Gunnar Ekelöf, James Fenimore Cooper, Claude McKay, Karl Philipp Moritz, Jim Curtiss, Ina Seidel

De Zweedse dichter en schrijver Bengt Gunnar Ekelöf werd geboren op 15 september 1907 in Stockholm. Zie ook alle tags voor Gunnar Ekelöf op dit blog.

Oecus

It happens sometimes when I lie sleepless
on the bed with bronze paws, under the silent lamp:
I hear the slaves rustling and whispering nearby —
didn’t the heavy, shadowlike curtain stir just now?
Are they deciding if they dare enter this room
if they dare approach me? I am a stranger here
while they belong to the household. But perhaps they don’t dare
because I am one of the living, because the Oecus
the master’s chamber, is forbidden to them and holy?
Maybe it’s the major-domo whispering out there:
The raised whisper—someone in the crowd is contentious
is calmed down, reassured. —Dragging steps and silence
I wrap myself in the blankets which disintegrated long ago
and wait. Is that the curtain stirring again?
Or did the lamp flicker? What draft can exist
in this house, close as it is? I am here simply as a person
in need of shelter. Did someone lift the curtain? Or want something of me?
Sometimes when I wake from my sleep or torpor
I feel as if someone had just touched me
as if someone had awkwardly tried to stroke my hand.

Heard in a dream in the year 63, on the x sth of the harvest month at night:
“You lie asleep in a sarcophagus with no bottom”—
Half-wakened by these words, neither asleep nor wholly awake
the marble-coffin comes to my mind more distinctly
its shadows, its shimmering whiteness, a few clear details

first the rough-hewn inner sides, two long, two short:
The stonecutter has not gone to much trouble here
everywhere chisel-marks show, the corners are round
He seems to have bestowed all his skill on the outside
with its fruits flowers birds dolphins bucrania
its fragments of myths: two figures sailing in scallops,
holding veils filled with wind over their heads
I am searching for my name—then with the clear logic
of the dream it strikes me: since the coffin has no bottom
it must also lack a lid. And he who rests there
lies with his back against Nothing and his face toward Nothing.
Only the force field of the four walls holds the sleeper
floating between the bare interior’s demand to forgo
and the power of the exterior, ornate with myths, to desire—
Virgin, 0 Atokos, when this force field will be broken
let me, in the dream, be neither reborn nor begotten
What came before this has no scars from chisels.
What is to come has no fruits or flowers.

 

Vertaald door Rika Lesser

 
Gunnar Ekelöf (15 september 1907 – 16 maart 1968)
Cover

 

De Amerikaanse schrijver James Fenimore Cooper werd geboren in Burlington, New Jersey op 15 september 1789. Zie ook alle tags voor James Fenimore Cooper op dit blog.

Uit: The Last of the Mohicans

“A wide frontier had been laid naked by this unexpected disaster, and more substantial evils were preceded by a thousand fanciful and imaginary dangers. The alarmed colonists believed that the yells of the savages mingled with every fitful gust of wind that issued from the interminable forests of the west. The terrific character of their merciless enemies increased immeasurably the natural horrors of warfare. Numberless recent massacres were still vivid in their recollections; nor was there any ear in the provinces so deaf as not to have drunk in with avidity the narrative of some fearful tale of midnight murder, in which the natives of the forests were the principal and barbarous actors. As the credulous and excited traveler related the hazardous chances of the wilderness, the blood of the timid curdled with terror, and mothers cast anxious glances even at those children which slumbered within the security of the largest towns. In short, the magnifying influence of fear began to set at naught the calculations of reason, and to render those who should have remembered their manhood, the slaves of the basest passions. Even the most confident and the stoutest hearts began to think the issue of the contest was becoming doubtful; and that abject class was hourly increasing in numbers, who thought they foresaw all the possessions of the English crown in America subdued by their Christian foes, or laid waste by the inroads of their relentless allies.
When, therefore, intelligence was received at the fort which covered the southern termination of the portage between the Hudson and the lakes, that Montcalm had been seen moving up the Champlain, with an army “numerous as the leaves on the trees,” its truth was admitted with more of the craven reluctance of fear than with the stern joy that a warrior should feel, in finding an enemy within reach of his blow. The news had been brought, toward the decline of a day in midsummer, by an Indian runner, who also bore an urgent request from Munro, the commander of a work on the shore of the “holy lake,” for a speedy and powerful reinforcement. It has already been mentioned that the distance between these two posts was less than five leagues. The rude path, which originally formed their line of communication, had been widened for the passage of wagons; so that the distance which had been traveled by the son of the forest in two hours, might easily be effected by a detachment of troops, with their necessary baggage, between the rising and setting of a summer sun. The loyal servants of the British crown had given to one of these forest-fastnesses the name of William Henry, and to the other that of Fort Edward, calling each after a favorite prince of the reigning family.”

 
James Fenimore Cooper (15 september 1789 – 14 september 1851)
Cover luisterboek

 

De Jamaicaanse dichter en schrijver Festus Claudius “Claude “McKay werd geboren op 15 september 1890 in Sunny Ville, Clarendon, Jamaica. Xie ook alle tags voor Claude McKay op dit blog.

Russian Cathedral

Bow down my soul in worship very low
And in the holy silences be lost.
Bow down before the marble man of woe,
Bow down before the singing angel host.
What jewelled glory fills my spirit’s eye,
What golden grandeur moves the depths of me!
The soaring arches lift me up on high
Taking my breath with their rare symmetry.

Bow down my soul and let the wondrous light
Of beauty bathe thee from her lofty throne,
Bow down before the wonder of man’s might.
Bow down in worship, humble and alone;
Bow lowly down before the sacred sight
Of man’s divinity alive in stone.

 

Jasmines

Your scent is in the room.
Swiftly it overwhelms and conquers me!
Jasmines, night jasmines, perfect of perfume,
Heavy with dew before the dawn of day!
Your face was in the mirror. I could see
You smile and vanish suddenly away,
Leaving behind the vestige of a tear.
Sad suffering face, from parting grown so dear!
Night jasmines cannot bloom in this cold place;
Without the street is wet and weird with snow;
The cold nude trees are tossing to and fro;
Too stormy is the night for your fond face;
For your low voice too loud the wind’s mad roar.
But, oh, your scent is here–jasmines that grow
Luxuriant, clustered round your cottage door!

 
Claude McKay (15 september 1890 – 22 mei 1948)
Gefotografeerd door Carl Van Vechten in 1941

 

De Duitse schrijver, redacteur en essayist Karl Philipp Moritz werd geboren in Hamelin op 15 september 1756. Zie ook alle tags voor Karl Philipp Moritz op dit blog.

Uit:Reisen eines Deutschen in England im Jahre 1782

„Auf der Themse den 31sten Mai.
Endlich, liebster G…, befinde ich mich zwischen den glücklichen Ufern des Landes, das zu sehen, schon Jahre lang mein sehnlichster Wunsch war, und wohin ich mich so oft in Gedanken geträumt habe. Vor einigen Stunden dämmerten noch die grünen Hügel von England vor uns in blauer Ferne, jetzt entfalten sie sich von beiden Seiten, wie ein doppeltes Amphytheater.
Die Sonne bricht durch das Gewölk, und vergoldet wechselsweise mit ihrem Schein Gebüsche und Wiesen am entfernten Ufer. Zwei Masten ragen mit ihren Spitzen aus der Tiefe empor: fürchterliche Warnungszeichen! Wir segeln hart an der Sandbank vorbei, wo so viel Unglückliche ihr Grab fanden.
Immer enger ziehen sich die Ufer zusammen: die Gefahr der Reise ist vorbei, und der sorgenfreie Genuß hebt an. Wie ist doch dem Menschen nach der Ausbreitung die Einschränkung so lieb! Wie wohl und sicher ists dem Wandrer in der kleinen Herberge, dem Seefahrer in dem gewünschten Hafen! Und doch bleibt der Mensch immer im Engen, er mag noch so sehr im Weiten sein; selbst das ungeheure Meer zieht sich um ihn zusammen, als ob es ihn in seinen Busen einschließen wollte; um ihn ist beständig nur ein Stück aus dem Ganzen herausgeschnitten.
Aber das ist ein herrlicher Ausschnitt aus dem Ganzen der schönen Natur, den ich jetzt um mich her erblicke. Die Themse voll hin und her zerstreuter großer und kleiner Schiffe und Böte, die entweder mit uns fortsegeln oder vor Anker liegen; die Hügel an beiden Seiten mit einem so milden sanften Grün bekleidet, wie ich noch nirgends sahe. Die reizenden Ufer der Elbe, die ich verließ, werden von diesen Ufern übertroffen, wie der Herbst vom Frühlinge! Allenthalben seh ich nichts, als fruchtbares und bebautes Land, und die lebendigen Hecken, womit die grünen Weizenfelder eingezäunt sind, geben der ganzen weiten Flur das Ansehen eines großen majestätischen Gartens. Die netten Dörfer und Städtchen und prächtigen Landsitze dazwischen, gewähren einen Anblick von Wohlstand und Überfluß, der über alle Beschreibung ist.
Insbesondre schön ist die Aussicht nach Gravesand, einem artigen Städtchen; das einen der Hügel hinangebaut ist, und um welches Berg und Tal, Wiesen und Äcker mit untermischten Lustwäldchen und Landsitzen sich auf die angenehmste Art durchkreuzen. Auf einem der höchsten Hügel bei Gravesand steht eine Windmühle, die einen guten Gesichtspunkt gibt, weil man sie, nebst einem Teile der Gegend, noch weit hin auf den Krümmungen der Themse sieht. Aber wie denn kein Vergnügen leicht vollkommen ist, so sind wir bei Betrachtung aller dieser Schönheiten auf dem Verdeck noch einem sehr kalten und stürmischen Wetter ausgesetzt. Ein anhaltender Regenguß hat mich genötiget, in die Kajüte zu gehen, wo ich mir eine trübe Stunde dadurch aufheitre, daß ich Ihnen die Geschichte einer angenehmen beschreibe.“


Karl Philipp Moritz (15 september 1756 – 26 juni 1793)
Cover

De Amerikaanse schrijver Jim Curtiss werd geboren op 15 september 1969 in Beaver Falls, Pennsylvania. Zie ook alle tags voor Jim Curtiss op dit blog.

Uit:Change me

“Ten euros,” he said. I had thought double that, and right then I decided to buy two.
“Ok,” I said, “I’ll take two.” The guy gave me a big smile and took two of the stationary, plastic-bagged cows from the back row and handed them to me.
“Batteries included,” he said.
“What service,” I responded, and smiled. I took the 50 euros from my pocket and handed it over. His face sort of changed as I held out the money, and he fished around in his pockets before asking if I had something smaller. I didn’t. He looked around for a second and then suggested that I go into a bar — he pointed at one behind me — and ask for change. I turned around and looked. There was a side street that led off of the main shopping avenue, and maybe 50 feet down was a busy pub. The plastic garden furniture placed out in front was completely occupied and surrounded by napkins and other trash lying on the ground. I nodded and told him I’d be right back.
As I walked, I felt the weight of apprehension settle upon me — I wasn’t sure how to ask for change. I racked my brain for the phrase and found an approximation before walking into the bar. Everyone noticed me coming in. The whole pub quieted down to check out the stranger. At least 30 sets of eyes rested on me. But the most important set — the barman’s — came nowhere close to mine. He studiously avoided eye contact for a full minute before I spoke up, asking him in Spanish to change me. “Puede cambiar me?”
He didn’t lift his head from his task, but responded, “Into what?” The people around me laughed, but I didn’t understand the joke.
“Two 20s and a 10,” I said. He again said something I didn’t catch — more laughter. “I’m sorry,” I responded. “I don’t understand.”

 
Jim Curtiss (Beaver Falls, 15 september 1969)

 

De Duitse schrijfster en dichteres Ina Seidel werd geboren op 15 september 1885 in Halle. Zie ook alle tags voor Ina Seidel op dit blog.

Sternenglaube

Seltsam wirkt der Sterne Walten
Über unsern dunklen Wegen,
Ihren schweigenden Gewalten
Mußt du still ans Herz dich legen.
Mußt getrost im Schatten wandern,
Wenn dein Glück sich stumm verschleiert
Und die Welt das Fest der andern
Unbekümmert weiter feiert.
Nach dem Takt der ew’gen Runde
Wandelt das Geschick im Tanze.
Unbewußt ist dir die Stunde:
Plötzlich liegt die Welt im Glanze.

 

Unsterblicher Lindenduft

Unsterblich duften die Linden
Was bangst du nur?
Du wirst vergehn,
und deiner Füße Spur
wird bald kein Auge mehr
im Staube finden.

Doch blau und leuchtend
wird der Sommer stehn
und wird mit seinem süßen Atemwehn
gelind die arme Menschenbrust entbinden.

Wo kommst du her?
Wie lang bist du noch hier?
Was liegt an dir?
Unsterblich duften die Linden

 
Ina Seidel (15 september 1885 – 2 oktober 1974)
Portret door Heinrich Wolff, 1931

Lichtmess (Ina Seidel)

Bij Maria Lichtmis

 

 
Presentatie van de Heer in de Tempel door Simon Vouet, 1640-1641

 

Lichtmess

Stille Luft und eingewölkte Himmelskuppel, hinter deren
Lichter Alabasterwölbung steht mit silberklaren schweren
Strahlenschwertern ausgebreitet, abgedämpft und göttlich fern:

Der im Winterdunst verlorne,
Der ersehnte, neu geborne
Ungeheure Sonnenstern.

 

 
Ina Seidel (15 september 1885 – 2 oktober 1974)
Halle, markt. Ina Seidel werd geboren in Halle.

 

Zie voor de schrijvers van de 2e februari ook mijn eerste blog van vandaag en ook mijn blog van 2 februari 2014 deel 2 en ook deel 3.

Orhan Kemal, Gunnar Ekelöf, Jim Curtiss, Ina Seidel

De Turkse schrijver Orhan Kemal (eig. Mehmet Raşit Öğütçü) werd geboren op 15 september 1914 in Ceyhan. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Orhan Kemal op dit blog.

 

Uit: The Idle Years (Vertaald door Cengiz Lugal)

 

“Off we went. We eventually found the docks and walked around all the tobacco warehouses there. And, sure enough, by lunchtime, there was Nejip, standing in front of us, covered in a filthy brown layer of muck. He stank of tobacco. He could not believe his eyes. He hugged me, hugged Gazi, then hugged me again. Then he went inside a warehouse and asked for a short break. He shoved us into the restaurant next door and told us to have ourselves a good meal.
‘I’ve got to get back now,’ he said, ‘but when you’re finished here you can wait for me at the café. I’ll have a word, so don’t you pay for anything!’
Gazi had already sat down. ‘Don’t just stand there,’ he said to me. ‘Sit down, and let’s tuck in!’ He impatiently tapped his fork on his plate.
‘Let’s not get too carried away,’ I warned, ‘because…’
‘Leave me alone. I’m so hungry I can’t see straight. Waiter, excuse me, over here…. These waiters are a bit dozy… Hey, waiter, over here’
The waiter came over.
‘First,’ said Gazi, ‘bring me some cold dolma… Or, no, wait. I’ll have hot dolma, but make sure the chef gives me some big ones!’
The waiter chuckled as he went off.
‘What are you staring at?’ Gazi asked me. ‘I’m going to eat a week’s worth. What’s it to you? But how did Nejip know we were hungry? Do we look that starved, I wonder? That’s what you call a friend. One look at us, and he could tell we were hungry. Good on him!’

 

 

 

Orhan Kemal (15 september 1914 – 2 juni 1970)
Cover

Lees verder “Orhan Kemal, Gunnar Ekelöf, Jim Curtiss, Ina Seidel”

Gunnar Ekelöf, Agatha Christie, Jim Curtiss, Ina Seidel

De Zweedse dichter en schrijver Bengt Gunnar Ekelöf werd geboren op 15 september 1907 in Stockholm. Zie ook mijn blog van 15 september 2007 en ook mijn blog van 16 september 2008 en ook mijn blog van 15 september 2009 en ook mijn blog van 15 september 2010

 

De bloemen

de bloemen slapen voor het raam en de lamp staart licht

en het raam staart gedachteloos in het donker daarbuiten

de schilderÿen tonen onntzield de hun toevertrouwde oinhoud

en de vliegen staan stil op de muur en denken

de bloemen leunen tegen de nacht en de lamp spint licht

in de hoek spint de kat wollen draden om mee te slapen

op het fornuis snurkt de koffieketel af en toe met welbehagen

en de kinderen spelen stil met woorden op de vloer

de wit gedekte tafel wacht op iemand

wiens stappen nooit de trap opkomen

een trein die in de verte de stilte doorboort

ontsluiert het geheim der dingen niet

maar het lot telt de slagen van de klok in decimalen.

 

Ik geloof in de eenzame mens

Ik geloof in de eenzame mens,

in hem die eenzaam dwaalt,

die niet als een hond zijn reuk achterna rent,

die niet als een wolf de reuk van mensen mijdt:

mens en anti-mens tegelijk.

Hoe gemeenschap te vinden?

Mijd de hoge buitenweg:

wat vee is in anderen is ook vee in jou.

Neem de lage binnenweg:

wat bodem is in jou is ook bodem in anderen.

Moeilijk om aan jezelf te wennen.

Moeilijk jezelf te ontwennen.

Wie het doet wordt toch nooit alleen gelaten.

Wie het doet blijft toch altijd soldair.

Het onpraktische is het enig praktische

op den duur.

Vertaald door H.C. ten Berge en Marguérite Törnqvist

 

Gunnar Ekelöf (15 september 1907 – 16 maart 1968)

Lees verder “Gunnar Ekelöf, Agatha Christie, Jim Curtiss, Ina Seidel”

Jan Slauerhoff, Lucebert, Orhan Kemal, Gunnar Ekelöf, Agatha Christie, Ina Seidel, Jim Curtiss

De Nederlandse dichter en schrijver Jan Jacob Slauerhoff werd geboren in Leeuwarden op 15 september 1898. Zie ook mijn blog van 15 september 2006. Zie voor de twee bovenstaande schrijvers ook mijn blog van 15 september 2007 en ook mijn blog van 16 september 2008 en ook mijn blog van 15 september 2009.

De voortekenen

Witte ijsvogels wiegen
Zich op zee en twijgen dichtbij.
Zij wijst ze en roept ze met helle
Bekoringsstem: “Zij voorspellen
Geluk!”
Maar ik zie verder: van het bergenjuk
Komt een donkere stip neersnellen,
Een zwarte vogel voegt zich er bij.

 

Dit eiland

Voor de zachtmoedigen, verdrukten,
Tot geregelde arbeid onwilligen,
Voor de met moedwil mislukten
En de groots onverschilligen,

De reine roekelozen,
Door het kalm leven verworpen,
Die boven steden en dorpen
De woestenijen verkozen,

Die zonder een zegekrans
Streden verloren slagen
En ’t liefst met hun fiere lans
De wankelste tronen schragen;

Voor allen, omgekomen
Door hun dédain voor profijt,
Slechts beheerst door hun dromen
De spot der bezitters ten spijt,

Neem ik bezit van dit eiland,
Plant ik de zwarte vlag,
Neem iedere natie tot vijand,
Erken slechts ’t azuur als gezag.

Wie nadert met goede bedoeling:
Handel, lust of bekering,
Wordt geweerd aan ’t rif door bezwering
Of in ’t atol door onderspoeling.

Oovral op aarde heerst orde,
Men late mijn eiland met rust;
’t Blijft woest, zal niet anders worden
Zolang ik kampeer op zijn kust.

 

In mijn leven

In mijn leven, steeds uiteengerukt
Door de vlagen waar ‘k aan blootsta,
Daar ‘k niet kan hechten aan liefde en geluk
Die mij zullen drijven tot ik doodga,
Ontstaan soms plotsling enkle plekken
Van een stilte zo onaangedaan,
Dat ik geloof in slaap te zijn gekomen
Bij de diepten waar geen onderstromen
Meer door ’t eeuwig stilstaand water gaan.

slauerhof

Jan Slauerhoff (15 september 1898 – 5 oktober 1936)
Met zijn vrouw Darja Collin

 

De Nederlandse dichter Lucebert werd in Amsterdam geboren op 15 september 1924 onder de naam Lubertus Swaanswijk. Zie ook mijn blog van 15 september 2006 en ook mijn blog van 15 september 2007 en ook mijn blog van 16 september 2008 en ook mijn blog van 15 september 2009.

Zielsverhuizing

stram strompelt hij van knooppunt naar knooppunt
de eens zo bekoorlijke zondebok
je mag hem aanlachen als je kunt
hij grijnst maar trekt het zich niet aan
aangebrand niet maar afgebrand een flauwte
dat gaat weer over hij zal wel weer opstaan
plooiend zijn broek zijn rok het ouwe rund

dra staat hij lang en breed tussen de pilaren
door de schaduwen bestormd het marmer van zijn kaken
de zweep spelemeiend met de laars
aldoordringend de blik gericht op de dreigende maan

langzaam daalt hij af men juicht
pondereus buiten alle proportie daalt hij af
en plaatst zich naast de labbekak de losplaats
onveranderd niet met verlossing als poetslap

 lucebert1

 Poëzieprent van Lucebert

 

School der poëzie

Ik ben geen lieflijke dichter
Ik ben de schielijke oplichter
Der liefde, zie onder haar de haat
En daarop een kaaklende daad.

Lyriek is de moeder der politiek,
Ik ben niets dan omroeper van oproer
En mijn mystiek is het bedorven voer
Van leugen waarmee de deugd zich uitziekt.

Ik bericht, dat de dichters van fluweel
Schuw en humanistisch dood gaan.
Voortaan zal de hete ijzeren keel
Der ontroerde beulen muzikaal opengaan.

Nog ik, die in deze bundel woon
Als een rat in de val, snak naar het riool
Van revolutie en roep: rijmratten, hoon,
Hoon nog deze veel te schone poëzieschool.

 

Liefde

ik droom dus ben ik niet

ik droom dat iemand de deur intrapt
niet voor de grap maar voor een politieke moord

ik droom dat ik niet ben

ik droom dat ik dood ga
niet voor de grap maar voor niets

ik droom dat er een ik is

ik droom dat ik eet en drink
voor de grap maar ook voor jou

 lucebert2

Lucebert (15 september 1924 – 10 mei 1994)

 

De Turkse schrijver Orhan Kemal (eig. Mehmet Raşit Öğütçü) werd geboren op 15 september 1914 in Ceyhan. Zie ook mijn blog van 15 september 2009.

Uit: Der Mann und Seine Frau (Vertaald door Adalet Cimcoz)

„Der Vater stand vor der Eismachine.Er füllte den Kessel mit kleinen Eisstückchen und streute Salz darauf. Seine Frau saβ daneben, in einem Sonnenstreifen.Sie hatte ihm sechs Mädchen geboren. Sie flickte das Hemd ihres siebenten Kindes,das ein Bub war.

Sie schien nachzudenken.Der Fater schaute die Frau an und sagte:”Weib,an was denkst du? Denkst du, daβ du die Mutter eines Artzes sein wirst, he?”Die Frau lachte:” Du   bist derjenige, der so was denkt , nicht ich.. Du kannst es fast nicht mehr erwarten….”,sagte sie.

“Das ist wahr .Ich kann es kaum erwarten . . . Ein groβes Haus besitzen und einen feinen, neuen Anzug haben . . . Keine Kleinigkeit,der Vater eines Artzes zu sein . . .Vielleicht:in einem schönen Kaffeehaus sitzen und Wasserpfeife rauchen . . .”

Die Frau legte ihre Flicken auf die Knie und rieb sich die Augen :Ich träume oft davon….

Weiβt du ,in einem Haus auf der Hauptstraβe, aber in dem gröβten . . . Und dan vor der Tür das Schild vom Buben . . .Ich sag’ dir was,Mann,ich werde das Schild jeden Tag mit Seifenwasser waschen . . .Und wenn er sich verheiratet,werde ich zu seiner Frau-Gott soll mich behüten -nicht wie eine Swiegermutter sein . . . Und die Enkelkinder werde ich ans Herz drücken . . .”

“Ich auch” ,sagte der Mann.”Ich werde die Knirpse jeden Tag in den Park führen .Kinder sind wie Blumen.Sie brauchen frische Luft und viele Sonne.” “Ich were ihnen die Hausarbeiten machen ,werde das Geschirr abwaschen , die Wäsche flicken . . . Die Hausarbeiten darf man nicht fremden Leuten lassen,die machen es oberflächlich . . .”

“Sicher werden sie uns ein Zimmer in ihrem groβen Haus geben . . .Und das Essen . . Was werden wir schon essen? Bis dahin sind wir auch viel älter . . .”

“Wir sterben dann in einem bequemen Bett . . .Und nicht auf der Straβe . . .”

“Laβ das . . . Wen der Bub mal so weit ist,möchte ich nur Eines : Ich möchte mich schon frühmorgens in einen Kaffeehaus setzen und Wasserpfeife . . . Die und die Freunde sollen platzen vor Neid . . .”

Du,die werden mit Messer und Gabel essen. Ob wir da mitkönnen, Alter?”

“An was du auch alles denkst . . .Wir ziehen uns in unser Zimmer zurück und essen dort , wie wir es gewöhnt sind . . .”

“Auch wenn sie Besuch bekommen gehen wir in unser Zimmer . . . schlieβen die Tür und

zeigen uns nicht . . .”

“Aber wir kochen ihnen den Kaffee und reichen ihn durch die Tür . . .”

“Ja den Kaffee müssen wir ihnen kochen . . .”

Ach was , das ist ja alles nicht wichtig . . . Nur das Eine . . . Nur einmal,in meinem alten Tagen,die Wassepfeife rauchen . . .Im Kaffeehaus vor Freund und Feind . . .”

“Und ?”

“Dann,meinetwegen,kann ich sterben . . .”

Der Mann fing an, mit seinen kräftigen Händen die Eisenmaschine zu drehen. Der Kessel sauste zwischen Salz und kleinen Eisstückchen.”

kemal

Orhan Kemal (15 september 1914 – 2 juni 1970)

 

De Zweedse dichter en schrijver Bengt Gunnar Ekelöf werd geboren op 15 september 1907 in Stockholm. Zie ook mijn blog van 15 september 2007 en ook mijn blog van 16 september 2008 en ook mijn blog van 15 september 2009.

Uit: Diwan on the Prince of Emgion

Five times I saw the Shadow
And greeted her as we passed,
But the sixth time
In a narrow alley of the lower city
Suddenly she stood before me
Barring my way
And began to revile me
In the coarsest language
Then she asked:
“Why have you rejected me?
Why have you not lain with your Shadow?
Am I so repulsive?”
To which I answered:
“How can a man lie with his Shadow?
It is customary
To let it walk two paces behind him
Until the evening.”
She smiled scornfully
And pulled her black shawl tighter about her face:
“And after sunset?”
“Then a wanderer has two shadows,
One from the lantern he has just left behind him
And one from the lantern he is just approaching:
They keep changing places.”
She smiled scornfully and laid her hand on the neighboring wall:
“Then I am not your Shadow?”
I said: “I do not know whose shadow you are”
And meant to walk on
But, lifting her hand, she showed its black impression
In the moonlight on the white wall
And said again:
“Then I am not your Shadow?”
To which I answered:
“I see who you are.
It is for you to take me
Not for me to take you”
She smiled scornfully. “Beloved,” she said
“At your place? Or at mine?”
“At yours,” I answered.

 

Vertaald door Steven Fowler

 Ekelöf

Gunnar Ekelöf (15 september 1907 – 16 maart 1968)
Portret door Reinhold Ljunggrens, 1958

 

De Britse schrijfster Agatha Christie werd geboren in Torquay (Devon) op 15 september 1890. Zie ook mijn blog van 16 september 2008 en ook mijn blog van 15 september 2009.

Uit: Murder on the Orient Express

„It was five o’clock on a winter’s morning in Syria. Alongside the platform at Aleppo stood the train grandly designated in railway guides as the Taurus Express. It consisted of a kitchen and dining-car, a sleeping-car and two local coaches.
By the step leading up into the sleeping-car stood a young French lieutenant, resplendent in uniform, conversing with a small lean man, muffled up to the ears, of whom nothing was visible but a pink-tipped nose and the two points of an upward curled moustache.
It was freezingly cold, and this job of seeing off a distinguished stranger was not one to be envied, but Lieutenant Dubosc performed his part manfully. Graceful phrases fell from his lips in polished French. Not that he knew what it was all about. There had been rumours, of course, as there always were in such cases. The General — his General’s — temper had grown worse and worse. And then there had come this Belgian stranger — all the way from England, it seemed. There had been a week — a week of curious tensity. And then certain things had happened. A very distinguished officer had committed suicide, another had resigned — anxious faces had suddenly lost their anxiety, certain military precautions were relaxed. And the General — Lieutenant Dubosc’s own particular General — had suddenly looked ten years younger.“

christie.jpg

Agatha Christie (15 september 1890 – 12 januari 1976)
Buste bij de haven van Torquay

 

De Duitse schrijfster en dichteres Ina Seidel werd geboren op 15 september 1885 in Halle. Zie ook mijn blog van 15 september 2007 en ook mijn blog van 15 september 2009.

Lichtmeß

Stille Luft und eingewölkte Himmelskuppel, hinter deren
Lichter Alabasterwölbung steht mit silberklaren schweren
Strahlenschwertern ausgebreitet, abgedämpft und gött-
lich fern:

Der im Winterdunst verlorne,
Der ersehnte, neu geborne
Ungeheure Sonnenstern.

 

August

Sanft – so dehnt sich mein Herz,
Segel, gehoben von Luft,
Sehnt sich weit länderwärts,
Stiller, blauer August –
Sanft so dehnt sich mein Herz.

Silberne Fäden fliehn
An mir vorüber im Wind,
Schimmernde Wolken ziehn,
Wege bedrängen mich lind.  

Wege verlocken mein Herz,
Einer dem andern mich gibt,
Wiesenzu, wälderwärts:
Oh, wie die Erde mich liebt! –
Sanft – so dehnt sich mein Herz …

 seidel

Ina Seidel (15 september 1885 – 2 oktober 1974)
Illustratie door U. Postler

 

De Amerikaanse schrijver Jim Curtiss werd geboren op 15 september 1969 in Beaver Falls, Pennsylvania. Zie ook mijn blog van 15 september 2009.

Uit: Sheboygan, Poland

„As I ate breakfast while staring out the kitchen window, the phone rang. I let the answering machine take it and was startled to hear, “Hello, I’m calling from the American School of English – I was told Elijah Counts could be…”

I spit a mouthful of Cookie Crisp into the sink and ran over to the phone.

Taking a deep breath, I picked up the receiver. “Hello?”

The speaker continued: “…and if he could – Oh… uh… Hello. Can I speak to Elijah Counts?”

“That’s me.”

“Great, I’m glad I caught you! Elijah, I just got your online application, and I’m really happy you’re interested in the job in Poland!”

I blinked.

“Elijah? Are you there?”

“…”

“Elijah?”

“Uh…sorry. D…did you say… ‘Poland’?”

I switched on the speakerphone and paced as Todd, the smooth recruiter from The American School, promised me three meals a day and a private room, with bathroom, for the whole summer in the resort town of Wegierska Górka, Poland, an hour south of Katowice.

There, I would spend a leisurely summer – beginning just three weeks hence – teaching children and teenagers English over four two-week intervals. A substantial bulk payment, in Polish Zloty, would come at the end of the summer.

“So, Elijah, are you interested?”

After a short pause I said, “You know, on a certain level I am. But I honestly never considered going to Poland, so you’ll have to give me some time to think about it.”

curtiss.jpg

Jim Curtiss (Beaver Falls, 15 september 1969)

 

Gunnar Ekelöf, Agatha Christie, Ina Seidel, Jim Curtiss

De Zweedse dichter en schrijver Bengt Gunnar Ekelöf werd geboren op 15 september 1907 in Stockholm. Zie ook mijn blog van 15 september 2007 en ook mijn blog van 16 september 2008.

 

Sonata Form Denatured Prose

crush the alphabet between your teeth yawn vowels, the fire is burning in hell vomit and spit now or never I and dizziness you or never dizziness now or never.

we will begin over

crush the alphabet macadam and your teeth yawn vowels, the sweat runs in hell I am dying in the convolutions of my brain vomit now or never dizziness I and you. i and he she it. we will begin over. i and he she and it. we will begin over. i and he she it. we will begin over. i and he she it. scream and cry: it goes fast what tremendous speed in the sky and hell in my convolutions like madness in the sky dizziness. scream and cry: he is falling he has fallen. it was fine it went fast what tremendous speed in the sky and hell in my convolutions vomit now or never dizziness i and you. i and he she it. we will begin over. i and he she it. we will begin over. i and he she it. we will begin over. i and he she it.

we will begin over.

crush the alphabet between your teeth yawn vowels the fire is burning in hell vomit and split now or never i and dizziness you or never dizziness now or never.

 

Vertaald door Robert Bly en Christina Paulston

Ekelof

Gunnar Ekelöf (15 september 1907 – 16 maart 1968)

 

 

De Britse schrijfster Agatha Christie werd geboren in Torquay (Devon) op 15 september 1890. Zie ook mijn blog van 16 september 2008.

 

Uit: The Mysterious Affair at Styles

“The intense interest aroused in the public by what was known at the time as “The Styles Case” has now somewhat subsided. Nevertheless, in view of the world-wide notoriety which attended it, I have been asked, both by my friend Poirot and the family themselves, to write an account of the whole story. This, we trust, will eVectually silence the sensational rumours which still persist.

I will therefore brieXy set down the circumstances which led to my being connected with the aVair.

I had been invalided home from the Front; and, after spending some months in a rather depressing Convalescent Home, was given a month’s sick leave. Having no near relations or friends, I was trying to make up my mind what to do, when I ran across John Cavendish. I had seen very little of him for some years. Indeed, I had never known him particularly well. He was a good Wfteen years my senior, for one thing, though he hardly looked his forty-Wve years. As a boy, though, I had often stayed at Styles, his mother’s place in Essex.

We had a good yarn about old times, and it ended in his inviting me down to Styles to spend my leave there.

“The mater will be delighted to see you again?after all those years,” he added.

“Your mother keeps well?” I asked.

“Oh, yes. I suppose you know that she has married again?”

I am afraid I showed my surprise rather plainly. Mrs. Cavendish, who had married John’s father when he was a widower with two sons, had been a handsome woman of middle-age as I remembered her. She certainly could not be a day less than seventy now. I recalled her as an energetic, autocratic personality, somewhat inclined to charitable and social notoriety, with a fondness for opening bazaars and playing the Lady Bountiful. She was a most generous woman, and possessed a considerable fortune of her own.”

 

Christie

Agatha Christie (15 september 1890 – 12 januari 1976)

 

 

De Duitse schrijfster en dichteres Ina Seidel werd geboren op 15 september 1885 in Halle. Zie ook mijn blog van 15 september 2007.

 

 

Regenballade

 

Ich kam von meinem Wege ab, weil es so nebeldunstig war. 

Der Wald war feuchtkalt wie ein Grab und Finger griffen in mein Haar. 

Ein Vogel rief so hoch und hohl, wie wenn ein Kind im Schlummer klagt 

und mir war kalt, ich wußte wohl, was man von diesem Walde sagt! 

 

Dann setzt’ ich wieder Bein vor Bein und komme so gemach vom Fleck 

und quutsch’ im letzen Abendschein schwer vorwärts durch Morast und Dreck. 

Es nebelte, es nieselte, es roch nach Schlamm, verfault und naß, 

es raschelte und rieselte und kroch und sprang im hohen Gras. 

 

Auf einmal, eh ich’s mich versehn, bin ich am Strom, im Wasser schier. 

Am Rand bleib ich erschrocken stehn, fast netzt die Flut die Sohle mir. 

Das Röhricht zieht sich bis zum Tann und wiegt und wogt soweit man blickt 

und flüstert böse ab und an, wenn es i
m feuchten Windhauch nickt. 

 

Das saß ein Kerl! Weiß Gott, mein Herz stand still, als ich ihn sitzen sah! 

Ich sah ihn nur von hinterwärts, und er saß klein und ruhig da. 

Saß in der Abenddämmerung, die Angelrute ausgestreckt, 

als ob ein toter Weidenstrunk den dürren Ast gespenstisch reckt. 

 

“He, Alter!” ruf ich, “beißt es gut?” Und sieh, der Baumstamm dreht sich um 

und wackelt mit dem runden Hut und grinst mit spitzen Zähnen stumm. 

Und spricht, doch nicht nach Landesart, wie Entenschnattern, schnell und breit, 

kommt’s aus dem algengrünen Bart: “Wenn’s regnet, hab’ ich gute Zeit”! 

 

“So scheint es”, sag ich und ich schau in seinen Bottich neben ihn. 

Da wimmelts blank und silbergrau und müht sich mit zerfetzem Kiem´, 

Aale, die Flossen zart wie Flaum, glotzäugig Karpfen. Mittendrin, 

ich traue meinen Augen kaum, wälzt eine Natter sich darin! 

 

“Ein selt’nes Fischlein, Alter, traun!” Da springt er froschbehend empor. 

“Die Knorpel sind so gut zu kaun” schnattert listig er hervor. 

“Gewiß seid ihr zur Nacht mein Gast! Wo wollt ihr heute auch noch hin? 

Nur zu, den Bottich angefaßt! Genug ist für uns beide drin!” 

 

Und richtig watschelt er voraus, patsch, patsch am Uferrand entlang. 

Und wie im Traume heb ich auf und schleppe hinterdrein den Fang. 

Und krieche durch den Weidenhag, der eng den Rasenhang umschmiegt, 

wo, tief verborgen selbst am Tag, die schilfgebaute Hütte liegt. 

 

Da drinnen ist nicht Stuhl, nicht Tisch, der Alte sitzt am Boden platt, 

es riecht nach Aas und totem Fisch, mir wird vom bloßem Atmen satt. 

Er aber greift frisch in den Topf und frißt die Fische kalt und roh, 

packt sie beim Schwanz, beißt ab den Kopf und knirscht und schmatzt im Dunkeln froh. 

 

“Ihr eßt ja nicht! Das ist nicht recht!” Die Schwimmhand klatscht mich fett aufs Knie. 

“Ihr seid vom trockenen Geschlecht, ich weiß, die Kerle essen nie! 

Ihr seid bekümmert? Sprecht doch aus, womit ich Euch erfreuen kann!” 

“Ja”, klappre ich: “Ich will nach Haus, aus dem verfluchten Schnatermann.” 

 

Da hebt der Kerl ein Lachen an, es klang nicht gut, mir wurde kalt. 

“Was wißt denn Ihr vom Schnatermann?” “Ja”, sag ich stur,” so heißt der Wald.” 

“So heißt der Wald?” Nun geht es los, er grinst mich grün und phosphorn an: 

“Du dürrer Narr, was weißt du bloß vom Schnater-Schnater-Schnatermann?!” 

 

Und schnater-schnater, klitsch und klatsch, der Regen peitscht mir ins Gesicht. 

Quatsch´ durch den Sumpf, hoch spritzt der Matsch, ein Stiefel fehlt – ich acht es nicht. 

Und schnater-schnater um mich her, und Enten- ,Unken-, Froschgetöhn. 

Möwengelächter irr und leer und tief ein hohles Windgestöhn… 

 

Des andern Tags saß ich allein, nicht weit vom prasslenden Kamin 

und ließ mein schwer gekränkt´ Gebein wohlig von heißem Grog durchziehn. 

Wie golden war der Trank, wie klar, wie edel war sein starker Duft! 

Ich blickte nach dem Wald – es war noch sehr viel Regen in der Luft… 

 

Seidel

Ina Seidel (15 september 1885 – 2 oktober 1974)

 

 

Onafhankelijk van geboortedata:

 

 

De Amerikaanse schrijver Jim Curtiss werd geboren in 1969 in Beaver Falls, Pennsylvania. In 2008 verscheen van hem een fictie en nonfictie onder de titel „Stories from elsewhere”. Zijn roman Every Thing Counts is nog niet gepubliceerd, maar delen ervan zijn opgenomen in de bundel „Stories from elsewhere” en in de bloemlezing „Falling in Love Again” van de Outrider Press.

 

Uit: Every Thing Counts

 

„When I wasn’t examining it, I carried the ring in my pocket. I thought of it as a charm, a type of connection with my grandmother’s spirit. It had been her ring, after all, and perhaps it would bring me some of her wisdom. Perhaps it would see me through the turmoil of deciding between tying myself to a Central European lady or remaining Mr. Freeandeasy. Both paths beckoned, and the situation really didn’t need exacerbated by the re-appearance of rock-and-roll hoochie-koo. But sometimes I suppose these things happen for a reason.

The story: On Feb. 1st I told Liliana I was going into town to meet Josh. No problem, she said. She had a lot of work.

Into town I went. After two beers and no Josh, I called my messages and he’d left one saying he couldn’t make it. Great.

So, being the in-love fool that I was, I hurried back to spend a quiet evening with baby.

But when I knocked on her dorm room there was no answer.

Ok…

Since I didn’t have to teach the next day, I headed over to the big campus bar to see if Karel was there. Maybe we’d play some pool.

I went in, got a beer, and looked around the large hall. There were perhaps 30 square tables in the middle of the room, pool tables off to the right. Being a weeknight and sparsely peopled, it was easy to pick out Liliana.

She was sitting with Mr. Rock and Roll himself, Zdenek I-forget-his-last-name (Ok, I do remember it, but I’m spiting it out of memory).

Liliana was sitting with her back to me, Zdenek to her left. I could partially see his face.

Like an idiot, I skulked over to a nearby table and watched them. They were enjoying each other’s company, and every now an
d again they’d explode in laughter.“

 

Curtiss

Jim Curtiss (Beaver Falls, 1969)

Jan Slauerhoff, Gunnar Ekelöf, Lucebert, Ina Seidel

De Nederlandse dichter Jan Jacob Slauerhoff werd geboren in Leeuwarden op 15 september 1898. Zie ook mijn blog van 15 september 2006.

Herfst

 

Ik kon het in huis niet uithouden.

’t Laatste lief stelde mij teleur

Evenzeer als het eerste.

Ik ging op ’t terras uitzien op de wouden

Trachtte mij te troosten met de allereerste

Bloemen en de allerbedwelmendste geur.

 

Maar ’t was later seizoen dan ik dacht; de koude

Bergwind trok dampen over de dalen,

Grijs werd alle kleur.

Ik dacht dat ik nooit meer van eene zou houden

En zag beneên door een nevelscheur

Het rood van de laatste mispels valen.

 

 

Billet Doux

 

Ik wilde een gedicht op een waaier schrijven,

Zoodat je de woorden je kunt toewuiven

En de strophen, wanneer je wilt blijven

Mijmren, weer achtloos dicht kunt schuiven;

 

Maar liever wilde ik dat ze binnen

In je gewaad geschreven stonden,

Zoodat tegelijk met batist of linnen

Mijn gedachten je streelen konden.

 

Ik zou deze dwaze wensch niet uiten

Als mij een krankzinnige was vervuld,

Je eenmaal zelf in mijn armen te sluiten…

Maar ik heb engelengeduld.

 

 

Fado

 

Ben ik traag omdat ik droef ben,

Alles vergeefs vind en veil

Op aarde geen hoogere behoefte ken

Dan wat schaduw onder een zonnezeil?

 

Of ben ik droef omdat ik traag ben,

Nooit de wijde wereld inga,

Alleen Lisboa van bij de Taag ken,

En ook daar voor niemand besta,

 

Liever doelloos in donkere stegen

Van de armoedige Mouraria loop?

Daar kom ik velen als mijzelven tegen

Die leven zonder liefde, lust, hoop.

 

Slauerhoff

Jan Slauerhoff (15 september 1898 – 5 oktober 1936)

 

De Zweedse dichter en schrijver Bengt Gunnar Ekelöf werd geboren op 15 september 1907 in Stockholm. In zijn werk zitten elementen van het symbolisme en het surrealisme. Ook de muziek van Igor Strawinsky had invloed op hem. Zijn late werk uit de jaren zestig speelt in het Byzantijnse Rijk van de middeleeuwen. Ekelöf was ook cultuur –en literatuurcriticus.

 

 

 

apotheose

 

gib mir gift zum sterben oder träume zum leben/

askese wird enden bald unter dem tor des monds von der sonne gesegnet/

und wenn unvermählt auch dem wirklichen werden die träume des toten beenden/

die klage um ihr geschick./

 

vater deinem himmel gleich einem tropfen bläue im meer reich ich mein auge zurück/

die schwarze welt sie beugt sich nicht mehr palmwedeln und psalmensang/

aber tausendjährige winde kämmen der bäume offenes haar/

quellen löschen des unsichtbaren wanderers durst/

vier weltecken stehen leer um die bahre/und der engel flor verwandelt sich/

durch zauberhand/

in nichts

 

 

gunnar-ekelof

Gunnar Ekelöf (15 september 1907 – 16 maart 1968)

 

De Nederlandse dichter Lucebert werd in Amsterdam geboren op 15 september 1924 onder de naam Lubertus Swaanswijk. Zie ook mijn blog van 15 september 2006.

Er is een grote norse neger

 

er is een grote norse neger in mij neergedaald die van

binnen dingen doet die niemand ziet ook ik niet want donker

is het daar en zwart

 

maar ik weet zeker hij bestudeert er aard en struktuur van

heel mijn blanke almacht

 

hij morrelt eerst aan halfvermolmde kasten

dan voel ik splinters schieten door mijn schouder nu leest hij oude

formulieren dit is het lastigst te veel slaven trok ik af van de

belasting

 

 

 

ik draai een kleine revolutie af

ik draai een kleine revolutie af
ik draai een kleine mooie revolutie af
ik ben niet langer van land
ik ben weer water
ik draag schuimende koppen op mijn hoofd
ik draag weer schietende schimmen in mijn hoofd
op mijn rug rust een zeemeermin
op mijn rug rust de wind
de wind en de zeemeermin zingen
de schuimende koppen ruisen
de schietende schimmen vallen

ik draai een kleine mooie ritselende revolutie af
en ik val en ik ruis en ik zing

 

 

haar lichaam heeft haar typograaf

 

spreek van wat niet spreken doet

van vlees je volmaakt gesloten geest

maar mijn ontwaakte vinger leest

het vers van je tepels venushaar je leest

 

leven is letterzetter zonder letterkast

zijn cursief is te genieten lust

en schoon is alles schuin

de liefde vernietigt de rechte druk

liefde ontheft van iedere druk

 

de poëzie die lippen heeft van bloed

van mijn mond jouw mond leeft

zij spreken van wat niet spreken doet

 

 

Lucebert

Lucebert (15 september 1924 – 10 mei 1994)

 

De Duitse schrijfster en dichteres Ina Seidel werd geboren op 15 september 1885 in Halle. Haar jeugd bracht zij door in Braunschweig. Zijn vader had de leiding over het ziekenhuis daar, maar pleegse wegens allerlei intriges van zijn collega’s zelfmoord. De familie verliet toen Braunschweig en trol naar Marburg en nog later naar München. In 1930 publiceerde Ina Seidel haar belangrijkste werk, de roman Das Wunschkind. Samen met Gottfried Benn werd zij als tweede vrouw naast Ricarda Huch in 1932 opgenomen in de Preußische Akademie der Künste.

 

Sommer

 

Sanft – so dehnt sich mein Herz,
Segel, gehoben von Luft,
Sehnt sich weit länderwärts,
Stiller, blauer August –
Sanft so dehnt sich mein Herz.

 

Silberne Fäden fliehn
An mir vorüber im Wind,
Schimmernde Wolken ziehn,
Wege bedrängen mich lind.   

 

Wege verlocken mein Herz,
Einer dem andern mich gibt,
Wiesenzu, wälderwärt
s:
Oh, wie die Erde mich liebt! –
Sanft – so dehnt sich mein Herz …

 

 

Trost

Unsterblich duften die Linden –
Was bangst du nur?
Du wirst vergehn, und Deiner Füße Spur
wird bald kein Auge mehr im Staube finden.
Doch blau und leuchtend wird der Sommer stehn
und wird mit seinem süßen Atemwehn
gelind die arme Menschenbrust entbinden.
Wo kommst du her? Wie lang bist Du noch hier?
was liegt an Dir?
Unsterblich duften die Linden –

 

seidel

Ina Seidel (15 september 1885 – 2 oktober 1974