Hans van Willigenburg, Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros, J. van Oudshoorn, Jürg Laederach, Peter May, Alain de Botton, Gernot Wolfgruber

De Nederlandse dichter, schrijver en journalist Hans van Willigenburg werd geboren in Utrecht op 20 december 1963. Zie ook alle tags voor Hans van Willigenburg op dit blog.

Uit: Huwelijksreis

“In de winter van 1986 logeerde ik een paar dagen in Goslar, een kilometer of vijftien van de ddr-grens.
Vlak daarvoor kreeg ik de sleutel van een Audi 100 in mijn hand gedrukt. Een cadeau van mijn vader. Hij kon het niet langer aanzien. De tweedehands auto waarin ik destijds bij het ouderlijk huis kwam voorrijden, associeerde hij met niet-functionerende remmen, spekgladde banden en doorgeroeste bodems. Ik verwees naar mijn karige studiebeurs zodra hij begon over ‘dat ellendige stuk oudroest’. Hij tolereerde het zo’n half jaar. Toen, tijdens een van mijn weekendbezoeken, legde hij zijn hand op mijn schouder en vroeg hij op ongewoon amicale toon of hij iets alcoholisch voor me kon inschenken. Die toon maakte me even ongerust. Ging hij onthullen dat hij kanker had? Dat hij ontslagen was? Dat hij ging scheiden? Zoals altijd bleek de werkelijkheid (mijn werkelijkheid) geruststellender dan ik dacht; vader hief zijn glas en maakte opgelucht bekend dat ik zijn wagen kon overnemen zodat ik voortaan in ‘een fatsóenlijke automobiel’ zou rijden – alsof hij de familie van een schande bevrijdde.
Ik ben een verwende, makkelijke jongen. Niet gehinderd door vage schuldgevoelens lijfde ik gretig mijn nieuwe bezit in. Vader sprong voor de helft bij toen ik aankondigde met de Audi in stijl op huwelijksreis te gaan. Een Duitse auto namelijk, ‘leistungsfähig’ van bumper tot bumper, kwel je mijns inziens niet met boodschappenritjes (een bouvier hou je ook niet aan de ketting). En dus haalde ik een oud plan van stal: een verkenningstocht langs het ijzeren gordijn. Op mijn studentenkamertje legde ik een liniaal op de kaart en trok vanaf Arnhem een potloodlijn oostwaarts. Bij de ddr-grens stopte ik. Ik boog mij over de kaart en zag dat ik midden in het Harz-gebergte was gestrand. De grootste plaats in de omgeving heette Goslar. Telefonisch boekte ik er een hotel.
Waarom het ijzeren gordijn? Ik was nieuwsgierig naar de plek waar niemand lacherig over kon doen. Samen met studievrienden lachte ik al zó veel om wat er op het wereldtoneel gebeurde, dat ik sterk het gevoel kreeg dat de eigenlijke voorstelling, het verhaal van de wereldgeschiedenis, al afgelopen was. Dat ik leefde tijdens een gezellige receptie waar vrolijk werd nagebabbeld. Iets wat ik zeker kon waarderen, waarvan ik zelfs zei er dankbaar voor te zijn (‘ik hóef geen bloed aan mijn handen of modder onder mijn schoenen’), maar wat me soms ook gruwelijk verveelde. Want nóóit leidde het gewauwel ergens toe, hetgeen waarschijnlijk niet eens onze eigen schuld was, maar eerder die van de omstandigheden: de immense welvaart die ons alsmaar verleidde tot een vòlgend feest, een vòlgend drinkgelag, een vòlgende babbelsessie waarin alle conclusies van de vorige keer met intens filosofisch genot op losse schroeven werden gezet. Moe van dit mechanisme zocht ik iets waar al het geleuter geen vat op kon krijgen: een onomstotelijk feit.”

 

 
Hans van Willigenburg (Utrecht, 20 december 1963)

 

De Canadese dichter, schrijver en acteur Sky Gilbert werd geboren op 20 december 1952 Norwich, Connecticut. Zie ook alle tags voor Sky Gilbert op dit blog.

Uit: Brother Dumb

“If I’m going to tell you about it, I have to start back in 1951, with the black apartment and the black sheets. At the time I was being melodramatic, but for good reason. Like Masha in The Three Sisters I was in mourning for my life. Or perhaps I should say I was in mourning for someone else’s life, for the life of the main character in my first novel. It was strange, the way I wrote the damn thing. I started it, or at least started writing about the character, before I went off to war, and then wrote some of it while the war was on, and then some after. Around the time I got the black apartment I was coming to terms with the fact that the novel was going to be over, and there wasn’t going to be anything more for me to write about the character. That is, I’d written the character out. Or perhaps that isn’t an accurate thing to say. The feeling wasn’t exactly that I had written the charac-ter out, because the guy had become much more real to me than that. I had the feeling he was my best friend, the best friend I’d never had, and I was having real trouble saying goodbye. I was certain that he had another life after the novel, a life that he was continuing to live — only I wasn’t invited to participate. I know it’s a concept that’s pretty hard to get your mind around, but if you’re a writer you might understand. I don’t think it’s completely crazy to think that characters in novels have lives of their own. If you want some intellec-tual justification for the concept all you have to do is go back to old Scaligero, a medieval scholar who was a great classi-fier — he was even worse than Aristotle in that respect —really into naming things, into ordering the universe. Strangely enough, for such an anal-retentive guy, he was also really sensitive to great literature. At one point when talking about what reality is and is not, he suggested that the charac-ters the poet Virgil had created were actually real, that they actually lived. He said, anyway, that they were more real than reality itself, because they were so beautiful. Now, I’m not saying the character I created was that beau-tiful, but what I am saying is that he was beautiful to me.”

 


Sky Gilbert (Norwich, 20 december 1952)

 

De Oostenrijkse dichteres en schrijfster Friederike Mayröcker werd op 20 december 1924 in Wenen geboren. Zie ook alle tags voor Friederike Mayröcker op dit blog.

 

etwas Kinder / oder / mehr ist nicht zu sagen / oder Versuch Inger Christensen und Andrea Zanzotto miteinander verknüpfend


Halbseide von Amsel halbseidene Amsel
und mit LAKOSTE im Arm weiches Bindegewebe
rosafarben der Küchenboden vielleicht
Spiegelung einer Himmelsfarbe
Herzkirschen auf einem Teller
der auf der Anrichte steht oder auf einem der leeren Töpfe
weil die Anrichte vollgeräumt ist
und Knistern Tropfgeräusche Haar-Urwald
einzelne Haare klebend an den Handinnenflächen
im Waschbecken zwischen den Brüsten an den Fußsohlen
im Innern eines Pantoffels
und wie Stelzen die Beine dürr und nackt
und der linke Daumen mit dem eingezogenen
Dorn oder Schiefer am Morgen schmerzt
das Spucken das Rülpsen das Masturbieren
die Sprüche oder Maximen am Morgen
oder daß man in der Unterführung (in den Verliesen)
wo man vor dem Regen geschützt ist
nicht weiß was man nun mit dem aufgespannten Schirm tun soll
ob man ihn abspannen soll oder wie ein
Sonnenrad vor sich her drehen soll
(Päderast oder Kampfbonbon)
oder daß der bläuliche Leib einer Fliege
sich im gleichen Zeitmaß mit den gegen das Heckfenster
des Straßenbahnwagens fließenden Regentropfen
abwärts bewegt und man ihre durchsichtige Unterseite
erblicken kann ehe sie abhebt
(getrocknete Mutter)
und ein Mädchenlachen im Hintergrund
des Straßenbahnwagens Beethovens Schicksalssymphonie intoniert
und man die Uhrzeit abzulesen versucht
indem man geistesabwesend auf den Kalender blickt
oder verschiedene Hügelbewegungen / Wandergitarre
oder die blutige Arztmanschette im Fenster

 

 
Friederike Mayröcker (Wenen, 20 december 1924)

 

De Amerikaanse dichteres en schrijfster Sandra Cisneros werd geboren op 20 december 1954 in Chicago. Zie ook alle tags voor Sandra Cisneros op dit blog.

Uit: The House on Mango Street

“We didn’t always live on Mango Street. Before that we lived on Loomis on the third floor, and before that we lived on Keeler. Before Keeler it was Paulina, and before that I can’t remember. But what I remember most is moving a lot. Each time it seemed there’d be one more of us. By the time we got to Mango Street we were six—Mama, Papa, Carlos, Kiki, my sister Nenny and me.
The house on Mango Street is ours and we don ‘t have to pay rent to anybody or share the yard with the people downstairs or be careful not to make too much noise and there isn’t a landlord banging on the ceiling. But even so it’s not the house we’d thought we’d get.
We had to leave the flat on Loomis quick. The water pipes broke and the landlord wouldn’t fix them. We were using the washroom next door and carrying water over in empty milk gallons. That’s why Mama and Papa looked for a house, and that’s why we moved into the house on Mango Street, far away, on the other side of town.
Our parents always told us that one day we would move into a house, a real house that would be ours for always so we wouldn’t have to move each year. And our house would have running water and pipes that worked. And inside it would have real stairs, not hallway stairs, but stairs inside like the houses on T.V. And we’d have a basement and at least three washrooms so when we took a bath we wouldn’t have to tell everybody. Our house would be white with trees around it, a great big yard and grass growing without a fence. This was the house Papa talked about when he held a lottery ticket and this was the house Mama dreamed up in the stories she told us before we went to bed.
But the house on Mango Street is not the way they told it at all. It’s small and red with tight little steps in front and windows so small you’d think they were holding their breath. There is no front yard, only four little elms the city planted by the curb. Out back is a small garage for the car we don’t own yet and a small yard that looks smaller between the two buildings on either side. There are stairs in our house, but they ‘re ordinary hallway stairs, and the house has only one washroom, very small. Everybody has to share a bedroom.
Once when we were living on Loomis, a nun from my school passed by and saw me playing out front. The laundromat downstairs had been boarded up because it had been robbed two days before and the owner had painted on the wood YES WE’RE OPEN so as not to lose business.
Where do you live? she asked.
There, I said pointing up to the third floor.
You live there?
There.I had to look to where she pointed—the third floor, the paint peeling, wooden bars Papa had nailed on the windows so we wouldn’t fall out. You live there?The way she said it made me feel like nothing. There. I lived there. I nodded.
I knew then I had to have a house. One I could point to. The house on Mango Street isn’t it. For the time being, Mama said. Temporary, said Papa. But I know how those things go.”

 


Sandra Cisneros (Chicago, 20 december 1954)

 

De Nederlandse schrijver J. van Oudshoorn (pseudoniem van Jan Koos Feylbrief) werd geboren in Den Haag op 20 december 1876. Zie ook alle tags voor J. van Oudshoorn op dit blog.

Uit: Tobias en de dood

“Tobias Termaete had de juffrouw weggezonden. Haar eentonig gepraat had hem tot verzet geprikkeld. Zichtbaar gekrenkt had zij de kamer verlaten. Thans speet het hem, haar niet te hebben laten uitspreken.
Met de handen in zijn broekszakken stond Tobias aan het venster en staarde, zonder iets bepaalds waar te nemen, naar buiten. Het was tegen het vallen van den avond. Nog geen kwartier thuis, na een afwezigheid van ruim drie weken, kon hij er niet toe besluiten zich reeds in de stad te begeven. Wat moest hij er trouwens ondernemen?
Gegeten had hij in den trein. Ergens in een benauwde kroeg de courant te lezen, leek hem na zijn verblijf aan zee ondoenlijk. Dat kon eenvoudig niet. En om te gaan slapen was het nog veel te vroeg.
Tobias meende de juffrouw in den gang te hooren. Hij rukte de kamerdeur open. De juffrouw was op punt in de keuken te verdwijnen, maar toen Tobias haar wat naschreeuwde, keerde zij zich in de open keukendeur naar hem om.
Of er tijdens zijne afwezigheid nog iemand voor hem geweest was? ‘Geen sterveling,’ antwoordde de juffrouw en – op haar beurt uit de hoogte – sloot zij zonder meer de keuken.
Tobias wierp de deur weer in het slot en begon met ongedurige schreden door de kamer heen en weer te loopen. Hij ergerde zich. Want even goed als hij, wist de juffrouw, dat er den laatsten tijd voor hem – behalve dan wat vrouwvolk op afgesproken uren – nagenoeg niemand meer kwam en hij haar dus enkel teruggeroepen had om opnieuw een praatje te beginnen. Belachelijk ook, een vrouw, met wie men jaren lang tot genoegen woont en die iemand zijn volle vrijheid liet, uit de hoogte te willen bejegenen. Daarbij was zij hem in haar keuken nog de baas gebleven….
Met een kort ingehouden ruk had Tobias zijn rondgang door de kamer gestaakt. Zijn toch reeds norsche trekken versomberden zich nog meer. Buiten – ergens ver – naderde een voertuig. Tobias ging weer naar het venster en ook nadat het zwakke gerucht, nog immer in de verte, verstorven was, bleef hij in gespannen luistering volharden.
Tobias was opvallend groot en breed-geschouderd, zonder daardoor echter den indruk van bovenmatige mannelijke kracht te wekken. Integendeel, met het verkwijnend avondlicht op zijn wasbleek gelaat, waarin zich diepe plooien opzij van neus en mond gegroefd hadden, met zijn eenigszins doorgezakte knieën, sprak er thans eerder iets vermoeids en afgeleefds uit zijn gansche wezen. Zoo leek het er bijna op, als stond hij daar aan het venster op een nieuwe prikkel voor zijn uitgebloeide verbeelding te wachten.”

 


J. van Oudshoorn (20 december 1876 – 31 juli 1951)
Cover

 

De Zwitserse schrijver Jürg Laederach werd geboren op 20 december 1945 in Basel. Jürg Laederach overleed op 19 maart van dit jaar op de leetijd van 72 jaar in Basel. Zie ook alle tags voor Jürg Laederach op dit blog.

Uit: Harmfuls Hölle: in dreizehn Episoden

„Zögern, Zeit, Dehnen
Schlürfte laut, die Mirjam. Gefahr nahte. Harmful zögerte, ihr seine große unentschiedene Tat zu erzählen. Entschiedenheits-unfähige Zögerer äußern sich, indem sie beim Zögern selber Hemmungen empfinden. Also handeln sie entschieden; reine Verlegenheitslösung. Beim Niedertrampeln ihres Zögerns überstürzen sie sich zielgenau. Weil Harmful beschlossen hatte, den Haus-Skorpion seiner lieben kranken Frau zu töten, fand er sich, als er in Aachen an der außer sich geratenen belgischen Grenze lebte, für lange Zeit im Gefängnis wieder. Ja oder nein? Ich kann mich für die Wahrheit nicht erwärmen. Während seiner Überstürzung handelte sich der Zögerer ein, was er selber so nie hätte formulieren können.
Zwar entging ihr Skorpion dem Tod, aber Harmful hatte seine liebe Frau hingerichtet. Er kürzte ihr abgekürztes Leben weiter ab. Wahr oder nein? Alles kann anders sein. In einem anderen Fall wäre er tot, und sie brachte ihn um. Darüber würde er schweigen. Er entkäme der Formulierung.
In entscheidenden Situationen des Lebens-und-Sterbens handelt man nicht aus Entschiedenheit; aus Unentschlossenheit darüber, ob man zögern soll oder nicht. Das Drama spielte sich an der Straße des heiligen Bernhard im Lastof-Viertel von Aachen ab. Wahr oder ums Haar? Kann mich durchaus für diese Version entscheiden. In ihrem Häuschen, war es ein Häuschen?, am Ende eines mit einer Wüste und einem schlanken Abfall-Turm im Hintergarten?, lebtest du, Mirjam Harder, und ich, dein freundlicher Gatte Ruud Harmful. Lebten oder starben? Er kann sich für keine Version entscheiden, zieht dich aber immer in seine jeweilige hinein. Die Tochter dieses Gatten, seine eigene, nämlich Irmi, spielte mit Kak, dem Haus-Skor-pion ihrer Mutter. Harmful hatte jeden Besitz an dieser Sorte Haustiere abgelehnt. Wahr oder nein? Keine endgültige Entscheidung. Das Kind reizte ihn, der winzige Skorpion stach es kurz mit seinem Schwanz. Welches Kind kann ein Tier so reizen? Kann das Tier das milde Kind vom übergrausamen Erwachsenen unterscheiden, und falls ja, ist es deswegen Tier?“

 

 
Jürg Laederach (20 december 1945 – 19 maart 2018)

 

De Schotse schrijver Peter May werd geboren op 20 december 1951 in Glasgow. Zie ook alle tags voor Peter May op dit blog.

Uit: I’ll Keep You Safe

“The last hours of their life together replayed themselves through a thick fog of painful recollection. Did people really change, or was it just your perception of them? And if that was true, had you ever really known them in the first place?The change in a relationship happens slowly, without you really noticing at first. Like the transition between spring and summer, or summer and autumn. And suddenly it’s winter, and you wonder how that dead time managed to creep up on you so quickly.
It wasn’t winter yet. Relations between them hadn’t got quite that cold. But there was a chill in the air which seemed to presage the plunge of Arctic air to come, and as they moved with the flow of the crowds leaving the Parc des Expositions, Niamh shivered, even though the air of this September evening was still soft and warm. Only the fading light betrayed the changing season.It was standing room only on the RER, and the train rattled and clattered its way through the north-eastern banlieue of Paris. Villepinte, Sevran Beaudottes, Aulnay-sous-Bois, where no one got on or off. She was uncomfortable, bodies pressing in all around her, male and female. The smell of garlic on sour breath, of sweat on man-made fabric, faded perfume, hair gel. Her knuckles glowed white, fingers clutching the chrome upright to keep her from falling as the train decelerated and accelerated, in and out of stations, and she tried to hold her breath.
Ruairidh was sandwiched between a tall man with an orange face who painted his eyebrows and wore lipstick, and a girl with tattoos engraved on every visible area of skin. Her dyed black hair and facial piercings seemed dated. Goth. Retro.
Niamh saw Ruairidh force a hand into his pocket to retrieve his iPhone. The glow of its screen reflected briefly in his face and drew a frown that gathered between his eyes. He stared at it for a very long time before glancing, suddenly self-conscious, towards Niamh and thrusting the phone back in his pocket.
There was an exodus of passengers at the Gare du Nord, but a fresh influx of bodies from a crowded platform, and it was not until they got off at Châtelet les Halles that she was able to ask him about it. ‘Bad news?”

 

 
Peter May (Glasgow, 20 december 1951)

 

De Zwitserse schrijver en filosoof Alain de Botton werd geboren in Zürich op 20 december 1969. Zie ook alle tags voor Alain de Botton op dit blog.

Uit: Religie voor atheïsten (Vertaald door Jelle Noorman)

“Proberen te bewijzen dat God niet bestaat kan een amusant tijdverdrijf zijn voor atheïsten. Nuchtere critici van religie scheppen er altijd veel genoegen in om met meedogenloze precisie de dwaasheid van gelovigen bloot te leggen, en rusten niet voordat ze zeker weten dat ze hun vijanden hebben ontmaskerd als volslagen malloten of maniakken.
Deze bezigheid kan weliswaar heel bevredigend zijn, maar waar het werkelijk om gaat is niet zozeer de vraag of God bestaat, maar hoe je verder redeneert wanneer je hebt besloten dat dit uiteraard niet het geval is. Het uitgangspunt van dit boek is dat het mogelijk moet zijn een overtuigd atheïst te blijven, terwijl je religies af en toe toch nuttig, interessant en troostrijk kunt vinden — en nieuwsgierig kunt zijn naar de mogelijkheden om bepaalde religieuze ideeën en gewoonten te vertalen naar de seculiere wereld.
Je kunt je schouders ophalen over de christelijke leer van de Drie-eenheid en het achtvoudige pad van het boeddhisme, en desondanks geïnteresseerd zijn in de manieren waarop religies prediken, moreel besef stimuleren, gemeenschapszin opwekken, kunst en architectuur gebruiken, reizen zin verlenen, de geest vormen en aanzetten tot dankbaarheid voor de schoonheid van de lente. In een wereld die wordt bestookt door fundamentalisten van zowel de gelovige als de seculiere soort moet het mogelijk zijn godsdienstig geloof te verwerpen maar wel een selectieve bewondering te behouden voor religieuze rituelen en concepten.
Pas wanneer we niet meer geloven dat religies ons uit de hemel zijn aangereikt of dat ze volstrekt idioot zijn, wordt het interessant. Dan groeit het besef dat we religies hebben uitgevonden om in twee essentiele, nog altijd aanwezige behoeften te voorzien waar de seculiere maatschappij niet erg adequaat mee omgaat: in de eerste plaats de behoefte om, ondanks onze diepgewortelde egoistische en gewelddadige neigingen, op harmonieuze wijze in gemeenschappen samen te leven. En in de tweede plaats de behoefte om het hoofd te bieden aan afschuwelijk leed dat voortkomt uit onze ontvankelijkheid voor fiasco’s in de beroepssfeer, verstoorde relaties, het overlijden van dierbaren en ons eigen verval en verscheiden. God mag dan dood zijn, de dringende kwesties die ons ertoe brachten Hem te verzinnen spelen nog altijd en vragen om oplossingen die niet verdwijnen zodra we attent zijn gemaakt op enkele wetenschappelijke onjuistheden in het verhaal van de zeven broden en vissen.
Het moderne atheïsme is zo onverstandig geweest over het hoofd te zien hoeveel aspecten van de godsdiensten relevant blijven nadat hun fundamentele leerstellingen zijn verworpen. Zodra we niet meer menen dat we geen andere keuze hebben dan erop af te geven of ons eraan te onderwerpen, vinden we de vrijheid om in religies talloze ingenieuze concepten te ontdekken waarmee we kunnen proberen enkele van de hardnekkigste en meest verwaarloosde kwellingen van het seculiere leven te verzachten.”

 

 
Alain de Botton (Zürich, 20 december 1969)
Cover

 

De Oostenrijkse schrijver Gernot Wolfgruber werd geboren op 20 december 1944 in Gmünd. Zie ook alle tags voor Gernot Wolfgruber op dit blog.

Uit: Herrenjahre

„Das war ja nicht einmal wahr. Aber es wäre was gewesen. Stattdessen sollte Handwerk noch immer einen goldenen Boden haben. Und wenn einer tüchtig ist, kann er sich selbständig machen. Dann ist er sein eigener Herr. Melzer hätte gerne etwas dagegen gesagt, wenn er was dagegen zu sagen gewusst hätte. Aber seine Reden wären ohnedies gleichgültig gewesen. Tischlerlehre und Schluss: das musste der Vater garnicht mehr extra sagen. Herumreden nützte nichts. Phantasieren auch nicht. Gegenvorschlag hatte er keinen. Ambitionen auch nicht. Als knapp vor Schulschluss einige von Melzers Mitschülern noch immer nicht wussten, was sie werden sollten, aber doch was werden mussten, war er dann doch ein wenig froh gewesen, zum Stollhuber zu kommen. Weil er sich keine Gedanken machen, weil er sich für nichts entscheiden musste. Als er während des einen Ferienmonats nach der Schule, den er noch hatte machen dürfen, vor dem Spiegel den blauen Arbeitsanzug anprobierte, den ihm die Mutter gekauft hatte, war er sich so erwachsen vorgekommen, dass ihm das gleich wie eine Entschädigung im voraus gewesen war. Vielleicht war der Stollhuber ein wenig grober als andere Lehrherren, zumindest war er jähzornig gewesen, aber wenigstens nicht nachtragend. Andere waren auch das noch. Aber Lehrherr ist sowieso Lehrherr: das hatte sich immer wieder herausgestellt, wenn Melzer mit seinen Freunden geredet hatte. Ein Lehrherr, der über Dinge hinwegsah, die andere zum Anlass genommen hätten, konnte das nicht absichtlich tun, musste ein Trottel sein, der nichts sieht. Freundlichkeit und Nachsicht als Dummheit, als Schwäche: anders konnte Melzer sich nicht denken, dass so eine Ausnahme zustande kam. Wo doch kein Lehrherr im Ort das notwendig hatte. Wo er der Herr war. Wo Lehrstellen rar waren. Immer hatte es schon Sprüche gegeben, gegen die Melzer nicht angekommen war. Sätze, die ganz harmlos taten, garnicht nach Befehlen klangen, aber dann doch welche waren, oder ärger noch, weil sie anonym dastanden. Während der Schulzeit war ein Spruch ständig gegenwärtig gewesen, aufgestempelt auf jedes Schulheft: Nicht für die Schule, sondern für das Leben lernen wir. Beweis: Wenn er größer ist, wird er das verstehen. Kaum hatte er Fragen gestellt, wenn er etwas sollte, was ihm nicht von selber einging, waren Sprüche gekommen. Immer wieder war er ihnen gegenüber gestanden und das Höchste, was er hatte tun können, war Achselzucken gewesen. Aber damit waren sie nicht weggegangen, waren sie höchstens durch andere ausgetauscht worden und dann plötzlich wieder irgendwo dagestanden, wo er sie garnicht erwartet hatte, überraschend und endgültig wie das Ende von Sackgassen. Besonders während seiner Lehrzeit hatten sie überhand genommen, hatte man versucht, ihn mit Sprüchen stillzuhalten und seine vergeblichen Ausbruchsversuche im nachhinein noch einmal für gesetzwidrig zu erklären, vorwurfsvoll die Mutter.“

 

 
Gernot Wolfgruber (Gmünd, 20 december 1944)
Cover

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 20e december ook mijn blog van 20 december 2017 en ook mijn blog van 20 december 2015 deel 2 en eveneens deel 3.

Hans van Willigenburg, Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros, J. van Oudshoorn, Jürg Laederach, Peter May, Alain de Botton, Ramon Stoppelenburg

De Nederlandse dichter, schrijver en journalist Hans van Willigenburg werd geboren in Utrecht op 20 december 1963. Zie ook alle tags voor Hans van Willigenburg op dit blog.

 

Beleven

dat ik dit nog mag beleven
als een luie jongeman
mijn dingen die geweest zijn op hun plaats zetten
het samenstellen van een beeld over mijzelf
waarin ik onafhankelijk van het beeld
troost vind
dat ik ijsblokjes in mijn glas laat tinkelen
en ik kan nog van alles met de blokjes doen
(ze bijvoorbeeld tegen mijn wang drukken)
het duurt nog even voor ze versmolten zijn
en nu ze water zijn
drink ik het op

dat ik dit nog mag beleven:
onderkoeld schrijven over eigen belevenissen
die totaal geen belevenissen zijn –

een belevenis!

 

Psychologie

Dit product is onweerstaanbaar.
Het kietelt om te beginnen uw ogen.
Het is glad en gaaf, een handzame slaaf
met talloze mogelijkheden.
Het kort nare klusjes in,
is preciezer dan al het voorgaande,
straalt aantrekkelijk optimisme uit
en,
pas op,
de slimme mensen hebben ‘m al weken in huis.

Maar veel belangrijker nog dan al deze voordelen,
dit praktische vernuft,
is de stille maar vurige hoop

– altijd aanwezig, nimmer verzakend –

dat uw leven na aanschaf
meer gelijkenis zal vertonen
met dit briljante, kittige, spiksplinternieuwe

Made-in-China-ding.

 

 
Hans van Willigenburg (Utrecht, 20 december 1963)

Lees verder “Hans van Willigenburg, Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros, J. van Oudshoorn, Jürg Laederach, Peter May, Alain de Botton, Ramon Stoppelenburg”

Hans van Willigenburg, Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros, J. van Oudshoorn, Ramon Stoppelenburg, Jürg Laederach, Peter May

De Nederlandse dichter, schrijver en journalist Hans van Willigenburg werd geboren in Utrecht op 20 december 1963. Zie ook alle tags voor Hans van Willigenburg op dit blog.

 

Bukowski

het dichtersfeest was in volle gang
een waaier aan dranken klokte door de kelen
de stemmen werden met de minuut luidruchtiger

er hing die avond zoals dat heet
beslist iets in de lucht

B. ging aanvankelijk mee in de flow
verzorgde onopvallend zijn aandeel in de roes
maar toen de broeierigheid overkookte
en een onnoembare spleen
de poëten in (nog) hogere sferen bracht

zat B. reeds lang en breed op de wc-bril
aan een sigaret te lurken

in gedachten beitelend
aan een passende tussenzin

 

Woonlasten

Een potje binnenkomst in eigen kamer
lokt nog geen reactie uit, de materiële toeschouwers
zijn zich van geen kwaad bewust en zij zijn het.
Zij nagelen. Ik ben niet meer dan hun handige punaise,
hun onvolprezen, utilitaire diersoort; de grazende hechter
van bijvoorbeeld talloze bureauladen met inhoud
en wat hier van buiten als wind en vogelgezang
binnendringt. – Mijn verwaaide kop! Mijn onbezorgd gefluit!

Wat zal ik eens krachtdadig door het raam blijven kijken
verstenen als ik kan
deze bestemming bruskeren
met de handen in mijn zakken, berustend,
het stoffen ramen zemen voor eeuwig laten versloffen zo –
nee, liever toch dan Mohikaan middels feesten
een horde mededieren zuipsgewijs laten bekendmaken
mijn hier gevestigd, verankerd bestaan.
Het zogenaamd wellevend woningdom.   

 

 
Hans van Willigenburg (Utrecht, 20 december 1963)

Lees verder “Hans van Willigenburg, Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros, J. van Oudshoorn, Ramon Stoppelenburg, Jürg Laederach, Peter May”

Hans van Willigenburg, Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros, J. van Oudshoorn

De Nederlandse dichter, schrijver en journalist Hans van Willigenburg werd geboren in Utrecht op 20 december 1963. Zie ook alle tags voor Hans van Willigenburg op dit blog.

 

Huiselijk welvaren

Mijn rijkdom is dat ik me afvraag
wat ik vandaag ga doen.

Dat ik het antwoord niet weet
vanwege de vele mogelijkheden.

Dat ik bij gebrek aan besluitvaardigheid
achter het raam ga zitten en kijk
naar de stroom auto’s op de openbare weg.

Dat ik onachterhaalbaar
aan één bepaald boek begin te denken
dat ik lang geleden las en waarvan één detail op de kaft
– de glimlach van een snoezig geïllustreerde kikker –
mij soms lijkt op een gedachtespoor te zetten
en het volgende moment weer niet.

Dat ik na enige tijd
– geen idee hoe lang precies –
opsta en volledig niet verontrust naar de ijskast loop
en na die met mijn krachtige arm te hebben geopend
naar een fles frisdrank grijp.

Dat er na de eerste slok frisdrank een áááááh! aan mijn keel ontsnapt
waaromheen ironietekens volstrekt maar dan ook volstrekt
misplaatst zouden zijn.

 

CV

Mijn taak van vandaag is niet beter te leren nadenken.
De feiten eerlijker op een rijtje te zetten.
Mijn geduld verder tot bloei te laten komen.
Of de omgeving met nog scherpere ogen waar te nemen.

Al tijden heb ik mijn honger naar taken verloren,
en zeker naar het soort taken dat beloften vooruit stuurt
over vermeende inzichten en gedragingen van een hogere orde.

Mijn taak van vandaag (en morgen en overmorgen)
is dergelijke taken van me af te laten glijden.

Als ik geluk heb zijn er een paar momenten op een dag
waarop ik kan zeggen dat die taak (dat af laten glijden, dus)
voor even is geslaagd.

Tijdens het boeren, gapen, niezen, scheten laten, masturberen,
bouw ik mijn mooiste CV op.

 

 
Hans van Willigenburg (Utrecht, 20 december 1963)

Lees verder “Hans van Willigenburg, Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros, J. van Oudshoorn”

Hans van Willigenburg, Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros

De Nederlandse dichter, schrijver en journalist Hans van Willigenburg werd geboren in Utrecht op 20 december 1963. Zie ook alle tags voor Hans van Willigenburg op dit blog.

 

Kantoorklimaat

Het weg boksen van vragen
is mijn voornaamste bezigheid.

Men kan mij uitgeput aantreffen
luid lachend tijdens een bedrijfslunch.

Soms ben ik duizelend door al dat boksen
en laat mijn dekking zakken.

Dat is het moment waarop een rotvraag
mij recht in mijn smoel treft en ik wankel tussen de bureaus.

Al snel zeggen de intimi
dat ik weer rechtop moet gaan lopen.

Ik geef ze gelijk,
maar zie op tegen een nieuwe ronde boksen.

Als ik eenmaal op bed lig praten de intimi op mij in
terwijl ik innerlijke tranen van geluk pleng omdat ik voel

hoe mijn armspieren vergeten een vuist te ballen.

 

Gedicht met ernstig politieke afloop

Zeg me niet afscheid te moeten nemen van klinkende volzinnen.
In mij drommen stampen de legers samen om ze te schrijven.
Zij willen van de punt erachter een galmend kanonschot maken.
Van de weg ernaartoe een glorieuze veldslag.
En het zal je niet verbazen: ikzelf wil dat ook.
Dat er slachtoffers gaan vallen, zwakkeren zullen creperen?
Klopt!
Waar volzinnen geschreven worden, vloeit nou eenmaal bloed.
Het bloed, je raadt het al, dat zo onmisbaar is om ze te schrijven.
En dat gierend gaat kolken als je een geslaagde volzin leest.
O, lees! Blijf ze lezen!
O, schrijf! Blijf ze schrijven!
Hoe ver weg is een regering die volzinnen verbiedt?

 

 
Hans van Willigenburg (Utrecht, 20 december 1963)

Lees verder “Hans van Willigenburg, Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros”

Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros, Ramon Stoppelenburg, Aziz Nesin

De Canadese dichter, schrijver en acteur Sky Gilbert werd geboren op 20 december 1952 Norwich, Connecticut. Zie ook alle tags voor Sky Gilbert op dit blog.

Uit: The Real Truth About Justin Bieber (Another Blog That Nobody Reads)

“Now if Justin Bieber is gay and/or ‘not sexually normal in some bizarre and hopefully wonderful way’ then this new strategy (probably invented by his fundamentalist stage mother to further his career) where he

                a)     is very rude to people
                b)     pisses in buckets
                c)     takes his shirt off all the time

is a very good idea. As we all know real men are rude to people, and piss in buckets, and take their shirts off constantly to show off their fab abs.
Okay, so I don’t really know anything about Justin Bieber. But gay or straight, kinky or not, too many girls are in love with Justin Bieber and he is too pretty and likes to dress up too much – and therefore, he cannot never be a ‘normal’ adult male guy  and will always remain forever — to guys like Vinay Menon — an annoying boy trying to pretend he’s a man.
The reason all this interests me is that most sexist homophobes think all homosexuals are Justin Bieber at heart: they think we are Peter Pani-sh, narcissistic boys who never grew up, and that we are not capable of breeding or defending the homeland with a loaded gun. These days, loads of gay men are putting on bow ties, wearing masculine looking Italian glasses (whether they are actually nearsighted or not), growing beards, and adopting children, all in an attempt be accepted as normal.
It won’t work of course. Because ideas about what is a real man and what is a real boy don’t just disappear (cuz we’ve been nursing these fictions since the Renaissance.)
So when straight men like Vinay Menon get annoyed with Justin Bieber I just have to laugh. Menon is pissed off because Bieber’s doing something that most gay men will never succeed in doing – fooling the straight establishment into thinking he’s normal. And whether he is or he’s not (normal), the point is he’s not a typical ‘regular guy’ and never will be.  So it tickles my funny bone to see Justin Bieber – like Michael Jackson, Liberace, Noel Coward and all those other wily imposters before him – get the big money and the mega-influence in an uptight, straight, sexist world.
More power to you, Master Biebster. Keep taking off your shirt!  (I especially like that terribly important aspect of your petulant young rebelliousness!)
Cuz hey, a crazy old pervert like me likes nothing better than a good trick.”

 
Sky Gilbert (Norwich, 20 december 1952)

Lees verder “Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros, Ramon Stoppelenburg, Aziz Nesin”

Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros, Hortense Calisher, Aziz Nesin

De Canadese dichter, schrijver en acteur Sky Gilbert werd geboren op 20 december 1952 Norwich, Connecticut. Zie ook alle tags voor Sky Gilbert op dit blog.

 

Montreal Soir

Peter had invited me for coffee, first,
at that restaurant with the unpronouncable name
and of course he was sitting there with James.
I was impressed, as well I should be.
(Isn’t it interesting the way people introduce the ones they love? “Sky this
is James”, and of course, I tripped and almost fell into him and then he
wanted to know about my tattoo. It’s important not to be too fascinating-
result: jealousy, or too disinterested- result: hurt)
James asked about the various forms of neuroses and Peter was in his
element- father, teacher, pedant, wit:
“Well Gestalt describes three types of neurosis: projection, introjection
and retrogression.”
Peter and I agree that we have all three. James is confused and interested,
and goes home, almost stealing Peter’s hat.
As Peter and I make our trek to the strip bar I realize that the poets are
wrong; one-sided love is not hopeless – it’s the other way around. Peter and
James are clearly in love with each other equally, and that of course is why
they will never be happy together. The obsession is too equal. Neither is
crying and sighing hopelessly. Neither is telling the other what to do
(I.E.: MARRIAGE). Two people equally in love? That’s a stalemate, a prison,
two pairs of eyes endlessly staring fearfully into the void. Dare I know
that soul (it loves me as I love it)? Why no, I dare not.
And we’re at the strip bar and the boys whirl perilously around us. One boy
has made pants out of ripped jeans and a pair of chaps. Another surprises us
with his long cock. Another sits, pouting, by the slot machine, but every
time he moves, Peter and I gasp.
And of course these boys make me think about death. As they always do.
For those who are obsessed with the body are obsessed with death. We are all
too aware of how the body changes. Each pimple, each wrinkle, announces
death’s imminence. And you can lock yourself in your house and roll up your windows
and make dinner.
Or you can throw yourself into the body of that young man, with every ounce
of fury you have left.
Death will come either way. But we imagine that watching it’s inevitable
approach is a kind of cheat, is beating the game.
And we are always running, with our back to the moon, and hiding, with our
face in the sun, and yelling, with the music in our ears.
Our desperate escapes! How we love them, as we love our boys, and though we
are reluctant to admit it, they love us too.
Or then again, perhaps we’re just two old queens sipping beer at the Adonis,
and it needn’t be any more important than that.

 

Sky Gilbert (Norwich, 20 december 1952)

Lees verder “Sky Gilbert, Friederike Mayröcker, Sandra Cisneros, Hortense Calisher, Aziz Nesin”

Peter May, Gernot Wolfgruber, Alain de Botton, Sandra Cisneros

De Schotse schrijver Peter May werd geboren op 20 december 1951 in Glasgow. Zie ook mijn blog van 20 december 2009 en ook mijn blog van 20 december 2010.

 

Uit: Freeze Frame

Munich, Germany, December 20, 1951

Erik Fleischer was a man who counted his blessings. His wife was an attractive woman, hair cascading in golden waves over square shoulders, a smile that lit her inner soul, and spellbinding blue eyes. Still adoring after five turbulent years. He had two wonderful children, blond, blue-eyed clones of their mother. Magda’s genes had predominated over his own Mediterranean looks.
He had survived the war virtually unscathed, inheriting his parents’ Bavarian villa in this leafy suburb, establishing a lucrative practice among the new, burgeoning middle class rising now out of the ashes of Hitler’s madness.
The good life stretched ahead toward an unbroken horizon. How could he have known that this night he would lose everything?
As he sat reading the evening newspaper, he absorbed, almost unconsciously, the peals of laughter emanating from the dining room. Mother and children playing a simple board game. He dipped his head to peer over his glasses and glanced through the door toward them. And with the seeds of arousal sown by the merest glance at Magda, rose ambition for a third, or even a fourth.
He glanced at his watch, folded his paper and laid it aside. “I’ll be back down in fifteen.”
Magda half-turned her head toward the living room. “Dinner will be ready in twenty.”

 

Peter May (Glasgow, 20 december 1951)

Lees verder “Peter May, Gernot Wolfgruber, Alain de Botton, Sandra Cisneros”

Peter May, Gernot Wolfgruber, Sandra Cisneros, Alain de Botton, Ramon Stoppelenburg

De Schotse schrijver Peter May werd geboren op 20 december 1951 in Glasgow. Zie ook mijn blog van 20 december 2009. 

 

Uit: The Killing Room

 

Deputy Section Chief Li.” The defense lawyer spoke slowly, as if considering every syllable. “There is no doubt that if one compares these shoe prints with the photographs of the footprints taken at the scene of the murder, one would be led to the conclusion that they were made by the same pair of shoes.” Photographs of the footprints and the corresponding shoe prints were laid out on the table in front of him.

Li Yan nodded cautiously, uncertain where this was leading, aware of the judge watching him closely from the bench opposite, a wily, white-haired veteran languishing thoughtfully in his winter blue uniform beneath the red, blue, and gold crest of the Ministry of Public Security. The scribble of the clerk’s pen was clearly audible in the silence of the packed courtroom.

“Which would further lead one to the conclusion that the owner of these shoes was, at the very least, present at the crime scene—particularly in light of the prosecution’s claim that traces of the victim’s blood were also found on the shoes.” The lawyer looked up from his table and fixed Li with a cold stare. He was a young man, in his early thirties, about the same age as Li, one of a new breed of lawyers feeding off the recent raft of legislation regulating the burgeoning Chinese justice system. He was sleek, well-groomed, prosperous. A dark Armani suit, a crisp white, button-down designer shirt and silk tie. And he was brimming with a self-confidence that made Li uneasy. “Would you agree?”

Li nodded.

“I’m sorry, did you speak?”

“No, I nodded my agreement.” Irritation in Li’s voice.

“Then please speak up, Deputy Section Chief, so that the clerk can note your comments for the record.” The Armani suit’s tone was condescending, providing the court with the erroneous impression that the police officer in the witness stand was a rank novice.“

 

 

Peter May (Glasgow, 20 december 1951)

 

Lees verder “Peter May, Gernot Wolfgruber, Sandra Cisneros, Alain de Botton, Ramon Stoppelenburg”

Alain de Botton, Peter May, Sandra Cisneros, Ramon Stoppelenburg, Ferdinand Avenarius, Mendele Mojcher Sforim, John Fletcher

De Zwitserse schrijver en filosoof Alain de Botton werd geboren in Zürich op 20 december 1969. Zie ook mijn blog van 20 december 2006 en ook mijn blog van 20 december 2007 en ook mijn blog van 20 december 2008.

 

Uit: The Consolations of Philosophy

 

„And so he had been led to meet his end in an Athenian jail, his death marking a defining moment in the history of philosophy.

An indication of its significance may be the frequency with which it has been painted. In 1650 the French painter Charles-Alphonse Dufresnoy produced a Death of Socrates, now hanging in the Galleria Palatina in Florence (which has no cafeteria).

The eighteenth century witnessed the zenith of interest in Socrates’ death, particularly after Diderot drew attention to its painterly potential in a passage in his Treatise on Dramatic Poetry.

Jacques-Louis David received his commission in the spring of 1786 from Charles-Michel Trudaine de la Sablière, a wealthy member of the Parlement and a gifted Greek scholar. The terms were generous, 6,000 livres upfront, with a further 3,000 on delivery (Louis XVI had paid only 6,000 livres for the larger Oath of the Horatii). When the picture was exhibited at the Salon of 1787, it was at once judged the finest of the Socratic ends. Sir Joshua Reynolds thought it ’the most exquisite and admirable effort of art which has appeared since the Cappella Sistina, and the Stanze of Raphael. The picture would have done honour to Athens in the age of Pericles.’

I bought five postcard Davids in the museum gift-shop and later, flying over the ice fields of Newfoundland (turned a luminous green by a full moon and a cloudless sky), examined one while picking at a pale evening meal left on the table in front of me by a stewardess during a misjudged snooze.“

 

alain-de-botton

Alain de Botton (Zürich, 20 december 1969)

 

De Schotse schrijver Peter May werd geboren op 20 december 1951 in Glasgow. Peter May wijdde zijn talenten vooral aan het televisiedrama. Voor de BBC creëerde hij drie belangrijke series: The Standard, Squadron en Machair. In 1978 publiceerde hij zijn eerste roman The Reporter.  Tegenwoordig combineert May zijn talent voor verhalen vertellen met gedegen research. Hij is erelid van de Chinese Crime Writers’ Association. Zijn China Thrillers worden vanwege de fascinerende karakters, ingenieuze plots, en de wetenschappelijke en medische details hooglijk geprezen. 

 

Uit: De Vuurmaker

 

„Verderop, voorbij een paar oudere appartementencomplexen die er in de verste verte niet Europees uitzagen, sloegen ze weer links af en reden ze de Dong Jiaominxianglaan in, een smallere straat waar het licht bijna totaal door overhangende bomen tegengehouden werd. Enkele fietsenmakers hadden op de stoep hun zaak opgezet en profiteerden zo optimaal van de schaduw. De straat was vol auto’s en fietsen. Aan hun rechterkant was een poort, die leidde naar een enorm groot, modern wit gebouw. Dat stond boven aan een bordes dat door twee leeuwen bewaakt
werd. Hoog boven de ingang hing een reusachtig roodgouden wapen.
‘China Hooggerechtshof,’ zei Lily, en Margaret had nauwelijks tijd om te kijken voor de auto links afsloeg en plotseling met piepende remmen stopte. Ze hoorde een bons en gekletter. Hun chauffeur gooide haar armen in de lucht, haar adem stokte vol ongeloof, en ze sprong de auto uit.
Margaret rekte zich uit om te zien wat er aan de hand was. Ze reden net onder een poort door een terrein op met verspreid staande gebouwen en waren tegen een fiets gebotst. Margaret hoorde de schelle stem van hun chauffeur die de fietser een fikse uitbrander gaf. Deze krabbelde overeind en was zo op het oog ongedeerd. Toen hij stond, zag ze dat het een politieman was van begin dertig.“

 

Peter_May

Peter May (Glasgow, 20 december 1951)

 

De Amerikaanse schrijfster Sandra Cisneros werd geboren op 20 december 1954 in Chicago. Zie ook mijn blog van 20 december 2008.

 

Uit: Vintage Cisneros

 

In English my name means hope. In Spanish it means too many letters. It means sadness, it means waiting. It is like the number nine. A muddy color. It is the Mexican records my father plays on Sunday mornings when he is shaving, songs like sobbing.
It was my great-grandmother’s name and now it is mine. She was a horse woman too, born like me in the Chinese year of the horse-which is supposed to be bad luck if you’re born female-but I think this is a Chinese lie because the Chinese, like the Mexicans, don’t like their women strong.
My great-grandmother. I would’ve liked to have known her, a wild horse of a woman, so wild she wouldn’t marry. Until my great-grandfather threw a sack over her head and carried her off. Just like that, as if she were a fancy chandelier. That’s the way he did it.
And the story goes she never forgave him. She looked out the window her whole life, the way so many women sit their sadness on an elbow. I wonder if she made the best with what she got or was she sorry because she couldn’t be all the things she wanted to be. Esperanza. I have inherited her name, but I don’t want to inherit her place by the window.
At school they say my name funny as if the syllables were made out of tin and hurt the roof of your mouth. But in Spanish my name is made out of a softer something, like silver, not quite as thick as sister’s name-Magdalena-which is uglier than mine. Magdalena who at least can come home and become Nenny. But I am always Esperanza.“

 

Cisernos

Sandra Cisneros (Chicago, 20 december 1954)

 

De Nederlandse schrijver Ramon Stoppelenburg werd geboren in Leiden op 20 december 1976. Zie ook mijn blog van 20 december 2008.

 

Uit Let me stay for a day

 

Via Inverness I traveled through the Scottish Highlands to Fort William. My host in Inverness, a Norwegian flight courier, took me halfway down along the water of Loch Ness, from where a primary school headmaster from Australia stopped along the road to give me a lift to Fort William.

It took me two days to get away from the quaint little place – Fort William is one of Scotland ’s tourist hot spots with an image as if the Dutch draftsman Anton Pieck would have painted it. A lonely ski lift on a green hill even makes it one of five places in the Scottish mountains where you can ski in winter. It had never occurred to me that people could ski in Scotland!
Scotland goes, as worldwide known, with rain, but in the Highlands this rain turns to snow in winter. The Scots even taught me a practical proverb: If you can’t see the hills, it is raining. If you can see the hills, it will rain soon.’

After one night in Fort William I tried catching a lift south. I spent more than four hours in the pouring rain and got used to the idea that no-one wanted to offer me a ride. I gave up for that day and was lucky enough to be able to spend another night with my host family in Fort William.

The following day there was hail in the early morning, pouring rain the rest of the morning and just a little bit of sunshine in the afternoon. Scotland is a funny country weather-wise.“

 

stoppelenburg

Ramon Stoppelenburg (Leiden, 20 december 1976)

 

De Duitse dichter en activist Ferdinand Avenarius werd geboren in Berlijn op 20 december 1856. Zie ook mijn blog van 20 december 2008.

 

Der Seelchenbaum.

 

Weit draußen, einsam im öden Raum
steht ein uralter Weidenbaum
noch aus den Heidenzeiten wohl,
verknorrt und verrunzelt, gespalten und hohl.
Keiner schneidet ihn, keiner wagt
vorüberzugehn, wenn’s nicht mehr tagt,
kein Vogel singt ihm im dürren Geäst,
raschelnd nur spukt drin der Ost und West;
doch wenn am Abend die Schatten düstern,
hörst du’s wie Sumsen darin und Flüstern.

 

Und nahst du der Weide um Mitternacht,
du siehst sie von grauen Kindlein bewacht:
Auf allen Ästen hocken sie dicht,
lispeln und wispeln und rühren sich nicht.
Das sind die Seelchen, die weit und breit
sterben gemußt, eh’ die Tauf’ sie geweiht:
Im Särglein liegt die kleine Leich’,
nicht darf das Seelchen ins Himmelreich.
Und immer neue, – siehst es du? –
in leisem Fluge huschen dazu.

 

Da sitzen sie nun das ganze Jahr
wie eine verschlafene Käuzchenschar.
Doch Weihnachts, wenn der Schnee rings liegt
und über die Länder das Christkind fliegt,
dann regt sich’s, pludert sich’s, plaudert, lacht,
ei, sind unsre Käuzlein da aufgewacht!
Sie lugen aus, wer sieht was, wer?
Ja freilich
kommt das Christkind her!
Mit seinem helllichten Himmelsschein
fliegt’s mitten zwischen sie hinein:
»Ihr kleines Volk, nun bin ich da –
glaubt ihr an mich?« Sie rufen: »Ja!«
Da nickt’s mit seinem lieben Gesicht
und herzt die Armen und ziert sich nicht.
Dann klatscht’s in die Hände, schlingt den Arm
ums nächste – aufwärts schwirrt der Schwarm
ihm nach und hoch ob Wald und Wies’
ganz graden Weges ins Paradies.

 

avenarius

Ferdinand Avenarius (20 december 1856 – 22 september 1923)
Portret door Christian Hinrich

 

De Wit-Russische, jiddische, schrijver Mendele Mojcher Sforim werd geboren op 20 december 1835 in Kpyl bij Minsk. Na de dood van zijn vader verliet hij als 13-jarige zijn geboorteplaats om aan verschillende Talmoedscholen in Litouwen te studeren. Op zijn reizen door de Oekraïne deed hij talrijke indrukken op van het joodse leven die later in zijn werk hun literaire neerslag vonden. Van 1853 tot 1858 verbeef hij in het Poolse Kamieniec Ząbkowicki, waar hij trouwde. Door psychische problemen van zijn vrouw hield het huwelijk geen stand. Van 1858 tot 1869 woonde hij in Berdychev in de Oekraïne. Daarna leefde hij de rest van zijn leven grotendeels in Odessa. Mendeles werk beweegt zich tussen twee polen: satirische beschrijving van de ghettojoden aan de ene kant en serieus engagement voor het joodse volk aan de andere kant.

 

Uit: Fischke der Krumme

 

„Wenn die helle Sommersonne über das Land zu scheinen beginnt, wenn die Menschen sich wie neugeboren fühlen und ihre Herzen sich beim Anblick der schönen Welt Gottes freuen, dann fängt bei den Juden die eigentliche Zeit der Wehmut an, die Zeit des Weinens und Klagens. Dann beginnt das ganze Trauerregister: Fasten, Selbstkasteiung, Jammer und Klage von den Tagen der »Sfiro« an bis spät in die Jahreszeit des großen Schmutzes und der naßkalten Tage hinein. Diese Zeit ist für mich, Mendel den Buchhändler, ein dauernder Jahrmarkt: ich arbeite, fahre ständig umher und versorge die Juden in allen Städtchen mit den notwendigsten Utensilien zum Weinen: mit Kines und Sliches, Frauen-Tchines, Mane-Loschens, Scheifres und Machsejrim. Die Juden klagen und jammern den ganzen Sommer durch, und ich mache dabei mein Geschäft. Aber nicht davon will ich sprechen.

Einmal sitze ich so früh morgens am Schiweossor-be-Tammus, wie es einem richtigen Juden geziemt, mit Tales und Tfillim angetan, mit der Peitsche in der Hand auf dem Bocke meines Wägelchens. Ich halte die Augen geschlossen, um beim Beten nicht auf die leuchtende Welt zu schauen. Die Natur ist aber just wunderschön und zwingt mich wie mit einer Zauberkraft, sie anzublicken. Lange kämpfe ich mit mir selbst. Der gute Trieb sagt: »Pfui! Es ist verboten!« Der böse Trieb aber setzt mir zu: »Ist nicht so schlimm! Gönne dir nur das Vergnügen, du Närrchen!« Und er macht mir auch wirklich ein Auge auf. Wie zum Trotz leuchtet vor mir ein herrliches Panorama auf: Felder, mit weißem, blühendem Buchweizen wie mit weißem Schnee überschüttet, daneben goldgelbe, moirierte Streifen des Weizens und mattgrüne Kukuruzpflanzungen; ein schönes, grünes Tal, beiderseits von Nußwäldchen eingefaßt, unten fließt ein kristallklarer Bach, die Sonnenstrahlen baden darin und überschütten ihn mit funkelnden, goldenen Flittern. Die weidenden Kühe und Schafe sehen aus der Ferne wie dunkle, rote und bunte Punkte aus.“

 

sforim

Mendele Mojcher Sforim (20 december 1835  –  8 december 1917)

 

 

De Engelse dichter en schrijver John Fletcher werd geboren in Rye (Sussex) en gedoopt op 20 december 1579. Over Fletchers jeugd is weinig bekend. Hij was de zoon van Richard Fletcher, bisschop van Londen en volgde een opleiding in Cambridge. Duidelijk is dat hij in 1606 in Londen verkeerde en al werkte als toneelschrijver voor de toen bestaande kindertheatergezelschappen, waaronder de Children of Paul’s. Hij werkte een aantal jaren nauw samen met zijn vriend en collega Francis Beaumont. Zij woonden ook een tijdlang samen in Bankside, Southwark, een wijk die een aantal roemruchte theaters telde, tot Beaumont in 1613 in het huwelijk trad. De vrienden schreven gezamenlijk een groot aantal succesvolle stukken, later ook voor de King’s Men, het gezelschap van William Shakespeare dat eerder bekend stond onder de naam Lord Chamberlain’s Men en dat optrad in The Globe. John Fletcher werkte, behalve met Francis Beaumont, ook samen met een aantal andere schrijvers, zoals William Rowley, Thomas Middleton en ook in enkele gevallen met Shakespeare. The Two Noble Kinsmen, gepubliceerd in 1634, bevat aanvullingen van Shakespeare en Shakespeares Henry VIII bevat aanvullingen van Fletcher. John Fletcher overleed op 46-jarige leeftijd aan de pest tijdens een ernstige uitbraak van de ziekte in Londen in 1625.

 

Orpheus I Am, Come From The Deeps Below

 

Orpheus I am, come from the deeps below,

To thee, fond man, the plagues of love to show.

To the fair fields where loves eternal dwell

There’s none that come, but first they pass through hell:

Hark, and beware! unless thou hast loved, ever

Beloved again, thou shalt see those joys never.

 

Hark how they groan that died despairing!

Oh, take heed, then!

Hark how they howl for over-daring!

All these were men.

 

They that be fools, and die for fame,

They lose their name;

And they that bleed,

Hark how they speed!

 

Now in cold frosts, now scorching fires

They sit, and curse their lost desires;

Nor shall these souls be free from pains and fears,

Till women waft them over in their tears.

 

Fletcher

John Fletcher (20 december 1579 – 29 augustus 1625)