen
aan de korte kant
jongensachtig
glimlachend in de spieren
met een welgevormde kuit
het rechter
miserabel –
mager
met twee littekens
het ene langs de achillespees
het andere ovaal
lichtroze
de smadelijke herinnering aan een vlucht
links
is geneigd tot huppelen
tot dansen
geeft te veel om het leven
om iets te riskeren
rechts
is edelmoedig stijf
spot met elk gevaar
en zo
trekt
op zijn beide benen
links te vergelijken met Sancho Pancha
en rechts
herinnerend aan de dolende ridder
meneer Cogito
de wereld door
licht wankelend
Vertaald door Gerard Rasch
Zbigniew Herbert (29 oktober 1924 – 28 juli 1998)
Cover
De Russische schrijver en wetenschapsfilosoof Aleksandr Aleksandrovitsj Zinovjev werd geboren in Pachtino op 29 oktober 1922. Zie ook mijn blog van 29 oktober 2010 en eveneens alle tags voor Aleksandr Zinovjev op dit blog.
Uit: Global Suprasociety and Russia (Vertaald door Helen Shelestiuk)
“All famous theories of social evolution proceed from the explicit or implicit view on history of mankind as an ungoverned natural process, beyond human will and conscious planning. This view was formed at a time, when people knew very little about the laws of their social life and had few ways of influencing their own evolution, let alone controlling it. The powers of mankind were not enough to manage history: there were several rivaling alliances, and the idea of international unity seemed an unattainable utopia. There were regions with great autonomy and even those independent of the mainstream evolution tendencies.
But beginning with the latter half of the 20th century the situation in the world fundamentally changed, so that the view on history as a natural process has become an anachronism. Humankind has entered an era when evolution no longer develops by its own freaks, but rather by conscious deliberate planning. In fact, planning has become the dominant factor in the range of factors conditioning history. Multitudes of people and huge resources have been involved in history; acting for the same end, they have enhanced the role of the subjective factor in history. This, coupled with the achievements in the research of social phenomena, processes and human behavior, has resulted in the situation, when the measure of control over history and the efficiency of trimming its course to plans have grown. On the pragmatic side, mass communications, manipulation technologies and means of solving problems on a large scale have become incredibly sophisticated. Immense intellectual powers and great resources have been put on to solving numerous problems, so that the percentage of unforeseen, unexpected historical developments has been drastically reduced as compared with predictable and planned ones. All the mentioned factors have combined to bring about a qualitative change in human evolution. »
Aleksandr Zinovjev (29 oktober 1922 – 10 mei 2006)
In 1999
De Duitse schrijver Georg Julius Leopold Engel werd geboren op 29 oktober 1866 in Greifswald. Zie ook alle tags voor Georg Julius Leopold Engel op dit blog en ook mijn blog van 29 oktober 2010.
Uit:Die Prinzessin und der Heilige
“Fast ein Mond war verglommen, seit der Graf seinen Gutshof verlassen, und die Schlossherrin lauschte noch immer bangsam den Stimmen der Einsamkeit nach, als müssten ihr diese etwas Ungeahntes, mit Schrecken Bekleidetes zuflüstern. Allein nichts änderte sich in ihrem gleichmässigen Leben. Die Kinder sprangen und sangen um sie her, allmählich verstummten sogar ihre Fragen nach dem fremden Mann, der ihr Vater sein sollte, und wenn die junge Mutter häufig am Fenster lehnte, um mit geheimem Schauer ihren Blick zu der Fürstenburg zu erheben, wo sie das lebende Schicksal wohnhaft wähnte, dann wiesen die kleinen belustigt nach den Dachkappen und Zinnen des Kastells, weil sich um das graue Gemäuer sogar im hellen Licht des Tages Scharen von Raben und Krähen tummelten.
Sonst aber nahte sich der blonden Gräfin von dort droben nichts Unwillkommenes, ja der vielbeschäftigte Herzog selbst, obwohl er zur Befriedung und um des nötigen Aufbaus willen Tag und Nacht seine verwüsteten Lande durchstreifte, für das verlassene Weib blieb er unsichtbar, und nur durch seinen vertrauten Diener Jakob Pantak zeigte er sich gelegentlich bemüht, das Leid ihrer leeren Stunden mit den Gaben des Reichtums zu lindern. Bald schickte er ihr Wildbret von seinen Jagden, bald köstliche Früchte seiner Gärten, ja einmal vermochte es der demütige Sklave seines Herrn in der Tat, das Herz der Beschenkten heisser und leidenschaftlicher aufflammen zu lassen. Eines Morgens nämlich tönte ein Horn auf der Landstrasse, und als Adelheid wissbegierig an dem Ausguck des Gabunenhofes erschien, da sah sie, wie der Pantak sich dreimal vor ihr bis auf den Hals seiner Mähre neigte, während zwei berittene Söldner hinter ihm die gelben Fähnlein des Herzogs flattern liessen.
„Gute Kunde,“ rief der Hauptmann im Absteigen ehrerbietig der Erstaunten zu, und gleich darauf stand er vor ihr in demselben Gemach, in dem er vor kurzem des Hauses heiligste Flamme erstickt hatte. Jetzt aber glänzte sein fettes Antlitz vor Wohlwollen und Mitfreude“.
Georg Engel (29 oktober 1866 – 19 oktober 1931)
De Franse schrijver, toneelauteur en beroepsdiplomaat Jean Giraudoux werd geboren op 29 oktober 1882 in Bellac/Haute-Vienne. Zie ook alle tags voor Jean Giraudoux op dit blog en ook mijn blog van 29 oktober 2010.
Uit: La guerre de Troie n’aura pas lieu
« CASSANDRE
Moi je ne vois rien, coloré ou terne. Mais chaque être pèse sur moi par son approche même.
À l’angoisse de mes veines, je sens son destin.
HÉLÈNE
Moi, dans mes scènes colorées, je vois quelquefois un détail plus étincelant encore que les autres. Je ne l’ai pas dit à Hector. Mais le cou de son fils est illuminé, la place du cou où bat
l’artère…
CASSANDRE
Moi, je suis comme un aveugle qui va à tâtons. Mais c’est au milieu de la vérité que je suis aveugle. Eux tous voient, et ils voient le mensonge. Je tâte la vérité.
HÉLÈNE
Notre avantage, c’est que nos visions se confondent avec nos souvenirs, l’avenir avec le
passé ! On devient moins sensible… C’est vrai que vous êtes sorcière, que vous pouvez évoquer la paix ?
CASSANDRE
La paix ? Très facile. Elle écoute en mendiante derrière chaque porte… La voilà. La paix apparaît.
HÉLÈNE
Comme elle est jolie !
LA PAIX
Au secours, Hélène, aide-moi !
HÉLÈNE
Mais comme elle est pâle.
LA PAIX
Je suis pâle ? Comment, pâle ! Tu ne vois pas cet or dans mes cheveux ?
HÉLÈNE
Tiens, de l’or gris ? C’est une nouveauté…
LA PAIX
De l’or gris ! Mon or est gris ? La paix disparaît.
HÉLÈNE
Elle a disparu ? »
Jean Giraudoux (29 oktober 1882 – 31 januari 1944)
Claude François Delorme. Hector adressant des reproches à Pâris (1824)
De Franse dichter André Chénier (eigentlich André Marie Chénier ofde Chénier) werd geboren op 29 oktober 1762 in Galata bij Constantinopel. Zie ook alle tags voor André Chénier op dit blog en ook mijn blog van 29 oktober 2010.
Triste vieillard…
(Saint-Lazare)
Triste vieillard, depuis que pour tes cheveux blancs
Il n’est plus de soutien de tes jours chancelants,
Que ton fils orphelin n’est plus à son vieux père,
Renfermé sous ton toit et fuyant la lumière,
Un sombre ennui t’opprime et dévore ton sein.
Sur ton siège de hêtre, ouvrage de ma main,
Sourd à tes serviteurs, à tes amis eux-même,
Le front baissé, l’oeil sec et le visage blême,
Tout le jour en silence à ton foyer assis,
Tu restes pour attendre ou la mort ou ton fils.
Et toi, toi, que fais-tu, seule et désespérée,
De ton faon dans les fers lionne séparée ?
J’entends ton abandon lugubre et gémissant ;
Sous tes mains en fureur ton sein retentissant,
Toit deuil pâle, éploré, promené par la ville,
Tes cris, tes longs sanglots remplissent toute l’île.
Les citoyens de loin reconnaissent tes pleurs.
” La voici, disent-ils, la femme de douleurs ! “
L’étranger, te voyant mourante, échevelée,
Demande : ” Qu’as-tu donc, ô femme désolée ! “
– Ce qu’elle a ? Tous les dieux contre elle sont unis
La femme désolée, elle a perdu son fils !
Terre, terre chérie
……………….. Terre, terre chérie
Que la liberté sainte appelle sa patrie ;
Père du grand sénat, ô sénat de Romans,
Qui de la liberté jetas les fondements ;
Romans, berceau des lois, vous, Grenoble et Valence,
Vienne, toutes enfin, monts sacrés d’où la France
Vit naître le soleil avec la liberté !
Un jour le voyageur par le Rhône emporté,
Arrêtant l’aviron dans la main de son guide,
En silence et debout sur sa barque rapide,
Fixant vers l’orient un oeil religieux,
Contemplera longtemps ces sommets glorieux ;
Car son vieux père, ému de transports magnanimes,
Lui dira : ” Vois, mon fils, vois ces augustes cimes. “
Au bord du Rhône, le 7 juillet 1790
André Chénier (29 oktober 1762 – 25 juli 1794)
Borstbeeld door de beeldhouwer David d’Angers, 1839
Onafhankelijk van geboortedata
De Nederlandse schrijver Lodewijk van Oord werd geboren in Madrid in 1977. Zie ook alle tags voor Lodewijk van Oord op dit blog.
Uit:Alles van waarde
“‘“Wijnand Struif,’ sprak hij zachtjes door de intercom. ‘Ben ik nog op tijd?’
Hij duwde de deur van de leeszaal open en knikte het onbekende meisje achter de uitgiftebalie vluchtig toe. Uit de borstzak van zijn overhemd nam hij een vulpen en een stapel systeemkaartjes, die hij op de tafel tegenover de kasten met wetenschappelijke series, tijdschriften en congresbundels legde. Met een vinger tikte hij tegen het montuur van zijn bril, en scande met het hoofd op zijn rechterschouder de in goud gedrukte tijdschrifttitels.
De aantekeningen op de systeemkaartjes had hij eigenlijk niet nodig, met zijn geheugen was niets mis. Auteurs, titels en volumenummers raasden door zijn hoofd. Belangwekkend was het, dit wetenschappelijk bedrijf, en vooral op namiddaguren als deze beschouwde hij het als een groot voorrecht eraan te mogen deelnemen. De uren tussen vier en zes, het moment van de dag waarop de universitaire bedrijvigheid om hem heen juist langzaam indutte, waren de uren waarop het hem echt menens werd; gedistilleerde tijd die, effectief benut, de kracht van een werkweek kon hebben. Tevredenheid, geluk; het denken dat het hoofd verliet om even het hart in te sijpelen.
Hij had eens geprobeerd, op een zaterdagmiddag een paar jaar geleden, dit bijzondere gevoel in een gedicht te verwoorden. Dat viel nog niet mee, de structuur van de versregels stond hem niet toe zich heel precies uit te drukken. Ook in het vinden van rijmwoorden was hij niet erg bedreven. Na enkele uren ploeteren gaf hij er de brui aan. Een wetenschappelijk artikel, een gedegen betoog met noten en appendices, dat was zijn soort poëzie. Zijn wereldbeeld kende geen rijmwoorden, en hij bedacht dat het goed was om dat nu voor eens en voor altijd zeker te weten.”
Lodewijk van Oord (Madrid, 1977)