Bij de Derde Advent
De Annunciatie, Fra Angelico, rond 1430
The Annunciation
The angel and the girl are met.
Earth was the only meeting place.
For the embodied never yet
Travelled beyond the shore of space.
The eternal spirits in freedom go.
See, they have come together, see,
While the destroying minutes flow,
Each reflects the other’s face
Till heaven in hers and earth in his
Shine steady there. He’s come to her
From far beyond the farthest star,
Feathered through time. Immediacy
Of strangest strangeness is the bliss
That from their limbs all movement takes.
Yet the increasing rapture brings
So great a wonder that it makes
Each feather tremble on his wings.
Outside the window footsteps fall
Into the ordinary day
And with the sun along the wall
Pursue their unreturning way.
Sound’s perpetual roundabout
Rolls its numbered octaves out
And hoarsely grinds its battered tune.
But through the endless afternoon
These neither speak nor movement make,
But stare into their deepening trance
As if their gaze would never break.
Edwin Muir (15 mei 1887 -3 januari 1959)
De Nederlandse schrijver en televisiemaker Adriaan van Dis werd op 16 december 1946 geboren in het Noord-Hollandse Bergen aan Zee. Zie ook alle tags voor Adriaan van Dis op dit blog.
Uit: Buitenlandse literatuur. De onverslijtbare boeken van mijn jeugd
“Mijn eerste letters werden erin geramd. De A was een tik op mijn vingers omdat ik het streepje tussen de pootjes vergat, de B was een tik op mijn wang omdat het bovenste lusje beefde. Mijn vader vond dat ik op mijn derde het lezen en schrijven machtig moest zijn. Hij had een militaire opleiding genoten en meende dat slaag de beste leerschool was. Hij bleek krankzinnig. De kiemen in zijn kop lieten hem jong sterven, dus ik heb niet lang last van hem gehad. Vervelend was wel dat ik in de eerste klas van de lagere school niet nog eens bereid was het alfabet te leren. Ik had geen juffrouw meer nodig. Mijn handschrift had al eigenwijze trekken en zinnen las ik zonder haperen. Maar deze vaardigheid werd mij door mijn klasgenoten niet in dank afgenomen. Een vuist op mijn wang, pootje gelicht, het ventiel uit mijn band – ik had mij aan de regels van de klas te houden. Ik telde graag mee en paste mij aan. Na een maand vergat ik het streepje van de A en veinsde geen woord te kunnen lezen.
Ik kan dan ook niet zeggen dat ik op de lagere school een hartstochtelijk lezer was. Ik schreef geen zin meer zonder fouten. ‘Leesblind’, zeiden de juffen. Mijn vader was toen al te ziek om te slaan.
De verhalen die grote indruk op mij maakten, waren de verhalen die mijn oudere zusters mij voorlazen. Ik vrees dat mijn kijk op de wereld, mijn opvattingen over eerlijkheid en erotiek, nog steeds door sprookjes worden bepaald. Vrouwen zijn prinsessen, al dan niet opgesloten in torenkamers, mannen zijn ridders die hen bevrijden, maar de meeste mannen zijn gemeen, stiefmoeders deugen niet en arme mensen sterven met een glimlach op de lippen.
Wie zo denkt, mag niet doorleren. Ik was de enige uit mijn klas die te licht werd bevonden voor de middelbare school. Terwijl de anderen zich bogen over sommen waarin een mijnheer van A naar B fietste, verguldde ik een tak tot kerststukje.
Op de mulo lazen de meesten nog met hun vinger en hun lip. Daar durfde ik weer te spellen en te lezen. Ik borduurde een boekenlegger op handenarbeid maar die had ik zelden nodig, want voor het eerst van mijn leven las ik boeken in één adem uit. Boeken die zich afspeelden in verre landen, Schateiland, De familie Robinson, De graaf van Montecristo. Hoe meer ik wegdroomde, des te erger besefte ik de grenzen van de mulo.”
Adriaan van Dis (Bergen aan Zee, 16 december 1946)
De Engelse schrijfster Jane Austen werd geboren op 16 december 1775 in Steventon, Hampshire. Zie ook alle tags voor Jane Austen op dit blog.
Uit: Pride And Prejudice
“I see no occasion for that. You and the girls may go, or you may send them by themselves, which perhaps will be still better, for as you are as handsome as any of them, Mr. Bingley may like you the best of the party.”
“My dear, you flatter me. I certainly HAVE had my share of beauty, but I do not pretend to be anything extraordinary now. When a woman has five grown-up daughters, she ought to give over thinking of her own beauty.”
“In such cases, a woman has not often much beauty to think of.”
“But, my dear, you must indeed go and see Mr. Bingley when he comes into the neighbourhood.”
“It is more than I engage for, I assure you.”
“But consider your daughters. Only think what an establishment it would be for one of them. Sir William and Lady Lucas are determined to go, merely on that account, for in general, you know, they visit no newcomers. Indeed you must go, for it will be impossible for US to visit him if you do not.”
“You are over-scrupulous, surely. I dare say Mr. Bingley will be very glad to see you; and I will send a few lines by you to assure him of my hearty consent to his marrying whichever he chooses of the girls; though I must throw in a good word for my little Lizzy.”
“I desire you will do no such thing. Lizzy is not a bit better than the others; and I am sure she is not half so handsome as Jane, nor half so good-humoured as Lydia. But you are always giving HER the preference.”
“They have none of them much to recommend them,” replied he; “they are all silly and ignorant like other girls; but Lizzy has something more of quickness than her sisters.”
“Mr. Bennet, how CAN you abuse your own children in such a way? You take delight in vexing me. You have no compassion for my poor nerves.”
“You mistake me, my dear. I have a high respect for your nerves. They are my old friends. I have heard you mention them with consideration these last twenty years at least.”
Mr. Bennet was so odd a mixture of quick parts, sarcastic humour, reserve, and caprice, that the experience of three-and-twenty years had been insufficient to make his wife understand his character. HER mind was less difficult to develop. She was a woman of mean understanding, little information, and uncertain temper. When she was discontented, she fancied herself nervous. The business of her life was to get her daughters married; its solace was visiting and news.”
Jane Austen (16 december 1775 – 18 juli 1817)
Scene uit de tv-serie uit 1995 met Jennifer Ehle en Colin Firth
De Nederlandse schrijver Adriaan van der Veen werd geboren op 16 december 1916 in Schiedam. Zie ook alle tags voor Adriaan van der Veen op dit blog.
Uit:Ed. Hoornik
“Ed. Hoorniks leven in beeld, dat kan heel goed, mits wie bladert in dit prentenboek zijn werk in gedachten houdt. Vele van de afbeeldingen herinneren eraan dat hij al voor de oorlog een bekende, invloedrijke literaire figuur was. Weer andere foto’s verwijzen naar Hoornik als ‘de dubbelganger van zijn tijd’ zoals M. Nijhoff hem karakteriseerde, de wat eenzelvige man die nooit over zijn Dachau-ervaringen heenkwam. Hij leek ertoe voorbestemd: Vught en Dachau na de crisis en de werkloosheid, de burgeroorlog in Spanje en de vervolging van de joden. Sensitiviteit en ontvankelijkheid maakten hem in de collectieve lijdensgeschiedenis van zijn tijd weerloos deelgenoor, zoals alweer Nijhoff constateerde, ‘dupe van alles en schuldig aan alles’. Crisis, oorlog en massamoord, Hoornik kon zich met wat er gebeurde vereenzelvigen als slachtoffer maar nog beklemmender ook als veroorzaker van het kwaad. Voor zijn eigen gevoel bleef hij zelf nooit buiten schot. Een sterke emotionele stroom in zijn werk getuigde van deze dubbele betrokkenheid.
Hoorniks schuldgevoelens over wat de mensen overkwam vinden hun oorsprong, zoals hij zelf erkende, in zijn jeugd, na de dood van zijn moeder toen hij zeven jaar was en het opgeven van zijn rooms-katholieke geloof. Hij moest zich zijn leven lang blijven verzetten tegen alles wat hem in volstrekte moedeloosheid had kunnen doen wegzinken. Zijn talent zoals hij dat ontdekte en ontwikkelde was zijn sterkste hulpmiddel. Weerbaar was hij verder door een niet altijd makkelijk te richten levensdrang die hem rusteloos maakte, maar hem ook vervulde van nieuwsgierigheid en aandacht voor anderen.
Vorm kon hij aan zijn leven ten slotte alleen geven door zijn werk en de grote literaire ambitie die bij hem ontstond. Hoornik werd zoiets als een literaire strateeg.”
Adriaan van der Veen (16 december 1916 – 7 maart 2003)
Gids-avond Stedelijk Museum Amsterdam, 16 april 1956. Ed. Hoornik staande links, Adriaan van der Veen zittend helemaal rechts
De Engelse schrijver en songwriter Noël Coward werd geboren op 16 december 1899 in Teddington, Londen. Zie ook alle tags voor Noël Coward op dit blog.
Let’s do it
Mr. Irving Berlin
Often emphasizes sin
In a charming way.
Mr. Coward we know
Wrote a song or two to show
Sex was here to stay.
Richard Rodgers it’s true
Took a more romantic view
Of this sly biological urge.
But it really was Cole
Who contrived to make the whole
Thing merge.
He said the Belgians and Greeks do it
Nice young men who sell antiques do it,
Let’s do it, let’s fall in love.
Monkeys whenever you look do it,
Aly Khan and King Farouk do it,
Let’s do it, let’s fall in love.
Louella Parsons can’t quite do it,
For she’s so highly strung,
Marlene might do it,
But she looks far too young.
Each man out there shooting crap does it,
Davy Crockett in that dreadful cap does it,
Let’s do it, let’s fall in love.
Our famous writers in swarms do it,
Somerset and all the Maughams do it,
Let’s do it, let’s fall in love.
The Brontes felt that they must do it,
Ernest Hemingway could-just-do it,
Let’s do it, let’s fall in love.
E. Allan Poe-ho! ho! ho!-did it,
But he did it in verse.
Stowe did it,
But she had to rehearse.
Tennessee Williams self-taught does it,
Kinsey with a deafening report does it.
Let’s do it, let’s fall in love.
In the Spring of the year
Inhibitions disappear
And our hearts beat high,
We had better face facts
Every gland that overacts
Has an alibi
For each bird and each bee,
Each slap-happy sappy tree,
Each temptation that lures us along
Is just Nature elle-meme
Merely singing us the same
Old song.
In Texas some of the men do it
Others drill a hole-and then do it,
Let’s do it, let’s fall in love
West Point cadets forming fours do it,
People say all those Gabors do it,
Let’s do it, let’s fall in love.
My kith and kin, more or less, do it,
Every uncle and aunt,
But I confess to it-
I’ve one cousin that can’t.
Teenagers squeezed into jeans do it,
Probably we’ll live to see machines do it,
Let’s do it, let’s fall in love.
Each baby bat after dark does it,
In the desert Wilbur Clark does it
Let’s do it, let’s fall in love.
We’re told that every hormone does it,
Victor Borge all alone does it,
Let’s do it, let’s fall in love.
Each tiny clam you consume does it,
Even Liberace-we assume-does it,
Let’s do it, let’s fall in love!
Noël Coward (16 december 1899 – 26 maart 1973)
Hier met actrice en zangeres Gertrude Lawrence
De Antilliaanse dichter en schrijver Tip Marugg werd geboren op 16 december 1923 in Willemstad, Curaçao. Zie ook alle tags voor Tip Marugg op dit blog.
de cactusdoorns steken niet
de cactusdoorns steken niet
alle liefde is verslapt
de strakke groene zuilen
zijn door de wind gebogen
in het negerlied dat zong
van mensen en van dieren
is de ziel verkoeld
er zijn hagelkorrels aan de bomen
door een mistroostig missieland
loop ik in de doffe zon
de cactusdoorns steken niet
er zijn hagelkorrels aan de bomen
Rode wereld
In de modder op het kerkhof
kotste ik bollen van armoede
uit
maar wat baten
balen stro
of gebeden
wanneer de weegschaal zelf
steeds schommelt?
Als modder niet weg kan
wassen
alle ontgoocheling en verdriet
door de wolken aangedragen
en aangeprezen,
dan kan
ook ik geen hoop koesteren
ooit vrij te hangen
in de lucht
en verlangen
dat de wereld zwart wordt.
Tip Marugg (16 december 1923 – 22 april 2006)
Portret door Nicolaas Porter
Zie voor nog meer schrijvers van de 16e december ook mijn vorige blog van vandaag.