Barbara Wood, Tijs Goldschmidt, Shirley Hazzard, Adelbert von Chamisso, Richard Brautigan, Hans Erich Nossack, Anton Hansen Tammsaare, Walter Landor

De Engels-Amerikaanse schrijfster Barbara Wood werd geboren op 30 januari 1947 in Warrington. Zij emigreerde met haar familie naar de VS en woont tegenwoordig in Californië. Zij studeerde aan de University of California, maar brak haar studie af en werkte gedurende tien jaar in verschillende beroepen. In 1976 publiceerde zij haar eerste novelle Hounds & Jackals. Vanaf 1980 werkt zij als fulltime schrijfster.

Werk o.a.: Virgins of paradise, 1993, The prophetess, 1996, Perfect harmony, 1998, Sacreground, 2001, The blessing stone, 2003, Star of Babylon, 2005.

Uit: The Blessing Stone

“…He felt a small thrill of excitement. He had already wanted to go west, to see the new country on the other side of the Rocky Mountains, maybe even to carve a whole new life for himself there. But if the Blessing Stone had told him to go east, then to Europe he would have sailed; south would have taken him to Florida, and north would have had him packing off to the wilds of Canada.

But the stone was pointing to the word “West,” which he had printed on a large square of white paper along with the words “South,” “East,” and “North,” lining up the four cardinal points with the help of a compass. Then he had placed the smooth crystal, which his mother had christened the Blessing Stone, in the center and spun it. It had come to a rest with its narrower end pointing west.

He could hardly contain his joy. Crumpling up the paper and returning the crystal to its special velvet-lined box, he hurried downstairs to inform his mother of his plans. But he stopped at the foot of the stairs. The curtains were drawn across the doorway to the parlor, which meant a séance was in progress and so his mother could not be disturbed.

Matthew didn’t mind. He was young and hungry and would celebrate with cakes and milk in the kitchen until his mother’s ghost-seeking clients had left.

As he cut himself a generous wedge of chocolate cake, he hoped his mother’s contact with the spirits was a good one this afternoon; he was not in a mood to cross words with her, or to have her refuse to let him go. Matthew needed to go; he would die here in Boston if he didn’t.

Barbara Wood (Warrington, 30 januari 1947)

De Nederlandse schrijver Tijs Goldschmidt werd geboren op 30 januari 1953 in Amsterdam. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007.

Uit: De Bijenchoreograaf

“In de negentiende eeuw was de merel een schuwe bosvogel, tegenwoordig zijn er weinig andere vogelsoorten zo algemeen in de stad. Veel recenter trokken de blauwe reigers, futen, aalscholvers en sperwers de stad in. En pas nog zag ik in de Amstel bij het Amstelhotel mijn eerste Centraal-Amsterdamse dodaars. Ik kan me niet herinneren deze kleine fuut met het zachtste van alle bontsoorten hier ooit eerder te hebben gezien. Daarvoor moest je nog niet zo lang geleden een eindje de stad uit, naar Botshol bijvoorbeeld. Ook insecten trekken steeds vaker de stad in, aarden daar, en veranderen uiteindelijk in door de wol geverfde stadsbewoners. Elke apidoloog weet dat dat ook geldt voor de honingbij. Nog niet lang geleden werden ze vooral in kasten gehouden bij boerderijen op het platteland, vaak in de buurt van heidevelden, of ze kwamen ongedomesticeerd voor in holle bomen op van oudsher idyllische plekken als stinsen en borgen. Terwijl steeds meer stadsmensen verhuisden naar het platteland, verruilden de bijen het door monocultures sterk verarmde platteland voor de stad. Daar bouwden ze, vaak gehaald en geholpen door de Amsterdamse imkers, een florissant bestaan op.
Nog maar enkele decennia geleden waren er in Amsterdam veel minder imkers. De in mijn herinnering hoogbejaarde meneer Vrij, oprichter van de Cornelis Vrijschool op de hoek van de Van de Veldestraat en de Jan Luykenstraat, hield in de jaren zestig, en waarschijnlijk al veel eerder, bijen vlak onder en op het dak van de school. Ik had een speciale band met hem omdat hij sinterklaas was geweest en ik hem had ontmaskerd. Want als sinterklaas had hij me in precies dezelfde bewoordingen toegesproken als nog geen drie weken daarvoor in burger: ‘Jouw moeder zit toch in het schoolbestuur? Ze vertelde me dat jij zo goed kunt punniken.’ Dezelfde stem, dezelfde formulering, hetzelfde compliment. Had sinterklaas iets met die bijen te maken? Hij had in elk geval dezelfde trage motoriek als meneer Vrij, waardoor ik gesterkt werd in mijn vermoeden dat Sinterklaas een verklede imker was. Meneer Vrij vertelde dat wanneer je maar langzaam bewoog de bijen je niet zagen. Bovendien raken slowmotionmensen niet bezweet. Bijen zweten zelf was, maar aan mensen- en vooral mannenzweet hebben ze een hekel.”

Tijs Goldschmidt (Amsterdam, 30 januari 1953)

De Australische schrijfster Shirley Hazzard werd geboren op 30 januari 1931 in Sydney. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007.

Uit: The Transit of Venus

“By nightfall the headlines would be reporting devastation.

It was simply that the sky, on a shadeless day, suddenly lowered itself like an awning. Purple silence petrified the limbs of trees and stood crops upright in the fields like hair on end. Whatever there was of fresh white paint sprang out from downs or dunes, or lacerated a roadside with a streak of fencing. This occurred shortly after midday on a summer Monday in the south of England.

As late as the following morning, small paragraphs would even appear in newspapers having space to fill due to a hiatus in elections, fiendish crimes, and the Korean War – unroofed houses and stripped orchards being given in numbers and acreage; with only lastly, briefly, the mention of a body where a bridge was swept away.

That noon a man was walking slowly into a landscape under a branch of lightning. A frame of almost human expectancy defined this scene, which he entered from the left-hand corner. Every nerve – for even barns and wheelbarrows and things without tissue developed nerve in those moments – waited, fatalistic. Only he, kinetic, advanced against circumstances to a single destination.

Farmers moved methodically, leading anumals or propelling machines to shelter. Beyond the horizon, provincial streets went frantic at the first drops. Wipers wagged on windshields, and people also charged and dodged to and fro, to and fro. Packages were bunged inside coat-fronts, newspapers upturned on new perms. A dog raced through a cathedral. Children ran in thrilling from playgrounds, windows thudded, doors slammed. Housewives were rushing, and crying out, ‘My washing’. And a sudden stripe of light split earth from sky.”

Shirley Hazzard (Sydney, 30 januari 1931)

De Duitse dichter en schrijver Adelbert von Chamisso werd op het slot Boncourt in de Champagne geboren op 30 januari 1781. Zie ook mijn blog van 30 januari 2007.

Der erste Schnee

Der leise schleichend euch umsponnen
Mit argem Trug, eh’ ihr’s gedacht,
Seht, seht den Unhold! über Nacht
Hat er sich andern Rat ersonnen.
Seht, seht den Schneenmantel wallen!
Das ist des Winters Herrscherkleid;
Die Larve l
äßt der Grimme fallen; –
Nun wißt ihr doch, woran ihr seid.

Er hat der Furcht euch überhoben,
Lebt auf zur Hoffnung und seid stark;
Schon zehrt der Lenz an seinem Mark.
Geduld! und mag der Wütrich toben
Geduld! schon ruft der Lenz die Sonne,
Bald weben sie ein Blumenkleid,
Die Erde träumet neue Wonne, –
Dann aber träum’ ich neues Leid!

Adelbert von Chamisso (30 januari 1781 – 21 augustus 1838)

De Amerikaanse schrijver Richard Brautigan werd geboren op 30 januari 1935 in Tacoma, Washinton.

De Duitse schrijver Hans Erich Nossack werd op 30 januari 1901 geboren in Hamburg.

De Estlandse schrijver Anton Hansen Tammsaare werd geboren op 30 januari 1878 in Albu.

De Engelse schrijver Walter Savage Landor werd geboren op 30 januari 1775 in Ipsley Court, Warwickshire.

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.