José Saramago, Craig Arnold, Anton Koolhaas, Renate Rubinstein, Danny Wallace

De Portugese schrijver José Saramago werd geboren op 16 november 1922 in het dorpje Azinhaga in de provincie Ribatejo. Zie ook alle tags voor José Saramago op dit blog.

Uit: Baltasar and Blimunda (Vertaald door Giovanni Pontiero)

“They were not afraid, they were simply astounded at their own daring. The priest laughed and shouted. He had already abandoned the safety of the handrail and was running back and forth across the deck of the machine in order to catch a glimpse of the land below, north, south, east, and west, the earth looked so vast, now that they were so far away from it, Baltasar and Blimunda finally scrambled to their feet, nervously holding on to the cords, then to the handrail, dazed by the light and the wind, suddenly no longer frightened, Ah, and Baltasar shouted, We’ve done it, he embraced Blimunda and burst into tears, he was like a lost child, this soldier who had been to war, who had killed a man in Pegões with his spike, and was now weeping for joy as he clung to Blimunda, who kissed his dirty face. The priest came up to them and joined in their embrace, suddenly perturbed by the analogy the Italian had drawn when he had suggested that the priest himself was God, Baltasar his son, and Blimunda the holy ghost, and now all three of them were up there in the skies together, There is only one God, he shouted, but the wind snatched the words from his mouth. Then Blimunda said, Unless we open the sail, we shall go on climbing, and we might even collide with the sun.”
We never ask ourselves whether there might not be some wisdom in madness, even while recognising that we are all a little mad. These are ways of keeping firmly on this side of madness, and just imagine, what would happen if madmen demanded to be treated as if they were equals with the sane, who are only a little mad, on the pretext that they themselves still possess a little wisdom, so as to safeguard, for example, their own existence like Padre Bartolomeu Lourenço, If we were to open the sail abruptly, we should fall to the ground like a stone, and it is he who is manoeuvring the rope and adjusting the slack so that the sail opens gradually, casting its shadow on the balls of amber and causing the machine to slow down, who would ever have thought that it would be so easy to fly, now we can go in search of new Indies.”

José Saramago (16 november 1922 – 18 juni 2010)

De Amerikaanse dichter Craig Arnold werd geboren op 16 november 1967 in Temple, Californië. Zie ook alle tags voor Craig Arnold op dit blog.

Lines for painting on grains of rice

For Rebecca

You are the kind of person who buys exotic fruits

leaves them out on the counter until they rot

You always mean to eat them sometimes you rearrange them

rousing over the bowl a cloud of tiny flies

How do they balance the parrot who chews a walnut

sideways holding it up in his right foot

the owl perched on a just-lit lamppost

scratching behind its ear like a big dog

Your pencil eraser wears down long before the point

for every word you write you rub out two

Where the slice of toast rested the plate is still warm

a film of fog little points of dew

Love is like velocity we feel the speeding up

and the slowing down otherwise not at all

the more steady the more it feels like going nowhere

my love I want to go nowhere with you

I cannot bring myself to toss the cup of cold coffee

you set down by the door on your way to the taxi

all day I have sipped it each time forgetting

your two tablets of fake sugar too sweet

Running down the street

dodging between raindrops plump as cherries

The ground was feathered with wild strawberries

I picked seven as many as I could bear

I ate two I saved the rest for you here

hold out your hand take them taste how sweet

Please hold me the forgotten way the wall pleads

spray-paint face and voice of a damned poet

the darling damned poets save them from themselves

maybe it is us they need saving from

Craig Arnold (16 november 1967 – 27 april 2009)

De Nederlandse schrijver Anton Koolhaas werd op 16 november 1912 in Utrecht geboren. Zie ook alle tags voor Anton Koolhaas op dit blog.

Uit: De bijeenkomst

Het is de schraapzucht, gentlemen’. Met deze woorden streek de meeuw Tractaal dan eindelijk neer tussen een stuk of zeven andere meeuwen, die op een vlonder aan de kade zaten te denken aan de notities, die zij moesten kunnen maken.

[..]

‘En de schraapzucht is het,’ antwoordde de meeuw Larvik en daardoor was de formule tot een bezwering geworden en kon men rustig verder zwijgen. Tractaal was onrustig en hij had geen behoefte aan zwijgen.

[..]

‘Onze afkomst is in ons vergaan,’ sprak hij tot de meeuw Larvik.

‘Zo ging het onze afkomst,’ antwoordde Larvik.

‘Dat wat achter ons ligt, vormde ons,’ sprak Tractaal.

‘En vormen deed het ons,’ antwoordde Larvik.

‘Wij moeten bijeen komen,’ zei Tractaal na een tijd.

‘En bijeen komen moeten wij,’ was het antwoord van Larvik.

‘Allen,’ riep Tractaal.

‘En allen zullen er zijn,’ riep Larvik.

Daarna zwegen ze. Larvik ging weer zitten staren en Tractaal ging naar onregelmatigheden zitten turen in het wateroppervlak.”

Anton Koolhaas (16 november 1912 – 16 december 1992)

De Nederlandse schrijfster en journaliste Renate Rubinstein werd geboren op 16 november 1929 in Berlijn. Zie ook alle tags voor Renate Rubinstein op dit blog.

Uit: Niets te verliezen en toch bang

“Op een gegeven moment voelde ik me vrij genoeg om de zaak naar me toe te halen. Naar me toe te schrijven – want van je af schrijven, dat is natuurlijk échte onzin. Ik maakte notities, en die werkte ik uit; en tijdens dat schrijven raakte ik zelf weer aangeslagen. ’t Was een hele angstige tijd geweest. Er waren dingen, die ik in mezelf vermeden had.
Maar die afstand – wat heb ik op die afstand zitten wachten!
Wat heb ik niet mijn best gedaan om er vast op vooruit te lopen. Ik had er twee verschillende voorstellingen van, twee heuveltoppen. De ene heette Sereniteit en de andere Victorie. Sereniteit zou een staat van contemplatieve wijsheid zijn, die een weldadig licht zou uitstralen over het werk onder mijn handen en de mensen voor mijn ogen. Een voorbeeld zou ik zijn van hoe de mens verlies kan omzetten in winst, innerlijk goud dus, waar ik zeer eenvoudig en bescheiden over zou zijn, maar dat ik tot het einde van mijn dagen zou blijven beheren. Het denkend riet, dat nu zo zwaar gebogen was, zou zich uit eigen kracht opgeheven hebben. Aantrekkelijker bleef niettemin het uitzicht vanaf de heuvel Victorie. Daar woonde ik met een nieuwe man en zes nieuwe kinderen, ik was niet meer alleen, ik hoefde nog niet sereen te zijn, ik was wat je noemt niet stuk te krijgen. Verjonging, vernieuwing en uitslaand geluk.”

Renate Rubinstein (16 november 1929 – 23 november 1990)

De Schotse schrijver, humorist, radio-en televisie presentator Daniel Frederick Wallace werd geboren op 16 november 1976 in Dundee. Zie ookmijn blog van 16 november 2008 en ook mijn blog van 16 november 2009 en ook mijn blog van 16 november 2010.

Uit: Charlotte Street

“I love London. I love everything about it. I love its palaces and its museums and its galleries, sure. But also, I love its filth, and damp, and stink. Okay, well, I don’t mean love, exactly. But I don’t mind it. Not any more. Not now I’m used to it. You don’t mind anything once you’re used to it. Not the graffiti you find on your door the week after you painted over it, or the chicken bones and cider cans you have to move before you can sit down for your damp and muddy picnic. Not the everchanging fast food joints – AbraKebabra to Pizza the Action to Really Fried Chicken – and all on a high street that despite its three new names a week never seems to look any different. Its tawdriness can be comforting, its wilfulness inspiring. It’s the London I see every day. I mean, tourists: they see the Dorchester. They see Harrods, and they see men in bearskins and Carnaby Street. They very rarely see the Happy Shopper on the Mile End Road, or a drab Peckham disco. They head for Buckingham Palace, and see waving above it the red, white and blue, while the rest of us order dansak from the Tandoori Palace, and see Simply Red, White Lightning, and Duncan from Blue. But we should be proud of that, too. Or, at least, get used to it.”

Danny Wallace (Dundee, 16 november 1976)

Zie voor nog meer schrijvers van de 16^e november ook mijn vorige blog van vandaag.

Gerelateerd

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.