Douglas Adams, Karl Krolow, Josef Martin Bauer, Georg Maurer, Leena Lehtolainen, Ernst Wichert, Torquato Tasso

De Engelse schrijver Douglas Noel Adams werd geboren in Cambridge op 11 maart 1952.. Hij ging in Essex naar school (Brentwood Prep school) en studeerde in Cambridge op St. Johns College, waar hij zonder succes bij de bekende studententheatergroep the Footlights, broedplaats van televisietalent, probeerde te komen. Hij heeft een groot aantal baantjes gehad, waaronder ziekenhuisbode, schurenbouwer, kippenschuurschoonmaker, lijfwacht voor een Arabische familie, radioproducent en scriptredacteur van Doctor Who (drie afleveringen staan op zijn naam). Ook heeft hij met Graham Chapman van Monty Python samengewerkt en wordt in de credits van een van de afleveringen daarvan vermeld.Hij is het bekendst geworden door zijn hoorspel en boek The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy (HHGTTG), in het Nederlands uitgekomen als Het Transgalactisch Liftershandboek. Van HHGTTG is een interactieve computerspelversie verschenen in 1984.

 

Uit: Hitchhikers Guide to the Galaxy

 

“Ford tumbled through the open air in a cloud of glass splinters and chair parts. Again, he hadn’t really thought things through, really, and was just playing it by ear, buying time. At times of major crisis he found it was often quite helpful to have his life flash before his eyes. It gave him a chance to reflect on things, see things in some sort of perspective, and it sometimes furnished him with a vital clue as to what to do next.

 

There was the ground rushing up to meet him at 30 feet per second per second, but he would, he thought, deal with that problem when he got to it. First things first.

 

Ah, here it came. His childhood. Hum drum stuff, he’d been through it all before. Images flashed by. Boring times on Betelgeuse Five. Zaphod Beeblebrox as a kid. Yes he knew all that. He wished he had some kind of fast forward in his brain. His seventh birthday party, being given his first towel. Come on, come on.

 

He was twisting and turning downwards, the outside air at this height a cold shock to his lungs. Trying not to inhale glass.

 

Early voyages to other planets. Oh for Zark’s sake, this was like some sort of bloody travelogue documentary before the main feature. First beginning to work for the Guide.”

 

Adams

Douglas Adams (11 maart 1952 – 11 mei 2001)

 

De Duitse dichter Karl Krolow werd geboren op 11 maart 1915 in Hannover. Van 1935 tot 1942 studeerde hij germanistiek, romanistiek, filosofie en kunstgeschiedenis in Göttingen en Breslau. Vanaf 1942 werkte hij als zelfstandig schrijver. Al in de jaren vijftig gold Krolow als een van de belangrijkste dichters van na de oorlog. Hij schreef ook proza en vertaalde uit het Frans en het Spaans.

 

Liebesgedicht

Mit halber Stimme rede ich zu dir:
Wirst du mich hören hinter den bitteren Kräutergesicht
Des Mondes, der zerfällt?
Unter der himmlischen Schönheit der Luft,
Wenn es Tag wird,
Die Frühe ein rötlicher Fisch mit bebender Flosse?

Du bist schön.
Ich sage es den Feldern voll grüner Pastinaken.
Kühl und trocken ist deine Haut. Ich sage es
Zwischen den Häuserwürfeln dieser Stadt, in der ich lebe.
Dein Blick – sanft und sicher wie der eines Vogels.
Ich sage es dem schwingenden Wind.
Dein Nacken – hörst du – ist aus Luft,
Die wie eine Taube durch die Maschen des blauen Laubes schlüpft.

Du hebst dein Gesicht.
An der Ziegelmauer erscheint es noch einmal als Schatten.
Schön bist du. Du bist schön.
Wasserkühl war mein Schlaf an deiner Seite.
Mit halber Stimme rede ich zu dir.
Und die Nacht zerbricht wie, Soda, schwarz und blau.

 

 

Finger

Finger sind immer schwerer zu halten,
gehen gern auf die Suche
nach einem Einmaleins,
statt auf dem Scheitel
des Windes zu ruhen.
Spielen mit Zahlen über zehn
und lassen die Mandolinen sterben,
die sie so sanft
zu zupfen wussten.
Nur drohen können sie noch
wie in alter Zeit,
als sie nicht daran dachten,
sich in der Algebra
zu üben.

krolow_cd_gr

Karl Krolow (11 maart 1915 – 21 juni 1999)

 

De Duitse schrijver Josef Martin Bauer werd geboren op 11 maart 1901 in Taufkirchen. Hij studeerde theologie met de bedoeling priester te worden, maar brak deze studie af. Hij had daarna verschillende baantjes totdat hij in 1927 redacteur werd bij een lokale krant. In zijn bekendste roman „So weit die Füße tragen“ vertelt hij het ware verhaal van een militair die terugkeert uit Rusland na de oorlog. Clemes Forell (in werkelijkheid de officier van de Wehrmacht Cornelius Rost) vluchtte uit een kamp in de Goelagarchipel. In een toch van meer dan 14.000 kilometer, vol risico’s en avonturen bereikte hij na drie jaar Perzië en kwam van daaruit  in 1952 weer in Duitsland. Het boek werd verfilmd en vertaald in twaalf talen. In 1958 verscheen een tweede grote roman van hem: Kranich mit dem Stein.

 

Uit: Kranich mit dem Stein

 

„Als der Bischof aber den jungen Priester erst einmal in Prüfung genommen hatte, nicht etwa um zu erfahren, wie hoch der Tornister dieses Fahnenjunkers aus Rom mit Wissen und Gelehrsamkeit bepackt war, fand er Vergnügen an dem herrlich exerzierten Klingenwechsel, denn es blieb nicht nur der Takt zu bewundern, mit dem dieser wie zum Fechten ganz eng gekleidete Kavalier die Treffer lediglich mit einem leisen Antupfen markierte, sondern mehr noch die tief unterbaute Gläubigkeit, in die alles Wissen aus den römischen Jahren nur unter der einzigen Zweckbestimmung eingegossen schien, bis in die letzten Poren alles zu schließen und zu durchdringen, bis jeder noch so hohe Turm darauf sicher stand.“

 

Bauer

Josef Martin Bauer (11 maart 1901 – 15 maart 1970)

 

De Duitse dichter en essayist Georg Maurer werd geboren op 11 maart 1907 in Siebenburgen (Roemenië). Hij kwam in 1926 naar Duitsland en studeerde tot 1932 kunstgeschiedenis, germanistiek en filosofie in Leipzig en Berlijn. In WO II was hij soldaat. Daarna was hij docent en hoogleraar aan het Institut für Literatur “Johannes R. Becher”.

 

Froher Morgen

Streckt euch, Zweige, erwacht!
Ich habe ein Ei gegessen und weißes Brot.
Mein ganzer Leib lacht.
Die Nachtsorgen sind tot.

Ich bin aus den Nachtsorgen gekrochen
wie ein Vogel aus dem Ei.
Ich habe die Schale durchbrochen
und spaziere jetzt frei.

Ich weiß jetzt, was die Hühner wissen,
wenn sie picken.
Ich weiß, wen die Raben grüßen,
wenn sie mit dem Kopfe nicken.

Maurer

Georg Maurer (11 maart 1907 – 4 augustus 1971)

 

De Finse schrijfster Leena Lehtolainen werd geboren op 11 maart 1964 in Vesanto. Leena Lehtolainen is een van de populairste thrillerauteurs in Finland. Daarnaast is zij in Helsinki werkzaam als criticus en literatuurwetenschapper. In zowel 1996 als 1997 ontrving Lehtolainen voor haar werk de Finse Gouden Strop. Haar boeken zijn inmiddels in zes talen vertaald en worden door een steeds groter publiek gelezen.

 

Uit: Kupferglanz

Ich hatte immer schon ein gutes Geruchsgedächtnis. Noch nach Jahren kann ich mir den Duft eines Ortes oder eines Menschen in Erinnerung rufen. Wenn ich an den Frühling denke, fällt mir das lockende Aroma der feuchten Erde ein, den Herbst erkenne ich am schweren, melancholischen Dunst des nassen Laubs.
Bei Ostwind stieg von der Abraumhalde des Bergwerks, die von allen Plörre genannt wurde, der bittere Geruch von Schwefel und Kupfer auf und legte sich über Arpikylä. Keine Frage, ich war wieder in meiner Heimatstadt, die ich mit neunzehn, vor gut zehn Jahren, hinter mir gelassen hatte. Als ich noch hier lebte, hatte ich den Geruch kaum wahrgenommen. Damals war mir auch nicht aufgefallen, wie majestätisch der graue, steinerne Turm das Profil der Stadt beherrschte.
Als ich jetzt die Hauptstraße entlangging, hing der Turm über der Stadt wie ein großes graues Gespenst, gleichzeitig schw
erelos und bedrückend. Der Hügel, auf dem er stand, glänzte kupfern; die leuchtende Farbe unterstrich die drohende Finsterkeit des Turms. Ich konnte nicht anders – ich musste den Blick abwenden, den klaren Himmel anschauen und die grünenden Birken unterhalb des Hügels. Und mich fragen, was in aller Welt mich hierher zurückgeführt hatte.

Ich hatte sogar schon angefangen, mich in Arpikylä einzugewöhnen. Ich war ja nicht für immer zurückgekommen, nur für ein halbes Jahr, und davon hatte ich die ersten zwei Monate schon hinter mir.
So allmählich gewöhnte ich mich daran, dass das Leben mich ohne Vorwarnung von einem Ort an den nächsten warf. Vor gut einem Jahr hatte ich das Juraexamen abgelegt und in einer kleinen Anwaltskanzlei in Tapiola einen Job gefunden. Anfangs ließ sich alles ganz gut an, aber nach und nach kamen mir die Vorgänge in der Kanzlei immer verdächtiger vor. Während des Weihnachtsurlaubs hatte ich beschlossen, risikofreudig zu sein und zu kündigen, aber gerade da bekam der Chef und Hauptteilhaber einen Herzinfarkt und starb. Bei der Nachlassabwicklung stellte sich heraus, dass die Kanzlei konkursreif war. Die Firma wurde verkauft, und ich stand mit einer Kündigung und ein paar Monatsgehältern Abfindung da.“

 

Lehtolainen

Leena Lehtolainen (Vesanto, 11 maart 1964)

 

De Duitse schrijver Ernst Wichert werd geboren op 11 maart 1831 in Insterburg. Na zijn rechtenstudie in Königsberg werd hij in 1860 rechter in Prökuls (Nu Litouwen). In 1877 kwam hij terug in Königsberg, waar hij „Oberlandesgerichtsrat“ werd. Vanaf 1888 was hij „Kammergerichtsrat“ in Berlijn. In 1896 ging hij als „Geheimer Justizrat“ met pensioen. De dichter en jurist was medeuitgever van de Altpreußischen Monatsschrift. Wichert heeft 34 toneelstukken, 28 romans en 15 boeken met novellen geschreven. Zijn werk levert een cultuurhistorisch authentiek beeld van de 19e eeuw.

 

Der Schaktarp

 

„Es ist ein gar merkwürdiger Strich Landes, der sich, entlang dem Kurischen Haff, zwischen den Ausflüssen des mächtigen Memelstromes – bekanntlich in dem benachbarten Rußland »Niemen« geheißen – dahinzieht. Der Nemonien, die Gilge, die Ruß sind selbst breite Ströme, und durch das Flachland zwischen ihnen ziehen sich in großer Zahl andere Wasserläufe, teils ebenfalls in das Haff einmündend, teils jene miteinander verbindend, teils mit breitem Anlauf sich abzweigend und plötzlich in einem Schilfsee stagnierend. Geradlinige Kanäle, von Menschenhand zur Beseitigung der Gefahren der Schiffahrt auf dem oft stürmischen Kurischen Haff angelegt, schneiden sie in der Richtung nach Norden. Wassergräben, für den Sprung eines kräftigen Mannes oft nicht zu breit, ziehen sich gleich langen Fäden eines Spinnennetzes überall in die Wiesen und Wälder hinein. Wer von einem Ort zum andern will, besteigt eines der langen Boote mit flachem Boden, die in der Nähe jedes Hauses angekettet oder halb auf Land gezogen liegen, und die Häuser selbst stehen vielfach auf frei vortretenden Pfahlrosten, die sie gegen die Überschwemmung und den Eisgang im Frühjahr zu schützen haben.“

 

Wichert

Ernst Wichert (11 maart 1831 – 21 januari 1902)
Boekomslag (Geen foto beschikbaar)

 

De Italiaanse dichter Torquato Tasso werd geboren op 11 maart 1544 in Sorrento bij Napels. Hij was dichter aan het hof van Ferrara. Tasso oefende grote invloed op de letteren van West-Europa, door zijn heldendicht Het Bevrijde Jeruzalem en door zijn pastorale Aminta uit 1575, het voorbeeld van het herdersspel in heel West-Europa, o.a. van Vondels Leeuwendalers. Het heldendicht werd door Joan Dullaert in proza vertaald in 1608. Een kort verhaal van Tasso’s Leven gaat vooraf. Tesselschade vertaalde het stuk op rijm.

 

FAR from thy dearest self

FAR from thy dearest self, the scope

Of all my aims,

I waste in secret flames;

And only live because I hope.

 

O when will Fate restore

The joys, in whose bright fire

My expectation shall expire,

That I may live because I hope no more!

 

 

Vertaald door Thomas Stanley

tasso

Torquato Tasso (11 maart 1544 – 25 april 1595)

Karel van de Woestijne, Boris Vian, Manolis Anagnostakis, Joseph von Eichendorff, Friedrich von Schlegel, Jakob Wassermann

De Vlaamse dichter en schrijver Karel van de Woestijne werd geboren te Gent op 10 maart 1878. Zwijnaarde, 24 augustus 1929) was een Vlaams schrijver en broer van de schilder Gustave. Hij genoot zijn middelbaar onderwijs aan het Koninklijk Atheneum aan de Ottogracht te Gent. In Gent studeerde hij ook Germaanse filologie en kwam hij in contact met het Frans symbolisme. Hij verbleef van april 1900 tot januari 1904 en van april 1905 tot november 1906 te Sint-Martens-Latem en was vanaf 1906 correspondent van de Nieuwe Rotterdamsche Courant te Brussel. Tussen 1920 en 1929 doceerde hij Nederlandse literatuurgeschiedenis te Gent. Hij was redacteur van achtereenvolgens de tijdschriften Van Nu en Straks (tweede reeks, 1896-1901) en Vlaanderen (1903-1907). Van dat laatste tijdschrift werd hij redactiesecretaris in 1906.

Als, bij moe-tanend avond-lichten

Als, bij moe-tanend avond-lichten,
angst daalt in onze aanwezigheid,
zijt gij ’t, die voor onze aangezichten
de vreê der avond-lampe breidt.

Wij zitten, en ons leden wegen,
zwaar van stil-naedre dage-dood;
gij hebt zacht woorden die verplegen,
en breekt het vredige avond-brood.

En wij, die uwe gaven eten,
wij rusten in uw blijden haard,
en zien, ons leed bijna vergeten,
uw hand die stil de kruimels gaêrt;

en slapen in uw têre zorgen,
en raden niet hoe, troost-gewijd,
gij, voor u-zelf misschien verborgen,
van lijde’ een béetre liefde zijt.

 

‘k Heb mijne nachten meer doorbeden dan doorweend

‘k Heb mijne nachten meer doorbeden dan doorweend
al wemelt twijfel in de opalen van mijne ogen;
‘k heb in mijn leven meer geloochend dan gelogen,
en ziet: de bitterheid ligt om mijn mond versteend.

O Gij, die morgen om mijn laatste bed gebogen,
u voor het raadsel van dees ziele hebt vereênd:
uw zucht trilt door een ijlt die gij vol wisheid meent
en mijn gebrek aan smart vervult gij met meêdogen.

Of ik genieten wil dan of ik lijden mag:
ik wacht op tranen in de dorheid van een lach
en ‘k vrees mijn tand waar hij de lippe Gods zal bijten.

Ik ben de lafaard die, voor eigen vreugd bedeesd,
zich-zelf van alle paradijzen heeft verweesd,
en ‘k voel me schoon alleen waar ‘k beef voor zelf-verwijten.

WOESTIJNE

Karel van de Woestijne (10 maart 1878 – 24 augustus 1929)

 

De Franse schrijver, ingenieur, dichter, zanger en jazztrompettist Boris Vian werd geboren in Ville-d’Avray op 10 maart 1920. Hij heeft eveneens onder het pseudoniem Vernon Sullivan gepubliceerd. Zijn werk was vaak controversieel, zeker in het Frankrijk van de jaren ’50. Hij heeft 11 romans geschreven, 4 dichtbundels, diverse theaterstukken, filmscenario’s, chansons, etc.. Vian was de Franse vertaler van het werk van Raymond Chandler.

 

Uit:  L’Arrache coeur

 

« Le sentier longeait la falaise. Il était bordé de calamines en fleur et de brouillouses un peu passées dont les pétales noircis jonchaient le sol. Des insectes pointus avaient creusé le sol de mille petits trous; sous les pieds, c’était comme de l’éponge morte de froid.
Jacquemort avançait sans se presser et regardait les calamines dont le cœur rouge sombre battait au soleil. A chaque pulsation, un nuage de pollen s’élevait, puis retombait sur les feuilles agitées d’un lent tremblement. Distraites, des abeilles vaquaient.
Du pied de la falaise s’élevait le bruit doux et rauque des vagues. S’arrêtant, Jacquemort se pencha sur l’étroit rebord qui le séparait du vide. En bas, tout était très loin, à pic, et de l’écume tremblait dans le creux des roches comme une gelée de juillet. Cela sentait l’algue braisée. Pris de vertige, Jacquemort s’agenouilla sur l’herbe terreuse de l’été, toucha le sol de ses deux mains étendues; rencontrant dans ce geste des crottes de bique aux contours bizarrement irréguliers, il conclut à la présence, parmi ces animaux, d’un bouc de Sodome dont il croyait pourtant l’espèce disparue.
Maintenant, il avait moins peur et il osa de nouveau s’incliner sur la falaise. Les grands pans de roc rouge tombaient à la verticale dans l’eau peu profonde, d’où ils ressortaient presque aussitôt pour donner lieu à une falaise rouge sur la crête de laquelle Jacquemort, à genoux, se penchait.
Des récifs noirs émergeaient de place en place, huilés par le ressac et couronnés d’un anneau de vapeur. Le soleil corrodait la surface de la mer et la salissait de graffiti obscènes. »

 

VIAN

Boris Vian ( 10 maart 1920 – 23 juni 1959)

 

De Griekse dichter Manolis Anagnostakis werd geboren op 10 maart 1925 in Thessaloniki. Hij studeerde aanvankelijk medicijnen en werkte later als radioloog. Tijdens WO II en de aansluitende burgeroorlog was hij lid van het verzet. Nadat een militaire rechtbank hem ter dood veroordeeld had bracht hij vele jaren door in gevangenschap en ballingschap. Zijn loopbaan als schrijver begon in 1944 met artikelen in het tijdschrift Xekinima. In 1945 verscheen zijn eerste dichtbundel. In 1948 en 1951 verschenen vervolgbundels van deze cyclus. Een tweede cuclus verscheen tussen 1956 en 1952. Zijn werk werd op muziek gezet door componisten als Mikis Theodorakis, Thanos Mikroutsikos, Angeliki Ionatou en Michalis Grigoriou.

Je parle 

Je parle des mères aux pieds nus
Qui errent parmi les ruines
Des villes enflammées
Des cadavres amoncelés dans les rues
Et des maquereaux-poètes
Oui sont pris de frayeur la nuit
Sur leur seuil
Je parle des nuits sans fin
Quand la lumière décroit
Au point du jour
Des camions surchargés
Et des pas
Sur les dalles humides
Je parle des cours de prison
Des larmes du condamné à mort
Mais je parle surtout
Des pêcheurs
Qui ont abandonné leurs filets
Pour suivre ses pas
Et quand Lui devint las
Eux ne se sont pas réposés
Et quand Lui les eut trahis
Eux n’ont jamais renoncé
Et quand Lui fut glorifié
Eux détournèrent le regard

On leur crachait au visage
On les crucifiait
Mais eux toujours aéreins
Prenaient un chemin qui n’avait pas de fin
Sans que leur regard
Ne s’obscurcisse ou ne fléchisse
Debout et seuls
Dans la solitude terrible de la foule.

ANAGNOGSTAKIS

Manolis Anagnostakis (10 maart 1925 – 22 juni 2005)

 

Joseph von Eichendorff werd op 10 maart 1788 op het slot Lubowitz in Ratobor geboren uit een familie van Pruisische officieren, en streng katholiek opgevoed. Hij werd in zijn jeugd tweetalig; doordat hij in het grensgebied woonde, sprak hij even goed Duits als Pools. Hij ging in 1801 naar het gymnasium te Breslau en studeerde een jaar rechten in Halle an der Saale en een jaar in Heidelberg. Hij kwam in contact met de romantische dichters Arnim, Görres en Brentano, en leerde de filosoof Schleiermacher kennen. In 1809 ging hij nog een jaar naar Berlijn, en vervolgens naar Wenen. Hij raakte sterk geïntrigeerd door de volksliederen uit Des Knaben Wunderhorn. Eichendorff verwerkte in zijn vertellingen een aanzienlijke hoeveelheid gedichten, die hij later bundelde, en het zijn deze die hem zijn grote roem brachten. Veel van zijn beroemdste gedichten werden door Schumann op muziek gezet.

Oh wunderbares, tiefes Schweigen

Oh wunderbares, tiefes Schweigen,
wie einsam ist`s doch auf der Welt!
Die Wälder nur sich leise neigen,
als ging der Herr durchs stille Feld.
Ich fühl mich recht wie neu erschaffen.
Wo ist die Sorge, wo die Not?
Was mich noch gestern wollt erschlaffen-
ich schäm mich des im Morgenrot.
Die Welt mit ihrem Gram und Glücke
will ich,ein Pilger, frohbereit
betreten nur wie eine Brücke
zu Dir, Herr, übern Strom der Zeit.

 

Ostern

Vom Münster Trauerglocken klingen,
Vom Tal ein Jauchzen schallt herauf.
Zur Ruh sie dort dem Toten singen,
Die Lerchen jubeln: Wache auf!
Mit Erde sie ihn still bedecken,
Das Grün aus allen Gräbern bricht,
Die Ströme hell durchs Land sich strecken,
Der Wald ernst wie in Träumen spricht,
Und bei den Klängen, Jauchzen, Trauern,
Soweit ins Land man schauen mag,
Es ist ein tiefes Frühlingsschauern
Als wie ein Auferstehungstag.

eichendo

Joseph von Eichendorff (10 maart 1788 – 26 november 1857)

 

De Duitse dichter, vertaler en filosoof Karl Wilhelm Friedrich von Schlegel werd geboren op 10 maart 1772 in Hannover. Hij studeerde rechten en vervolgens wiskunde, wijsbegeerte, geneeskunde en klassieke talen in Göttingen en Leipzig. Nadat hij zich in 1796 als privaatdocent in Jena had gevestigd werd hij samen met Novalis aanvoerder van de vroeg-romantische beweging aldaar, waartoe ook Clemens Brentano, Johann Gottlieb Fichte, Friedrich von Schelling en Ludwig Tieck behoorden. Schlegel geldt als schepper van de zogenaamde Universalpoesie die in de geest van de romantiek een synthese van alle kunsten en levenssferen eiste.

Uit: Lucinde

„Die Menschen und was sie wollen und tun, erschienen mir, wenn ich mich daran erinnerte, wie aschgraue Figuren ohne Bewegung: aber in der heiligen Einsamkeit um mich her war alles Licht und Farbe und ein frischer warmer Hauch von Leben und Liebe wehte mich an und rauschte und regte sich in allen Zweigen des üppigen Hains. Ich schaute und ich genoß alles zugleich, das kräftige Grün, die weiße Blüte und die goldne Frucht. Und so sah ich auch mit dem Auge meines
Geistes die Eine ewig und einzig Geliebte in vielen Gestalten, bald als kindliches Mädchen, bald als Frau in der vollen Blüte und Energie der Liebe und der Weiblichkeit, und dann als würdige Mutter mit dem ernsten Knaben im Arm. Ich atmete Frühling, klar sah ich die ewige Jugend um mich und lächelnd sagte ich: Wenn die Welt auch eben nicht die beste oder die nützlichste sein mag, so weiß ich doch, sie ist die schönste. In diesem Gefühle oder Gedanken hätte mich auch nichts stören können, weder allgemeine Zweifel noch eigne Furcht. Denn ich glaubte einen tiefen Blick in das Verborgene der Natur zu tun; ich fühlte, daß alles ewig lebe und daß der Tod auch freundlich sei und nur eine Täuschung.“

Schlegel

Friedrich von Schlegel  (10 maart 1772 – 11 januari 1829)

 

De Duitse schrijver Jakob Wassermann werd geboren op 10 maart 1873 in Fürth. Na zijn militaire diensttijd verbleef hij in het zuiden van Duitsland en in Zwitserland. In 1894 ging hij naar München, waar hij werkte als secretaris en later als lector van het tijdschrift Simplicissimus. Daar leerde hij de belangrijkste schrijvers van zijn tijd kennen, zoals Rainer Maria Rilke, Hugo von Hofmannsthal en Thomas Mann. Wassermann schreef romans, gedichten, verhalen en essays. Als zijn belangrijkste werken gelden Der Fall Maurizius uit 1928 en zijn autobiografie Mein Weg als Deutscher und Jude.

 

Uit: Der Fall Maurizius

„Schon ehe der Mann mit der Kapitänsmütze aufgetaucht war, hatte sich eine vorahnende Beunruhigung an dem Knaben Etzel gezeigt. Vielleicht war der Brief mit dem Schweizer Poststempel die Ursache. Von der Schule nach Hause kommend, hatte er den Brief auf dem Spiegeltisch im Flur liegen sehen. Er nahm ihn in die Hand und betrachtete ihn aufmerksam mit seinen kurzsichtigen Augen. Die Schriftzüge berührten ihn wie etwas Vergessenes, das man nicht an seinen Ort bringen kann. Wie geheimnisvoll das war, ein verschlossener Brief! Herrn Oberstaatsanwalt Wolf Freiherrn von Andergast, lautete die Adresse, geschrieben in einer runden raschen Schrift, die gleichsam auf Rädern lief. »Was mag das für ein Brief sein, Rie?« wandte er sich an die Hausdame, die aus der Küche trat. Er nannte Frau Rie seit seinen Kinderjahren kurzweg Rie. Sie war schon über neun Jahre im Haus und ihm so vertraut, wie eine Frau es sein kann, die den Platz der Mutter einzunehmen berufen ist und ihn in allen äußeren Dingen auch ausfüllt. Es sei bei dieser Gelegenheit gleich erwähnt, daß Herr von Andergast seit neuneinhalb Jahren geschieden war; die drakonischen Scheidungsbedingungen verpflichteten die Frau, sich von ihrem Kinde fernzuhalten, sie durfte ihn weder sehen noch ihm schreiben; selbstverständlich war es auch ihm verboten, ihr zu schreiben, und niemand durfte in seiner Gegenwart von ihr sprechen.“

WASSERMANN

Jakob Wassermann (10 maart 1873 – 1 januari 1934)

Vita Sackville-West, Heere Heeresma, Ed Hoornik, Heleen van Royen, Agnes Miegel, Umberto Saba, Peter Altenberg

De dichteres en schrijfster Vita Sackville-West werd geboren op 9 maart 1892 in een oude aristocratische familie die Knole House in Kent, Zuid-Oost Engeland in bezit hadden. Vita was het enige kind van Lionel Edward, derde lord Sackville en Victoria Josepha Dolores Catalina Sackville-West. Ze genoot een privé-opleiding en als kind begon ze met het schrijven van gedichten. Ze schreef haar eerste gedicht op 11-jarige leeftijd. Tussen 1906 en 1910 schreef Vita 8 romans en 5 toneelstukken. Chatterton, een drama bestaande uit drie aktes, is privé uitgegeven en verscheen in 1909. In 1913 trouwde Vita met de diplomaat, schrijver en criticus Harold Nicolson, met wie ze een lange tijd in Perzië woonde, en waarmee ze uiteindelijk op Sissinghurst Castle in Kent ging wonen. In het begin speelde ze ondanks haar gevoelens voor vrouwen haar rol als trouwe echtgenote, totdat Harold bekende dat hij relaties met mannen had. Het huwelijk bleef ondanks hun beider homoseksuele affaires in stand. Vita en Harold kregen twee kinderen, de latere kunstcriticus Benedict en de schrijver Nigel Nicolson. In 1923 stelde de kunstcriticus Clive Bell Vita voor aan Virginia Woolf en de twee werden geliefden. In de dertiger jaren publiceerde Vita Sackville-West The Edwardians (1930), ALL Passion spent (1931) en Family history (1932) die bestsellers werden.

 

Uit: Letters from Vita Sackville-West

“To Virginia Woolf, January 29, 1927
Near Hanover

My darling
I hoped I should wake up less depressed this morning, but I didn’t. I went to bed last night as black as a sweep. The awful dreariness of Westphalia makes it worse: factory towns, mounds of slag, flat country, and some patches of dirty snow. And you are going to the Webbs. Well, well….
Why aren’t you with me? Oh, why? I do want you so frightfully.
The only thing which gives me any pleasure is Leigh’s get-up. He has bought a short sheepskin coat, in which he evidently thinks he looks like a Hungarian shepherd, but horn-rimmed glasses and a rather loud pair of plus-fours destroy this effect. Dottie on the other hand has appeared in a very long fur-coat, down to the ankles, so thick as to make her quite round; she looks like a Russian grand-duke. We are all rather cross, and have rows about luggage. I want more than ever to travel with you; it seems to me now the height of my desire, and I get into despair wondering how it can ever be realised. Can it, do you think? Oh my lovely Virginia, it is dreadful how I miss you, and everything that everybody says seems flat and stupid.
I do hope more and more that you won’t go to America, I am sure it would be too tiring for you, and anyway I am sure you wouldn’t like it. Come to Beirut instead??”

vitas-w

Vita Sackville-West (9 maart 1892 – 2 juni 1962)

 

De Nederlandse schrijver en dichter Simon Heere Heeresma werd geboren in Amsterdam op 9 maart 1932. Hij debuteerde in 1954 met de dichtbundel Kinderkamer, maar maakte furore in de jaren 60 en 70 binnen de provogeneratie. Vooral zijn Zwaarmoedige verhalen voor bij de centrale verwarming uit 1973 werden goed ontvangen. Hij schrijft in realistische huis-, tuin- en keukentaal. Heeresma’s schreef een spionageroman Teneinde in Dublin (1969). Een dagje naar het strand (1962) werd tweemaal verfilmd: in 1969 door Roman Polanski en in 1984 door Theo van Gogh.

Uit: Han de Wit gaat in ontwikkelingshulp

“En daar was vader. De donderende slag waarmee deze de keukendeur achter zich dicht gooide deed het meubilair trillen. Vaders vrolijke bas schalde door het huis en knallend sloeg hij moeder op d’r gat.
‘Ondeugd!’ schreeuwde moeder en dreigde vader met de pollelepel waarbij de soep over haar hand liep.
Glimlachend zag hij het aan. Hij hield er van wanneer vader in een puik humeurtje was. Zo vaak kwam dat niet voor. Streep aan de balk.
‘Zo jan lul!’
‘Dag vader.’ Hij reikte vader de hand en kromp in elkaar toen deze hem even in zijn eeltknuist drukte.
‘Eten!’ riep vader.
‘Trek eerst je duffelse jekker uit en was je jatten, man,’ zei moeder.
‘Deze vuiligheid op m’n kleren en m’n lichaam is tenminste door eerlijk werk verkregen,’ meende vader.
‘Daar behoef je ons toch niet de dupe van te laten worden.’
Mopperend verdween vader in de slaapkamer.
‘Vlug jongen, de pannen naar binnen.’
Hij greep al toe. Ha, andijvie.
‘Soep!’ riep hij door de dichte slaapkamerdeur.
‘Vader, vandaag beginnen we
met soep!’
‘Wat voor soep?’ klonk het dof door het triplex.
‘Mochetone!’ antwoordde moeder. Ze zat al en vulde de borden.
De slaapkamerdeur ging open. ‘Wat zeg je nou?’ wilde vader weten, onderwijl het oude pyamajasje dichtknopend waar moeder vader het liefst thuis in zag.
‘Mochetone!’ zei moeder ongeduldig.
‘Mochetone,’ Vader schudde het hoofd. En ook hij viel stil. ‘Wat is dat?’ wilde vader weten.
‘Soep,’ zei moeder. ‘Dat zie je toch!’ en ze wees naar hun borden.
‘Ruikt eigenaardig,’ vond vader en roerde in de slierten. ‘Hoe zei je ook weer dat het heette.’
‘Pochonne,’ liet moeder weten.
‘Je zei anders zonet wat anders.’
‘Kom man. Eten!’ Moeders haar viel in slierten over haar voorhoofd. ‘Het is gewoon eens iets nieuws. Iets buitenlands. Dat kan toch ook lekker zijn.’

 

heeresma

Heere Heeresma (Amsterdam, 9 maart 1932)

 

De Nederlandse dichter en prozaïst Ed Hoornik werd geboren in Den Haag op 9 maart 1910. ‘s-Gravenhage 1910 – 1 maart Amsterdam 1970), dichter en. Hij debuteerde in 1936 met ‘ Het keerpunt’. Hoornik Werkte mee aan tijdschriften als Criterium en De Gids. Van 1943 tot 45 zat hij vast in Dachau. Zijn werk kwam geheel in het teken te staan van de confrontatie met de dood, die hij tijdens de oorlog van zeer dichtbij had meegemaakt in het concentratiekamp Dachau, en het schuldcomplex dat hij had, dat van de overlevende. Behalve in poëzie werkte hij deze tragische uitgangspunten uit in enkele korte romans (o.m. De overlevende, 1958), en in vrije verzen geschreven toneelstukken (o.m. De bezoeker, 1953).

 

Requiem

Te Middelharnis is een kind verdronken.
Sober berichtje in het avondblad:
’t stond bij een hooiberg die had vlam gevat
en bij een zolderschuit, die was gezonken.

Zes dagen heeft het in mij nageklonken.
Op het kantoor vroeg men: zeg, heb je wat?
Ik werkte door, maar steeds weer hoorde ik dat:
te Middelharnis is een kind verdronken.

En kranten waaien weg en zijn verouderd,
de dagen korten, nachten worden kouder,
maar over ’t water komt zijn kleine stem.

-Te Middelharnis, denk ik, ‘k denk aan hem
en bed zijn hoofdje tussen hart en schouder,
en zing voor hem dit lichte requiem.

 

Woeste-hoeve

 

De zomermiddag is als haar zoo blond;

het huis ligt hoog achter de steenen trappen;

door karrespooren ziet men kindren stappen;

soms ploft een appel hoorbaar op den grond.

 

Kleine insecten zingen om mijn mond

en om mijn oren en mijn stugge haren,

die eenmaal zacht als die van meisjes waren,

toen moeder lachend er een strik in bond

 

Als gij beseffen gaat, dat d’avond valt,

de herfst gaat waaien, en het pad versmalt,

zamel de appels in de ronde manden;

bouwt u een huis met ijzersterke wanden,

waarboven streren als karbonkels branden,

een Woeste Hoeve als een vuist gebald

 

hoornik

Ed Hoornik (9 maart 1910 – 1 maart 1970)

 

De Nederlandse romanschrijfster en columniste Heleen van Royen werd geboren in Amsterdam op 9 maart 1965. is. Ze is getrouwd met de televisiepresentator Ton van Royen Ze woont in Portugal.Toen ze 13 was pleegde haar vader zelfmoord door zich in de Sloterplas te verdrinken. Ze volgde het vwo en studeerde daarna te Utrecht aan de School voor Journalistiek. Ze studeerde in 1987 af, en werkte vervolgens onder meer bij het Haarlems Dagblad en bij Radio Noord-Holland. In 2000 debuteerde ze als romanschrijfster met De Gelukkige Huisvrouw.

 

Uit: Volkskrant Weblog (15 februari 2006)

“Gisteravond alvast 454 boeken gesigneerd. Ik mag niet klagen, maar ik doe het toch. Ik lijd. Ik lijd onder mijn succes. Succes kan een mens doodongelukkig maken, het kan aan je vreten, het kan je slopen, ja, lach gerust, ga je gang, maar het is waar. Die hele bullshit van gisteren, over de parkiet en het vliegtuig en de reis naar Nederland was een afleidingsmanoeuvre. Er was geen woord van gelogen, maar wat ik niet schreef, wat ik niet dúrfde of wilde schrijven, was de andere kant van de waarh
eid. Het is nu laat, te laat voor de waarheid, te laat voor een verkenning van de flinterdunne grens tussen de leugen en het echte leven, ik weet niet meer waar de leugen eindigt en het leven begint, ik weet wel dat het nu beter is om even te rusten, om te slapen. Morgen meer.”

Royen

Heleen van Royen (Amsterdam,  9 maart 1965)

 

De Duitse dichteres Agnes Miegel werd op 9 maart 1879 in Königsberg geboren. Zij wordt beschouwd als misschien wel de grootste vrouwelijke dichteres van balladen. Vooral in haar geboortestreek Oost Pruisen is zij niet vergeten. Zij vluchtte echter in 1945 naar Denemarken en leefde sinds 1948 in Bad Nenndorf. Zij werkte als journaliste en was vanaf 1927 zelfstandig schrijfster. In 1916 ontving ze de Kleistprijs en in 1940 de Goetheprijs van de stad Frankfurt am Main.

 

Heimweh

Ich hörte heute morgen
am Klippenhang die Stare schon.
Sie sangen wie daheim,
und doch war es ein andrer Ton.

 

Und blaue Veilchen blühten
auf allen Hügeln bis zur See.
In meiner Heimat Feldern
liegt in den Furchen noch der Schnee.

 

In meiner Stadt im Norden
stehn sieben Brücken, grau und greis,
an ihre morschen Pfähle
treibt dumpf und schütternd jetzt das Eis.

 

Und über grauen Wolken
es fein und engelslieblich klingt –
und meiner Heimat Kinder
verstehen, was die erste Lerche singt

Miegel

Agnes Miegel (9 maart 1879 – 26 oktober 1964)

 

De Italiaanse schrijver Umberto Saba werd geboren op 9 maart 1883 in Triëst. Hij noemde zijn eigen dichtwerk ‘een soort Odyssee van een man van onze tijd’. Naast poëzie schreef Saba verhalen, essayistische fragmenten, en vele brieven. Zijn vroegste verhalen beschrijven de wereld van zijn jeugd: de ‘wonderbaarlijke’, kosmopolitische stad die Triëst was, het leven in de joodse wijk. In de dreigende atmosfeer van de jaren dertig begon hij met het schrijven van korte en ultrakorte prozafragmenten, de Breviaturen en kleine verhalen, waarin hij op de Italiaanse en Europese actualiteit inhaakte en zich een scherp moralist betoont. Ook schreef hij de kleine roman Ernesto, het met grote gevoeligheid vastgelegde verslag van de eerste ervaringen van een jongen met volwassen worden en seksualiteit.

 

Groentewinkel

Groenten en fruit, de kleuren van het mooie

seizoen. Enkele manden waarin zoete

vlezige vruchten de begeerte wekken.

 

Er komt een knaap met blote benen binnen,

gebiedend, en weg is hij weer.

                                                        De kleine

bescheiden winkel lijkt opeens heel duister,

grijs als een moeder.

                                        Buiten, in het zonlicht,

spoedt hij zich weg, lichtvoetig, met zijn schaduw.

 

Vertaald door Ike Cialona

Saba

Umberto Saba (9 maart 1883 – 25 augustus 1957)

 

De Oostenrijkse schrijver Peter Altenberg werd geboren op 9 maart 1859 in Wenen als Richard Engländer. Peter Altenberg was het grootste Original in de Weense literatuur. Waar tijdgenoten meer kozen voor de pose van de schrijver als het chique, afstandelijke heertje, was Altenberg een bekend, en alom geliefd stadgenoot, die geen onderscheid maakte tussen hoog en laag, kunst en kitsch, schrijven en leven. Altenberg sprak met iedereen, Stadtmitte, Ringstrasse of Vorstadt, literator of prostituée. Er weefden zich veel verhalen om deze man heen, die zichzelf nauwelijks kon redden, maar bij zijn dood wel 100.000 Kronen op zijn rekening bleek te hebben. Midden jaren tachtig vervreemdde Altenberg van zijn familie en ging hij steeds meer het leven van een bohémien leiden. Hij werd eerst stamgast in Café Griensteidl, later in Café Central; het laatste Kaffeehaus gaf hij zelfs als thuisadres op. Hier zag hij de andere auteurs van Jung Wien – Alfred Polgar, Arthur Schnitzler. Ook vond hij er zijn grootste vrienden, bewonderaars en promotors: Hermann Bahr, de cultuurhistoricus Erich Friedell, architect Adolf Loos, en met name schrijver Karl Kraus (“Herr Karl”), die vaak voor hem zorgde. Zijn aanleg en ongeregelde levenswijze zorgden ervoor dat Altenberg steeds meer depressieve en paranoïde klachten kreeg. Alcohol speelde ook een rol, al geloofde Altenberg dat men zich eerder dood at.

 

Kaffeehaus

Du hast Sorgen, sei es diese, sei es jene – ins Kaffeehaus!
Sie kann, aus irgend einem, wenn auch noch so plausiblen Grunde, nicht zu dir kommen
ins Kaffeehaus!
Du hast zerrissene Stiefel – – Kaffeehaus!
Du hast 400 Kronen Gehalt und gibst 500 aus – – Kaffeehaus!
Du bist korrekt sparsam und gönnst Dir nichts – – Kaffeehaus!
Du bist Beamter und wärest gern Arzt geworden – – Kaffeehaus!
Du findest Keine, die Dir passt – – Kaffeehaus!
Du stehst innerlich vor dem Selbstmord – – Kaffeehaus!
Du hasst und verachtest die Menschen und kannst sie dennoch nicht missen — Kaffeehaus!
Man kreditiert Dir nirgends mehr – – Kaffeehaus!

Altenberg

Peter Altenberg (9 maart 1859 – 8 januari 1919)

Hafid Bouazza, Jeffrey Eugenides, John McPhee, Eric Linklater, Jan Potocki, Harry Thürk

De Marokkaans-Nederlandse schrijver Hafid Bouazza werd geboren op 8 maart 1970 in Oujda, Marokko. Hij kwam in oktober 1977 naar Nederland. Hij is opgegroeid in Arkel en heeft in Amsterdam de studie Arabische taal- en letterkunde gevolgd. Hij debuteerde als schrijver in 1996 met de roman De voeten van Abdullah, waarin hij het leven in een Marokkaans dorpje neerzet, dat ondanks de surrealistische tinten volstrekt natuurlijk aandoet. Zijn bloemrijke taalgebruik is beïnvloed door zowel de sprookjes van 1001 Nacht en Nederlandse literatuur uit de 19e eeuw, w.o. het werk van Frederik van Eeden. In 2003 won hij de Amsterdamprijs voor de Kunsten. In 2004 won hij De Gouden Uil voor zijn roman Paravion. In 2003 was Bouazza een van de gasten in het programma Zomergasten, dat jaar gepresenteerd door Joost Zwagerman. Bouazza staat bekend om zijn heftige kritiek op de islam en de Marokkaanse gemeenschap in Nederland.

Uit: Indrukken van Marokko

“Fijne zonneraggen kleefden aan de wimpers en een windvlaag streek af en toe een glanzende lok los uit de duinkruinen. Zand stroomde als water langs de beschaduwde luwten neer.

In de deluwte ontwaarden we plotseling een hurkende man, bijna ononderscheidbaar van de zandkrinkels. Hij wendde zijn bijzonder bitter gelaat naar ons toe en de kap van vodden gleed in zware zandstromen over zijn achterhoofd neer. Zijn verweerde gezicht was doorkorven met ontelbare rimpels en gleuven – striemen van zon en seizoenen: van seizonnen -, waaruit, als hij zich bewoog, fijne iriserende korrels vielen. Bij elke wimperslag en elke windvlaag vielen zijn haren in fraaie stippellijnen uiteen. Hij verstuivelde onophoudelijk in fijne korreltjes, de wind ontwond hem als een suikerspin. Uiteindelijk slaakte hij een kreet die hem geheel uiteen blies en hij sproeide weg, in een zanderige zog gelikt door het kwijlende licht van de witte zon.

In Tanger, op de eerste dag van onze reis, bezochten wij de Amerikaanse schrijver wiens naam ik niet hoef te noemen. Daar, in een kleine kamer, geheel afgesloten door gordijnen en slechts karig verlicht, oud en statig, lag hij in bed, de uitvinder van Marokko, uitgekeken op zijn uitvinding, wachtend op de dood, alsof hij zich niet bewust was van zijn onsterfelijkheid.

Hij sprak met ons over de woestijn, hij sprak over “de doop van de eenzaamheid” die men ondergaat na een lang verblijf alleen in de Sahara. Voor die term gebruikte hij het Frans, de taal van poëzie en filosofie, maar niet van de luwte daartussen, nl. de werkelijkheid. Hij sprak langzaam terwijl hij stukjes crackers met jam at en thee dronk van een dienblad dat op zijn schoot lag en waaraan nog zand kleefde.”

Bouazza

Hafid Bouazza (Oujda, 8 maart 1970)

 

De Amerikaanse schrijver Jeffrey Eugenides werd geboren op 8 maart 1960 in Detroit. Hij studeerde Engels en creative writing. Tegenwoordig woont hij in Berlijn.Jeffrey Eugenides leverde bijdragen aan The New Yorker, The Paris Review, The Yale Review, Best American Short Stories and Granta’s Best of Young American Novelists. Hij kreeg onder andere de Berlin Prize Fellowship van de Amerikaanse Academie in Berlijn en de Henry D. Vursell prijs. Zijn debuutroman, De zelfmoord van de meisjes, werd verfilmd door Sofia Coppola.

Uit: Early music

“As soon as he came in the front door, Rodney went straight to the music room. That was what he called it, wryly but not without some hope: the music room. It was a small, dogleg-shaped fourth bedroom that had been created when the building was cut up into apartments. It qualified as a music room because it contained his clavichord.

There it stood on the unswept floor: Rodney’s clavichord. It was apple-green with gold trim and bore a scene of geometric gardens on the inside of its lifted lid. Modelled on the Bodechtel clavichords built in the seventeen-nineties, Rodney’s had come from the Early Music Store, in Edinburgh, three years ago. Still, resting there majestically in the dim light—it was winter in Chicago—the clavichord looked as though it had been waiting for Rodney to play it not only for the nine and a half hours since he’d left for work but for a couple of centuries at least.

You didn’t need that big a room for a clavichord. A clavichord wasn’t a piano. Spinets, virginals, fortepianos, clavichords, and even harpsichords were relatively small instruments. The eighteenth-century musicians who’d played them were small. Rodney was big, however—six feet three. He sat down gently on the narrow bench. Carefully he slid his knees under the keyboard. With closed eyes he began to play from memory a Sweelinck prelude”

 

EUGENIDES

Jeffrey Eugenides (Detroit, 8 maart 1960)

 

De Amerikaanse schrijver John Angus McPhee werd geboren op 8 maart 1931 in Princeton. Hij is een van de pioniers, samen met Tom Wolfe en Hunter Thompson, van de “new journalism” in de 1960s, die het schrijven van non-fictie veranderden door gebruik te maken van romantechnieken en andere
vormen van fictie. McPhees loopbaan begon bij Time magazine en bij The New Yorker in 1965 en duurt tot op heden. Veel van zijn 29 boeken bevatten materiaal dat oorspronkelijk voor deze bladen is geschreven.

Uit: They’re in the River (2002)

“I hadn’t been a shad fisherman all my days, only seven years, on the May evening when this story begins — in a johnboat, flat and square, anchored in heavy current by the bridge in Lambertville, on the wall of the eddy below the fourth pier. I say Lambertville (New Jersey) because that’s where we launch, but the Delaware River is more than a thousand feet wide there, and, counting west- ward, the fourth of the five stone bridge piers is close to New Hope, Pennsylvania. Yet it rises from the channel where the river is deepest. 

American shad are schooling ocean fish, and when they come in to make their run up the river they follow the deep channels. In the estuary toward the end of winter, they mill around in tremendous numbers, waiting for the temperature in the cold river current to rise. When it warms past forty Fahrenheit, they begin their migration, in pulses, pods — males (for the most part) first. Soon, a single sentence moves northward with them — in e-mails, on telephones, down hallways, up streets — sending amps and volts through the likes of me. The phone rings, and someone says, “They’re in the river.” 

 

McPhee

John McPhee (Princeton, 8 maart 1931)

 

De Schotse schrijver Eric Robert Russell Linklater werd geboren op 8 maart 1899 in Dounby, Orkney. Tijdens zijn jeugd verbleef hij op de Orkney eilanden. Zijn studies medicijnen en Engelse literatuur moest hij tijdens WO I afbreken. Na de oorlog studeerde hij af in Engelse literatuur en werkte hij een aantal jaren in Bombay voor de Times of India. Hij vertrok daarna naar de VS, waar hij de roman schreef die hem beroemd zou maken: Juan in America (1931), gebaseerd op eigen ervaringen. Naast romans publiceerde Linklater ook essays, biografieen, toneelstukken, satire en kinderboeken.

Uit: Private Angelo

`The trouble with you, Angelo,’ said the Count severely, `is that you lack the dono di coraggio.’

`That is perfectly true,’ said Angelo, `but am I to blame? Courage is a gift indeed, a great and splendid gift, and it is idle to pretend that any ordinary person can insist on receiving it; or go and buy it in the Black Market. We who have not been given the dono di corragio suffer deeply, I assure you. We suffer so much, every day of our lives, that if there were any justice in the world we should receive sympathy, not reproof.’

With the back of his hand he rubbed a tear from his cheek, and turned away to look through the tall window at the splendid view of Rome on which it opened. In the westering sun the walls of the buildings were the colour of ripe peaches; the domes of several churches rose serenely, firmly round and steeply nippled like the unimpaired and several breasts of a Great Mother whose innumerable offspring, too weak to drain them, had even lacked sufficient appetite to use them much; while in half a dozen places, within easy reach of sight, Victory in a four-horsed chariot drove superbly through the golden air. Soft green foliage clothed the river-bank, and somewhere a military band was playing a gallant march. How beautiful was Rome, how beautiful all the land of Italy!

LINKLATER

Eric Linklater (8 maart 1899 – 7 november 1974)

 

De Poolse schrijver, geschiedkundige en ontdekkingsreiziger graaf Jan Nepomucen Potocki werd geboren op 8 maart 1761 in Pikov. Hij stamde uit een oude Poolse adelijke familie. Zijn excentrieke leven, vol avontuur en spanning bracht de legerkapitein en ingenieur door heel Europa, Azië en Noordamerika, waar hij deelnam aan politieke intriges, flirt met geheime genootschappen en zelfs de eerste hete luchtballon bestuurde die ooit boven Polen opsteeg. Veel van zijn werk is vergeten, maar zijn oorspronkelijk in het Frans geschreven roman Le manuscrit trouvé à Saragosse, waaraan hij van 1797 tot aan zijn dood in 1815 werkte verheugt zich na de herontdekking van de originele tekst in de 20e eeuw in een groeiende belangstelling.

 

Uit: Die Abenteuer in der Sierra Morena, oder Die Handschriften von Saragossa

 

“Als Offizier der französischen Armee nahm ich an der Belagerung von Saragossa teil. Einige Tage nach der Eroberung der Stadt schweifte ich ein wenig abseits und sah vor mir ein kleines wohlgebautes Häuschen, von dem ich annehme, daß kein Franzose es je zuvor besucht hat.

Neugier trieb mich, einzutreten. Ich klopfte an die Tür, bemerkte jedoch, daß sie nicht verschlossen war, stieß sie auf und trat ein. Ich rief und suchte, niemand war da. Es schien mir, als daß man schon alles Wertvolle fortgeschafft hatte: auf den Tischen und dem sonstigen Mobiliar war nichts von Belang zurückgeblieben. Nur auf dem Boden, in einem Winkel, bemerkte ich mehrere Hefte beschriebenen Papiers. Ich warf einen Blick hinein. Es war ein spanisches Manuskript; ich verstand von dieser Sprache nicht allzuviel, doch immerhin genug, um zu erkennen, das Buch könnte amüsant sein: von Räubern war die Rede, von Gespenstern, von Kabbalisten, und nichts konnte besser geeignet sein, mich von der Langeweile des Feldzuges abzulenken, als ein bizzarer Roman. überzeugt, das Buch würde sowieso nicht zu seinem rechtmäßigen Besitzer zurückfinden, nahm ich es ohne zu zögern an mich.

In der Folge waren wir genötigt, Saragossa zu räumen. Durch ein Mißgeschick vom Gros der Armee getrennt, geriet ich mit meinem Detachement in Gefangenschaft; ich glaubte, es sei um mich geschehen. An dem Ort, wohin sie uns geführt hatten, begannen die Spanier, sich unseres Hab und Guts zu bemächtigen. Ich bat, einen einzigen für sie wertlosen Gegenstand behalten zu dürfen: das Buch, das ich gefunden hatte. Daraus ergaben sich zunächst einige Schwierigkeiten. Endlich fragten sie einen Hauptmann um Rat; er warf einen Blick in das Buch, kam zu mir, und dankte mir, daß ich ein Werk, das für ihn von höchstem Wert sei, da es die Geschichte eines seiner Vorfahren enthalte, unversehrt aufbewahrte. Ich erzählte ihm, wie es in meine Hände gefallen war; er nahm mich mit sich, und während des recht langen Aufenthaltes in seinem Hause, wo ich gut behandelt wurde, bat ich ihn, mir dieses Werk ins Französische zu übersetzen. Nach seinem Diktat schrieb ich es nieder.”

 

Potocki

Jan Potocki (8 maart 1761 – 2 december 1815)

 

De (Oost)Duitse schrijver Harry Thürk werd geboren op 8 maart 1927 in Zülz, Oberschlesien. Met zijn eind 2004 verschenen boek Treffpunkt Wahrheit pubkiceerde hij meer dan 60 werken, waaronder romans, documentaires, reportages, detectives, kinderboeken en draaiboeken. Zijn onderwerpen en zijn spannende manier van vertellen maakten hem vooral  in de DDR populair. Hij verkocht meer dan 9 miljoen exemplaren in 13 talen en was een van de meest gelezen naoorlogse schrijvers. In het westen is hij echter tamelijk onbekend gebleven.

 

Uit: Stationen und Erfahrungen

 

„Der Mann an der Maschine machte ein ernstes Gesicht. Ich hatte bereits begriffen, daß er wortkarg war; nun hielt er mir eine für sein Naturell längere Rede.

„Siehst du“, sagte er, „das waren diese braunärschigen Knochenköppe, die in Deutschland viel zu lange solche Burschen wie dich so mit Unsinn vollgestopft haben, daß ihr es schließlich noch als Heldentod empfunden hättet, wenn ihr in irgendeinem Dreckloch krepiert wärt. Die Sorte jagen wir jetzt davon. In unseren Schulen gibt’s ab sofort neue Lehrer. Andere. Welche, die aus der Arbeiterklasse kommen. Damit in Deutschland endlich mal Vernunft einzieht.“

Dagegen hatte ich nichts. Als Gegenleistung für das Wurstbrot setzte ich mich an die Maschine und tippte ihm ein Dutzend Urkunden, denn ich hatte Maschineschreiben gelernt, und ich schaffte sein Dreistundenpensum in einer halben Stunde.

Er merkte es und murmelte etwas von geschickten Fingern, während er Zigaretten für uns beide drehte. Wir rauchten sie nach dem Dreistundenpensum. Eine Pause war zu verantworten. Ich erfuhr, daß der Mann elf Jahre als Kommunist in Erfurt in Einzelhaft gesessen hatte. Seine Frau war unterdessen gestorben. Die Wurstbrote machte seine Tochter. Sie war in meinem Alter, und sie harrte bis zur Befreiung ihres Vaters in der Wohnung im Gassenviertel um den Dom aus. Das Zellenfenster, hinter dem der Vater saß, konnte sie täglich sehen.

Ich war einem jener Schicksale der damaligen Zeit begegnet, einem Mann, den wir heute als „Aktivisten der ersten Stunde“ zu bezeichnen pflegen. Damals sah ich ihn nicht so. Für mich war er einfach ein ehrlicher, alter Mann mit einer Weltanschauung, für die er einiges eingesetzt hatte. Verglichen mit allem, was ich während meiner Schulzeit und später in der faschistischen Armee an „Persönlichkeiten“ kennengelernt hatte, gehörte er in eine völlig andere Kategorie. Manchen Tag konnte er sehr schlecht gehen. Er hatte als Andenken an den ersten Weltkrieg noch ein Holzbein. Ich bestaunte ihn, wenn er sich früh am Treppengel
änder zu seinem Stockwerk hinaufhangelte. Er hätte zu Hause bleiben können, niemand hätte ihm Vorhaltungen gemacht. Er aber schüttelte eigensinnig den Kopf und meinte: „Nichts spielt sich ab, die Neulehrer müssen ernannt werden! Wenn du mal genug von der Welt verstehst, gehe ich auf Rente. Dann kannst du meinen Posten haben. Tippst sowieso besser als ich!“

 

Thuerk

Harry Thürk (8 maart 1927 – 24 november 2005)

Bret Easton Ellis, Jürgen Theobaldy, Georges Perec, Milo Dor, Manfred Gregor, Reinhard Kaiser, Alessandro Manzoni, Jan Frederik Helmers, Abe Kōbō

De Amerikaanse schrijver Bret Easton Ellis werd geboren op 7 maart 1964 in Los Angeles. Hij was eenentwintig toen hij in 1985 debuteerde met de roman ‘Less Than Zero‘(vertaald als Minder dan niks) over de lotgevallen van rijke jongeren in Beverly Hills, die aan verveling en apathie te gronde gaan. Het eerste jaar werden er 75.000 exemplaren van de gebonden editie verkocht. Met Jay McInerney en de alweer vergeten Tama Janowitz vormde Ellis het hart van de Brat Pack, jonge literaire rebellen die hun stof vonden in de subcultuur van de grote steden. Hij was toen al de meest vermetele en grimmige van het stel.  In zijn tweede roman, The Rules of Attraction (1987, vertaald als De wetten van de aantrekkingskracht) deed hij Less Than Zero nog eens over, niet met pubers maar met jonge twintigers, studenten op een campus in New England. Nadat in november en december 1990 in de bladen Time en Spy schokkende fragmenten uit de roman waren voorgepubliceerd, met daarbij vernietigende commentaren, groeide de onrust op de redactie van Simon & Schuster, de uitgeverij die American Psycho rond de kerst op de markt zou brengen. Onder druk van Paramount Publications, het moederbedrijf, werd besloten het boek niet uit te geven, ondanks het feit dat aan Ellis al een voorschot van 300.000 dollar was betaald. Andere uitgevers hadden minder scrupules en niet veel later maakte Vintage bekend het boek uit te zullen brengen. In de toenemende controverse beschuldigde de schrijversbond de uitgever die de roman níet uitbracht, van censuur, kondigde de afdeling Los Angeles van de National Organization for Women een boycot aan van alle boeken van de uitgeverij die ‘deze vreselijke aanval op de vrouw’ wél publiceerde en werden gruwelijke doodsbedreigingen aan het adres van Ellis geuit. Nadat het boek verschenen was, werd het door alle Amerikaanse critici afgewezen, zowel als op morele als op literaire gronden.

 

Uit: Less than zero

 

“”But I thought you were going out with Warren,” Kim says to Blair.
I glance over at Blair.
“I was, but I’m not ‘going-out’ with Warren,” Blair says, missing a beat.
“You were not. You fucked. You didn’t ‘go-out,'” Alana says.
“Whatever, whatever,” Blair says, flipping through her menu, glancing over at me, then away.
“Did you sleep with Warren?” Kim asks Alana.
Alana looks at Blair and then at Kim and then at me and says, “No, I didn’t.” She looks back at Blair and then at Kim again. “Did you?”
“No, but I thought Cliff was sleeping with Warren,” Kim says, confused for a moment.
“That might be true, but I thought Cliff was sleeping with that creepy Valley-turned-punk, Didi Hellman,” says Blair.
“Oh, that is not true. Who told you that?” Alana wants to know.
I realize for an instant that I might have slept with Didi Hellman. I also realize that I might have slept with Warren also. I don’t say anything. They probably already know.”

 

Ellis

Bret Easton Ellis (Los Angeles, 7 maart 1964)

 

De Duitse dichter en schrijver Jürgen Theobaldy werd geboren op 7 maart 1944 in Straatsburg. Hij studeerde aan de pedagogische hogescholen in Freiburg im Breisgau en Heidelberg. Daarna studeerde hij literatuurwetenschap aan de universiteiten van Heidelberg en Keulen. Naast gedichten schrijft hij ook proza. Sinds 1984 woont hij in Zwitserland. In 1992 ontving hij de Buchpreis des Großen Literaturpreises der Stadt Bern.

 

Licht

Als ich den verdorrten Hang

hinabstieg durch den Staub,

der Bus war weg, vorbei

mit festgeklemmten Türen,

sah ich die Insel treiben

weit im Dunst, kein Laub,

ich sah das Wasser funkeln

durch Geschlossenheiten

von Stille, Licht und Nachmittag,

ich sah die Wellen,

aufgeblättert sacht vom Wind.

 

Der Sommer ging und blieb

in diesem Augenblick

noch für ein nächstes Jahr.

Ich ging, ich stand, war da

und hatte nichts dabei,

kein Brot, kein Wasser,

keinen Beutel Trauben,

nur diesen Anblick,

dieses fernenleichte Blau

in Räumen, in den Augen.

 

Theobaldy

Jürgen Theobaldy (Straatsburg, 7 maart 1944)

 

De Franse schrijver Georges Perec werd geboren op 7 maart 1936 in Parijs. Hij was de zoon van Poolse Joden die naar Frankrijk waren uitgeweken.Zijn vader sneuvelt in 1940, zijn moeder wordt gedeporteerd in 1943 en vergast. Hij groeit op bij een oom en tante.Zijn romandebuut in 1965 – Les Choses, Une histoire des années 60 – is meteen raak. Het beschrijft het ontstaan van de consumptiemaatschappij aan de hand van een eenvoudig verhaal over ‘de dingen’, statussymbolen die aan de ambities van de hoofdpersonen (een jong koppel) beantwoorden. In 1969 verschijnt La Disparition een literaire thriller rondom de verdwijning van de letter ‘e’. In het verhaal van ruim 300 pagina’s komt die letter geen enkele maal voor – een Nederlandse vertaling ervan bestaat uiteraard niet. Drie jaar later keert hij die krachttoer om in Les Revenentes – daarin is de ‘e’ de enige gebruikte klinker. In 1978 publiceert hij zijn magnum opus La Vie mode d’emploi, romans. Romans in het meervoud want het gaat om honderden verhalen die met elkaar verbonden worden door een gebouw met negen woonniveaus en een kelderniveau aan de Simon-Crubelierstraat nr 11 in Parijs. Perec schreef ook theater, filmscenario’s en realiseerde zelf een film (Les Lieux d’une fugue, 1976).

 

Uit: L’infra-ordinaire

 

Les journaux parlent de tout, sauf du journalier. Les journaux m’ennuient, il ne m’apprennent rien ; ce qu’ils racontent ne me concerne pas, ne m’interroge pas et ne répond pas davantage aux questions que je pose ou que je voudrais poser.
Ce qui se passe vraiment, ce que nous vivons, le reste, tout le reste, où est-il ? Ce qui se passe chaque jour et qui revient chaque jour, le banal, le quotidien, l’évident, le commun, l’ordinaire, l’infra-ordinaire, le bruit de fond, l’habituel, comment en rendre compte, comment l’interroger, comment le décrire?
Interroger l’habituel. Mais justement, nous y sommes habitués. Nous ne l’interrogeons plus, il ne nous interroge pas, il semble ne pas faire problème, nous le vivons sans y penser, comme s’il ne véhiculait ni question, ni réponse, comme s’il n’était porteur d’aucune information. »

 

Perec

Georges Perec (7 maart 1936 – 3 maart 1982)

 

De Oostenrijkse schrijver Milo Dor werd als Milutin Doroslovac geboren op 7 maart 1923 in Boedapest, maar hij groeide op in Belgrado. Hij bezocht daar het gymnasium en was lid van de communistische jeugdbeweging. In 1940 organiseerde hij een scholierenstaking en werd hij van school gestuurd. Een jaar later deed hij extern examen. Hij was actief in de joegoslavische verzetsbeweging tijdens WO II. In 1942 werd hij gearresteerd. Na het einde van de oorlog bleef Dor in Oostenrijk. Hij studeerde tot 1949 theaterwetenschappen en romanistiek in Wenen en werkte tegelijkertijd als Duitstalige journalist. Vanaf 1951 was hij lid van de Gruppe 47 rondom Günter Grass. Tot zijn belangrijkste werken behoort de trilogie “Die Raikow Saga”, bestaande uit de romans “Tote auf Urlaub”,Nichts als Erinnerung” en “Die weiße Stadt”.

Uit: Wien

„Als ich dann an meinem Schreibtisch saß, kam ich mir vor wie ein Ungläubiger, der sich anschickt, ein Gebet zu verrichten. Ich saß da und kritzelte abstrakte Zeichnungen in mein Schulheft, anstatt zu schreiben, weil mir der Glaube abhanden gekommen war, mit meiner Schreiberei irgend etwas zu bewirken. Aber vielleicht täuschte ich mich. Es genügte vollkommen, daß irgendein junger Mensch, vielleicht meine Enkelin oder mein Enkel, eines Tages eines meiner Hefte in die Hand nimmt, meine Schrift zu enträtseln versucht und dabei nachzudenken beginnt. Um ihnen die Arbeit zu erleichtern, werde ich alles auf dem Computer abschreiben und eine saubere Diskette hinterlassen. Heutzutage ersetzen Disketten die Flaschenpost.
Ich dachte plötzlich an die in die weißen Wände der Gefängniszellen eingeritzten Botschaften, die nicht meh
r als karge Mitteilungen waren, wie “Tod dem Faschismus – Freiheit dem Volk”, “Hitlers Tage sind gezählt”, oder, ein bißchen pathetisch, “Die Morgenröte der Freiheit naht”. Und darunter stand, von einer anderen Hand geritzt, “Aber wir werden nicht dabei sein”. Ein anderer wieder antwortete darauf: “Das macht nichts. Die Hauptsache ist, daß die faschistischen Mörder vernichtet werden.”

 

milodor3

Milo Dor (7 maart 1923 – 5 december 2005)

 

De Duitse schrijver Manfred Gregor (pseudoniem van Gregor Dorfmeister) werd geboren op 7 maart 1929 in Tailfingen. Hij publiceerde drie romans. In zijn sterk autobiografische debuut Die Brücke beschrijft hij de zinloze inzet van de Volkssturm, een groep bestaande uit zestienjarige jongens, die tegen het einde van de oorlog een brug tegen de Amerikanen moesten verdedigen en daarbij sneuvelden. Het boek werd – ook internationaal – een groot success. De film die Bernhard Wicki ervan maakte in 1959 werd een klassieke antioorlogsfilm.

 

Uit: Die Brücke

 

“Donnerwetter, dachte der General, Teufelskerle sind das.
[…] Es war genauso gekommen, wie er sich das errechnet hatte. Die Amerikaner hatten einen starken Spähtrupp zur Brücke geschickt, hatten Feuer erhalten und sich befehlsgemäß wieder zurückgezogen. Der General wusste genau, wie das weitergehen würde. Jabos, Artillerie, Spähtrupp und dann wieder Jabos, Artillerie und Spähtrupp, so lange, bis dieser Spähtrupp melden konnte: Die Brücke ist nicht mehr besetzt!”

 

Gregor

Manfred Gregor (Tailfingen, 7 maart 1929)

 

De Duitse schrijver Reinhard Kaiser werd geboren op 7 maart 1950 in Viersen. Van 1968 tot 1975 studeerde hij germanistiek, romanistiek, sociale wetenschappen en filosofie in Berlijn, Parijs, Keulen en Frankfurt am Main. Tot 1989 werkte hij daarna als lector bij verschillende uitgeverijen. In dat jaar verscheen Kaisers eerste boek. Sindsdien is hij zelfstandig schrijver en vertaler. In 2000 ontving hij de Geschwister-Scholl-Preis en in 2003 de Niederrheinische Literaturpreis.

 

Werk o.a.: Der Zaun am Ende der Welt (1989), Eos’ Gelüst (1995), Literarische Spaziergänge im Internet (1996), Unerhörte Rettung (2004)

 

Uit: Der kalte Sommer des Doktor Polidori  (1991)

“»Doktor Polidori? Kommen Sie herein!«
Der Verleger fuhr aus seinem Sessel hoch. Durch die Enge zwischen einem mit Büchern, Mappen und Papieren beladenen Schreibtisch und einem von Korrekturfahnen und Manuskripten überquellenden Regal an der Wand zwängte er sich dem Gast entgegen. Lange bevor er ihn erreichte, hatte er die Hand zum Gruß ausgestreckt. Es war, als liefe er dieser Hand nach, als zöge sie ihn vorwärts, hin zu Polidori.
»Ich bin ja so froh, daß Sie kommen konnten.«
»Auch ich freue mich sehr, Mister Murray.«
Polidori spürte, daß er in diesem Raum wirklich willkommen war. Er zog die Tür hinter sich zu und faßte die schmale Tasche unter seinem Arm, in der sein Manuskript steckte, entschlossener.
»Bitte sehr -!«
Murray deutete auf vier oder fünf vor seinem Schreibtisch stehende Stühle. Polidori wählte den, welcher der Mitte am nächsten stand. Seine Tasche lehnte er behutsam an das Stuhlbein.
Durch drei bis unter die Decke reichende Fenster fiel helles Licht in das Arbeitszimmer. Es war nicht klein, aber es wirkte eng – nicht nur wegen der überzähligen Stühle, die den freien Raum verstellten, sondern auch wegen einiger dunkler und zum Teil sehr breiter Bücher- und Kartenschränke an den Wänden. Die Flächen dazwischen waren mit Kupferstichen, Zeichnungen, auch einigen kleinen Bildern in Öl oder Tempera fast vollständig bedeckt. Auf den meisten Schränken standen Büsten und Köpfe bedeutender Männer in Gips. Nach Gesichtspunkten der Symmetrie waren sie nur an einer der schmalen Wände des Raumes, auf den Regalen zu beiden Seiten des Kamins und auf dem Kaminsims selbst,  aufgestellt. Polidori erkannte Gibbon, Homer, Milton, Shakespeare – die meisten erkannte er nicht. Den Kopf Seiner Lordschaft konnte er nirgendwo entdecken.
Murray war hinter seinen Schreibtisch zurückgekehrt.
»Nun reisen Sie also bald mit Lord Byron, wie ich höre« begann er.»»Ganz recht, Sir.«
»Nach Italien?«
»Später vielleicht. Zunächst in die Schweiz, an den Genfer See.«
»Oh, in das Land Voltaires und Rousseaus…»Vergessen Sie unseren Gibbon nicht!In einer Akazienlaube bei Lausanne, im Angesicht des Montblanc vollendete er seinen >Untergang des römischen Reiches<…«

kaiser

Reinhard Kaiser (Viersen, 7 maart 1950)

 

De Italiaanse schrijver Alessandro Francesco Tommaso Manzoni werd geboren op 7 maart 1785 in Milaan. Hij was een trage leerling, maar met vijftien jaar ontwikkelde hij een hartstochtelijke belangstelling voor poëzie en schreef hij al twee opmerkelijke sonnetten. Toen zijn vader stierf in 1805 trok hij met zijn moeder naar Auteuil en bracht daar twee jaar door met onder andere de literaire kring van de Ideologen, een filosofische stroming uit de 18e eeuw. Hij sloot er veel vriendschappen en kwam er in aanraking met het denken van Voltaire. Pas na zijn huwelijk kwam hij tot het uitgesproken katholicisme dat zijn latere jaren kenmerkte. In september 1822 voltooide hij zijn meesterwerk, de roman, I Promessi sposi (De verllofden). Toen hij het boek tussen 1825 en 1827 in delen publiceerde verhief het hem tot de eerste rang van literaire beroemdheden.

 

Uit: I Promessi sposi (Vertaald door Burkhart Kroeber)

 

“Herr Pfarrer”, sagte einer der beiden, die Augen fest auf sein Gesicht gerichtet.

“Was wünscht Ihr?” fragte Don Abbondio sofort und hob die seinen vom Buch, das aufgeschlagen in seinen Händen blieb wie auf einem Lesepult.

“Ihr habt die Absicht”, sagte der andere in drohendem und erbostem Ton, als hätte er einen Untergebenen bei der Planung eines Schurkenstreiches ertappt, “Ihr habt die Absicht, morgen Renzo Tramaglino und Lucia Mondella zu trauen!”

“Nun, ja…”, antwortete Don Abbondio mit zittriger Stimme. “Nun, ja, die Herren sind doch Männer von Welt und wissen, wie so etwas geht. Der arme Pfarrer hat gar nichts zu melden: Die Leute machen ihre Sachen unter sich ab, und dann… dann kommen sie zu uns, so wie man zu einer Bank geht, um etwas abzuheben. Wir sind… wir sind nur die Diener der Allgemeinheit.”

“Also gut”, sagte der Bravo dicht an seinem Ohr, aber in feierlichem Befehlston, “diese Trauung wird nicht stattfinden, weder morgen noch sonst irgendwann.”

“Aber meine Herren”, erwiderte Don Abbondio mit sanfter und liebenswürdiger Stimme, als wollte er einen Ungeduldigen überzeugen, “meine Herren, seid doch bitte so gütig und versetzt Euch einmal in meine Lage. Wenn die Sache von mir abhinge… Aber

seht doch, ich habe gar nichts davon, mir bringt es nichts in die Tasche…”

“Genug!” unterbrach ihn der Bravo. “Wäre die Sache durch Rederei zu entscheiden, würdet Ihr uns in die Tasche stecken. Wir wissen nichts von diesen Dingen und wollen nichts davon wissen. Ihr seid gewarnt… Haben wir uns verstanden?”

“Aber meine Herren, Ihr seid zu rechtschaffen, zu vernünftig, um…”

“Also jedenfalls”, unterbrach ihn diesmal der andere Bravo, der bisher geschwiegen hatte, “jedenfalls wird diese Trauung nicht stattfinden, oder…” – hier folgte ein derber Fluch – “wer sie vollzieht, wird das nicht mehr bereuen können, weil ihm dazu keine Zeit mehr bleibt, und…” – ein weiterer Fluch.

“Sei still”, hob der erste Redner wieder an, “der Herr Pfarrer ist ein Mann, der das Leben kennt, und wir sind Ehrenmänner, die ihm nichts Böses tun wollen, solange er nur vernünftig ist. Herr Pfarrer, Seine Gnaden unser Herr Don Rodrigo läßt Euch herzlich grüßen.”

manzoni

Alessandro Manzoni (7 maart 1785 – 22 mei 1873)

 

De Nederlandse dichter en schrijver Jan Frederik Helmers werd geboren op 7 maart 1767 in Amsterdam. In zijn gedichten uitte hij bewondering voor de Renaissance en Voltaire. Zijn gedicht De Hollandsche natie uit 1812 bracht hem in problemen met de Franse bezetting. Toen de politie arriveerde om hem gevangen te nemen en over te brengen naar Parijs, kon zijn zwager Cornelis Loots alleen maar het lichaam van de juist overleden Helmers tonen. De Franse bezetters verboden publicatie van De Hollandse natie. Amsterdam eerde hem met een aantal straatnamen, namelijk de Eerste, Tweede en Derde Helmersstraat.

 

Rafaël (fragment)

Ik zweer! ’t zal eenmaal mij gelukken
    Itaalje! uw’heilgen grond te drukken,
Ik daal van de Alpen af, in uw gezegend licht;
    ’k Zal in uw landouwen
    ô Tiber! de eeuwge Stad aanschouwen,
Op zeven heuvelen gesticht.

ô Wat, wat zal mijn hart gevoelen,
    Wat vuurstroom door mijne adren woelen,
Als mij, ô Rafaël! een geest, tot mij gedaald,
    Door Vatikaansche hofgewelven
    Zal voeren, en mij aan mij zelven
Ontscheuren, door uw gloed bestraald. 

Daar zal ik, Schepper! u genieten,

     Daar, waar ge uwe almagt uit deedt schieten,

Aan wezens ’t daglicht schonkt, door niemand ooit gedacht;

     ’k Zal in uw godlijke Idëalen

     Mij daar verliezen, mij verdwalen,

          Verplettrend door uw scheppingskracht.

   

 Laat, God der kunsten! laat mij hooren,

     Uit welke stof Hij is geboren,

Dat wezen, dat zoo verre elk sterfling overtrof?

     ’t Was uit geen nietig slijk der aarde,

     Dat Gij, ô Godt! uw’ liefling baarde;

          ’t Was zuiver ether, godenstof.

 

Helmers

Jan Frederik Helmers (7 maart 1767 – 26 februari 1813)

 

De Japanse schrijver Abe Kōbō werd geboren op 7 maart 1924 in Tokyo. Vanaf 1943 studeerde hij daar medicijnen. In 1947 publiceerde hij zijn eerste gedichten. Later volgden romans, essays, maatschappijkritische artikelen en toneelstukken. Abe Kōbō had interesse voor schrijvers als Edgar Allan Poe, Dostojewski, Friedrich Nietzsche, Martin Heidegger, Karl Jaspers en Kafka. In 1948 studeerde hij af, maar hij werkte nooit als arts. In dat jaar verscheen zijn eerste roman, The Road Sign At the End of the Street, en vond hij aansluiting bij vooraanstaande schrijverskringen. In 1962 brak hij internationaal door met De vrouw in de duinen. Niet alleen dit boek van hem werd verfilmd.

Uit: The ruined map

“I pressed down the clutch and slipped the gear into low. The incline was a little too much for the light, twenty horsepower car.

The surface of the street was not asphalt but a rough-textured concrete with narrow grooves about five inches apart, apparently to prevent slipping. But they did not look as though they would be much help to pedestrians. The purposely rough concrete surface was covered with dust and tire shavings, and on rainy days, even if one wore rubber-soled shoes, it would surely make for difficult walking. No doubt the pavement was made in this way for cars. If so, the grooves every five inches would be very effective. When the drainage of the street was obstructed by melting snow and sleet, they looked as though they would be useful in channeling the water into the gutters. Yet there were few cars, despite the trouble taken to build such a road. Since there were no sidewalks, four or five women carrying shopping baskets had spread out over the width of the street and were walking along completely absorbed in their chattering. I sounded the horn softly and passed through them. Then, instinctively, I jammed on the emergency brake. A young boy, perched on one roller skate and imitating a horn, sailed around the curve and came sliding down toward me.”

Kobo_Abe

Abe Kōbō ((7 maart 1924 – 22 januari 1993)

Gabriel García Márquez, Jan Kjærstad, Elizabeth Barrett Browning, Günter Kunert, Victoria Maria Benedictsson, Stanisław Jerzy Lec, Cyrano de Bergerac

Gabriel García Márquez werd op 6 maart 1928 in de Colombiaanse kustplaats Aracataca geboren. Hij volgde het voortgezet onderwijs in de Colegio San José vanaf 1940 en behaalde zijn kandidaats in de Liceo Nacional in Zipaquirá in 1946. In 1947 verhuisde hij naar Bogotá om politieke wetenschap te gaan studeren aan de Universidad Nacional de Bogotá wat hij echter door verveling niet voltooide. In Bogotá kwam hij na het lezen van Kafka’s De Gedaanteverwisseling tot het besef dat hij schrijver wilde worden. Hij verhuisde naar Barranquilla om zich te wijden aan de media en literatuur. Hij werkte als columnist voor El Heraldo. Op verzoek van Alvaro Mutis keerde García Márquez in 1954 terug naar Bogotá waar hij werkte als verslaggever en filmrecensent voor El Espectador. Na een kritisch verhaal over overheidspropaganda rond het zinken van een marineschip in 1955 werd hij in Europa gestationeerd. Na het verblijf in Europa keerde García Márquez terug naar Zuid-Amerika en vestigde zich in Venezuela. In 1958 ging hij terug naar Baranquilla en trouwde met Mercedes Barcha met wie hij twee kinderen kreeg. Het paar verhuisde naar Cuba waar hij de communistische revolutie van Fidel Castro versloeg. De vriendschap met Castro leidde tot het oprichten van een filiaal van Castro’s persbureau Prensa Latina in Bogotá. In 1961 verhuisde hij naar New York als correspondent voor Prensa Latina. Door voortdurende bedreigingen door de CIA en Cubaanse vluchtelingen verhuisde hij naar Mexico, waarna hem de toegang tot de VS tot 1971 ontzegd werd. In 1967 zou hij zijn meest gewaardeerde werk publiceren: Honderd jaar eenzaamheid. In 1982 ontving hij de Nobelprijs voor de Literatuur.

Uit: One Hundred Years of Solitude

For Colonel Aureliano Buendía it meant the limits of atonement. He suddenly found himself suffering from the same indignation that he had felt in his youth over the body of the woman who had been beaten to death because she had been bitten by a rabid dog. He looked at the groups of bystanders in front of the house and with his old stentorian voice, restored by a deep disgust with himself, he unloaded upon them the burden of hate that he could no longer bear in his heart.

“One of these days,” he shouted, “I’m going to arm my boys so we can get rid of these shitty gringos!”

During the course of that week, at different places along the coast, his seventeen sons were hunted down like rabbits by invisible criminals who aimed at the center of their crosses of ash.”

marquez2

Gabriel García Márquez (Aracataca,  6 maart 1928)

 

De Noorse schrijver Jan Kjærstad werd geboren op 6 maart 1953 in Oslo. Hij studeerde theologie aan de universiteit daar. Hij schrijft romans, novellen, essays, stripverhalen, korte verhalen en artikelen. Van 1985 tot 1989 was hij redacteur van het tijdschrift Vinduet. Hij ontving verschillende prijzen en zijn werk is in meerdere talen vertaald.

Uit: Rand

“Hast du schon mal eine Vulva mit beschnittener Klitoris gesehen?”
Das lateinische Wort irritierte mich, während es gleichzeitig – auf unerklärliche Weise – der Frage einen Anstrich von Anständigkeit gab. Ich vermutete, daß der Mann Arzt war, vielleicht Professor. Bei “Vulva” denke ich immer an ein Tier oder an irgendeine (religiöse?) Gestalt aus dem Mittelalter.
“Nein. Und Sie? Wenn Sie schon fragen?”
“Es kommt mir einfach so vor, als könnte man die alten Vergleiche nicht benutzen, wollte man eine solche Vulva beschreiben.”
Während er das sagte, kletterte oder sprang sein Blick die Fassade des Regierungsgebäudes hinauf, ruckweise, als spiele er
Chinaschach und als seien die leuchtenden Fenster die Steine des Gegners. (Tatsächlich stand er da und kippte den Kopf von einer Seite zur anderen.) Ganz oben wurde daran gearbeitet, dem ursprünglichen Betonkoloß zwei weitere
Etagen hinzuzufügen. Ich hatte in der Zeitung davon gelesen empfand aber trotzdem eine seltsame … Freude darüber, es zu sehen, und aus solcher Nähe.
Ein Kranarm schwebte über der Kante, und wir hörten ein Geräusch wie von einem Maschinengewehr. Ich habe keine Ahnung, was es war, aber es klang wie ein Maschinengewehr.
“Wer gebraucht Vergleiche auf einem solchen Gebiet?” sagte ich.
“Schriftsteller vielleicht. Denk nur an dieses abgedroschene Bild von der Perle in der Muschel.” Ich sah sein Gesicht nicht, doch die Stimme mochte darauf hindeuten, daß er lächelte.
“Ich muß zugeben, ich habe nie daran gedacht. Soviel ich weiß, könnte das ein …entscheidender Anblick sein.”
“Einmal hab’ ich den Schwanz eines Juden gesehen.”

KJAERSTAD

Jan Kjærstad (Oslo,  6 maard 1953)

 

De Engelse dichteres Elizabeth Barrett Browning werd op 6 maart 1806 geboren in Durham, Engeland. Haar vader was rijk geworden met suikerplantages in Jamaica. Op haar dertiende publiceerde ze haar eerste gedicht. In 1821 verwondde ze haar ruggengraat bij een val. De dokter noemde het een zenuwtoeval. Na de dood van haar broer in 1838 was ze min of meer invalide. Ze trok zich terug in haar kamer en schreef gedichten. In 1846 trouwde ze tegen de zin van haar familie met Robert Browning, een 6 jaar jongere schrijver die haar werk bewonderde. Ze vluchtten naar Italië waar haar gezondheid verbeterde. In 1861 stierf ze daar.

 

Sonnets from the Portuguese 14: If Thou

 

If thou must love me, let it be for nought

Except for love’s sake only. Do not say

I love her for her smile … her look … her way

Of speaking gently, … for a trick of thought

That falls in well with mine, and certes brought

A sense of pleasant ease on such a day’—

For these things in themselves, Belovèd, may

Be changed, or change for thee,—and love, so wrought,

May be unwrought so. Neither love me for

Thine own dear pity’s wiping my cheeks dry,—

A creature might forget to weep, who bore

Thy comfort long, and lose thy love thereby!

But love me for love’s sake, that evermore

Thou may’st love on, through love’s eternity.

 

 

How do I Love thee?

 

How do I love thee? Let me count the ways.

I love thee to the depth and breadth and height

My soul can reach, when feeling out of sight

For the ends of being and ideal grace.

I love thee to the level of every day’s

Most quiet need, by sun and candle-light.

I love thee freely, as men strive for right;

I love thee purely, as they turn from praise.

I love thee with the passion put to use

In my old griefs, and with my childhood’s faith.

I love thee with a love I seemed to lose

With my lost saints. I love thee with the breath,

Smiles, tears, of all my life; and, if God choose,

I shall but love thee better after death.

 

Browning

Elizabeth Barrett Browning (6 maart 1806 – 29 juni 1861)

 

De Duitse schrijver Günter Kunert werd geboren op 6 maart 1929 in Berlijn. Wegens de rassenwetten (zijn moeder was joods) kon hij pas studeren na afloop van WO II. Hij koos voor een grafische opleiding die hij echter na vijf jaar opgaf. In 1948 werd hij lid van de SED. Hij maakte kennis met Bertolt Brecht  Johannes R. Becher. In 1976 behoorde hij tot de eerste ondertekenaars van de petitie tegen de uitburgering van Wolf Biermann. Daarop werd hij uit de partij gezet. In 1979 kon hij de DDR verlaten. Hij vestigde zich in Kaisborstel in de buurt van Itzehoe. In zijn werk neemt hij een kritische houding aan tegenover vooruitgangsgeloof en nationaalsocialisme.

 

Uit: Irrtum ausgeschlossen

„Mensch, Sie reden ja der Euthanasie das Wort. Das hatten wir schon mal. Vernichtung lebensunwerten Lebens, hieß das. Wollen Sie die Gerontologie zum Handlanger von Rentnertötungen machen? Lassen Sie das ja nicht die Polizei hören! Bitte, bitte. Beruhigen Sie sich doch. Wir können nicht Geld und Leben gegeneinander abwägen. Wo kämen wir denn dahin. Da kämen wir hin, wo wir heute schon sind, mein Bester. So rechnen wir doch täglich. Und lassen Sie mich hinzufügen, daß der Tod des Herrn Troimann möglicherweise ein Liebensdienst gewesen ist. Der Mann war eventuell schwer leidend, schleppte sich durch die Straße, außerdem arm, depressiv, der Körperhaltung zufolge, völlig am Ende, kaputt, aber ohne den Mut, selber Schluß zu machen. In diesem Moment kommt der Geiselnehmer und löst für ihn das Problem. Sterben müssen wir doch alle mal, vergessen Sie bitte nicht dieses unwiderlegliche Faktum. Und wünschen wir nicht ebenfalls alle, es möge, wenn es dann soweit ist, schnell gehen, rasch, kein Schmerz oder nur ein kurzer, kein anhaltendes Leiden, elendes Dahinvegetieren, einen Schlauch in der Nase, einen in der Luftröhre, eine Kanüle in der Vene, ein Röhrchen im Harnleiter, würden Sie das vorziehen? Wir können uns doch hier nicht zum Richter über Leben und Tod eines Menschen aufschwingen, auch wenn er alt und gebrechlich ist. Das Leben bewahren und schützen, das ist jedermanns moralische Pflicht, verdammt nochmal! Haben Sie nie die Zehn Gebote gelesen? Hat Ihnen keiner gesagt, daß Sie Ihren Nächsten lieben sollen wie sich selbst? Was wissen Sie schon von meiner Selbstliebe? Denken Sie lieber an die Millionen Bürgerkriegsopfer in Jugoslawien, Somalia, im Kaukasus, in Südamerika, wollen Sie die alle lieben? Das ist doch reine Perversität! So – Sie glauben also nicht an Gott? Fragen Sie doch mal Ihren Gott, ob er noch an uns glaubt? Der hat uns doch längst aufgegeben. Meinen Sie, der hat eine Ahnung, wer Herr Troimann ist?“

Kunert

Günter Kunert (Berlijn, 6 maart 1929)

 

De Zweedese schrijfster Victoria Maria Benedictsson werd geboren op 6 maart 1850 in Schonen. Zij stamde uit een conservatieve pastorsfamilie die haar tot een verstandshuwelijk dwong. Door ziekte aan het bed gekluisterd kon ze studeren en schrijven en maakte ze zich langzaam los van haar conservatieve opvattingen. Haar eerste literaire succes kwam met de verhalenbundel Aus Skåne die zij publiceerde onder de naam Ernst Ahlgren. Daarna volgde de roman Geld die, grotendeels autobiografisch, de problemen van de moderne vrouw en haar emancipatie thematiseerden. In 1885 leerde zij in Kopenhagen Georg Brandes en zijn kring kennen. Zij werd verliefd op hem. Toen hij echter een volgende roman van haar negatief beoordeelde stotte zij in een diepe crisi. In 1888 deed zij een zelfmoordpoging. Zij herstelde en kon met een beurs van de Zweedse Academie een reis naar Parijs maken. Omdat zij literair geen doelen meer zag en niet over haar gevoekens voor Brandes heen kon komen nam zij zich in 1888 alsnog het leven.

 

Uit: Money (Geld)

 

“THE VILLAGE had but a single street, if it could even be called that, as it was simply a little road, without any paving whatsoever and in inexcusably poor repair.  On one side was a row of five or six poor-quality houses, and on the other were some farmsteads set far enough apart for a good-sized garden to fit in between.  These farms could be respectable enough, with their wide fields and regular rectangles, but to the person
ambling down the road, they appeared pretty unfriendly, for all turned their backs (i.e., they were situated with outlying buildings facing out).  Only in one place, where they had left the door open, could one see into the courtyard, where no living creature was visible except for a family of chickens that went about scratching in the hay.

 

It had been a cold and rainy summer, and now it was ended. With her hands stuck down into the pockets of her outgrown overcoat, a young girl came walking down the street. She looked jolly and dapper; her walk had not the mincing grace of a city lady but rather the swinging style of a half-grown boy.  With an unworried look, she checked the heaven’s gray clouds to see if there was going to be rain again. Then she opened the door to one of the low houses and stepped into the hall, which was just big enough so that the doors could pass by each other freely.  She opened the next door as well, to the frenzied racket of a ringing bell.

 

This was the only general store in the village, the only place to buy tobacco, coffee, and sugar. A real hovel, actually — low, dark, and smoke-laden — and with this indescribable odor of pressing paper, soap, and whatever else!

 

A young man stood behind the counter with his elbows on it and his head leaning over a book. His appearance was just as bright and amiable as the shop’s was dark and disagreeable.”

 

Benedictsson

Victoria Maria Benedictsson  (6 maart 1850 – 21 juni 1888)

 

De Poolse dichter en aforist Stanisław Jerzy Lec werd geboren op 6 maart 1909 in Lemberg. Aan het begin van de oorlog zat hij gevangen in een Nazikamp. Daar bleef hij tot juli 1943 toen het kamp via massavernietiging werd geliquideerd. Hij ontsnapte in een Duits uniform, slaagde erin Warschau te bereiken waar hij lid werd van de ondergrondse strijdkrachten. Na de oorlog ging hij door met schrijven, afgewisseld met kortdurende dienst als cultureel vertegenwoordiger bij de Poolse ambassade in Wenen. Ook heeft hij twee jaar in Israël doorgebracht. In 1953 keerde hij terug naar Polen.

 

Aforismen:

 

“Van de meeste boeken blijven alleen de citaten over. Dan is het toch beter van meet af aan alleen de citaten neer te schrijven? “

 

“Ideeën springen net als vlooien van mens tot mens, maar bijten niet iedereen.”

 

“Alles is in mensenhanden. Was ze daarom geregeld.”

 

 

Lec

Stanisław Jerzy Lec  (6maart 1909 – 7 mei 1966)

 

De Franse schrijver Savinien Cyrano de Bergerac werd geboren op 6 maart 1619 in Parijs. De zoon uit een rijke burgerlijke familie groeide op als pleegkind van een plattelandspastoor. Na zijn studietijd aan het Collège de Beauvais vocht hij bij de Gascogner Garde en raakte hij twee keer zwaar gewond. Hij nam ontslag uit de dienst en keerde in 1641 terug naar Parijs, waar hij in 1655 stierf. In zijn satirisch-utopische romans met zijn scherpe kritiek op politieke, filosofische of kerkelijke autoriteiten toonde hij zich een voorloper van de Verlichting. Behalve door zijn eigen werk is hij nog steeds bekend door het romantisch-komische toneelstuk van Edmond de Rostand.

Uit: Histoire comique des etats et empires du soleil

 « La lune était en son plein, le ciel était découvert, et neuf heures du soirétaient sonnées lorsque, revenant de Clamart, près de Paris (où M. de Cuigny le fils, qui en est
seigneur, nous avait régalés, plusieurs de mes amis et moi), les diverses pensées que nous donna cette boule de safran nous défrayèrent sur le chemin. De sorte que les yeux noyés dans ce grand astre, tantôt l’un le prenait pour une lucarne du ciel par où l’on entrevoyait la gloire des bienheureux; tantôt un autre, persuadé des fables anciennes, s’imaginait que possible Bacchus tenait taverne là- haut au ciel, et qu’il y avait pendu pour enseigne la pleine lune; tantôt un autre assurait que c’était la platine de Diane qui dresse les rabats d’Apollon; un autre, que ce pouvait bien être le soleil lui-même, qui s’étant au soir dépouillé de ses rayons, regardait par un trou ce qu’on faisait au monde quand il n’y était pas. « et moi, leur dis-je, qui souhaite mêler mes enthousiasmes aux vôtres, je crois sans m’amuser aux imaginations pointues dont vous chatouillez le temps pour le faire marcher plus vite, que la lune est un monde comme celui-ci, à qui le nôtre sert de lune. »

 

Bergerac

Cyrano de Bergerac (6 maart 1619 – 28 juli 1655)

 

Pier Paolo Pasolini, Arthur van Schendel, Koos van Zomeren, Frank Norris, Leslie Marmon Silko

De Italiaans filmregisseur, dichter en schrijver Pier Paolo Pasolini werd geboren in Bologna op 5 maart 1922. In 1939 ging hij studeren aan de universiteit van Bologna. Hij publiceerde zijn eerste gedichtenbundel (Poesie a Casarsa) in 1941. Tijdens de toen aan de gang zijnde WO II werd hij in het leger opgenomen en raakte hij later in Duitse krijgsgevangenschap waaruit hij echter wist te ontvluchten. Na de oorlog werd hij lid van de Communistische Partij van Italië; het lidmaatschap werd hem echter een paar jaar later weer ontnomen toen hij er openlijk voor uitkwam homoseksueel te zijn. Na zijn studies in Bologna kwam hij begin jaren vijftig definitief in Rome terecht, samen met zijn moeder. Zijn vader, een officier in het fascistische leger, was op dat moment al overleden. Zijn jongere broer was als partizaan tijdens de oorlog gesneuveld. Moeder en zoon konden aanvankelijk de eindjes moeilijk aan elkaar knopen. Ze woonden in een verpauperde buitenwijk van Rome, onderwerp van zijn spraakmakende novelle Ragazzi di vita (1955), en later van de film Accatone. Voor zijn novelle kreeg hij behalve literaire lof ook kritiek vanwege het obscene karakter van het betreffende werkje. Nadat hij eind jaren vijftig al enige schreden had gezet op het gebied van de film, debuteerde hij 1961 met zijn eerste eigen, hierboven reeds vermelde, film Accattone.

Hieronder volgt, bij wijze van uitzondering,  een zeer lang gedicht van Pasolini, dat hij schreef in de tijd dat hij ook bezig was met de belangrijke film Il Vangelo secondo Matteo. De schrijver Pasolini is achter de filmmaker ten onrechte wat verdwenen. Hij schreef zowel in het Italiaans als in het Friulisch.

 

Victory

Where are the weapons?
I have only those of my reason
and in my violence there is no place

for even the trace of an act that is not
intellectual. Is it laughable
if, suggested by my dream on this

gray morning, which the dead can see
and other dead too will see but for us
is just another morning,

I scream words of struggle?
Who knows what will become of me
at noon, but the old poet is “ab joy”

who speaks like a lark or a starling or
a young man longing to die.
Where are the weapons? The old days

will not return, I know; the red
Aprils of youth are gone.
Only a dream, of joy, can open

a season of armed pain.
I who was an unarmed Partisan,
mystical, beardless, nameless,

now I sense in life the horribly
perfumed seed of the Resistance.
In the morning the leaves are still

as they once were on the Tagliamento
and Livenza—it is not a storm coming
or the night falling. It is the absence

of life, contemplating itself,
distanced from itself, intent on
understanding those terrible yet serene

forces that still fill it—aroma of April!
an armed youth for each blade of grass,
each a volunteer longing to die.
. . . . . . . . .
Good. I wake up and—for the first time
in my life—I want to take up arms.
Absurd to say it in poetry

—and to four friends from Rome, two from Parma
who will understand me in this nostalgia
ideally translated from the German, in this archeological

calm, which contemplates a sunny, depopulated
Italy, home of barbaric Partisans who descend
the Alps and Apennines, down the ancient roads…

My fury comes only at the dawn.
At noon I will be with my countrymen
at work, at meals, at reality, which raises

the flag, white today, of General Destinies.
And you, communists, my comrades/noncomrades,
shadows of comrades, estranged first cousins

lost in the present as well as the distant,
unimagined days of the future, you, nameless
fathers who have heard calls that

I thought were like mine, which
burn now like fires abandoned
on cold plains, along sleeping

rivers, on bomb-quarried mountains. . . .
. . . . . . . . .
I take upon myself all the blame (my old
vocation, unconfessed, easy work)
for our desperate weakness,

because of which millions of us,
all with a life in common, could not
persist to the end. It is over,

let us sing along, tralala: They are falling,
fewer and fewer, the last leaves of
the War and the martyred victory,

destroyed little by little by what
would become reality,
not only dear Reaction but also the birth of

beautiful social-democracy, tralala.

I take (with pleasure) on myself the guilt
for having left everything as it was:
for the defeat, for the distrust, for the dirty

hopes of the Bitter Years, tralla.
And I will take upon myself the tormenting
pain of the darkest nostalgia,

which summons up regretted things
with such truth as to almost
resurrect them or reconstruct the shattered

conditions that made them necessary (trallallallalla). . . .
. . . . . . . . .
Where have the weapons gone, peaceful
productive Italy, you who have no importance in the world?
In this servile tranquility, which justifies

yesterday’s boom, today’s bust—from the sublime
to the ridiculous—and in the most perfect solitude,
j’accuse! Not, calm down, the Government or the Latifundia

or the Monopolies—but rather their high priests,
Italy’s intellectuals, all of them,
even those who rightly call themselves

my good friends. These must have been the worst
years of their lives: for having accepted
a reality that did not exist. The result

of this conniving, of this embezzling of ideals,
is that the real reality now has no poets.
(I? I am desiccated, obsolete.)

Now that Togliatti has exited amid
the echoes from the last bloody strikes,
old, in the company of the prophets,

who, alas, were right—I dream of weapons
hidden in the mud, the elegiac mud
where children play and old fathers toil—

while from the gravestones melancholy falls,
the lists of names crack,
the doors of the tombs explode,

and the young corpses in the overcoats
they wore in those years, the loose-fitting
trousers, the military cap on their Partisan’s

hair, descend, along the walls
where the markets stand, down the paths
that join the town’s vegetable gardens

to the hillsides. They descend from their graves, young men
whose eyes hold something other than love:
a secret madness, of men who fight

as though called by a destiny different from their own.
With that secret that is no longer a secret,
they descend, silent, in the dawning sun,

and, though so close to death, theirs is the happy tread
of those who will journey far in the world.
But they are the inhabitants of the mountains, of the wild

shores of the Po, of the remotest places
on the coldest plains. What are they doing here?
They have come back, and no one can stop them. They do not hide

their weapons, which they hold without grief or joy,
and no one looks at them, as though blinded by shame
at that obscene flashing o
f guns, at that tread of vultures

which descend to their obscure duty in the sunlight.
. . . . . . . . .

Who has the courage to tell them
that the ideal secretly burning in their eyes
is finished, belongs to another time, that the children

of their brothers have not fought for years,
and that a cruelly new history has produced
other ideals, quietly corrupting them?. . .

Rough like poor barbarians, they will touch
the new things that in these two decades human
cruelty has procured, things incapable of moving

those who seek justice. . . .

But let us celebrate, let us open the bottles
of the good wine of the Cooperative. . . .
To always new victories, and new Bastilles!

Rafosco, Bacò. . . .  Long life!
To your health, old friend! Strength, comrade!
And best wishes to the beautiful party!

From beyond the vineyards, from beyond the farm ponds
comes the sun: from the empty graves,
from the white gravestones, from that distant time.

But now that they are here, violent, absurd,
with the strange voices of emigrants,
hanged from lampposts, strangled by garrotes,

who will lead them in the new struggle?
Togliatti himself is finally old,
as he wanted to be all his life,

and he holds alarmed in his breast,
like a pope, all the love we have for him,
though stunted by epic affection,

loyalty that accepts even the most inhuman
fruit of a scorched lucidity, tenacious as a scabie.
“All politics is Realpolitik,” warring

soul, with your delicate anger!
You do not recognize a soul other than this one
which has all the prose of the clever man,

of the revolutionary devoted to the honest
common man (even the complicity
with the assassins of the Bitter Years grafted

onto protector classicism, which makes
the communist respectable): you do not recognize the heart
that becomes slave to its enemy, and goes

where the enemy goes, led by a history
that is the history of both, and makes them, deep down,
perversely, brothers; you do not recognize the fears

of a consciousness that, by struggling with the world,
shares the rules of the struggle over the centuries,
as through a pessimism into which hopes

drown to become more virile. Joyous
with a joy that knows no hidden agenda,
this army—blind in the blind

sunlight—of dead young men comes
and waits. If their father, their leader, absorbed
in a mysterious debate with Power and bound

by its dialectics, which history renews ceaselessly—
if he abandons them,
in the white mountains, on the serene plains,

little by little in the barbaric breasts
of the sons, hate becomes love of hate,
burning only in them, the few, the chosen.

Ah, Desperation that knows no laws!
Ah, Anarchy, free love
of Holiness, with your valiant songs!
. . . . . . . . .
I take also upon myself the guilt for trying
betraying, for struggling surrendering,
for accepting the good as the lesser evil,

symmetrical antinomies that I hold
in my fist like old habits. . . .
All the problems of man, with their awful statements

of ambiguity (the knot of solitudes
of the ego that feels itself dying
and does not want to come before God naked):

all this I take upon myself, so that I can understand,
from the inside, the fruit of this ambiguity:
a beloved man, in this uncalculated

April, from whom a thousand youths
fallen from the world beyond await, trusting, a sign
that has the force of a faith without pity,

to consecrate their humble rage.
Pining away within Nenni is the uncertainty
with which he re-entered the game, and the skillful

coherence, the accepted greatness,
with which he renounced epic affection,
though his soul could claim title

to it: and, exiting a Brechtian stage
into the shadows of the backstage,
where he learns new words for reality, the uncertain

hero breaks at great cost to himself the chain
that bound him, like an old idol, to the people,
giving a new grief to his old age.

The young Cervis, my brother Guido,
the young men of Reggio killed in 1960,
with their chaste and strong and faithful

eyes, source of the holy light,
look to him, and await his old words.
But, a hero by now divided, he lacks

by now a voice that touches the heart:
he appeals to the reason that is not reason,
to the sad sister of reason, which wants

to understand the reality within reality, with a passion
that refuses any extremism, any temerity.
What to say to them? That reality has a new tension,

which is what it is, and by now one has
no other course than to accept it. . . .
That the revolution becomes a desert

if it is always without victory. . . that it may not be
too late for those who want to win, but not with the violence
of the old, desperate weapons. . . .

That one must sacrifice coherence
to the incoherence of life, attempt a creator
dialogue, even if that goes against our conscience.

That the reality of even this small, stingy
State is greater than us, is always an awesome thing:
and one must be part of it, however bitter that is. . . .

But how do you expect them to be reasonable,
this band of anxious men who left—as
the songs say—home, bride,

life itself, specifically in the name of Reason?
. . . . . . . . .
But there may be a part of Nenni’s soul that wants
to say to these comrades—come from the world beyond,
in military clothes, with holes in the soles

of their bourgeois shoes, and their youth
innocently thirsting for blood—
to shout: “Where are the weapons? Come on, let’s

go, get them, in the haystacks, in the earth,
don’t you see that nothing has changed?
Those who were weeping still weep.

Those of you who have pure and innocent hearts,
go and speak in the middle of the slums,
in the housing projects of the poor,

who behind their walls and their alleys
hide the shameful plague, the passivity of those
who know they are cut off from the days of the future.

Those of you who have a heart
devoted to accursèd lucidity,
go into the factories and schools

to remind the people that nothing in these years has
changed the quality of knowing, eternal pretext,
sweet and useless form of Power, never of truth.

Those of you who obey an honest
old imperative of religion
go among the children who grow

with hearts empty of real passion,
to remind them that the new evil
is still and always the division of the world. Finally,

those of you to whom a sad accident of birth
in families without hope gave the thick shoulders, the curly
hair of the criminal, dark cheekbones, eyes without pity—

go, to start with, to the Crespis, to the Agnellis,
to the Vallettas, to the potentates of the companies
that brought Europe to the shores of the Po:

and for each of them comes the hour that has no
equal to what they have and what they hate.
Those who have stolen from the common good

precious capital and whom no law can
punish, well, then, go and tie them up with the rope
of massacres. At the end of the Piazzale Loreto

there are still, repainted, a few
gas pumps, red in the quiet
sunlight of the springtime that returns

with its destiny: It is time to make it again a burial ground!”
. . . . . . . . .
They are leaving . . .  Help! They are turning away,
their backs beneath the heroic coats
of beggars and deserters. . . . How serene are

the mountains they return to, so lightly
the submachine guns tap their hips, to the tread
of the sun setting on the intact

forms of life, which has become
what it was before
to its very depths.  Help, they are going away!—back to their
silent worlds in Marzabotto or Via Tasso. . . .

With the broken head, our head, humble
treasure of the family, big head of the second-born,
my brother resumes his bloody sleep, alone

among the dried leaves, in the serene
retreats of a wood in the pre-Alps, lost in
the golden peace of an interminable Sunday. . . .
. . . . . . . . .
And yet, this is a day of victory


Vertaald door Norman MacAfee en Luciano Martinengo

 

Pasolini

Pier Paolo Pasolini (5 maart 1922 – 2 november 1975)

 

De Nederlandse schrijver Arthur van Schendel werd geboren op 5 maart 1874 in Batavia. Van Schendel verloor al jong zijn vader. Na zijn hbs-opleiding te Amsterdam werd hij eerst opgeleid voor het toneel, daarna voor het onderwijs. Hij was enige tijd leraar in Engeland en leraar Engels in Nederland. Zijn eerste vrouw verloor hij na drie jaar huwelijk; hertrouwd in 1908, vestigde hij zich als literator in Ede en later in Sestri Levante, Italië (tot 1945). Al in zijn eerste publikatie, het middeleeuwse verhaal Drogon, met illustraties van Marius Bauer in 1896 uitgegeven, toonde Van Schendel zich een onafhankelijk auteur: een vroege symbolist in een tijdvak van heersend naturalisme. Zijn roman Het fregatschip Johanna bezorgde de 55-jarige schrijver de aanmoedigingsprijs van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden, en een veel groter lezerskring dan hij tevoren had gekend. In De wereld van een dansfeest (1938) deed Van Schendel afstand van een alwetend schrijverschap en gaf hij zijn figuren een dimensie van onkenbaarheid, bijv. door ze enkel te laten bestaan in de wisselende verhalen van hun omgeving, of in de algemene wetmatigheden van de generaties (zoals in Het oude huis, 1946).

 

Uit: De wereld een dansfeest

“En omdat in het begin de maat verkeerd was bleef ik overtuigd dat ik er niet bij hoorde, bij het lachen en het treuren niet, bij deze wereld niet…… De wereld een dansfeest! Als men ziet dat zelfs maar twee mensen niet langer dan een uurtje met elkaar kunnen dansen, in de maat zoals het hoort. Een dansfeest, dat dachten wij toen wij twaalf waren.”

 

Schendel

Arthur van Schendel (5 maart 1874 – 11 september 1946)

 

De Nederlandse schrijver Koos van Zomeren werd geboren in Velp op 5 maart 1946. Hij debuteerde op negentienjarige leeftijd met de dichtbundel De Wielerkoers van Hank (1965). In de jaren 60 schreef hij nog drie romans. Daarna stopte hij – tijdelijk – met het schrijven van literatuur. Van 1967 tot 1971 werkte hij bij het dagblad Het Vrije Volk. Daarna werd hij actief in de linkse politiek: in 1972 behoorde hij tot de oprichters van de Kommunistiese Partij Nederland/Marxisties Leninisties, de voorloper van de huidige SP. In 1975 brak hij echter met deze partij. Zijn ervaringen in de vroege SP staan beschreven in De witte prins. Eind jaren 70 verschenen een aantal thrillers van Van Zomerens hand. In de politieke thriller Haagse lente en het vervolg Minister achter tralies (beide 1981) verwerkt hij zijn eigen politieke verleden. In 1983 keerde hij weer terug naar de “grote” literatuur met Otto’s Oorlog. Vanaf 1992 schrijft Van Zomeren columns in NRC Handelsblad.

 

Uit: De levende have (IJsberen, zorgenkindjes)

“Met deze bewegingen of handelingen, de voortdurende herhaling ervan, probeert een dier zich te schikken. De hartslag gaat omlaag, de hersenen maken endorfines vrij, endorfines dempen de onrust. Het dier doet gek om zich de gekte van het lijf te houden. Stereotypieën kun je als een laatste redmiddel beschouwen.

,,Moeten we ze dan niet bevorderen in plaats van tegengaan?”, vroeg ik.
,,We moeten de oorzaken tegengaan”, zei Paul. ,,Deze dieren zijn diep ongelukkig, meestal omdat we ze een veel te eenvoudige omgeving aanbieden.”
In de natuur komen stereotypieën zelden voor. In de natuur wordt een dier op het hele scala van zijn gedragsmogelijkheden aangesproken, in al zijn capaciteiten uitgedaagd. Misschien moet je dan eerder van een gevoel van compleetheid dan van geluk spreken. Maar wie weet, een gevoel van compleetheid, misschien is dat wel geluk.
Zo zaten we te praten voor de ingang van Ouwehands Zoo in Rhenen. Het begon zachtjes te regenen en het werd weer droog, en toen we eindelijk naar binnen gingen, voegde zich een vrouw bij ons, José Kok, de bioloog van de zoo zelf.
We liepen naar de flamingo’s, een nieuwe volière. ,,Toen ze vorig jaar begonnen te broeden”, zei José, ,,hebben we ze afgeschermd voor het publiek. Toen ze dit jaar weer gingen broeden, gingen ze juist zo dicht mogelijk bíj het publiek zitten.” Ze bedoelt maar: we weten niet alles van de wensen die hier leven.
Van de flamingo’s naar de tijgers, van de tijgers naar de giraffes, van de giraffes naar de leeuwen, van de leeuwen naar de ijsberen, van de ijsberen naar de bruine beren, van de bruine beren naar de panters (,,Deze verblijven zijn me te transparant”, zei José, ,,ze doen geen recht aan de behoefte aan privacy van deze dieren”) en van de panters weer naar de flamingo’s (er scharrelde een onvoorstelbaar dapper kuiken door dat woud van roze poten. ,,Pas één jong”, zei Paul. ,,Al één jong”, zei José).”

 

zomeren

Koos van Zomeren (Velp,  5 maart 1946)

 

De Amerikaanse schrijver Frank Norris werd geboren op 5 maart 1870 in Chicago. Van 1887 tot 1889 studeerde Norris, die tekentalent bezat, aan het Atelier Julien in Parijs. Geïnspireerddoor het naturalisme van Zola studeerde hij daarna literatuur in Berkeley en literaire compositie in Harvard. Na de succesvolle publicatie van zijn eerste roman “Moran of the Lady Letty“ in 1898 trok hij als medewerker van “McClure’s Magazine” naar New York. In 1899 ging Norris als oorlogsverslaggever naar Cuba. Nadat hij nog wat aanstellingen bij uitgeverijen gehad had publiceerde hij „Blix“, „A Man’s Woman“ en begon hij aan zijn hoofdwerk, een trilogie over de strijd van de Californische tarweboeren tegen de Pacific and Southwestern Railroad, die met zijn buitensporige vrachtprijzen hun bestaan bedreigde (“The Octopus”, “The Pit”). Voor de voltooiing van het derde deel „Wolf“ stierf hij. De roman “McTeague: A Story of San Francisco” ontstond tijdens zijn Harvard tijd en verscheen in 1899. Erich von Stroheim gebruikte de stof van de roman voor zijn legendarische stomme film Greed (1923).

Uit: McTeague

“It was Sunday, and, according to his custom on that day, McTeague took his dinner at two in the afternoon at the car conductors’ coffee-joint on Polk Street. He had a thick gray soup; heavy, underdone meat, very hot, on a cold plate; two kinds of vegetables; and a sort of suet pudding, full of strong butter and sugar. On his way back to his office, one block above, he stopped at Joe Frenna’s saloon and bought a pitcher of steam beer. It was his habit to leave the pitcher there on his way to dinner.

 

Once in his office, or, as he called it on his signboard, “Dental Parlors,” he took off his coat and shoes, unbuttoned his vest, and, having crammed his little stove full of coke, lay back in his operating chair at the bay window, reading the paper, drinking his beer, and smoking his huge porcelain pipe while his food digested; crop-full, stupid, and warm. By and by, gorged with steam beer, and overcome by the heat of the room, the cheap tobacco, and the effects of his heavy meal, he dropped off to sleep. Late in the afternoon his canary bird, in its gilt cage just over his head, began to sing. He woke slowly, finished the rest of his beer—very flat and stale by this time—and taking down his concertina from the bookcase, where in week days it kept the company of seven volumes of “Allen’s Practical Dentist,” played upon it some half-dozen very mournful airs.”

 

NORRIS

Frank Norris (5 maart 1870 – 25 oktober 1902)

 

De Indiaans-Amerikaanse schrijfster Leslie Marmon Silko werd geboren op 5 maart 1948 in Albuquerque, New Mexico. Zij groeide op in de Laguna-Reservation en studeerde later aan de universiteit van New Mexico. In 1969 publiceerde zij haar eerste verhaal Tony’s Story. Haar eerste bundel Laguna Women Poems verscheen in 1974.

Uit: Gardens in the dunes

“Sister Salt called her to come outside. The rain smelled heavenly. All over the sand dunes, datura blossoms round and white as moons breathed their fragrance of magic. Indigo came up from the pit house into the heat; the ground under her bare feet was still warm, but the rain in the breeze felt cool — so cool — and refreshing on her face. She took a deep breath and ran up the dune, where Sister Salt was naked in the rain. She pulled the ragged sack over her head and felt the rain and wind so cool, so fragrant all over her body. Off in the distance there was a faint rumble of thunder, and the wind stirred; the raindrops were larger now. She tilted back her head and opened her mouth wide the way Sister Salt did. The rain she swallowed tasted like the wind. She ran, leaped in the air, and rolled on the warm sand over and over, it was so wonderful. She took handfuls of sand and poured them over her legs and over her stomach and shoulders — the raindrops were cold now and the warmth of the sand felt delicious. Sister Salt laughed wildly as she came rolling down from the highest point of the dune, so Indigo ran after her and leaped and rolled too, her eyes closed tight against the sand. Over and over down-down-down effortlessly, the ease of the motion and the sensation of the warm sand and the cool rain were intoxicating. Indigo squealed with laughter as she rolled into Sister Salt, who was helpless with laughter, and they laughed and laughed and rolled around, one girl on top of the other.”

marmon

Leslie Marmon Silko (Albuquerque 5 maart 1948)

 

 

Khaled Hosseini, Kristof Magnusson, Giorgio Bassani, Léon-Paul Fargue, Kito Lorenc, Jean-Joseph Rabearivelo, Irina Ratushinskaya, Alan Sillitoe

De Afghaanse schrijver Khaled Hosseini is geboren op 4 maart 1965 in Kabul, als zoon van een diplomaat wiens gezin in 1980 na de Russische inval naar de Verenigde Staten emigreerde. Hosseini studeerde in 1988 af als “bachelor” in de biologie en studeerde daarna medicijnen aan de University of California. In 1996 sllot hij zijn opleiding tot internist af aan Cedars-Sinai Medical Center in Los Angeles.Hij werkt als arts in het noorden van Californië. Hosseini publiceerde diverse korte verhalen, die werden genomineerd voor de Pushcart Prize. De vliegeraar van Kabul (Engels: The Kite Runner), zijn debuutroman, betekende meteen zijn internationale doorbraak. De vertaalrechten werden in veertien landen verkocht; filmrechten werden verkocht aan Dream Works en Wonderland Films.

Uit: The Kite Runner

“ONE
December 2001

I became what I am today at the age of twelve, on a frigid overcast day in the winter of 1975. I remember the precise moment, crouching behind a crumbling mud wall, peeking into the alley near the frozen creek. That was a long time ago, but it’s wrong what they say about the past, I’ve learned, about how you can bury it. Because the past claws its way out. Looking back now, I realize I have been peeking into that deserted alley for the last twenty-six years.

One day last summer, my friend Rahim Khan called from Pakistan. He asked me to come see him. Standing in the kitchen with the receiver to my ear, I knew it wasn’t just Rahim Khan on the line. It was my past of unatoned sins. After I hung up, I went for a walk along Spreckels Lake on the northern edge of Golden Gate Park. The early-afternoon sun sparkled on the water where dozens of miniature boats sailed, propelled by a crisp breeze. Then I glanced up and saw a pair of kites, red with long blue tails, soaring in the sky. They danced high above the trees on the west end of the park, over the windmills, floating side by side like a pair of eyes looking down on San Francisco, the city I now call home. And suddenly Hassan’s voice whispered in my head: For you, a thousand times over. Hassan the harelipped kite runner.

I sat on a park bench near a willow tree. I thought about something Rahim Khan said just before he hung up, almost as an afterthought. There is a way to be good again. I looked up at those twin kites. I thought about Hassan. Thought about Baba. Ali. Kabul. I thought of the life I had lived until the winter of 1975 came along and changed everything. And made me what I am today.”

HOSSEINI

Khaled Hosseini (Kabul, 4 maart 1965)

 

De Duitse schrijver Kristof Magnusson werd geboren op 4 maart 1976 in Hamburg. Na zijn eindexamen deed hij vervangende dienst in een tehuis voor daklozen in New York. Daarna studeerde hij kerkmuziek bij de evangelische Landeskirche Nordelbien. Verder studeerde hij aan het Deutsche Literaturinstitut Leipzig en aan de universiteit van Reykjavik. Magnusson werd eerst bekend als schrijver voor het toneel. Bekend werd hij door de komedie Männerhor die in 2003 in Bonn voor het eerst werd opgevoerd. Daarnaast publiceerde hij verhalen, essays en reportages in diverse kranten en tijdschriften. In 2005 verscheen zijn romandebuut Zuhause.

Uit: Zuhause

Matilda sagte: “Ich habe mit Svend Schluss gemacht.”
“Was soll denn das?”
“Woher soll ich wissen, was das soll?”
“Als wir vor drei Wochen telefoniert haben, hast du noch gesagt, es sei schön.”
“Na und?”
“Ihr wolltet euch ein Landhaus kaufen, in Småland.”
“Ja. Mit Kamin. Pff.”
Ich sah sie an, sie sah hinaus, in die gleiche Richtung wie der Taxifahrer. Dann kurbelte Matilda das Fenster herunter, so weit die verbeulte Fahrertür es zuließ. Kaffeeschlürfende, Asche in den Sturm schnippende Verachtung. Mehr hatte sie nicht übrig für den hehren, vollkommenen, von mir handgecasteten Svend. Einen Moment lang überlegte ich, ob Matilda eine glücksunfähige Diva sei, der man es nie Recht machen könne. Doch dieser Gedanke tat mir weh, woraufhin ich mich noch mehr ärgerte, denn es war ihre Schuld, dass ich nun schlecht über sie dachte.
“Es war eben einfach nur schön. Genau wie er. Er war so schön und intelligent …”
“… und sympathisch”, sagte ich.
“Das auch noch! Und dauernd dieses Segeln.”
“Segeln ist doch … schön.”
“Pff!”
“Du hast dir immer jemanden gewünscht, der segeln kann.”
“Das ist es ja gerade. Er kann segeln, hat Stil und ist trotzdem kein Snob. Er hat Geld und ist trotzdem nett; aus guter Familie, aber kein Spießer; lieb und trotzdem cool; kann immer trinken, muss aber nicht. Er ist alles, was ich mir immer gewünscht habe. Alles gleichzeitig!”
Ich schwieg. Der arme hehre, ganz und gar vollkommene Svend.
“Und daneben dann ich!”, fuhr Matilda fort. “Wie ein beflecktes Detail, das man vergessen hat, aus der sauberen schönen Prince-Denmark-Werbung rauszuschneiden.”
“Du hast mit ihm Schluss gemacht, weil du nicht in eine Prince-Denmark-Werbung passt?”
“Ich habe Schluss gemacht, weil er reinpasst.”
“Das kannst du doch nicht ernst meinen.” Ich wusste, dass sie das sehr ernst meinte.
“Svend ist noch nicht einmal Däne”, sagte ich dann.
“Schwede. Noch schlimmer. Bei denen ist alles immer so … perfekt.”
“Er war ja auch perfekt für dic
h.”
“Er war nicht perfekt für mich, er war einfach nur perfekt. Das ist ein Unterschied. Ich habe mich neben ihm nicht ausgehalten. Eine merkwürdige Frau mit einem merkwürdigen Job in einer merkwürdigen Daunenjacke aus einem merkwürdigen Land. Ich hatte das Gefühl, er wollte sein Leben durch mich ironisch brechen, weil sonst alles zu perfekt gewesen wäre.”
“Was ist daran schlimm, wenn etwas mal perfekt ist? Du wehrst dich so sehr dagegen, das ist ja… neurotisch.”
“Wenn du nicht so scheiß-glücklich wärest, könntest du gar nicht so reden.”
“So ein Quatsch.”

MAGNUSSON

Kristof Magnusson (Hamburg, 4 maart 1976)

 

De Italiaanse schrijver Giorgio Bassani werd geboren op 4 maart 1916 in Bologna. Zijn jeugd bracht hij door in Ferrara. In 1935 schreef hij zich in aan de literatuurwetenschappelijke faculteit van de universiteit van Bologna waar hij in 1939 ondanks de rassenwetten zijn afsluitende werk over Niccolò Tommaseo kon voorleggen. In 1940 verscheen zijn eerste werk, Una città di pianura, dat hij wegens dezelfde rassenwetten onder pseudoniem publiceerde. In 1962 verscheen Il Giardino dei Finzi-Contini, een werk dat hem grote roem bracht en waarvoor hij de Premio Viareggio van dat jaar ontving. De roman weerspiegelt Bassani’s morele, politieke en intellectuele ervaringen en vertelt het verhaal van het rijke, joodse burgerdom tijdens het fascisme. Het boek werd verfilmd door Vittorio De Sica.

 

UitDie Gärten der Finzi-Contini  (Italiaans Il giardino dei Finzi-Contini Vertaald door Herbert Schlüter)

 

“Seit vielen Jahren hatte ich den Wunsch, über die Finzi-Contini zu schreiben – über Micòl und Alberto, über Professor Ermanno und Signora Olga – und über alle die, die sonst noch in dem Haus am Corso Ercole I d´Este in Ferrara wohnten oder wie ich in der Zeit kurz vor Ausbruch des letzten Krieges dort ein- und ausgingen. Aber den letzten Anstoß, es wirklich zu tun, empfing ich erst vor einem Jahr, an einem Sonntag im April 1957.

Es war auf einem der üblichen Wochenendausflüge. Wir waren, eine Gruppe von Freunden, auf zwei Autos verteilt, die Via Aurelia hinausgefahren, ohne ein bestimmtes Ziel zu haben. Ein paar Kilometer hinter Santa Marinella waren wir, angezogen von den Türmen einer mittelalterlichen Burg, die plötzlich zu unserer Linken aufgetaucht waren, auf einen Fußweg eingebogen und schließlich über den trostlosen Sandstreifen am Fuße des Berges geschlendert. Aus der Nähe betrachtet, war die Burg übrigens bei weitem nicht so mittelalterlich, wie sie aus der Ferne, im Gegenlicht über der blauen blendenden Leere des Tyrrhenischen Meeres gewirkt hatte.”

 

bassani

Giorgio Bassani (4 maart 1916 – 13 april 2000)

 

De Franse dichter en essayist Léon-Paul Fargue werd geboren op 4 maart 1876 in Parijs. Fargue publiceerde al gedichten vanaf zijn achttiende en zijn belangrijke gedicht Tancrède verscheen in 1895 in het tijdschrift Pan. Hij opponeerde tegen de surrealisten en werd een lid van de symbolistische kring rond Le Mercure de France. Léon-Paul Fargue schreef ook veel over Parijs en publiceerde twee boeken over de stad: D’après Paris (1931) en Le piéton de Paris (1939).

 

NOCTURNE

Un long bras timbré d’or glisse du haut des arbres
Et commence à descendre et tinte dans les branches.
Les feuilles et les fleurs se pressent et s’entendent.
J’ai vu l’orvet glisser dans la douceur du soir.
Diane sur l’étang se penche et met son masque.
Un soulier de satin court dans la clairière
Comme un rappel de ciel qui rejoint l’horizon.
Les barques de la nuit sont prêtes à partir.

D’autres viendront s’asseoir sur la chaise de fer.
D’autres verront cela quand je ne serai plus.
La lumière oubliera ceux qui l’ont tant aimée.
Nul appel ne viendra rallumer nos visages.
Nul sanglot ne fera retentir notre amour.
Nos fenêtres seront éteintes.
Un couple d’étrangers longera la rue grise.
Les voix,
D’autres voix chanteront, d’autres yeux pleureront
Dans une maison neuve.
Tout sera consommé, tout sera pardonné,
La peine sera fraîche et la forêt nouvelle,
Et peut-être qu’un jour, pour de nouveaux amis,
Dieu tiendra ce bonheur qu’il nous avait promis.

 

fargue

Léon-Paul Fargue (4 maart 1876 – 24 november 1947)

 

De Duits-sorbische dichter, schrijver en vertaler Kito Lorenc werd geboren op 4 maart 1938 in Schleife (Oost-Sachsen). Hij ging naar school in Cottbus en studeerde van 1956 tot 1961 slavistiek in Leipzig. Van 1961 tot 1972 was hij medewerker aan het Institut für sorbische Volksforschung in Bautzen. Daarna was hij tot 1979 dramaturg aan het Staatliche Ensemble für sorbische Volkskultur. Tegenwoordig leeft hij als zelfstandig schrijver in de buurt van Hochkirch. (Het Sorbisch is een West-Slavische taal, die o.a. gesproken wordt in de Lausitz.)

Auf einen Gruss

Übern Hügel der Kirchsteg
untergepflügt: Die einst
der Himmel gegrüßt,
die steinige Feldflur
versagt ihm den alten Dank, sie
schweigt erschöpft.

Gerodet die schattende Hecke
wo die Winde schliefen
und die Vögel gewohnt.
Der eherne Mund, verschlossen
achtet des Worts nicht, für das
keine Hand bürgt.

Am Wegrand erstickt
der Bach, Regen schwemmt
fort die Krume, es verweht sie
der Sturm. Arme Erde
Nest ohne Lieder nun, ach
Gott befohlen.

LORENC

Kito Lorenc (Schleife, 4 maart 1938)

 

De Madagassische dichter en schrijver Jean-Joseph Rabearivelo werd geboren op 4 maart 1901 in Antananarivo. Hij dichtte eerst in tradionele, Europese vormen voordat hij in de jaren dertig steeds meer eigen, Afrikaanse uitdrukkinsmiddelen ging gebruiken. Zijn werk is beïnvloed door het surrealisme en door de madagassische folklore.

Uit : Traduit de la nuit (1936)

Ce qui se passe sous la terre,
Au nadir lointain
 ?
Penche-toi près d’une fontaine,
Près d’un fleuve
Ou d’une source :
Tu y verras la lune
Tombée dans un trou,
Et tu t’y verras toi-même,
Lumineux et silencieux,
Parmi les arbres sans racines,
Et où viennent des oiseaux muets.

 

*

Que de fois relayés
et que de fois les mêm
es,
dans la lumière ruisselante,
les laboureurs de l’azur ?

Ont semé quelles graines,
ont planté quelles tiges
au royaume du vent,
et sur les monts arasés ?

Sont en quel inconnu,
derrière quel feuillage
et sur quelle herbe haute,
près des rives du soir ?

— Boivent à une source noire,
arrachent cressons et menthes,
puis, couchés sur le dos,
regardent les astres croître

jusqu’à votre éclosion,
ô glaïeuls rouges et noirs,
et jusqu’au saccage par le jour
de leurs aires aériennes.

RABEARIVELO

Jean-Joseph Rabearivelo (4 maart 1901 – 22 juni 1937)

 

De Russische dichteres en dissidente Irina Ratushinskaya werd geboren op 4 maart 1954 in Odessa. Zij studeerde daar aan de universiteit fysica. Een dag na haar negenentwintigste verjaardag, op 5 maart 1983, werd Irina Ratushinskaya veroordeeld tot zeven jaar dwangarbeid en tot 5 jaar interne verbanning omwille van anti-Sovjet-agitatie en propaganda (in die periode was de Sovjetunie nog één geheel). Haar bestraffing was gebaseerd op vijf gedichten die volgens haar echtgenoot “evenveel met politiek te maken hadden als een gebed tot God”. Ze had ook deelgenomen aan demonstraties die de regering opriepen tot meer respect voor de mensenrechten.In haar boek “Grijs is de kleur van de hoop” beschreef ze haar leven in de gevangenis.Tijdens haar gevangenschap mocht Irina geen gedichten schrijven. Ze kraste echter gedichten in een groot stuk zeep in haar cel, leerde ze van buiten en waste ze dan weg. De gedichten werden later gepubliceerd na haar aankomst in het westen.

 

Believe me

Believe me, so it happened often:
In solitary confinement, on a wintry night
Suddenly an embrace of warmth and happiness,
And a note of low would sound.
And then I sleeplessly know,
Leaning against the ice cold wall-
Now, now they are remembering me,
They are begging the Lord for me.
My dear ones, thank you
All, who remembered and believed in us
In the cruelest prison hour.
We, surely, could not have
Gone through all from end to end,
Not bowing our head, not faltering,
Without your lofty hearts
Illumining our way.

 

RATUSHINSKAYA

Irina Ratushinskaya (Odessa, 4 maart 1954)

 

De Engelse schrijver Alan Sillitoe werd geboren op 4 maart 1928 in Nottingham. Al op school schreef hij essays en korte verhalen. Zijn vader, die meestal werkloos was, en bovendien niet kon lezen en schrijven, kon hem hierbij niet behulpzaam zijn. Zijn grootvader echter steunde hem in zijn liefde voor boeken. De Nottingham High School kon Sillitoe niet bezoeken omdat hij er geen beurs voor kreeg. Toen WO II uitbrak kwamen er wel meer arbeisplaatsen en hij ging als jongen van veertien jaar in een fabriek werken, waar ook zijn vader werk had gevonden. Toen hij oud genoeg was trad hij in dienst van de luchtmacht. Van 1946 tot 1949 was hij onder andere in Zuidoost Azië, Spanje en Frankrijk gestationeerd. In die tijd schreef hij al gedichten die echter pas meer dan tien jaar later werden gepubliceerd. In 1959 verscheen zijn beroemdste roman The Loneliness of the Long-Distance Runner. Sillitoe wordt in verbinding gebracht met de groep van de Angry-young-men, waartoe ook John Osborne, John Braine en Colin Wilson behoorden.

Uit: Ein Start ins Leben  (Engels: A start in life, vertaald door Günter Eichel)

„… ein zweites Buch steckte bereits sicher unter meiner Jacke, nach dem Prinzip ‘kauf eins – klau eins’, was lediglich bedeutete, daß ich beide für den halben Preis bekommen hatte. Schließlich war ich ja kein Dieb, der etwas umsonst kriegen wollte! Das Buch, das ich nebenbei mitgenommen hatte, hieß Die göttliche Komödie, und ich dachte, es wäre sicher auch unanständig, besonders weil es von einem Italiener geschrieben war. Ich freute mich so über meinen Fischzug, daß ich abends am Kaminfeuer zu lesen begann, sobald Mutter weggegangen war. Augen und Geist warteten begierig, als ich beide Füße auf
die Kohlenschütte legte und Der Weg allen Fleisches aufschlug. Daß es leicht zu lesen sein würde, hatte ich sowieso nicht angenommen, weil ich wußte, daß man bei dieser Art von Penguin-Buch kaum damit rechnen konnte, daß schon auf den ersten fünfzig Seiten irgendwer mit irgendwem ins Bett ging. Aber dann stellte sich heraus, daß es so interessant war, daß ich mit dem Lesen nicht aufhören konnte, und als Mutter um halb elf zurückkam, hatte ich ganz vergessen, was ich von dem Buch erwartet hatte, als ich es aufschlug.“

Sillitoe

Alan Sillitoe (Nottingham, 4 maart 1928)

James Merrill, Paul Guimard, Alexandros Papadiamantis, Josef Winkler, Charels Sealsfield, Gudrun Pausewang

De Amerikaanse dichter James Merrill werd geboren op 3 maart 1926 in New York. Merrill studeerde aan Amherst College, waar in die tijd de Nederlandse dichter Hans Lodeizen biologie studeerde. De twee leerden elkaar kennen, maar Lodeizen moest al snel zijn studie wegens ziekte afbreken. Merrill woonde later met zijn partner, de schrijver David Jackson, o.a. in Stonington, Connecticut, Athene en Key West. Hij debuteerde in 1946 met The Black Swan, een bundel in eigen beheer uitgegeven door Merrills docent en vriend Kimon Friar. Zijn eerste commercieel uitgegeven bundel First Poems volgde in 1951. Merrill kreeg o.a. twee National Book Awards, de Bollingen Prize en de Pulitzer Prize.

The Victor Dog

Bix to Buxtehude to Boulez,
The little white dog on the Victor label
Listens long and hard as he is able.
It’s all in a day’s work, whatever plays.

From judgment, it would seem, he has refrained.
He even listens earnestly to Bloch,
Then builds a church upon our acid rock.
He’s man’s–no–he’s the Leiermann’s best friend,

Or would be if hearing and listening were the same.
Does he hear?I fancy he rather smells
Those lemon-gold arpeggios in Ravel’s
“Les jets d’eau du palais de ceux qui s’aiment.”

He ponders the Schumann Concerto’s tall willow hit
By lightning, and stays put.When he surmises
Through one of Bach’s eternal boxwood mazes
The oboe pungent as a bitch in heat,

Or when the calypso decants its raw bay rum
Or the moon in Wozzeck reddens ripe for murder,
He doesn’t sneeze or howl; just listens harder.
Adamant needles bear down on him from

Whirling of outer space, too black, too near–
But he was taught as a puppy not to flinch,
Much less to imitate his bête noire Blanche
Who barked, fat foolish creature, at King Lear.

Still others fought in the road’s filth over Jezebel,
Slavered on hearths of horned and pelted barons.
His forebears lacked, to say the least, forebearance.
Can nature change in him?Nothing’s impossible.

The last chord fades.The night is cold and fine.
His master’s voice rasps through the grooves’ bare groves.
Obediently, in silence like the grave’s
He sleeps there on the still-warm gramophone

Only to dream he is at the première of a Handel
Opera long thought lost–Il Cane Minore.
Its allegorical subject is his story!
A little dog revolving round a spindle

Gives rise to harmonies beyond belief,
A cast of stars . . . . Is there in Victor’s heart
No honey for the vanquished?Art is art.
The life it asks of us is a dog’s life.

 

merrill

James Merrill (3 maart 1926 – 6 februari 1995)

 

De Franse schrijver Paul Guimard werd geboren op 3 maart 1921 in Saint-Mars-la-Jaille. Guimard was vooral bekend door zijn roman Les choses de la vie (in het Nederlands getiteld De geur van gras) uit 1967. Het boek is verfilmd door Claude Sautet, met in de hoofdrollen Michel Piccoli en Romy Schneider. Voor zijn eerste roman, Les faux-frères, kreeg hij in 1956 de Grand Prix de l’Humour. Daarna ontving hij nog veel Franse literaire onderscheidingen. Les choses de la vie is als boek en als film bekroond. Guimard begon zijn carrière tijdens de Tweede Wereldoorlog als journalist bij regionale kranten. Als groot liefhebber van zeilen en vissen zeilde hij in 1962 de wereld rond. In 1981 werd hij benoemd als adviseur van de toenmalige president François Mitterrand.

Uit:  Les choses de la vie

«  La voiture déportée sur sa droite s’engage sur le remblai qui, par-dessus le fossé, donne accès à un champ. Elle fait voler en éclat la barrière. L’une des traverses de bois dur, enfoncée à l’intérieur de l’habitacle après avoir fracassé la portière gauche, est emportée par la voiture folle. Le champ est planté de pommiers en quinconce. Par un miracle vain, la MG évite les deux premiers et percute le suivant de plein fouet. Toute la tôlerie avant s’écrase. Le châssis résiste partiellement mais le moteur, arraché de ses silent-blocs, le pont et la boîte pareillement descellés pénètrent jusque dans l’habitacle. Par les canalisations disjointes, l’essence coule sur les cylindres brûlants, se vaporise et s’enflamme. »

 

Guimard
Paul Guimard (3 maart 1921 – 2 mei 2004)

 

De Griekse schrijver Alexandros Papadiamantis werd geboren op 3 maart 1851 in Hora op het eiland Skiathos. Hij werd een van de belangrijkste schrijvers van Griekenland. Zijn hele jeugd bracht hij met zijn vijf broers en zussen door op het eiland, voordat hij naar Athene vertrok om journalist te worden. Hij schreef meer dan 100 novellen en  korte verhalen. In 1908 keerde hij terug naar het eiland, waar hij in 1911 stierf.

Uit: The Flood

“As the storm descented forcefully in the early afternoon and  all the waterfalls of the sky were for two hours uninterruptedly bathing the city, with thunder and clamor and with bolts of lightning, all the waters from Plaka and part of those from Kifisia Street and from Colonaki, coming together into a deep and turbulent torrent, were rushing with a terrible clatter  down  Metropoleos  Street,  through  the  sloping  side street, flooding here and there, many shops and almost all the basements. In a roomy cafe down the street, several customers were stranded inside by the unending rain. All the side streets around the old mosque had turned into rivers.  The railway station had turned into a lake. Inside the cafe  five  or  six  pairs  of  men,  at  several  tables,  were  playing backgammon,  only  three  were  playing  prefa  ,  and  two  old men,  captain  Gagaris,  the  retired  major,  and  mastro-Yiannis Yiapitzis,  were  playing  the  great  beziki  ,  with  256  cards.  

The old man, by their side, seemingly insisted in reading the newspaper

although he had already taken two or three short naps. The water started coming inside the cafe and through all of  the  three  doors.   The  doors  were  blocked  up  hurriedly, except all this was in vain.  The liquid element was pouring in

unrestrained, even through the opening of the tobacco shop that was attached at the corner of the coffee shop.  Within a few seconds the floor was flooded.  All the chairs were lifted off and  placed  on  the  tables  and  on  the  billiard  table.”   

 

PAPADIAMANTIS

Alexandros Papadiamantis (3 maart 1851 – 3 januari 1911)

 

De Oostenrijkse schrijver Josef Winkler werd geboren op 3 maart 1953 in Kamering, Kärnten. Hij bezocht o.a. de handelsschool in Klagenfurt en werkte bij een uitgeverij die boeken van Karl May uitgeeft. Vanaf 1971 werkte hij in de administratie van de Hochschule für Bildungswissenschaften in Klagenfurt. Vanaf 1979 is hij zelfstandig schrijver. Toen werd hij 2e bij de uitreiking van de Ingeborg Bachmann Preis met zijn eerste roman Menschenkind. Hij organiseerde een Literarischen Arbeitskreis  en gaf het literaire tijdschrift Schreibarbeiten uit.

Werk o.a.: Der Ackermann aus Kärnten (1980), Muttersprache (1982), Der Leibeigene (1987), Das Zöglingsheft des Jean Genet (1992), Wenn es soweit ist (1998)

Uit: Leichnam, seine Familie belauernd

 

“Die Leiche im Lotosblütenteich.
Mit einem schönen Satz auf den blauen Lippen.

 

Ich habe einmal einen ertrunkenen, aufgebahrten halbwüchsigen Jungen im Sarg liegen sehen. Er bekam im Lotosblütenteich, zwischen aufgeblühten rosaroten und weißen Lotosblüten, als er nach der Maurerarbeit baden, sich erfrischen wollte, einen Herzanfall und klammerte sich in seiner Todesangst an einem anderen Jungen fest, dem heutigen Schöndarm Pelé. Der Ertrinkende wollte aus dem Wasser gezogen werden oder den anderen mitnehmen auf den Grund des Flusses, der aber konnte sich losstrampeln, die Wasseroberfläche und das rettende Ufer erreichen mit einer Lotosblüte zwischen den Zähnen. Er hat ein Loch im Herzen! sagten die Dorfleute. Sein Leichnam war geschmückt mit blauem und weißem Flieder. Er ist aufgebläht wie ein Kirchtagskrapf! sagten die Dorfleute, als sie ihn im Sarg liegen sahen und Blumen aus dem Garten auf den Toten legten, gelbe und rote Gladiolen, rote und weiße Rosen. Das Aufbahrungszimmer roch nach Flieder und nach verfaulendem Menschenfleisch, und als der schwarzgekleidete Priester mit den schwarzgekleideten Ministranten kam, roch das Aufbahrungszimmer nur mehr nach Weihrauch.“

 

 

WINKLER

Josef Winkler (Kamering,  3 maart 1953)

 

De Oostenrijks-Amerikaanse schrijver Charels Sealsfield (eig. Carl Postl) werd geboren op 3 maart 1793 in Znojmo. Hij stamde uit een boerenfamilie. Zijn moeder wilde dat hij priester werd en daarom trad hij in bij de orde der kruisheren. Hij studeerde filosofie en theologie van 1808 tot 1815 en werd na zijn priesterwijding secretaris van zijn orde. In die hoedanigheid kwam hij in contact met liberale en verlichte kringen. In 1823 vluchtte hij naar Zwitserland en vandaar naar de VS en hij werd Amerikaans staatsburger. Als diplomaat keerde hij in 1826 naar Europa terug, werkte er in verschillende landen, soms ook als journalist. In zijn romans toonde hij zich een voorstaander van het Amerikaanse politieke en sociale systeem, echter wel in de zuidstatelijke variant: zo verdedigde hij nog de slavernij.

Uit: Das Cajütenbuch, oder Nationale Charakteristiken

“Es war noch dunkel, die Sonne noch nicht aus dem Atlantischen Ozean heraufgestiegen, aber, obwohl die Calzada mehrere Straßen von dem Hafen ablag, er auch fremd schien, schlüpfte er doch Gassen und Gäßchen mit jenem Instinkte hindurch, mit dem ein gejagtes Tier seinen Feinden zu entgehen sucht. Als er diesem endlich nahe gekommen, stahl sich ein zweiter gleich eilig hinter einem Lager von Kaffeesäcken und Rotholz hervor, fixierte ihn einen Augenblick scharf und dann, seine Han
d ergreifend, zog er ihn dem soeben verlassenen Verstecke wieder zu.

Hier hielten die beiden in ängstlicher Erwartung leise einander zuflüsternd, mit den Augen in die trüben, dunklen Nebelschichten hineinbohrend, in denen Stadt und Hafen und die Tausende von Häusern und Schiffen gehüllt lagen.

Bei jedem Laute, der aus den Nebelschichten hervordrang, schraken sie zusammen – der erwachende Tag, wie er sich allmählich im lauter werdenden Leben verkündigte, schien sie mit Schrecken zu erfüllen, ihnen den Atem zu benehmen.

Etwa eine halbe Viertelstunde waren sie so gestanden, als regelmäßige Ruderschläge das Herannahen eines Bootes verkündeten, das auch wirklich bald darauf aus dem Nebelvorhange hervor und dem Hafendamme zuschoß. Noch ehe es an der steinernen Treppe hielt, deutete der eine der Männer auf den am Bootsruder Sitzenden, drückte dem anderen die Hand und verschwand hinter Kaffeesäcken und Rotholze.

Im Boote waren drei Männer, offenbar Seeleute, von denen zwei Matrosen, der dritte ihr Offizier schien. Er sprach, als das Boot an der Treppe des Hafendammes hielt, einige Worte zu den Bootsleuten und stieg dann die Treppe hinauf. Noch einen Blick warf er dem wieder unter der Nebelschicht verschwindenden Boote nach, und dann wandte er sich der Stadt zu.”

 

SEALSFIELD

Charels Sealsfield (3 maart 1793 – 26 mei 1864)

 

De Duitse schrijfster Gudrun Pausewang werd geboren op 3 maart 1928 in Wichstadt. Toen zij 15 jaar was verloor zij haar vader tijdens WO II. Na de oorlog vluchtte zij met haar familie naar de Bondrepubliek. Zij studeerde aan een pedagogische hogeschool en ging werken als lerares aan een basisschool. Sinds 1956 gaf zij onderwijs aan de Deutsche Schule in Chili, vijf jaar later in Venezuela. Zij bleef zeven jaar in Zuid-Amerika en reisde in die jaren naar Vuurland, Peru, Bolivia, Columbia, Mexico en de VS. In 1963 ging zij terug naar Duitsland en studeerde zij germanistiek. Na nog een verblijf in Columbia kwam zij in 1972 definitief terug. Zij heeft in totaal 86 boeken geschreven die vaak vrede en milieubescherming als thema hebben en ontving meerdere prijzen.

 

Uit Reise im August

 

„Jetzt wurde es vollkommen dunkel im Waggon – noch ehe die meisten Zeit gehabt hatten, von der Tür auf ihre Plätze zurückzukehren.

»Die Eimer, Vorsicht, die Eimer!«, hörte Alice Herrn Blum rufen. Seine Stimme kam aus der Nähe. Alice bückte sich und tastete nach dem Eimer. Sie fasste mitten ins Wasser. Aber wo war der andere? Sie griff jemandem ans Bein, aber dann hatte sie ihn, den zweiten Eimer. Sie zog ihn ganz nah an den anderen heran, legte sich mit dem Oberkörper auf den ersten und schlang die Arme um den zweiten.

Schon wollte sie Herrn Blum rufen. Da stieß jemand gegen ihren Kopf. Es tat scheußlich weh. Gleich darauf folgte ein zweiter Stoß. Sie schrie auf, zog den schmerzenden Kopf zurück und senkte ihn in den Eimer, um den Stößen zu entgehen. Man hielt sie wohl für Gepäck, das im Weg stand!

Rufe flogen hin und her. »Mutti, wo bist du?« – Hierher, Ilse!« – »Ich komm hier nicht weiter!« – »Bleib stehen, wo du bist und warte, bis Licht kommt!« – »Mama, komm!«, und ein verzweifeltes: »Benni!«

Alice spürte Kühle am Kinn und an der Nase, köstliche Kühle. Sie war mit dem Gesicht ins Wasser geraten, das im Eimer hin- und herschwappte. Nun konnte sie der Versuchung nicht mehr widerstehen, das Gesicht ganz ins Wasser zu tauchen.

»Wo sind die Eimer?«, hörte sie Herrn Blum erregt rufen.

Nur noch eine Sekunde wollte Alice das Gesicht im Wasser lassen. Nur eine einzige Sekunde.“

 

Pausew1

Gudrun Pausewang (Wichstadt, 3 maart 1928)

Multatuli, Godfried Bomans, John Irving, Thom Wolfe, János Arany, Jevgeni Baratynski

De Nederlandse schrijver Multatuli (pseudoniem van Eduard Douwes Dekker werd geboren in Amsterdam op 2 maart 1820. Eduard Douwes Dekker werkte als ambtenaar in Nederlands-Indië, het tegenwoordige Indonesië waar, toen hij er op 19-jarige leeftijd aankwam, naar eigen zeggen zijn ‘ziel ontwaakte’, maar waar hij ook de vele misstanden zag door de Nederlandse koloniale overheersing aldaar. Zijn bekendste werk is Max Havelaar, waarin hij de behandeling van de plaatselijke bevolking door Nederlandse en Nederlands-Indische bestuurders aan de kaak stelde. Het pseudoniem Multatuli is Latijn voor ‘ik heb veel (leed) gedragen’ (multa tuli) en een verwijzing naar een beroemde passage uit de Tristia van Ovidius.

Uit: Max Havelaar

“Ik ben makelaar in koffi, en woon op de Lauriergracht No 37. Het is mijn gewoonte niet, romans te schrijven, of zulke dingen, en het heeft dan ook lang geduurd, voor ik er toe overging een paar riem papier extra te bestellen, en het werk aan te vangen, dat gij, lieve lezer, zoâven in de hand hebt genomen, en dat ge lezen moet als ge makelaar in koffie zijt, of als ge wat anders zijt. Niet alleen dat ik nooit iets schreef wat naar een roman geleek, maar ik houd er zelfs niet van, iets dergelijks te lezen, omdat ik een man van zaken ben. Sedert jaren vraag ik mij af, waartoe zulke dingen dienen, en ik sta verbaasd over de onbeschaamdheid, waarmee een dichter of romanverteller u iets op de mouw durft spelden, dat nooit gebeurd is, en meestal niet gebeuren kan. Als ik in mijn vak — ik ben makelaar in koffie, en woon op de Lauriergracht No 37 — aan een principaal — een principaal is iemand die koffie verkoopt — een opgave deed, waarin maar een klein gedeelte der onwaarheden voorkwam, die in gedichten en romans de hoofdzaak uitmaken, zou hij terstond Busselinck & Waterman nemen. Dat zijn ook makelaars in koffie, doch hun adres behoeft ge niet te weten. Ik pas er dus wel op, dat ik geen romans schrijf, of andere valse opgaven doe. Ik heb dan ook altijd opgemerkt dat mensen die zich met zoiets inlaten, gewoonlijk slecht wegkomen. Ik ben drieënveertig jaar oud, bezoek sedert twintig jaren de beurs, en kan dus voor de dag treden, als men iemand roept die ondervinding heeft. Ik heb al wat huizen zien vallen! En gewoonlijk, wanneer ik de oorzaken naging, kwam het me voor, dat die moesten gezocht worden in de verkeerde richting die aan de meesten gegeven was in hun jeugd.”

MULTATULI

Multatuli (2 maart 1820 – 19 februari 1887)

 

Godfried Jan Arnold Bomans werd geboren in Den Haag, 2 maart 1913. Bomans was vele jaren de meestgelezen schrijver van Nederland. Hij heeft meer dan 60 boektitels en vele andere geschriften op zijn naam staan. Hij werd bij het grote publiek vooral populair door zijn roman ‘Erik of het klein insectenboek’ (10 drukken in het verschijningsjaar 1941), en na de oorlog met de strip ‘Pa Pinkelman’ in de Volkskrant, en weer wat later met zijn columns op de voorpagina van die krant, zijn stukken in Elsevier en zijn radio- en tv-optredens. In oktober 2000 deponeerde de weduwe van Godfried Bomans zijn archief in het Letterkundig Museum. Godfried Bomans was een groot kenner van het werk van Charles Dickens. Hij speelde een belangrijke rol bij het tot stand komen van de vertaling in het Nederlands van het complete werk van Dickens. De lang verwachte biografie van Dickens heeft hij echter nooit geschreven.

Uit: De vleugelman

“Er was eens een man en die wilde zo graag vliegen. Niet in een luchtballon en niet in een vliegmachien, maar met eigen vleugels. Hij had daar een bedoeling mee, maar die wilde hij niemand zeggen. En zo kocht hij een dode zwaan en sneed er de vleugels af. De vleugels bond hij op zijn rug en toen sprong hij uit het raam naar beneden. In het ziekenhuis had hij veel tijd om na te denken.
‘Dokter,’ vroeg hij eindelijk, ‘zijn er grotere vogels dan zwanen?’
De dokter, die zelf veel had nagedacht, antwoordde: ‘Nee. Maar die zijn er wel geweest. Ik weet een museum en daar staat er een.’
Zodra hij beter was, ging de man naar het museum. Er kwam daar niemand, want er werden alleen dieren bewaard die niet meer bestonden. In de laatste zaal vond hij de vogel. Hij stond op een plankje en zijn kop reikte tot aan de zoldering. Die moet ik hebben, dacht de man. Hij sneed er de vleugels af en bond die op zijn rug. Toen schoof hij het raam open en stapte naar buiten.
In de gevangenis had hij veel tijd om na te denken.”

Bomans

Godfried Bomans (2 maart 1913 – 22 december 1971)

 

De Amerikaanse schrijver John Irving werd geboren op 2 maart 1942 in Exeter, New Hampshire. Hij studeerde aanvankelijk literatuur aan de University of New Hampshire en aan de University of Iowa en kreeg in Wenen nog een tijdje les van de latere Nobelprijswinnaar Günter Grass. Hij debuteerde op zesentwintigjarige leeftijd. Zijn grote voorbeeld is Charles Dickens. Zijn doorbraak kwam in 1978 met De wereld volgens Garp, dat, zoals veel van zijn werk, succesvol werd verfilmd. Voor het scenario dat hij schreef naar zijn roman De regels van het ciderhuis won hij in 2001 een Oscar. Irving is getrouwd met Janet Turnbull en heeft drie zoons en een kleinzoon. Hij woont in Toronto en Vermont. Irving kreeg voor zijn werk o.a. de O. Henry Award, de National Book Award (1980) voor De wereld volgens Garp,  Academy Award (Oscar) in 2000 voor het scenario van De regels van het ciderhuis

Uit: The Cider House Rules

”In the hospital of the orphanage-the boys’ division at St. Cloud’s, Maine-two nurses were in charge of naming the new babies and checking that their little penises were healing from the obligatory circumcision. In those days (in 192_), all boys born at St. Cloud’s were circumcised because the orphanage physician had experienced some difficulty in treating uncircumcised soldiers, for this and for that, in World War I. The doctor, who was also the doctor of the boys’ division, was not a religious man; circumcision was not a rite with him-it was a strictly medical act, performed for hygienic reasons. His name was Wilbur Larch, which, except for the scent of ether that always accompanied him, reminded one of the nurses of the tough, durable wood of the coniferous tree of that name. She hated, however, the ridiculous name of Wilbur, and took offense at the silliness of combining a word like Wilbur with something as substantial as a tree.

The other nurse imagined herself to be in love with Dr. Larch, and when it was her turn to name a baby, she frequently named him John Larch, or John Wilbur (her father’s name was John), or Wilbur Walsh (her mother’s maiden name had been Walsh). Despite her love for Dr. Larch, she could not imagine Larch as anything but a last name-and when she thought of him, she did not think of trees at all. For its flexibility as a first or as a last name, she loved the name of Wilbur-and when she tired of her use of John, or was criticized by her colleague for overusing it, she could rarely come up with anything more original than a Robert Larch or a Jack Wilbur (she seemed not to know that Jack was often a nickname for John).”

irving

John Irving (Exeter, 2 maart 1942)

 

De Amerikaanse schrijver en journalist Thom Wolfe werd geboren op 2 maart 1930 in Richmond, Virginia. Het verwerven of verliezen van sociale status is een belangrijk thema in zijn journalistiek en literair werk. Wolfe is een van de grondleggers van het ‘New Journalism’, een vorm van journalistiek die een mengeling is van gebruikelijke journalistieke methoden en de literaire methoden van de Beat Generation-schrijvers. Zijn essaybundel The Kandy-Kolored Tangerine-Flake Streamline Baby uit 1965 wordt gezien als een van de eerste voorbeelden van de New Journalism. Hij schreef over Amerikaanse subculturen zoals de hippie-cultuur en het gebruik van LSD in de hippie-cultuur. In 1987 verschijnt zijn eerste roman The Bonfire of the Vanities (Het vreugdevuur der ijdelheden). Deze roman is een satire op de sociale en raciale spanningen in het New York van de jaren 80. Deze roman is ook verfilmd.

Uit: The Bonfire of the Vanities

“Sherman McCoy walked out of his apartment building holding his daughter Campbell’s hand. Misty days like this created a peculiar ashy-blue light on Park Avenue. But once they stepped out from under the awning over the entrance . . . such radiance! The median strip on Park was a swath of yellow tulips. There were thousands of them, thanks to the dues apartment owners like Sherman paid to the Park Avenue Association and the thousands of dollars the association paid to a gardening service called Wiltshire Country Gardens, run by three Koreans from Maspeth, Long Island. There was something heavenly about the yellow glow of all the tulips. That was appropriate. So long as Sherman held his daughter’s hand in his and walked her to her bus stop, he felt himself a part of God’s grace. A sublime state, it was, and it didn’t cost much. The bus stop was only across the street. There was scarcely a chance for his impatience over Campbell’s tiny step to spoil this refreshing nip of fatherhood he took each morning.

Campbell was in the first grade at Taliaferro, which, as everybody, tout le monde, knew, was pronounced Toliver. Each morning the Taliaferro school dispatched its own bus, bus driver, and children’s chaperone up Park Avenue. Few, indeed, were the girls at Taliaferro who did not live within walking distance of that bus route.”

Wolfe

Thom Wolfe (Richmond, 2 maart 1930)

 

De Hongaarse dichter János Arany werd geboren op 2 maart 1817 in Nagyszalonta. Hij stamde uit een familie van verarmde adel. Eerst werkte hij als leraar, toneelspeler en notaris. Maar al in 1846 kwam met zijn eerste novelle het succes. In hetzelfde jaar verscheen zijn meesterwerk Toldi, dat het verhaal vertelt van een held uit het volk en dat het nationale zelfbewustzijn van de Hongaren versterkte. Tijdens de Hongaarse vrijheidsstrijd van 1848/1849 schreef Arany patriotistische gedichten. Zijn hartstocht sloeg om in pessimisme en in 1877 trok hij zich uit allerlei aktiviteiten terug. Hij bleef wel schrijven en voltooide de Toldi trilogie met Toldi’s avond (1854) en Toldi’s Liefde (1879).

Auf dem Jahrmarkt

Ländliches Fuhrwerk, mit Schilf überdacht,
drei kleine Klepper – was habt ihr gebracht?
Habt ihr vom rötlichen Weizen geladen?
Bringt ihr vom Heu, von der Wiese den Atem?

 

Sagt mir, daheim ist gereift schon die Saat?
Kahl sind die Wiesen, vorbei ist die Mahd…
Putzige Reiher vom Schober hochoben
sehen des Schnittervolks fröhliches Toben.

 

Lange schon sahn sie so froh nicht die Schar,
da jeder Sommer nur Kummer gebar.
Kündet nun endlich dies reiche Gelände
unserem Ungarland glückliche Wende?

 

Daß es gesegnet sei, froh immerdar,
Gottes erwählte Flur, die es einst war,
als ich noch Garben beim Schnitt binden sollte,
und es nicht schaffte, sosehr ich auch wollte.

 

Weil zu der Arbeit ein Schwächling, ein Tropf,
lud ich mit Wissenschaft voll mir den Kopf,
zieh mit der Feder nun Furchen aus Worten –
stolz macht’s mich nicht grad, was daraus geworden.

 

Aber seitdem ich vom Dorf weggemußt,
blieb mir für ewig ein Dorn in der Brust.
Heftiger fängt an das Herz mir zu schlagen,
seh ich dich, weizenbeladener Wagen.

 

 

 

Zynismus

Zynismus – werte ‘Allgemeine’ –
dies Wort, wird’s falsch gebraucht, beweist,
daß selbst Studierte oft nicht wissen,
daß ‘Hund’ auf griechisch ‘Kyon’ heißt.

 

Nur, weil wir Ungarn bleiben wollen,
nennt man uns so?… Das find ich dreist!
Herr Doktor, lassen Sie sich raten:
Reizt diesen Hund nicht, denn er beißt!

 

Ja, dieser Hund ist eine Dogge,
die wilde Stiere schon zerriß!
An Wuchs und Stärke gleicht ihr keiner!
Sie schläft jetzt, zeigt nicht ihr Gebiß…

 

Darf ihn nun jeder Hase hänseln
wie einen Jaghund, der vergreist?…
Herr Doktor, lassen Sie sich raten:
Reizt diese Dogge nicht, sie beißt!

 

Vertaald door Géza Engl

 

arany

János Arany (2 maart 1817 – 22 oktober 1882)

 

De Russische dichter Jevgeni Baratynski werd geboren op 2 maart 1800 in Sint Petersburg. Na zijn schoolopleiding ging hij in het leger. Hij diende acht jaar in Finland, waar hij zijn eerste gedicht schreef, Eda. In 1827 kreeg hij verlof van de tsaar om zich terug te trekken uit het leger en hij vestigde zich in 1827 in de buurt van Moskou. Daar voltooide hij zijn langste werk, De zigeuner, een gedicht in de stijl van Poesjkin. Hij stierf in Napels, waar hij naar toe was getrokken wegens het mildere klimaat. Jevgeni Baratynski was langere tijd een beetje vergeten, maar kwam opnieuw in de belangstelling door toedoen van Anna Achmatova.

Confession

False tenderness from me do not demand,
I shan’t conceal my heart’s sad chill.
You’re right, the lovely flame
Of my first love, has disappeared.
And when in vain I turn my thoughts
To your dear face and our old dreams:
My memories are lifeless.
I gave my word, but cannot keep it.

I’m not enthralled by other beauties,
Those jealous thoughts cast from your heart;
We’ve simply spent long years apart
My soul’s distracted by life’s storms.
You’ve faded to a shadow in my heart;
I conjured you but rarely, and with effort.
And ever weaker grew the flame,
Until it died all on its own.
I am distressed alone, you must believe. My soul craves love,
But I can never love again,
Won’t lose myself again: we drink our fill
From our first love alone.

I grieve; but grief will pass and mark
Fate’s thorough triumph over me;
Who knows? Perhaps I’ll join the crowd;
Select a lover – who can tell? – no need of love.
I’ll give my hand in a practical match
And she will stand beside me at the altar,
Pure, dreaming better dreams than I.

And I will call her mine;
But when you hear the news don’t envy us:
Our secret thoughts we will not share,
Nor will our hearts’ desires we indulge,
The altar will not join our hearts –
But merely join our destinies.
Farewell! For long we shared a path;
I chose a new one, you choose, too.

Your fruitless grief with reason temper
And, pray, do not dispute with me in vain.
We’re overweak to guide our lives
And in our youthful years
The hurried vows we tender
Do but amuse omniscient fate.

 

 

De laatste dood

Het leven is er; maar met welke naam
Het te benoemen? Het is slaap noch wake;
Het zit er tussenin, en laat door waan-
zin menig menselijk verstand verzaken.

 

Vertaald door Tom Greuter

 

BARATYNSKI

Jevgeni Baratynski (2 maart 1800 – 11 juli 1844)