Marcel Proust, Erik Jan Harmens, Alice Munro, J.C. Noordstar, Hermann Burger, Salvador Espriu, Gerhard L. Durlacher, Jürgen Becker, Nicolás Guillén

De Franse schrijver Marcel Proust werd geboren in Auteuil op 10 juli 1871. Zie ook alle tags voor Marcel Proust op dit blog.

Uit: À la recherche du temps perdu. Du côté de chez Swann

« Enfin ma mère me disait: “Voyons, ne reste pas ici indéfiniment, monte dans ta chambre si tu as trop chaud dehors, mais va d’abord prendre l’air un instant pour ne pas lier en sortant de table.” J’allais m’asseoir près de la pompe et de son auge, souvent ornée, comme un fond gothique, d’une salamandre, qui sculptait sur la pierre fruste le relief mobile de son corps allégorique et fuselé, sur le banc sans dossier ombragé d’un lilas, dans ce petit coin du jardin qui s’ouvrait par une porte de service sur la rue du Saint-Esprit et de la terre peu soignée duquel s’élevait par deux degrés, en saillie de la maison, et comme une construction indépendante, l’arrière-cuisine. On apercevait son dallage rouge et luisant comme du porphyre. Elle avait moins l’air de l’antre de Françoise que d’un petit temple à Vénus. Elle regorgeait des offrandes du crémier, du fruitier, de la marchande de légumes, venus parfois de hameaux assez lointains pour lui dédier les prémices de leurs champs. Et son faîte était toujours couronné du rcououlement d’une colombe.
Autrefois, je ne m’attardais pas dans le bois consacré qui l’entourait, car, avant de monter lire, j’entrais dans le petit cabinet de repos que mon oncle Adolphe, un frère de mon grand-père, ancien militaire qui avait pris sa retraite comme commandant, occupait au rez-de-chaussée, et qui, même quand les fenêtres ouvertes laissaient entrer la chaleur, sinon les rayons du soleil qui atteignaient rarement jusque-là, dégageait inépuisablement cette odeur obscure et fraîche, à la fois forestière et ancien régime, qui fait rêver longuement les narines, quand on pénètre dans certains pavillons de chasse abandonnés. Mais depuis nombre d’années je n’entrais plus dans le cabinet de mon oncle Adolphe, ce dernier ne venant plus à Combray à cause d’une brouille qui était survenue entre lui et ma famille, par ma faute, dans les circonstances suivantes:
Une ou deux fois par mois, à Paris, on m’envoyait lui faire une visite, comme il finissait de déjeuner, en simple vareuse, servi par son domestique en veste de travail de coutil rayé violet et blanc. Il se plaignait en ronchonnant que je n’étais pas venu depuis longtemps, qu’on l’abandonnait; il m’offrait un massepain ou une mandarine, nous traversions un salon dans lequel on ne s’arrêtait jamais, où on ne faisait jamais de feu, dont les murs étaient ornés de moulures doreés, les plafonds peints d’un bleu qui prétendait imiter le ciel et les meubles capitonnés en satin comme chez mes grands-parents, mais jaune; puis nous passions dans ce qu’il appelait son cabinet de “travail” aux murs duquel étaient accrochées de ces gravures représentant sur fond noir une déesse charnue et rose conduisant un char, montée sur un globe, ou une étoile au front, qu’on aimait sous le second Empire parce qu’on leur trouvait un air pompéien, puis qu’on détesta, et qu’on recommence à aimer pour une seul et même raison, malgré les autres qu’on donne et qui est qu’elles ont l’air second Empire.”

 

Marcel Proust (10 juli 1871 – 18 november 1922)

 

De Nederlandse dichter Erik Jan Harmens werd op 10 juli 1970 geboren in Harderwijk. Zie ook alle tags voor Erik Jan Harmens op dit blog.

 

Underperformer

1
ik trek mijn zoon aan zijn oor naar het bed
en weet dat ik me hier straks de tong op stukbijt
toch laat mijn hand niet los

zo begrijp ik ook de beul die spijt toont
ofschoon hij decennia lang zonder waarneembare wroeging de zak over het
hoofd van de landverrader trok en vuur! riep bij het krieken van de dag

alles is zo plat als dit dashboard
als het lampje gaat knipperen maak dat je wegkomt of tank bij de
dichtstbij gelegen benzinepomp

2
maak je geen zorgen moedertje
je kind maakt het goed
het zit op dwarsfluitles
en betaalt trouw de contributie

alleen gaapt-ie als het nacht wordt naar de maan
hij fotografeert ‘m niet en hij stelt er verder geen vragen over

het is alsof het staren naar de maan hem geruststelt in die zin dat de maan er ís
verder los van die maan

hij zou ook naar de kraan kunnen kijken
naar de wekker of mijn toet

je hebt mensen die van veranderingen houden
dat zijn normenloze brute honden

 

Erik Jan Harmens (Harderwijk, 10 juli 1970)

 

De Canadese schrijfster Alice Munro werd geboren op 10 juli 1931 in Wingham, Ontario. Zie ook alle tags voor Alice Munro op dit blog.

Uit: Dear Life

“What she did do was get to British Columbia where she improved her En­glish and got a job teaching what was then called Business Practice to high school students. She brought up Peter on her own and sent him to college, and now he was an engineer. When she came to their apartment, and later to their house, she always sat in the front room, never coming into the kitchen unless Greta invited her. That was her way. She carried not noticing to an extreme. Not noticing, not intruding, not suggesting, though in every single household skill or art she left her daughter-in-law far behind.
Also, she got rid of the apartment where Peter had been brought up and moved into a smaller one with no bedroom, just room for a foldout couch. So Peter can’t go home to Mother? Greta teased her, but she seemed startled. Jokes pained her. Maybe it was a problem of language. But En­glish was her usual language now and indeed the only language Peter knew. He had learned Business Practice—­though not from his mother—­when Greta was learning Paradise Lost. She avoided anything useful like the plague. It seemed he did the opposite.
With the glass between them, and Katy never allowing the waving to slow down, they indulged in looks of comic or indeed insane goodwill. She thought how nice-looking he was, and how he seemed to be so unaware of it. He wore a brush cut, in the style of the time—­particularly if you were anything like an engineer—­and his light-colored skin was never flushed like hers, never blotchy from the sun, but evenly tanned whatever the season.
His opinions were something like his complexion. When they went to see a movie, he never wanted to talk about it afterwards. He would say that it was good, or pretty good, or okay. He didn’t see the point in going further. He watched television, he read a book in somewhat the same way. He had patience with such things. The people who put them together were probably doing the best they could. Greta used to argue, rashly asking whether he would say the same thing about a bridge. The people who did it did their best but their best was not good enough so it fell down.
Instead of arguing, he just laughed.
It was not the same thing, he said.”

 

Alice Munro (Wingham, 10 juli 1931)

 

De Nederlands dichter en rechtsgeleerde J.C. Noordstar (pseudoniem van Arnold Jan Pieter Tammes) werd geboren in Groningen op 10 juli 1907. Zie ook alle tags voor J. C. Noordstar op dit blog.

 

De Zwanen(Fragment)

Zóó moesten de Zwanen leven, onbezorgd,
De kinderen vragen aan de koffie wat de Meester gewrocht,
en deze met blanke hand de perzik beroeren,
en het oog van den Heer welgevallig rusten
op de parel brandende in het hart van zijn domeinen!

En ’s middags moest men eigenlijk dwalen tusschen de boomen,
of te paard de zilv’ren pruikestaart doen wippen op de rug en
de paardehoeven sporen in rul zand,
Men kan een blad plukken in de loop en ’t achteloos tusschen zijn vingers draaien,
of ook met schel gepiep tegen zijn mond er op blazen:
Loover, loover, loover.

De avond altijd neev’lig is
met wijn (en) onvermijdelijk,
en langzaam dalen de groene sluiers en slapen we ingespannen in webben in.
En langzaam schuift zich het gordijn voor de scène.

Maar, de morgen ontwaakt weer met blijde waterglans,
En uit hooge vensters van eeuwenoude kasteelen,
Stijgen op witte wieken de Zwanen in de damp van de hemel,
En langzaam en eeuwig rollen beneden
De rondgekopte groene golven van ’t loover.

Zóó moesten de Zwanen leven.

 

J.C. Noordstar (10 juli 1907 – 21 augustus 1987)
Portret door Jan Wiegers, z.j.

 

De Zwitserse dichter en schrijver Hermann Burger werd op 10 juli 1942 in Burg (Kanton Aargau) geboren. Zie ook alle tags voor Hermann Burger op dit blog.

Uit: Der Orchesterdiener

„Ich will ja überhaupt nicht mit Ihnen, Herr Generalmusikdirektor, über das verpatzte und nachträglich in der Presse aufgebauschte Decrescendo im zweiten Satz streiten. Es ist nicht erwiesen, daß dieses Decrescendo des weilandigen Orchesterdieners Todesursache war, ja nicht einmal, ob es in Felix Mendelssohn-Bartholdys Symphonie Nummer drei in a-moll, Opus sechsundfünfzig, auch die Schottische genannt, begonnen 1829, vollendet anfangs 1842, uraufgeführt am 13. März selbigen Jahres, in der achttaktigen Einleitung des überaus duftigen Scherzos, Vivace non troppo, flimmernde Geigenstimmen und laute Rufer der Bläser, kurz bevor die erste Klarinette das Hauptthema intoniert, tatsächlich dem Willen des Komponisten entspreche, was um so umstrittener sein dürfte, als sich ja die Streicher ein paar Takte später, wo unter Aufbietung aller orchestralen Mittel in einem Getümmel sondergleichen das Leitmotiv weitergesponnen wird, auf eines der jähesten Diminuendi der romantischen Tonkunstliteratur konzentrieren müssen. Bekäme ich den Posten, würde ich gegebenenfalls besagtes Decrescendo zu verhindern wissen. Urfers tödlicher Schlaganfall könnte auch auf das nicht über alle Zweifel erhabene Assai animato im Allegro un poco agitato oder auf ein vom Blech und von den Schlaginstrumenten in konspirativer Manier vereiteltes Smorzando zurückzuführen sein, wofür dann der Dahingegangene stellvertretend sein Leben gelassen hätte. Aber das ist, wie gesagt, für die Anbahnung meiner Berufungswahl gar nicht oder nur von untergeordneter Relevanz, viel wichtiger, das absolut Neue, in der Geschichte der Orchesterdienernominationen noch nie Dagewesene ist, daß meine Wenigkeit, August Schramm, von Freunden auch der taube August genannt, als zentrale Qualifikation für das verwaiste Amt sein musikalisches Analphabetentum ins Feld zu führen wagt, sofern man unter musikalisch vor allem die Fähigkeit versteht, Töne in Empfindungen und dieselben in mimisch ablesbare Verzückungen umzusetzen. Am Pianoforte völlig intraktabel, hat mein Klavierlehrer immer gesagt, der unter dem Ticken des Metronoms an Schramm zum pädagogischen Krüppel geworden ist.“

 

Hermann Burger (10 juli 1942 – 28 februari 1989)

 

De Spaanse (Catalaanse) schrijver en dichter Salvador Espriu i Castelló werd geboren op 10 juli 1913 in Santa Coloma de Farners. Zie ook alle tags voor Salvador Espriu op dit blog.

 

Die Stierhaut I

Der Stier, in der Arena Sepharads,
griff die ausgebreitete Haut an,
und emporschleudernd, macht er sie zur Fahne.
Gegen den Wind gehißt, ist diese Stierhaut,
die Haut des blutbedeckten Stiers,
jetzt ein vom Gold der Sonne aufgeblähter
Lappen, ausgesetzt für immer der Marter
der Zeit, unser Gebet
und unser Lästerfluch.
Opfer und Henker zugleich,
Haß und Liebe, Wehklage und Gelächter,
unter der tauben Ewigkeit des Himmels.

 

Vertaald door Fritz Vogelgsang.

 

Uit: Le Livre de Sinère

L’effroi demandait au vieil aveugle
si mon peuple aurait un lendemain.
Et la bouche sans lèvres commença
le ricanement qui n’arrête jamais.
La hache de la lumière sur les têtes.
La rue nous devenait fournaise.
Un peu de brise de la mer
arrivait soudain aux portails.
Les yeux blancs n’étaient plus devant
La crainte qui avait parlé.
Maintenant les pas s’éloignent au-delà
des immobiles cyprès vigilants.
Nous reprenions le rêve tenace
-contre le boeuf, le serpent, le sanglier-
de notre difficile bonté
de notre virile dignité
de notre fidèle liberté.

 

Vertaald door Franchita Gonzalez Batlle

 

Salvador Espriu (10 juli 1913 – 22 februari 1985)

 

De Nederlandse schrijver Gerhard L. Durlacher werd geboren in Baden-Baden op 10 juli 1928. Zie ook alle tags voor Gerhard L. Durlacher op dit blog.

Uit: Quarantaine

“In het dorp met de onheilspellende naam kon ik het woord kamp met moeite uitbrengen. Onberedeneerde vrees een ‘foute’ toenmalige inwoner aan te spreken weerhield mij ervan bejaarden om informatie te vragen en geen enkele jongere wist wat ik bedoelde. In de uitspanning, waar wij tussen verhitte en vrolijke fietsenthousiasten de obligate kroketten en pannekoeken bestelden, spande de waard zich in het raadsel voor ons op te lossen. ‘Schattenberg bedoelt u zeker, het kamp van de Molukkers?’ Over de smalle asfaltweg, die ik na veel gevraag gevonden heb, rijd ik gespannen en in mijzelf gekeerd. Ik heb geen woorden. Het landschap is vaag bekend als dat van een droom vlak na het ontwaken. Mijn vrouw en mijn dochters delen mijn zwijgen. Waar geen auto meer mag rijden, stappen wij uit en gaan te voet verder. De kilometer lijkt oneindig. Een flauwe bocht in de weg met bomen ontneemt mij het uitzicht naar de verte.
Geen vijftig meter verder versteen ik tot marmer. Op een steenworp afstands is een wit-rode slagboom neergelaten op de plek die eens de grens tussen vrijheid en gevangenschap markeerde. Ontzet staar ik voor mij uit. Mijn mond is droog als perkament: de keuken, het machinehuis, het badhuis, in de verte de appelplaats, de werkplaats; elke steen, elke plank schreeuwt mij toe: verdwijn!
Links de isolatiebarak waar ik wekenlang met difterie in quarantaine lag, zonder te weten of mijn ouders op transport waren gesteld, en daarachter barak éénenveertig van waaruit wij onze rugzakken naar het laadperron sleepten. De locomotief al onder stoom, een ongeduldig paard dat zijn vracht wil vervoeren naar het Oosten.
Ik loop om de slagboom heen. Geen prikkeldraad houdt mij tegen. Een paar Molukse vrouwen kijken belangstellend naar ons, niet begrijpend wat wij hier denken te vinden. Verderop opgeschoten jongens grappend rondom een bromfiets. Een oude man kan zijn nieuwsgierigheid niet langer bedwingen en komt aangesloft.“

 

Gerhard L. Durlacher (10 juli 1928 – 2 juli 1996)
Portret in brons door Anneke Dammers

 

De Duitse dichter en schrijver Jürgen Becker werd op 10 juli 1932 in Keulen geboren. Zie ook alle tags voor Jürgen Becker op dit blog.

 

Zwischen Kindern und Tauben

Tauben, ein Taubenschwarm über dem Domplatz,
knatternd wie
                   Tauben; Bomben, Drohung
mit Bomben im Funkhaus,
                                     und Sonne,
die Nachmittagssonne auf den Gesichtern.
(»Das sind nicht Linke, das sind
die Faschisten.«
                      Ach wirklich –? »Ich
wollte bloß einmal testen, wie Sie
darüber denken.«)
                          (Ich denke: das hat
so seine Geschichte –)
                               (Und Schweigen, da
schweigen die theoretischen Freunde)
Jetzt
        klatscht ein Kind in die Hände,
zwischen sitzenden Tauben,
                                       und hoch schreckend
schwärmt ein Taubenschwarm ab.
                                                Domplatz,
damals im Bildschirm-Format, als
der Bankräuber-Film
                              Wirkliches war –
aber nun nichts,
                      noch nichts, knatternd
wie Tauben
                  die Tauben und Sonne
auf den verdächtigen Gesichtern
                                              (denn
»Schweigen ist solidarisch«, sagen
die solidarischen Freunde). Zögernd
zum Parkplatz; der Parkplatz,
                                           plötzlich,
ist leer –
             bald, wir nähern uns
der Tagesschau; im Vorort, knatternd,
Rasenmäher
                 und Rauch mit Tauben
sitzend im Baum,
                        schweigend im Baum;
ich denke an Schweigen; ich sage: Baum.

 

Jürgen Becker (Keulen, 10 juli 1932)

 

De Cubaanse dichter Nicolás Guillén werd geboren in Camagüey op 10 juli 1902. Zie ook alle tags voor Nicolás Guillén op dit blog.

 

Madrigal

From your hands fall, drop by drop,
Your fingernails, a cluster of ten purple grapes.

Skin,
scorched tree-trunk flesh,
that sinking in the mirror cures in smoke
the timid seaweed in its depths.

 

Madrigal

Your womb is smarter tan your head,
Smart as your thighs.

That’s
the fierce black grace
of your naked body.

Yours is the symbol of the forest,
with your red necklaces,
your bracelets of curved gold,
and that dark alligator
swimming in the Zambezi of your eyes.

 

Vertaald door Robert Márquez

 

Nicolás Guillén (10 juli 1902 – 16 juli 1989)
Geboortehuis met gedenkplaat in Camagüey

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 10e juli ook mijn blog van 10 juli 2011 deel 2 en eveneens deel 3.