Eginald Schlattner, Warren Murphy, Miroslav Holub, Johannes Poethen, Francis Yard, Anton Constandse, Muus Jacobse, J. B. Priestley

De Duitstalige, Roemeense, schrijver en pastor Eginald Schlattner werd geboren in Arad op 13 september 1933. Zie ook alle tags voor Eginald Schlattner op dit blog en ook mijn blog van 13 september 2010.

Uit: Rote Handschuhe

“Woher wissen Sie das? Sie stehen ja mit dem Rücken zur Tür.”
“Ich hab’s gehört mit meine Ohren. Du aber, was hast ausgefressen?”
“Nichts, gar nichts!”
“Tja”, sagt er, “das glaubt jeder von sich selber, daß er ist unschuldig wie ein Mädchen, bevor sie in den Beichtstuhl kriecht. Auch ein Spion wie ich tut so glauben.”
Spion! Bis zur Stunde ein Fabelwesen in Romanen und Filmen, dem unsereiner nie Gefahr lief, leibhaftig zu begegnen. Nun steht er vor mir, zwar unansehnlich und bar jeder Glorie oder Dämonie, aber wirklich und wahr.
Ich beteuere: “Nichts habe ich mir zuschulden kommen lassen! Rein gar nichts. Wenngleich ich ein Siebenbürger Sachse bin, bin ich doch für den Sozialismus.” Und sage noch vieles, die Worte überschlagen sich, als wollte ich im Nu Realitäten schaffen.
“So ist es, bei der Securitate sein’s alle kommunistischer als der Papst. Hier wirft jeder seine Vergangenheit ab wie die Eidechs ihren Schwanz, wenn man drauf tut treten.”
Außerdem sei ich krank, leide an einer Art Entzündung der Seele. Zwangsideen überfielen mich wie Fieberschübe. “Dies hier ist pures Gift für mich, nicht zum Aushalten! Enge und düstere Räume haben die Ärzte ausdrücklich verboten…”
“Keiner tut es hier aushalten”, sagt Rosmarin, “es ist Gift für jeden. Auch mir haben die Ärzte verboten, eingesperrt zu gehn. Und seit damals tut meine Seele verbrennen im Feuer.”
“Viel Bewegung auf weiten Wiesen”, ich starre auf die weiße Wand, “das hat man mir empfohlen. Wiesen mit Gänseblümchen und Himmelschlüssel, mit Tannenwäldern, Höhenrauschen. Ja keine Konfliktsituationen. Und überhaupt, im Grunde genommen hab ich das Leben satt.”
“Dann bist hier gerade richtig.”
Er fragt, wie es mir beim Verhör ergangen sei. “Was wollten’s wissen?”
“Nichts. Nichts Besonderes. Herumgeredet haben sie. Das heißt nur zwei von ihnen, die anderen sind dagehockt wie Ölgötzen. Zuletzt haben sie mich nach einem gefragt, mit dem ich nie was zu tun gehabt habe.”

 
Eginald Schlattner (Arad, 13 september 1933)

Lees verder “Eginald Schlattner, Warren Murphy, Miroslav Holub, Johannes Poethen, Francis Yard, Anton Constandse, Muus Jacobse, J. B. Priestley”

Eginald Schlattner, Warren Murphy, Johannes Poethen, Francis Yard, Anton Constandse, Muus Jacobse, J. B. Priestley

De Duitstalige, Roemeense, schrijver en pastor Eginald Schlattner werd geboren in Arad op 13 september 1933. Zie ook alle tags voor Eginald Schlattnerop dit blog en ook mijn blog van 13 september 2010.

Uit: Das Klavier im Nebel

„Die Gäste durchquerten den Vorraum wie ein Minenfeld. Im venezianischen Salon waren die Perserteppiche mit einer Zellophanfolie geschützt. Schritt man darüber, kräuselte sich das ätherische Gebilde unter den Füßen. „Faites attention! Mon Dieu, mon Dieu! Les tapis, notre seule fortune!“ rief die Tante. Sie schlug die Hände vors Gesicht. Die Rubine an ihren Fingern funkelten. An jedem Finger glänzte ein anderer Ring. Acht Goldringe und einer am Daumen machten die Kollektion aus. Sie selbst schien über den teuren Teppichen zu schweben.
„Er ist zwar der Hausherr. Aber sie ist der Herr im Haus“, flüsterte Clemens Rodica zu. „Der scharlachrote Hausdrache!“
Trotzdem: Clemens war geradezu entzückt, um so mehr ihm Schlimmes geschwant hatte. Ja, sogar eine lange Hose kaufte er, wie doamna Ingrid es wünschte. „Ihr Wunsch ist mir Befehl“, sagte er galant, und sie schlug weit die Augendeckel auf.
Und erläuterte: „Nu poþi face promenadã la Bucureºti, dragã Clemente, în pantaloni scurþi, deasupra din Tirolia.“ Unmöglich, hier in kurzen Tirolerhosen herumzulaufen. Das rufe die Besetzung Bukarests durch die Deutschen 1916 bis 1918 in Erinnerung. Unselig waren im Gedächtnis der Bevölkerung die drakonischen Dekrete der deutschen Militärregierung verwahrt geblieben. „Sogar wie man ein Klosett benützt, wurde vorgeschrieben.“ So galten für die ganze Walachei millimetergenau gezeichnete Pläne von Aborten mit der Innenarchitektur im Detail. „Sogar das Kackloch war angegeben: Durchmesser 240 Millimeter. Die Kinder fielen in die Grube und schrieen jämmerlich, und die dicken Pfarrfrauen und behäbigen Gutsherrinnen schlugen sich mit schlechtem Gewissen in die Büsche. Denn die Deutschen kontrollierten alles mit humorloser Strenge. Seit damals sagt der Rumäne: Sei ein Mensch, kein Deutscher …“

 
Eginald Schlattner (Arad, 13 september 1933)

Lees verder “Eginald Schlattner, Warren Murphy, Johannes Poethen, Francis Yard, Anton Constandse, Muus Jacobse, J. B. Priestley”

Nicolaas Beets, Francis Yard, Roald Dahl, Anton Constandse, J. B. Priestley, James Shirley

De Nederlandse dichter, predikant en hoogleraarr Nicolaas Beets werd geboren op 13 september 1814 in Haarlem. Zie ook mijn blog van 13 september 2010 en eveneens alle tags voor Nicolaas Beets op dit blog.

 

Langs moeders graf

’t Was de eerste thuiskomst na haar sterven;
Wij haalden hem van boord.
Hij pakte en kuste ons honderd werven,
Maar sprak geen enkel woord.
Een tijdlang stond hij in gedachten,
En zag ons zwijgend aan;
Op eenmaal kreeg hij moed en krachten,
En zeide “ Laat ons gaan ! “

Het kleine Stijntje werd gedragen,
Ik bij de hand gevat;
Opeens de Kerkstraat ingeslagen,
In plaats van ’t achterpad.
Verwondring heb ik niet doen blijken;
Benepen zweeg ik stil,
En had het hart niet op te kijken,
Al had ik ook de wil.

Maar toen wij langs het kerkhof togen,
Zijn hand de mijne neep,
Zag ik hem aan met vochtige ogen,
Ten blijk dat ik ’t begreep,
‘ Had ik die blik maar niet geslagen ! ‘
Herhaal ik duizend keer:
’t Gelaat dat toen mijn ogen zagen,
Vergeet ik nimmermeer.

 

Niet klagen

Niet klagen
Maar dragen
En vragen
Om kracht.
Niet zorgen
Voor morgen
Bij vallende nacht.
Niet beven
Voor ‘t leven
Gegeven
Van God
Maar ‘t heden
Besteden
Naar plicht en gebod.
Niet dringen
In dingen
Door niemand bevroed.
Tevreden
Te treden
Bij ‘t licht op het pad
En de lamp voor de voet.

 

Nicolaas Beets (13 september 1814 – 13 maart 1903)

Buste door Cornelis Beets, 1894

Lees verder “Nicolaas Beets, Francis Yard, Roald Dahl, Anton Constandse, J. B. Priestley, James Shirley”

Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Warren Murphy, Eginald Schlattner, Johannes Poethen,Nicolaas Beets, Francis Yard, Roald Dahl, Anton Constandse, J. B. Priestley, James Shirley

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Zie ook mijn blog van 13 september 2008en ook mijn blog van 13 september 2009.

A clear morning after the rain in March
can suddenly seem as if it was October

and the mind becomes sad
because the sky is so painfully clean
and the poplars leafless
and suddenly
I know nothing
about the sap swelling their buds
for inside me there swells the tide of sadness
and I am buried under the cool wave of light
longing and fear
and something else
as an empty seashore in the autumn with sun in October

though now it is March

***

There is no freedom spring air
glowing and surging around us
on this festival of the last melting snow
when the alder catkins
are heavy with yellow dust
and the earth is heavy with water
and the eyes feel heavy wwith the beauty of light
when joy
comes and races
hands free down the hill
the lark falls through the air
when the sky
enfolds us into its perfect void
whose colours have no name
blue blue blue
a thousand times everything
with different meanings but
the dead grass and the earth
smell as for the first time in my life
and the pines
begin to rustle
when suddenly
an icy cold damp gust of wind from the sea
and the pinetops swaying in the sky
as if in the midst of a great sadness
for there is no freedom

Õnnepalu.jpg

Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

 

De Poolse schrijver Janusz Glowacki werd geboren op 13 september 1938 in Poznań. Na zijn studie Pools aan de Universiteit van Warschau begon hij in 1964 samen te werken met het tijdschrift Kultura in Warschau, waar hij al snel opgemerkt werd door zijn ingenieuze korte verhalen en schetsen. Einde jaren 1960 begon hij te wereken als scenarioschrijver. Tijdens deze periode ontstond onder meer de film Vliegenjacht (Polowanie na muchy), geregisseerd door Andrzej Wajda en de cult-film Rejs door Marek Piwowski. Na de instelling van de noodtoestand in 1981 verliet Glowacki Polen en vestigde zich in de VS, waar hij nog steeds woont. Hij schreef sindsdien vooral een aantal drama’s die internationaal worden gespeeld. Zijn grootste succes was het toneelstuk Antigone in New York in 1992.

 Uit: Aus dem Kopf (Vertaald door Heinz Rosenau)

 „Am Abend des 18. Dezember 1981 drängte ich mich durch Scharen von Pilzen, Engeln, Weihnachtsmännern und Zwergen zu meinem Auftritt in der meistgesehenen Weihnachtssendung im englischen Fernsehen. Das klingt nicht schlecht und es hätte auch gar nichts daran auszusetzen gegeben, wären da nicht die besonderen Umstände gewesen.
Zehn Tage zuvor hatte ich in meiner Wohnung auf der Bednarski-Straße in Warschau meinen verzierten Schweinsledergürtel um meine schwarzen Ausgehhosen aus feinstem Struck geschlungen, meine Schuhe blank geputzt, so dass sie nach was aussahen, und mich, getrieben von der Gier nach Reichtum und Ruhm, nach London aufgemacht, zur Premiere meines Stückes Cinders, Aschenkinder, im Royal Court Theatre. Hinter mir ließ ich Streiks, Verhandlungen, Gummiknüppel und ein allem Eindruck nach schon stark ins Wanken geratenes kommunistisches Regime, aber auch meine Mutter, meine zweieinhalb Jahre alte Tochter Zuzia, der ich versprochen hatte, eine Puppe aus London mitzubringen, sowie meine damalige Verlobte und spätere Ehefrau Ewa Zadrzyńska, die sich keine Illusionen über das sittliche Niveau dieser Geschichte macht und sich deshalb ausgebeten hat, dass ihr Name in diesem Buch kein einziges Mal auftauchen wird. Ich habe es ihr versprochen, jedoch ohne mein Wort zu halten, was übrigens auf die Mehrzahl der Versprechen zutrifft, die ich ihr und anderen Frauen gegeben habe.
Selbstverständlich hatte keiner meiner Warschauer Freunde, denen ich voller Stolz verkündet hatte, dass eines der besten Londoner Theater mein Stück aufführen werde, mir auch nur einen Augenblick lang geglaubt. Sicher, sie hatten höflich genickt und mir gratuliert, sich jedoch hinter meinem Rücken viel sagende Blicke zugeworfen. Da ich ein Rückflugticket für den 22. Dezember hatte, nahm ich nur einen leeren Koffer für Geschenke, ein Paar Jeans, zwei Hemden und fünfundzwanzig Pfund in bar mit.“

 Glowacki

 Janusz Glowacki (Poznań, 13 september 1938)

 

De Poolse dichter Julian Tuwim werd geboren in Łódź op 13 september 1894. Zie ook mijn blog van 13 september 2008 en ook mijn blog van 13 september 2009.

 

The Saturday Night Song

Hooray, the echo will resound throughout the wide square,
When a sincere drunkard’s song emanates from my throat;
Tonight I’ll be lapping up a smoky pub’s atmosphere,
I’m bloody well going to get sloshed, buzzed and somewhere float.

My spirit gorged, I’ll bang the table with my strong fist,
Searching for a little brightness from these gloomy days-
Take no more you soft touch! Liberty! May the vile twists
Of my ricketed brats in the garret rot away.

I’ll drink-smash everything in sight but never mind,
I’ll pay myself! Can I not afford to break a glass or two?
I can, you bastards! With the rubles from my black grind
I could even have two dozen mistresses to woo.

I smash-because I feel like it! Hang it all! Freedom! I’ve power!
Run, spirit, till dawn. Out of the way. Today we rule!
And when I leave the pub with hands in the pocket of my trousers
I’ll stagger wide down the drunken street, nobody’s fool!
Vertaald door Barry Keane

 

Polish Flowers

A box with paints from childhood’s time:
The colors of town are earth and grime.
An old worker at a dark doorway squats,
The spuds in his bowl are powdery dry.
It’s a face of yellowish and gray spots
In the midst of hunger, cold, dirt and slime.
Vertaald door Frank Fox

 tuwim2

Julian Tuwim (13 september 1894 – 27 december 1953)
Portret door Stanisław Ignacy Witkiewicz

 

De Amerikaanse schrijver, journalist en scenarist Warren Murphy werd geboren op 13 september 1933 in Jersey City, New Jersey. Murphy is het best bekend als co-auteur van “The Destroyer” serie. Hij werkte als verslaggever en redacteur en na zijn diensttijd tijdens de Koreaanse Oorlog ging hij de politiek in. Hij was ook assistent-professor aan het Moravian College in Bethlehem, Pennsylvania. Murphy schreef ook het scenario voor “Lethal Weapon”. Hij is de auteur van de serie Trace en Digger. Twee boeken van een geplande trilogie rond het karakter van “De Grootmeesterr” (De Grand Master), schreef hij samen met Molly Cochran. Murphy publiceerde verscheidene romans met haar onder de naam Dev Stryker. Enkele van zijn onder eigen naam verschenen romans zijn Jericho Day, The Red Moon en Honor Among Thieves. Een paar jaar geleden richtte Murphy zijn eigen uitgeverij Ballybunion op om de spin-off boeken van The Destroyer uit te geven..

Uit: Killing Time

„The vintage 1940 Rolls-Royce Silver Shadow glided noiselessly through New York’s Central Park, its smoked windows sealing off the lilting strains of Pachelbel’s Canon from the humdrum sounds of the city.

Inside, behind the liveried chauffeur, sitting in a sea of velvet the color of his dark wavy hair, Dr. Felix Foxx sipped at a daiquiri from a glass of cut Baccarat crystal. He pressed a button on the partition between the front and rear seats.

“Any joggers?” he asked the chauffeur.

“No, sir.”

“Keep looking,” Foxx said in richly modulated tones, and switched the microphone off.

Ah, this was the life, he thought as he sniffed a rose in its Lalique bud vase. He finished his drink and set the glass back into the small lacquer bar built into the Rolls. He slid his hand over his $55 tie from Tripler and the flawlessly tailored lapels of his $1200 Lanvin suit. He looked down at his Botticelli shoes, gleaming a dark mahogany against the white plush of the carpeting.

A perfect life.

The rear speakers buzzed to attention. “Joggers, sir.”

Foxx’s eyes narrowed into hard little slits. “Where?”

“Ahead and to the left, Dr. Foxx.”

He peered through the darkened glass. Ahead, running alongside the road, were a man and woman dressed in running clothes, their Adidas sneakers kicking up the dust behind them. Their faces were flushed and glistening with sweat.

“Get into position,” he said.“

murphy

Warren Murphy (New Jersey, 13 september 1933)

 

De Duitstalige, Roemeense, schrijver en pastor Eginald Schlattner werd geboren in Arad op 13 september 1933. Hij groeide op in Fagaras – aan de voet van de Karpaten – en studeerde tot zijn uitzetting evangelische theologie in Cluj, gevolgd door wiskunde en hydrologie. In 1957 werd hij gearresteerd en in 1959 voor “het niet rapporteren van hoogverraad” veroordeeld. Na zijn vrijlating werkte hij als arbeider en later als ingenieur. Schlattner nam in 1973 opnieuw zijn theologische studies weer op. Hij was protestants dominee in Roşia nabij Sibiu tot aan zijn pensionering en werkte ook als gevangenis-kapelaan in Gherla. Zijn drie gepubliceerde romans behandelen op autobiografische wijze het leven van etnische groepen, vooral de Duitse minderheid, in Transsylvanië (deels ook in Banat aan de Zwarte Zee kust) tussen 1943 en het einde van de jaren 1950.

Uit: Rote Handschuhe

„Der kleine Mann steht hinten in der Zelle mit dem Rücken zu mir. In der Düsternis ist er kaum auszumachen. Seine Kleider muten altmodisch an. Er reicht mir die Hand, sagt leise: “Grüß Gott! Mein Name ist Rosmarin”, und tippt an die verwaschene Baskenmütze, “Anton Rosmarin aus Temesvar.” Er verbeugt sich.
“Sagen Sie mir nicht, seit wann Sie hier sind. Ich halte es keine Stunde mehr aus.” Als ich mich aufs Bett strecke, stelle ich am Strohsack fest, daß es eine andere Zelle ist als die von heute nacht.
“Liegen darfst nicht”, sagt er sanftmütig.
“Die müssen mich rauslassen. Es ist ein Mißverständnis.”
“Das glaubt im Anfang jeder Teifi”, flüstert er. “Jetzt aber tu aufstehn. Wenn der draußen dir sieht liegen, bestraft er dir, du wirst stehn in der Ecken auf einem Fuß: Storch heißt das. Ich kenn mich aus beim Wurschtkessel. Seit sechs Jahren bin ich hier.”
“Seit sechs Jahren! Wo, hier? In diesem Loch?”
“Hier in dieser Stuben nur seit sieben Monate. Aber allein.” Ich ziehe den Mantel über mein Gesicht und sage weinerlich aus dem Halbdunkel: “Ich will nichts wissen. Nicht seit wann. Nicht warum. Nichts, gar nichts. Verschonen Sie mich gefälligst.”
Er schiebt den Mantel von meinem Gesicht weg, sagt: “Aber bald bin ich frei, die letzten zwei Jahr schenken’s mir. Wenn ich tu kommen nach Haus”, er schluckt, wischt den Speichel von den Lippen, das einzig Glänzende in seinem fahlen Gesicht, “dann tritt ich in die Kuchel, dann sag ich: Mitzi, sag ich, da bin ich, jetzt will ich essen, essen will ich brânza? mit Zwiefel!” Dabei zerhackt er mit der rechten Hand die Luft. “So will ich die Zwiefel! Geschnitten finom. Und den Käs will ich in Stückerln. Und nachher erst tu ich fragen: Wo sein die Kinder? Die Emma und der Toni? Die erkennen mir sowieso nicht. Und dann leg ich die Mitzi überm Kucheltisch aufs Nudelbrett, und dann tut’s scheppern!” Pause. Er flüstert: “Meiner Seel, Sie sein ein rarer Vogel. Der gardian hat geglotzt herein, lange, und hat nichts krakeelt.”

schlattner

Eginald Schlattner (Arad, 13 september 1933)

 

De Duitse dichter en schrijver Johannes Poethen werd geboren in Wickrath op 13 september 1928.

Poethen bezocht scholen in Keulen, Weingarten en Malching in Opper-Beieren. In 1944 werd hij opgeroepen voor militaite dienst. Na de Tweede Wereldoorlog behaalde hij in 1948 het gymnasiumdiploma in Keulen en studeerde hij Germaanse filologie en klassieke filologie (met de nadruk op de Griekse mythologie) aan de Universiteit van Tübingen. Vanaf 1949 maakte hij verscheidene reizen naar Griekenland en andere mediterrane landen. Poethen leefde als freelance schrijver in Hirschau in Tübingen. Vanaf 1956 was hij een freelance medewerker van de Süddeutsche Rundfunk in Stuttgart. Van 1978 tot 1991 was hij hoofd van de afdeling voor Literatuur en Kunst bij dezelfde zender. Hij was een van de initiatiefnemers van het Stuttgarter Schriftstellerhaus. Poethen schreef vooral poëzie die aanvankelijk was beïnvloed door dichters als Eichendorff en Hölderlin. In de jaren zeventig nam Poethens werk een wending naar meer vrije vormen, waarin hij zich kritisch bezig hield met de problemen van de hedendaagse samenleving.

Hol über


Du nimmst dir was vor
wörter
wie sie jetzt kommen
schon haben sies in sich

setzen wir uns zusammen
bis es paßt

bis es ganz
für sich allein
da ist.

2

Dazu dies geflüster innen

plötzlich wieder
woanders her

als müßt ich sie erkennen
die lippen
wie sie sprächen
von außen mir zu

nicht mehr allein
in meinem körper
bloß ich.

 poethen

Johannes Poethen (13 september 1928 – 9 mei 2001)

 

De Nederlandse dichter, predikant en hoogleraarr Nicolaas Beets werd geboren op 13 september 1814 in Haarlem. Zie ook mijn blog van 13 september 2006 en ookmijn blog van 13 september 2008en ook mijn blog van 13 september 2009.

Uit: Camera Obscura

“De Hollandsche jongen is grof: fiksche knieën, fiksche knokkels. Hij is blank van vel, en kleurig van bloed. Zijn oogopslag is vrij; bij ’t brutale af. Liefst draagt hij zijn ooren buiten zijn pet. Zijn haar is van zondagmorgen half elf tot zaterdagavond, als hij naar bed gaat, in volkomen wanorde. Het overige van de week zit het goed. Krul zit er meestal niet heel veel in. Gekrulde haren, gekrulde zinnen! Maar sluik is het óók niet; sluik haar is voor gierigaards en benepen harten; dat zit niet in jongens; sluik haar krijgt men, geloof ik, eerst op zijn veertigste jaar. De Hollandsche jongen draagt zijn das liefst als een touwtje, en nog liever in ’t geheel niet; een blauw of schotsch-bont kieltje over zijn buis, een verstelde broek – dit laatste kenteeken gaat vast. In dees broek voert hij met zich – al wat de tijd opgeeft; dat wisselt af; knikkers, stuiters, ballen, een spijker, een aangebeten appel, een stukkend knipmes, een touwtje, drie centen, een kluit vischdeeg, een dolle kastanje, een stuk elastiek uit de bretel van zijn oudsten broer, een leeren zuiger om steenen mee uit den grond te trekken, een voetzoeker, een zakje met kokinjes, een grifje, een koperen knoop om heet te maken, een hazesprong, een stukje spiegelglas, enz. enz. alles opgestopt en in rust gehouden door een bonten zakdoek.

De Hollandsche jongen maakt in ’t voorjaar eene verzameling van uitgeblazen eieren; in het uithalen van nestjes geeft hij blijken van kracht en behendigheid, en misschien van den aanleg tot de zeevaart, ons volk eigen; in het inkoopen van vreemde soorten, bewijzen van onverstoorbare goede trouw; en in het verkwanselen van zijne doubletten, van vroegtijdigen Hollandschen handelsgeest. De Hollandsche jongen, het is waar, slaat zijne bokken hardvochtig, maar in ’t geven van roggebrood aan diezelfde dieren heeft hij zijns gelijken niet.

beets10

Nicolaas Beets (13 september 1814 – 13 maart 1903)
Tekening door L. Springer (1837)

 

De Franse dichter en schrijver Francis Yard werd geboren op 13 september 1873 in Boissaye / Seine-Maritime. Yard, waarvan de ouders een kleine boerderij ëxploiteerden groeide op in armoede. Toen hij zestien was schreef hij zijn eerste gedichten. Een erfenis stelde hem in staat op de leeftijd van 23 jaar naar Parijs te gaan, waar hij als „le poète de Chaumes“ bekend werd en in 1900 zijn eerste gedichtenbundel Dehors publiceerde. Van 1904 tot zijn pensionering in 1931 werkte Yard als leraar, het laatste aan de École Petit-Leroy in Rouen. Hij schreef ook gedichten beïnvloed door het Symbolisme. In de edities van de almanak Normand 1930 tot 1932, publiceerde hij short stories en verhalen. Naast een verzameling van legenden en verhalen uit de Normandische literatuur publiceerde Yard ook een taalkundig werk over de taal van zijn eigen regio

La danseuse aux mille pieds

La danseuse aux mille pieds
Qui revient quand on s’ennuie,
Lorsque les rondins mouillés,
Sur les deux chenets rouillés,
Pleurent noir comme la suie,

C’est la pluie,
C’est la pluie.

La danseuse aux mille pieds
Qui revient quand on s’ennuie,
Quand les beaux jours oubliés,
Dans les bois et les sentiers,
Pleurent l’hirondelle enfuie,

C’est la pluie,
C’est la pluie.

La danseuse aux mille pieds
Qui revient quand on s’ennuie,
Qui danse des jours entiers,
Dans nos âmes, sans pitié,
Le ballet des songeries,

C’est la pluie,
C’est la pluie.

La danseuse aux mille pieds
Qui revient quand on s’ennuie,
Quand les cœurs humiliés,
À l’automne résignés,
Se souviennent de la vie,

C’est la pluie,
C’est la pluie

 yard

Francis Yard (13 september 1873 – 28 februari 1947)

Beeld in Buchy (Seine-Maritime)

 

De Britse schrijver Roald Dahl werd geboren op 13 september 1916 in Llandalf, Zuid-Wales. Zie ook mijn blog van 13 september 2006 en ook mijn blog van 13 september 2008 en ook mijn blog van 13 september 2009.

Uit: Danny the Champion of the World

„WHEN I was four months old, my mother died suddenly and my father was left to look after me all by himself. This is how I looked at the time.
I had no brothers or sisters.
So all through my boyhood, from the age of four months onward, there was just us two, my father and me.
We lived in an old gypsy caravan behind a filling station. My father owned the filling station and the caravan and a small meadow behind, but that was about all he owned in the world. It was a very small filling station on a small country road surrounded by fields and woody hills.
While I was still a baby, my father washed me and fed me and changed my diapers and did all the millions of other things a mother normally does for her child. That is not an easy task for a man, especially when he has to earn his living at the same time by repairing automobile engines and serving customers with gasoline.
But my father didn’t seem to mind. I think that all the love he had felt for my mother when she was alive he now lavished upon me. During my early years, I never had a moment’s unhappiness or illness, and here I am on my fifth birthday.
I was now a scruffy little boy as you can see, with grease and oil all over me, but that was because I spent all day in the workshop helping my father with the automobiles.
The filling station itself had only two pumps. There was a wooden shed behind the pumps that served as an office. There was nothing in the office except an old table and a cash register to put the money into. It was one of those where you pressed a button and a bell rang and the drawer shot out with a terrific bang. I used to love that.
The square brick building to the right of the office was the workshop. My father built that himself with loving care, and it was the only really solid thing on the place. “We are engineers, you and I,” he used to say to me. “We earn our living by repairing engines and we can’t do good work in a rotten workshop.” It was a fine workshop, big enough to take one automobile comfortably and leave plenty of room around the sides for working. It had a telephone so that customers could ring up and arrange to bring their cars in for repair.“

dahl.jpg

Roald Dahl (13 september 1916 –  23 november 1990)

 

De Nederlandse wetenschapper en publicist, vrijdenker en anarchist Anton Constandse werd geboren in Brouwershaven op 13 september 1899. Zie ook mijn blog van 13 september 2006 en ook mijn blog van 13 september 2009.

Uit: Anarchisme van de daad. Filosofie der vrijheid

 “Een der oudste elementen van een cultuur is het diepe verlangen van een mens, zich te bevrijden van de dwang en het gezag, voorzover dit vreemd is aan zijn eigen wezen. Aangezien elk patroon der beschaving leidt tot onderdrukking van driften, begeerten en instincten, maar tevens tot beperking van iemands individuele mogelijkheden – wat overigens ook de krachten der natuur doen! – is de opstandigheid een onvermijdelijk gevolg van het leven in een gedwongen gemeenschap. Geen woord is dan ook zo geliefd als dat der vrijheid, hoewel het op zichzelf negatief van aard is: het drukt allereerst uit, wat de mens níet wil. Hetzelfde kan men zeggen van de term anarchie: gezagloosheid. In haar uiterste consequentie zou dit ideaal nauwelijks verenigbaar zijn met de vorming van een maatschappij. Vandaar dat bij een nadere positieve omschrijving van het nagestreefde doel de zin ervan wordt verzwakt tot die van een vrijwillig samenleven, en met name van een staatloze maatschappij.

Het is geen wonder dat aanvankelijk de neiging bestond, een ongewenst gezag te ontkennen uit hoofde van religieuze argumenten. Voordat de ervarings-wetenschap, de wijsbegeerte en de ethiek zich onafhankelijk konden ontwikkelen, was de religie dit alles ineen. Zij was symbool en mythe om uit te drukken, in verbeeldingen, hoe de mens zich de wereld voorstelt. In de chaotische droomwereld van goden en duivelen is hij echter niet alleen een angstig of hoopvol toeschouwer, is hij niet alleen schepsel, onderworpen aan ’t lot, maar ook schepper van verhoudingen, waarin hij zich kan handhaven. In tegenstelling tot de dieren is hij als ‘homo faber’ bij machte in te grijpen in de wereld, waarin hij leeft. Zelfs in de wereld der goden, die hij kan verbidden, met wie hij zich kan verzoenen, als zij hem bezocht hebben.”

constandse

Anton Constandse (13 september 1899 – 23 maart 1985)

 

De Engelse schrijver, journalist en literatuurcriticus John Boynton Priestley werd geboren in Bradford op 13 september 1894. Zie ook mijn blog van 13 september 2007

Uit: English Journey

„Southampton to Newcastle, Newcastle to Norwich: memories rose like milk coming to the boil. I had seen England. I had seen a lot of Englands. How many? At once, three disengaged themselves from the shifting mass. There was first, Old England, the country of the cathedrals and minsters and manor houses and inns, of parson and Squire; guide-book and quaint highways and byways England…

   Then, I decided, there is the nineteenth-century England, the industrial England of coal, iron, steel, cotton, wool, railways; of thousands of rows of little houses all alike, sham Gothic churches, square-faced chapels, Town Halls, Mechanics’ Institutes, mills, foundries, warehouses, refined watering-places, Pier Pavilions, Family and Commercial Hotels, Literary and Philosophical Societies, back-to-back houses, detached villas with monkey-trees, Grill Rooms, railway stations, slag-heaps and ‘tips’, dock roads, Refreshment Rooms, doss-houses, Unionist or Liberal Clubs, cindery waste ground, mill chimneys, slums, fried-fish shops, public-houses with red blinds, bethels in corrugated iron, good-class draper’s and confectioners’ shops, a cynically devastated countryside, sooty dismal little towns, and still sootier grim fortress-like cities. This England makes up the larger part of the Midlands and the North and exists everywhere; but it is not been added to and has no new life poured into it…

   The third England, I concluded, was the new post-war England, belonging far more to the age itself than to this particular island. America, I supposed, was its real birthplace. This is the England of arterial and by-pass roads, of filling stations and factories that look like exhibition buildings, of giant cinemas and dance-halls and cafes, bungalows with tiny garages, cocktail bars, Woolworths, motor-coaches, wireless, hiking, factory girls looking like actresses, greyhound racing and dirt tracks, swimming pools, and everything given away for cigarette coupons.’

priestley10

J. B. Priestley (13 september 1894 – 14 augustus 1984)

 

De Engelse dichter en toneelschrijver James Shirley werd geboren in Londen op 13 september 1596. Shirley werd opgeleid aan de Londense Merchant Taylors’ School en bezocht vervolgens St. John’s College in Oxford en St. Catherine’s Hall in Cambridge. Zijn eerste dichtwerk, Echo: or, The Unfortunate Lovers dateert uit 1618. Het is in zijn oorspronkelijke vorm verloren gegaan, maar aangenomen wordt dat het grotendeels gelijk is aan het romantische gedicht Narcissus, dat in 1646 werd uitgegeven. In 1620 werd Shirley Anglicaans geestelijke en van 1623 tot 1625 was hij hoofd van het gymnasium in St. Alban’s. Toen hij vervolgens rooms-katholiek werd, moest hij zijn positie opgeven. Hij verhuisde naar Londen en voorzag in zijn onderhoud door te gaan schrijven voor het toneel. In de relatief korte periode tussen 1625 en 1642, het jaar waarin de theaters op last van het parlement werden gesloten, was hij zeer productief en realiseerde hij meer dan 30 stukken. Door deze enorme productie werd hij een van de belangrijkste schrijvers ten tijde van Karel I.

Death’s Final Conquest

The glories of our birth and state
Are shadows, not substantial things;
There is no armour against fate:
Death lays his icy hands on kings;
Sceptre and crown
Must tumble down,
And in the dust be equal made
With the poor crooked scythe and spade.

Some men with swords reap the field,
And plant fresh laurels where they kill;
But their strong nerves at last must yield;
They tame but one another still:
Early or late
They stoop to fate,
And must give up their murmuring breath,
When they, pale captives, creep to death.

The garlands wither on your brow,
Then boast no more your mighty deeds;
Upon death’s purple altar now,
See where the victor victim bleeds:
All heads must come
To the cold tomb,
Only the actions of the just
Smell sweet and blossom in the dust.

 shirly10

James Shirley (13 september 1596 – 29 oktober 1666)

Tõnu Õnnepalu, Julian Tuwim, Nicolaas Beets, Roald Dahl, Anton Constandse, J. B. Priestley

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin.

Uit: Freedom as a Border State of Mind

„There are some rare moments in the time, while freedom emerges. If we want to be more grandiloquent we may call time the History. Or, speaking about someone’s personal life, we may call it Destiny. Those moments, political and psychological, are perhaps the most suitable for writing. I mean the real writing, which is always the emerging of something unexpected, something new, as in the end of the Baudelaire’s poem Le Voyage.

It is a long poem, which starts with an image of a child dreaming on the maps of seas and continents. The world under the lamp of childhood is huge and without borders. And then the old poet says (well, he wasn’t this old in fact – perhaps as old as I’m now, but, like he says in another poem – Le Spleen – J’ai plus des souvenirs que si j’avais mille ans – I have more memories than I would have at the age of thousand years), so, he says: how little is world in the eyes of memory!

For a child the potential of possibilities, the latent freedom is in it’s maximal rate. Then, during the life, the doors of unused possibilities are closing, one by one. The hungry dreaming has been replaced by searching of real sensations, then by dullness, boredom and spleen – the famous ennui. As the potential of freedom has been used up, the life becomes to be felt like a prison. The trials of escape from this prison become more and more violent. As the poet says in another poem, the boredom – ennui – is the worst of all vices, the most powerful source of evil. A bored human being may – just to escape from his own prison – destroy the world, kill and torture.

Or destroy himself. The last part of the poem, which closes the whole book, evokes the Death as ultimate liberator and ultimate door into the unknown and the last remaining possibility for something new. This absurd hope tells us about the inner feelings of the poet, who’s sources of creation are like drying up and who doesn’t find his former freedom any more. So was the freedom, the childhood’s borderless world just an illusion?“

 

Õnnepalu

Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

 

De Poolse dichter Julian Tuwim werd geboren in Łódź op 13 september 1894.

 

The Dancing Socrates 

 

I roast in the sun, old wretch…

I lie, and yawn, I stretch.

Old am I, but full of pep:

When I take a slug from the cup

I sing.

My ancient bones bask in the sun’s glow,

And my curly, wise, grey head.

In that wise head, like woods in spring

Hums and hums a wiser wine.

Eternal thoughts flow and flow,

Like time

 

 

tuwim2

Julian Tuwim (13 september 1894 – 27 december 1953)

 

De Nederlandse dichter, predikant en hoogleraarr Nicolaas Beets werd geboren op 13 september 1814 in Haarlem. Voor onderstaande schrijvers zie ook mijn blog van 13 september 2006.

Uit: Uit: Camera Obscura

 

En wezenlijk, de Hollandsche jongens zijn een aardig slag. Ik zeg dit niet met achterstelling, veel min verachting, van de Duitsche, of Fransche knapen, aangezien ik het genoegen niet heb andere dan Hollandsche te kennen. Ik zal alles gelooven wat Potgieter, in zijn tweede deel van ‘het Noorden’, over de Zweedsche, en wat Wap in het tweede deel van zijne ‘Reis naar Rome’, over de Italiaansche in ’t midden zal brengen; maar zoolang zij er van zwijgen, houd ik het met onze eigene goed-gebouwde, roodwangige, sterkbeenige en, ondanks de veete tegen de Belgen, voor ’t grootst gedeelte blauwgekielde spes patriae.

De Hollandsche jongen; – maar vooraf moet ik u zeggen, mevrouw! dat ik niet spreek van uw bleekneuzig eenig zoontje, met blauwe kringen onder de oogen; want met al het wonderbaarlijke van zijn vroege ontwikkeling, acht ik hem geen zier. Vooreerst: gij maakt te veel werk van zijn haar, dat gij volstrekt wilt laten krullen; en ten andere: gij zijt te sentimenteel in het kiezen van zijn pet, die alleen geschikt is om voor oom en tante te worden afgenomen, maar volstrekt hinderlijk en onverdragelijk bij het oplaten van vliegers en het spelen van krijgertje, – twee lieve spelen, mevrouw, die u ed. te wild vindt. Ten derde, heeft u ed., geloof ik, te veel boeken over de opvoeding gelezen, om een enkel kind goed op te voeden. Ten vierde, laat gij hem doosjes leeren plakken en nuffige knipsels maken. Ten vijfde zijn er zeven dingen te veel, die hij niet eten mag. En ten zesde, knort u ed. als zijn handen vuil zijn en zijn knie door de pijpen van zijn pantalon komt kijken; maar hoe zal hij dan ooit vorderingen kunnen maken in ’t ootje-knikkeren? of de betrekkelijke kracht van een schoffel en een klap leeren berekenen? – ik verzeker u dat hij nagelt, mevrouw! een nagelaar is hij, en een nagelaar zal hij blijven: – wat kan de maatschappij goeds of edels verwachten van een nagelaar? Ook draagt hij witte kousen met lage schoentjes: dat is ongehoord. Weet u ed. wat u ed. van uw lief Fransje maakt? 1. een gluiper; 2. een klikspaan; 3. een geniepigerd; 4. een bloodaard; 5… Och lieve mevrouw! geef den jongen een andere pet, een broek met diepe zakken, en ferme rijglaarzen, en laat hij mij nooit onder de oogen komen zonder een buil of een schram, – hij zal een groot man worden”.

 

Beets

Nicolaas Beets (13 september 1814 – 13 maart 1903)
Borstbeeld, gemaakt door Cornelis Beets

 

De Britse schrijver Roald Dahl werd geboren op 13 september 1916 in Llandalf, Zuid-Wales.

 

Cinderella (Fragment)

 

I guess you think you know this story.

You don’t. The real one’s much more gory.

The phony one, the one you know,

Was cooked up years and years ago,

And made to sound all soft and sappy

just to keep the children happy.

Mind you, they got the first bit right,

The bit where, in the dead of night,

The Ugly Sisters, jewels and all,

Departed for the Palace Ball,

While darling little Cinderella

Was locked up in the slimy cellar,

Where rats who wanted things to eat

Began to nibble at her feet.

She bellowed, “Help!” and “Let me out!”

The Magic Fairy heard her shout.

Appearing in a blaze of light,

She said, “My dear, are you all right?” ‘

All right?” cried Cindy. “Can’t you see

I feel as rotten as can be!”

 

She beat her fist against the wall,

And shouted, “Get me to the Ball!

There is a Disco at the Palace!

The rest have gone and I am jalous!

I want a dress! I want a coach!

And earrings and a diamond brooch!

And silver slippers, two of those!

And lovely nylon pantyhose!

Thereafter it will be a cinch

To hook the handsome Royal Prince!”

The Fairy said, “Hang on a tick.”

She gave her Wand a mighty flick

And quickly, in no time at all,

Cindy was at the Palace Ball!

It made the Ugly Sisters wince

 

Roald Dahl

Roald Dahl (13 september 1916 –  23 november 1990)

 

De Nederlandse wetenschapper en publicist, vrijdenker en anarchist Anton Constandse werd geboren in Brouwershaven op 13 september 1899.

 

Uit: Het terrorisme

 

„De bloedige onderdrukking van de Parijse Commune en de wrede taferelen van officiële moord op weerloze socialisten hebben een diepe indruk gemaakt op de revolutionairen van het laatste gedeelte der vorige eeuw. Nimmer scheen tegengeweld zo geoorloofd als bij het verweer tegen standen en klassen die op zo tirannieke wijze hadden gewoed. Men vergete niet dat de ‘tirannenmoord’ op velerlei gronden door uiteenlopende richtingen was goedgekeurd, en dat het christendom zich daarbij niet onderscheidde van politieke stromingen. Talloos was het aantal koningsmoordenaars (‘régicides’) geweest wier daden verontschuldigd waren geworden. De man die de laatste en dodende aanslag had gepleegd op Willem de Zwijger, Balthazar Gerards, voltooide een goddelijk geachte opdracht. Toen in 1610 de Franse koning Henri IV van het leven werd beroofd door Ravaillac, wilde deze laatste de gewezen protestantse monarch treffen, die nog als beschermer der hugenoten werd beschouwd. Nadat in 1793 Charlotte Corday de revolutionaire leider Marat had doodgestoken (door haar beschouwd als een tiran) had zij gezegd: ‘Ik heb één man gedood om honderdduizenden te redden.’ Hoewel de meeste politieke moorden – men denke aan de tijd der Renaissance, Reformatie en Contrareformatie – door leden van de overheid zijn gepleegd, is de liquidatie van een dictator door het nageslacht bijna altijd verdedigd als een begrijpelijke en vaak heilzame daad.

Deze opvatting werd in de negentiende eeuw versterkt door de berichten, die uit het absolutistisch geregeerde Rusland kwamen. Na 1848, toen de tsaar had ingegrepen om de Hongaarse opstand te helpen neerslaan; na 1863 toen wederom een Poolse revolutie was onderdrukt; na de massa-arrestaties en verbanningen van Russische revolutionairen gold het ook in het Westen als onvermijdelijk dat aanslagen nog de enig mogelijke vorm waren van noodzakelijk verzet. De invloed van Alexander Herzen, met wie Bakoenin (na zijn ontsnapping uit Siberië) enige jaren had samengewerkt, was voornamelijk ideologisch, gericht op een vaag democratisch socialisme. Hij keerde zich in beginsel tegen het revolutionaire geweld. ‘Wie niet wil dat de beschaving wordt gevestigd met de knoet, mag de bevrijding niet willen bereiken met de guillotine.’ Maar wel riep hij op christelijke wijze herhaaldelijk het beeld op van een bloedige Apocalyps, een Wereldondergang waaruit de nieuwe orde geboren zou worden.“

 

constandse2

Anton Constandse (13 september 1899 – 23 maart 1985)
Portret door Jan Wiegers

 

Zie voor alle bovenstaande schrijvers ook mijn blog van 13 september 2008.

 

 

De Engelse schrijver, journalist en literatuurcriticus John Boynton Priestley werd geboren in Bradford op 13 september 1894. Zie ook mijn blog van 13 september 2007.

 

J. B. Priestley, Julian Tuwim, Tõnu Õnnepalu, Nicolaas Beets, Roald Dahl, Anton Constandse

De Engelse schrijver, journalist en literatuurcriticus John Boynton Priestley werd geboren in Bradford op 13 september 1894. Zie ook mijn blog van 13 september 2007.

Uit: An Inspector Calls and Other Plays

 

“SHEILA: How did you come to know this girl, Eva Smith?

GERALD: I didn’t

SHEILA: Daisy Renton then – it’s the same thing.

GERALD: Why should I have known her?

SHEILA: Oh, don’t be stupid. We haven’t much time. You gave yourself away as soon as he mentioned her name.

GERALD: All right. I knew her. Let’s leave it at that.

SHEILA: We can’t leave it at that.

GERALD: [approaching her] Now listen, darling –

SHEILA: No, that’s no use. You not only knew her, but you knew her very well. Otherwise, you wouldn’t look so guilty about it. When did you first get to know her? [He does not reply.] Was it after she left Milwards? When she changed her name, as he said, and began to live a different sort of life? Were you seeing her last spring and summer, during that time when you hardly came near me and said you were so busy? Were you? [He does not reply but looks at her.] Yes, of course you were.

GERALD: I’m sorry, Sheila. But it was all over and done with last summer. I hadn’t set eyes on the girl for at least six months. I don’t come into this suicide business.

SHEILA: I thought I didn’t, half an hour ago.

GERALD: You don’t. Neither of us does. So – for God’s sake – don’t say anything to the Inspector.

SHEILA: About you and this girl?

GERALD:Yes. We can keep it from him.

SHEILA: [laughs rather hysterically] Why – you fool – he knows. Of course he knows. And I hate to think how much he knows that we don’t know yet. You’ll see. You’ll see. [She looks at him almost in triumph] [He looks crushed. The door slowly opens and the INSPECTOR appears, looking steadily and searchingly at them.]

INSPECTOR: Well?”

 

priestley

J. B. Priestley (13 september 1894 – 14 augustus 1984)

 

De Poolse dichter Julian Tuwim werd geboren in Łódź op 13 september 1894. Zie ook mijn blog van 13 september 2007.

 

The Locomotive

A big locomotive has pulled into town,
Heavy, humungus, with sweat rolling down,
A plump jumbo olive.
Huffing and puffing and panting and smelly,
Fire belches forth from her fat cast iron belly.

Poof, how she’s burning,
Oof, how she’s boiling,
Puff, how she’s churning,
Huff, how she’s toiling.
She’s fully exhausted and all out of breath,
Yet the coalman continues to stoke her to death.

Numerous wagons she tugs down the track:
Iron and steel monsters hitched up to her back,
All filled with people and other things too:
The first carries cattle, then horses not few;
The third car with corpulent people is filled,
Eating fat frankfurters all freshly grilled.
The fourth car is packed to the hilt with bananas,
The fifth has a cargo of six grand pi-an-as.
The sixth wagon carries a cannon of steel,
With heavy iron girders beneath every wheel.
The seventh has tables, oak cupboards with plates,
While an elephant, bear, two giraffes fill the eighth.
The ninth contains nothing but well-fattened swine,
In the tenth: bags and boxes, now isn’t that fine?

There must be at least forty cars in a row,
And what they all carry — I simply don’t know:

But if one thousand athletes, with muscles of steel,
Each ate one thousand cutlets in one giant meal,
And each one exerted as much as he could,
They’d never quite manage to lift such a load.

First a toot!
Then a hoot!
Steam is churning,
Wheels are turning!

More slowly – than turtles – with freight – on their – backs,
The drowsy – steam engine – sets off – down the tracks.
She chugs and she tugs at her wagons with strain,
As wheel after wheel slowly turns on the train.
She doubles her effort and quickens her pace,
And rambles and scrambles to keep up the race.
Oh whither, oh whither? go forward at will,
And chug along over the bridge, up the hill,
Through mountains and tunnels and meadows and woods,
Now hurry, now hurry, deliver your goods.
Keep up your tempo, now push along, push along,
Chug along, tug along, tug along, chug along
Lightly and sprightly she carries her freight
Like a ping-pong ball bouncing without any weight,
Not heavy equipment exhausted to death,
But a little tin toy, just a light puff of breath.
Oh whither, oh whither, you’ll tell me, I trust,
What is it, what is it that gives you your thrust?
What gives you momentum to roll down the track?
It’s hot steam that gives me my clickety-clack.
Hot steam from the boiler through tubes to the pistons,
The pistons then push at the wheels from short distance,
They drive and they push, and the train starts a-swooshin’
‘Cuz steam on the pistons keeps pushin’ and pushin’;
The wheels start a rattlin’, clatterin’, chatterin’
Chug along, tug along, chug along, tug along! . . . .

 

Julian_tuwim

Julian Tuwim (13 september 1894 – 27 december 1953)

 

 

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Zie ook mijn blog van 13 september 2007.

 

Uit: Hasso Krull, an anarchist winter poet

 

Hasso Krull is a winter poet. I’m not saying this merely out of opportunism – his latest and much acclaimed collection of poetry (2006) was titled Winter. As Hasso’s contemporary, indeed almost the same age, I also remember his first. That was called winter too. Although not literally, and it wasn’t even Hasso Krull’s book. The author was Max Harnoon, a portrait of Hasso as a very young man (in 1986) and the title was Black-white. Which is more or less the same. Black-white, winter.
It is fascinating to draw a line of tension between a poet’s first and last (so far) collections of poetry. The first book already contains everything, and the latest shows what has become of all that. Talking about winter, which in the northern parts up here is inevitably also black-white (if there is no snow, then just black), I am not just juggling with words. There is something much more here: the main tone. And it is wintery. Maybe I would not remember or be so certain, but as it happens I wrote a review of that first book, in the form of a poem, because it inspired me. In 1986, the book was something truly new, truly contemporary. In that poetic review, as I recall, winter dominated. Just like at the end of the book by that young man Max Harnoon (Hasso never used this, or any other pseudonym, again). The next to the last poem, White and pure world, white and pure, has the lines:

only thee, winter,
can bridge all that exists

What intimacy: thee, winter! And the idea that winter is something that joi
ns rather than separating, is a refuge and not an enemy. Although the poem contains references to death (Lethe and Styx), as indeed does the whole book, a very young poet always talks about death. At 42, Hasso Krull no longer mentions death in his Winter, at least not quite so directly. 42-year-old Hasso is naturally more vital, less symbolic and airy than 22-year-old Max. And much more social, although this word has become rather pointless and even repulsive from its overuse in poetry. The so-called ‘social’ poetry is often nothing but a weird neo-Stalinism, flat newspaperish ‘social criticism’, for some reason liked by some festivals, critics and naturally the press – in a word, it is just a banal ‘bazaar joke’ and not poetry in the lofty sense of the word, which was still taken for granted in Estonia in 1986. The inner seriousness (without however being overtly serious, as there is plenty of quiet humour in it) of Hasso’s poetry might partly be a historical legacy of Estonian resistance culture, where we grew up and where poetry was, incidentally, always social, i.e. political, even the ‘purest’ nature poetry, and perhaps that especially…”

 

Onnepalu

Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

 

De Nederlandse dichter, predikant en hoogleraar Nicolaas Beets werd geboren op 13 september 1814 in Haarlem. Zie ook mijn blog van 13 september 2006.

 

Uit: Camera Obscura

 

Beste Hildebrand!

Ik verneem met een zeker genoegen, dat er van tijd tot tijd iets van u gedrukt wordt; met een zeker genoegen, zeg ik; want wij hebben nog samen school gegaan. Ik heb toen altijd wel gedacht dat er wat in u zat, maar ik wist niet of er ooit wat uit u komen zou. Mijn vader zegt evenwel dat hij dat altijd voorspeld heeft, ofschoon ik er mij niets van herinner, maar wel weet ik dat ik driemaal een hekel aan u gehad heb, omdat mijn vader u tot een voorbeeld van goed oppassen nam, en ik wist dat ge ook wel een kattekwaad deedt, Hildje! Denk maar eens aan de klapdeur van het Bonte Kalfje, die alle morgens om halftien en iedere namiddag om drie uren werd opgengetrokken dat de bel rammelde, een kwartier lang, als het Franse gebed al lang op school was voorgelezen. – Maar dat daargelaten, vriend; ik hoor dat gij weer iets op de pers hebt, en gij zult mij, op grond van heel goede kennis, wel vergunnen willen, u enige raadgevingen mede te delen. Ik ken mensen, die dat veel liever doen bij wijze van recensiën; daar zijn er, die de kopij onberispelijk en het gedrukte boek allerdolst vinden; maar ik hou van die methode niet, en kom liever met mijn raad voorop.

Eerst echter wilde ik u vragen, ronduit vragen, of gij een humorist zijt? Ik denk het half, omdat het tegenwoordig zo ijselijk aan de orde is. Kijk Hildebrand, als gij een humorist waart, dat zou me lelijk spijten; ik zou haast zeggen, schoon mijn hart er bij breekt: – als gij een humorist zijn, Hildebrand, leg drie stuivers uit, koop een touw, en … Maar gij zijt immers geen humorist, mijn waarde! O zeg, dat gij het niet zijt.

Daar is tegenwoordig zulk een ontzettende comsumptie van humor, mijn vriend, dat dit artikel verschrikkelijk duur moet geworden zijn en dan ook bij gevolg akelig wordt vervalst.

Ik ben overtuigd dat er in iedere kerk, de dominee meegerekend, meer dan honderd humoristen bijeen zijn. Men komt in geen koffiehuis, men rijdt in geen diligence, ja wat meer is: men zit in geen ‘bijwagen’ zonder een humorist. Het hele land is er van vergiftigd: humoristen op rijm; humoristen in proza; geleerde humoristen; huiselijke humoristen; hoge humoristen; lage humoristen; hybridische hum
oristen; bloempjes-humoristen; tekst-humoristen; sprookjes humoristen; vrouwenhatende en vrouwenflemende humoristen; sentimentele humoristen; ongelikte humoristen; gedachte denkende humoristen; boek-, recensie-, mengelwerk-, brief-, voorrede-, titelblad-humoristen; humoristen, die op de grote lui schelden en verklaren dat die geen greintje gevoel hebben, omdat ze een knecht hebben met galons aan de rok, en een spelende pendule; humoristen, die het met bedelaars houden in de boeken, en ze naar Frederiksoord helpen sturen in de Maatschappij van Weldadigheid; reizende humoristen; huiszittende humoristen; tuin- en priëeltje-humoristen, wier vrouwen aan iets ander bezig zijn, terwijl
zij humoriseren; en dan eindelijk de hele simpele plattelandshumoristen, schoon ze allegaar wel een deel van simpelheid weg hebben, in deze manier: ‘je zoudt wel denken dat ik helemaal onnozel was, maar ’t is allemaal lievigheid!’ Ik spreek niet van de hele grappige, de zee onfeilbare, en de zeer onduidelijke humoristen…. “

 

Beets

Nicolaas Beets (13 september 1814 –  13 maart 1903)

 

Voor onderstaande schrijvers zie ook mijn blog van 13 september 2006.

 De Britse schrijver Roald Dahl werd geboren op 13 september 1916 in Llandalf, Zuid-Wales.

De Nederlandse wetenschapper en publicist, vrijdenker en anarchist Anton Constandse werd geboren in Brouwershaven op 13 september 1899.

J. B. Priestley, Julian Tuwim, Tõnu Õnnepalu, Nicolaas Beets, Roald Dahl, Anton Constandse

De Engelse schrijver, journalist en literatuurcriticus John Boynton Priestley werd geboren in Bradford op 13 september 1894. Tijdens WO I diende hij in het leger als vrijwilliger. Na de oorlog begon hij aan een studie literatuur en geschiedenis in Cambridge. Vanaf 1922 was hij als zelfstandig schrijver en criticus werkzaam. Hij schreef romans, toneelstukken, korte verhalen en essays. Tot aan 1940 wijdde hij zich aan het theater. Ook als regisseur en zelfs een keer als acteur. Tijdens WO II werkte hij voor de BBC. In die tijd werd hij een van Engelands populairste radiopresentatoren.

Uit: English Journey

“Southampton to Newcastle, Newcastle to Norwich: memories rose like milk coming to the boil. I had seen England. I had seen a lot of Englands. How many? At once, three disengaged themselves from the shifting mass. There was first, Old England, the country of the cathedrals and minsters and manor houses and inns, of parson and Squire; guide-book and quaint highways and byways England… Then, I decided, there is the nineteenth-century England, the industrial England of coal, iron, steel, cotton, wool, railways; of thousands of rows of little houses all alike, sham Gothic churches, square-faced chapels, Town Halls, Mechanics’ Institutes, mills, foundries, warehouses, refined watering-places, Pier Pavilions, Family and Commercial Hotels, Literary and Philosophical Societies, back-to-back houses, detached villas with monkey-trees, Grill Rooms, railway stations, slag-heaps and ‘tips’, dock roads, Refreshment Rooms, doss-houses, Unionist or Liberal Clubs, cindery waste ground, mill chimneys, slums, fried-fish shops, public-houses with red blinds, bethels in corrugated iron, good-class draper’s and confectioners’ shops, a cynically devastated countryside, sooty dismal little towns, and still sootier grim fortress-like cities. This England makes up the larger part of the Midlands and the North and exists everywhere; but it is not been added to and has no new life poured into it…”

 

priestley

John Boynton Priestley (13 september 1894 – 14 augustus 1984)

 

De Poolse dichter Julian Tuwim werd geboren in Łódź op 13 september 1894. Hij was oprichter van de dichtersgroep Skamander en een prominent vertegenwoordiger van het literaire cabaret in de jaren twintig en dertig. Ook was hij vertaler uit het Russisch. Tijdens de bezetting emigreerde Tuwim naar via Frankrijk en Zuidamerika naar de VS. Na de oorlog was hij een van de eerste schrijvers die naar Polen terugkeerden.

 

The Common Man

When plastered billboards scream with slogans
‘fight for your country, go to battle’
When media’s print assaults your senses,
‘Support our leaders’ shrieks and rattles…
And fools who don’t know any better
Believe the old, eternal lie
That we must march and shoot and kill
Murder, and burn, and bomb, and grill…

When press begins the battle-cry
That nation needs to unify
And for your country you must die…
Dear brainwashed friend, my neighbor dear
Brother from this, or other nation
Know that the cries of anger, fear,
Are nothing but manipulation
by fat-cats, kings who covet riches,
And feed off your sweat and blood – the leeches!
When call to arms engulfs the land
It means that somewhere oil was found,
Shooting ‘blackgold’ from underground!
It means they found a sneaky way
To make more money, grab more gold
But this is not what you are told!

Don’t spill your blood for bucks or oil
Break, burn your rifle, shout: ‘NO DEAL!’
Let the rich scoundrels, kings, and bankers
Send their own children to get killed!
May your loud voice be amplified
By roar of other common men
The battle-weary of all nations:
WE WON’T BE CONNED TO WAR AGAIN

 

tuwim1

Julian Tuwim (13 september 1894 – 27 december 1953)

 

De Estische dichter, schrijver en vertalerTõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Tot 1985 studeerde hij botanica en ecologie aan de universiteit van Tartu. Daarna doceerde hij scheikunde en biologie. Sinds 1988 is hij werkzaam als zelfstandig schrijver en vertaler en tevens als redacteur bij het culturele tijdschrift Vikerkaar. In 1993 kwam hij internationaal in de belangstelling met zijn roman Piiririik (Engels: “Border State”) die verscheen onder zijn pseudoniem Emil Tode.
Het boek werd in veertien talen vertaald en werd het meest vertaalde boek uit Estland gedurende de jaren negentig.

Uit: Practicing

 

“I don’t want any changes. In my life, that is. Nothing about it must change.
Let it all stay the way it always has been. Everything around me can change, that’s fascinating; it’s thrilling to observe the reforms, catastrophes, revolutions and wars. But only from a distance. My greatest mistake has been to imagine I want changes in my life.
Why should life change? It’s disturbing enough without any changes. It’s hard enough to make sense of it already.
Routine is the greatest blessing, but in my ingratitude I have regarded it as
the source of my despair. And yet by instinct I have never sought anything but
stability. A means to make my life so routinely repetitive that it would fade away completely, allowing me an unobstructed view. //to observe unobstructed//
Today, like every other working day, at about two o’clock I took a train to the Notre-Dame des Champs metro station. There’s one change to make
on the way, but it’s still quick. I know all the stops by heart. I know which end of
the train is more convenient and what comes after what: Rue du Bac, Sevres-Babylone, Rennes, Notre-Dame des Champs.
There’s a small sandwich bar there that I discovered last summer, when
this exhibition was on in the jardin de Luxemburg. It’s cheap, only 35 francs a meal. For that I get a toasted panini — either chicken curry or turkey emmental — an iced tea (there are’t any hot drinks on the menu) and a flan — a dull-looking, actually rather repulsive cake that I like because it reminds me of the custard cake or pie of my childhood. I always pretend to make my selection carefully, then with calculated pauses I inform the girl, the woman or the man — whoever happens to be standing behind the counter at the time — of my choice. This is my daily act of social intercourse, my gesture of communication with this city. I have no
desire for any more intimate relationship with the people at the counter. I feel annoyed by the very fact that they recognize me and are accustomed to my daily appearance. If it were up to me I’d make them forget me every day, so I could just keep on dropping in for the first time, in passing.
But what’s more important than that is that the sandwich bar holds no surprises for me. The panini and the cake always taste the same. The flavour of the iced tea depends on whether I bother to specify citron, other wise they always give me peche, the peach. That makes no great difference. But today for some reason I decided to vary my menu and took apple tarte instead of the flan. This change bothered me right through the meal. I had to think about the apple tarte, I couldn’t be sure it would prove satisfactory. And in fact, it was a bit too sweet.”

Onnupalu1

Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

 

Voor onderstaande schrijvers zie ook mijn blog van 13 september 2006.

 

De Nederlandse dichter, predikant en hoogleraarr Nicolaas Beets werd geboren op 13 september 1814 in Haarlem.

 

De Britse schrijver Roald Dahl werd geboren op 13 september 1916 in Llandalf, Zuid-Wales.

De Nederlandse wetenschapper en publicist, vrijdenker en anarchist Anton Constandse werd geboren in Brouwershaven op 13 september 1899.

 

Beets, Dahl en Constandse

De dichter predikant en hoogleraarr Nicolaas Beets werd geboren op 13 september 1814 in Haarlem. Hij is vooral bekend  onder het pseudoniem Hildebrand.  Beets was de zoon van een apotheker en studeerde van 1833 tot 1839 theologie aan de Rijksuniversiteit van Leiden, waar hij in 1839 promoveerde tot doctor in de theologie.In 1840 werd Beets beroepen tot predikant aan de Nederlands Hervormde Kerk in Heemstede, waar hij in hetzelfde jaar trouwde met Aleida van Foreest. in 1854 werd hij beroepen naar Utrecht. Van 1874 tot 1884 was hij hoogleraar in de kerkgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Utrecht Zijn bekendste werk is de “Camera Obscura”, dat hij onder het pseudoniem Hildebrand schreef in zijn studententijd en waarvan de eerste versie verscheen in 1839. Hij bleef tijdens de jaren daarna vaak verhalen toevoegen aan het werk waardoor het pas zijn definitieve vorm kreeg in 1851. Beets overleed op 88-jarige leeftijd in Utrecht aan een hersenbloeding.

 

De moerbeitoppen ruichten

‘De moerbeitoppen ruischten;’
God ging voorbij;
Neen, niet voorbij, hij toefde;
Hij wist wat ik behoefde,
En sprak tot mij;

Sprak tot mij in de stille,
De stille nacht;
Gedachten, die mij kwelden,
Vervolgden en onstelden,
Verdreef hij zacht.

Hij liet zijn vrede dalen
Op ziel en zin;
‘k Voelde in zijn’ vaderarmen
Mij koestren en beschermen,
En sluimerde in.

De morgen, die mij wekte
Begroette ik blij.
Ik had zo zacht geslapen,
En Gij, mijn Schild en Wapen,
Waart nog nabij.

 

Sonnetten I

Sonnetten hier, sonnetten daar!
Een wereld vol sonnetten!
Men is er machtig gauw mee klaar
In spijt der stipte wetten.
Al loopt de zin wel wat gevaar,
Daar valt niet op te letten;
Het fijne van de mis is maar
Ze goed ineen te zetten.

Een klinkdicht – als ’t in ’t Hollandsch heet –
Heeft niets te doen dan klinken;
En hebt gij daar den slag voor beet,
Uw roem zal eeuwig blinken…
Zie zoo; het mijne is ook gereed,
En hoor het eens rinkinken!

 

Nicolaas Beets (13 september 1814 –  13 maart 1903)

 

De Britse schrijver Roald Dahl werd geboren op 13 september 1916 in Llandalf, Zuid-Wales. Dahls vader, een Noorse immigrant die zichzelf tot grote welgesteldheid had opgewerkt, overleed toen hij nog heel klein was. Hij werd vanaf jonge leeftijd opgevoed op kostscholen waar vaak en veel lijfstraffen werden gegeven. De onrechtvaardige en wrede behandeling liet levenslang diepe littekens na op zijn psyche.Zijn eerste verhalen werden in de Amerikaanse Saturday Evening Post gepubliceerd. Hij schreef voor kinderen en volwassenen en zijn verhalen worden over het algemeen gekarakteriseerd door een humoristische en een donkere kant. Roald Dahl overleed thuis aan een zeldzame bloedafwijking.

 

Hot and cold

A woman who my mother knows
Came in and took off all her clothes.

Said I, not being very old,
‘By golly gosh, you must be cold!’

‘No, no!’ she cried. ‘Indeed I’m not!
I’m feeling devilishly hot!

 

St Ives

As I was going to St Ives
I met a man with seven wives
Said he, ‘I think it’s much more fun
Than getting stuck with only one.

 


Roald Dahl (13 september 1916 –  23 november 1990)

 

Anton Constandse werd geboren in Brouwershaven op 13 september 1899. Hij was wetenschapper en publicist, vrijdenker en anarchist. Meer dan zestig jaar lang heeft hij mensen aan het denken gebracht, de autonomie van de vrije mens benadrukt en “de kameraadschap tussen mensen willen bevorderen”. Constandse voelde zich aangetrokken tot het humanisme omdat dit zich verzet tegen een aantal ongelijkheden en onrechtmatigheden die door de christelijke maatschappij in stand werden gehouden ondanks maatschappelijke veranderingen. Constandse overleed op 23 maart 1985 te Den Haag op 85-jarige leeftijd aan een hartaanval. Belangrijke in memoriams verschenen in Vrij Nederland (Igor Cornelissen, 30 maart 1985) en De Gids (Rudolf de Jong, 1985 nr. 9/10). De bron waaruit ik gedronken heb (148 p.) verscheen postuum, een compilatie van eerder verschenen autobio- grafische fragmenten. De titel is ontleend aan zijn adagium `Ik heb niet gespuwd in de bron waaruit ik gedronken heb’, waarmee hij wilde aangeven dat hij zijn beginselen als anarchisme en antimilitarisme nooit verraden heeft.

Uit: Oranje zonder mythe

De tweede mythe was die van het geloof, dat Willem een voorvechter was geweest van het calvinisme. Niets is minder waar. Nadat Filips II zijn vader was opgevolgd en Oranje hoopte eens landvoogd te zijn van alle Nederlanden (die behoorden tot het Duitse rijk) zocht hij meer toenadering tot de Duitse vorsten. In 1561 huwde hij Anna van Saksen, dochter van een hertog van dat land, begiftigd met een rijke bruidschat en vele inkomsten. Ze was luthers en Willem liet de vorstelijke familie in Saksen weten dat hij in zijn hart zelf ook luthers was gebleven: in Dresden woonde hij het lutherse avondmaal bij. In 1580 herhaalde hij dat “de protestantse lering in zijn hart van jongs af op zulk een wijze was ingegraveerd en zo diep ingeworteld is geweest … dat ze te rechter tijd was begonnen haar vruchten voort te brengen”. Toen in 1561 echter Filips Il wantrouwend werd liet hij deze (zijn) vorst weten dat hij “de trouwste zoon was der katholieke kerk en dat de koning er verzekerd van kon zijn dat hij (Oranje) in deze katholieke godsdienst zou leven en zou sterven”. Wat zijn prinsdom Oranje aangaat heeft hij aan paus Pius V geschreven: “Ik wenste wel dat ik die pest der ketterij, die door de nabuurschap van Frankrijk in mijn prinsdom Oranje is doorgedrongen, kon wegnemen of vernietigen”.


Anton Constandse (13 september 1899 – 23 maart 1985