De Nederlandse dichter Lucebert werd in Amsterdam geboren op 15 september 1924 onder de naam Lubertus Swaanswijk. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Lucebert op dit blog.
Over schilders IV
het atelier staat wijd open
maar eerst worden van licht de tere benen
gebroken voordat de bezoeker zo kan staan
als de schilder zijn bezoeker droomt
maar vaak is de bezoeker in het atelier
een haan met haar en veel
zitvlees met stemverheffing
geen schilderij kan hem aan
soms ook komt als op kousevoeten
de beschouwende bezoeker die diep in gedachten
wat mee- nee wat napenseelt
omdat juist die kompositie die kleur niet past
bij zijn kiekeboe-museumcarrière of kamer
bij zijn kiekeboe-ega of zijn kiekeboe-kantoor
al die gasten waren toch gewaarschuwd
op het palet blijft het eeuwig een smeerboel
parasieten beulen zelfs de koddebeier van ’t heelal
alles roert in de verf fervent en met verve
et la belle peinture o la la dat is het móóie schilderen
dat is uit de knieën van geknielde spuiten tranen
omdat zij zich schamen voor het bloed dat niet is te stuiten
Lucebert, Orpheus en de dieren, 1952
kleine strateeg
de kleine zonnetafel was immens
waaraan ik als kind mijn dromen speelde
de bergen hier de dalen daar
en het gevaar daartussen met zijn woeste baard
alles was toen geel onder gelukkige ogen
geen schaduw werd er ingedeeld
zelfs de despoot bleef onbewogen en in stilte
aan de altijd zingende slaven uitgespeeld
Slaap
De oude wind beweent met as de gouden zee
daarop traag en treurend drijft de dag weg
het sterft het streng en trouw gesprek en een zucht
verheft zich tussen de donkere doornen
wit schichtig de tred van de maan
In de diepte en onder zwijgzaamheid
trekken toekomstige handen naar
het werk aan waters en aan de wortel.
In wolken echter rusten
nu overbodige ogen uit
hun ijle vleugels sluiten alom
in het sterstijve licht.
Lucebert (15 september 1924 – 10 mei 1994)
De Nederlandse dichter en schrijver Jan Jacob Slauerhoff werd geboren in Leeuwarden op 15 september 1898. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Jan Slauerhoff op dit blog.
Ballade
Villon, Rimbaud, Verlaine, Du Plessys,
Verstooten, rein van roem, alleen behorend
In ’t heilloos gilde der Poètes Maudits,
Sinds uitgeroeid, verstrooid, welhaast verloren –
Vergeef dat een, door rampspoed achterhaald,
Om hulp roept, radeloos uw naam doet horen,
Terwijl zijn leven zinkt, zijn zingen faalt,
Tot troost uw groter lijden heeft bezworen.
Villon, clerc, vagebond, in stage vete
Met ’t burgerdom, benard door zijn gebod,
Met boeven, lichtekooien saamgerot,
Alleen op ’t punt van rijmen vol geweten,
Hij stierf van dorst bij klaatrende fonteinen,
Vond voor liefde ontucht, voor paleis een krot.
Zijn leven kende uitdagende refreinen:
Hij keerde de aard de rug toe van ’t schavot.
Verlaine sleepte voort zijn lijdensketen
Van zonde aan straf geschakeld zonder slot,
Heeft den hem toegewezen tijd gesleten
In beurtgezang van lust en zucht naar God.
In de gevangenis, bij ’t stomp verkwijnen
In ’t dranklokaal, of op een kil terras,
Voelde hij als wroeging vol verwondring schrijnen
Waarom voor hem geen plaats op aarde was.
Rimbaud, op allen, ook zichzelf gebeten
Als op de aartsvijand, strijdend tegen ’t lot
Van de met spot gekroonden, smaad gesmeten,
Tussen de mensen wild verdwaalde God,
Liep storm door steppen, steden en woestijnen,
Gevloekt, geschuwd door ’t rechtgeaarde ras,
Leerde in verlatenheid en helse pijnen
Dat er voor hem geen plaats op aarde was.
Du Plessys, door zijn oud verbond vergeten,
Verzwegen, onderdrukt door ’t plomp complot
Van intriganten, door de hunkring tot
Luidruchtge en lucratieve roem bezeten,
Ontbeerde stoïsch en verteerde in ’t reine
Heimwee naar ’t onbereikbare Hellas.
Hij wist op hoge ritmen weg te deinen
Vanwaar geen plaats voor hem op aarde was.
Weet, gij die in hun geest nog moet verschijnen,
Voor ramp te zijn geboren. Neem dit lot
Niet op u! Breek de lier! Weet te verdwijnen.
Maak uw bestaan dat nergens hoort, weer vlot,
Stroomafwaarts drijvend met de goede Lethe.
Geen lied meer. Geef gehoor aan haar refrein.
Over uw leven spoelt de vloed. Vergeten
Zult ge eer dan echo’s van nachtregens zijn.
Jan Slauerhoff (15 september 1898 – 5 oktober 1936)
De Nigeriaanse schrijfster Chimamanda Ngozi Adichie werd geboren op 15 september 1977 in Enugu. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Chimamanda Ngozi Adichie op dit blog.
Uit: The Thing Around Your Neck
“The first time our house was robbed, it was our neighbor Osita who climbed in through the dining room window and stole our TV, our VCR, and the Purple Rain and Thriller videotapes my father had brought back from America. The second time our house was robbed, it was my brother Nnamabia who faked a break-in and stole my mother’s jewelry. It happened on a Sunday. My parents had traveled to our hometown, Mbaise, to visit our grandparents, so Nnamabia and I went to church alone. He drove my mother’s green Peugeot 504. We sat together in church as we usually did, but we did not nudge each other and stifle giggles about somebody’s ugly hat or threadbare caftan, because Nnamabia left without a word after about ten minutes. He came back just before the priest said, “The Mass is ended. Go in peace.” I was a little piqued. I imagined he had gone off to smoke and to see some girl, since he had the car to himself for once, but he could at least have told me where he was going. We drove home in silence and, when he parked in our long driveway, I stopped to pluck some ixora flowers while Nnamabia unlocked the front door. I went inside to find him standing still in the middle of the parlor.
“We’ve been robbed!” he said in English.
It took me a moment to understand, to take in the scattered room. Even then, I felt that there was a theatrical quality to the way the drawers were flung open, as if it had been done by somebody who wanted to make an impression on the discoverers.Or perhaps it was simply that I knew my brother so well. Later, when my parents came home and neighbors began to troop in to say ndo, and to snap their fingers and heave their shoulders up and down, I sat alone in my room upstairs and realized what the queasiness in my gut was: Nnamabia had done it, I knew.”
Chimamanda Ngozi Adichie (Enugu, 15 september 1977)
De Britse schrijfster Agatha Christie werd geboren in Torquay (Devon) op 15 september 1890. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Agatha Christie op dit blog.
Uit: Agatha Christie: An Autobiography
“Point of view. The point of view of a child. We all knew it once but we’ve traveled so far away from it that it’s difficult to get back there again. I remember seeing my own grandson Matthew when he must have been, I suppose, about two and a half. He did not know I was there. I was watching him from the top of the stairs. He walked very carefully down the stairs. It was a new achievement and he was proud of it, but still somewhat scared. He was muttering to himself, saying: “This is Matthew going down stairs. This is Matthew. Mathew is going down stairs. This is Matthew going down stairs.”
I wonder if we all start life thinking of ourselves, as soon as we can think of ourselves at all, as a separate person, as it were, from the one observing. Did I say to myself once, “This is Agatha in her party sash going down to the dining room”? It is as though the body in which we have found our spirit lodged is at first strange to us. An entity, we know its name, we are on terms with it, but are not as yet identified fully with it. We are Agatha going for a walk, Matthew going down stairs. We see ourselves rather than feel ourselves.
And then one day the next stage of life happens. Suddenly it is no longer, “This is Matthew going down stairs.” Suddenly it has become I am going down stairs. The achievement of “I” is the first step in the progress of a personal life.”
Agatha Christie (15 september 1890 – 12 januari 1976)
In 1971
Zie voor nog meer schrijvers van de 15e september ook mijn vorige blog van vandaag.