De Nederlandse schrijver en televisiemaker Adriaan van Dis werd op 16 december 1946 geboren in het Noord-Hollandse Bergen aan Zee. Zie ook alle tags voor Adriaan van Dis op dit blog.
Uit: Ik kom terug
“… Ik moest mij goed gedragen, onze toekomst stond op het spel. Hun geld zou ons bevrijden van zuinigheid en oorlogsangst. Speciaal voor het bezoek droeg ik een grijsfluwelen lange broek met omslag. Hij jeukte van nieuwigheid. Tante Elise en tante Desiree koesterden hun afkomst, generaties geleden waren hun voorvaderen voor de roomsen uit het zuiden van Frankrijk naar het noorden gevlucht.‘Vaudois’ noemden ze zich, maar wij zeiden thuis gewoon waldenzen. De tantes hingen nog altijd aan een familiewapen uit die tijd, al hadden ze zich vermengd met Brabantse boeren en deelden we dezelfde achternaam. Vroom zijn was hun hobby en ik zat nog niet of de tantes lazen me de les. Of ik wel wist hoe de Vaudois geleden hadden? Opgejaagd waren ze, door de inquisitie vervolgd om hun sober geloof. Waar ze in Frankrijk ook heen vluchtten, tot aan de Alpengrotten toe, keer op keer werden hun kale kerken verbrand en hun nederzettingen vernietigd. Vrouwen hadden moeten toezien hoe de roomsen hun baby’s tegen de rotsen smakten, jonge zonen werden in stukken gesneden en hun lichaamsdelen in de velden omgeploegd en de mannen de hersenen uitgesneden. De roomsen kookten die en aten ze op. De tantes lieten me een oude Franse bijbel zien, met roestig bloed op de band. Ik kneep van angst in de tafelrand, mijn moeder keek naar buiten en begon over het weer. ‘Wij zijn de joden van de christenen,’ zei tante Desiree. En ik mocht daarbij horen? …”.
(…)
“… Een vreemde taal was in haar strot gekropen, een mannenstem. Mōshiwake gozaimasen! Tennõheika no meirei deshita! Mōshiwake gozaimasen! De stem zong en snauwde tegelijk. Mijn moeder boog voorover tot haar voorhoofd de tafel raakte. De dames hesen haar op. Maar ze sloeg ze van zich af. De Russin peuterde de banderol van de dop van de wodkafles. Ik sloop beschaamd weg. De vreemde stem vulde de gang, de trap, mijn kamer, tot een hoge gil hem overtrof. Ik werd naar beneden geroepen. Mijn moeder lag half onder de tafel, ze was in trance van haar stoel gegleden. De handoplegster zat geknield naast haar en jammerde met haar mee. De stem had Japans gesproken…”.
Adriaan van Dis (Bergen aan Zee, 16 december 1946)
De Engelse schrijfster Jane Austen werd geboren op 16 december 1775 in Steventon, Hampshire. Zie ook alle tags voor Jane Austen op dit blog.
Uit: Emma
“Sorrow came—a gentle sorrow—but not at all in the shape of any disagreeable consciousness.—Miss Taylor married. It was Miss Taylor’s loss which first brought grief. It was on the wedding-day of this beloved friend that Emma first sat in mournful thought of any continuance. The wedding over and the bride-people gone, her father and herself were left to dine together, with no prospect of a third to cheer a long evening. Her father composed himself to sleep after dinner, as usual, and she had then only to sit and think of what she had lost.
The event had every promise of happiness for her friend. Mr. Weston was a man of unexceptionable character, easy fortune, suitable age, and pleasant manners; and there was some satisfaction in considering with what self-denying, generous friendship she had always wished and promoted the match; but it was a black morning’s work for her. The want of Miss Taylor would be felt every hour of every day. She recalled her past kindness—the kindness, the affection of sixteen years—how she had taught and how she had played with her from five years old—how she had devoted all her powers to attach and amuse her in health—and how nursed her through the various illnesses of childhood. A large debt of gratitude was owing here; but the intercourse of the last seven years, the equal footing and perfect unreserve which had soon followed Isabella’s marriage on their being left to each other, was yet a dearer, tenderer recollection. It had been a friend and companion such as few possessed, intelligent, well-informed, useful, gentle, knowing all the ways of the family, interested in all its concerns, and peculiarly interested in herself, in every pleasure, every scheme of her’s;—one to whom she could speak every thought as it arose, and who had such an affection for her as could never find fault.”
Jane Austen (16 december 1775 – 18 juli 1817)
Jeremy Northam (George Knightley) en Gwyneth Paltrow (Emma) in de film uit 1996
De Nederlandse schrijver Adriaan van der Veen werd geboren op 16 december 1916 in Schiedam. Zie ook alle tags voor Adriaan van der Veen op dit blog.
Uit: Het wilde feest
“Er was een mager meisje met zwierende rokken, altijd druk aan de arm van vriendinnen, die met haar grote schuchtere ogen tersluiks naar mij keek en de hele reis door steeds ergens op de achtergrond was, lopend, draaiend, dansend, onverwacht achter deuren of om de hoek van gangen opduikend. Het magere lijfje fladderde en de handen bracht zij theatraal tezamen, het hoofd geheven en de mond geopend in een geschandaliseerd oooh…, als zij mij op een nieuwe lichtzinnigheid had betrapt. Naast de intiem donkere meisjes viel zij op, haar Duits was melodieus, en in haar banaalste zinnen drong haar intense verbazing nog door over het vreemde leven, wantrouwde mij heel erg, sinds zij mij – en geschrokken had zij met haar handen haar mond bedekt – het mollige meisje achter de hut van de marconist had zien zoenen. Als zij mij zag aankomen, was haar lichaam een ogenblik verstard in echte en half gespeelde ontsteltenis en dan in een oogwenk fladderde zij weg, een hoek om. Ik had haar graag willen vangen om met mijn armen om haar heen naar haar wild kloppende hart te luisteren.
Zij was eerder mijn droombeeld dan het korte mollige meisje, dat met haar broertje al een paar jaar in Engeland had gewoond en nu op weg was naar haar oom, die in San Francisco een warenhuis had. Maar met haar ging het vanzelf en zij probeerde alles voor mij te beslissen. Zij ging’s avonds, wanneer wij dachten dat niemand ons zag, mee naar mijn hut, zij heel zeker en een beetje kortademig voor mij uit lopend. En wanneer wij binnen stonden, kneep zij haar ogen dicht, kreunde en sloeg haar armen om mij heen. Dat was haar oorlogskreet. Op een keer toen zij weer stevig haar ogen dicht had, meer alsof zij een explosie dan een kus verwachtte, barstte ik in lachen uit. Zij sperde haar ogen beduusd open, maar was niet kwaad. Ik was op de rand van mijn bed gaan zitten en zij viel voor mij neer en begon mij in de maag te stompen. ‘Je bent een ongevoelige ijsklomp. Je weet niets, poor boy! Je weet niet eens wat passie is’ en zij stootte met haar hoofd tegen mijn maag, zodat ik naar adem snakte en achterover viel.”
Adriaan van der Veen (16 december 1916 – 7 maart 2003)
Winter in Schiedam
De Engelse schrijver en songwriter Noël Coward werd geboren op 16 december 1899 in Teddington, Londen. Zie ook alle tags voor Noël Coward op dit blog.
Uit: I’ll Leave It To You
““Joyce. You’re not my idolized brother at all—Oliver is. (Turning away, pouting.)
Bobbie (seated R. on Chesterfield, sweetly). If that were really so, dear, I know you have much too kind a heart to let me know it.
Sylvia. What is the matter with you this afternoon, Bobbie—you are very up in the air about something.
(Joyce takes her coat off, puts on back of chair R. of table).
Bobbie (rising and sitting on club fender). Merely another instance of the triumph of mind over matter; in this case a long and healthy walk was the matter. I went into the lobby to put on my snow boots and then—as is usually the case with me—my mind won. I thought of tea, crumpets and comfort. Oliver has gone without me, he simply bursts with health and extraordinary dullness. Personally I shall continue to be delicate and interesting.
Sylvia (seriously). You may have to work, Bobbie.
Bobbie. Really, Sylvia, you do say the most awful things, remember Joyce is only a school-girl, she’ll be quite shocked.
Joyce. We work jolly hard at school, anyhow.
Bobbie. Oh, no, you don’t. I’ve read the modern novelists, and I know; all you do is walk about with arms entwined, and write poems of tigerish adoration to your mistresses. It’s a beautiful existence.
Joyce. You are a silly ass. (Picks up magazine.)
Sylvia. It’s all very well to go on fooling Bobbie, but really we shall have to pull ourselves together a bit. Mother’s very worried, as you know, money troubles are perfectly beastly, and she hasn’t told us nearly all. I do so hate her to be upset, poor darling.
Bobbie. What can we do? (Sits L. end of Chesterfield. Joyce puts down magazine and listens.)”
Noël Coward (16 december 1899 – 26 maart 1973)
Scene uit een opvoering in het Pentameters Theatre, Londen, 2009
De Antilliaanse dichter en schrijver Tip Marugg werd geboren op 16 december 1923 in Willemstad, Curaçao. Zie ook alle tags voor Tip Marugg op dit blog.
Heb je wel eens een vogel gedood?
Heb je wel eens een vogel gedood?
Heb je wel eens een bloem vertrapt?
Heb je in de spiegel rode
vlekken gezien?
Heb je de zonde uit de
gevangenis bevrijd?
Heb je alle lichten gedoofd
toen je had moeten kijken?
Trilden je handen toen je had
moeten vechten?
Heb je een aalmoes gegeven
met gesloten vuist?
Heb je wierook gebrand om de
deugd weg te houden?
Heb je sigaretten gerookt met
het brandende eind in je mond?
Is je beste vriend de halflege
fles?
Bid dan met gesloten ogen
om niet te weten wat je krijgt
om niet de kunstbloem te
moeten zien
de bloedende vogel, zijn vleugels verroest.
Tip Marugg (16 december 1923 – 22 april 2006)
Cove
Zie voor nog meer schrijvers van de 16e december ook mijn blog van 16 december 2012 deel 2.