Irwin Shaw, Vera Friedlander, N. Scott Momaday, Peter De Vries, Johannes Meinhold, Traugott Vogel

De Amerikaanse schrijver Irwin Shaw werd geboren op 27 februari 1913 als Irwin Gilbert Shamforoff in New York. Zie alle tags voor Irwin Shaw op dit blog.

Uit: The Young Lions

“When I went into the Army, I made up my mind that I was putting myself at the Army’s disposal. I believe in the war. That doesn’t mean I believe in the Army. I don’t believe in any army. You don’t expect justice out of an army, if you’re a sensible, grown-up human being, you only expect victory. And if it comes to that, our Army is probably the most just one that ever existed. . . . I expected the Army to be corrupt, inefficient, cruel, wasteful, and it turned out to be all those things, just like all armies, only much less so than I thought before I got into it. It is much less corrupt, for example, than the German Army. Good for us. The victory we win will not be as good as it might be, if it were a different kind of army, but it will be the best kind of victory we can expect in this day and age, and I’m thankful for it.”
(…)

“This time it is not a simple, understandable war, within the same culture. This time it is an assault of the animal world upon the house of the human being. I don’t know what you saw in Africa and Italy, but I know what I saw in Russia and Poland. We made a cemetery a thousand miles long and a thousand miles wide. Men, women, children, Poles, Russians, Jews, it made no difference. It could not be compared to any human action. It could be compared to a weasel in a henhouse. It was as though we felt that if we left anything alive in the East, it would one day bear witness against us and condemn us. And, now, we have made the final mistake. We are losing the war.”

Irwin Shaw (27 februari 1913 – 16 mei 1984)
Scene uit de gelijknamige film uit 1958 met Montgomery Clift, Marlon Brando en Dean Martin

Lees verder →

James T. Farrell, Elisabeth Borchers, Vera Friedlander, Irwin Shaw

De Amerikaanse schrijver James Thomas Farrell werd geboren op 27 februari 1904 in Chicago. Zie ook alle tags voor James T. Farrell op dit blog.

Uit: Young Lonigan

„Studs Lonigan, on the verge of fifteen, and wearing his first suit of long trousers, stood in the bathroom with a Sweet Caporal pasted in his mug. His hands were jammed in his trouser pockets, and he sneered. He puffed, drew the fag out of his mouth, inhaled and said to himself:
Well, I’m kissin’ the old dump goodbye tonight.
Studs was a small, broad-shouldered lad. His face was wide and planed; his hair was a light brown. His long nose was too large for his other features; almost a sheeny’s nose. His lips were thick and wide, and they did not seem at home on his otherwise frank and boyish face. He was always twisting them into his familiar tough-guy sneers. He had blue eyes; his mother rightly called them baby-blue eyes.
He took another drag and repeated to himself:
Well, I’m kissin’ the old dump goodbye.
The old dump was St. Patrick’s grammar school; and St. Patrick’s meant a number of things to Studs. It meant school, and school was a jailhouse that might just as well have had barred windows. It meant the long, wide, chalk-smelling room of the seventh- and eighth-grade boys, with its forty or fifty squirming kids. It meant the second floor of the tan brick, undistinguished parish building on Sixty-first Street that had swallowed so much of Studs’ life for the past eight years. It meant the black-garbed Sisters of Providence, with their rattling beads, their swishing strides, and the funny-looking wooden clappers they used, which made a dry snapping sound and which hurt like anything when a guy got hit over the head with one. It meant Sister Carmel, who used to teach fourth grade, but was dead now; and who used to hit everybody the edge of a ruler because she knew they all called her the bearded lady. It meant Studs, twisting in his seat, watching the sun come in the windows to show up the dust on the floor, twisting and squirming, and letting his mind fly to all kinds of places that were not like school. It meant Battleaxe Bertha talking and hearing lessons, her thin, sunken-jawed face white as a ghost, and sometimes looking like a corpse. It meant Bertha yelling in that creaky old woman’s voice of hers.“

James T. Farrell (27 februari 1904 – 22 augustus 1979)

Lees verder →

Vera Friedlander, Irwin Shaw, James T. Farrell, N. Scott Momaday

De Duitse schrijfster Vera Friedlander (eig. Veronika Schmidt) werd geboren op 27 februari 1928 in Woltersdorf. Friedlander werd tijdens de nazi-periode vervolgd als een zogenaamde half-joodse en werd het slachtoffer van dwangarbeid. Veel leden van haar familie werden gedeporteerd en vermoord in Auschwitz, Theresienstadt en andere plaatsen. Na haar afstuderen aan de Arbeiter-und-Bauern-Fakultät studeerde Friedlander germanistiek en behaalde haar doctoraat en habilitatie aan de Humboldt Universiteit in Berlijn. Zij kreeg drie kinderen en werkte als lector bij een uitgeverij. In 1976 gingen zij en haar man naar Warschau, waar ze doceerde aan de universiteit. In 1981 ontving ze de Jacob en Wilhelm Grimm Prijs. Van 1981 tot 1986 was zij hoogleraar Duits aan de Humboldt-universiteit.

Uit: Meine Freundin Luise

„Meine Freundin Luise ist ein Pechvogel, ein dummer Pechvogel, aber eine liebenswerte Person.

Ihr letzter Partner fand eine andere Frau liebenswerter und verließ Luise. Sie wollte nicht allein bleiben. »Dafür bin ich nicht alt genug«, sagte sie.

Ich nahm mir vor, auf Luise in dieser Situation ein bisschen aufzupassen. Sie hatte sich schon öfter geirrt, wenn es um Männer ging. Das kostete sie einmal ihren fast neuen Clio, sonst wäre ihr Partner nicht ausgezogen, einmal war nach einer Trennung ihr Konto abgeräumt und einer hatte beim Abschied den Hund mitgenommen, an dem sie sehr hing. Dieses Mal sollte sie vom Pech verschont bleiben, das schwor ich ihr.

Ich brachte ihr drei Zeitungen, in denen allein lebende Männer aller Altersgruppen mit guten Berufen und unterschiedlichen Interessen vorgestellt wurden, Tennisspieler, Nichtraucher, Hundebesitzer, Briefmarkensammler, Weinkenner, Heimwerker – und von allen wurde geschrieben, dass sie lebensfrohe Optimisten seien.

Die Anzeigen stammten in der einen Zeitung von einer Frau Barbara aus Pankow, in einer anderen Zeitung von einer Frau Ursula aus dem Prenzlauer Berg und in der dritten Zeitung von einer Frau Monika aus Hellersdorf und alle klangen sehr seriös. Luise suchte sich aus jeder der drei Anzeigen einen Mann heraus, den sie kennen lernen wollte, und rief die Partnerschaftsagentinnen an.

Ich warnte sie. »Das gibt Stress. Was machst du, wenn dir alle drei Männer gefallen?«

»Damit werde ich fertig«, versicherte sie.

Die Damen Barbara, Ursula und Monika, luden sie zu einem Besuch ein, um sie mit dem Herrn, für den sie sich interessiere, bekannt zu machen. Und sie möge 100 Euro Vermittlungsgebühr mitbringen.

Um nicht dreimal 100 Euro zu zahlen, nahm sie zunächst nur den Termin bei der Dame Barbara in Pankow wahr.“

Vera Friedlander (Woltersdorf, 27 februari 1928)

Lees verder “Vera Friedlander, Irwin Shaw, James T. Farrell, N. Scott Momaday” →

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.