Ephraïm Kishon, William Henley, Edgar Lee Masters, Aleksander Grin, Andrei Pleşu, Theobald Hock

De Hongaars/Israëlische schrijver Ephraïm Kishon werd op 23 augustus 1924 in Boedapest geboren. Zie ook mijn blog van 23 augustus 2006.

Uit: Hausapotheke für Gesunde

“Viele Plätze sind schön, am schönsten aber ist es zu Hause, sagte einer der altgedienten Galeerensträflinge. Und tatsächlich, eine geräumige, sonnendurchflutete Behausung kann ohne weiteres gegen einen noch so langen Seeurlaub aufgewogen werden.

Die Schwierigkeiten jedoch, eine alle Bedürfnisse befriedigende Wohnmöglichkeit zu finden, sind bereits seit Erschaffung der Erde nicht zu unterschätzen.

Schon im Garten Eden wurde, kurz nach der Ausweisung des ersten Ehepaares, folgende Tafel am Eingang angebracht:

“Infolge Abreise der bisherigen Mieter: ein Paradies zu vermieten”.

Es meldeten sich nur wenige Bewerber. Einer, mit einem dicken Weib im Schlepptau, erklärte nach oberflächlicher Besichtigung der Örtlichkeit, daß sich bei jedem Regen unpasierbare Kotpfützen bilden würden. Und im Winter würde man sich erkälten; er sehe keinerlei Heizvorrichtung.

“Wie lange dauert es denn noch bis zur Erfindung des Feuers?” fragte er.

“Eine Million Jahre”, antwortete der Erzengel Gabriel bedauernd.

Der Mietvergtrag kam nicht zustande.

Er wäre sowieso nicht zustande gekommen, weil das dicke Weib allergisch gegen Vögel war:

“Dieses ewig Gezwitscher vertrage ich nicht. Außerdem reagiere ich allergisch auf jede Art von Gefieder.”

Damit zog sie ihren Mann zum Ausgang.

“Wir könnten es ja mit Cortison versuchen,” rief Gabriel hinter den beiden her.

Aber da waren sie schon verschwunden.

Als nächster kam Ingenieur Glick. Er inspizierte das Objekt mit gewohnter Gründlichkeit und schüttelte immer wieder den Kopf:

“Kein Kühlschrank … keine Klimaanlage … …wir werden im Sommer einen Hitzschlag kriegen!”.

Der Erzengel machte sich erbötig, mit Gott dem Herrn über eine mögliche Neugestaltung der Jahreszeiten zu sprechen, aber Glick vermochte diesem Vorschlag nichts abzugewinnen, schon deshalb nicht, weil mittlerweile alles, was da kreuchet, an seinen Beinen hinaufzukreuchen begann. Ob man denn hier noch nichts von Hygiene gehört hätte, fragte er.

Doch, aber Desinfektionssprays könne man nicht verwenden, antwortete Gabriel entschuldigend. Wegen der Äpfel.”

Ephraïm Kishon (23 augustus 1924 – 29 januari 2005)

De Engelse dichter en schrijver William Ernest Henley werd geboren op 23 augustus 1849 in Gloucester.

Ballade of Dead Actors

Where are the passions they essayed,

And where the tears they made to flow?

Where the wild humours they portrayed

For laughing worlds to see and know?

Othello’s wrath and Juliet’s woe?

Sir Peter’s whims and Timon’s gall?

And Millamant and Romeo?

Into the night go one and all.

Where are the braveries, fresh or frayed?

The plumes, the armours — friend and foe?

The cloth of gold, the rare brocade,

The mantles glittering to and fro?

The pomp, the pride, the royal show?

The cries of war and festival?

The youth, the grace, the charm, the glow?

Into the night go one and all.

The curtain falls, the play is played:

The Beggar packs beside the Beau;

The Monarch troops, and troops the Maid;

The Thunder huddles with the Snow.

Where are the revellers high and low?

The clashing swords? The lover’s call?

The dancers gleaming row on row?

Into the night go one and all.

Barmaid

Though, if you ask her name, she says Elise,

Being plain Elizabeth, e’en let it pass,

And own that, if her aspirates take their ease,

She ever makes a point, in washing glass,

Handling the engine, turning taps for tots,

And countering change, and scorning what men say,

Of posing as a dove among the pots,

Nor often gives her dignity away.

Her head’s a work of art, and, if her eyes

Be tired and ignorant, she has a waist;

Cheaply the Mode she shadows; and she tries

From penny novels to amend her taste;

And, having mopped the zinc for certain years,

And faced the gas, she fades and disappears.

William Henley (23 augustus 1849 – 11 juli 1903)

De Amerikaanse dichter Edgar Lee Masters werd geboren op 23 augustus 1868 in Garnett, Kansas.

A.D. Blood

If you in the village think that my work was a good one,

Who closed the saloons and stopped all playing at cards,

And haled old Daisy Fraser before Justice Arnett,

In many a crusade to purge the people of sin;

Why do you let the milliner’s daughter Dora,

And the worthless son of Benjamin Pantier,

Nightly make my grave their unholy pillow?

Aaron Hatfield

Better than granite, Spoon River,

Is the memory-picture you keep of me

Standing before the pioneer men and women

There at Concord Church on Communion day.

Speaking in broken voice of the peasant youth

Of Galilee who went to the city

And was killed by bankers and lawyers;

My voice mingling with the June wind

That blew over wheat fields from Atterbury;

While the white stones in the burying ground

Around the Church shimmered in the summer sun.

And there, though my own memories

Were too great to bear, were you, O pioneers,

With bowed heads breathing forth your sorrow

For the sons killed in battle and the daughters

And little children who vanished in life’s morning,

Or at the intolerable hour of noon.

But in those moments of tragic silence,

When the wine and bread were passed,

Came the reconciliation for us —

Us the ploughmen and the hewers of wood,

Us the peasants, brothers of the peasant of Galilee —

To us came the Comforter

And the consolation of tongues of flame!

Edgar Lee Masters (23 augustus 1868 – 5 maart 1950)

Zie voor bovenstaande schrijvers ook mijn blog van 23 augustus 2007 en ook mijn blog van 23 augustus 2008.

De Russische schrijver Aleksander Grin (eig. Aleksandr Stepanovitsj Grinevski) werd geboren in Vjatka op 23 augustus 1880. Zijn moeder overleed toen Grin 13 was. Na het voltooien van zijn opleiding, ging Grin naar Odessa, waar hij vele dienstbetrekkingen had, zoals matroos, mijnwerker of bouwvakker. Vaak had hij echter geen betrekking en moest hij zijn toevlucht nemen tot bedelen. Nadat hij het leger in was gegaan, sloot hij zich aan bij de Sociaal-Revolutionaire Partij, en deserteerde. Dit leidde tot zijn arrestatie en gevangenisstraf wegens het bedrijven van revolutionaire propaganda. In 1906 publiceerde hij zijn eerste novelle, maar in hetzelfde jaar werd hij opnieuw gearresteerd in Sint-Petersburg. Hij werd veroordeeld tot 4 jaar verbanning naar Tobolsk in Siberië. Grin ontsnapte echter kort na aankomst in Tobolsk en keerde terug naar Sint-Petersburg. In 1910 werd hij opnieuw opgepakt en verbannen naar Archangelsk. Daar leefde hij samen met zijn vrouw van 1910 tot 1912. Na terugkeer in Sint-Petersburg scheidde hij van zijn vrouw. Hij had tot dan slechts korte verhalen geschreven, maar na de Russische Revolutie zou Grin ook langere verhalen schrijven. In 1921 trouwde hij opnieuw, en in 1924 verhuisde het gezin naar Feodosija op de Krim, zodat Grin dicht bij zijn geliefde zee kon leven. Grin’s romantische schrijfstijl was niet geliefd bij de Sovjet uitgeverijen, en het gezin leefde in grote armoede. Grin overleed aan tuberculose in Stari Krim.

Uit: A Trip (Vertaald door Barry Scherr)

„The traveller Ammon Root returned to his native land after an absence of several years. He stayed with Tonar, an old friend of his, who was the director of a joint-stock company and a person with a shady past-but also a fanatic for decorum and probity. On the very day of his arrival Ammon quarrelled with Tonar over a newspaper editorial, called his friend a minion of the minister, and stepped outside for a walk.

Ammon Root was one of those people who are more serious than they appear at first glance. His travels were not mentioned by the newspapers, nor did they cause a single map to make the slightest change in its depiction of the continents, but they were still absolutely necessary for him. “To live means to travel,” he would say to those people who were attached to life just on the side of it that is most warm and steamy, like a hot pie. Ammon’s eyes-two eternally greedy abysses-ransacked heaven and earth in their search for new spoils; abysses-everything he saw plunged

headlong into them and was packed away once and for all in the fearful crush at the bottom of his memory, to be kept for his own use. In contrast to tourists Ammon saw far more than the museums and churches where the viewers, pretending to be experts, seek ethereal beauty in poorly-executed paintings.

Out of curiosity Ammon Root stopped in at a cafeteria that served vegetarian food. About a hundred people were sitting in the large rooms, which smelled of varnish, paint, freshly-dried wall-paper, and some other particularly abstinent odour. Ammon noticed the absence of any old people.

An extraordinary silence, which was out of keeping with even the concept of food, inspired the appetite of anyone coming in to be prayerfully delicate and bodiless, like the very idea of herbi
vority. The pious but ruddy faces of the health fanatics cast indifferent glances at Ammon. He sat down. The dinner, served to him with a ceremonial and somewhat accentuated solemnity, consisted of a repulsive gruel called “Hercules”, fried potatoes, cucumbers, and some insipid cabbage. Ammon poked around with his fork in this gastronomical paltriness, ate a piece of bread and a cucumber, and drank a glass of water; then he snapped open his cigarette case, but he remembered that smoking was prohibited and looked around gloomily. At the tables mouths were chewing sedately and delicately in a death-like silence.“

Aleksander Grin (23 augustus 1880 – 8 juli 1932)

Zie voor onderstaande schrijvers ook mijn blog van 23 augustus 2007.

De Roemeense essayist, filosoof, kunsthistoricus en politicus Andrei Gabriel Pleşu werd geboren op 23 augustus 1948 in Boekarest.

De Duitse dichter Theobald Hock werd geboren op 23 augustus 1573 in Limbach/Pfalz-Zweibrücken.

Gerelateerd

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.