Harry Mulisch, Chang-Rae Lee, Wolfgang Bittner, Stanley Kunitz, Marja Brouwers

De Nederlandse schrijver Harry Mulisch werd geboren op 29 juli 1927 in Haarlem. Zie ook alle tags voor Harry Mulisch op dit blog.

Uit; The Procedure (Vertaald door Paul Vincent)

„FIRST DOCUMENT

MAN

yes, of course I can come straight to the point and start with a sentence like: The telephone rang. Who’s ringing whom? Why? It must be something important, otherwise the file wouldn’t open with it. Suspense! Action! But I can’t do it that way this time. On the contrary. Before anything can come to life here, we must both prepare ourselves through introspection and prayer. Anyone who wants to be swept along immediately, in order to kill time, would do better to close this book at once, put the television on, and sink back on the settee as one does in a hot foam bath. So before writing and reading any further we’re going to fast for a day, and then bathe in cool, pure water, after which we will shroud ourselves in robes of the finest white linen.

I’ve switched the telephone and the front doorbell off and turned the clock on my desk away from me; everything in my study is waiting for the events to come. The first luminous words have appeared in the ultramarine of the computer screen, while outside the dazzling, setting autumn sun shines over the square. From the blazing western sky tram rails stream like molten gold from a blast furnace; between the black trees cars appear from the chaos, disappear into it, people walk at the tips of shadows that are yards long. From the position of the sun in my room I can see what time it is: the light is falling diagonally, it’s six o’clock, rush hour, for most people the day’s work is over.

The origin of man was a complicated affair. Much of it is still obscure, not only in biological, but also in theological circles. In the Bible, indeed, this creature is actually created twice, and to a certain extent three times. Genesis 1:27 tells us that on the sixth and last day of creation the following happened: “So God created man in his own image, in the image of God created he him; male and female created he them.” So there were two of them; immediately afterward God says: “Be fruitful, and multiply.” So the man was Adam, but the woman wasn’t Eve, because the primeval mother of us all saw the light of day only later, when the week of creation was long since over; she wasn’t created separately, but came forth from a rib of Adam’s.“

Harry Mulisch (29 juli 1927 – 30 oktober 2010)

De Koreaans-Amerikaanse schrijver Chang-Rae Lee werd geboren op 29 juli 1965 in Seoel. Zie ook alle tags voor Chang-Rae Lee op dit blog.

Uit: A Gesture Life

„In my first years in Bedley Run, things were a bit different. Even the town had another name, Bedleyville (this my attribution), which was changed sometime in the early 1970s because the town board decided it wasn’t affluent-sounding enough. The town in fact wasn’t affluent at the time, being just a shabby tan brick train station and the few stores that served it, some older village homes, several new housing developments, and the surrounding dairy cow pastures and wooded meadows, nothing fancy at all, which was how I was able to afford to move here and open a business. There were perhaps a few thousand residents, mostly shopkeepers and service people, and the small bedroom community who were their patronage.

I’d read about the town in the paper, a brief slice-of-life article with a picture of a meadow that had been completely cleared for new suburban-style homes, just white stakes in the frozen ground to mark where the streets would be. It looked sterile and desolate, like fresh blast ground, not in the least hopeful, and yet I felt strangely drawn to the town, in part because of the peaceful pace of life that the article noted, the simple tranquillity of the older, village section that made me think of the small city where I lived my youth, on the southwestern coast of Japan. I had already driven through the more established suburbs nearer to the city and found them distinctly cold, as well as too expensive. I’d ask for directions at a garage, or buy some gum at a candy store, and an awkward quiet would arise, that certain clippedness, and though I never heard any comments, I could tell I wasn’t being welcomed to remain too long.“

Chang-Rae Lee (Seoel, 29 juli 1965)

De Duitse dichter en schrijver Wolfgang Bittner werd geboren op 29 juli 1941 in Gleiwitz, Oberschlesien (tegenwoordig Gliwice, Polen). Zie ook alle tags voor Wolfgang Bittner op dit blog.

Gedichte

Was aber finden wir vor,

verurteilt und fremd,

und wonach suchen wir,

trauernd,

in unseren Hoffnungsgedichten,

den empfindsamen Spielen,

Ablichtungen.

So mauern wir Bunker,

zu überleben,

und schreiben uns

frierend

über den Winter.

Gedichte

wie Leuchtfeuer an Land,

wie Botschaften einer anderen Kultur,

Pflugschar,

brechend den Boden,

Gedichte wie Furchen,

in denen Saat aufgeht.

Dem Vollmond entgegen …

Ließen mich einst den Neumond gebären
Nun laß ich ihn einfach gewähren
Wenn er sich mutwillens voll – säuft
Wie ein lüsterner Hund
Trunken sich selbst überläuft
Verliert er ganz ohne mein Tun
Das so ersehnte vollmundige Rund
Kehrt betrübt – doch mehr klug als zuvor
Zurück zu dem lichtlosen Anbeginn
Den ich ihm einst verlieh’n
Vielleicht kommt’s ihm dann in den Sinn
Endlich vor mir zu k n i e n
Dann wäre ich wahrlich aufgeschmissen
Aus meiner Selbstherrlichkeit rausgerissen
Und müßte bekennen:
Ich war es nicht
Der Dich formloses Mondgesicht
Einst aus düsterem Dunkel gebar
Du bist das Geschöpf einer namlosen Kraft
Die mir bis heute nicht offenbar

Doch bis dies zur Wirklichkeit wird
Mag ruhig weiter die Mode sein:
In der Regel schlafen die Frauen allein

Wolfgang Bittner (Gliwice, 29 juli 1941)

Gleiwitz (Gliwice), der Schlesische Hof

De Amerikaanse dichter en vertaler Stanley Jasspon Kunitz werd geboren in Worcester, Massachusetts, op 29 juli 1905. Zie ook alle tags voor Stanley Kunitz op dit blog.

The Testing-Tree

On my way home from school

up tribal Providence Hill

past the Academy ballpark

where I could never hope to play

I scuffed in the drainage ditch

among the sodden seethe of leaves

hunting for perfect stones

rolled out of glacial time

into my pitcher’s hand;

then sprinted lickety-

split on my magic Keds

from a crouching start,

scarcely touching the ground

with my flying skin

as I poured it on

for the prize of the mastery

over that stretch of road,

with no one no where to deny

when I flung myself down

that on the given course

I was the world’s fastest human.

Around the bend

that tried to loop me home

dawdling came natural

across a nettled field

riddled with rabbit-life

where the bees sank sugar-wells

in the trunks of the maples

and a stringy old lilac

more than two stories tall

blazing with mildew

remembered a door in the

long teeth of the woods.

All of it happened slow:

brushing the stickseed off,

wading through jewelweed

strangled by angel’s hair,

spotting the print of the deer

and the red fox’s scats.

Once I owned the key

to an umbrageous trail

thickened with mosses

where flickering presences

gave me right of passage

as I followed in the steps

of straight-backed Massassoit

soundlessly heel-and-toe

practicing my Indian walk.

Stanley Kunitz (29 juli 1905 – 14 mei 2006)

Cover

De Nederlandse schrijfster Marja Brouwers werd geboren op 29 juli 1948 in Bergen op Zoom. Zie ook alle tags voor Marka Brouwers op dit blog.

Uit: Joost Zwagerman: Tegen de literaire quarantaine (fragment over “ Casino” van Brouwers)

“Net als Mystiek lichaam en De buitenvrouw beeldt ook Casino allerlei conflicten uit, in dit geval onder andere het conflict tussen de ‘oude’ intellectuele adel en de ‘nieuwe’ pragmatische rijken tussen de jaren zestig en de jaren negentig; tussen engagementsdenken en rendementsdenken. Marja Brouwers vervlecht die conflicten met een algemeen menselijke tragiek, en juist in die vervlechting schuilt de grote literaire kracht van Casino. Die kracht toont zich onder meer in de opzettelijk hoekige en losse vorm: verhalende fragmenten worden afgewisseld met essayistische passages, en die afwisseling is ruw, grillig en ongepolijst – en weerspiegelt zo de betrekkelijke ruwheid van de inhoud van de roman.
Michaël Zeeman introduceerde in zijn artikel Casino als volgt: ‘In haar roman Casino leidt Marja Brouwers ons binnen in de wereld van de veelverdieners, die in het afgelopen decennium zo spraakmakend en zichtbaar zijn geworden, de mannen van de “exorbitante zelfverrijking” over wie toenmalig minister-president Wim Kok met zoveel afschuw sprak. (..) De geest die Brouwers beschrijft en de zeden waartoe die geest (..) hebben geleid zijn springlevend. Zelfs wie maar sporadisch een krant leest, weet meteen waarover zij het heeft.’
Hee, is dat niet diezelfde krant waaruit de schrijver nu juist volgens diezelfde Zeeman niét mocht putten? Raar is dat. Wie vraagt naar de moord op Van Gogh als mogelijk materiaal voor een roman, krijgt van Zeeman het dogma over het verbod op ‘het dagelijks nieuws’ om de oren; wie zich in een roman concentreert op het traject van idealisme van de jaren zestig naar verloedering in de jaren negentig wordt door diezelfde Zeeman bewierookt en toegejuicht. Dat zal wel een bedrijfsfoutje zijn.”

Marja Brouwers (Bergen op Zoom, 29 juli 1948)
Cover

Zie voor nog meer schrijvers van de 29e juli ook mijn blog van 29 juli 2011 deel 1 en eveneens deel 2.

Gerelateerd

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.