Peter Altenberg, Ed Hoornik, Peter Zantingh, Heere Heeresma, Vita Sackville-West, Josef Weinheber, Taras Sjevtsjenko, Umberto Saba, Agnes Miegel

De Oostenrijkse dichter en schrijver Peter Altenberg werd geboren op 9 maart 1859 in Wenen. Zie ook alle tags voor Peter Altenberg op dit blog.

Uit: Erinnerung

“Ich verstehe das alles nicht von der Kindheit, von diesem Gegensatze nämlich der Kindertage und der späteren. Das verstehe ich nicht. Denn hierin habe ich doch eine Kontrolle, da ich 49 Jahre alt bin und mit 9 Jahren nach Vöslau kam im Sommer. Der Arzt hatte zu meiner wunderbar schönen überzarten Mama gesagt: »Da Sie also Ihren geliebten Gatten während der Sommermonate nicht in Wien für sich einsam arbeiten lassen wollen, andererseits aber Sie und Ihr Söhnchen sehr zart organisiert sind, so rate ich Ihnen dringend zu Vöslau. Es ist trockene staubfreie Luft, stundenlange Tannenwälder, ein Bad von 22 Grad Réaumur, und ihr geliebter Gatte kann jeden Abend hinausgelangen.« Ich lernte das grünbewachsene Geländer des kleinen Bahnhofes damals fanatisch lieben, die lange eigentlich melancholische Bahnhofstraße mit dem braunen Bache, in welchem Wäsche gewaschen wurde oder Enten ein Bad nahmen, das nur die letzte Vorbereitung war zum Abgestochenwerden. Rechts war die riesige Spinnfabrik. Man wußte nichts von ihr, als daß der Direktor ein persönlicher Freund meines Vaters sei. Man war erstaunt, an einem Landaufenthalt eine große Spinnfabrik anzutreffen, mit Gärten und Blumenbeeten und stark vergittert und schweigsam. Man sah Rauch aus langen dünnen Schloten und dachte nicht weiter nach. Dann kam man zum Bade, wo es nach Linden roch und nach den sonngedörrten Planken, die das Bad umfriedeten. Bänke waren da für die Ausruhenden vom Bade, für die Wartenden und Erwartenden. Die graublaue Quelle kam aus dem Innern der Erde und floß über Kieselgrund. Die Natur bot nirgends eine Pracht und Fülle, aber jede Eiche war bekannt und beliebt auf dem schütteren trockenen Wiesengrunde. Im Walde waren Büsche mit roten Beeren, mit schwarzen Beeren und mit hellgrünen Beeren, und Blumen waren nur zu zählen. Die Tannen würzten an heißen Stellen die Luft. Dem Boden fehlte entschieden Wasser, und die angeschnittenen Tannen gaben Harz von sich, ihren Lebensbalsam. »In drei Jahren müssen sie daran zugrunde gehen«, sagte unser Hofmeister, »aber der Herr Baron wird davon leben.« »Es tut ihnen aber wenigstens nicht weh«, erwiderte ich. – »Weißt du es?!« sagte mein geliebter Hofmeister. Bei der »Waldandacht« begann eigentlich erst für mich die Wildnis. Diese Waldschlucht bis Merkenstein kam mir vor wie unentdeckte Wege zum Viktoria-Nyanza. Ich war erstaunt, daß man keine scharfen Beile benötigte, um sich durch undurchdringliches Gestrüppe einen Weg zu bahnen. Immerhin war es eine Waldschlucht, die sich hinzog ins Unendliche. Der Name »Merkenstein«, dort, wo das Tal endete, war wie der Name »Ewigkeit«. In Vöslau selbst liebte ich alles, alles, jeden Gartenzaun, und die Blicke in die trostlose Ebene, wo das Bahngeleise war.“

 

 
Peter Altenberg (9 maart 1859 – 8 januari 1919)
Cover

 

De Nederlandse dichter en prozaïst Ed Hoornik werd geboren in Den Haag op 9 maart 1910. Zie ook alle tags voor Ed Hoornik op dit blog.

 

Revolutie in het café

Europa is aan Burgos opgehangen,
dat is de zin van ’t Reuter-telegram,
dat wij, om middernacht ontvangen,
ontvluchten in een kroeg in Amsterdam.

Over het borrelglas gaan commentaren,
maar geen weet het bevrijdend woord;
het glimlicht in de oude klare
wordt in een wilde teug vermoord.

Dit beeld heeft mij niet losgelaten:
de vriendenschaar, die plotseling zweeg,
en voor de krijtwitte gelaten
het glas: verbijsterend en leeg.

 

De zwemmer

Hij liep de polders door en zag den plas,
waarop het avondlicht in rimpels vloeide,
waarop een boer, pijp-rookend, huiswaarts roeide,
en eenzaamheid der dingen aanschijn was.

En zich ontkleedend werd hij zelf gewas,
dat vleezig neven riet en andoorn groeide,
waar klaver geurde en de wind licht stoeide,
en vogelroep over de wijdte was.

Hij zwom ver uit, keerde, en liet zich drijven
over het water naar het wolkenland,
hij was hun beider zoon, en wilde blijven.

Maar damp steeg snel, onrust en bangheid kwamen,
wilgen en elzen krompen aan den kant,
een vluchtend grutto riep verwarde namen.

 

 
Ed Hoornik (9 maart 1910 – 1 maart 1970)
Hier met uitgever en schrijver Bert Bakker (links)

 

De Nederlandse schrijver, columnist en blogger Peter Zantingh werd geboren op 9 maart 1983 in Heerhugowaard. Zie ook alle tags voor Peter Zantingh op dit blog.

Uit: De eerste maandag van de maand

“SeQure was een verzekeringsmaatschappij die alleen auto’s deed.
Het logo was een getekend lichtblauw autotje met een lijntje eromheen, alsof er een beschermende zeepbel omheen hing. Daaronder de naam. De Q was een van de wieltjes.
We waren een kleine maatschappij, maar wel onderdeel van een van de grootste bankverzekeraars van het land. De verliezen waren een schijntje vergeleken bij de winsten die ze met hun andere bedrijfstakken maakten. Ik had weleens van een collega gehoord dat ze een paar jaar eerder een portefeuille levensverzekeringen hadden overgenomen van een Amerikaanse bank en dat wij alleen al met de rente daarvan overeind gehouden konden worden. We waren het proeflokaal, de speeltuin. Wij mochten struikelen. Het zou weinig uitmaken.
Ik schat dat ongeveer één op de tien mensen op het hoofdkantoor wist dat wij bestonden. Toen ik een vast contract kreeg, moest ik daar een introductiedag doorlopen. Ik was de enige van SeQ1re en moest aan de rest uitleggen wat we deden. ‘Alleen auto’s,’ zei ik. En aan de cursusleider die de naam op een schoolbord geschreven had: ‘Het is een Q in plaats van een c. Een hoofdletter Q.`

 

 
Peter Zantingh (Heerhugowaard, 9 maart 1983)
Heerhugowaard

 

De Nederlandse schrijver en dichter Heere Heeresma werd geboren in Amsterdam op 9 maart 1932. Zie ook alle tags voor Heere Heeresma op dit blog.

Uit:Bleib Gesund! Brieven

“Aan James Brockway
‘s-Gravenhage, 18 april ’65

Beste
Hoe stom van mij niet veel eerder kontakt met je te hebben gezocht! Nu moet ik schrijven en steeds je antwoord afwachten en hopen dat je de animo kunt opbrengen om me te schrijven. Ik ben weer het slachtoffer geweest van mijn eigen verlegenheid, d.w.z. steeds wanneer mij een feit, een doel, een toestand, iemand mij werkelijk aangaat overvalt me een mentale verlamming. Anders storm ik met een plaat voor mijn kop overal doorheen.
Natuurlijk ga ik volledig met jouw adviezen akkoord wat betreft het proza voor de Engelse lezer. ]e behoeft die adviezen voor mij nooit met redenen te omkleden. Het advies, jouw keuze is mij voldoende.
Ik ben erg blij en ook wel een beetje trots dat je t.z.t. je over mijn werk wilt buigen en ik wilje alle hulp en informatie geven die misschien noodzakelijk is. Geen moeite zal mij hiervoor te veelzijn.
Uit het vervolg van je brief klinkt verbittering. Weinig is zo halsstarrig en moeilijk te verdrijven als de herinnering aan ondervonden onrecht. Vertel mij wat! Vooral wanneer je niet de kans krijgt of de mogelijkheid zich voordoet de situatie te saneren en ‘recht’ te trekken. Je blijft met een ellendige smaak in de mondholte achter, een smaak die langzaam maar zeker de gele kleur van gal aanneemt en werkelijk je leven verzuurt. Ik zou je saillante voorbeelden ‘uit eigen ervaring’ kunnen vertellen. Als het maar hielp. Maar het helpt jou niet, evenmin als het mij geholpen heeft. Achterklap, halve waarheden, onbegrip, kwaaddunkendheid, jalousie de metier, verdachtmaking, dat alles in de schemer van het heimelijk gefluister. Dan wordt een gebaar van overtuiging een slag in de lucht, dan wordt een beslissing die getuigt van een totale persoonlijke inzet ridicuul.”

 

 
Heere Heeresma (9 maart 1932 – 26 juni 2011)

 

De Engelse dichteres en schrijfster Vita Sackville-West werd geboren op 9 maart 1892 in Kent. Zie ook alle tags voor Vita Sackville-West op dit blog.

 

Bee-Master (Fragment)

Look, too, when summer hatches out the brood,
In tardy May or early June,
And the young queens are strong in the cocoon,
Watch, if the days be warm,
The flitting of the swarm.
Follow, for if beyond your sight they stray
Your bees are lost, and you must take your way
Homeward disconsolate, but if you be at hand
Then you may take your bees on strangers’ land.
Have your skep ready, drowse them with, your smoke,
Whether they cluster on the handy bough
Or in the difficult hedge, be nimble now,
For bees are captious folk
And quick to turn against the lubber’s touch,
But if you shake them to their wicker hutch
Firmly, and turn towards the hive your skep,
Into the hive the clustered thousands stream,
Mounting the little slatted sloping step,
A ready colony, queen, workers, drones,
Patient to build again the waxen thrones
For younger queens, and all the chambered cells
For lesser brood, and all the immemorial scheme.
And still they labour, though the hand of man

Inscrutable and ravaging descend,
Pillaging in their citadels,
Defeating wantonly their provident plan,
Making a havoc of their patient hoard;
Still start afresh, not knowing to what end,
Not knowing to what ultimate reward,
Or what new ruin of the garnered hive
The senseless god in man will send.
Still their blind stupid industry will strive,
Constructing for destruction pitiably,
That still their unintelligible lord
May reap his wealth from their calamity.

 

 
Vita Sackville-West (9 maart 1892 – 2 juni 1962)
Janet McTeer als Vita (rechts) en Cathryn Harrison als Violet Trefusis in de BBC miniserie “Portrait of a Marriage”, 1992

 

De Oostenrijkse dichter, schrijver en essayist Josef Weinheber werd geboren op 9 maart 1892 in Wenen. Zie ook alle tags voor Josef Weinheber op dit blog.

 

Herbstzeitlose

Kränklicher Kelch,
steigst in die Welt,
wenn das Jahrblau
rauchigem Rot verfällt.
Ach, wenn es morgen schneit !
Zitternder Hauch !

Zeitloses Leid
weiß um Weisheit auch;
weiß um letztes Licht,
lebt von der Not.
Schicksal schändet nicht:
Groß ist der Tod !

Aber Vergängliches
gibt schmaler Schönheit Kraft,
eh sie ein herbstlicher Stern
ewig entrafft.

 

 
Josef Weinheber (9 maart 1892 – 8 april 1945)
Vermoedelijk zelfportret

 

De Oekraïense dichter, schrijver en schilder Taras Sjevtsjenko werd geboren op 9 maart 1814 in Morynzi bij Kiev. Zie ook alle tags voor Taras Sjevtsjenko op dit blog.

 

It’s not that I’m of God complaining

It’s not that I’m of God complaining
Or any other person blaming.
I just deceive myself. I trow.
And even sing the while I plow
My pauper field forlorn and fallow!
I sow the word. Good crops will follow
In days to come. Yet will they? No!
Myself alone, I have the feeling,
And no one else am I deceiving…
Unfold, my field, fold in furrows,
Black earth set for seeding!
Hill and valley plowed in furrows,
Sown with seeds of freedom!
Unfold, my field, cultivated.
Green with verdure covered,
With gold grain inseminated,
With good fortune watered!
So unfold in all directions,
Spread, my fertile meadow,

Seeded not with empty gestures
But with wisdom mellow!
Folks will come the crop to garner….
Oh harvest of plenty!…
So unfold, with green be covered,
My field poor and scanty!!
But am I not myself deceiving
With fancies of my own conceiving?
I am! Because it’s better so,
To strive, though it should be but vainly,
Than make my peace with bitter foes
And idly keep or God complaining!

 

Vertaald door John Weir

 

 
Taras Sjevtsjenko (9 maart 1814 – 10 maart 1861)
Portret door Ivan Kramskoi, 1871 (naar een foto uit 1859)

 

De Italiaanse dichter en schrijver Umberto Saba werd geboren op 9 maart 1883 in Triëst. Zie ook alle tags voor Umberto Saba dit blog.

 

The broken pane

It all conspires against you. Nasty weather,
lights that keep going out, and the old house
jolted by every gust. It’s dear to you
for what you suffered in it, for the hopes
dashed there, and for a few good times as well.
Survival seems to you a refusal to obey
the way of things.
And in the shattering
of a window pane, you hear a judgment passed.

 

The sapling

Today is made of rain.
Morning looks like evening,
spring like autumn,
and a great wind is blasting
a sapling that holds—surprisingly—steady;
it stands above the plants like a boy
grown too tall for his green age.
You watch, filled with pity,
perhaps, for all those pale flowers
stripped by the gales; they are fruit,
they are winter’s sweet
preserves, those flowers that fall now
to the grass. And you grieve in your vast
maternity.

 

Vertaald door Geoffrey Brock

 

 
Umberto Saba (9 maart 1883 – 25 augustus 1957)
Portret door Vittorio Bolaffio, 1946

 

De Duitse dichteres Agnes Miegel werd op 9 maart 1879 in Königsberg geboren. Zie ook alle tags voor Agnes Miegel op dit blog.

 

Es war ein Land… (Fragment)

Es war ein Land, – der Nebel zog
Wie Spinnweb, das um den Wacholder flog,
Die Birken leuchteten weiß und golden,
Und korallen die schweren Quitschendolden,
Die Eicheln knirschten bei Deinem Gehen
In den harten Furchen der Alleen.
Ein Stern nur blinkte, fern und allein,
Und Du hörtest im Forst die Hirsche schrein
In der kalten Nacht, – der Septembernacht

Es war ein Land, – der Ostwind pfiff,
Da lag es still wie im Eis das Schiff.
Wie Daunen deckte der Schnee die Saat
Und deckte des Elchs verschwiegenen Pfad,
Grau fror die See an vereister Buhne.

 

 
Agnes Miegel (9 maart 1879 – 26 oktober 1964)
Hier met de latere bondskanselier Willy Brandt in 1961

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 9e maart ook mijn blog van 9 maart 2014 deel 2.