Simon Vinkenoog 80 jaar, Yevgeny Yevtushenko, William Makepeace Thackeray, Nathalie Sarraute, Aad Nuis, Ludwig Harig, Jan Gerhard Toonder, Josepha Mendels, Jan Skorupski, Bobby Henderson

De Nederlandse dichter en schrijver Simon Vinkenoog werd op 18 juli 1928 in Amsterdam geborenen is vandaag dus 80 jaar geworden. Zie ook mijn blog van 18 juli 2007.

Dichter onderweg

Herneem, o woord, uw hoge vlucht
de tijd wacht al een eeuwigheid.
Auto’s roesten, stormen razen
en de huiselijke haard wordt bedreigd.

Hoor toe, o klank, onder uw voeten
het ritme van wielen op de rails,
met in uw geheugen de eigen stappen
op duizenden kilometers aardoppervlak.

O kom, geduld, laat uw ogen genieten
van het landschap dat zich uitspreidt
tussen stations en oases; enkele reis
hemel-op-aarde mensenrijk.

Behoud, o woord, uw kracht
als het water om uw voeten wast –
het werk is aan de werkelijkheid,
het leven neemt zichzelf ter harte.

 

Nova gedicht

Schotschrift of schietgebed,
liefdesgedicht of lied van protest:

als het maar wordt meebeleefd,
vleugels krijgt en verlossend wordt.

Als de doem eenmaal plaats maakt
                                                voor de moed,
is al wat je doet
                                         een levende groet:

‘Al wat beweegt
zal in beweging blijven

er op en of eronder
een keuze is er niet

niets dat beklijft
en alles zal verdwijnen

je leven een vuurwerk
of niet’

 

Uiteindelijk staat alle dichten stil

 

Uiteindelijk staat alle dichten stil.

Wanneer

het lijdend voorwerp, onderwerp geworden,

niet meer handelen, vervoegen wil

 

Wanneer de tijdnood dringt

en het geweld dit leven op de knieën dwingt

 

Wanneer de dagen zich verschuilen

De angst niet meer ontwaakt

(het samenwakend slapen

geen haast meer maakt)

 

Staan in de woorden de gedachten stil.

 

Wij worden omgeroepen en gezocht:

 

‘Ver-moe-de-lijk va-ren-de…

Zich met spoed naar huis

te be-ge-ven… Toe-stand

zeer ern-stig… O-ver-komst

dring-end ge-wenst…’

 

De onbegonnen reis die aan beraad

het hand en toe-val overlaat

 

Het visum oneindig verlengd

tot in de laatste magere jaren,

 

baart waanzicht, welgeteld. Een vijand

onverlaat, die overloopt,

 

en elke hartstocht stil. Verschaald.

 

vinkenoog

Simon Vinkenoog (Amsterdam, 18 juli 1928)

 

 

De Russische dichter Yevgeny Yevtushenko werd geboren in Zima in Irkutsk op 18 juli 1933. Zie ook mijn blog van 18 juli 2007.

Epistle to Neruda

Superb,
Like a seasoned lion,
Neruda buys bread in the shop.
He asks for it to be wrapped in paper
And solemly puts it under his arm:
“Let someone at least think
that at some time
I bought a book…”
Waving his hand in farewell,
like a Roman
rather dreamily royal,
in the air scented with mollusks,
oysters,
rice,
he walks with the bread through Valparaiso.
He says:
” Eugenio, look!
You see–
over there, among the puddles and garbage,
standing up under the red lamps
stands Bilbao-with the soul
of a poet — in bronze.
Bilbao was a tramp and a rebel.
Originally
they set up the monument, fenced off
by a chain, with due pomp, right in the center,
although the poet had lived in the slums.
Then there was some minor overthrow or other,
and the poet was thrown out, beyond the gates.
Sweating,
they removed
the pedestal
to a filthy little red-light district.
And the poet stood,
as the sailor’s adopted brother,
against a background
you might call native to him.
Our Bilbao loved cracking jokes.
He would say:
‘On this best of possible planets
there are prostitutes and politutes —
as I’m a poet,
I prefer the former.'”
And Neruda comments, with a hint of slyness:
“A poet is
beyond the rise and fall of values.
It’s not hard to remove us from the center,
but the spot where they set us down
becomes the center!”
I remember that noon,
Pablo,
as I tune my transistor at night, ny the window,
now,
when a wicked war with the people of Chile
brings back the smell of Spain.
Playing about at a new overthrow,
politutes in generals’ uniforms
wanted, whichever way they could,
to hustle your poetry out of sight.
But today I see Neruda–
he’s always right in the center
and, not faltering,
he carries his poetry to the people
as simply and calmly
as a loaf of bread.
Many poets follow false paths,
but if the poet is with the people to the bitter end,
like a conscience-
then nothing
can possibly overthrow poetry.

Vertaald door Arthur Boyars amd Simon Franklin

 

 

Yevgeny Yevtushenko

Yevgeny Yevtushenko (Zima, 18 juli 1933)

 

De Engelse schrijver William Makepeace Thackeray werd geboren in Calcutta op 18 juli 1811. Zie ook mijn blog van 18 juli 2007  en ook mijn blog van 18 juli 2006.

 

Uit: Vanity Fair

 

“Well, then. The flowers, and the presents, and the trunks, and bonnet-boxes of Miss Sedley having been arranged by Mr. Sambo in the carriage, together with a very small and weather-beaten old cow’s-skin trunk with Miss Sharp’s card neatly nailed upon it, which was delivered by Sambo with a grin, and packed by the coachman with a corresponding sneer—the hour for parting came; and the grief of that moment was considerably lessened by the admirable discourse which Miss Pinkerton addressed to her pupil. Not that
the parting speech caused Amelia to philosophize, or that it armed her in any way with a calmness, the result of argument; but it was intolerably dull, pompous, and tedious; and having the fear of her schoolmistress greatly before her eyes, Miss Sedley did not venture, in her presence, to give way to any ebullitions of private grief. A seed-cake and a bottle of wine were produced in the drawing-room, as on the solemn occasions of the visits of parents, and these refreshments being partaken of, Miss Sedley was at liberty to depart.

You’ll go in and say good-bye to Miss Pinkerton, Becky!” said Miss Jemima to a young lady of whom nobody took any notice, and who was coming downstairs with her own bandbox.

“I suppose I must,” said Miss Sharp calmly, and much to the wonder of Miss Jemima; and the latter having knocked at the door, and receiving permission to come in, Miss Sharp advanced in a very unconcerned manner, and said in French, and with a perfect accent, “Mademoiselle, je viens vous faire mes adieux.”

Miss Pinkerton did not understand French; she only directed those who did: but biting her lips and throwing up her venerable and Roman-nosed head (on the top of which figured a large and solemn turban), she said, “Miss Sharp, I wish you a good morning.” As the Hammersmith Semiramis spoke, she waved one hand, both by way of adieu, and to give Miss Sharp an opportunity of shaking one of the fingers of the hand which was left out for that purpose.”

William_Makepeace_Thackeray

William Makepeace Thackeray (18 juli 1811 – 24 december 1863)

 

 

De Franse schrijfster Nathalie Sarraute werd geboren op 18 juli 1900 in Ivanova, Rusland. Zie ook mijn blog van 18 juli 2007.

Uit: Le Planétarium

 

Mon gendre aime les carottes râpées. Monsieur Alain adore ça. Surtout n’oubliez pas de faire des carottes râpées pour Monsieur Alain. Bien tendres… des carottes nouvelles… Les carottes sont-elles assez tendres pour Monsieur Alain ? Il est si gâté, vous savez, il est si délicat. Finement hachées… le plus finement possible… avec le nouveau petit instrument… Tiens… c’est tentant… Voyez, Mesdames, vous obtenez avec cela les plus exquises carottes râpées… Il faut l’acheter. Alain sera content, il adore ça. Bien assaisonnées… de l’huile d’olive… “la Niçoise” pour lui, il n’aime que celle-là, je ne prends que ça… Les justes proportions, ah, pour ça il s’y connaît… un peu d’oignon, un peu d’ail, et persillées, salées, poivrées… les plus délicieuses carottes râpées… Elle tend le ravier… “Oh, Alain, on les a faites exprès pour vous, vous m’aviez dit que vous adoriez ça…”

 

Un jour il a eu le malheur, dans un moment de laisser-aller, un moment où il se tenait détendu, content, de lui lancer cela négligemment, cette confidence, cette révélat
ion, et telle une graine tombée sur une terre fertile cela a germé et cela pousse maintenant : quelque chose d’énorme, une énorme plante grasse au feuillage luisant : Vous aimez les carottes râpées, Alain.

 

Alain m’a dit qu’il aimait les carottes râpées. Elle est à l’affût. Toujours prête à bondir. Elle a sauté là-dessus, elle tient cela entre ses dents serrées. Elle l’a accroché. Elle le tire… Le ravier en main, elle le fixe d’un œil luisant. Mais d’un geste il s’est dégagé — un bref geste souple de sa main levée, un mouvement de la tête… “Non, merci…” Il est parti, il n’y a plus personne, c’est une enveloppe vide, le vieux vêtement qu’il a abandonné dont elle serre un morceau entre ses dents. »

 

Sarraute

Nathalie Sarraute (18 juli 1900 – 19 oktober 1999)

 

 

De Nederlandse schrijver, criticus en politicus Aad Nuis werd geboren op 18 juli 1933 in Sliedrecht. Zie ook mijn blog van 18 juli 2007 en ook mijn blog van 9 november 2007. 

Uit: Een dag op de Rijksacademie

 

“Hoe viel uit deze geïllustreerde verhalen in heel hun verscheidenheid een lijn te trekken naar het algemene thema, de maatschappelijke betekenis van de kunst? In wat hier volgt zal ik geen poging doen tot een verslag van de levendige discussie die op gang kwam. Zoals elke levendige discussie vloog ze van hak naar tak, hier en daar iets verhelderend om dan weer alle kanten uit te schieten. Ik heb een grote bewondering voor notulisten, maar ben er zelf geen. In plaats daarvan probeer ik hier, met behulp van gedachten van deelnemers aan de discussie, een eigen spoor te volgen.

Anna Tilroe hielp daarbij in veel opzichten, om te beginnen door de rol te schetsen van de internationale kunstwereld: de sterke, vooral in enkele Westerse centra gesitueerde infrastructuur van critici, musea, galeries, een publiek van ingewijden met een eigen jargon en eigen, uiteraard aan mode onderhevige noties over kunst. Het is deze kunstwereld die, volgens eigen kwaliteitsnormen, kunstenaars selecteert, legitimeert, geld en aanzien te verdelen heeft. Het ligt dus voor de hand dat kunstenaars die losraken uit hun conventionele achtergrond en de sprong maken naar de grote wereld, zullen proberen zo goed mogelijk aansluiting te krijgen bij de normen en noties van deze machtige club. Van verzet daartegen bij de kunstenaars zelf is nauwelijks iets te merken: ieder zoekt zijn eigen weg, kiest zijn voorgangers en voorbeelden, bewijst op zijn minst lippendienst aan de wachtwoorden van de dag.

Toch is de kunstwereld een wankele affaire. Hij heeft nauwelijk vertakkingen naar grote delen van de echte wereld: Afrika, Zuid-Amerika. Omdat daar ook nauwelijks een lokale, kritisch selecterende infrastructuur bestaat, betekent dat een enorme barrière voor de kunstenaars uit die gebieden. Maar het is ook een zwakte van de kunstwereld zelf. Sterker: ook in het Westen zelf lijkt die wereld steeds meer als een rozige ballon boven de samenleving te zweven. Grote delen van het publiek, ook van het sterk bij zaken van kunst en cultuur betrokken publiek, keren zich af van wat daarbinnen opgeld doet. In de ballon zelf
heerst ondertussen steeds meer onzekerheid. Wat is eigenlijk kwaliteit? Oude zekerheden raken omstreden, steeds meer lijkt de overtuiging veld te winnen dat selecteren naar kwaliteitscriteria onbegonnen werk is. En daarmee vervaagt de grens tussen de kunstwereld en de veel grotere en rumoerige wereld van de globale massacultuur.”

 

Nuis

Aad Nuis (18 juli 1933 – 8 november 2007)

 

De Duitse schrijver Ludwig Harig werd geboren op 18 juli 1927 in Sulzbach. Zie ook mijn blog van 18 juli 2007.

 

 

Bruder Eichendorff

Den kleinen Reisebus durchweht ein sanfter Hauch von Sprache,
streift die Haut und schmeichelt unsren Ohren.
Es ist das Zauberwort des reichsten, reinsten Toren:
Kein schales Lautgeklirr, kein schnöder Schall und Rauch.

Es sprudelt jedes Wort zugleich aus Kopf und Bauch.
Gespeichert ist sein Werk von forschen Professoren:
Roman, Essay, Gedicht in Mikroprozessoren,
dem einen zum Genuß, dem andren zum Gebrauch.

O Bruder Eichendorff, nein, du bist kein Aggressor,
nicht laute Reimfabrik, nicht fauchender Kompressor,
du bist ein Stück Natur, und wenn du sprichst, dann blüht’s.

Es liebt und preist dich hier der reisende Professor,
auch er braucht weder Text- noch EDV-Prozessor,
ihm sprießt dein Weltgedicht im Humus des Gemüts.

 

Im Flirt mit Dame Gott
Für Paul Wüh

Ach Paul, mein lieber Paul, du dichtest mit Gespür
dich außerhalb der Zeit in eine helle Ferne,
die uns illuminiert wie Aladins Laterne:
Du reibst, und es erscheint dein Vers en miniature.

Es schwingt dein Silbenfuß im Takt und tanzt die Kür
im Flirt mit Dame Gott bis an den Rand der Sterne.
Der eine sucht den Sinn, der andre das Moderne.
So ist nun mal die Welt, was kann Paul Wühr dafür?

Der schmale Trampelpfad erweitert sich zur Pforte.
Was gibt es rundumher, was außerhalb der Worte,
die für uns Wörter sind und kein Begriff darüber?

Was bleibt, ist kurz gesagt des Lebens Paraphrase,
das Übel mit dem Kreuz, das Elend mit der Blase.
So stehen wir perplex dem Wortschrott gegenüber.

harig

Ludwig Harig (Sulzbach 18 juli 1927)

 

 Zie voor onderstaande schrijvers ook mijn blog van 18 juli 2007.

De Nederlandse romanschrijver en journalist Jan Gerhard Toonder werd geboren in Rotterdam op 18 juli 1914.

De Nederlandse schrijfster Josepha Judica Mendels werd geboren op 18 juli 1902 te Groningen. Zie ook mijn blog van 18 juli 2006.

De Poolse dichter, schrijver en essayist Jan Stanisław Skorupski werd geboren op 18 juli 1938 in Łosznióv in Podolië.

De natuurkundige en schrijver Bobby Henderson werd geboren op 18 juli 1979 in Roseburg, Oregon.