De Duitstalige, Roemeense, schrijver en pastor Eginald Schlattner werd geboren in Arad op 13 september 1933. Zie ook alle tags voor Eginald Schlattner op dit blog en ook mijn blog van 13 september 2010.
Uit: Rote Handschuhe
“Woher wissen Sie das? Sie stehen ja mit dem Rücken zur Tür.”
“Ich hab’s gehört mit meine Ohren. Du aber, was hast ausgefressen?”
“Nichts, gar nichts!”
“Tja”, sagt er, “das glaubt jeder von sich selber, daß er ist unschuldig wie ein Mädchen, bevor sie in den Beichtstuhl kriecht. Auch ein Spion wie ich tut so glauben.”
Spion! Bis zur Stunde ein Fabelwesen in Romanen und Filmen, dem unsereiner nie Gefahr lief, leibhaftig zu begegnen. Nun steht er vor mir, zwar unansehnlich und bar jeder Glorie oder Dämonie, aber wirklich und wahr.
Ich beteuere: “Nichts habe ich mir zuschulden kommen lassen! Rein gar nichts. Wenngleich ich ein Siebenbürger Sachse bin, bin ich doch für den Sozialismus.” Und sage noch vieles, die Worte überschlagen sich, als wollte ich im Nu Realitäten schaffen.
“So ist es, bei der Securitate sein’s alle kommunistischer als der Papst. Hier wirft jeder seine Vergangenheit ab wie die Eidechs ihren Schwanz, wenn man drauf tut treten.”
Außerdem sei ich krank, leide an einer Art Entzündung der Seele. Zwangsideen überfielen mich wie Fieberschübe. “Dies hier ist pures Gift für mich, nicht zum Aushalten! Enge und düstere Räume haben die Ärzte ausdrücklich verboten…”
“Keiner tut es hier aushalten”, sagt Rosmarin, “es ist Gift für jeden. Auch mir haben die Ärzte verboten, eingesperrt zu gehn. Und seit damals tut meine Seele verbrennen im Feuer.”
“Viel Bewegung auf weiten Wiesen”, ich starre auf die weiße Wand, “das hat man mir empfohlen. Wiesen mit Gänseblümchen und Himmelschlüssel, mit Tannenwäldern, Höhenrauschen. Ja keine Konfliktsituationen. Und überhaupt, im Grunde genommen hab ich das Leben satt.”
“Dann bist hier gerade richtig.”
Er fragt, wie es mir beim Verhör ergangen sei. “Was wollten’s wissen?”
“Nichts. Nichts Besonderes. Herumgeredet haben sie. Das heißt nur zwei von ihnen, die anderen sind dagehockt wie Ölgötzen. Zuletzt haben sie mich nach einem gefragt, mit dem ich nie was zu tun gehabt habe.”
Eginald Schlattner (Arad, 13 september 1933)
De Amerikaanse schrijver, journalist en scenarist Warren Murphy werd geboren op 13 september 1933 in Jersey City, New Jersey. Zie ook alle tags voor Warren Murphy op dit blog en ook mijn blog van 13 september 2010.
Uit:The New Destroyer (Samen met James Mullaney)
“Dr. Personning is a genius,” the young woman said. “She’s opened my eyes to the reality of this bourgeois patriarchal society.” John didn’t think anyone still said “bourgeois” these days, and under normal circumstances he might have mentioned this. But this girl did not seem likely to respond well to criticism, so all he said was, “Hmm.” “Abzug was a pioneer, of course,” the girl said, whacking the book cover with the back of her hand, “but Zeigert is a fascinating figure. A proto-feminist from the early twentieth century, but she couldn’t stand the slowness of societal change, so she just dropped out. Disappeared in the 1940s.” “Sort of like Greta Garbo,” John suggested mildly. The girl’s eyes narrowed. “Who?” “She was a famous actress who dropped out of the limelight, I guess at the height of her celebrity or something. They chased her around for years after, trying to snap pictures of her, but she just wanted to be left alone.” The girl looked for something in his words to snarl at, but finding nothing she hummed a little noncommittal hum and sank into her seat. They rode in silence for a few long, awkward minutes until some vestigial polite impulse that Dr. Nora Personning and her fellow professors had not been able to eradicate completely surfaced in the girl and she asked what John Feathers did for a living. “I’m a research scientist for Cheyenne Tobacco,” he replied with a friendly smile. The next thing he knew, the girl was on her feet screaming bloody blue murder.”
Warren Murphy (New Jersey, 13 september 1933)
De Tsjechische dichter en immunoloog Miroslav Holub werd geboren op 13 september 1923 in Pilsen. Zie ook alle tags voor Miroslav Holub op dit blog.
Anatomy of a leap into the void
A. Use of the lift
going up
is permitted, provided
B. Use of the lift
going down
is not permitted, provided
C. Use of the lift
going up is
D. Use of the lift
going down is not
E. Use of the lift
going up
F. Use of the lift
going
G. Use of the lift
H. Is Is not
I. Use
J. U–
Miroslav Holub (13 september 1923 – 14 juli 1998)
De Duitse dichter en schrijver Johannes Poethen werd geboren in Wickrath op 13 september 1928. Zie ook alle tags voor Johannes Poethen op dit blog en ook mijn blog van 13 september 2010.
Gläubige landschaft
Gläubige landschaft
als ende nun die regentschaft des obersten zweifels
kindlich darin zu wohnen
andenken
gelöscht am weißen kai
als ende nun die regentschaft des obersten zweifels
und alles ist voll von mündern
Wo denn meine heimat sei
Wo denn meine heimat sei
auschwitz sag ich
hiroschima
aber das lügt aus mir
der rhein liegt dazwischen
dazwischen liegt die ägäis
und daß ich noch immer trinken will
und daß ich diese hütten baue
hier an den hang
dort ans meer
und zeile um zeile
in solchem wahn.
Johannes Poethen (13 september 1928 – 9 mei 2001)
Wickrath, Schloss
De Franse dichter en schrijver Francis Yard werd geboren op 13 september 1873 in Boissaye / Seine-Maritime.Zie ook alle tags voor Francis Yard op dit blog en ook mijn blog van 13 september 2010.
La chaumière
Souviens-toi de la chaumière,
Et du village, là-bas,
Où tu fis tes premiers pas
Dans la divine lumière.
C’était un long toit bossu,
Très humble, vêtu de chaume,
Plein de songes, le royaume
De l’hiver, tiède, moussu,
Souviens-toi. Les poutres sombres
Gardaient le parfum des jours,
Nos mille adieux sans recours,
L’odeur humaine des Ombres.
Malgré les printemps si purs
Et la Pâque ensoleillée,
Une couleur de veillée
Embrumait tous les vieux murs.
Rappelle-toi les histoires,
La légende au coin du feu,
Quand le vent des saisons noires
Faisait penser au bon Dieu.
Entends palpiter et vivre ,
Cœur somnolent de l’hiver,
La grande horloge d’hier
Au long balancier de cuivre.
Souviens-toi des feux de bois,
Brasiers d’or, flamme dansante,
C’est ton cœur, vieux pâtre, il chante
L’amour fervent d’autrefois.
Francis Yard (13 september 1873 – 28 februari 1947)
De Nederlandse wetenschapper en publicist, vrijdenker en anarchist Anton Constandse werd geboren in Brouwershaven op 13 september 1899. Zie ook alle tags voor Antn Constandse op dit blog en ook mijn blog van 13 september 2010
Uit: Kroniek van de buitenlandse politiek | Moskou, Washington en Peking
“In het verleden jaar verschenen boek van Lord Strang, Britain in world affairs, geeft de auteur een uitstekend beeld van de beginselen der Britse buitenlandse politiek, sinds onze stadhouder Willem III koning van Engeland werd tot aan de periode dat Groot-Brittannië ophield de grootste zeemogendheid te zijn, om als zodanig te worden opgevolgd door de Verenigde Staten van Noord-Amerika. Het overwegende principe waardoor zoals men weet de bewust handelende staatslieden in Londen werden geïnspireerd, was het handhaven van de ‘balance of power’ door middel van diplomatieke activiteit, financiële bijstand of druk, en door het sluiten van bondgenootschappen, om een machtsevenwicht te bewaren of te scheppen, dat oorlog zou kunnen voorkomen. In het beeld dat Lord Strang van die politiek geeft, tekenen zich twee mogelijkheden af: of wel Engeland verbindt zich met de zwakkere staten op het vasteland tegen de machtigste; of wel (en dan is zijn positie sterker) het treedt op als arbiter tussen twee continentale mogendheden van vrijwel gelijke kracht, en aldus kan het door zijn keuze zodanig de doorslag geven, dat het inderdaad ‘de situatie beheerst’. In dit laatste geval kan het zich bepalen tot ‘splendid isolation’, als neutraal bemiddelaar handelen en – mochten de twee rivalen in een oorlog worden verwikkeld – de doorslag geven bij het vaststellen van de vredesvoorwaarden. Wanneer Lord Strang de houding beschrijft van de Britten tegenover de Fransen ten tijde van hun revolutie en van de Napoleontische expansie, zegt hij: ‘De Fransen verleenden steun aan revolutionaire bewegingen in Europa. Toch zou Pitt zich niet bij de geallieerden (de vijanden van Frankrijk – C.) voegen, door Frankrijk in 1792 aan te vallen. In tegenstelling tot Burke was hij niet geneigd tot het voeren van een ideologische kruistocht. Onze oorlog tegen het revolutionaire Frankrijk was geen anti-revolutionaire kruistocht, evenmin als de oorlog van 1939 een anti-fascistische kruisvaarderskrijg was (hoewel vele mensen hem als zodanig ondersteunden) of het Noordatlantische Verdrag (zoals wij het zien, hoewel misschien niet zoals verscheidene Amerikanen het beschouwen) een instrument is voor een anti-communistische kruistocht.’ Hij had eraan kunnen toevoegen: de nato is ook geen instrument voor een ‘democratische ideologische oorlog’, en het regime van niet weinige westelijke geallieerden (men denke aan Spanje en Portugal, aan Perzië en Pakistan, aan Zuid-Vietnam en Formosa) bevestigt deze zienswijze.”
Anton Constandse (13 september 1899 – 23 maart 1985)
In 1973
De Nederlandse dichter, schrijver en taalkundige Muus Jacobse werd op 13 september 1909 als Klaas Hanzen Heeroma geboren op het waddeneiland Terschelling. Zie ook alle tags voor Muus Jacobse op dit blog en ook mijn blog van 13 september 2010
Abel
En Abel was de zaligheid en wies
Zoals een vrucht die rijp wordt in de zon,
Of hij alleen het paradijs herwon
Uit ontluistering en het verlies.
En Eva wou vergeten en zij wou
Van alles wat haar tot vervloeking was
Alleen onthouden dat zij moeder was
En dat de zaligheid was uit de vrouw.
En altijd als zij naar hem keek, dan zag
Zij hoe de wereld zou zijn zonder hem …
Leeg was de wereld, leeg haar eigen stem,
Toen zij de plaats vond waar hij nederlag.
‘Ach kind, wat hebben ze met jou gedaan,
Dat ik je vinden moet op deze plek,
Door het dun stof der aarde toegedekt,
Dat je mijn woorden niet meer kunt verstaan.
Want ik heb altijd wel de dood verwacht:
Een appel die ik tastte met mijn hand
En uit mijn greep gevallen in het zand,
Maar dat het zo was had ik niet gedacht.
Jij zag de wereld nog zo nieuw en rein,
Jij hoedde nog je dieren als een schat
En offerde aan God al wat je had.
Jij dood? Dat had niet moeten kunnen zijn.’
Maar Abel lag zo klein en machtig dat
Zij plots wist dat hij sterker was dan zij,
En al ver weg en aan de dood voorbij,
Terwijl zij in de dood gevangen zat.
Toen groef zij onder hem, totdat omsloot
Het grijze stof zijn ogen en zijn haar,
Zijn hals en zijn beminde schouderpaar,
En heel zijn lichaam rustte als in een schoot.
En Eva voelde hoe zijn leden slap
Zich voegden naar haar wil, als vormde hem
Haar droom tot een nieuw geboren worden in
De vreemde schoonheid van de zwangerschap.
Muus Jacobse (13 september 1909 – 21 november 1972)
Portret door Roeland Koning
De Engelse schrijver, journalist en literatuurcriticus John Boynton Priestley werd geboren in Bradford op 13 september 1894. Zie ook ook alle tags voor J. B. Priestley op dit blog en ook mijn blog van 13 september 2010
Uit: An Inspector Calls and Other Plays
« ACT TWO
At rise. scene and situation are exactly as they were at end of Act One. The INSPECTOR remains at the door for a few moments looking at SHEILA and GERALD. Then he comes forward, leaving door open behind him.
INSPECTOR (To GERALD) Well?
SHEILA (with hysterical laugh. to GERALD) You see? What did I tell you?
INSPECTOR What did you tell him?
GERALD (with an eflort) Inspector, I think Miss Birling ought to be excused any more of this questioning. She’s nothing more to tell you. She’s had a long, exciting and tiring day – we were celebrating our engagement. you know – and now she’s obviously had about as much as she can stand. You heard her.
SHEILA He means that I‘m getting hysterical now.
INSPECTOR And are you?
SHEILA Probably.
INSPECTOR Well. I don’t want to keep you here. I‘ve no more questions to ask you.
SHEILA No, but you haven’t finished asking questions have you?
INSPECTOR No.
SHEILA (to GERALD) You see? (To INSPECTOR.) Then I’m staying.
GERALD Why should you? It’s bound to be unpleasant and disturbing.
INSPECTOR And you think young women ought to be protected against unpleasant and disturbing things?”
J. B. Priestley (13 september 1894 – 14 augustus 1984)
Scene uit de film “An Inspector Calls” uit 2015