Garmt Stuiveling, Philipp Galen, Ludwig Hölty, Gustave Kahn, Thomas Bracken, Mathurin Régnier, Benjamin Disraeli

De Nederlandse dichter en literator Garmt Stuiveling werd geboren in Stroobos op 21 december 1907. Hij publiceerde voor de Tweede Wereldoorlog onder ander in het tijdschrift Forum. Zijn bekendheid verkreeg hij echter vooral als wetenschapper en door zijn rol in het maatschappelijk leven. Nadat hij kort na de oorlog een hoogleraarschap had gemist, werd hij in 1950 alsnog aan de universiteit van Amsterdam benoemd tot hoogleraar voor de nieuwe richting Taalbeheersing, in 1956 tot hoogleraar Nederlandse Letterkunde. Hij bezorgde onder andere de (tot nu toe) definitieve tekst van de Verzamelde Werken van Multatuli. Maatschappelijk gezien vervulde hij een grote rol in de socialistische beweging; hij was pacifist, geheelonthouder en al voor de oorlog lid van de SDAP. Nog na zijn emeritaat was hij voorzitter van meer dan 25 instellingen.

 

Uit: Een eeuw Nederlandse letteren

 

Dat Vlaanderen in Gezelle zijn hoogste openbaring vond, werd in breder kring duidelijk, toen in 1893 als vijfde deel van de opnieuw uitgegeven verzamelde werken de bundel ‘Tijdkrans’ verscheen; maar het was het oude Vlaanderen met zijn vraagloze vroomheid, zijn landelijke rust en zijn sobere deemoed. De problemen van economische en sociale aard, en de moderne maatschappij-kritiek blijven hier verre. Ingeleid door een kleine Dagkrans, die de zangen der uren, en besloten door een kleine Eeuwkrans, die de zangen van het ontijdelijke bevat, bracht de Jaarkrans meer dan tweehonderd gedichten, gegroepeerd van maand tot maand. De wisselgang der seizoenen over het vlaamse landschap, met zon, mist of onweer, ligt vereeuwigd in deze lyriek, maar ook de reeks feestgetijden en rouwdagen van het kerkelijk jaar, voor Gezelle zo belangrijk, met gebed, meditatie en lied. Zelfs heel wat gelegenheidspoëzie werd opgenomen, die objectief door matige kwaliteit en beperkte strekking misschien schade doet aan de bouw van het architectonische geheel, maar subjectief zeker ten goede komt aan het beeld van Gezelles veelzijdige persoonlijkheid: immers ook dit huiselijke en herderlijke, nationale en gemoedelijke had de volle liefde van zijn niet allereerst esthetisch gezinde hart.“

 

stuiveling

Garmt Stuiveling (21 december 1907 – 11 mei 1985)

 

De Duitse schrijver Philipp Galen (eig. Ernst Philipp Karl Lange) werd geboren op 21 december 1813 in Potsdam. Hij studeerde medicijnen en werkte als arts in verschillende plaatsen. Zijn literaire werk bestaat uit romans, verhalen en een theaterstuk. Zijn belangrijkste, en nog steeds uitgegeven roman, Der Irre von St. James, geldt als detective. De Britse kritiek verdacht hem lang van plagiaat vanwege zijn briljante beschrijvingen van mensen en land, terwijl hij nooit in Engeland was geweest. Hij wordt ook wel de Duitse Walter Scott genoemd.

 

Uit: Der Irre von St. James

 

„Edward rief freudig wie ein Kind: »Othello! Holla, Othello!« Zwölf Schritte von uns entfernt hielt das treue Tier still, schlug sich heftig die Flanken mit dem Schweife und ließ seine gewöhnlichen Nasentöne hören, als wollte es sich erst von der Echtheit seines Herrn überzeugen. Dann, ein leises, halb unterdrücktes Wimmern ausstoßend, sprang er dem Mann, den er so lange nicht gesehen und doch auf den ersten Blick erkannt hatte, entgegen, ebenso sein Herr auch ihm, und wie ein Freund dem anderen nach langer Trennung die Arme um den Hals wirft, so lagen die mächtigen Pfoten des großen Tieres auf Edwards Schultern, und so umarmte auch Edward den treuen Hund und rief einmal ums andere: »Oh, mein Othello, mein treuer Othello!« Als er ihn endlich losließ, und der Hund sich an seine Beine schmiegte und ein leises, gleichsam weinendes Freudengeknurr ausstieß, sah ich, dass Edward die Augen voller Tränen hatte. »Wo er ist, da ist auch sie«, murmelte er leise, »gehen wir langsam und vorsichtig hinab, damit wir sie nicht erschrecken.« Und zu meiner Verwunderung wurde er so ruhig, wie er immer wurde, wenn ihn keine Leidenschaft aufregte. Der schnelle Ritt, die furchtbare Eile – er wollte damit die Gewissheit erlangen, dass er zu ihr gelangen würde; jetzt, da er wusste, wo sie war, schlug sein Herz wieder wie das leidenschaftsloseste Kinderherz.“

 

Galen

Philipp Galen (21 december 1813 – 18 februari 1899)

 

De Duitse dichter Ludwig Heinrich Christoph Hölty werd geboren op 21 december 1748 in Mariensee bij Hannover. Van 1769 tot 1772 studeerde hij theologie in Göttingen. Daarnaast hield hij zich bezig met talen, geschiedenis en filosofie. Hij sloot zich aan bij de Göttinger Hainbund en ontwikkelde zich tot een van de belangrijkste represetanten daarvan. Verschillende van zijn gedichten werden door componisten als Mozart, Beethoven, Johann Friedrich Reichardt, Johannes Brahms of Franz Schubert op muziek gezet. De dichter leed aan tbc en stierf al op 27-jarige leeftijd.

 

Üb’ immer Treu und Redlichkeit

 

Üb’ immer Treu und Redlichkeit

Bis an dein kühles Grab,

Und weiche keinen Finger breit

Von Gottes Wegen ab.

 

Dann wirst du wie auf grünen Au’n,

Durch’s Pilgerleben geh’n

Dann kannst du sonder Furcht und Grau’n

Dem Tod ins Antlitz seh’n.

 

Dann wird die Sichel und der Pflug

In deiner Hand so leicht,

Dann singest du beim Wasserkrug,

Als wär’ dir Wein gereicht.

 

Dem Bösewicht wird alles schwer,

Er tue was er tu,

Ihm gönnt der Tag nicht Freude mehr,

Die Nacht ihm keine Ruh.

 

Der schöne Frühling lacht ihm nicht,

Ihm lacht kein Ährenfeld,

Er ist auf Lug und Trug erpicht,

Und wünscht sich nichts als Geld.

 

Der Wind im Hain, das Laub im Baum

Saust ihm Entsetzen zu,

Er findet, nach des Lebens Raum

Im Grabe keine Ruh.

 

Hoelty

Ludwig Hölty (21 december 1748 – 1 september 1776)
Monument in Hannover

 

De Franse dichter en schrijver Gustave Kahn werd geboren in Metz op 21 december 1859. Naast gedichten schreef hij essays, romans en dramastukken. Gustave Kahn introduceerde het “vers libre” in Frankrijk en wordt vaak als de grondlegger van deze dichtvorm beschouwd. Tussen 1881 en 1884 reisde Gustave Kahn rond in Noord-Afrika. Hij bleef na terugkeer in Parijs, maar vertrok eind 1889 naar Londen. Hier trouwde hij met Elisabeth Dayre, en ze vestigden zich snel erna in Brussel. Pas in 1895 keren ze terug naar Frankrijk. Tijdens de Dreyfus-affaire neemt Gustave Kahn het op voor de onterecht beschuldigde.  Grote invloed heeft Gustave Kahn uitgeoefend op o.a. de dichters Charles Laforgue en Charles Cros. Kahn werd op zijn beurt beïnvloed door Stéphane Mallarmé. Gustave Kahn voerde een omvangrijke correspondentie met uiteenlopende personen zoals Max Liebermann, Edmond Deman, Gabriel Fabre en de Nederlandse schrijver Frans Erens. Gustave Kahn wordt tot de symbolisten geteld. Zijn boekje Symbolistes et décadents over de geschiedenis van het symbolisme had invloed op de beweging en de waarneming ervan bij het grote publiek

 

Uit: Terre d’Israël

 

„C’était en temps de froid hiver, il y a trois quarts de siècle, dans une petite ville de l’Est.
Tous les soirs, vers huit heures, le petit Léon voyait sans déplaisir disparaître la desserte et sa grand’mère jeter sur la table un vieux tapis, brodé, au milieu de sa prairie vert pâle, d’un vol d’oisillons déplumés par le temps. Puis Mme Rose Mosès, sa mère, disposait sur un coin de ce tapis un large carré de noir et luisant papier d’emballage. Décenché par ce signal, le petit Léon posait sur ce carré une grammaire et une grande feuille de papier. Dans ce silence, la grand’mère Esther et Mme Rose prenaient place et mettaient en oeuvre les grandes aiguilles à tricoter, tandis que Léon se prenait à relire, les lèvres bougeantes, une page de sa grammaire. Quant à M. Mosès, le père de famille, quoiqu’il eût disposé près de la lampe son fauteuil et son journal, il semblait attendre quelque chose, sans impatience d’ailleurs. Dans le silence de la rue, on entendait un pas pressé. Alors seulement M. Mosès allumait sa pipe de bruyère et allait ouvrir la porte en disant : “Bonjour, monsieur Schneider, l’enfant est prêt.”

Sur ces invariables paroles, M. Schneider murmurait machinalement : “Et la santé ?”, ôtait son chapeau et son paletot, puis acceptait le petit cigare que lui tendait, boîte ouverte, M. Mosès. Alors seulement M. Mosès dépliait son journal, qu’il ne lisait point, car il écoutait, avec délices, le petit Léon triompher de son texte grammatical. Tout le monde lui disait que son fils était intelligent. Nul n’en était plus persuadé, et, pendant l’exécution des différents exercices que commandait M. Schneider, la grand’mère et Mme Rose ne cessaient de correspondre en sourires attendris.“

 

Kahn2

Gustave Kahn (21 december 1859 – 5 september 1936)

 

De Australische dichter en schrijver Thomas Bracken werd geboren op 21 december 1843 in Clones, County Monaghan, Ierland. Nadat hij beide ouders al vroeg had verloren werd hij naar Australië gestuurd om bij een oom en tante te gaan wonen. In 1869 verhuisde hij naar Nieuw Zeeland, waar zijn eerste dichtbundel verscheen.Hij schreef het volkslied voor Nieuw Zeeland en gebruikte als eerste de frase „God’s Own Country“ voor dit land.

Not understood

Not understood, we move along asunder;
Our paths grow
wider as the seasons creep
Along the years; we marvel and we wonder
Why life is life, and then we fall asleep
Not understood.

Not understood, we gather false impressions
And hug them closer as the years go by;
Till virtues often seem to us transgressions;
And thus men rise and fall, and live and die
Not understood.

Not understood! Poor souls with stunted vision
Oft measure giants with their narrow gauge;
The poisoned shafts of falsehood and derision
Are oft impelled ‘gainst those who mould the age,
Not understood.

Not understood! The secret springs of action
Which lie beneath the surface and the show,
Are disregarded; with self-satisfaction
We judge our neighbours, and they often go
Not understood.

Not understood! How trifles often change us!
The thoughtless sentence and the fancied slight
Destroy long years of friendship, and estrange us,
And on our souls there falls a freezing blight;
Not understood.

Not understood! How many breasts are aching
For lack of sympathy! Ah! day by day
How many cheerless, lonely hearts are breaking!
How many noble spirits pass away,
Not understood.

O God! that men would see a little clearer,
Or judge less harshly where they cannot see!
O God! that men would draw a little nearer
To one another, — they’d be nearer Thee,
And understood.

Bracken

Thomas Bracken (21 december 1843 – 16 februari 1898)

 

De Franse dichter en satricus Mathurin Régnier werd geboren op 21 december 1573 in Chartres. In 1587 ging hij in dienst van kardinaal François de Joyeuse naar Rome. Zijn zestien satiren, die het leven en typische figuren uit zijn tijd beschrijven, zijn geschreven in de stijl van Horatius en Juvenalis.

 

Ô Dieu, si mes péchés irritent ta fureur

 

Ô Dieu, si mes péchés irritent ta fureur,

Contrit, morne et dolent, j’espère en ta clémence.

Si mon deuil ne suffit à purger mon offense,

Que ta grâce y supplée et serve à mon erreur.

 

Mes esprits éperdus frissonnent de terreur,

Et, ne voyant salut que par la pénitence,

Mon coeur, comme mes yeux, s’ouvre à la repentance,

Et me hais tellement que je m’en fais horreur.

 

Je pleure le présent, le passé je regrette;

Je crains à l’avenir la faute que j’ai faite;

Dans mes rébellions je lis ton jugement.

 

Seigneur, dont la bonté nos injures
surpasse,

Comme de père à fils uses-en doucement,

Si j’avais moins failli, moindre serait ta grâce.

 

regnier

Mathurin Régnier (21 decmber 1573 – 22 oktober 1613)

 

Zie voor onderstaande schrijver ook mijn blog van 21 december 2006.

 

De Britse schrijver en politicus Benjamin Disraeli werd geboren op 21 december 1804 in Londen.