De Zwitserse schrijver Markus Werner werd geboren op 27 december 1944 in Eschlikon (Kanton Thurgau). Zie ook mijn blog van 27 december 2006.

Uit: Am Hang

 „Alles dreht sich. Und alles dreht sich um ihn. Verrückterweise bin ich sogar versucht mir einzubilden, er schleiche in diesem Augenblick ums Haus – mit oder ohne Dolch. Dabei ist er ja abgereist, heißt es, und ich höre nur Grillen und aus der Ferne nächtliches Hundegebell. Da fährt man über Pfingsten ins Tessin, um sich in Ruhe zu vertiefen in die Geschichte des Scheidungsrechts, und dann kommt einem dieser Unbekannte in die Quere, dieser Loos, und bringt es fertig, mich so aufzuwühlen, daß alle Sammlung hin ist. Den Rest hat mir Eva gegeben, drüben in Cademario, heute, ich bin in ziemlicher Verwirrung hierher zurückgefahren und habe die Juristen-Zeitung angerufen beziehungsweise, da ja Pfingstsonntag ist, den Redaktor privat, um mitzuteilen, daß ich mich außerstande sähe, den Beitrag termingerecht abzuliefern. Eine akute, von Fieber begleitete Stirnhöhlenentzündung lege mich lahm, habe ich gesagt und mir während des kurzen Gesprächs mit Daumen und Zeigefinger die Nase zugehalten. Man höre förmlich, hat der Redaktor gesagt, wie bös es um mich stehe. Ja, eher bös. Zwar sind die Höhlen intakt, auch bin ich fieberfrei, und doch könnte ich das, was mir zusetzt, als eine Art Stirnfieber bezeichnen. Die Schläfen jedenfalls, auf die ich meine Finger presse, um den Tumult dahinter zu dämpfen, sind heiß, so als erzeugten die hektisch ums immer Gleiche kreisenden Gedanken Reibungswärme. Schlafen wär schön jetzt, Loos abschütteln, Loos’ Sätze, die wie Fusseln haften, aus dem Gehirn ausbürsten. Er selber hat zu mir gesagt: Vergessen Sie das Vergessen nicht, sonst werden Sie verrückt. – Er muß es wissen. Er sagte aber auch, freilich in einem anderen Zusammenhang, von allen Seuchen der Jetztzeit sei die Vergeßlichkeit die schleichendste und also schlimmste. Nun gut und so oder so, ich werde diesen Mann nicht los, indem ich mir befehle, nicht mehr an ihn zu denken. So würde er sich nur noch breiter machen und mein Bewußtsein noch irritierender verengen. Ich kenne das Phänomen, seit mich Andrea, es ist fünfzehn Jahre her und ich war zwanzig, wie einen Schirm hat stehenlassen. Inzwischen weiß ich eigentlich, wie man den Mechanismus unterläuft und wie mit einem Durcheinander von verfilzten Fäden methodisch zu verfahren wäre. Den Anfang suchen. Den Knäuel sorgsam entknoten, entwirren. Das Garn abwickeln, ohne Hast, und zugleich ordentlich und straff aufwickeln auf eine Spule. Leicht gesagt, nicht wahr, mein lieber Loos? Dir jedenfalls ist das gründlich mißlungen, falls du es überhaupt versucht hast. Hast du? Oder bist du mit deinem Knäuel, deinem Garn schon immer so – wie soll ich sagen – so wunderlich umgegangen wie auf der Bellevue-Terrasse? Am Freitag vor Pfingsten hat sich der Stau am Gotthard in Grenzen gehalten, ich bin schon gegen sechs hier angekommen, habe wie üblich zuerst den Wasserhaupthahn aufgedreht, die Sicherungsschalter gekippt, Boiler und Kühlschrank angestellt und mich dann kalt geduscht. Wie üblich habe ich die leeren Flaschen, die mein Anwaltskollege und Miteigentümer des Hauses an Ostern hier zurückgelassen hat, entsorgt. Ein Feuer im Kamin zu machen hat sich nicht aufgedrängt, der Juniabend war lau.”

 

Markus Werner (Eschlikon, 27 december 1944)

 

De Amerikaanse dichter Charles Olson werd geboren op 27 december 1910 in Worcester, Massachusetts. Zie ook mijn blog van 27 december 2006.

MAXIMUSBRIEF # WAT DAN OOK

Er was eens een man die reisde door de wouden en
die in de verte hoorde het gedreun van stampende voeten
op de grond.  Hij ging op zoek naar de bron van dat
geluid en het duurde ruim een week voor hij erachter
kwam.  Het ging om een man en vrouw die dansten
rond een boom waarin een wasbeer was gekropen.
Door hun aanhoudend stampen hadden zij een
geul gegraven in de grond waarin zij tot aan
hun middel zakten.  Toen de man hen vroeg naar
de reden van dat vertoon, antwoordden ze dat ze
hongerig waren en probeerden door hun dans de
boom te doen omvallen om aldus de wasbe
er te kunnen vangen.

De man vertelde hun dat er nog een andere, betere
manier bestond om de boom te vellen, en hij toonde
hun hoe dat te doen.  Maar in ruil hiervoor eiste hij
de huid op van de wasbeer en kregen zij het vlees.
En zo gebeurde het en weg waren ze.

Op een andere plaats in het woud kwam hij een
andere man tegen die zijn huis op zijn hoofd droeg.
Hij voelde zich aanvankelijk niet op zijn gemak
bij die aanblik, maar de man zette het huis op
de grond en schudde hem de hand.  En terwijl
zij samen rookten en praatten, zag de man het
wasbeervel en vroeg waar hij dat vandaan had.
Hij vertelde hem alles over het dansende koppel.

Dat was blijkbaar genoeg om de andere op weg
te zetten, want hij bood hem van alles aan voor
de huid en offreerde hem tenslotte zelfs het huis.
Dat vond de eerste wel interessant zeker nadat
hij geconstateerd had dat het huis zoveel kamers
bevatte die alle goed gemeubileerd waren.  Maar,
merkte hij op, ik zal dat huis nooit kunnen dragen
zoals jij doet.  Jawel, zei de man, probeer het maar
gewoon en inderdaad hij ondervond dat hij het
kon daar het blijkbaar zo licht woog als een pluim.
Aldus vertrok hij met het huis op zijn hoofd tot
de nacht viel en hij aankwam bij een houten
richel vlakbij een heldere waterbron waar hij
besloot het huis neer te zetten.  Binnen stond
er een groot bed bedekt met een wit berenvel
en het was zeer zacht en uitgeput viel hij in
een diepe slaap.  ’s Ochtends zag het er nog
beter uit voor hem.  Aan de balken in het huis
hingen stukken hertenvlees, hammen, eenden,
manden met bessen en ahornsuiker, en toen hij
ernaar reikte, begon het vloerkleed zelf te smelten
in witte sneeuw en zijn armen veranderden in
vleugels en hij vloog op naar het voedsel en
het waren berkenbogen waaraan het hing en
hij was een patrijs en het was lente.

 

 

Vertaald door Henri Thijs

 

Charles Olson (27 december 1910 – 10 januari 1970)

 

Zie voor onderstaande schrijvers ook mijn blog van 27 december 2006.

De Duitse schrijver Carl Zuckmayer werd op 27 december 1896 geboren in Nackenheim am Rhein.

De Indische dichter Mirza Ghalib (eigenlijk Asadullah Baig Khan) werd geboren op 27 december 1796 in Agra.

 

 

 

De Amerikaanse dichter Charles Olson werd geboren op 27 december 1910 in Worcester, Massachusetts en studeerde aan Wesleyan University en Harvard. Hij voelde zich aangetrokken door de politieke en sociale ideeën van Franklin D. Roosevelt, en trad toe tot de American Civil Liberties Union in 1941. Hij werkte in de Office of War Information tot 1944 toen hij ontslag nam omdat hij gecensureerd werd. Daarna wijdde hij zich volledig aan het schrijven. In 1950 begon Olson, geïnspireerd door de Cantos van Pound aan The Maximus Poems, een project dat bij zijn dood nog niet voltooid was. Het werk is zowel een exploratie van de Amerikaanse geschiedenis in brede zin, als een epos over een plaats, de staat Massachusetts en vooral Gloucester, waar Olson zich gevestigd had. Olson wordt beschouwd als een belangrijke Amerikaanse modernist van de tweede generatie, een dichter die een cruciale link vormt tussen Ezra Pound en William Carlos Williams aan de ene kant en de New American poets aan de andere kant (inclusief New York School, the Black Mountain School, the Beat poets, en de San Francisco Renaissance.

 

 

VARIATIONS

III. Spring

The dogwood
lights up the day.

The April moon
flakes the night.

Birds, suddenly,
are a multitude

The flowers are ravined
by bees, the fruit blossoms

are thrown to the ground, the wind
the rain forces everything. Noise-

even the night is drummed
by whippoorwills, and we get

as busy, we plow, we move,
we break out, we love. The secret

which got lost neither hides
nor reveals itself, it shows forth
tokens. And we rush
to catch up. The body

whips the soul. In its great desire
it demands the elixir
In the roar of spring,
transmutations. Envy

drags herself off. The fault of the body and the soul
-that they are not one-

the matutinal clock clangs
and singleness: we salute you

season of no bungling

Charles Olson (27 december 1910 – 10 januari 1970)

 

Mirza Ghalib (eigenlijk Asadullah Baig Khan) werd geboren op 27 december 1796 in Agra uit een familie met Turkse, aristocratische voorouders. Hij was een befaamd Indische dichter die schreef in het klassieke Urdu en Perzisch. Bekend gebleven is hij vooral door verschillende ghazelen die hij tijdens zijn leven schreef en die sindsdien vertolkt en gezongen zijn door zeer uiteenlopende mensen. Hij wordt beschouwd als de belangrijkste dichter in het Urdu ooit.

 

Ghasel 1

 

The world is nothing but the birth of the beloved
without desire to see herself we ourselves would not exist

Each instant sings a song about living god knows why
absurd and meaningless awareness of insanity and wisdom

Claiming knowledge is wrong and gain through worship impossible
our world and our faith are the dregs of unknowing

Wherever the beloved has walked and shown us
the dust of her footprints are all we can hold

We have named the beloved and know we are loved
the back of heaven is bent to greet us

 

 

Vertaling door Jim Yagmin

 

 

Mirza Ghalib (27 december 1796 – 15 februari 1869)

 

De Duitse schrijver Carl Zuckmayer werd op 27 december 1896 geboren in Nackenheim am Rhein. Tijdens zijn studie ontwaakte bij Carl Zuckmayer de liefde voor het theater. De eerste toneelstukken van Carl Zuckmayer waren geschreven in een expressionistische stijl. Al snel veranderde de stijl van Carl Zuckmayer in een stijl, die verwantschap had met de nieuwe zakelijkheid. “Der fröhliche Weinberg” (1925) was het eerste toneelstuk van Carl Zuckmayer, dat een groot succes werd. Bij het grote publiek werd Carl Zuckmayer bekend met de komedie “Der Hauptmann von Köpenick” (1931). Vanaf 1933 werden de toneelstukken van Carl Zuckmayer verboden. Zuckmayer vluchtte in 1938 via Zwitserland naar de Verenigde Staten van Amerika. In 1947 keerde hij weer terug naar Duitsland, waar hij tot zijn verhuizing naar Zwitserland in 1958 bleef wonen. Na de Tweede Wereldoorlog zette Carl Zuckmayer zijn succes voort met “Der Teufels General” (1946), die het leven behandelt van een luchtmachtofficier onder leiding van Adolf Hitler. De twee wereldoorlogen waarin zijn land verwikkeld raakte, hadden Carl Zuckmayer tot pacifist gemaakt. Het stuk “Der Teufels General” riep veel weerstand op in Duitsland in de jaren net na de oorlog. Dit was één van de eerste toneelstukken waarin het verzet tegen de nationaalsocialisten werd behandeld. In 1966 verscheen de autobiografie “Als wär’s ein Stück von mir”. Carl Zuckmayer overleed in 1977 in Visp (Zwitserland).

Andere belangrijke boeken van Carl Zuckmayer zijn onder meer: “Schinderhannes” (1927), “Barbara Blomberg” (1949), “Der Gesang im Feuerofen” (1950).

Uit:  Der Hauptmann von Köpenick (film, 1956)

Szene 1: “Wie du aussiehst, so wirst du angesehen”. Im “Café National”

 

[Glockengeläut, Marschtritt einer Kompanie]

Kalle:     Jetzt müssen die Hammel blöken: wir treeten zum Beeten…

Voigt:     Kalle, mach dir nich uffällig –

Kalle:     Du bist’n sanft’n Heinrich…Wenn ick die bürjerliche Gesellschaft

           am Sonntagmorgen sehe, könnt’ ick am liebsten der ganzen Welt mit’m

           nackten Hintern ins Gesichte hopsen.

Voigt:     Und denn kriest’n versohlt auf Polizeiwache…

           Keene Personalbeschreibung, mir ha’m wat vor heute abend.

[aufgedonnerte Dame mit Straußenfeder-Hut verläßt den gerade haltenden Bus]

Kalle:     Insofern da ‘ne Kasse is. Meeensch…Kick mal die da! Haste denn

           gar keen’ Blutdruck mer, Wilhelm?

Voigt:     Na ja…komm rin, Kalle, ich hab’ noch’n paar Märker, geb’ einen

           aus.

 

[Geräusche vom Billardtisch]

Schlettow: Also daß ich den Zieher mit Linkseffet noch mache, hätt’ ich

           nich jedacht.

Doktor:    Ein…Sontagsmorgensstößchen, wie sich’s für’n königlich preußi-

           schen Gardehauptmann jehört!

Schlettow: Pssst! Man ist hier inkognito.

Doktor:    ’s doch keene Räuberhöhle – is doch’n ganz ordentlicher Ausschank!

Schlettow: Ja, aber für Militär verboten.

Doktor:    Nehmen Se das nicht ’n bißchen zu ernst?

Schlettow: ‘Offiziersberuf: dauernde öffentliche Verantwortung’, hat mein

           alter Herr immer gesagt, ‘Auf’n bunten Rock kein Stäubchen’. Is’

           ne Lebensaufgabe.

Doktor:    [lacht] Noch ’n Bierchen?

 

 

Carl Zuckmayer (27 december 1896 – 18 januari 1977)

 

De Zwitserse schrijver Markus Werner werd geboren op 27 december 1944 in Eschlikon (Kanton Thurgau). In 1948 verhuisde de familie naar Thayngen (Kanton Schaffhausen). Na zijn eindexamen in 1965 studeerde Werner germanistiek, filosofie en psychologie aan de universiteit van Zürich. Hij promoveerde in 1974 met een studie over Max Frisch. Van 1975 tot 1990 werkte hij in het onderwijs. Daarna werd hij zelfstandig schrijver. Tegenwoordig woont hij in Schaffhausen. De romanpersonages van Markus Werner die in 1984 debuteerde met Zündels Abgang hebben hun beroep aan de wilgen gehangen. Uit hun perspektief beschrijft  Werner laconiek, met humor, verbazing, maar ook met vertwijfeling het leven van alledag.

 

Uit: Der ägyptische Heinrich

„Es ist wahrscheinlich, dass die sechziger Jahre beruflich und privat die bewegtesten in Heinrichs ägyptischem Leben waren, aber ich habe dieses Jahrzehnt und das Nildelta, wo es gelebt worden ist, in einem einzigen Tag durchquert, und zwar mit eher stumpfen Sinnen, wenn auch nicht ohne Besinnungshalte und Gedenkminuten da und dort. Der Fahrer, den ich in Ismailiya angeheuert hatte und der sich Tiger nannte, war im Bild, dass es um eine bedächtige Sonderfahrt ging und nicht um eine möglichst schleunige Beförderung nach Alexandrien. Die ersten sechzig Kilometer konnte er rasen und tat es, aber in Tell-el-Kebir bat ich um einen kurzen Halt, ohne allerdings das Schlachtfeld zu suchen, auf dem die britischen Besatzungstruppen im September zweiundachtzig die nationale Befreiungsarmee unter Arabi Pascha bezwungen hatten. Das war zwar lange nach Heinrichs Delta-Zeit gewesen, und Heinrich hatte nichts mit der Schlacht bei Tell-el-Kebir zu tun gehabt, aber es war hier kurz zu danken dafür, dass er und seine Angehörigen den blutigen Ereignissen, die sich schon vor der Schlacht abgespielt hatten, nicht zum Opfer gefallen waren. Sie hätten ja, obwohl sie damals schon in Kairo wohnten, per Zufall in Alexandrien sein können, als dort im Juni zuvor einige hundert Europäer von Arabis Anhängern umgebracht wurden oder als die englische Flotte die von Aufständischen wimmelnde Stadt wenig später mit Bomben und Granaten belegte. Von alledem war Heinrich verschont geblieben, sogar von der Personalpolitik der Besatzer, die darin bestand, die Nicht-Engländer im Staatsdienst durch Engländer zu ersetzen. Er aber hat seinen Stuhl im Ministerium für öffentliche Arbeiten nicht räumen müssen bis zu Pensionierung“.

Markus Werner (Eschlikon, 27 december 1944)