Astrid Roemer, Robert Anker, André Schinkel, Didier Daeninckx, Hovhannes Shiraz, August Wilson, Edwin Morgan, Jules Lemaître, Cecil Day Lewis

De Surinaamse dichteres en schrijfster Astrid Roemer werd in Paramaribo geboren op 27 april 1947. Zie ook alle tags voor Astrid Roemer op dit blog.

Uit: Lola of het lied van de lente

“In de slaapkamer spreidt ze het dekbed met het lapjesdekenmotief-overtrek zorgvuldig over het bed – ze trekt de uiteinden strak. In de kast waarvoor ze staat hangen al de kledingstukken van de reis die ze naar het pantheon van goden heeft gemaakt om hun gunsten af te smeken voor een gepast neerleggen van het ambt. In de kringen van de bonu-sma had het voornemen nogal wat deining veroorzaakt – want, wie breekt er bij leven en welzijn met zo’n machtig medium van Moeder Aarde als de apuku-geest!
Vastbesloten had zij het ceremonieel voorbereid en ontdaan van uitbundig vertoon; en elk ritueel was afgemeten.
Zonder linten en strikken en krullen waren de robes waarin ze zeven dagen en zeven nachten lang te kijk heeft gestaan, gedanst gelachen, gezongen, gehuild – en heeft geschreeuwd.
En de meer dan honderd personen die op haar uitnodiging zijn ingegaan naar de Libanonweg te komen voor een ritueelfeest, hebben kunnen bijwonen hoe de oppergoden van Lucht & Water & Aarde háár tong hebben gebruikt om instemming te betuigen met haar besluit. Het was meer dan een lichaam van een tweeënzestigjarige vrouw die ruim tachtig kilogram weegt kan verwerken – maar volgens de aanwezigen is het geworden: het boeiendste en onvergetelijkste schouwspel sinds tijden.
Ze doet de kast open en ziet de kledingstukken hangen: historische kostuums voor het carnaval van haar achter-achter-achter-kleinkinderen, ergens in Nederland – ze huivert en grijpt naar de witte doek die ze om haar schouders hadden geslagen toen het medium zich eindelijk bekend wou maken. Eerst waren de geesten gepasseerd van overledenen die zij tijdens hun leven een dienst had bewezen en toen -.
Ze slaat de doek om en gaat op het bed zitten. Ze bekijkt haarzelf in de spiegeldeur van de klerenkast. Ze weet dat ze op haar begunstigster lijkt – dat hebben de broers, de zusters en de personen die de vrouw hebben gekend allen gezegd, maar dat zij uitgerekend haar navel tot ankerplaats heeft gekozen heeft haar later in een storm van tranen gedreven.
Na de uitputtingsslag van de uitweidingsceremonie heeft ze, meteen de volgende morgen de bus genomen naar Paramaribo. Eerst heeft ze het graf van haar echtgenoot bezocht – maar het marmer was nog dodelijker dan de herinnering aan zijn dood want: welke landmeter verdrinkt in een waterput die hij zelf in kaart gebracht heeft -. Haar ouders waren vanaf het begin finaal tegen de verhouding geweest: families die op de Libanonweg blijven wonen hebben een geschiedenis tot diep in het slavenverleden en dikwijls nog verder!”

 
Astrid Roemer (Paramaribo, 27 april 1947)

 

De Nederlandse dichter, schrijver en literatuurcriticus Robert Anker werd geboren in Oostwoud op 27 april 1946. Zie ook alle tags voor Robert Anker rop dit blog.

De auto ontdekt

De auto ontdekt,
in een korte boog de brug op.
Beneden op het dek
wuift de vrouw mij naar het midden
waar een stoet van schepen onderlangs mij gaat.

Open de ramen! Boordje los!
(close-up van rechtervoet en -pols)
‘All I hear is your gear’

Later kom ik bij mijzelf tot stand
aan een bosrand:
‘Zon, mist en stilte’, was toch mijn bestemming
‘en dan voor immermeer’?
Ik kom zo nergens aan en rijd terug.

Beton, daarop de banden, de volstrekte wind:
dit is niet voorbij te komen.

’s Avonds thuis, weer ingescheept,
herken ik flarden van reclame op tv:
Citroen GS X2.

 

Seigneur?

Dit is het laat seizoen. Mijn boom
draagt van zijn bloei de vruchten,
maar geen plof in gras die ruimte
maakt, bereikt mij achter het glas.
Ik dacht toch wel dat ik het was.

Het is voorbij. De dagen zijn op orde.
Herinnering zwerft als ziekte door het huis
(witte zeilen, blauwe zee, jij!).
Bemost is het balkon, mijn oog
komt tot de rand, keert naar binnen.
Voortaan is het zondagmiddag.
De heer ziet onze tranen niet.
Luchtreclame ronkt af en aan
met een boodschap voor de buren
die de luiken trillen doet.
Ik ga de trap af. Met mijn voet
schuif ik de folders in een hoek.
Daar zit geen reis bij die ik zoek.

Het is donker in het souterrain.
Ik sleep mijn leunstoel naar het raam.
Water ruist in buizen om mij heen.
De tuin is groen. Zo was het vroeger.
Ik oefen dus voor oude man.
De bel staat af. Ik hef mijn glas.
Adieu, ik schrijf nog wel.

 
Robert Anker (27 april 1946 – 20 januari 2017)

 

De Duitse dichter, schrijver en archeoloog André Schinkel werd geboren op 27 april 1972 in Eilenburg. Zie ook alle tags voor André Schinkel op dit blog.

Weimar in Mai

Jenen Baum im Park an der Ilm werde ich nicht
Vergessen: wo wir so lange sorglos lagen,
Als wäre kein Gestern und Morgen, worin wir
Uns hätten längst verlaufen müssen; einer,
Denkt mir, des andern sich wählender Fels –
Und eingepasst in das Hetzen und Drängeln, das
Selbst dort, unter den Vorhängen der Bäume,
Noch rauschte – ein jambisches Rattern gegen
Die sanfte, gekalkte Idylle, wo der Meister
Sich einst von Hexametern nährte; die man das
Gartenhaus nannte, ein Ort der Erleuchtung,
Eine Pilgerstätte für Beseelte und Katzen; wo
Der zahlreich Bewunderte Daktylen und
Frauen beschlich. Und so auch wir: im handelnden
Duft eines frühen Sommers, verschwitzt und
Gefangen in uns und: unseren Versen, zu deren
Rettung wir so beredt und bedeutungsvoll
Schwiegen… – Es war der Ort, der Schweigen
Gebot und unsere Träume bestäubte, mit dem
Seltsamen Licht, das, so schien es, von den
Altern her, über das blinkende Flüßchen, blaß
Kam. Jenen Baum im Park an der Ilmwerde
Ich nicht vergessen: hier lagen wir, liegen,
Werden wir immer gelegen haben … scharf geht
Der Wind in den Röcken einer Begehrten,
Heiß, von der Stadt her, in der das Staunen
Und Trappeln, so sagt man, das alte noch ist.
Bald rufen die Glocken das Volk in die
Museen und Grüfte, um Zeugnis zu geben vom
Drängen der Sorge … Affchen waren wir, falb,
Lagen verstummt in den Halmen der Zeit,
Einen Moment im Einklang mit uns – bevor
Das wachsende Rauschen uns einzeln und trübe
Verschlang und der Anhauch unserer Liebe
Betäubt und unaufhaltsam ins Erinnern gerann.

 
André Schinkel (Eilenburg, 27 april 1972)

 

De Franse schrijver Didier Daeninckx werd geboren in Saint-Denis op 27 april 1949. Zie ook alle tags voor Didier Daeninckx op dit blog.

Uit: Meurtres pour mémoire

« Roger Thiraud était fasciné, horrifié à la fois par ce qui se déroulait devant lui. Son attention restait accaparée par les corps inertes des manifestants. Un cadavre surtout, dont la tête éclatée, terrible, barrée d’une bouche d’ombre mortelle, laissait s’échapper des filets de sang pareils à des serpents liquides. En face, sur l’autre trottoir, les premiers invités du Théâtre du Gymnase se faufilaient en direction des portes vitrées que défendait une quinzaine de membres du personnel. Le directeur de la salle maudissait le sort qui entachait la soirée inaugurale de « ADIEU PRUDENCE » de Leslie Stevens adaptée par Barillet et Grédy. Jusqu’à maintenant on avait pu cacher à Sophie Desmarets les événements qui ensanglantaient la rue, afin de ménager ses nerfs, mais les « amis » qui réclamaient la loge de la comédienne ne manqueraient pas de réduire ces efforts à néant. — Ils l’ont bien cherché, lui dit un passant. Roger Thiraud le fixa. — Mais ils ont besoin d’être soignés, il faudrait les transporter à l’hôpital. Ils vont tous mourir !
— Si vous croyez qu’ils ont pitié des nôtres, là-bas. Et d’abord ce sont eux qui ont tiré les premiers. — Non, ne dites pas ça. Je suis ici depuis le début, je rentrais chez moi… Ils couraient comme des lapins, les mains nues, ils cherchaient à se cacher, se protéger quand la police a ouvert le feu. L’homme s’éloigna en l’insultant. Le directeur du théâtre descendit les marches du perron et interpella un gradé. — Venez vite, il y en a au moins cinquante qui sont entrés dans la partie technique et dans les coulisses. Notre première débute dans dix minutes, il faut que vous interveniez. L’officier constitua un détachement qu’il mit en position devant le portail du local des machinistes et, l’arme au poing, fit ouvrir les deux battants. Une vingtaine d’hommes apeurés, les mains sur la nuque sortirent à la lumière des lampadaires. Derrière eux, dans le couloir, on préparait les coupes pour fêter le succès prévisible de « ADIEU PRUDENCE ». Roger Thiraud fut à deux doigts d’intervenir mais il n’en trouva pas le courage. Il assista, impuissant, au tabassage en règle d’un automobiliste bloqué rue du Faubourg-Poissonnière qui portait secours à un blessé, essayant de le dissimuler à l’arrière de son véhicule. De l’autre côté, vers l’immeuble en rotonde des P.T.T., au coin de la rue Mazagran, on rassemblait les prisonniers. De nombreux autobus étaient arrivés et se chargeaient de centaines d’Algériens hagards qui tentaient, sans succès, d’éviter les coups de matraque distribués par les C.R.S. placés en file devant les plates-formes. Il avait suffi de quelques dizaines de minutes à la R.A.T.P. pour interrompre le service et affecter ses véhicules au regroupement des manifestants. »

 
Didier Daeninckx (Saint-Denis, 27 april 1949)

 

De Armeense dichter Hovhannes Shiraz werd geboren op 27 april 1915 in Alexandropol in het toenmalige Russische rijk (tegenwoordig Gyumri). Zie ook alle tags voor Hovhannes Shiraz op dit blog..

Oak and Eagle

I placed my heart inside an ancient oak;
The drooping oak greened again,
Towered high, stood against the wind,
And, restored to youth, rustled in contentment.

And my lovetorn heart, so eager to soar,
I put in the breast of a dying eagle;
The dying eagle spread wing and rose high,
To prey again as in the days of its youth.

 

Miracle Number 2

In my dreams this time I saw my Dad
Who was revealed to me just like my Mom.
With full of fear and also joy, I fell into his arms
While he came out of his grave and began to caress me.

We wept in bitterness and also sweetly;
My Dad looked around,
Smiled to Mount Aragats* tenderly
And then said, “My son is alive indeed!”

But when my elderly father looked at Mount Ararat*,
He looked at me in suspicion,
“In what way can you call yourself my son
When our home is now left to be half empty?”

My Dad once again died due to sorrow and misery
And said to me, “My son, if you want me
And my soul to rest in peace,
Don’t let my home be half empty…!”

 

Vertaald door Daniel Janoyan

 
Hovhannes Shiraz (27 april 1915 – 14 maart 1984)
Monument in Jerevan

 

De Schotse dichter en vertaler Edwin Morgan werd geboren in Glasgow op 27 april 1920. Zie ook alle tags voor Edwin Morgan op dit blog.

Glasgow 5 March 1971

With a ragged diamond
of shattered plate-glass
a young man and his girl
are falling backwards into a shop-window.
The young man’s face
is bristling with fragments of glass
and the girl’s leg has caught
on the broken window
and spurts arterial blood
over her wet-look white coat.
Their arms are starfished out
braced for impact,
their faces show surprise, shock,
and the beginning of pain.
The two youths who have pushed them
are about to complete the operation
reaching into the window
to loot what they can smartly.
Their faces show no expression.
It is a sharp clear night
in Sauchiehall Street.
In the background two drivers
keep their eyes on the road.

 

Norwegian

I knew his name fine, but couldn’t recall it.
He was Norway’s answer to Robert Burns, a countryman
among the sophisticates, and their first Modernist.
Do you not know who I mean? I have no books here
to check it up, but gave a lecture on him once:
Non-Anglophone Modernist Writing.
Not Ane Gaborg, though he did translate the Odyssey
into Nynorsk, who was mainly a novelist. Was it Obstfelder
or Olaf Bull? It might have been him. Overlapped the Victorians.
You should know. I should know. No matter –

What was astonishing in the dream was
I could recite whole stanzas of his poetry off by heart.
Lines, images flew from my tongue. I remembered it all,
astonishing even myself as I slept.

 
Edwin Morgan (27 april 1920 – 19 augustus 2010)

 

De Amerikaanse toneelschrijver August Wilson (eig. Frederick August Kittel) werd geboren op 27 april 1945 in Pittsbugh. Zie ook alle tags voor August Wilson op dit blog.

Uit: Ma Rainey’s Black Bottom

“Mr. DUTTON: (As Levee) Sometimes you find that way of singing in the church. They got blues in the church.
Ms. MERRITT: (As Ma Rainey) They say I started it, but I didn’t. I just helped it out a little bit, that’s all. But if they want to call me the Mother of the Blues, that’s all right with me. It don’t hurt none.
(Soundbite of laughter)
NEARY: That was actress Theresa Merritt as Ma Rainey, from the original Broadway cast recording of August Wilson’s “Ma Rainey’s Black Bottom.” The playwright died of liver cancer yesterday in Seattle.
(Soundbite of music)
Ms. MA RAINEY: (Singing) Oh, yeah, …(unintelligible) I want to see the dance you call the black bottom, I want to learn that dance. Want to see the…
NEARY: This is TALK OF THE NATION from NPR News. I’m Lynn Neary.
(Soundbite of music)
Ms. RAINEY: (Singing) I want to learn that dance. Now …(unintelligible) big black bottom …(unintelligible). Early last morning ‘bout the break of day, Grandpa told my grandma, I heard him say, `Get up and show your old man your black bottom, I want to learn that dance.’ Now I’m going to show y’all my black bottom. They stay to see that dance. Wait until you see me do my big black bottom, it’ll put you in a trance. »

 
August Wilson (27 april 1945 – 2 oktober 2005)
Scene uit een opvoering in Sarasota, 2016

 

De Franse schrijver en dichter Jules Lemaître werd geboren op 27 april 1853 in Vennecy, Loiret. Zie ook alle tags voor Jules Lemaître op dit blog.

Uit: Stendhal

“L’excuse de Stendhal, c’est que, bien réellement, il n’écrivait son journal que pour lui et non point, comme ont fait tant d’autres, avec une arrière-pensée de publication. Et si, quelque bonne volonté qu’on apporte à cette lecture, les trois quarts de ces notes sont décidément dénuées d’intérêt, il ne faut pas oublier qu’il n’était qu’un enfant quand il commença à les écrire.
L’excuse des éditeurs, c’est que (pour parler comme M. Ferdinand Brunetière) toute cette « littérature personnelle », journaux, mémoires, souvenirs, impressions, est fort en faveur aujourd’hui. C’est, d’ailleurs, que Stendhal n’est pas seulement un des écrivains les plus originaux de ce siècle, mais qu’un certain nombre de lettrés, sincèrement ou par imitation, les uns pour paraître subtils et les autres parce qu’ils le sont en effet, considèrent Beyle comme un maître unique, comme le psychologue par excellence, et lui rendent un culte où il y a du mystère et un orgueil d’initiation. C’est qu’enfin de ces 480 pages, souvent insignifiantes et souvent ennuyeuses, on en pourrait extraire une centaine qui sont déjà d’un rare observateur, ou qui nous fournissent de précieuses lumières sur la formation du caractère et du talent de Stendhal. J’en sais d’autant plus de gré à MM. Stryienski et de Nion, que je n’ai jamais parfaitement compris, je l’avoue, cet homme singulier, et que j’ai beaucoup de peine, je ne dis pas à l’admirer, mais à me le définir à moi-même d’une façon un peu satisfaisante. Il m’a toujours paru qu’il y avait en lui « du je ne sais quoi », comme dit Retz de La Rochefoucauld.
Ce « je ne sais quoi », c’est peut-être ce que j’y sens de trop éloigné de mes goûts, de mon idéal de vie, des vertus que je préfère et que je souhaiterais le plus être capable de pratiquer, — ou tout simplement, si vous voulez, de mon tempérament. Se regarder vivre est bon ; mais, après qu’on s’est regardé, fixer sur le papier ce qu’on a vu, s’expliquer, se commenter (à moins d’y mettre l’adorable bonne grâce et le détachement de Montaigne) ; se mirer longuement chaque soir, commencer ce travail à dix-huit ans et le continuer toute sa vie… cela suppose une manie de constatation, si je puis dire, un manque de paresse, d’abandon et d’insouciance, un goût de la vie, une énergie de volonté et d’orgueil, qui me dépassent infiniment.”

 
Jules Lemaître (27 april 1853 – 5 augustus 1914)
 Gravure door Charles Giroux

 

De Brits-Ierse dichter Cecil Day Lewis werd geboren in Ballintogher, Ierland, op 27 april 1904. Zie ook alle tags voor Cecil Day Lewis op dit blog.

A Hard Frost

A frost came in the night and stole my world
And left this changeling for it – a precocious
Image of spring, too brilliant to be true:
White lilac on the window-pane, each grass-blade
Furred like a catkin, maydrift loading the hedge.
The elms behind the house are elms no longer
But blossomers in crystal, stems of the mist
That hangs yet in the valley below, amorphous
As the blind tissue whence creation formed.

The sun looks out and the fields blaze with diamonds
Mockery spring, to lend this bridal gear
For a few hours to a raw country maid,
Then leave her all disconsolate with old fairings
Of aconite and snowdrop! No, not here
Amid this flounce and filigree of death
Is the real transformation scene in progress,
But deep below where frost
Worrying the stiff clods unclenches their
Grip on the seed and lets
the future breathe.

 
Cecil Day Lewis (27 april 1904 – 22 mei 1972)
Foto door John Gay, 1948

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 27e april ook mijn blog van 27 april 2016 en ook mijn blog van 27 april 2013 deel 1 en eveneens deel 2.