Ralf Thenior, Marie Ndiaye, Erasmus Schöfer, Buddy Wakefield, Yaak Karsunke, Charles Dickinson, Dana Bönisch, Elizabeth Jolley, Frieda Jung

De Duitse dichter en schrijver Ralf Thenior werd geboren op 4 juni 1945 in Bad Kudowa. Zie ook alle tags voor Ralf Thenior op dit blog.

Ansichtskarte aus Valetta

Von den Barracca Garders aus
sehen wir ein Fischerboot quer
über den Grand Harbour mitten
in die Fahrtrichtung eines Ozeanriesen
tuckern (»Is’ der wahnsinnig?«),
um dann (schluck!) direkt
vor dem haushohen Bug
durchzuflutschen.

Ein Fischer in seinem Boot,
von einem Dämon getrieben. –

Schafft es der Fischer,
bevor ihn der Bug erwischt,
auf die andere Seite zu gelangen,
knallt der ihn jagende Dämon
gegen die Schiffswand,
wird ohnmächtig
und ersäuft.

So löst man das Problem
auf Malta.

 

Unsere Urlaubsreise

Die Dämonen sind schlau.
Sie werfen uns keine Knallkörper
vor die Reifen, sie versetzen
die Schilder nur um ein paar Meter.
»Nächste nach Brügge!«
»Schrei doch nicht so!«
Schonstehen wir im Stau,
weil eire Hebebrücke sich gehoben hat,
da fährt ein Schiff nach links.
Die Dämonen laden sich schlapp.

Die Hebebrücke kommt nieder,
wieder fahren wir über schwarze Wasser,
Teer und Schmer, nur keinen Blick
nach unten wagen, schau nach vom
und fahr durch die Wallonie Flanderns,
und fahr durch Finsterlande,
immer gradaus in Richtung Sint Niklas –
»Warum kommen wir schon zum vierten Mal
durch diesen Tunnel hier?«

Ralf Thenior (Bad Kudowa, 4 juni 1945)

 

De Franse schrijfster Marie Ndiaye werd geboren op 4 juni 1967 in Pithiviers. Zie ook alle tags voor Marie Ndiaye op dit blog.

Uit: My Heart Hemmed In (Vertaald door Jordan Stump)

“I back away into the dark living room, self-conscious, convinced I’m being watched. I tug the curtains closed. I’m sweating. I think I saw the rain coming harder now, pounding the windows—I see it, but I can’t hear it, my mind associates it with a familiarsound but I can’t make out that sound, as if the apartment had suddenly been fitted with some sort of impregnable insulation. And I still don’t dare turn on the lamps or spell out the frightening but indistinct thought floating to the surface of my consciousness, pressing me to concede that I have no idea what would happen, what I would see, if I let light fill the living room, where my furniture, my cherished, handsome, expensive furniture, delighted to be deceiving me, might be hiding worrisome strangers, bloodthirsty guardians. That neighbor, I tell myself, might have been sent solely to distract me from what is in fact being fomented right here in my living room, the last place I’d ever suspect. I stand frozen in place. My ear vigilant despite my feeling I’ve been swathed in cotton, I think I hear breathing. Mine? No, someone else’s, it’s coming from further away. I firmly cross my arms to keep my hands from clasping my cheeks and heightening my fear. I very slowly back away toward the bedroom. I thendistinctly hear Ange’s breathing—was that him I was hearing? Was it both of us together?Inside the bedroom, I close the door and pull the little latch. Then, beleaguered, I sit down on the bed as gently as I can, taking care not to wake Ange. But shouldn’t he be stirring anyway? Is it normal, is it healthy to sleep so much? Deep down, I realize, I don’t want to wake him just yet, because I’m not sure I’ll recognize him, I’m afraid he might say strange things to me, I don’t want him seeing me in the near terror the ambiguities of my living room have plunged me into. Little by little I get hold of myself, I begin to fight back at my imagination. Stand up, go into the other room, turn on all the lights, I whisper, and see for yourself that nothing has changed.But I don’t. The heavy darkness surrounds me. Even Ange’s presence seems charged with danger, with unknowable perils. As long as he’s asleep, the menace is quiet. And so, taking pains not to look at him, my own husband, the man I once felt so at one with, I stay perfectly still. I stare at the little latch on the door. I would certainly feel a heartfelt horror if I were to see that little latch move and burst open, succumbing to a mighty force applied from the living room, but I’ve so thoroughly convinced myself it’s going to happen that I’m almost exasperated to see it not happening. At least, I say to myself, at least let me know what or who I’m facing. But even if the door did suddenly burst open, would I know? Would I be capable of understanding whatI saw before me? And would I see anything before me at all? Those questions torment me.”

 Marie Ndiaye (Pithiviers, 4 juni 1967)

 

De Duitse schrijver Erasmus Schöfer werd geboren op 4 juni 1931 in Altlandsberg bij Berlijn. Zie ook alle tags voor Erasmus Schöfer op dit blog.

Uit: Sonnenflucht

Also Viktor, Vik, lieber Freund, ich versuch mal, dir von Sotiria zu erzählen, was du noch nicht weißt. Wird schon klappen mit diesem Ding. Was sollen wir anders machen, wenn die Ärzte mich nicht zu dir lassen. Meiner Mutter hab ich manchmal solche Berichte nach Kreta geschickt, statt Briefen, weil sie nicht gut lesen kann. Ein Radio mit Kassettenspieler hat heut fast jede Familie bei uns. Wird sicher jetzt noch einfacher sein, das Erzählen, wo ich dich wirklich sehe. Also technisch ist es kein Problem, ich meine nur – vielleicht wird alles ein bisschen durcheinandergehn, verstehst du? Aber wenigstens hörst du dann meine Stimme. Eine Art Gruß von draußen an dein Bett.
Es gab ja vieles, aus den letzten Tagen mit Sissu. Zum Beispiel dieser Morgen in Poulithra, eh wir nach Athen zurückgefahren sind. Ich glaube, es war der wichtigste Tag unserer Ferien. Bestimmt der schönste. Fing schon in der Nacht an. Verschlafen hab ich noch im Bett gesessen, im Rücken die kühlen Eisenstäbe, ein Doppelbett, ein altes Bauernbett aus dem vorigen Jahrhundert mit einem Eisengestell wie ein Baldachin für das Moskitonetz, das Kopfende geschmiedet, sehr einfach, vom Dorfschmied, aber schön, gibts heute kaum noch, ich fühl die Stangen an meinen Wirbeln wie gestern, wollte aufwachen. Mein Kopf noch ganz leer, so plötzlich war ich hochgeschreckt, und Sotiria huscht im Zimmer herum, barfuß auf den Dielen, lautlos, hat eine Kerze angezündet, kämmt sich die Haare. Langsam dämmert es mir – Abfahrtstag, ja, Reise, packen, der Bus – aber jetzt schon? Müssen wir wirklich schon los? Wie spät ist es?

 Erasmus Schöfer (Altlandsberg, 4 juni 1931)
Cover

 

De Amerikaanse (slam) dichter Buddy Wakefield werd geboren op 4 juni 1974 in Shreveport, Louisiana. Zie ook alle tags voor Buddy Wakefield op dit blog.

In Landscape (Fragment)

There is a chance
you will show up laughing
made of fortified fan blades and Ferris wheel lights
true of heart and best foot forward
our long-awaited love made easy,
remember for sure no doubt these things:
The joy,
we are a point of complete.
This life,
standing guard over your solitude.
My eyes
are monsters for most things approaching.
I’m probably gonna need a hand with that.
This heart.
This sleeve.
Neither one of them things is all that clean.
But the rain,
my lucky number,
been doin’ her part to make things right
for the light bulbs
and the bruises.
Hiding holy water was not my forte this life.
Forte
is French
for blanket fort.

I have trusted my corners to revolving doors
but am fluent in getting better.
We are fluent in bouncing back,
lifting quickly,
learning fast.
Our courage
is a natural habitat.
Ya know we’re gonna build a body to keep the wolves out.
Hold my house
you humble barbarian,
this door only opens for the remarkable now.
So we will both show up remarkable.

 Buddy Wakefield (Shreveport, 4 juni 1974)

 

De Duitse dichter en schrijver Yaak Karsunke werd geboren op 4 juni 1934 in Berlijn. Zie ook alle tags voor Yaak Karsunke op dit blog.

elderly couple
(after Sebald Beham)

for Ingrid

in an engraving from 1543
as big as the palm of your hand
you see them standing
a woman & a man
not so slim no longer young
the inventors of love

the tapping of the fig tree’s leaves
rubbing against one another
kept Eve awake
& when Adam took the apple he saw
her breasts with new
eyes before his
parting lips

(soon after both were
much moved by knowledge)

the snake darts
out of paradise & glides
smoothly towards you & me –
let’s go into the garden
& adorn
its altar with pomegranates

Vertaald door Nicholas Grindell

 

berlin encounter

who ist stepping up to me from the twilight?
with half a voice in the half-night
asks the question (extremely inconvinient):
what his state had turned you into?

not so, distorted image, not with this trick
– the victim versus perpetrator net won’t take me here –
don’t keep on lying to yourself any longer!
but my murky shadow protests:

we here in the east, you in the free west,
we’ve now learned what’s trend-setting:
we in the huts, you in the palaces –
but not as far-away as you think.

leave the mirror, brother, I am frightened,
when I discover my image in you.

Vertaald door Marc Falkenberg

 Yaak Karsunke (Berlijn, 4 juni 1934)

 

De Amerikaanse schrijver Charles Dickinson werd geboren op 4 juni 1951 in Detroit, Michigan. Zie ook alle tags voor Charles Dickinson op dit blog.

Uit: A Family in Time

“In this version, my daughter does not exist. The principal of Euclid Heights High School tells me what I already know: “We have no record of a Penelope Winkler. No birth certificate. No Social Security number. No inoculation records. No grades—at any academic level. If you are able to provide any of that documentation, we will be happy to enroll your daughter.” “Penny was an excellent student,” I say. “At this school. She had friends at this school. She shouldn’t be punished for something I did.” “Mr. Winkler,” the principal says, “we’re all familiar with—” He glances at his colleagues, three men and a woman. “Your story. I personally don’t believe it. But I understand that at this particular time, you’re news. Which makes us—or our decision regarding your purported daughter—news. We’re being watched. We have to follow the rules to the letter.”
“Not that we don’t anyway,” the woman interjects. “Mr. Winkler,” the principal continues, “we base our enrollment decisions on the evidence presented to us.” “She has nowhere else to go,” I say. “Where is Penelope now?” the woman asks. “I’m not sure. She’s mad at me.” “Is she, you know, in this time? Now?” the principal asks.
“Yes,” I nod. At least I think she is. “You could home-school her.” “That would require she come home.” The principal says, “Mr. Winkler. When you…” He pauses and makes a back and forth motion with his hands. I want to be helpful. “Travel through time?” I say. He nods, almost reluctantly. “What happens?” he asks never exactly happens.” The mood is souring. It always does. I stand and ask the principal: “Is there a back door?” A janitor leads me through empty halls. “You’re the time guy,” he says. “You must be cashing in big-time.” I could use some cashing-in schemes. “How?” He thinks for a moment, as short of ideas as I am. “You could endorse a watch or something,” he says, and then switches to his announcer voice. ” ‘When the time guy goes into the future he keeps track of where he is on a Timex whatever.’ “
We reach a door. “This leads west,” he says. “Which way you headed?” “West is good.” “Where to?” “Home,” I say. “Hopefully.” “Really?” He’s disappointed. “You come back when school starts and the kids are here—I’ll pay you to take me back to right now.”

Charles Dickinson (Detroit, 4 juni 1951)
Cover

 

De Duitse schrijfster Dana Bönisch werd geboren op 4 juni 1982 in Frechen. Zie ook alle tags voor Dana Bönisch op dit blog.

Uit: Rocktage

„Rocktage konnten auch traurig und still sein; vielleicht waren sogar die meisten traurigen und stillen und auch die verzweifelten Tage Rocktage. Auch die Tage, an denen man seinen Job verlor. Oder beim Skaten eine kleine Spitzmaus überfuhr. Und anschließend mit einem Feuerzeug ein Grab für sie buddelte. Und der Tag ein paar Tage später, an dem man von Weitem mitansehen musste, wie sie, die tote Spitzmaus, von einem Hund wieder ausgebuddelt und unwürdigst behandelt wurde. Das alles hinterließ ein unsicheres, schmerzendes Gefühl im Bauch; ein Gefühl, das nachts verdrängt wurde von warmen, unwissenden, sorglosen Sommerträumen, das aber im Land zwischen Traum und Erwachen wieder auftauchte und sich in Pucks Bauch schlich. Dann blieben ihm noch ein paar Sekunden, in denen das schlechte Gefühl nicht definiert war, nur am Rande von Sonnenwelt und Gänsehaut auf Mädchenbeinen existierte. Und dann fiel ihm alles wieder ein. Der ganze. Scheiß. Platschte. Mit Voller. Wucht. Auf. Ihn. Runter, und er wollte nichts als wieder einschlafen, für immer zurück in die Welt, die nicht Leben war. Und meistens stand er dann doch auf. Und begab sich in die andere, die eine, deren Kühlschränke leer waren, und unaufgeräumt und kalt war es, und er war allein. Es gab traurige Musik, Akustikversionen von Radiohead oder etwas in der Richtung. Auch diese Tage waren Rocktage, denn er lebte oder versuchte es zumindest, und von Zeit zu Zeit berührte ihn die Sehnsucht. Schlechte Tage aber waren Tage, an denen man das Leben nicht spüren konnte. Gummispülhandschuhtage.
Puck vergrub die Hände in den Taschen, es war kühl, der Uni-Trampelpfad voller Früh-Frühlingsregenpfützen. »Ich kehre in mich selbst zurück und finde eine Welt«, sagte Johann Wolfgang neben ihm, und Puck sah ihn ungläubig an. In seinen Taschen fand er neben Krümeln, Blättchen und Kaugummipapier einen Flyer. Er sah ihn sich an: Semesteranfangsuniparty, siehstumal. Das hatte er vergessen. Aber er würde auch nicht hingehen. BWLer-Scheiße.
Die Zugvögel kamen wieder und unterhielten sich am Himmel in formierten Schwärmen.“

 Dana Bönisch (Frechen, 4 juni 1982)

 

De Australische schrijfster Elizabeth Jolley werd geboren op 4 juni 1923 in Birmingham, Engeland. Zie ook alle tags voor Elizabeth Jolley op dit blog.

Uit: The Newspaper of Claremont Street

“No one knew or cared where the Newspaper of Claremont Street went in her spare time. Newspaper, or Weekly, as she was called by those who knew her, earned her living by cleaning other people’s houses. Every day she was in someone else’s place cleaning. While she worked she sang,
`…the bells of hell go ting a ling a ling for you and not for me…’ She liked hymns best and knew a great many. `Well, and ‘ow are we?’ she called out, arriving with great noise, filling untidy kitchens with her presence, one kitchen after another, for she worked steadily all day, every day, one house after another. She would start by throwing open the windows and, while the sink overflowed with boiling water, she would pull the stove to pieces. She knew everything about the people she cleaned for and she never missed anything that was going on. `Who’s getting married Weekly?’ they asked her, and ‘Who’s moved into the corner house Weekly?’ She told them everything they wanted to know, and when they asked more questions than she would answer, she said, ‘If yo’ know people is living, what else is there to know?’ But she did know other things, deep hidden wishes for possessions and for money to get them; and hidden wishes for possessions and for money to get them; and there were wishes for those things which cannot be bought with money. `I think that word should be clay. C.L.A.Y.’ She leaned over old Mr Kingston’s chair, ‘Let’s see, what was that clue again?’ She read it aloud,
`Universal building material which does not endure forever.
You and yor intelleckshall crorsswords!’ Mr Kingston smiled shyly down at the paper. CLAY, he pencilled in the letters. The word fitted. For some years now Weekly had taken part in one of his few remaining interests. On purpose, he did not finish the puzzle before her arrival. He took pleasure in the discovery that he shared with this uneducated woman a background of long Sunday afternoons devoted to getting by heart passages from the Bible. `Don’t you remember,’ Weekly said, ‘let me see now,’ she looked up at the ceiling, ‘now let me see,’ she muttered to herself, `something like this,’ she said.”

 Elizabeth Jolley (4 juni 1923 – 13 februari 2007)
Cover

 

De Duitse dichteres en schrijfster Frieda Jung werd geboren op 4 juni 1865 in Kiaulkehmen bij Nemmersdorf. Zie ook alle tags voor Frieda Jung op dit blog.

Ohne Liebe

Was wißt ihr, wie es tut
wenn einem die Myrte im Haare ruht,
und die Leute kommen einem entgegen,
und junge Tannen stehn an den Wegen;
die Schwestern gehn überströmten Gesichts, –
vom Turme läuten die Glocken, –
und das Herz weiß von nichts.

O Leben, rühre mich leise an:
ich träume ja noch!
Mein Herz ist voll Licht und Waldesruh,
greif nicht so hart, nicht so eisig zu –
ich träume ja noch!

So aus dem Licht in die Nacht,
aus dem Lenz in den Schnee,
das hat schon manchen blind gemacht,
das tut so weh!

O rühre mit deinem Flügelschlag
mich leise an,
daß erst allmählich in meiner Brust
die zage Hoffnung, das bißchen Lust
verdämmern kann!

Frieda Jung (4 juni 1865 – 14 december 1929)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 4e juni ook mijn blog van 4 juni 2018 en ook mijn blog van 4 juni 2017 deel 2.

Frieda Jung, Albert Verwey, W.J.M. Bronzwaer, Dolce far niente

 

Dolce far niente

 


Der Vater des Künstlers auf dem Krankenbett II door Franz Marc, 1906-1907

 

Am Krankenbett

Nun schleichst du schon wieder tagein — tagaus
Um unser armes, kleines Haus!
Herr Gott im Himmel! — schon wieder?

Ich fahre auf, entsetzt, verstört,
Mir ist, als hätt’ ich rufen gehört!
Herr Gott im Himmel! — schon wieder?

Ein Schluchzen erfaßt mich, ein wildes Schrei’n.
Ich lasse dich nicht in das Haus hinein!

Ich kenn’ deine Stimme, ich kenn’ dein Gesicht!
Mein letztes Liebes bekommst du nicht!

Mein letztes Liebes, das mir blieb,
Das hab’ ich so lieb! das hab’ ich so lieb!

Das rett’ ich in zitternder Angst und Pein
Tief, tief in Gottes Erbarmen hinein.

Mit meinem Herzblut versieg!’ ich das Tor,
Mit all meinem Glauben stell’ ich mich vor.

Herr Gott im Himmel! Erhör’ mein Fleh’n,
Laß den Tod, den Tod vorübergehn!

 

 
Frieda Jung (4 juni 1865 – 14 december 1929)
Kiaulkehmen, Landkreis Gumbinnen, de geboorteplaats van Frieda Jung

 

De Nederlandse dichter, essayist en letterkundige Albert Verwey werd geboren in Amsterdam op 15 mei 1865. Zie ook alle tags voor Albert Verwey op dit blog.

 

Het verlaten huis

Als in een huis in de onderwereld, waar
De stille vader en het stomme kind
Elkander aanzien – zó zit ik gebukt
Over mijn boeken in dit donk’re huis.
En tegenover me aan de tafel zit
Dat stomme kind der sombere gedachte,
Mijn stille weemoed met het bleek gelaat,
Mijn stomme weemoed met het donker oog,
Die niemand ziet dan ik, – maar áls ik opzie,
Dan voel ik dat zij mij heeft aangezien,
Maar ’t niet wil weten om die grote smart; –
En als verschrikt buig ik dan weer het hoofd
Achter mijn boeken en ik durf niet spreken
Tot haar, schoon ik gedenk aan vroeg’re vreugd.
En als gevoelloos, werk ik al de dag
En zie niet op noch om, omdat ik vrees
De grote smart, die ‘k zien zal in dat oog.
Want zij was éens zo schoon, mijn jonge weemoed,
Toen alle bloemen blij ons tegenbloeiden
En vogels spotten met ons jeugdig leed.
Maar weggedoken zit de laatste vogel
Thans in de takken en door de enge spleet
Der halfgesloten blinden valt het licht
Op ons, die treuren in ’t verlaten huis. –

 

Lachen en Schreien

Ik wenste dat mij mocht gebeuren,
Nu en voortaan, –
Heel goed te zijn voor hen, die treuren,
Nu en voortaan.

Want als ik blijf behou’en
Gezang en de vreugd daarvan, –
Dan weet ik, dat ik al wie rouwen
Oneindig troosten kan.

Want al mijn zangen in mij
Zijn boodschappers van vreugd:
Zij dragen goede tijdingen,
En hemelse verblijdingen,
En ’t vlieden van hun licht gewaad is liefelijk gewin mij,
Daar ik ze alleen in ’t vlieden zie en ’t vlieden mij slechts heugt.

De mensen klagen,
Dat vreugde vliedt:
Laat vreugden vlieden, laat mensen jagen,
Wij zien ze vlieden en klagen niet.
Want al wat schoon is,
Is schoon wijl ’t vliedt;
Want schoonst van een citer zijn toon is
’t Sterven, – het stijgen niet…

En dáarom staren
We op ’t vliedend-schone,
En zeggen zacht: na vreugd zal ‘k vreugd ontwaren,
Die ’t leven lone…
Veel zang en schone dromen,
Om zoet te slapen tot het ochtend-domen:
Want vreugden vlieden opdat vreugden komen…

Schrei daarom niet, want als gij schreit,
Dan zal ik zelf gaan schreien wijl ik schrijf,
En al die schone bloemen van mijn zang
Zal ’t zijn of er een dauw van tranen drijv’
Om hen, om mij, tot ‘k eindlijk lang, heel lang,
Zal moeten wenen en geen trooster blijf,
En niet meer schrijf en enkel lijd…

Schrei niet, schrei niet: mijn zang is ál te teer:
Daar blinkt een traan in de ogen van mijn zang,
Zijn wangen zijn zo bleek, – ik zend hem u:
Trek ‘m aan uw knie en zeg: kind, ween niet meer,
Want ik ben ook niet somber, ‘k was ’t te lang,
Zit neer en glimlach nu…

Dan zal hij lachen door zijn tranen heen,
En zeggen: zie, ’t verdriet zelfs is een vreugd;
Want grootste vreugd is lachen na geween,
En dat doe ‘k veel en dat ’s mijn deugd.

 

 
Albert Verwey (15 mei 1865 – 8 maart 1937)
De Oude Kerk in Amsterdam

 

De Nederlandse letterkundige, essayist en criticus W.J.M. Bronzwaer werd geboren op 15 mei 1936 in Heerlen. Zie ook alle tags voor W. J. M. Bronzwaer op dit blog

Uit: Lessen in Lyriek

Bij alle vormen van communicatie treedt redundantie op, al zullen we vaak proberen dat te vermijden. Wanneer iemand ons op straat begroet met de woorden ‘Goeiedag! Goeiedag!’, dan brengt onze afkeer van redundantie met zich mee, dat we de woordherhaling niet als redundant zullen opvatten. Dan zou de herhaling immers zinloos zijn. We interpreteren deze woorden als buitengewoon hartelijk, of als blijk van grote verrassing. De herhaling krijgt voor ons zodoende een betekenisvolle meerwaarde die de strikt lexicale betekenis van het herhaalde woord te boven gaat.
Een van de vroegste voorbeelden uit de literatuur van een herhaling die deze meerwaarde bezit is de uitroep ‘De zee! De zee!’ van de Griekse soldaten in het vierde boek van Xenophons Anabasis, als zij uiteindelijk vanaf een heuveltop de zee ontwaren en zich gered weten van hun Perzische achtervolgers. We kunnen deze uitroep, net als de beurtzang van de Israëlitische vrouwen in het eerste boek Samuel, als een oervorm van poëzie beschouwen. In het poëtisch taalgebruik werken de informatietheoretische wetten, zoals wij die voor kunsttalen hebben opgesteld, niet. In de logica betekent ‘a + a’ niet hetzelfde als ‘a’. Zo betekent ‘De zee! De zee!’ ook niet hetzelfde als ‘De zee!’. Nu zouden we kunnen zeggen dat bij een leeswijze die het verschil tussen ‘De zee! De zee!’ en ‘De zee!’ op dezelfde wijze interpreteert als het verschil tussen ‘a + a’ en ‘a’, het citaat uit Xenophon op niet-poëtische wijze wordt gelezen.
Herhaling is op alle niveaus werkzaam in de poëtische tekst; men hoeft maar aan eenvoudige fenomenen als rijm, maat, gelijkheid van regellengte en dergelijke te denken om dit in te zien. Maar om poëtisch functioneel te zijn dient de herhaling ook geperiodiseerd op te treden. De psychologie leert dat periodisering een onmisbare voorwaarde is bij onze waarnemingen. Het absoluut eenmalige is voor ons niet waarneembaar, en evenmin het zich ongedifferentieerd tot in het oneindige herhalende. Klokken en uurwerken (althans de ouderwetse) produceren eindeloze reeksen van herhalingen van steeds hetzelfde tikkende geluid, maar in onze waarneming worden die reeksen gebroken tot elkaar opvolgende periodes die wij als ‘tik-tak’ waarnemen. De lucht om ons heen nemen wij niet waar, behalve in de periodisering van onze ademhaling (‘in-uit’) of in de onregelmatiger periodisering van windvlagen. Periodisering heeft dus te maken met afwisseling,met terugkeer van hetzelfde na het andere, met ritme. De tijd zelf kunnen we alleen beleven als in periodes verdeeld: etmalen, seizoenen en de al veel abstractere periodes van generaties en tijdperken. Theorieën volgens welke de geschiedenis zich in grote periodes van 2000 jaar zou herhalen, zoals opgesteld door Vico, Spengler, Toynbee of Yeats, ja ook een ‘theorie’ als die over het thans aanbrekende ‘Aquarius-tijdperk’, zijn niets anders dan symptomen van onze periodiseringsbehoefte.”

 

 
W.J.M. Bronzwaer (15 mei 1936 – 20 januari 1999)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 15e mei ook mijn blog van 15 mei 2018 en ook mijn blog van 15 mei 2017 en ook mijn blog van 15 mei 2016 deel 2 en eveneens deel 3.

 

Frieda Jung

De Duitse dichteres en schrijfster Frieda Jung werd geboren op 4 juni 1865 in Kiaulkehmen bij Nemmersdorf, district Gumbinnen, als vijfde en jongste kind van de leraar Augustus Jung en zijn vrouw Wilhelmine Voulliéme. Daar ging ze naar de basisschool dioe acht klassen telde. Haar vader stierf in 1882. De moeder verhuisde toen met de kinderen naar Gumbinnen. Kort daarna stierf de vrouw van Frieda’s oudste broer, die in Königsberg woonde; Frieda Jung is daar een paar jaar gaan wonen om het huishouden te runnen en voor de twee kinderen te zorgen. Op negentienjarige leeftijd trouwde ze met de Gumbinner onderwijzer Brauer. Het huwelijk hield een jaar stand. Het kind, geboren uit het huwelijk (een dochtertje, die ze herdacht met een aantal liefdevolle gedichten) stierf in 1885 kort na haar geboorte. Door ziekte en mentaal lijden ook fysiek zwak, was het voor haar moeilijk om een ​​baan te vinden. Na een kleuterleidsters-opleiding vond zij uiteindelijk werk in een kleuterschool in Elk en in de daaropvolgende jaren kreeg ze aanstellingen als pedagoge en vanaf 1896 als gezelschapsdame in verschillende huizen. In 1896 stierf ook haar moeder. Jungs eerste gedichten verschenen in 1900. Jung besloot om te gaan werken als freelance schrijfster. In 1902 verhuisde ze naar Buddern, waar haar zus Martha woonde. In de volgende tien jaar, werd zij door lezingen en poëziebundels in Oost-Pruisen bekend en verdiende zij genoeg om eigen huis in Buddern te kunnen kopen. In 1916 verkocht ze haar huis in Buddern en verhuisde naar ze naar Insterburg. In de jaren twintig was Jung financieel slechter af door ziekten. De Goethe-Bund zamelde geld voor haar in. In 1925 kreeg ze het ereburgerschap van de stad Insterburg. Jung overleed op 14 december 1929 in het Insterburger ziekenhuis na een succesvolle operatie aan de stembanden en na een zware griep aan hartfalen.

Ihr Gärtchen

Und ist ihr Gärtchen noch so klein,
Platz hat darin der Sonnenschein
Und Platz der Maienregen,
Ein Rosenstock, ein Lilienreis
Und Tausendschönchen, rot und weiß
Und Veilchen allerwegen.

Und ist ihr Gärtchen noch so klein,
Es zwitschern doch die Vögelein
Drin ihre Frühlingslieder;
Auch hat es reichlich Platz genug
Für Bienen- und für Falterflug
Rings um den blauen Flieder.

Und ist ihr Gärtchen noch so klein,
Der Hans, der findet doch hinein
Zu seiner treuen Liese;
Und wenn sie ihm entgegenfliegt,
Meint er, das kleine Gärtchen liegt
Direkt am Paradiese.


Vor Tau und Tage

In fahles Grau gehüllt ist die Natur;
Es rüstet langsam sich die Nacht zum Scheiden,
Der Wind hält leise Zwiesprach’ mit den Weiden,
Und wie ein Schauern geht es durch die Flur;
Erwartungsvoll in selig banger Frage
Blickt sie zum Himmel auf vor Tau und Tage.

Ob heute wohl die Sonne kommen wird,
In flüss’ges Gold die weite Erde hüllend,
Mit Liebeswonne jeden Vogel füllend
Und jedes Mücklein, das im Luftmeer schwirrt,
Und jeden Rosenstrauch im wilden Hage?
Wer kann es wissen denn – vor Tau und Tage?

Vielleicht, daß hinter düstrer Wolkenschicht
Sie heute bleibt den ganzen Tag verborgen.
Vielleicht, daß auf den sehnsuchtsvollen Morgen
Nichts weiter folgt, als trübes, düstr’res Licht,
Hindämmernd nur wie eine graue Sage!
Wer kann es wissen denn – vor Tau und Tage?

Wer kann es wissen? Bleichen Angesichts
Sprech’ ich es zitternd nach in tiefem Sehnen.
Werd’ jauchzend ich im Arm der Liebe lehnen?
Bringt dieser Lenz an Glück mir wieder nichts?
Zum Himmel blick’ auch ich in banger Frage,
Ein harrend Menschenkind – vor Tau und Tage.

 
Frieda Jung (4 juni 1865 – 14 december 1929)