De Amerikaanse romancier Philip Roth werd geboren op 19 maart 1933 in Newark, Verenigde Staten als kind van tweede-generatie Joods-Amerikaanse ouders. Roth studeerde rechten en behaalde in 1955 zijn doctoraal Engels, waarna hij zijn dienstplicht vervulde. Hij doceerde literatuurwetenschappen aan diverse Amerikaanse universiteiten, het laatst aan de University of Pennsylvania. Vanaf 1992 legde hij zich geheel toe op het schrijven. Philip Roth schrijft veelal over de Joodse identiteit en de politieke cultuur in de Verenigde Staten. Hij werd met name beroemd door de seksueel expliciete roman Portnoy’s Complaint (1969). Roth won diverse prijzen. In 1997 won hij de prestigieuze Pulitzer Prize met American Pastorale. In 1998 ontving hij de National Medal of Arts van het Witte Huis. In 2002 werd hij onderscheiden met de gouden medaille van de American Academy of Arts and Letters voor zijn gehele oeuvre. Roth won ook twee maal de National Book Award.
Uit: Everyman
“ Around the grave in the rundown cemetery were a few of his former advertising colleagues from New York, who recalled his energy and originality and told his daughter, Nancy, what a pleasure it had been to work with him. There were also people who’d driven up from Starfish Beach, the residential retirement village at the Jersey Shore where he’d been living since Thanksgiving of 2001 — the elderly to whom only recently he’d been giving art classes. And there were his two sons, Randy and Lonny, middle-aged men from his turbulent first marriage, very much their mother’s children, who as a consequence knew little of him that was praiseworthy and much that was beastly and who were present out of duty and nothing more. His older brother, Howie, and his sister-in-law were there, having flown in from California the night before, and there was one of his three ex-wives, the middle one, Nancy’s mother, Phoebe, a tall, very thin white-haired woman whose right arm hung limply at her side. When asked by Nancy if she wanted to say anything, Phoebe shyly shook her head but then went ahead to speak in a soft voice, her speech faintly slurred. “It’s just so hard to believe. I keep thinking of him swimming the bay — that’s all. I just keep seeing him swimming the bay.” And then Nancy, who had made her father’s funeral arrangements and placed the phone calls to those who’d showed up so that the mourners wouldn’t consist of just her mother, herself, and his brother and sister-in-law. There was only one person whose presence hadn’t to do with having been invited, a heavyset woman with a pleasant round face and dyed red hair who had simply appeared at the cemetery and introduced herself as Maureen, the private duty nurse who had looked after him following his heart surgery years back. Howie remembered her and went up to kiss her cheek.”
Philip Roth (Newark, 19 maart 1933)
De Amerikaanse schrijver Irving Wallace werd geboren op 19 maart 1916 in Chicago, Illinois, maar hij groeide op in Kenosha, Wisconsin. Hij was de vader van schrijfster Amy Wallace. Verschillende van Wallace’s boeken zijn verfilmd. Tot zijn bekendste werken behoren The Chapman Report 1960, The Prize (1963), The Word (1972) en The Fan Club (1974).
Uit: The Prize
“ THE northern night had come early to Stockholm this day, and that meant that autumn was almost gone and the dark winter was near at hand.
For Count Bertil Jacobsson, as he walked slowly through the lamplit Humlegården park, his lion-headed brown cane barely brushing the hardened turf, it was a happy time, his favourite time of the year. He knew the promise of this cold premature night: the winds would come, and the mists sweep in from Lake Mälaren, and eventually, the snow and ice; and there would be no guilts about locking himself in his crowded, comfortable apartment, hibernating among his beloved mementoes of half a century, and working on his encyclopaedic Notes.
Emerging from the park, Count Bertil Jacobsson arrived at last on the pavement of Sturegatan. The evening’s constitutional was over, and the final exciting business of the night — the culmination of ten months of intensive and abrasive activity — would soon take place. For a moment, almost wistfully, he turned to look back at the park. To any other man, what had recently been so lush and green might now seem stark and denuded, the trees stripped of foliage and outlined grotesquely in the artificial light like gnarled symbols of life’s end in a surrealistic oil. But Jacobsson’s peculiar vision transformed the scene by some special alchemy to a kind of initiation of life, a nativity when nature was reborn, and the old year at last delivered of first life. Again, he told himself, his favourite season had arrived, and tonight, this night, would be a memorable one.”
Irving Wallace (19 maart 1916 – 29 juni 1990)
De Zuid-Afrikaanse schrijver Peter Abrahams werd op 19 maart 1919 geboren in Vrededorp bij Johannesburg. Op twintigjarige leeftijd vestigde Abrahams zich in Groot-Brittannië. In de jaren vijftig vestigde hij zich met zijn familie in Jamaica, waar hij als journalist werkte voor de West Indian Economist. Daarnaast werkte hij voor de radio. Met de in 1946 verschenen roman “Mine boy” vroeg Abrahams voor het eerst in de Zuid-Afrikaanse literatuur aandacht voor de onmenselijke manier waarop zwarten werden behandeld door de anti-apartheidswetgeving. Het autobiografische “Tell freedom: Memories of Africa” (1954) behandelt het leven van de armen in de sloppenwijken van Johannesburg. Andere belangrijke boeken van Peter Abrahams zijn: “The path of thunder” (1948), “Wild conquest” (1950), “A wreath for Udomo” (1956), “A night of their own” (1965) en “This island now” (1966).
Citaten:
“With Shakespeare and poetry, a new world was born. New dreams, new desires, a self consciousness was born. I desired to know to know myself in terms of the new standards set by these books.”
Uit: “Tell Freedom”, 1954
“To live with the conscious knowledge of the shadow of uncertainty, with the knowledge that disaster or tragedy could strike at any time; to be afraid and to know and acknowledge your fear, and still to live creatively and with unstinting love: that is to live with grace.”
Uit: “The View From Coyaba”, 1985
Foto 1955
De Ierse dichter William Allingham werd geboren op 19 maart 1824 in Ballyshannon, Donegal. Hij werd een soort gemeenteambtenaar in zijn geboortestad en later op andere plaatsen in Ierland en Engeland tot 1870 toen hij de dienst verliet en redacteur werd van Fraser’s Magazine. In 1850 had hij een gedichtenbundel gepubliceerd, Poems, gevolgd door Day and Night Songs in 1855. Allingham was nauw bevriend met Dante Gabriel Rossetti die zijn bundel illustreerde. In 1864 verscheen Allinghams meest ambitieuze, maar niet zijn succesvolste werk Lawrence Bloomfield in Ireland, een lang verhalend gedicht over Ierse sociale kwesties.
A dream
I heard the dogs howl in the moonlight night;
I went to the window to see the sight;
All the Dead that ever I knew
Going one by one and two by two.
On they pass’d, and on they pass’d;
Townsfellows all, from first to last;
Born in the moonlight of the lane,
Quench’d in the heavy shadow again.
Schoolmates, marching as when we play’d
At soldiers once—but now more staid;
Those were the strangest sight to me
Who were drown’d, I knew, in the awful sea.
Straight and handsome folk; bent and weak, too;
Some that I loved, and gasp’d to speak to;
Some but a day in their churchyard bed;
Some that I had not known were dead.
A long, long crowd—where each seem’d lonely,
Yet of them all there was one, one only,
Raised a head or look’d my way:
She linger’d a moment—she might not stay.
How long since I saw that fair pale face!
Ah! Mother dear! might I only place
My head on thy breast, a moment to rest,
While thy hand on my tearful cheek were prest!
On, on, a moving bridge they made
Across the moon-stream, from shade to shade,
Young and old, women and men;
Many long-forgot, but remember’d then.
And first there came a bitter laughter;
A sound of tears the moment after;
And then a music so lofty and gay,
That every morning, day by day,
I strive to recall it if I may.
William Allingham (19 maart 1824 – 18 november 1889)
De Oekraïense schrijfster en dichteres Lina Kostenko werd op 19 maart 1930 geboren in Rzhyshchiv, maar groeide op in Kiev. Daar studeerde zij eerst aan het pedagogische instituut, maar zij zette haar studie voort aan het Maxim Gorki Instituut voor literatuur in Moskou. Haar eerste gedichtenbundel Prominnja semli (De Stralen van de Aarde, 1957) en ook haar tweede Witryla (De Zeilen) werden goed ontvangen door critici en publiek. Tot 1961 verschenen er drie bundels en kon zij zich aan de censuur onttrekken. Daarna krreg zij tot 1977een publicatieverbod. Haar gedichten bleven echter in de zogenoemde Samisdat gepubliceerd worden. Na opheffing van het verbod publiceerde zij nog diverse bundels.
Hej, drei Pappeln
Hej, drei Pappeln im Feld, die nicht mehr grünen.
Hej, drei Brunnen im Feld, die Plastikfolien umhüllen.
Zurückgekehrte Schwalbe, du weißt nicht, was tun.
Ein Mütterchen mit ihrer Kuh auf der furchterregenden Weide.
Du, Haselstrauch im Grünen, weshalb so traurig?
Du heller Mond, scheine nicht den leeren Dörfern!
Zerstört und geplündert, von Stacheldraht umgeben.
Das ist dir, Ukraine, für deine reichen Gaben!
Vertaald door Anna-Halja Horbatsch
Aquarelles of Childhood
The Dnipro, an old landing-stage, lion-yellow banks are lying,
Resting the green mane of the long-leaved violet willow on their claws.
A pirogue has moored on the sand.
Somebody is cooking fish soup, thick smoke is everywhere.
A dry, cracked road crawls like a thirsty crocodile.
Kupava is bathing in the Dnipro.
I am still around three years old,
And I am waiting for a steamer
From behind the Trypillian mountain.
No one has yet overcome my unheard-of patience,
Because behind patience there is Trypillia,
And behind Chernihiv there is Chernih.
Chernih is fearsome, very black.
As soon as night falls,
Chernih gets into a black boat and casts black fishing nets.
And those stumps and roots, bared by spring floods,
And the golden evening light in the
green curls of the pine.
And those years that have galloped past,
and that steamer and mountain…
Are but invisible piers in the Dnipro’s deep memory.
Lina Kostenko (Rzhyshchiv, 19 maart 1930)
De Vlaamse schrijfster en dichteres Rosalie Loveling werd geboren op 19 maart 1834. Zij is geboren en getogen in het Oost-Vlaamse Nevele. Zij debuteerde, samen met haar zuster Virginie, met realistische, observerende gedichten, die een sentimentele ondertoon hadden. De gezusters brachten ook novellen en schetsen uit, die zowel het landelijk milieu met zijn boerenbevolking als de stadsburgerij tot onderwerp hadden. Het geschenk (ook bekend als Grootvaders horloge), een gedicht van Rosalie Loveling, is nog altijd populair bij veel hedendaagse poëzieliefhebbers.
Het geschenk
I
Hij trok het schuifke open,
Het knaapje stond aan zijn zij,
En zag het uurwerk liggen:
“Och, Grootvader, geef het mij?”
“Ik zal ’t u wel eens geven,
Toekomende jaar misschien,
Als gij wel leert en braaf zijt,”
Zei de oude, “wij zullen zien.”
“Toekomend jaar!” sprak het knaapje,
“O Grootvader, maar dan zoudt
Ge lang reeds kunnen dood zijn;
Ge zijt zo ziek en zo oud!”
En de oude man stond te peinzen,
En hij dacht: “Het is wel waar,”
En zijn lange vingren streelden
Des knaapjes krullend haar.
Hij nam het zilvren uurwerk,
En de zware keten er bij,
En lei ze in de gretige handjes,
“’t Komt nog van uw vader,” sprak hij.
II
Daar was een grafje gedolven;
De scholieren stonden er rond,
En een oude man boog met moeite
Nog ene knie naar de grond.
Het koele morgenwindje
Speelde om zijn haren zacht;
Het gele kistje zonk neder:
Arm knaapje, wie had dat gedacht!
Hij keerde terug naar zijn woning,
De oude vader, en weende zo zeer,
En lei het zilvren uurwerk
In ’t oude schuifken weer.
Rosalie Loveling (19 maart 1834 – 4 mei 1875)
De Roemeense dichter en wiskundige Ion Barbu (eig. Dan Barbilian) werd geboren op 19 maart 1895 in Câmpulung. Hij studeerde in Boekarest, Berlijn en Göttingen filosofie en wiskunde en werkte als hoogleraar algebra in Boekarest. Zijn eigenlijke werkterrein was echter de geometrie. Al met zijn eerste dichterlijke publicaties in tijdschriften viel hij op. Hij was bij geen enkele stroming in te delen. Barbu vertaalde ook Shakespeare in het Roemeens.
[Der Stund entlehnt …]
Der Stund entlehnt die Tiefe der hohen, stillen Kuppen,
Durch Spiegel eingegangen in lauteren Azur,
Das Eintauchen durchschneidend, in des Gewässers Gruppen,
Der ungezähmten Herden, ein Zweitspiel, reiner nur.
Dunkler Nadir! Die Summen, dank Dichter ohne Schwere,
Verstreuter Sphärenklänge, im Umkehrflug verglühn,
Erschöpft ein Lied verklinget: verborgen wie sonst Meere,
Medusen langsam treiben unter den Glocken grün.
Vertaald door Gunther Krauss
Ion Barbu (19 maart 1895 – 11 augustus 1961)
De Schotse romanschrijver Tobias George Smollett werd geboren op 19 maart 1721 in Dalquhurn in het tegenwoordige West Dunbartonshire. In 1741 vertrok Smollett als scheepsarts naar West-Indië. In 1743 vestigde hij zich als arts in Londen, maar voelde zich al snel meer aangetrokken tot het schrijven. Aanvankelijk richtte hij zich op het schrijven voor toneel, maar hierin had hij geen succes. Zijn eerste gepubliceerde werk was een gedicht over de slag bij Culloden, maar hij vestigde zijn naam met de roman The Adventures of Roderick Random (1748). Hij slaagde er vervolgens in zijn toneelstuk The Regicide uitgegeven te krijgen, maar het stuk werd nooit opgevoerd. In 1750 reisde Smollett naar Frankrijk, waarmee hij inspiratie opdeed voor zijn tweede roman, The Adventures of Peregrine Pickle. Ook dit werk werd een groot succes. Met de publicatie van The Adventures of Ferdinand Count Fathom in 1753 was hij een gevestigd schrijver, die omging met andere literaire grootheden uit zijn tijd, zoals David Garrick, Oliver Goldsmith, Samuel Johnson en Laurence Sterne. Zijn laatste roman The Expedition of Humphry Clinker verscheen in 1771.
Uit: The Expedition of Humphry Clinker
“ RESPECTED SIR,
I have received your esteemed favour of the 13th ultimo, whereby it appeareth, that you have perused those same Letters, the which were delivered unto you by my friend, the reverend Mr Hugo Behn; and I am pleased to find you think they may be printed with a good prospect of success; in as much as the objections you mention, I humbly conceive, are such as may be redargued, if not entirely removed — And, first, in the first place, as touching what prosecutions may arise from printing the private correspondence of persons still living, give me leave, with all due submission, to observe, that the Letters in question were not written and sent under the seal of secrecy; that they have no tendency to the mala fama, or prejudice of any person whatsoever; but rather to the information and edification of mankind: so that it becometh a sort of duty to promulgate them in usum publicum. Besides, I have consulted Mr Davy Higgins, an eminent attorney of this place, who, after due inspection and consideration, declareth, That he doth not think the said Letters contain any matter which will be held actionable in the eye of the law. Finally, if you and I should come to a right understanding, I do declare in verbo sacerdotis, that, in case of any such prosecution, I will take the whole upon my own shoulders, even quoad fine and imprisonment, though, I must confess, I should not care to undergo flagellation: Tam ad turpitudinem, quam ad amaritudinem poenoe spectans — Secondly, concerning the personal resentment of Mr Justice Lismahago, I may say, non flocci facio — I would not willingly vilipend any Christian, if, peradventure, he deserveth that epithet: albeit, I am much surprised that more care is not taken to exclude from the commission all such vagrant foreigners as may be justly suspected of disaffection to our happy constitution, in church and state — God forbid that I should be so uncharitable, as to affirm, positively, that the said Lismahago is no better than a Jesuit in disguise; but this I will assert and maintain, totis viribus, that, from the day he qualified, he has never been once seen intra templi parietes, that is to say, within the parish church.
Tobias Smollett (19 maart 1721 – 17 september 1771)