De Duitse schrijver Ingo Schulze werd geboren in Dresden op 15 december 1962.  Zie ook mijn blog van 15 december 2008.

Uit: Eine Nacht bei Boris

„Wenn ich jetzt von diesem Abend, von dieser Nacht berichte, muss ich vorausschicken, dass Boris, der von sich selbst als meinem ältesten Freund sprach, nicht mehr lebt. Ich schreibe dies hier aber nicht, weil Boris tot ist. Ich würde nicht anders über ihn denken, wenn er noch lebte, und muss mir auch nicht vorwerfen, ihm nicht gesagt zu haben, wie viel mir dieser Abend, diese Nacht bedeutet, ganz egal, wie verwirrt und beschämt wir alle am Ende nach Hause gingen. Es war wirklich die merkwürdigste Feier, die ich je erlebt habe, auch wenn meine Rolle dabei marginal gewesen ist.

»Alles kannst du neu haben, nur keinen alten Freund«, sagte Boris oft. Und Susanne sagte: »Besser keinen als so einen.« Sie meinte, Boris und ich seien nur aus Gewohnheit miteinander befreundet.

Dabei ist Boris früher gar nicht mein Freund gewesen. Er war eine Klasse über mir und kam morgens aus der entgegengesetzten Richtung zur Schule. Bei der Armee liefen wir uns über den Weg, verbrachten ein paarmal den Ausgang zusammen – und verloren uns nach der Entlassung sofort aus den Augen. Erst in Berlin, nachdem Susanne und ich 1994 in eine gemeinsame Wohnung gezogen waren, sah ich Boris wieder, im dritten Stock eines maroden Hauses in der Esmarchstraße, direkt gegenüber von uns. Wir hatten Morgensonne, sein Balkon, über dessen Brüstung sommers wie winters ein zusammengeklappter Wäscheständer ragte, bekam von März oder April an etwas Abendsonne ab.

Wir trafen kurz nach Weihnachten vor dem defekten Leergutautomaten der Extra-Kaufhalle aufeinander. Boris geriet in übertriebene Aufregung, wie ich fand, und lud mich ein, er wollte kochen. Es war eine merkwürdige Situation, als sich danach unsere Wege zwischen den Regalen mehrfach kreuzten und wir nicht wussten, was wir sagen sollten und wortlos in den Einkaufswagen des anderen schielten. Ich dachte damals, dass vielleicht auch der Leergutautomat an seiner Reaktion schuld war, denn dort riecht es noch genauso wie früher bei unserem Altstoffhandel.

Nachdem ich Boris verraten hatte, dass wir ihm direkt in die Fenster blickten, sah ich ihn manchmal, wie er vom Balkon aus zu uns herüberspähte.”

Ingo Schulze (Dresden, 15 december 1962)

 

De Deense dichter en schrijver Klaus Rifbjerg werd geboren op 15 december 1931 in Kopenhagen. Zie ook mijn blog van 15 december 2008.

 

Dänemark, Treu

 

Dänemark kommt
nicht auf Kommando heraus
nee, bleibt ruhig sitzen
in seinem Loch.
“Wuff”, sagt’s,
und man lockt:
“Na, komm schon,
komm, komm, komm”,
doch Dänemark verzieht sich nur
tiefer in seine Hundehütte.
Da sitzt es nun
und guckt auf Bornholm,
kratzt sich kurz am Skamlingsbanken,
schnüffelt in Richtung Anholt
und lässt einen Wind streichen
unten bei Fanø.
Wie gewöhnlich regnet es draußen,
warum also sich aufraffen?
Nun,
man will Dänemark bei sich haben
und versucht’s noch einmal:
“Komm doch, mein Hündchen,
komm heraus.”
Die Antwort ist ein leises Knurren,
oder ist’s eine Frage?
“Was hat man mit mir vor?”
Was man vorhat, was soll
man denn vorhaben?
Vielleicht will man dich streicheln,
Dänemark,
vielleicht bekommst du einen Tritt.
Vielleicht machen wir einen Lauf,
eine flotte Tour übern Kleinen Belt,
was hältst du von einem Sprung nach
Hindsgavl, dem Schloss,
du weißt,
auf dem Hügel,
die Fahnenstange,
es ist immer Ende Mai,
und dort steht Frantz Wendt,
fünf Schwäne im Arm,
und Dichter spielen Harfe
in einem Pavillon aus Glas,
und ein Betrunkener steht
am Rand der Brücke,
sucht Halt in der Welt,
gestützt auf einen Strahl Urin,
der ihn mit dem Belt verbindet,
auch er ist ein Dichter,
Dänemark,
hast du nicht Lust, das zu sehen?
Dänemark brummt abermals
und streckt Skagen heraus
und dreht den Hals Barre,
sagt nochmals “Wuff”,
aber läst sich dennoch herab
und fragt: “Woruff?”
Ja, das will ich dir sagen, mein Alter,
Dänemark sehen ist eine Freude,
es darf nur nicht allzu häufig sein,
doch, sagen wir, jedes dreißigste Jahr
muss Schnuffi raus und sich sehen lassen,
raus und sehen.
Hopphopp, Dänemark,
du sollst dein Bein
bei Kolding anheben
und kräftig bellen,
dass Læsø davonfliegt bis nach Hven.
Komm, alter fauler Fido,
Herrchens Treu,
du musst ein bisschen an die Luft!

 

 

Vertaald door Lutz Volke

 

Klaus Rifbjerg (Kopenhagen, 15 december 1931)

 

De Nederlandse dichter en schrijver Jan Greshoff werd geboren op 15 december 1888 in Nieuw Helvoet. Zie ook mijn blog van 15 december 2006 en ook mijn blog van 15 december 2007 en ook mijn blog van 15 december 2008.

Uit: Spijkers met koppen

 

Geloof en kunst

‘Is er niets veranderd?’

Een vriendelijke lezer zendt mij een uitknipsel uit een christelijk-litterair tijdschrift, waarin de schrijver tegen Multatuli van leer trekt, en hij vraagt: ‘is er dan niets veranderd?’ Neen, waarde heer, er is niets veranderd en er zàl niets veranderen zoolang men niet inziet dat kunst in geen enkel direct verband staat met religie, economie, politiek of hygiëne. Al deze verschijnselen maken onmiskenbaar deel uit van ons geestelijk leven. En het geestelijk leven is de grondstof voor het kunstwerk. Maar daarmede is men nog niet aan kunst toe. Zooals men uit marmer een afzichtelijk en van klei een verrukkelijk beeld kan maken, zoo kan men uit het Christendom een slecht en uit het atheïsme een goed boek putten. En omgekeerd.

Wat een kunstwerk goed of slecht maakt, is niet in enkele woorden vast te leggen, maar het heeft in elk geval niets te maken met geloofsbelijdenis of de politieke gezindheid van den maker. Multatuli mag honderdmaal een ‘mauvais esprit’, een ondeugdelijk ambtenaar, een moeilijk echtgenoot, een luchthartig financier geweest zijn – hij mag vreemd zijn gebleven aan alle christelijke en maatschappelijke deugden – hij was, is en blijft niettemin een van onze warmste, geestigste, direktste prozaschrijvers, een vurig kunstenaar, een hartstochtelijke, boeiende, prikkelende persoonlijkheid.

Wat blijft er van onze toch al niet overrijk gestoffeerde litteratuur over, wanneer men X. buitensluit omdat hij niet kerkvast, Y., omdat hij niet geldvast en Z. omdat hij niet stoelvast was?

Goethe is een dichter, Henriëtte Roland Holst is een dichter … is nu dat niet meer dan voldoende, moeten wij nu ook nog het feit, dat de een Roomsch en de andere Marxist is in onze overwegingen gaan betrekken? Of moet ik Beets als dichter gaan bewonderen omdat hij rechtzinnig en eerbaar was? Geef mij maar Villon, die aan drie galgen had hooren te hangen en dan krijgt gij van mij l’abbé Delille cadeau; geef mij maar Multatuli – met al zijn menschelijke en maatschappelijke gebreken – en ik schenk u, uit de volheid mijns harten, Da Costa, met de Genestet en de Bull op den koop toe.

Het christendom is ongetwijfeld een eerbiedwaardige en edele zaak; en het is mogelijk als christen prachtige litteratuur te maken; maar het is óók mogelijk om dat als mohamedaan, shintoïst of wodansdienaar te doen. Het is altijd het oude liedje: kunst is kunst, autonoom, met haar wetten, doel en bestaansreden in zich zelf, en niet, nooit, een propagandamiddel.

Dit misverstand is de ongeneeslijke ziekte, waardoor onze Nederlandsche litteratuur verkwijnt. U heeft gelijk, mijnheer, leve Multatuli!”

 

Jan Greshoff (15 december 1888 – 19 maart 1971)
Portret door Alfred Krenz

 

De Ierse schrijfster Edna O’Brien werd geboren op 15 december 1930 in Tuamgraney (County Clare). Zie ook mijn blog van 15 december 2008.

Uit: Girls In Their Married Bliss

 

“His name was Frank and he was blowing money around the place and telling jokes. I’ll repeat one joke so as you’ll have an idea how hard up I was. Two men with fishing tackle have an arm around an enormous woman and one says to the other, “A good catch.” When people are drunk they’ll laugh at anything, provided they’re not arguing, or hitting each other.

Anyhow, he drove me home and offered me money – he has a compulsion to offer money to people who are going to say no – and asked if I thought he looked educated. Educated! He was a big, rough fellow with oily hair, and his eyebrows met. So I said to him, “Beware of the one whose eyebrows meet, because in his heart there lies deceit.” And sweet Jesus, next time we met he’d had them plucked over his broken nose. He’s so thick he didn’t understand that the fact they met was the significant thing. Thick. But nice, too. Anybody that vulnerable is nice, at least that’s how I feel. Another dinner. Two dinners in one week and a bunch of flowers sent to me. The first thought I had when I saw the flowers was, could I sell them at cut rates. So I offered them to the girls in the bed-sits above and below, and they all said no except one eejit who said yes. She began to fumble for her purse, and I felt so bloody avaricious that I said, “Here’s half of them,” so we had half each, and when he came to call for me that evening, he counted the number of flowers that
I’d stuck into a paint tin, for want of a vase. And you won’t believe it, but didn’t he go and ring the flower shop to say they’d swindled him. There he was out on the landing phone, yelling into it about how he’d ordered three dozen. Armagh roses and what crooks they were, and how they’d lost him as a customer, and there was I in the room with a fist over my mouth to smother the laughter. “You may not be educated,” said I, “but you’re a merchant at heart. You’ll go far.” It ended up with the flower shop saying they’d send more, and they did. I was driven to go out to Woolworth’s and buy a two-shilling plastic vase because I knew the paint tin would topple if one more flower was put in.

He didn’t propose bed for at least six dinners, and that shook me. I didn’t know whether to be pleased or offended. He was blind drunk the night he said we ought to, and my garret was freezing and far from being a love nest. The roses had withered but weren’t thrown out, and I had this short bed so that his feet hung out at the bottom. I lay down beside him – not in the bed, just on it – with my clothes on. He fumbled around with my zip and of course broke it, and I thought, I hope he leaves cash for the damage, and even if he doesn I’ll have to go to a technical school to learn how to stitch on a zip, it’s that complicated. I knew the bed was going to collapse. You always know a faulty bed when you put it to that sort of use. So he got the zip undone and got past my vest – it was freezing – and got a finger or two on my skin, just around my midriff, which was beginning to thicken because of all the big dinners and sauces and things. I reckoned I ought to do the same thing, and I explored a bit and got to his skin, and the surprising thing was, his skin was soft and not thick like his face. He began to delve deeper, very rapacious at first, and then he dozed off. That went on for a while – him fumbling, then dozing – until finally he said, “How do we do it?” and I knew that was why he hadn’t made passes sooner. “

 

Edna O’Brien (Tuamgraney, 15 december 1930)

 

De Duitse dichter en schrijver Hans Carossa werd geboren op 15 december 1878 in Bad Tölz. Zie ook mijn blog van 15 december 2006  en ook mijn blog van 15 december 2007 en ook mijn blog van 15 december 2008.

 

Gartentag

 

Von unsern Zitterpappeln fliegt noch immer

Der Samenflaum, das Gras ist wie verschneit.

Ein Rittersporn versendet seinen Schimmer,

Als käme eine Frau in blauem Kleid.

 

Am Brunnenrand berühren sich die Schatten,

Das erste Dunkel nistet im Geheg.

Noch fehlt uns viel: komm, fügen wir die Platten

Von hellem Schiefer in den neuen Weg,

 

Der bei den Fliederbüschen dort im Bogen

Zum Gitter führt! Bald werden wir ihn gehn

Und über flimmernden Getreidewogen

Das ferne Kuppelgrün der Stromstadt sehn.

 

O langer Gartentag! Duftender Abend,

Halbfertiges Beet, noch ohne Form und Flor –

Wie wohl wird uns! Die schwere Erde grabend

Bereiten wir den Traum der Jahre vor.

 

Hans Carossa (15 december 1878  – 13 september 1956)

 

De Franse schrijver François de La Rochefoucauld werd geboren op 15 december 1613 in Parijs. Zie ook mijn blog van 15 december 2006 en ook mijn blog van 15 december 2008.

 

Uit: Maximes

«On aime à deviner les autres, mais l’on n’aime pas à être deviné.»

 

«Notre amour-propre souffre plus impatiemment la condamnation de nos goûts que de nos opinions.»

 

«Les passions sont les seuls orateurs qui persuadent toujours.»

 

François de La Rochefoucauld (15 december 1613 – 17 maart 1680)

 

 

De Franse dichter Nicolas Gilbert werd geboren in Fontenoy-le-Château (Vosges) op 15 december 1750. Zie ook mijn blog van 15 december 2008.

 

L’univers est un temple…

 

L’univers est un temple où l’on voit l’injustice
Se targuer sur l’autel, un sceptre dans la main.
La modeste vertu, victime du dédain ;
Y marche l’oeil baissé devant l’éclat du vice ;
Et les pâles talents, couchés sur des grabats,
Y veillent consumés, par la faim qui les presse,
Tandis que, s’égayant, chantant dans la paresse,
L’ignorance au teint frais s’endort dans le damas. […]
Quand le teint du soleil s’obscurcit de pâleur,
Quand tout autour de moi respire la tristesse,
Mon coeur est soulagé, je sens moins mon malheur ;
Je crois que la nature à mon sort s’intéresse ;
Je crois que, courroucé d’avoir vu les humains
Refuser des secours à mes tristes destins,
Le ciel ne daigne pas leur prêter sa lumière…
Ou plutôt il me semble, et j’en suis consolé,
Que tout est comme moi plaintif et désolé.
J’aime à me retracer ma nouvelle carrière :
Mon lit sera la feuille, un antre ma chaumière,
L’herbe ma nourriture, et l’onde ma boisson,
Mes plaisirs l’innocence, et mon bien la raison. […]

 

Nicolas Gilbert (15 december 1750 – 16 november 1780)

 

De Amerikaanse schrijver en songwriter Maxwell Anderson werd geboren op 15 december 1888 in Atlantic Pennsylvania. Zie ook mijn blog van 15 december 2008.

 

September Song

 

Well, it’s a long, long time

From May to December.

But the days grow short,

When you reach September.

And the autumn weather

Turns the leaves to gray

And I haven’t got time

For the waiting game.

 

And the days dwindle down

To a precious few

September, November

And these few precious days

I spend with you.

These precious days

I spend with you.

 

Maxwell Anderson ( 15 december 1888 – 28 februari 1959)

 

De Amerikaanse dichteres, schrijfster en politiek activiste Muriel Rukeyser werd geboren op 15 december 1913 in New York. Zie ook mijn blog van 15 december 2008.

 

The Conjugation of the Paramecium    

 

This has nothing

to do with

propagating

 

The species

is continued

as so many are

(among the smaller creatures)

by fission

 

(and this species

is very small

next in order to

the amoeba, the beginning one)

 

The paramecium

achieves, then,

immortality

by dividing

 

But when

the paramecium

desires renewal

strength another joy

this is what

the paramecium does:

 

The paramecium

lies down beside

another paramecium

 

Slowly inexplicably

the exchange

takes place

in which

some bits

of the nucleus of each

are exchanged

 

for some bits

of the nucleus

of the other

 

This is called

the conjugation of the paramecium.

 

Muriel Rukeyser (15 december 1913 – 12 februari 1980)

De Duitse schrijver Ingo Schulze werd geboren in Dresden op 15 december 1962.  Zijn vader was hoogleraar in de fysica en zijn moeder arts. Nadat zijn ouders gescheiden waren, leefde hij bij zijn moeder. Tussen 1983 en 1988 studeerde hij klassieke filologie aan de universiteit van Jena, waarna hij tot 1990 als dramaturg voor het Landestheater Altenburg werkte. Vervolgens werd hij journalist en woonde een half jaar in Sint-Petersburg. Hij leeft van de pen sinds het midden van de jaren 90, en ontving meerdere prijzen. Günter Grass heeft Schulze geprezen als “einen der »großartigen Erzähler der neuen Bundesländer.”

 

Uit: Neue Leben

“Ich weiß nicht, wann ich Michaela das letzte Mal so ausgelassen und schön gesehen habe wie bei diesem Essen. Als wir vom Tisch aufstanden, fragte sie, worüber Herr Steen denn so gelacht habe, und Georg antwortete, das sei ihm auch nicht ganz klargeworden. Aber Herr Steen hege die Absicht, uns zwanzigtausend D-Mark in die Hand zu drücken. Für zwanzigtausend D-Mark, sagte Michaela, könne man diese Ungewißheit in Kauf nehmen.
Um fünf sollten wir in Offenburg sein. Wir hatten uns hingelegt und ein weinig verschlafen, doch als wir ankamen, stieg die Altenburger Delegation gerade erst aus dem Bus. Die Offenburger waren irritiert, keinen Anführer in dem erwartungsfrohen Haufen ausmachen zu können. Ihr braungebrannter Bürgermeister schüttelte alle Hände und stellte sich trotz seiner Größe immer wieder auf die Zehenspitzen, als fürchtete er, jemanden übersehen zu haben. Wie zuvor Steen bot er Michaela seinen Arm und führte sie ins Rathaus, wo er eine Art Führung mit uns veranstaltete. Er legte Wert darauf, daß Michaela jeden Raum vor ihm betrat.
Wir bewunderte die cremefarbenen Teppichböden, die Computer, die Schreibtische, die Tastentelephone und ließen uns in den Sessel des Bürgermeisters fallen. Zum Abschluß wurde mit Sekt angestoßen, das Knabberzeug war schnell weg.
Ein zierlicher Mann in einem gelben Pullover blieb wie zufällig neben mir stehen und fragte nach einer Weile, ob ich ihm vielleicht etwas erklären könnte. Er bedankte sich im voraus und schilderte mir sein Problem: Täglich erhalte er aus Altenburg zehn bis zwanzig kleine Päckchen, in jedem befinde sich ein Skatspiel mit einer farbigen weiblichen Aktphotographie als Deckblatt. Die Leute wünschten sich Adressen in Offenburg. Er sah mich an. Was denn nun die Frage sei, wollte ich wissen. Mit einem Finger fuhr er sich in den Kragen seines Pullovers, betrachtete mich noch einen Moment, dankte mir und entfernte sich so unbemerkt, wie er erschienen war.

 

Ingo Schulze (Dresden, 15 december 1962)

 

De Deense dichter en schrijver Klaus Rifbjerg werd geboren op 15 december 1931 in Kopenhagen en groeide op op het eiland Amager in de Öresund. Beide ouders waren leraar. Rifbjerg studeerde in Kopenhagen en de VS Engels en literatuur, maar hij brak deze studies af. Eerst om regisseur, toen om criticus en schrijver te worden. De doorbraak kwam voor hem in 1958 met Den kroniske Uskyld, een roman over tieners en hun sexuele problemen. Sinds 1956 publiceerde hij meer dan honderd romans, verhalen, novellen, gedichten, televisie –en hoorspelen, filmscripts, kinderboeken en dagboeken.

 

VORMITTAG

 

Man sollte sich konzentrieren auf die Schale mit Kirschen

Und Äpfeln. Die ist so schön und führt die Gedanken weg von

All dem Überflüssigen, das uns beschäftigt,

Tagein, tagaus.

 

Die Äpfel und die Kirschen in der Keramikschale

Rufen Cézanne in Erinnerung und alle die Bilder

Mit Frucht in Schalen, die man die Jahre über gesehen hat,

Alle die Stillleben mit ihrer unaufdringlichen Ruhe.

 

Fasziniert betrachte ich den Weg eines Käfers zur Schale.

 

Ich kenne dessen Namen nicht, es ist ein gewöhnlicher Käfer,

Trotzdem spüre ich die Hand sich spannen zum

Erheben und klatsch.

 

Es ist Vormittag, einer von Tausenden, wie man so sagt,

Und nichts geschieht, nicht das Geringste. Der Käfer

Versucht nicht, die Schale zu erklimmen, sondern läuft

Drumherum und verschwindet.

 

Es wird allmählich langweilig. Dann entdecke ich

Einen Schatten hinter der Tür. Ich kenne dessen Namen nicht,

Habe jedoch eine Ahnung. Die Äpfel und die Kirschen liegen

vergänglich schön immer noch in der Schale.

 

Es ist Vormittag, einer von Tausenden, wie man so sagt.

 

 

Vertaald door Lutz Volke

 

 

Klaus Rifbjerg (Kopenhagen, 15 december 1931)

 

De Nederlandse dichter en schrijver Jan Greshoff werd geboren op 15 december 1888 in Nieuw Helvoet. Zie ook mijn blog van 15 december 2006 en ook mijn blog van 15 december 2007.

Opdracht

 

De lucht is somber en hangt laag

In Schaerbeek plasregent het weer vandaag,

Terwijl in de klassieke kano

Gij minziek wiegt op ’t water van Lugano.

 

Ik voel mij tot op mijn geraamte koud

Ontgoocheld en voortijdig oud

En ik ben moe van heimwee naar het zuiden

(O dronkenschap, o bruine huiden!):

 

Geen loonschriftuur meer voor de krant,

De zon laat iedereen de vrije hand; 

En eindlijk zonder plicht en zorgen

Zijn wij ontslagen van de vrees voor morgen.

Aanvaard dit boek gelijk het eenmaal is:

Kleinmoedig klagende om gemis;

Met mijn gering vertrouwen in het leven

Valt er helaas niet veel te geven,

 

En mijn fidutie in de dood

Is, zeer onchristelijk, nog minder groot,

Zoodat ik u niets kan beloven

Van aardsch plezier of zielsvermaak hierbóven.

 

Ik schrijf dus, zonder weet van goed of slecht,

Over détails; maar wel oprecht:

Een bries die over zee waait uit het noorden

Geeft die aluinsmaak aan de woorden.

 

Pro Domo

 

2

Wie aarzelt wordt met een gepast citaat

In ’t goede spoor teruggebracht:

‘Lees met uwe eigen oogen wat daar staat,

Het is de schendtaal van een onverlaat

 

‘Die ons wil imponeeren met zijn kracht

En het beschouwt als een fameuze daad

Wanneer hij om het Hooger Leven lacht.

 

‘De stem van ieder die te hard wil spreken

Zal onverbiddelijk in scherven breken

Tegen een steile en sterrenlooze nacht.’

 

Jan Greshoff (15 december 1888 – 19 maart 1971)

 

De Duitse dichter en schrijver Hans Carossa werd geboren op 15 december 1878 in Bad Tölz. Zie ook mijn blog van 15 december 2006  en ook mijn blog van 15 december 2007.

 

MÄRZ-ANFANG

 

Sonniger Winterwald blendet.

Meise singt schon so nah.

Wie von der Pflugschar gewendet

Stehen die Schneewehen da …

 

Schon über offene Matten

Laufen Erdspinnchen grau.

Zweige hängen im Schatten,

Fiedrig bereift und blau.

 

Eis umkränzt noch den Weiher,

Den tiefen, der nie ganz gefriert.

In der Luft is
t ein Schleier

Von Rauch, der sich flimmernd verliert,

 

Rauch von dem traulich verfallnen

Haus, das auf Felsen sich stützt

Und vor der tödlich kristallnen

Schöne den Schauenden schützt.

 

Hans Carossa (15 december 1878  – 13 september 1956)

 

De Franse schrijver François de La Rochefoucauld werd geboren op 15 december 1613 in Parijs. Zie ook mijn blog van 15 december 2006.

Uit: Maximes

« Nous aurions souvent honte de nos plus belles actions, si le monde voyait tous les motifs qui les produisent. »

« L’espérance, toute trompeuse qu’elle soit, sert au moins à nous mener à la fin de la vie par un chemin agréable. »

« Il est plus aisé d’être sage pour les autres que pour soi-même. »

 

François de La Rochefoucauld  (15 december 1613 – 17 maart 1680)

 

De Franse dichter Nicolas Gilbert werd geboren in Fontenoy-le-Château (Vosges) op 15 december 1750. Zijn vader bezat twee kleine boerderijen en was ook burgemeester van de kleine gemeente. Gilbert studeerde aan het collège de l’Arc te Dôle, waarna hij naar Parijs trok om er zijn geluk als schrijver te beproeven. Hij werd goed ontvangen door d’Alembert, aangeraden door Mme de Verpillière, de vrouw van de provoost van de handelaars van Lyon. Gilbert schaarde zich echter niet aan de kant van de filosofen, maar voegt zich bij de reactionairen. Op slechts twintigjarige leeftijd publiceerde hij zijn eerste roman, die onopgemerkt bleef. In 1771 publiceerde hij zijn Début poétique. Hij nam ook deel aan de jaarlijkse wedstrijd van de Académie française met het gedicht Le Poète malheureuxou le Génie aux prises avec la fortune (1772) en een ode aan het Laatste Oordeel (Le Jugement dernier) (1773).  Na een verblijf te Nancy, stortte Gilbert zich op de satire en toonde hij zich een waardig opvolger van Juvenalis en Boileau. Hij schreef satirische stukken op Voltaire, Diderot, d’Alembert, La Harpe en veroordeelde scherp het atheïsme, de verloedering van de zeden en de literaire decadentie van zijn tijd.

 

L’amant désespéré

 

Forêts solitaires et sombres,

Je viens, dévoré de douleurs,

Sous vos majestueuses ombres,

Du repos qui me fuit respirer les douceurs.

 

Recherchez, vains mortels, le tumulte des villes ;

Ce qui charme vos yeux aux miens est en horreur :

Ce silence imposant, ces lugubres asiles,

Voilà ce qui peut plaire au trouble de mon coeur.

 

Arbres, répondez-moi !… Cachez-vous ma Sylvie ?

Sylvie, ô ma Sylvie !… Elle ne m’entend pas.

Tyrans de ces forêts, me l’auriez-vous ravie ?

Hélas ! je cherche en vain la trace de ses pas

 

Nicolas Gilbert (15 december 1750 – 16 november 1780)

 

De Ierse schrijfster Edna O’Brien werd geboren op 15 december 1930 in Tuamgraney (County Clare). Zij bezocht in Scarriff de National School, in Loughrea de Convent of Mercy en in Dublin het Pharmaceutical College. Zij is de moeder van de schrijver Carlo Gébler. Edna O’Brien werd beroemd met haar roman The Country Girls. De openhartige beschrijving van de vrouwelijke seksualiteit maakten het boek destijds tot een `succès de scandale’. Hoewel O’Brien al sinds 1960 in Londen woont, spelen al haar boeken zich in Ierland af. O’Brien schreef tientallen romans.

 

Uit: The Lonely Girl

 

I had been thinking of some way of escaping, but the thought of their chasing me made me frightened.

“This vale of tears,” my aunt said desolately. Burying the calf had saddened her. Death was always on her mind. Death was so important in that place. Little crosses painted white were stuck up on roadside ditches here and there to mark where someone had been killed for Ireland, and not a day seemed to pass but some old person died of flu, or old age, or a stroke. Somehow we only heard of the deaths; we rarely heard when a child was born, unless it was twins, or a blue baby, or the vet had delivered it.

“Th’ evenings will be getting long soon,” I said to my aunt to cheer her up, but she just sighed.

We ate dinner in the kitchen. We had salty rashers, a colander of green cabbage, and some potatoes reheated from the previous day. While we were eating in silence, a car drove up and around by the side of the house. My aunt blessed herself as she saw a stranger help my father out.

“Grand evening,” my father said as he came in and handed her a brown paper parcel of meat soggy with blood. The stranger had had some drinks but did not stagger.

“You’re settling down!” he said to me. I tried to ignore him by concentrating on peeling a cold potato.

“I met Father Hagerty over in the village, he wants to have a chat with you,” he said.

My heart began to race, but I did not say anything.

“You’re to go and see him.”

I put butter on the potato and ate it slowly.

“D’you hear me?” he said with a sudden shout.

“There, there, she’ll go,” my aunt said, and she linked him into the back room. The stranger hung around for a few minutes until she came out, and then asked for a pound. We had no money, but we gave him three bottles of porter which had been hidden in a press since Christmastime.

My aunt put them in a paper bag and he went off, swearing. We had no idea where he came from.

We sat by the cooker and listened for my father’s call. At about nine o’clock he cried out and I ran in to him.”

 

Edna O’Brien (Tuamgraney, 15 december 1930)

 

 

De Amerikaanse schrijver Maxwell Anderson werd geboren op 15 december 1888 in Atlantic Pennsylvania.  De familie verhuisde vaak en zo bezocht Anderson verschillende scholen. Daarna studeerde hij aan de unversiteiten van North Dakota en van Stanford. Anderson werkte eerst als docent, maar ruilde dat in voor de journalistiek. Hij schreef o.a. voor The New Republic, de New York Globe en de New York World.  In 1921 richtte hij Measure op, een tijdschrift voor poëzie. Zijn eerste stuk, White Desert, had weinig succes, maar een jaar later, in 1924, lukte hem met What Price Glory?, de doorbraak. Hij kon van schrijven zijn beroep maken. In 1933 ontving hij de Pulitzer prijs voor het politieke drama Both Your Houses.

 

Uit: Mary of Scotland

 

MARY.

I had hoped to see you.

When last you wrote you were not sure.

 

ELIZABETH.

If I’ve come

So doubtfully and tardigrade, my dear,

And break thus in upon you, it’s not for lack

Of thinking of you. Rather because I’ve thought

Too long, perhaps, and carefully. Then at last

It seemed if I saw you near, and we talked as sisters

Over these poor realms of ours, some light might break

That we’d never see apart.

 

MARY.

Have I been so much

A problem?

 

ELIZABETH.

Have you not? When the winds blow down

The houses, and there’s a running and arming of men,

And a great cry of praise and blame, and the center

Of all this storm’s a queen, she beautiful —

As I see you are —

 

MARY. Nay —

 

ELIZABETH.

Aye, with the Stuart mouth.

And the high forehead and French ways and thoughts —

Well, we must look to it. — Not since that Helen

We read of in dead Troy, has a woman’s face

Stirred such a confluence of air and waters

To beat against the bastions. I’d thought you taller,

But truly, since that Helen, I think there’s been

No queen so fair to look on.

 

MARY. You flatter me.

Maxwell Anderson ( 15 december 1888 – 28 februari 1959)

 

De Amerikaanse dichteres, schrijfster en politiek activiste Muriel Rukeyser werd geboren op 15 december 1913 in New York. Zij studeerde af aan de Vassar University in Poughkeepsie (NY). Haar literaire loopbaan begon in 1935 toen haar bundel Theory of Flight door Stephen Vincent Benét gekozen werd om uitgegeven te worden in de Yale Younger Poets Series.  Wegens haar feminisme en haar verzet tegen de oorlog in Vietnam voelde zich in de jaren zestig en zeventig ook een nieuwe generatie tot haar werk aangetrokken.

 

The Poem as Mask    

 

Orpheus

 

When I wrote of the women in their dances and

      wildness, it was a mask,

on their mountain, gold-hunting, singing, in orgy,

it was a mask; when I wrote of the god,

fragmented, exiled from himself, his life, the love gone

      down with song,

it was myself, split open, unable to speak, in exile from

      myself.

             

There is no mountain, there is no god, there is memory

of my torn life, myself split open in sleep, the rescued

      child

beside me among the doctors, and a word

of rescue from the great eyes.

 

No more masks! No more mythologies!

 

Now, for the first time, the god lifts his hand,

the fragments join in me with their own music.

 

Muriel Rukeyser (15 december 1913 – 12 februari 1980)