Tõnu Õnnepalu, Roald Dahl, Janusz Glowacki, Jac. van Looy, Nicolaas Beets, Marie von Ebner-Eschenbach, Otokar Březina, Julian Tuwim, Muus Jacobse

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Zie ook alle tags voor Tõnu Õnnepalu op dit blog.

Uit: Flanders Diary (Vertaald door Miriam McIlfatrick)

“More Chinese vases in windows, gnomes in gardens, appliances in kitchens? Well, all right, but if you already have Chinese vases, gnomes and a whole range of appliances, then perhaps you no longer notice the difference. Home appliances can of course be replaced by new ones and in recent times you have to do so frequently, because they tend to break down increasingly quickly and no one repairs them any more. And then the new machine has some extra programme, which means that it will break even more quickly, but of course it does the same thing as before, it boils, it cooks or it washes.
Formerly, the humanists thought that if a person is freed from hard and degrading physical labour, he will devote himself to poetry, art, philosophy, philanthropy and self-improvement.
This proved to be a miscalculation, because it departed from a false premise. Considering physical work hard and degrading was simply a biblical, ecclesiastical and aristocratic prejudice. The humanists could just have looked around to see whether or not those who already had been, and had been from one generation to the next, freed from that hard and degrading curse (to earn the bread they ate by the sweat of their brow), had devoted themselves to poetry and philosophy or predominantly to something else instead. Education certainly makes people better. But only a little. And even that is not really certain. A comfortable life makes people better because it is more comfortable not to bother with other people if you have everything you need. There is just no knowing to what extent this advantage will remain if the assumption, i.e. comfort, is removed. We have not seen that yet, but we probably will, those of us who are spared long enough.
I do not know when the idea originated in mankind that life should keep getting better. Some people blame the creation of this precondition for a belief in progress, like everything else by the way, on Christianity, because it replaced the old cyclical perception of time (that everything repeats and returns like the seasons, the moon and the sun in their circuits) with finiteness, with the conception of the end of time, towards which we are moving. In fact, this notion that we are m o v i n g in that direction may only have developed in the course of many centuries; initially, the return of Christ was imminently expected, even within the same generation. It did not matter that it was already several tens of generations since it was first anticipated. It is common knowledge that wherever you are, in a field or in bed, alone or in a crowd, right there and then that hour will strike you.”

 

 
Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

 

De Britse schrijver Roald Dahl werd geboren op 13 september 1916 in Llandalf, Zuid-Wales. Zie ook alle tags voor Roald Dahl op dit blog.

Uit: Matilda

“Matilda’s brother Michael was a perfectly normal boy, but the sister, as I said, was something to make your eyes pop. By the age of one and a half her speech was perfect and she knew as many words as most grown-ups. The parents, instead of applauding her, called her a noisy chatterbox and told her sharply that small girls should be seen and not heard.
By the time she was three, Matilda had taught herself to read by studying newspapers and magazines that lay around the house. At the age of four, she could read fast and well and she naturally began hankering after books. The only book in the whole of this enlightened household was something called Easy Cooking belonging to her mother, and when she had read this from cover to cover and had learnt all the recipes by heart, she decided she wanted something more interesting.
“Daddy,” she said, “do you think you could buy me a book?”
“A book?” he said. “What d’you want a flaming book for?”
“To read, Daddy.”
“What’s wrong with the telly, for heaven’s sake? We’ve got a lovely telly with a twelve-inch screen and now you come asking for a book! You’re getting spoiled, my girl!”
Nearly every weekday afternoon Matilda was left alone in the house. Her brother (five years older than her) went to school. Her father went to work and her mother went out playing bingo in a town eight miles away. Mrs Wormwood was hooked on bingo and played it five afternoons a week. On the afternoon of the day when her father had refused to buy her a book, Matilda set out all by herself to walk to the public library in the village. When she arrived, she introduced herself to the librarian, Mrs Phelps. She asked if she might sit awhile and read a book. Mrs Phelps, slightly taken aback at the arrival of such a tiny girl unaccompanied by a parent, nevertheless told her she was very welcome.
“Where are the children’s books please?” Matilda asked.
“They’re over there on those lower shelves,” Mrs Phelps told her. “Would you like me to help you find a nice one with lots of pictures in it?”
“No, thank you,” Matilda said. “I’m sure I can manage.”

 

 
Roald Dahl (13 september 1916 – 23 november 1990)

 

De Poolse schrijver Janusz Glowacki werd geboren op 13 september 1938 in Poznań. Zie ook alle tags voor Janusz Glowacki op dit blog.

Uit: Antigone in New York (Vertaald door Joan Torres)

« ANITA: “Can I ask you just one thing? Are you sure he’s dead? Because so many things could happen around here. I mean, he could have just passed out or something or fallen asleep under something where no one could see him. He could have gotten drunk. Are you absolutely sure? Because sometimes people get confused and think they see one thing but really it’s something else. You have to be one hundred percent sure…,The Indian told me the ambulance took him too but I don’t trust him. He’s always lying. You know what I mean?…. (weeping into her hands) I knew it. It was that cashmere sweater. I let it get to me. I knew it was bad luck but I took it anyway. They were giving it away and I just couldn’t leave it there. This sweater belonged to some unhappy person. Happy people don’t wear cashmere sweaters but unhappy people, they are either too cold or too hot and instead of going to the doctor they buy a cashmere sweater and when they put it on they start sweating right away and then their sweat goes into the cashmere and their bad luck sticks to it. You can wash it. You can even dry clean it but it won’t do any good. The bad luck stays in the sweater no matter what you do. (she drinks the cold coffee and throws the empty cup into the trash basket) If you have to wear a cashmere sweater it’s best to get one with shoulder pads in it because that’s where the bad luck collects. Then you can just pull out the pads and throw them away. That helps. I did that right away but it just wasn’t enough. I felt it when I got it. But now it’s too late. (weeps more, and opens her coat to show him). See? This is acryllic. And Acryllic is no problem. You just take it off and shake it off and shake it a couple of times (she demonstrates) and the bad luck disappears. (praying again). What am I going to do?”

 

 
Janusz Glowacki (Poznań, 13 september 1938)
Scene uit een opvoering in Warschau,1993

 

De Nederlandse dichter, schrijver en schilder Jacobus (Jac) van Looy werd geboren in Haarlem op 13 september 1855. Zie ook alle tags voor Jac. van Looy op dit blog.

Uit: Jaapje

“Hij was nog maar zes en een verreljaar en Koos was al ouwer dan elf. Hij hoorde Koos haar neus ophalen; ze kneep zijn hand zoo hard, en hij wou wel die doek wat weg doen.
‘Je hoeft beslist zoo hard niet te loopen,’ zei Koos, ‘we zij-ne er gauw.’
Ze had het nauwelijks gezegd of de steeg stond wijd naast hen open en daar was een heel groot licht. Jaapje dacht heelemaal niet meer aan Bies, dat was nu net zoo licht als het raam van de school, toen ze achter elkaâr over de plaats naar de kerstboom waren gegaan. Plotseling liepen de kinderen in het licht der ramen van Bies en stonden op de spiegeling er van in de straat.
‘Wat een beesten van hartekoeken,’ riep Koos uit de kap van haar mantel.
Jaapjes mond gaapte open van de heerlijkheid. Hij zag allemaal, allemaal, vlaggen allemaal. Het raam was niet het raam van de winkel, het was een ander raam. Jaapje kon over de kozijn-drempel net naar binnen kijken en daar stond het allemaal. Koos had hem losgelaten, maar hij greep haar bij haar tabbert, want Jaapje was niets op zijn gemak. Hij wist van kleuren niet veel, maar als hij van de zomer een glaasie had kunnen vinden, plakte hij met spuug dat vol blaadjes van bloemen, die bij de moeder uit het hekje vielen, dan vouwde je daar een pampiertje om en maakte een deurtje in het pampiertje en dan liet je het zien voor een griffie of voor een speld. Jaapje wist dus heel goed wat mooi was.
‘Nou mot je goed kijken,’ maande Koos, ‘dan kan je straks zeggen wat je hebben wil.’
‘Wat een kéurige tafel,’ riep ze hartgrondig.
‘Dan gaan we er maar in,’ zei ze, omdat Jaapje geen woord liet hooren.
‘En nou ga je me niet huilen, hoop ik.’
Jaapje hield zich goed aan Koos’ mantel vast en beiden gingen ze door de winkeldeur, die of er geen deur was, stond open. En nu was de kamer weg en herkende hij de toonbank; het rookte; allemaal koek met blink en sokkelaë letters; hij zag een A, hij zag een B, hij zag een J, Jaapje ging al op school. Bies stond bij de weegschaal, kraak in ’t wit, in zijn boterbanketlucht en vanielje-geuren; een platte witte muts was op zijn hoofd en hij lachte met zijn zwarte tanden. Jaapje kende hem toch wel, al had hij hem nooit gezien zoo. Hij kreeg poppetjes voor zijn oogen, want Koos had omgedraaid en daar was weêr de kamer met vlaggen.
Koos had zich dadelijk los van hem gemaakt, schoof tusschen de menschen door, van de eene naar de andere, terwijl het ventje in een leêge plek, midden voor de tafel was gaan staan en de toppen van zijn kleume handen, of wou hij zich op gaan tillen, klemde om den rand van het schoone Iaken dat eigenlijk papier was.”

 

 
Jac. van Looy (13 september 1855 – 24 februari 1930)
Fotoportret door Willem Witsen, 1891

 

De Nederlandse dichter, predikant en hoogleraar Nicolaas Beets (pseudoniem: Hildebrand) werd geboren op 13 september 1814 in Haarlem. Zie ook alle tags voor Nicolaas Beets op dit blog.

Uit: Camera Obscura

“En zijn gezin en buren, om den haard vergaderd, hooren met belangstelling en welgevallen nog eens naar de oude jachtfeiten, van de drie hoenders met de twee loopen, en de twee eenden in één schot! – Komen ook de boeren niet betalen, en daarbij hunne huislijke zaken openleggen? En komt de dominé niet om een partij te schaken? En schrijft gij zelf, daar binnen de muren, geen boeken genoeg voor hem? En krijgt hij niet tweemaal in de week een heel pak couranten, waarin hij tot zijn groote stichting leest van de bezoeken van koningen en prinsessen in de hoofdstad; van tabliers van diamanten en toiletten van goud, van acteurs die uitmunten in hun nieuwe rol; van groote, grootere, grootste, allergrootste, en extra allergrootste virtuozen; van stikvolle zalen, schitterende kapsels, en onvermengd kunstgenot; van plumbeering van holle tanden die hij niet noodig heeft, en “Source de vie, Levensbron,” à f 1.25 de doos, die hij nog beterkoop heeft op het land, met en benevens de harrewarrerijen over boeken-schrijven, waar hij zich niet aan bezondigt, vioolspelen, dat hij alleen tot zijn eigen genoegen doet, en de betuigingen van de redacteurs, dat het hunne gewoonte niet is datgene te doen, wat hij opmerkt dat zij juist in den geheelen stapel, dien hij voor zich heeft, onophoudelijk gedaan hebben.
Hij heeft ook zijn feestdagen. Het zal bij voorbeeld koppermaandag zijn: koppermaandag, een dag, waarop de boekdrukkersgezellen bij u in de stad de deuren afloopen met eene fatsoenlijke bedelarij; laatste beroep op eene mildheid die reeds achtervolgens in de begeerigheid van diender, koster, stovenzetter, lantarenopsteker, brandblusscher, brandbezorger, torenwachter, knecht van ’t Nut, en van wie niet al? heeft moeten voorzien. Wij kennen hier niemand in dat vak dan den boschwachter, die ons zijn groen almanakje komt aanbieden; en wien wij bij die gelegenheid de houtbrekers nog eens aanbevelen, want, om de waarheid te zeggen, deze, en de menigvuldige kraaien, zijn onze eenige winterrampen. – Maar ik wilde van koppermaandag spreken. Dan hebben wij bij voorbeeld hier de groote houtveiling, een publieke feestelijkheid, oneindig meer vermakelijk dan eene groote parade, indien gij mij gelooven wilt.”

 

 
Nicolaas Beets (13 september 1814 – 13 maart 1903) 
Het Hildebrand monument in Haarlem

 

De Oostenrijkse dichteres en schrijfster Marie Freifrau von Ebner-Eschenbach werd geboren op slot Zdislavice bij Kroměří¸ in Moravië op 13 september 1830. Zie ook alle tags voor Marie von Ebner-Eschenbach op dit blog.

 

Die Sekunde

Ich meß nach der Dauer das Leben,
Berechnet nach Jahren die Zeit,
Ich zähle nicht Tag und nicht Stunde,
Ich hab’ in einer Sekunde
Durchlebt die Ewigkeit.

Viel Jahre zogen vorüber
Und ließen die Seele mir leer,
Es blieb von keinem mir Kunde.
Die eine, die eine Sekunde,
Vergess’ ich nimmermehr.

 

Ein kleines Lied

Ein kleines Lied! Wie geht’s nur an,
Daß man so lieb es haben kann,
Was liegt darin? erzähle!

Es liegt darin ein wenig Klang,
Ein wenig Wohllaut und Gesang
Und eine ganze Seele.

 

Lebenszweck

Hilflos in die Welt gebannt,
Selbst ein Rätsel mir,
In dem schalen Unbestand,
Ach, was soll ich hier?

– Leiden, armes Menschenkind,
Jede Erdennot,
Ringen, armes Menschenkind,
Ringen um den Tod.

 

 
Marie von Ebner-Eschenbach (13 september 1830 – 12 maart 1916)

 

De Tsjechische dichter Otokar Březina werd geboren op 13 september 1868 in Počátky, Bohemen. Zie ook alle tags voor Otokar Březina  op dit blog.

 

Schmerz des Menschen

Mit suggerierter Ohnmacht hat uns verwundet ein feindlicher Dämon,
In den Augen der Sonne funkelte auf sein harter, böser Blick;
Den zitternden Händen entfiel das Werkzeug deines Werkes
Auf den Steinblock in deinen Brüchen sanken wir bange zurück.

Den Schweiß trockneten wir von den Stirnen, besprachen uns mit dem Tode,
Unter dem Himmel, der regungslos glühte, in der Erze ironischem Funkeln,
Und wie Kinder in den Schoß der Mutter ihr Haupt, legten wir
Unseren müden Gedanken in der Schöpfung ewige Trauer.

Und damals dank unserer eigenen magischen Macht, dem Geheimnis unseres Geschlechtes,
Dem Privilegium unseres verborgenen Adels, litten wir,
Gefangene Fürsten in den Goldwäschen des siegreichen Eroberers,
Bewacht von unsichtbaren Aufsehern,

Wenn sie gedenken ihrer Städte, aufgeblüht über den Seen,
Des Heimathimmels Sterne in mystischen Dämmerungen
Und in der Stille ihrer Hast der Glocken Chöre tausendstimmig,
Und des Jauchzens treuer Scharen bei Krönungsfesten …

 

Vertaald door Emil Saudek

 

 
Otokar Březina (13 september 1868 – 25 maart 1929)

 

De Poolse dichter Julian Tuwim werd geboren in Łódź op 13 september 1894. Zie ook alle tags voor Julian Tuwim op dit blog.

 

Switch

In the wall there sticks a little switch,
A little switch – electric, which –
Just give that little switch a click –
Brings you light double quick.

It’s easy all right:
Click and there’s light!
Flick once more – then
We’re in darkness again.
And if you give it another go,
You get the glow you had before.

It has such a secret might,
There in the wall, that tiny trick!
Night – light –
Light – night.

But tell me what’s that little switch?
A spark? A candle in a stick?
How’d it get there? From where can it be?

It’s no sparkle. It’s a cable.
Just a wire and – it’s electricity!!
Just flick the switch and – electricity!
Electrically slick electriciteeeee!

So where’s the light from?
Now you see!

 

Vertaald door David Malcolm

 

The ABCs

The ABCs fell off the mantelpiece,
Slammed against the ground,
They scattered into all four corners,
And shattered all around:
I—misplaced its dot,
H—is strangely squat,
B—bruised its belly,
A—‘s legs turned to jelly,
O—popped like a balloon,
causing P to swoon,
T—lost its hat,
L—jumped into U, just like that,
S—straightened out,
R—broken right leg no doubt,
W—is head-over-heels,
discovering exactly how M feels.

 

Vertaald door Pacze Moj

 

 
Julian Tuwim (13 september 1894 – 27 december 1953)
Hier met de Russische schrijver Ilya Erenburg (links)

 

De Nederlandse dichter, schrijver en taalkundige Muus Jacobse werd op 13 september 1909 als Klaas Hanzen Heeroma geboren op het waddeneiland Terschelling. Zie ook alle tags voor Muus Jacobse op dit blog.

 

1914

Toen de oorlog uitbrak, was ik nog klein.
Mijn vader zocht zijn oud soldatenpak
Van zolder uit een doos vlak onder ’t dak,
En wij brachten hem samen naar de trein.

En ik wist niet, waarvoor dat was. En toen
Vroeg ik het aan mijn moeder. En ik hoorde,
Dat nu de soldaten elkaar vermoordden.
Mijn vader ook? Die zou dat toch niet doen –

Nu ben ik groot en wijs en veel vergeten,
Van wat de dwazen en de kindren weten
En waar ik, als ik er aan denk, om lach.

Maar als wij, grote mensen, ’t niet verhindren,
Dat er weer oorlog komt, God, geef ons kindren,
Die nog begrijpen, dat het toch niet mag.

 

Het boek

Het Woord van het begin
Sluit alle woorden samen.
Zij zeggen ja en amen
En krijgen slot en zin.

God heeft zegen en vloek
Van de dood en het leven
Eens voor al opgeschreven.
God is een open boek.

En ik begrijp vaak niet,
Als ik zijn held’re geheimen
Moet navertellen in rijmen,
Wat Hij daar nog in ziet.

 

 
Muus Jacobse (13 september 1909 – 21 november 1972)
In 1966

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 13e september ook mijn twee blogs van 13 september 2015.

Tõnu Õnnepalu, Roald Dahl, Janusz Glowacki, Jac. van Looy, Nicolaas Beets, Marie von Ebner-Eschenbach, Otokar Březina, Julian Tuwim, Muus Jacobse

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Zie ook mijn blog van 13 september 2010 en eveneens alle tags voor Tõnu Õnnepalu op dit blog.

Uit: Flanders Diary (Vertaald door Miriam McIlfatrick)

“This perfect world is strange, and a little awful. I went out on the bike yesterday, planning to stay out longer, to go further, I felt that I could not stand being here in this room or outside any longer. Curious, at home I hardly ever get that feeling. I can move between room and garden for a whole week, going no further and it never enters my head that I should. If I have to go somewhere, it is simply a bore. It would be nteresting to know how many of those writers whose pictures are hanging on the corridor wall have agonized here? Most of them, I suspect. This bed where I toss and turn must have been a similar nightly battleground for a fair few. A struggle with your chimera, a writhing consciousness which wants to become itself in the mirror, but does not dare. Dreams. I am already a little afraid of this room with its cold, damp smell, the constant whine of a gnat in some corner, the broad white bed. Only at midday when the sun shines in through the withered vine tendrils and scatters patches of light over everything, is it good to stretch out, not on the bed but on the hard wooden sofa.
A perfect world … It would be if we did not have such imperfect dreams. Yesterday I decided to do the 39-kilometre cycle route and it was good. It goes along backroads, in between fields. There is more land round there, less real estate development. There is not much development anywhere, the real estate is for the most part ready, completed earlier. The same goes for the roads. The smaller roads here are made of reinforced concrete, they seem to consist of slabs with little interstices, just like the Narva, or rather, the Leningrad road once was. It was built by German prisoners of war. In one place near Tollenbeek I saw this concreting, they were doing repair work. Apart from that there is no major road construction anywhere to be seen. Everything is ready. When this was all done, all this concrete laid down between the cornfields and grazing land, is impossible to guess. Earlier. And all these houses. If anything else is built on, it is garages. Not that there aren’t any garages, where would you find a house without a garage! You can always add another one, two or three, if the site is big enough of course. Cars seem to be multiplying here, as with us. Life is good. Could it be better? I do not think so, not significantly. Everyone could have slightly larger houses, but would anyone want that, especially when they are away from home all day. There is enough to do as it is.
The roads could be a little smoother, but what difference would it really make whether the road under you is very smooth or slightly less smooth if, on the way to work in the morning and back home in the evening, you have to sit in a traffic jam anyway?”

 
Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

Lees verder “Tõnu Õnnepalu, Roald Dahl, Janusz Glowacki, Jac. van Looy, Nicolaas Beets, Marie von Ebner-Eschenbach, Otokar Březina, Julian Tuwim, Muus Jacobse”

Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Nicolaas Beets, Roald Dahl, James Shirley

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Zie ook mijn blog van 13 september 2010 en eveneens alle tags voor Tõnu Õnnepalu op dit blog.

Uit: Border State (Vertaald door Madli Puhvel)

WHAT WAS IT YOU SAID AGAIN? “YOU HAVE A STRANGE LOOK IN your eyes-like a bystander observing the world. You’re not French, are you?”
Yes, I think that those were your first words, Angelo, as you emerged from that vacuously bright sunshine, like an image appearing on white photographic paper when it’s immersed in developing solution. I have waited in the hellish glow of a darkroom and watched over a shoulder as a special pair of hands performed witchcraft above the murky liquid. The point at which the picture first emerged, that brink of development, fascinated me even more than the shoulder and the hands … That, by the way, was so long ago, in another century, in a forgotten country. But they must have been familiar with Daguerre’s discovery. I remember the developing tank quite clearly. I’ll tell you about that century and country eventually, and about the hands that lost their seductiveness with time. Everything in sequence! There is so much to tell you. That is, to write you, because I promised to write you. I promised to put everything down gradually, from beginning to end, if I can find a beginning and an end.
You are a stranger I may never again meet. You have come from the other side of the world and know nothing of what I am about to tell you. I could lie, could fabricate whatever my heart desired!
It was at random you talked to me in that town. No, not quite at random: you chose me because you were sent to question me, and now you have no choice. I never tried telling anyone all this before because people always think they know everything. They prejudge. You won’t prejudge, Angelo.
I don’t know whether you even exist. Pardon my poor French, by the way. I only dare to write you because I know you too are not French. You’re nobody special, no one in particular. That’s the only reason I dare turn to you. You in turn must think it is I who appeared from nowhere, from the bottom of the ocean, or the other side of the moon, from Bosnia-Herzegovina, or from an apartment filled with the suffocating stench of an indoor privy, in a small town beside a river in Eastern Europe, from behind a stack of firewood.”

 
Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

Lees verder “Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Nicolaas Beets, Roald Dahl, James Shirley”

Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Nicolaas Beets, Roald Dahl, James Shirley

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Zie ook mijn blog van 13 september 2010 en eveneens alle tags voor Tõnu Õnnepalu op dit blog.

Quelque part à un tournant du destin

Quelque part à un tournant du destin
les mains de Dieu sont pleines
de tulipes et de narcisses
cireux charnus rebelles
qui se balancent dans le vent du Nord-Ouest.

Mon âme deviendra-t-elle la fumure
sur laquelle poussera quelque chose de neuf
de moins incertain
de moins instable
qui serait comme un arbre à sept branches ?
Ou bien se noiera-t-elle un jour
semblable à aujourd’hui
dans ce lac
où dérive la Terre
dans ce regard là-haut
dans cet œil bleu et froid de prophète ?

 

1er SEPTEMBRE 1986

À la radio, on parle du début de la deuxième guerre mondiale. Nous sommes assis autour de la table de la cuisine. Nous nettoyons des groseilles. À Berlin, les cache-fenêtres étaient prêts depuis longtemps. La radio grésille. Aux armes citoyens ! Nous avons voyagé dans le coin d’un wagon de marchandises. À la frontière, on nous a fait sortir. Vraiment, comme il est drôle d’être vivant. Les groseilles rouges brillent à la lumière de la lampe. L’été a été chaud et ensoleillé. Les groseilles sont très sucrées cette année, et celles-ci sont déjà bien mûres. Mais les écraser contre le palais procure un plaisir acide. La Pologne était très fière de sa cavalerie. J’imagine des chevaux blancs, seulement des chevaux blancs. Ça devrait suffire pour le sucre. Tjomnaïa notch, tolko pouli svistjat po stepi. La radio estonienne s’entend mal ici. Je tourne le bouton. Polonais, letton, russe, finnois. L’Estonie, c’est ici. Et aussi à l’est, au delà de la mer. À l’ouest, de l’autre côté, c’est la Suède, et l’île de Farö où habite Ingmar Bergman. Sur l’île d’Åland, il y a des villas où l’on écoute peut-être la même musique en ce moment. Ce craquement me dérange. J’éteins la radio. Les papillons de nuit se cognent contre la vitre. L’ampoule de cent watts dans la cuisine les attire de loin. La nuit est si chaude aujourd’hui, si douce, si paisible. Tout est calme dans les grands arbres. Calme dans les champs obscurs.

Vertaald door Antoine Chalvin met hulp van de auteur

 
Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

Lees verder “Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Nicolaas Beets, Roald Dahl, James Shirley”

Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Nicolaas Beets, Roald Dahl

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Zie ook mijn blog van 13 september 2010 en eveneens alle tags voor Tõnu Õnnepalu op dit blog.

 

 

My soul is ready for the journey

My soul is ready for the journey,
coat drawn close and girdled as was the command.
For the carriage will not wait or stay long
in this station
before the long and difficult ascent
that may finally lead to the fearsome mountain,
onto the strange empty ridge where the Nameless is waiting,
or perhaps to another valley, different from this one.

My soul is ready for the journey
but it does not know the way
for it leads through soul’s own bare territory
and the day journeys are hidden behind the shadows of night.

My soul is ready for the journey
but yet it is afraid to go.
Could it not rest for a while
under the pavilion of your soul?
Does it not belong to the Possible
that it were allowed a moment of oblivion there?
Or is it really your soul that has asked for permission
to sit at the hearth whose fire does not warm me?
And is it not that when one finds rest for a while
and can loosen the girdle,
the other must keep guard and cannot have a share
of the shade and refreshment that it unknowingly offers?

My soul is ready for the journey
but where it is, it is alone,
and still it is night, the Moon lures, but does not show
under what tent’s cloth the shadows seem to move
and whose shadows they are.
Are they the others, the foreign travellers?
And if morning is still far away.

Is this reddish glow
from the campfire of the Nameless
or is the decampment day already hoisting the flag of light
and the pavilion taken down
before I can even see you face to face?
And where I am lying sleeplessly
it is only an image of your body,
for your soul is travelling too and must not stop.

No, my soul is ready for the journey
and already the changing Moon
burns up in the rising glow of the Day.

And you are nowhere but far,
no, you are nowhere but far
and I am far from you.
And far from me travels my soul.

 


 

Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

Lees verder “Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Nicolaas Beets, Roald Dahl”

Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Nicolaas Beets, Roald Dahl

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Zie ook mijn blog van 13 september 2010 en eveneens alle tags voor Tõnu Õnnepalu op dit blog.

 

Uit: Das Boskop-Land (Vertaald door Horst Bernhardt)

„Neulich träumte ich, ich sei wieder in Feldafing am Starnberger See. Ich gehe die Himmelsleiter – so heißt der Weg tatsächlich – hinauf zur Villa Waldberta. Schneebedeckte Berggipfel strahlen von Ferne in einem mystischen gelben Licht. Und ich weiß, dass ich in Indien bin. Ich bin nie in Indien gewesen und werde vielleicht auch nie dorthin kommen. Ich habe Filme gesehen und Bücher darüber gelesen, aber ich weiß, dass das nicht viel nützt.

Im 13. Jahrhundert lebte in Deutschland der Franziskanermönch Bartholomäus Anglicus, Verfasser der Enzyklopädie Liber de proprietatibus rerum, in der er das damals gerade christianisierte Estland beschreibt. Bartholomäus war nie dort gewesen, er schrieb über ein Land, das er nur vom Hörensagen kannte. „Vironia“, so berichtet er über den nördlichen Teil von Estland, „ist eine kleine Provinz, von Dänemark gen Osten gelegen. Die Bewohner des Landes waren früher wilde, rohe und primitive Barbaren. Jetzt aber sind sie den dänischen Königen und Gesetzen unterworfen. Dieses Land ist von den Nowgorodern und den Russen durch einen gewaltigen Fluss mit Namen Narwa getrennt.“

Jetzt, kurz vor dem EU-Beitritt, kommen viele Journalisten und Fernsehteams aus dem „alten Europa“ nach Estland, die, ähnlich wie seinerzeit Bartholomäus Anglicus, einen knappen, griffigen Überblick über eine relativ unbekannte Gegend geben wollen. Viel weiter als er scheinen sie es dabei nicht zu bringen. Alle wollen unbedingt einen Blick auf den „gewaltigen“ Fluss Narwa (und die dazugehörige Festung) werfen, die künftige Grenze der Europäischen Union. Und Estland ist immer noch eine abgelegene „wilde“ Provinz (wenn auch inzwischen „Königen und Gesetzen unterworfen“) irgendwo im Osten, hinter der Russland beginnt. Grenzland. Und damit ist eigentlich schon alles gesagt.”

 

Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

Lees verder “Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Nicolaas Beets, Roald Dahl”

Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Eginald Schlattner, Warren Murphy, Johannes Poethen

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Zie ook mijn blog van 13 september 2008 en ook mijn blog van 13 september 2009 en ook mijn blog van 13 september 2010.

 

Flesh has become word

Flesh has become word, word has not become flesh.
Who lives, can become word,
this is my little human hope
and today it is visible, today, today!

Today awakens the flesh in my flesh and the earth in my bones
and the sap of trees, the earth water, rises upwards,
earth’s cold blind water, lifeless water, ice water,
presses up throught the veins,
through the bitter flesh of pines,
the sweet flesh of maples,
up, out, into steam, as spirit,
in vain, water presses, sap presses, blood presses, yes,
not listening, in vain!

The hum of ducks is the Victory Song today,
the Nameless’ immense fleshly voice in the tranquil mist of the sea,
under the bright morning covers, in the warm, wordless light,
yes, in wordlessness, in not becoming word, in not being held by the word.

And I remain outside of it, outside of this great day,
because inside me there are words,
seeing and hearing I think words,
I do not hum like ducks, I do not flap wings,
the words in my head are mute motionless song,
needless sounds that nobody hears,
blind light that nobody sees,
an unmade move, caress and pain that nobody feels.

But there is something else in me, there happens to be everything
that touches everything else today and flies away.

And the word is smaller than this,
for really there is very little in word.
Perhaps this or that, perhaps a lot,
perhaps almost everything remains outside the word.

The word is ill of it, always in pain for what it is not.
In pain of this morning,
in pain of the flesh and blood,
in pain of water and light,
in pain for being closed in the head.

It may be that this is my work, that this is
the pressing voice of the Nameless speaking in me:
to let the word free, let it out of the head,
let it die, sow it into the vast earth of the unword,
into the darkness of myself and un-self,
outside the gates into the great light where Today is waiting,
where the wordless, shapeless, ever changing All is waiting.

And I myself should wait, not knowing for what,
cry and mourn for the word, weep for my self
that has no more name,
lie down on bare ground before the Gates
as beggars lie down to sleep in the open
and wait to be let in,
wait to get out,
wait for the Hour of Change, for the Unknown.

Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

Lees verder “Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Eginald Schlattner, Warren Murphy, Johannes Poethen”

Tõnu Õnnepalu, Janusz Glowacki, Julian Tuwim, Warren Murphy, Eginald Schlattner, Johannes Poethen,Nicolaas Beets, Francis Yard, Roald Dahl, Anton Constandse, J. B. Priestley, James Shirley

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Zie ook mijn blog van 13 september 2008en ook mijn blog van 13 september 2009.

A clear morning after the rain in March
can suddenly seem as if it was October

and the mind becomes sad
because the sky is so painfully clean
and the poplars leafless
and suddenly
I know nothing
about the sap swelling their buds
for inside me there swells the tide of sadness
and I am buried under the cool wave of light
longing and fear
and something else
as an empty seashore in the autumn with sun in October

though now it is March

***

There is no freedom spring air
glowing and surging around us
on this festival of the last melting snow
when the alder catkins
are heavy with yellow dust
and the earth is heavy with water
and the eyes feel heavy wwith the beauty of light
when joy
comes and races
hands free down the hill
the lark falls through the air
when the sky
enfolds us into its perfect void
whose colours have no name
blue blue blue
a thousand times everything
with different meanings but
the dead grass and the earth
smell as for the first time in my life
and the pines
begin to rustle
when suddenly
an icy cold damp gust of wind from the sea
and the pinetops swaying in the sky
as if in the midst of a great sadness
for there is no freedom

Õnnepalu.jpg

Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

 

De Poolse schrijver Janusz Glowacki werd geboren op 13 september 1938 in Poznań. Na zijn studie Pools aan de Universiteit van Warschau begon hij in 1964 samen te werken met het tijdschrift Kultura in Warschau, waar hij al snel opgemerkt werd door zijn ingenieuze korte verhalen en schetsen. Einde jaren 1960 begon hij te wereken als scenarioschrijver. Tijdens deze periode ontstond onder meer de film Vliegenjacht (Polowanie na muchy), geregisseerd door Andrzej Wajda en de cult-film Rejs door Marek Piwowski. Na de instelling van de noodtoestand in 1981 verliet Glowacki Polen en vestigde zich in de VS, waar hij nog steeds woont. Hij schreef sindsdien vooral een aantal drama’s die internationaal worden gespeeld. Zijn grootste succes was het toneelstuk Antigone in New York in 1992.

 Uit: Aus dem Kopf (Vertaald door Heinz Rosenau)

 „Am Abend des 18. Dezember 1981 drängte ich mich durch Scharen von Pilzen, Engeln, Weihnachtsmännern und Zwergen zu meinem Auftritt in der meistgesehenen Weihnachtssendung im englischen Fernsehen. Das klingt nicht schlecht und es hätte auch gar nichts daran auszusetzen gegeben, wären da nicht die besonderen Umstände gewesen.
Zehn Tage zuvor hatte ich in meiner Wohnung auf der Bednarski-Straße in Warschau meinen verzierten Schweinsledergürtel um meine schwarzen Ausgehhosen aus feinstem Struck geschlungen, meine Schuhe blank geputzt, so dass sie nach was aussahen, und mich, getrieben von der Gier nach Reichtum und Ruhm, nach London aufgemacht, zur Premiere meines Stückes Cinders, Aschenkinder, im Royal Court Theatre. Hinter mir ließ ich Streiks, Verhandlungen, Gummiknüppel und ein allem Eindruck nach schon stark ins Wanken geratenes kommunistisches Regime, aber auch meine Mutter, meine zweieinhalb Jahre alte Tochter Zuzia, der ich versprochen hatte, eine Puppe aus London mitzubringen, sowie meine damalige Verlobte und spätere Ehefrau Ewa Zadrzyńska, die sich keine Illusionen über das sittliche Niveau dieser Geschichte macht und sich deshalb ausgebeten hat, dass ihr Name in diesem Buch kein einziges Mal auftauchen wird. Ich habe es ihr versprochen, jedoch ohne mein Wort zu halten, was übrigens auf die Mehrzahl der Versprechen zutrifft, die ich ihr und anderen Frauen gegeben habe.
Selbstverständlich hatte keiner meiner Warschauer Freunde, denen ich voller Stolz verkündet hatte, dass eines der besten Londoner Theater mein Stück aufführen werde, mir auch nur einen Augenblick lang geglaubt. Sicher, sie hatten höflich genickt und mir gratuliert, sich jedoch hinter meinem Rücken viel sagende Blicke zugeworfen. Da ich ein Rückflugticket für den 22. Dezember hatte, nahm ich nur einen leeren Koffer für Geschenke, ein Paar Jeans, zwei Hemden und fünfundzwanzig Pfund in bar mit.“

 Glowacki

 Janusz Glowacki (Poznań, 13 september 1938)

 

De Poolse dichter Julian Tuwim werd geboren in Łódź op 13 september 1894. Zie ook mijn blog van 13 september 2008 en ook mijn blog van 13 september 2009.

 

The Saturday Night Song

Hooray, the echo will resound throughout the wide square,
When a sincere drunkard’s song emanates from my throat;
Tonight I’ll be lapping up a smoky pub’s atmosphere,
I’m bloody well going to get sloshed, buzzed and somewhere float.

My spirit gorged, I’ll bang the table with my strong fist,
Searching for a little brightness from these gloomy days-
Take no more you soft touch! Liberty! May the vile twists
Of my ricketed brats in the garret rot away.

I’ll drink-smash everything in sight but never mind,
I’ll pay myself! Can I not afford to break a glass or two?
I can, you bastards! With the rubles from my black grind
I could even have two dozen mistresses to woo.

I smash-because I feel like it! Hang it all! Freedom! I’ve power!
Run, spirit, till dawn. Out of the way. Today we rule!
And when I leave the pub with hands in the pocket of my trousers
I’ll stagger wide down the drunken street, nobody’s fool!
Vertaald door Barry Keane

 

Polish Flowers

A box with paints from childhood’s time:
The colors of town are earth and grime.
An old worker at a dark doorway squats,
The spuds in his bowl are powdery dry.
It’s a face of yellowish and gray spots
In the midst of hunger, cold, dirt and slime.
Vertaald door Frank Fox

 tuwim2

Julian Tuwim (13 september 1894 – 27 december 1953)
Portret door Stanisław Ignacy Witkiewicz

 

De Amerikaanse schrijver, journalist en scenarist Warren Murphy werd geboren op 13 september 1933 in Jersey City, New Jersey. Murphy is het best bekend als co-auteur van “The Destroyer” serie. Hij werkte als verslaggever en redacteur en na zijn diensttijd tijdens de Koreaanse Oorlog ging hij de politiek in. Hij was ook assistent-professor aan het Moravian College in Bethlehem, Pennsylvania. Murphy schreef ook het scenario voor “Lethal Weapon”. Hij is de auteur van de serie Trace en Digger. Twee boeken van een geplande trilogie rond het karakter van “De Grootmeesterr” (De Grand Master), schreef hij samen met Molly Cochran. Murphy publiceerde verscheidene romans met haar onder de naam Dev Stryker. Enkele van zijn onder eigen naam verschenen romans zijn Jericho Day, The Red Moon en Honor Among Thieves. Een paar jaar geleden richtte Murphy zijn eigen uitgeverij Ballybunion op om de spin-off boeken van The Destroyer uit te geven..

Uit: Killing Time

„The vintage 1940 Rolls-Royce Silver Shadow glided noiselessly through New York’s Central Park, its smoked windows sealing off the lilting strains of Pachelbel’s Canon from the humdrum sounds of the city.

Inside, behind the liveried chauffeur, sitting in a sea of velvet the color of his dark wavy hair, Dr. Felix Foxx sipped at a daiquiri from a glass of cut Baccarat crystal. He pressed a button on the partition between the front and rear seats.

“Any joggers?” he asked the chauffeur.

“No, sir.”

“Keep looking,” Foxx said in richly modulated tones, and switched the microphone off.

Ah, this was the life, he thought as he sniffed a rose in its Lalique bud vase. He finished his drink and set the glass back into the small lacquer bar built into the Rolls. He slid his hand over his $55 tie from Tripler and the flawlessly tailored lapels of his $1200 Lanvin suit. He looked down at his Botticelli shoes, gleaming a dark mahogany against the white plush of the carpeting.

A perfect life.

The rear speakers buzzed to attention. “Joggers, sir.”

Foxx’s eyes narrowed into hard little slits. “Where?”

“Ahead and to the left, Dr. Foxx.”

He peered through the darkened glass. Ahead, running alongside the road, were a man and woman dressed in running clothes, their Adidas sneakers kicking up the dust behind them. Their faces were flushed and glistening with sweat.

“Get into position,” he said.“

murphy

Warren Murphy (New Jersey, 13 september 1933)

 

De Duitstalige, Roemeense, schrijver en pastor Eginald Schlattner werd geboren in Arad op 13 september 1933. Hij groeide op in Fagaras – aan de voet van de Karpaten – en studeerde tot zijn uitzetting evangelische theologie in Cluj, gevolgd door wiskunde en hydrologie. In 1957 werd hij gearresteerd en in 1959 voor “het niet rapporteren van hoogverraad” veroordeeld. Na zijn vrijlating werkte hij als arbeider en later als ingenieur. Schlattner nam in 1973 opnieuw zijn theologische studies weer op. Hij was protestants dominee in Roşia nabij Sibiu tot aan zijn pensionering en werkte ook als gevangenis-kapelaan in Gherla. Zijn drie gepubliceerde romans behandelen op autobiografische wijze het leven van etnische groepen, vooral de Duitse minderheid, in Transsylvanië (deels ook in Banat aan de Zwarte Zee kust) tussen 1943 en het einde van de jaren 1950.

Uit: Rote Handschuhe

„Der kleine Mann steht hinten in der Zelle mit dem Rücken zu mir. In der Düsternis ist er kaum auszumachen. Seine Kleider muten altmodisch an. Er reicht mir die Hand, sagt leise: “Grüß Gott! Mein Name ist Rosmarin”, und tippt an die verwaschene Baskenmütze, “Anton Rosmarin aus Temesvar.” Er verbeugt sich.
“Sagen Sie mir nicht, seit wann Sie hier sind. Ich halte es keine Stunde mehr aus.” Als ich mich aufs Bett strecke, stelle ich am Strohsack fest, daß es eine andere Zelle ist als die von heute nacht.
“Liegen darfst nicht”, sagt er sanftmütig.
“Die müssen mich rauslassen. Es ist ein Mißverständnis.”
“Das glaubt im Anfang jeder Teifi”, flüstert er. “Jetzt aber tu aufstehn. Wenn der draußen dir sieht liegen, bestraft er dir, du wirst stehn in der Ecken auf einem Fuß: Storch heißt das. Ich kenn mich aus beim Wurschtkessel. Seit sechs Jahren bin ich hier.”
“Seit sechs Jahren! Wo, hier? In diesem Loch?”
“Hier in dieser Stuben nur seit sieben Monate. Aber allein.” Ich ziehe den Mantel über mein Gesicht und sage weinerlich aus dem Halbdunkel: “Ich will nichts wissen. Nicht seit wann. Nicht warum. Nichts, gar nichts. Verschonen Sie mich gefälligst.”
Er schiebt den Mantel von meinem Gesicht weg, sagt: “Aber bald bin ich frei, die letzten zwei Jahr schenken’s mir. Wenn ich tu kommen nach Haus”, er schluckt, wischt den Speichel von den Lippen, das einzig Glänzende in seinem fahlen Gesicht, “dann tritt ich in die Kuchel, dann sag ich: Mitzi, sag ich, da bin ich, jetzt will ich essen, essen will ich brânza? mit Zwiefel!” Dabei zerhackt er mit der rechten Hand die Luft. “So will ich die Zwiefel! Geschnitten finom. Und den Käs will ich in Stückerln. Und nachher erst tu ich fragen: Wo sein die Kinder? Die Emma und der Toni? Die erkennen mir sowieso nicht. Und dann leg ich die Mitzi überm Kucheltisch aufs Nudelbrett, und dann tut’s scheppern!” Pause. Er flüstert: “Meiner Seel, Sie sein ein rarer Vogel. Der gardian hat geglotzt herein, lange, und hat nichts krakeelt.”

schlattner

Eginald Schlattner (Arad, 13 september 1933)

 

De Duitse dichter en schrijver Johannes Poethen werd geboren in Wickrath op 13 september 1928.

Poethen bezocht scholen in Keulen, Weingarten en Malching in Opper-Beieren. In 1944 werd hij opgeroepen voor militaite dienst. Na de Tweede Wereldoorlog behaalde hij in 1948 het gymnasiumdiploma in Keulen en studeerde hij Germaanse filologie en klassieke filologie (met de nadruk op de Griekse mythologie) aan de Universiteit van Tübingen. Vanaf 1949 maakte hij verscheidene reizen naar Griekenland en andere mediterrane landen. Poethen leefde als freelance schrijver in Hirschau in Tübingen. Vanaf 1956 was hij een freelance medewerker van de Süddeutsche Rundfunk in Stuttgart. Van 1978 tot 1991 was hij hoofd van de afdeling voor Literatuur en Kunst bij dezelfde zender. Hij was een van de initiatiefnemers van het Stuttgarter Schriftstellerhaus. Poethen schreef vooral poëzie die aanvankelijk was beïnvloed door dichters als Eichendorff en Hölderlin. In de jaren zeventig nam Poethens werk een wending naar meer vrije vormen, waarin hij zich kritisch bezig hield met de problemen van de hedendaagse samenleving.

Hol über


Du nimmst dir was vor
wörter
wie sie jetzt kommen
schon haben sies in sich

setzen wir uns zusammen
bis es paßt

bis es ganz
für sich allein
da ist.

2

Dazu dies geflüster innen

plötzlich wieder
woanders her

als müßt ich sie erkennen
die lippen
wie sie sprächen
von außen mir zu

nicht mehr allein
in meinem körper
bloß ich.

 poethen

Johannes Poethen (13 september 1928 – 9 mei 2001)

 

De Nederlandse dichter, predikant en hoogleraarr Nicolaas Beets werd geboren op 13 september 1814 in Haarlem. Zie ook mijn blog van 13 september 2006 en ookmijn blog van 13 september 2008en ook mijn blog van 13 september 2009.

Uit: Camera Obscura

“De Hollandsche jongen is grof: fiksche knieën, fiksche knokkels. Hij is blank van vel, en kleurig van bloed. Zijn oogopslag is vrij; bij ’t brutale af. Liefst draagt hij zijn ooren buiten zijn pet. Zijn haar is van zondagmorgen half elf tot zaterdagavond, als hij naar bed gaat, in volkomen wanorde. Het overige van de week zit het goed. Krul zit er meestal niet heel veel in. Gekrulde haren, gekrulde zinnen! Maar sluik is het óók niet; sluik haar is voor gierigaards en benepen harten; dat zit niet in jongens; sluik haar krijgt men, geloof ik, eerst op zijn veertigste jaar. De Hollandsche jongen draagt zijn das liefst als een touwtje, en nog liever in ’t geheel niet; een blauw of schotsch-bont kieltje over zijn buis, een verstelde broek – dit laatste kenteeken gaat vast. In dees broek voert hij met zich – al wat de tijd opgeeft; dat wisselt af; knikkers, stuiters, ballen, een spijker, een aangebeten appel, een stukkend knipmes, een touwtje, drie centen, een kluit vischdeeg, een dolle kastanje, een stuk elastiek uit de bretel van zijn oudsten broer, een leeren zuiger om steenen mee uit den grond te trekken, een voetzoeker, een zakje met kokinjes, een grifje, een koperen knoop om heet te maken, een hazesprong, een stukje spiegelglas, enz. enz. alles opgestopt en in rust gehouden door een bonten zakdoek.

De Hollandsche jongen maakt in ’t voorjaar eene verzameling van uitgeblazen eieren; in het uithalen van nestjes geeft hij blijken van kracht en behendigheid, en misschien van den aanleg tot de zeevaart, ons volk eigen; in het inkoopen van vreemde soorten, bewijzen van onverstoorbare goede trouw; en in het verkwanselen van zijne doubletten, van vroegtijdigen Hollandschen handelsgeest. De Hollandsche jongen, het is waar, slaat zijne bokken hardvochtig, maar in ’t geven van roggebrood aan diezelfde dieren heeft hij zijns gelijken niet.

beets10

Nicolaas Beets (13 september 1814 – 13 maart 1903)
Tekening door L. Springer (1837)

 

De Franse dichter en schrijver Francis Yard werd geboren op 13 september 1873 in Boissaye / Seine-Maritime. Yard, waarvan de ouders een kleine boerderij ëxploiteerden groeide op in armoede. Toen hij zestien was schreef hij zijn eerste gedichten. Een erfenis stelde hem in staat op de leeftijd van 23 jaar naar Parijs te gaan, waar hij als „le poète de Chaumes“ bekend werd en in 1900 zijn eerste gedichtenbundel Dehors publiceerde. Van 1904 tot zijn pensionering in 1931 werkte Yard als leraar, het laatste aan de École Petit-Leroy in Rouen. Hij schreef ook gedichten beïnvloed door het Symbolisme. In de edities van de almanak Normand 1930 tot 1932, publiceerde hij short stories en verhalen. Naast een verzameling van legenden en verhalen uit de Normandische literatuur publiceerde Yard ook een taalkundig werk over de taal van zijn eigen regio

La danseuse aux mille pieds

La danseuse aux mille pieds
Qui revient quand on s’ennuie,
Lorsque les rondins mouillés,
Sur les deux chenets rouillés,
Pleurent noir comme la suie,

C’est la pluie,
C’est la pluie.

La danseuse aux mille pieds
Qui revient quand on s’ennuie,
Quand les beaux jours oubliés,
Dans les bois et les sentiers,
Pleurent l’hirondelle enfuie,

C’est la pluie,
C’est la pluie.

La danseuse aux mille pieds
Qui revient quand on s’ennuie,
Qui danse des jours entiers,
Dans nos âmes, sans pitié,
Le ballet des songeries,

C’est la pluie,
C’est la pluie.

La danseuse aux mille pieds
Qui revient quand on s’ennuie,
Quand les cœurs humiliés,
À l’automne résignés,
Se souviennent de la vie,

C’est la pluie,
C’est la pluie

 yard

Francis Yard (13 september 1873 – 28 februari 1947)

Beeld in Buchy (Seine-Maritime)

 

De Britse schrijver Roald Dahl werd geboren op 13 september 1916 in Llandalf, Zuid-Wales. Zie ook mijn blog van 13 september 2006 en ook mijn blog van 13 september 2008 en ook mijn blog van 13 september 2009.

Uit: Danny the Champion of the World

„WHEN I was four months old, my mother died suddenly and my father was left to look after me all by himself. This is how I looked at the time.
I had no brothers or sisters.
So all through my boyhood, from the age of four months onward, there was just us two, my father and me.
We lived in an old gypsy caravan behind a filling station. My father owned the filling station and the caravan and a small meadow behind, but that was about all he owned in the world. It was a very small filling station on a small country road surrounded by fields and woody hills.
While I was still a baby, my father washed me and fed me and changed my diapers and did all the millions of other things a mother normally does for her child. That is not an easy task for a man, especially when he has to earn his living at the same time by repairing automobile engines and serving customers with gasoline.
But my father didn’t seem to mind. I think that all the love he had felt for my mother when she was alive he now lavished upon me. During my early years, I never had a moment’s unhappiness or illness, and here I am on my fifth birthday.
I was now a scruffy little boy as you can see, with grease and oil all over me, but that was because I spent all day in the workshop helping my father with the automobiles.
The filling station itself had only two pumps. There was a wooden shed behind the pumps that served as an office. There was nothing in the office except an old table and a cash register to put the money into. It was one of those where you pressed a button and a bell rang and the drawer shot out with a terrific bang. I used to love that.
The square brick building to the right of the office was the workshop. My father built that himself with loving care, and it was the only really solid thing on the place. “We are engineers, you and I,” he used to say to me. “We earn our living by repairing engines and we can’t do good work in a rotten workshop.” It was a fine workshop, big enough to take one automobile comfortably and leave plenty of room around the sides for working. It had a telephone so that customers could ring up and arrange to bring their cars in for repair.“

dahl.jpg

Roald Dahl (13 september 1916 –  23 november 1990)

 

De Nederlandse wetenschapper en publicist, vrijdenker en anarchist Anton Constandse werd geboren in Brouwershaven op 13 september 1899. Zie ook mijn blog van 13 september 2006 en ook mijn blog van 13 september 2009.

Uit: Anarchisme van de daad. Filosofie der vrijheid

 “Een der oudste elementen van een cultuur is het diepe verlangen van een mens, zich te bevrijden van de dwang en het gezag, voorzover dit vreemd is aan zijn eigen wezen. Aangezien elk patroon der beschaving leidt tot onderdrukking van driften, begeerten en instincten, maar tevens tot beperking van iemands individuele mogelijkheden – wat overigens ook de krachten der natuur doen! – is de opstandigheid een onvermijdelijk gevolg van het leven in een gedwongen gemeenschap. Geen woord is dan ook zo geliefd als dat der vrijheid, hoewel het op zichzelf negatief van aard is: het drukt allereerst uit, wat de mens níet wil. Hetzelfde kan men zeggen van de term anarchie: gezagloosheid. In haar uiterste consequentie zou dit ideaal nauwelijks verenigbaar zijn met de vorming van een maatschappij. Vandaar dat bij een nadere positieve omschrijving van het nagestreefde doel de zin ervan wordt verzwakt tot die van een vrijwillig samenleven, en met name van een staatloze maatschappij.

Het is geen wonder dat aanvankelijk de neiging bestond, een ongewenst gezag te ontkennen uit hoofde van religieuze argumenten. Voordat de ervarings-wetenschap, de wijsbegeerte en de ethiek zich onafhankelijk konden ontwikkelen, was de religie dit alles ineen. Zij was symbool en mythe om uit te drukken, in verbeeldingen, hoe de mens zich de wereld voorstelt. In de chaotische droomwereld van goden en duivelen is hij echter niet alleen een angstig of hoopvol toeschouwer, is hij niet alleen schepsel, onderworpen aan ’t lot, maar ook schepper van verhoudingen, waarin hij zich kan handhaven. In tegenstelling tot de dieren is hij als ‘homo faber’ bij machte in te grijpen in de wereld, waarin hij leeft. Zelfs in de wereld der goden, die hij kan verbidden, met wie hij zich kan verzoenen, als zij hem bezocht hebben.”

constandse

Anton Constandse (13 september 1899 – 23 maart 1985)

 

De Engelse schrijver, journalist en literatuurcriticus John Boynton Priestley werd geboren in Bradford op 13 september 1894. Zie ook mijn blog van 13 september 2007

Uit: English Journey

„Southampton to Newcastle, Newcastle to Norwich: memories rose like milk coming to the boil. I had seen England. I had seen a lot of Englands. How many? At once, three disengaged themselves from the shifting mass. There was first, Old England, the country of the cathedrals and minsters and manor houses and inns, of parson and Squire; guide-book and quaint highways and byways England…

   Then, I decided, there is the nineteenth-century England, the industrial England of coal, iron, steel, cotton, wool, railways; of thousands of rows of little houses all alike, sham Gothic churches, square-faced chapels, Town Halls, Mechanics’ Institutes, mills, foundries, warehouses, refined watering-places, Pier Pavilions, Family and Commercial Hotels, Literary and Philosophical Societies, back-to-back houses, detached villas with monkey-trees, Grill Rooms, railway stations, slag-heaps and ‘tips’, dock roads, Refreshment Rooms, doss-houses, Unionist or Liberal Clubs, cindery waste ground, mill chimneys, slums, fried-fish shops, public-houses with red blinds, bethels in corrugated iron, good-class draper’s and confectioners’ shops, a cynically devastated countryside, sooty dismal little towns, and still sootier grim fortress-like cities. This England makes up the larger part of the Midlands and the North and exists everywhere; but it is not been added to and has no new life poured into it…

   The third England, I concluded, was the new post-war England, belonging far more to the age itself than to this particular island. America, I supposed, was its real birthplace. This is the England of arterial and by-pass roads, of filling stations and factories that look like exhibition buildings, of giant cinemas and dance-halls and cafes, bungalows with tiny garages, cocktail bars, Woolworths, motor-coaches, wireless, hiking, factory girls looking like actresses, greyhound racing and dirt tracks, swimming pools, and everything given away for cigarette coupons.’

priestley10

J. B. Priestley (13 september 1894 – 14 augustus 1984)

 

De Engelse dichter en toneelschrijver James Shirley werd geboren in Londen op 13 september 1596. Shirley werd opgeleid aan de Londense Merchant Taylors’ School en bezocht vervolgens St. John’s College in Oxford en St. Catherine’s Hall in Cambridge. Zijn eerste dichtwerk, Echo: or, The Unfortunate Lovers dateert uit 1618. Het is in zijn oorspronkelijke vorm verloren gegaan, maar aangenomen wordt dat het grotendeels gelijk is aan het romantische gedicht Narcissus, dat in 1646 werd uitgegeven. In 1620 werd Shirley Anglicaans geestelijke en van 1623 tot 1625 was hij hoofd van het gymnasium in St. Alban’s. Toen hij vervolgens rooms-katholiek werd, moest hij zijn positie opgeven. Hij verhuisde naar Londen en voorzag in zijn onderhoud door te gaan schrijven voor het toneel. In de relatief korte periode tussen 1625 en 1642, het jaar waarin de theaters op last van het parlement werden gesloten, was hij zeer productief en realiseerde hij meer dan 30 stukken. Door deze enorme productie werd hij een van de belangrijkste schrijvers ten tijde van Karel I.

Death’s Final Conquest

The glories of our birth and state
Are shadows, not substantial things;
There is no armour against fate:
Death lays his icy hands on kings;
Sceptre and crown
Must tumble down,
And in the dust be equal made
With the poor crooked scythe and spade.

Some men with swords reap the field,
And plant fresh laurels where they kill;
But their strong nerves at last must yield;
They tame but one another still:
Early or late
They stoop to fate,
And must give up their murmuring breath,
When they, pale captives, creep to death.

The garlands wither on your brow,
Then boast no more your mighty deeds;
Upon death’s purple altar now,
See where the victor victim bleeds:
All heads must come
To the cold tomb,
Only the actions of the just
Smell sweet and blossom in the dust.

 shirly10

James Shirley (13 september 1596 – 29 oktober 1666)

Tõnu Õnnepalu, Julian Tuwim, Nicolaas Beets, Roald Dahl, Anton Constandse, J. B. Priestley

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin.

Uit: Freedom as a Border State of Mind

„There are some rare moments in the time, while freedom emerges. If we want to be more grandiloquent we may call time the History. Or, speaking about someone’s personal life, we may call it Destiny. Those moments, political and psychological, are perhaps the most suitable for writing. I mean the real writing, which is always the emerging of something unexpected, something new, as in the end of the Baudelaire’s poem Le Voyage.

It is a long poem, which starts with an image of a child dreaming on the maps of seas and continents. The world under the lamp of childhood is huge and without borders. And then the old poet says (well, he wasn’t this old in fact – perhaps as old as I’m now, but, like he says in another poem – Le Spleen – J’ai plus des souvenirs que si j’avais mille ans – I have more memories than I would have at the age of thousand years), so, he says: how little is world in the eyes of memory!

For a child the potential of possibilities, the latent freedom is in it’s maximal rate. Then, during the life, the doors of unused possibilities are closing, one by one. The hungry dreaming has been replaced by searching of real sensations, then by dullness, boredom and spleen – the famous ennui. As the potential of freedom has been used up, the life becomes to be felt like a prison. The trials of escape from this prison become more and more violent. As the poet says in another poem, the boredom – ennui – is the worst of all vices, the most powerful source of evil. A bored human being may – just to escape from his own prison – destroy the world, kill and torture.

Or destroy himself. The last part of the poem, which closes the whole book, evokes the Death as ultimate liberator and ultimate door into the unknown and the last remaining possibility for something new. This absurd hope tells us about the inner feelings of the poet, who’s sources of creation are like drying up and who doesn’t find his former freedom any more. So was the freedom, the childhood’s borderless world just an illusion?“

 

Õnnepalu

Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

 

De Poolse dichter Julian Tuwim werd geboren in Łódź op 13 september 1894.

 

The Dancing Socrates 

 

I roast in the sun, old wretch…

I lie, and yawn, I stretch.

Old am I, but full of pep:

When I take a slug from the cup

I sing.

My ancient bones bask in the sun’s glow,

And my curly, wise, grey head.

In that wise head, like woods in spring

Hums and hums a wiser wine.

Eternal thoughts flow and flow,

Like time

 

 

tuwim2

Julian Tuwim (13 september 1894 – 27 december 1953)

 

De Nederlandse dichter, predikant en hoogleraarr Nicolaas Beets werd geboren op 13 september 1814 in Haarlem. Voor onderstaande schrijvers zie ook mijn blog van 13 september 2006.

Uit: Uit: Camera Obscura

 

En wezenlijk, de Hollandsche jongens zijn een aardig slag. Ik zeg dit niet met achterstelling, veel min verachting, van de Duitsche, of Fransche knapen, aangezien ik het genoegen niet heb andere dan Hollandsche te kennen. Ik zal alles gelooven wat Potgieter, in zijn tweede deel van ‘het Noorden’, over de Zweedsche, en wat Wap in het tweede deel van zijne ‘Reis naar Rome’, over de Italiaansche in ’t midden zal brengen; maar zoolang zij er van zwijgen, houd ik het met onze eigene goed-gebouwde, roodwangige, sterkbeenige en, ondanks de veete tegen de Belgen, voor ’t grootst gedeelte blauwgekielde spes patriae.

De Hollandsche jongen; – maar vooraf moet ik u zeggen, mevrouw! dat ik niet spreek van uw bleekneuzig eenig zoontje, met blauwe kringen onder de oogen; want met al het wonderbaarlijke van zijn vroege ontwikkeling, acht ik hem geen zier. Vooreerst: gij maakt te veel werk van zijn haar, dat gij volstrekt wilt laten krullen; en ten andere: gij zijt te sentimenteel in het kiezen van zijn pet, die alleen geschikt is om voor oom en tante te worden afgenomen, maar volstrekt hinderlijk en onverdragelijk bij het oplaten van vliegers en het spelen van krijgertje, – twee lieve spelen, mevrouw, die u ed. te wild vindt. Ten derde, heeft u ed., geloof ik, te veel boeken over de opvoeding gelezen, om een enkel kind goed op te voeden. Ten vierde, laat gij hem doosjes leeren plakken en nuffige knipsels maken. Ten vijfde zijn er zeven dingen te veel, die hij niet eten mag. En ten zesde, knort u ed. als zijn handen vuil zijn en zijn knie door de pijpen van zijn pantalon komt kijken; maar hoe zal hij dan ooit vorderingen kunnen maken in ’t ootje-knikkeren? of de betrekkelijke kracht van een schoffel en een klap leeren berekenen? – ik verzeker u dat hij nagelt, mevrouw! een nagelaar is hij, en een nagelaar zal hij blijven: – wat kan de maatschappij goeds of edels verwachten van een nagelaar? Ook draagt hij witte kousen met lage schoentjes: dat is ongehoord. Weet u ed. wat u ed. van uw lief Fransje maakt? 1. een gluiper; 2. een klikspaan; 3. een geniepigerd; 4. een bloodaard; 5… Och lieve mevrouw! geef den jongen een andere pet, een broek met diepe zakken, en ferme rijglaarzen, en laat hij mij nooit onder de oogen komen zonder een buil of een schram, – hij zal een groot man worden”.

 

Beets

Nicolaas Beets (13 september 1814 – 13 maart 1903)
Borstbeeld, gemaakt door Cornelis Beets

 

De Britse schrijver Roald Dahl werd geboren op 13 september 1916 in Llandalf, Zuid-Wales.

 

Cinderella (Fragment)

 

I guess you think you know this story.

You don’t. The real one’s much more gory.

The phony one, the one you know,

Was cooked up years and years ago,

And made to sound all soft and sappy

just to keep the children happy.

Mind you, they got the first bit right,

The bit where, in the dead of night,

The Ugly Sisters, jewels and all,

Departed for the Palace Ball,

While darling little Cinderella

Was locked up in the slimy cellar,

Where rats who wanted things to eat

Began to nibble at her feet.

She bellowed, “Help!” and “Let me out!”

The Magic Fairy heard her shout.

Appearing in a blaze of light,

She said, “My dear, are you all right?” ‘

All right?” cried Cindy. “Can’t you see

I feel as rotten as can be!”

 

She beat her fist against the wall,

And shouted, “Get me to the Ball!

There is a Disco at the Palace!

The rest have gone and I am jalous!

I want a dress! I want a coach!

And earrings and a diamond brooch!

And silver slippers, two of those!

And lovely nylon pantyhose!

Thereafter it will be a cinch

To hook the handsome Royal Prince!”

The Fairy said, “Hang on a tick.”

She gave her Wand a mighty flick

And quickly, in no time at all,

Cindy was at the Palace Ball!

It made the Ugly Sisters wince

 

Roald Dahl

Roald Dahl (13 september 1916 –  23 november 1990)

 

De Nederlandse wetenschapper en publicist, vrijdenker en anarchist Anton Constandse werd geboren in Brouwershaven op 13 september 1899.

 

Uit: Het terrorisme

 

„De bloedige onderdrukking van de Parijse Commune en de wrede taferelen van officiële moord op weerloze socialisten hebben een diepe indruk gemaakt op de revolutionairen van het laatste gedeelte der vorige eeuw. Nimmer scheen tegengeweld zo geoorloofd als bij het verweer tegen standen en klassen die op zo tirannieke wijze hadden gewoed. Men vergete niet dat de ‘tirannenmoord’ op velerlei gronden door uiteenlopende richtingen was goedgekeurd, en dat het christendom zich daarbij niet onderscheidde van politieke stromingen. Talloos was het aantal koningsmoordenaars (‘régicides’) geweest wier daden verontschuldigd waren geworden. De man die de laatste en dodende aanslag had gepleegd op Willem de Zwijger, Balthazar Gerards, voltooide een goddelijk geachte opdracht. Toen in 1610 de Franse koning Henri IV van het leven werd beroofd door Ravaillac, wilde deze laatste de gewezen protestantse monarch treffen, die nog als beschermer der hugenoten werd beschouwd. Nadat in 1793 Charlotte Corday de revolutionaire leider Marat had doodgestoken (door haar beschouwd als een tiran) had zij gezegd: ‘Ik heb één man gedood om honderdduizenden te redden.’ Hoewel de meeste politieke moorden – men denke aan de tijd der Renaissance, Reformatie en Contrareformatie – door leden van de overheid zijn gepleegd, is de liquidatie van een dictator door het nageslacht bijna altijd verdedigd als een begrijpelijke en vaak heilzame daad.

Deze opvatting werd in de negentiende eeuw versterkt door de berichten, die uit het absolutistisch geregeerde Rusland kwamen. Na 1848, toen de tsaar had ingegrepen om de Hongaarse opstand te helpen neerslaan; na 1863 toen wederom een Poolse revolutie was onderdrukt; na de massa-arrestaties en verbanningen van Russische revolutionairen gold het ook in het Westen als onvermijdelijk dat aanslagen nog de enig mogelijke vorm waren van noodzakelijk verzet. De invloed van Alexander Herzen, met wie Bakoenin (na zijn ontsnapping uit Siberië) enige jaren had samengewerkt, was voornamelijk ideologisch, gericht op een vaag democratisch socialisme. Hij keerde zich in beginsel tegen het revolutionaire geweld. ‘Wie niet wil dat de beschaving wordt gevestigd met de knoet, mag de bevrijding niet willen bereiken met de guillotine.’ Maar wel riep hij op christelijke wijze herhaaldelijk het beeld op van een bloedige Apocalyps, een Wereldondergang waaruit de nieuwe orde geboren zou worden.“

 

constandse2

Anton Constandse (13 september 1899 – 23 maart 1985)
Portret door Jan Wiegers

 

Zie voor alle bovenstaande schrijvers ook mijn blog van 13 september 2008.

 

 

De Engelse schrijver, journalist en literatuurcriticus John Boynton Priestley werd geboren in Bradford op 13 september 1894. Zie ook mijn blog van 13 september 2007.

 

J. B. Priestley, Julian Tuwim, Tõnu Õnnepalu, Nicolaas Beets, Roald Dahl, Anton Constandse

De Engelse schrijver, journalist en literatuurcriticus John Boynton Priestley werd geboren in Bradford op 13 september 1894. Zie ook mijn blog van 13 september 2007.

Uit: An Inspector Calls and Other Plays

 

“SHEILA: How did you come to know this girl, Eva Smith?

GERALD: I didn’t

SHEILA: Daisy Renton then – it’s the same thing.

GERALD: Why should I have known her?

SHEILA: Oh, don’t be stupid. We haven’t much time. You gave yourself away as soon as he mentioned her name.

GERALD: All right. I knew her. Let’s leave it at that.

SHEILA: We can’t leave it at that.

GERALD: [approaching her] Now listen, darling –

SHEILA: No, that’s no use. You not only knew her, but you knew her very well. Otherwise, you wouldn’t look so guilty about it. When did you first get to know her? [He does not reply.] Was it after she left Milwards? When she changed her name, as he said, and began to live a different sort of life? Were you seeing her last spring and summer, during that time when you hardly came near me and said you were so busy? Were you? [He does not reply but looks at her.] Yes, of course you were.

GERALD: I’m sorry, Sheila. But it was all over and done with last summer. I hadn’t set eyes on the girl for at least six months. I don’t come into this suicide business.

SHEILA: I thought I didn’t, half an hour ago.

GERALD: You don’t. Neither of us does. So – for God’s sake – don’t say anything to the Inspector.

SHEILA: About you and this girl?

GERALD:Yes. We can keep it from him.

SHEILA: [laughs rather hysterically] Why – you fool – he knows. Of course he knows. And I hate to think how much he knows that we don’t know yet. You’ll see. You’ll see. [She looks at him almost in triumph] [He looks crushed. The door slowly opens and the INSPECTOR appears, looking steadily and searchingly at them.]

INSPECTOR: Well?”

 

priestley

J. B. Priestley (13 september 1894 – 14 augustus 1984)

 

De Poolse dichter Julian Tuwim werd geboren in Łódź op 13 september 1894. Zie ook mijn blog van 13 september 2007.

 

The Locomotive

A big locomotive has pulled into town,
Heavy, humungus, with sweat rolling down,
A plump jumbo olive.
Huffing and puffing and panting and smelly,
Fire belches forth from her fat cast iron belly.

Poof, how she’s burning,
Oof, how she’s boiling,
Puff, how she’s churning,
Huff, how she’s toiling.
She’s fully exhausted and all out of breath,
Yet the coalman continues to stoke her to death.

Numerous wagons she tugs down the track:
Iron and steel monsters hitched up to her back,
All filled with people and other things too:
The first carries cattle, then horses not few;
The third car with corpulent people is filled,
Eating fat frankfurters all freshly grilled.
The fourth car is packed to the hilt with bananas,
The fifth has a cargo of six grand pi-an-as.
The sixth wagon carries a cannon of steel,
With heavy iron girders beneath every wheel.
The seventh has tables, oak cupboards with plates,
While an elephant, bear, two giraffes fill the eighth.
The ninth contains nothing but well-fattened swine,
In the tenth: bags and boxes, now isn’t that fine?

There must be at least forty cars in a row,
And what they all carry — I simply don’t know:

But if one thousand athletes, with muscles of steel,
Each ate one thousand cutlets in one giant meal,
And each one exerted as much as he could,
They’d never quite manage to lift such a load.

First a toot!
Then a hoot!
Steam is churning,
Wheels are turning!

More slowly – than turtles – with freight – on their – backs,
The drowsy – steam engine – sets off – down the tracks.
She chugs and she tugs at her wagons with strain,
As wheel after wheel slowly turns on the train.
She doubles her effort and quickens her pace,
And rambles and scrambles to keep up the race.
Oh whither, oh whither? go forward at will,
And chug along over the bridge, up the hill,
Through mountains and tunnels and meadows and woods,
Now hurry, now hurry, deliver your goods.
Keep up your tempo, now push along, push along,
Chug along, tug along, tug along, chug along
Lightly and sprightly she carries her freight
Like a ping-pong ball bouncing without any weight,
Not heavy equipment exhausted to death,
But a little tin toy, just a light puff of breath.
Oh whither, oh whither, you’ll tell me, I trust,
What is it, what is it that gives you your thrust?
What gives you momentum to roll down the track?
It’s hot steam that gives me my clickety-clack.
Hot steam from the boiler through tubes to the pistons,
The pistons then push at the wheels from short distance,
They drive and they push, and the train starts a-swooshin’
‘Cuz steam on the pistons keeps pushin’ and pushin’;
The wheels start a rattlin’, clatterin’, chatterin’
Chug along, tug along, chug along, tug along! . . . .

 

Julian_tuwim

Julian Tuwim (13 september 1894 – 27 december 1953)

 

 

De Estische dichter, schrijver en vertaler Tõnu Õnnepalu werd geboren op 13 september 1962 in Tallin. Zie ook mijn blog van 13 september 2007.

 

Uit: Hasso Krull, an anarchist winter poet

 

Hasso Krull is a winter poet. I’m not saying this merely out of opportunism – his latest and much acclaimed collection of poetry (2006) was titled Winter. As Hasso’s contemporary, indeed almost the same age, I also remember his first. That was called winter too. Although not literally, and it wasn’t even Hasso Krull’s book. The author was Max Harnoon, a portrait of Hasso as a very young man (in 1986) and the title was Black-white. Which is more or less the same. Black-white, winter.
It is fascinating to draw a line of tension between a poet’s first and last (so far) collections of poetry. The first book already contains everything, and the latest shows what has become of all that. Talking about winter, which in the northern parts up here is inevitably also black-white (if there is no snow, then just black), I am not just juggling with words. There is something much more here: the main tone. And it is wintery. Maybe I would not remember or be so certain, but as it happens I wrote a review of that first book, in the form of a poem, because it inspired me. In 1986, the book was something truly new, truly contemporary. In that poetic review, as I recall, winter dominated. Just like at the end of the book by that young man Max Harnoon (Hasso never used this, or any other pseudonym, again). The next to the last poem, White and pure world, white and pure, has the lines:

only thee, winter,
can bridge all that exists

What intimacy: thee, winter! And the idea that winter is something that joi
ns rather than separating, is a refuge and not an enemy. Although the poem contains references to death (Lethe and Styx), as indeed does the whole book, a very young poet always talks about death. At 42, Hasso Krull no longer mentions death in his Winter, at least not quite so directly. 42-year-old Hasso is naturally more vital, less symbolic and airy than 22-year-old Max. And much more social, although this word has become rather pointless and even repulsive from its overuse in poetry. The so-called ‘social’ poetry is often nothing but a weird neo-Stalinism, flat newspaperish ‘social criticism’, for some reason liked by some festivals, critics and naturally the press – in a word, it is just a banal ‘bazaar joke’ and not poetry in the lofty sense of the word, which was still taken for granted in Estonia in 1986. The inner seriousness (without however being overtly serious, as there is plenty of quiet humour in it) of Hasso’s poetry might partly be a historical legacy of Estonian resistance culture, where we grew up and where poetry was, incidentally, always social, i.e. political, even the ‘purest’ nature poetry, and perhaps that especially…”

 

Onnepalu

Tõnu Õnnepalu (Tallin, 13 september 1962)

 

De Nederlandse dichter, predikant en hoogleraar Nicolaas Beets werd geboren op 13 september 1814 in Haarlem. Zie ook mijn blog van 13 september 2006.

 

Uit: Camera Obscura

 

Beste Hildebrand!

Ik verneem met een zeker genoegen, dat er van tijd tot tijd iets van u gedrukt wordt; met een zeker genoegen, zeg ik; want wij hebben nog samen school gegaan. Ik heb toen altijd wel gedacht dat er wat in u zat, maar ik wist niet of er ooit wat uit u komen zou. Mijn vader zegt evenwel dat hij dat altijd voorspeld heeft, ofschoon ik er mij niets van herinner, maar wel weet ik dat ik driemaal een hekel aan u gehad heb, omdat mijn vader u tot een voorbeeld van goed oppassen nam, en ik wist dat ge ook wel een kattekwaad deedt, Hildje! Denk maar eens aan de klapdeur van het Bonte Kalfje, die alle morgens om halftien en iedere namiddag om drie uren werd opgengetrokken dat de bel rammelde, een kwartier lang, als het Franse gebed al lang op school was voorgelezen. – Maar dat daargelaten, vriend; ik hoor dat gij weer iets op de pers hebt, en gij zult mij, op grond van heel goede kennis, wel vergunnen willen, u enige raadgevingen mede te delen. Ik ken mensen, die dat veel liever doen bij wijze van recensiën; daar zijn er, die de kopij onberispelijk en het gedrukte boek allerdolst vinden; maar ik hou van die methode niet, en kom liever met mijn raad voorop.

Eerst echter wilde ik u vragen, ronduit vragen, of gij een humorist zijt? Ik denk het half, omdat het tegenwoordig zo ijselijk aan de orde is. Kijk Hildebrand, als gij een humorist waart, dat zou me lelijk spijten; ik zou haast zeggen, schoon mijn hart er bij breekt: – als gij een humorist zijn, Hildebrand, leg drie stuivers uit, koop een touw, en … Maar gij zijt immers geen humorist, mijn waarde! O zeg, dat gij het niet zijt.

Daar is tegenwoordig zulk een ontzettende comsumptie van humor, mijn vriend, dat dit artikel verschrikkelijk duur moet geworden zijn en dan ook bij gevolg akelig wordt vervalst.

Ik ben overtuigd dat er in iedere kerk, de dominee meegerekend, meer dan honderd humoristen bijeen zijn. Men komt in geen koffiehuis, men rijdt in geen diligence, ja wat meer is: men zit in geen ‘bijwagen’ zonder een humorist. Het hele land is er van vergiftigd: humoristen op rijm; humoristen in proza; geleerde humoristen; huiselijke humoristen; hoge humoristen; lage humoristen; hybridische hum
oristen; bloempjes-humoristen; tekst-humoristen; sprookjes humoristen; vrouwenhatende en vrouwenflemende humoristen; sentimentele humoristen; ongelikte humoristen; gedachte denkende humoristen; boek-, recensie-, mengelwerk-, brief-, voorrede-, titelblad-humoristen; humoristen, die op de grote lui schelden en verklaren dat die geen greintje gevoel hebben, omdat ze een knecht hebben met galons aan de rok, en een spelende pendule; humoristen, die het met bedelaars houden in de boeken, en ze naar Frederiksoord helpen sturen in de Maatschappij van Weldadigheid; reizende humoristen; huiszittende humoristen; tuin- en priëeltje-humoristen, wier vrouwen aan iets ander bezig zijn, terwijl
zij humoriseren; en dan eindelijk de hele simpele plattelandshumoristen, schoon ze allegaar wel een deel van simpelheid weg hebben, in deze manier: ‘je zoudt wel denken dat ik helemaal onnozel was, maar ’t is allemaal lievigheid!’ Ik spreek niet van de hele grappige, de zee onfeilbare, en de zeer onduidelijke humoristen…. “

 

Beets

Nicolaas Beets (13 september 1814 –  13 maart 1903)

 

Voor onderstaande schrijvers zie ook mijn blog van 13 september 2006.

 De Britse schrijver Roald Dahl werd geboren op 13 september 1916 in Llandalf, Zuid-Wales.

De Nederlandse wetenschapper en publicist, vrijdenker en anarchist Anton Constandse werd geboren in Brouwershaven op 13 september 1899.