Lucille Clifton, Rafael Chirbes, E. J. Potgieter, Kees Ouwens, Dawud Wharnsby, Zsuzsanna Gahse, João Guimarães Rosa

De Amerikaanse dichteres en schrijfster Lucille Clifton werd geboren in New York op 27 juni 1936. Zie ook alle tags voor Lucille Clifton op dit blog.

Miss Rosie

when I watch you
wrapped up like garbage
sitting, surrounded by the smell
of too old potato peels
or
when I watch you
in your old man’s shoes
with the little toe cut out
sitting, waiting for your mind
like next week’s grocery
I say
when I watch you
you wet brown bag of a woman
who used to be the best looking gal in Georgia
used to be called the Georgia Rose
I stand up
through your destruction
I stand up

Wishes For Sons

i wish them cramps.
i wish them a strange town
and the last tampon.
I wish them no 7-11.

i wish them one week early
and wearing a white skirt.
i wish them one week late.

later i wish them hot flashes
and clots like you
wouldn’t believe. let the
flashes come when they
meet someone special.
let the clots come
when they want to.

let them think they have accepted
arrogance in the universe,
then bring them to gynecologists
not unlike themselves.

Lucille Clifton (27 juni 1936 – 13 februari 2010)

Lees verder “Lucille Clifton, Rafael Chirbes, E. J. Potgieter, Kees Ouwens, Dawud Wharnsby, Zsuzsanna Gahse, João Guimarães Rosa” →

Teju Cole

De Nigeriaans-Amerikaanse schrijver, fotograaf en kunsthistoricus Teju Cole werd geboren op 27 juni 1975 in Kalamazoo, Michigan. Cole en zijn moeder keerden kort na zijn geboorte terug naar Lagos, Nigeria, waar zijn vader zich na het behalen van zijn MBA aan de Western Michigan University bij hen voegde. Cole ging op 17-jarige leeftijd terug naar de VS om een jaar lang te studeren aan de Western Michigan University, waarna hij overstapte naar Kalamazoo College, waar hij in 1996 zijn bachelor behaalde. Een studie medicijnen aan de Universiteit van Michigan gaf hij op om zichin te schrijven voor een programma Afrikaanse kunstgeschiedenis aan de School of Oriental and African Studies en uiteindelijk behaalde hij een doctoraat in de kunstgeschiedenis aan de Columbia University. Cole schreef drie boeken: een novelle: “Every Day is for the Thief”, een roman, Open City en een verzameling van meer dan 40 essays: “Known and Strange Things”, gepubliceerd in 2016. Van juni tot november 2014 was hij ‘writer in residence’ van de Literaturhaus Zürich en de PWG Foundation in Zurich. “Open City” werd vertaald in tien talen en over het algemeen door de critici positief ontvangen. Cole levert regelmatig bijdragen aan The New York Times, Qarrtsiluni, Granta, The New Yorker, Transition, The New Inquiry, en A Public Space en hij is fotografie criticus van New York Times Magazine.

Uit: Open City

“And so when I began to go on evening walks last fall, I found Morningside Heights an easy place from which to set out into the city. The path that drops down from the Cathedral of St. John the Divine and crosses Morningside Park is only fifteen minutes from Central Park. In the other direction, going west, it is some ten minutes to Sakura Park, and walking northward from there brings you toward Harlem, along the Hudson, though traffic makes the river on the other side of the trees inaudible. These walks, a counterpoint to my busy days at the hospital, steadily lengthened, taking me farther and farther afield each time, so that I often found myself at quite a distance from home late at night, and was compelled to return home by subway. In this way, at the beginning of the final year of my psychiatry fellowship, New York City worked itself into my life at walking pace.
Not long before this aimless wandering began, I had fallen into the habit of watching bird migrations from my apartment, and I wonder now if the two are connected. On the days when I was home early enough from the hospital, I used to look out the window like someone taking auspices, hoping to see the miracle of natural immigration. Each time I caught sight of geese swooping in formation across the sky, I wondered how our life below might look from their perspective, and imagined that, were they ever to indulge in such speculation, the high-rises might seem to them like firs massed in a grove. Often, as I searched the sky, all I saw was rain, or the faint contrail of an airplane bisecting the window, and I doubted in some part of myself whether these birds, with their dark wings and throats, their pale bodies and tireless little hearts, really did exist. So amazed was I by them that I couldn’t trust my memory when they weren’t there.
Pigeons flew by from time to time, as did sparrows, wrens, orioles, tanagers, and swifts, though it was almost impossible to identify the birds from the tiny, solitary, and mostly colorless specks I saw fizzing across the sky. While I waited for the rare squadrons of geese, I would sometimes listen to the radio. I generally avoided American stations, which had too many commercials for my taste — Beethoven followed by ski jackets, Wagner after artisanal cheese — instead tuning to Internet stations from Canada, Germany, or the Netherlands. And though I often couldn’t understand the announcers, my comprehension of their languages being poor, the programming always met my evening mood with great exactness. Much of the music was familiar, as I had by this point been an avid listener to classical radio for more than fourteen years, but some of it was new. There were also rare moments of astonishment, like the first time I heard, on a station broadcasting from Hamburg, a bewitching piece for orchestra and alto solo by Shchedrin (or perhaps it was Ysaÿe) which, to this day, I have been unable to identify.

Paul Laurence Dunbar

De Amerikaanse dichter en schrijver Paul Laurence Dunbar werd geboren op 27 juni 1872 in Dayton, Ohio. Dunbar was de zoon van voormalige slaven uit Kentucky. Hij volgde de middelbare school in Dayton; daar was hij de enige Afro-Amerikaan in zijn klas. Een van zijn klasgenoten was Orville Wright, voor wiens familie Pauls moeder werkte. Al tijdens zijn schooltijd gaf hij voor het eerst blijk van zijn literaire talent. Hij was lid van de literaire kring en uitgever van de schoolkrant. Met de steun van de gebroeders Wright was hij in staat om zijn eerste krant “The Dayton Tattler” te publiceren. Na de middelbare school werkte hij, gedwongen door zijn financiële situatie, als liftboy. Op een bijeenkomst van de westerse Vereniging van Schrijvers in 1892 werd hij uitgenodigd door een vroegere leraar om gedichten voor te dragen en hij maakte daarmee zoveel indruk dat hij een aanbevelingsbrief van de beroemde dichter James Whitcomb Riley ontving. In hetzelfde jaar publiceerde hij zijn eerste dichtbundel “Oak and Ivy”. Nadat hij verhuisd was naar Chicago, ontmoette hij Frederick Douglass, die hem omschreef als “the most promising young colored man in America.” Dunbars gedichten verschenen in bekende kranten als The New York Times. Met zijn tweede dichtbundel “Majors and Minors” – Majors staat voor tekst in het standaard Engels en Minors voor teksten in dialect – was hij zo succesvol dat hij uitgenodigd werd voor een zes maanden durende lezingentour door Engeland. Na zijn terugkeer in Amerika kreeg hij een baan bij de Library of Congress in Washington. Daar ontmoette hij en trouwde hij met de schrijfster Alice Ruth Moore. In Washington ontstond een roman en twee dichtbundels. Ook schreef hij in deze tijd enkele libretti. Toen bij Dunbar in 1898 tuberculose geconstateerd werd keerde hij terug naar Dayton en wijdde zich uitsluitend aan het schrijven en aan lezingen. In 1902 scheidde hij van zijn vrouw. Dunbar was een van de eerste zwarte dichter die in de Verenigde Staten erkenning gekregen.

The Corn-Stalk Fiddle

When the corn’s all cut and the bright stalks shine
Like the burnished spears of a field of gold;
When the field-mice rich on the nubbins dine,
And the frost comes white and the wind blows cold;
Then its heigho fellows and hi-diddle-diddle,
For the time is ripe for the corn-stalk fiddle.

And you take a stalk that is straight and long,
With an expert eye to its worthy points,
And you think of the bubbling strains of song
That are bound between its pithy joints—
Then you cut out strings, with a bridge in the middle,
With a corn-stalk bow for a corn-stalk fiddle.

Then the strains that grow as you draw the bow
O’er the yielding strings with a practiced hand!
And the music’s flow never loud but low
Is the concert note of a fairy band.
Oh, your dainty songs are a misty riddle
To the simple sweets of the corn-stalk fiddle.

When the eve comes on and our work is done
And the sun drops down with a tender glance,
With their hearts all prime for the harmless fun,
Come the neighbor girls for the evening’s dance,
And they wait for the well-known twist and twiddle,
More time than tune—from the corn-stalk fiddle.

Then brother Jabez takes the bow,
While Ned stands off with Susan Bland,
Then Henry stops by Milly Snow
And John takes Nellie Jones’s hand,
While I pair off with Mandy Biddle,
And scrape, scrape, scrape goes the corn-stalk fiddle.

“Salute your partners,” comes the call,
“All join hands and circle round,”
“Grand train back,” and “Balance all,”
Footsteps lightly spurn the ground,
“Take your lady and balance down the middle”
To the merry strains of the corn-stalk fiddle.

So the night goes on and the dance is o’er,
And the merry girls are homeward gone,
But I see it all in my sleep once more,
And I dream till the very break of dawn
Of an impish dance on a red-hot griddle
To the screech and scrape of a corn-stalk fiddle.

Paul Laurence Dunbar (27 juni 1872 – 9 februari 1906)

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.