Werner Dürrson, Gust Van Brussel, Marya Zaturenska, Stanislaw Lem, Elsa Triolet

De Duitse dichter en schrijver Werner Dürrson werd geboren op 12 september 1932 in Schwenningen am Neckar. Zie ook alle tags voor Werner Dürrson op dit blog en ook mijn blog van 12 september 2010.

Zweiter Psalm (Entwurf)
Jauchzet frohlocket ihr Wasser

Höret die Klärschlammverordnung / ihr
Schwestern Brüder / die tröstliche
Schadstoffpunktebewertungstabelle
mit ihren Sanierungsgrenzwerten

Nämlich bloß Scheiße zu sagen / da
macht ihr es euch / verehrte Ver-
schmutzer / zu leicht / und wenig
getan damit ist sie hinunterzuspülen

Hört her / wir haben die Grundstücks-
entwässerungsanlagen mit Anschluß
und Abfluß der Abwässer / haben die
Anschlußkanäle bei Tag und Nacht
das Klärwasserwerk mit seinen Schlamm-
behandlungsanlagen (nicht nur für den
Blähschlamm) seinen Schlammbeseitigungs-
und -verwertungsstätten

Beachtet die Vorfluter / wißt um die
Schlammzentrifugen die Absetz- Aus-
gleichs- Umwälzbecken samt Schwapp-
schutz / bedenkt die Erdfaulbecken
mit ihrer Oberflächenbeschickung
samt Ölabstreife / vertraut den
Kletterrechen den Käfigwalzen und
Kessener-Bürsten den Sandfiltern
Sickerschächten / der Adsorbierung
durch Aktivkohle liebe Verschmutzer

Seht / wir haben die Adsorptions-
kinetik den Rutschbettadsorber
die Algen-Phosphor-Elimination
die Aluminium-Phosphat-Fällung
desgleichen die Ammoniak-Desorption
wir haben die Hyperfiltrationen
samt den Verdünnungsverfahren radio-
aktiver Wässer die Naßverbrennung
haben die Aufbereitungsanlagen
zur Wiederverwertung von Detergentien
Emulgatoren und Dispergatoren

Und seht / wir haben das Wieder-
belebungsverfahren / so die Beatmung
des Wassers mit Oxigenium durch
Unterwassermaschinen (Ozon!) der
Rotatorien / der Flotation
Und so erhebt euch / ihr Brüder
Schwestern aus eurer Trübnis / ent-
steigt euren Sümpfen / wenig getan
wäre bloß von Scheiße zu reden und
vom Gestank getrübter Gewässer

bedenkt die Becken zur kombinierten
Sedimentation / zur biologisch-
physikalischen wie auch chemischen
Fällung und Flockung und / nicht zu
vergessen / das Drei-Schlamm-Belebungs-
verfahren sowie den Festbettadsorber
des Ionenaustauschverfahrens

schließlich
hört von den Wachstumskurven der
stoffumwandelnden Bakterienkulturen
die Abwasserfischteiche seht mit
ihren Erträgen und nicht zuletzt die
effektive Verregnung der Becken

Steigt auf aus euren Sümpfen verehrte
Verbraucher / Brüder Schwestern / und

ihr Wasser jauchzet frohlocket.

 
Werner Dürrson (12 september 1932 – 17 april 2008)

Lees verder “Werner Dürrson, Gust Van Brussel, Marya Zaturenska, Stanislaw Lem, Elsa Triolet”

Hannes Meinkema, Gust Van Brussel, Stanislaw Lem, Marya Zaturenska, Elsa Triolet

De Nederlandse dichteres en schrijfster Hannes Meinkema werd op 12 september 1943 geboren in Tiel. Zie ook mijn blog van 12 september 2010 en eveneens alle tags voor Hannes Meinkemaop dit blog.

 

Uit: En dan is er koffie

„Ze steekt haar hand uit, ze is niet nerveus, ze drukt op de bel.
‘Dag’, zegt ze als juffrouw Bussemaker opendoet. ‘Ik moest maar eens langskomen, en hier ben ik. Kom ik gelegen?’
Juffrouw Bussemaker heeft een spijkerbroek aan, met een blauwgeruite blouse erop en een leren riem om haar taille. Ze ziet er jong uit.
‘Natuurlijk kom je gelegen. Kom binnen, Arja,’ zegt ze vriendelijk. Het staat haar goed, een spijkerbroek. Ze heeft mooie benen, ziet Arja als ze achter haar aan naar de kamer loopt.
‘Wat een mooie kamer.’
Juffrouw Bussemaker kijkt haar even aan.
‘Je mag wel je zeggen. Ik heet Marion.’
Een golf van blijdschap gaat door Arja heen. Dat had ze al gehoopt, dat Marion dat zou aanbieden.“

 

Hannes Meinkema (Tiel, 12 september 1943)

Cover

Lees verder “Hannes Meinkema, Gust Van Brussel, Stanislaw Lem, Marya Zaturenska, Elsa Triolet”

Michael Ondaatje, Werner Dürrson, James Frey, Louis MacNeice, Eduard Elias, Hannes Meinkema, Gust Van Brussel, Stanislaw Lem, Marya Zaturenska, Elsa Triolet

De Canadese schrijver Philip Michael Ondaatje werd op 12 september 1943 geboren in Colombo, Ceylon (nu Sri Lanka). Zie ook mijn blog van 12 september 2007 en ook mijn blog van 12 september 2008en ook mijn blog van 12 september 2009.

Uit: Divisadero

By our grandfather’s cabin, on the high ridge, opposite a slope of buckeye trees, Claire sits on her horse, wrapped in a thick blanket. She has camped all night and lit a fire in the hearth of that small structure our ancestor built more than a generation ago, and which he lived in like a hermit or some creature, when he first came to this country. He was a self-sufficient bachelor who eventually owned all the land he looked down onto. He married lackadaisically when he was forty, had one son, and left him this farm along the Petaluma road.
Claire moves slowly on the ridge above the two valleys full of morning mist. The coast is to her left. On her right is the journey to Sacramento and the delta towns such as Rio Vista with its populations left over from the Gold Rush.
She persuades the horse down through the whiteness alongside crowded trees. She has been smelling smoke for the last twenty minutes, and, on the outskirts of Glen Ellen, she sees the town bar on fire —the local arsonist has struck early, when certain it would be empty. She watches from a distance without dismounting. The horse, Territorial, seldom allows a remount; in this he can be fooled only once a day. The two of them, rider and animal, don’t fully trust each other, although the horse is my sister Claire’s closest ally. She will use every trick not in the book to stop his rearing and bucking. She carries plastic bags of water with her and leans forward and smashes them onto his neck so the animal believes it is his own blood and will calm for a minute. When Claire is on a horse she loses her limp and is in charge of the universe, a centaur. Someday she will meet and marry a centaur.
The fire takes an hour to burn down. The Glen Ellen Bar has always been the location of fights, and even now she can see scuffles starting up on the streets, perhaps to honour the landmark. She sidles the animal against the slippery red wood of a madrone bush and eats its berries, then rides down into the town, past the fire. Close by, as she passes, she can hear the last beams collapsing like a roll of thunder, and she steers the horse away from the sound.
On the way home she passes vineyards with their prehistoric-looking heat blowers that keep air moving so the vines don’t freeze. Ten years earlier, in her youth, smudge pots burned all night to keep the air warm.”

 ondaatje
Michael Ondaatje (Colombo, 12 september 1943)

 

De Duitse dichter en schrijver Werner Dürrson werd geboren op 12 september 1932 in Schwenningen am Neckar. Zie ook mijn blog van 12 september 2007 en ook mijn blog van 12 september 2008 en ook mijn blog van 12 september 2009.

Zuletzt

blieben die Äpfel an
blattlosen Bäumen hängen oder sie
lagen vollzählig im Gras.

Fürs erste wird Schnee die
Äcker bestellen. Über verwischten Zeilen
vielleicht eine Rehspur oder Striche
von Krähenflügeln

 

Winter in Bosnien

Die zerfetzten Bäume, das
Trümmerholz von den Häusern
der Toten, Schrank Bett Stühle.

Verheizt, sagt der Mann, schiebt
mit klammen Fingern das letzte
Stück Fußboden in den

Küchenherd. Bleiben die Bücher,
sagt er. Falls keine Granate
dazwischenkommt.

 

durrson

Werner Dürrson (12 september 1932 – 17 april 2008)

 

De Amerikaanse schrijver James Frey werd geboren op 12 september 1969 in Cleveland. Zie ook mijn blog van 12 september 2007 en ook mijn blog van 12 september 2008 en ook mijn blog van 12 september 2009.

Uit: Bright Shiny Morning

„On September 4, 1781, a group of forty-four men, women and children who call themselves the Pobladores establish a settlement on land that is near the center of contemporary Los Angeles. They name the settlement El Pueblo de Nuestra Señora la Reina de Los Angeles de Porciuncula. Two-thirds of the settlers are either freed or escaped African slaves, or the direct descendants of freed or escaped African slaves. Most of the rest are Native American. Three are Mexican. One is European.

They can see the glow a hundred miles away it’s night and they’re on an empty desert highway. They’ve been driving for two days. They grew up in a small town in Ohio they have known each other their entire lives, they have always been together in some way, even when they were too young to know what it was or what it meant, they were together. They’re nineteen now. They left when he came to pick her up for the movies, they went to the movies every Friday night. She liked romantic comedies and he liked action films, sometimes they saw cartoons. They started the weekly outing when they were fourteen.

Screaming, he could hear her screaming as he pulled into the driveway. He ran into the house her mother was dragging her along the floor by her hair. Clumps of it were missing. There were scratches on her face. There were bruises on her neck. He pulled her away and when her mother tried to stop him he hit her mother, she tried again he hit her mother harder. Mother stopped trying.

He picked her up and carried her to his truck, a reliable old American pickup with a mattress in the back and a camper shell over the bed.He set her in the passenger seat carefully set her and he covered her with his jacket. She was sobbing bleeding it wasn’t the first time it would be the last. He got into the driver’s seat, started the engine, pulled out as he pulled out Mother came to the door with a hammer and watched them drive away, didn’t move, didn’t say a word, just stood in the door holding a hammer, her daughter’s blood beneath her fingernails, her daughter’s hair still caught in her clothes and hands.“

 frey

James Frey (Cleveland, 12 september 1969)

 

De Ierse dichter en schrijver Louis MacNeice werd geboren op 12 september 1907 in Belfast. Hij studeerde aan Oxford, waar hij afstudeerde in klassieke talen en filosofie. In 1930 trouwde hij met Giovanna Ezra en aanvaardde hij een baan als docent klassieke talen aan de Universiteit van Birmingham, een positie die hij bekleedde tot 1936, toen hij Grieks ging doceren aan de Universiteit van Londen. In 1941 trad hij in dienst van de British Broadcasting Company als schrijver en producent. Zoals veel moderne Engelse dichters vond MacNeice een publiek voor zijn werk door de Britse radio. Enkele van zijn bekendste toneelstukken, waaronder Christopher Columbus (1944) en The Dark Tower (1946), werden oorspronkelijk geschreven voor de radio en later gepubliceerd. Ondanks zijn omgang met jonge Britse dichters als Stephen Spender, WH Auden, Christopher Isherwood en andere linkse dichters wantrouwde MacNeice politieke programma’s als was hij wars van filosofische systemen. Hij was nooit een lid van de communistische partij of een andere fractie, en hij was heel eerlijk over de onduidelijkheden van zijn politieke opvattingen “My sympathies are Left,” schreef hij. “But not in my heart or my guts.”

Sunday Morning

Down the road someone is practising scales,
The notes like little fishes vanish with a wink of tails,
Man’s heart expands to tinker with his car
For this is Sunday morning, Fate’s great bazaar;
Regard these means as ends, concentrate on this Now,

And you may grow to music or drive beyond Hindhead anyhow,
Take corners on two wheels until you go so fast
That you can clutch a fringe or two of the windy past,
That you can abstract this day and make it to the week of time
A small eternity, a sonnet self-contained in rhyme.

But listen, up the road, something gulps, the church spire
Open its eight bells out, skulls’ mouths which will not tire
To tell how there is no music or movement which secures
Escape from the weekday time. Which deadens and endures.

 

The Brandy Glass

Only let it form within his hands once more –
The moment cradled like a brandy glass.
Sitting alone in the empty dining hall…
From the chandeliers the snow begins to fall
Piling around carafes and table legs
And chokes the passage of the revolving door.
The last diner, like a ventriloquist’s doll
Left by his master, gazes before him, begs:
‘Only let it form within my hands once more.’

macneice

Louis MacNeice (12 september 1907 – 3 september 1963)

 

De Nederlandse columnist, journalist en schrijver Eduard Maurits Elias werd geboren in Amsterdam op 12 september 1900. Na het Stedelijk Gymnasium in ‘s-Hertogenbosch studeerde hij rechten aan de universiteit van Leiden. Tijdens zijn universitaire opleiding begon hij reeds belangstelling te tonen voor literatuur en in 1924 produceerde hij zijn eerste literaire werk. Ook kreeg hij interesse in het zionisme met als gevolg dat hij redacteur werd bij De Joodsche Wachter, het blad van de Nederlandse Zionistenbond. Voorts gaf Elias er de voorkeur aan zich Israëliet te noemen in plaats van zichzelf als Jood te afficheren. Hij studeerde in 1927 af en startte in 1928 zijn werkzame leven met een baan in de journalistiek, een vak wat hij met een onderbreking tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn gehele verdere leven zou uitoefenen. In 1939 vertrok Eduard Elias, bezorgd over de oorlogsdreiging, eerst naar de Verenigde Staten en vervolgens naar Curaçao waar hij als ambtenaar werkte voor het Netherlands Information Bureau. Na zijn terugkeer in 1945 trad Elias in dienst bij Elseviers Weekblad, waar hij meerdere rubrieken verzorgde onder de pseudoniemen Flaneur en Edouard Bouquin en waarmee hij pagina 2 goeddeels vulde met zijn rubriek Praetvaeria. Slechts twee boeken verschenen onder pseudoniem, voor de overige titels tekende hij als Mr. E. Elias. Eduard Elias was mede-oprichter van het satirisch tijdschrift Mandril. Maandblad voor mensen (1948-1953) en had op Curaçao ook meegewerkt aan het literaire tijdschrift De Stoep.

Uit: Praetvaeria

PROTEST
Onze man Rudolf (die men gerust alomtegenwoordig mag noemen) was er weer bij toen
een heer in heftig debat gewikkeld was met een restauranthouder. Blijkens wat onze man Rudolf uit het opgewonden debat opving, kwam de zaak hierop neer: de heer had twaalf vlees-croquetten-om-mee-te-nemen gekocht, nadat hij van de ober de stellige verzekering had gekregen dat zij van extra-gemalen houtwol (met meel) waren gemaakt. De heer (die analyst bleek te zijn) had echter de vleescroquetten onderzocht en was tot de ellendige conclusie gekomen dat dat van die houtwol maar een smoesje was geweest en dat zij van gemalen Palthedozen (met meel) waren gemaakt. De restaurateur had uitgeroepen: „Een kind kan begrijpen, dat houtwol te kostbaar is voor vleescroquetten, die maar één gulden per stuk kosten!” Maar de analytische heer had zich niet laten overtuigen: „Uw ober heeft mij houtwol gegarandeerd!”, riep hij (hartstochtelijk) uit, “trouwens, in een zaak van de standing als de uwe verwacht ik eigenlijk niet minder; Palthedoos-croquetten kan ik bij mij op de hoek voor drie kwartjes per stuk krijgen. Daar behoef ik niet voor bij u te komen.” Het zal wel een rechtszaak worden, dacht onze man Rudolf.

 elias

Eduard Elias (12 september 1900 — 14 januari 1967)

 

De Nederlandse dichteres en schrijfster  Hannes Meinkema werd op 12 september 1943 geboren in Tiel. Zie ook mijn blog van 12 september 2006. Zie ook mijn blog van 12 september 2007 en ook mijn blog van 12 september 2008 en ook mijn blog van 12 september 2009.

Uit: Het binnenste ei

“Joost zit daar zijn krant te lezen en ik ben blij met hem. Zijn haar is aan de lange kant, zijn krullen steken horizontaal uit zijn hoofd. Ik ben trots als ik met hem op straat loop: alle meisjes kijken, Joost is een knappe jongen. Waarom heb je mij getrouwd, vroeg ik, ik ben zo onopvallend. Om de kuiltjes in je wangen als je lacht, zei hij – en ik lach veel als hij er is, ik lach nu hoewel hij niet naar me kijkt, ik lach omdat Joost me door met me te trouwen, de kans gegeven heeft een echt volwassenmensen-leven te leiden.”

(…)

“Ik weet het niet met Max. Soms denk ik hij is aardig, maar dan weer lijkt het of ik alleen de oppervlakte zie, dat hij daar onder al die tijd zijn eigen dingen denkt. Ik ken hem niet. […] Zijn manier van spreken is precieus. Ja, zegt hij dan, nu word ik wel heel persoonlijk – en komt met iets gewoons. Of: ik weet niet waarom ik er lust in heb je dit te vertellen – en ik denk: lust. Maar hij is niet iemand om in vertrouwen te nemen, dat zie ik wel.”

(…)

 “Ik bewonderde haar ook, natuurlijk (dat kan niet wederkerig zijn geweest). En op een hele vreemde manier had ik, terwijl ik haar bewonderde, ook met haar te doen. Want éen ding kon ik beter dan zij, hoewel het geen eigenschap was die door haar hoog werd gewaardeerd: ik kon tevreden zijn met éen ander mens in een huis te leven – Diana had een exclusieve relatie altijd benauwend gevonden.”

 

meinkema

 Hannes Meinkema (Tiel, 12 september 1943)

 

De Vlaamse schrijver Gust Van Brussel werd geboren in Antwerpen op 12 september 1924. Zie ook mijn blog van 12 september 2008en ook mijn blog van 12 september 2009.

Uit: Sus De ongekroonde koning van de Vogelenmarkt

De Vlaamse zomers gingen voorbij zoals dat meestal gebeurde, half verzopen in de kletsende regen waaraan geen einde kwam of half gebakken in een gloeiende zon. De mensen van ’t stad zoals die van Antwerpen zichzelf noemen, trokken zogauw ze een dag vakantie hadden naar de Noordzeekust om er de verse garnaal van Zeebrugge te eten, scharrekes van Nieuwpoort of mosselen uit Ierzeke. Die een mond Frans konden klappen, al was het keskejevoe, reden naar de Ardennen om er rauwe hesp van de streek met omeletten of vers geplukte paddestoelen naar binnen te werken Als zij met vrienden kaarters bij het manillen een pot hadden gespaard, dienden die centen om bij de Walen hun buikske eens goed rond te eten op een gastro-nomisch weekend met zes gangen. Daar hielden ze dan dagen aan een stuk koppijn en een overladen maag aan over waar aspirine en maagzout goed voor waren. Als ze met een serieus stuk in hunne frak terugkwamen, dan trokken de feestvierders met schele ogen naar de doktoor om een briefke om een paar dagen uit te blazen, van hem los te krijgen. Daar hoorde natuurlijk wel wat smoelentrekkerij bij die de meeste doktoors rap begrepen. Zogauw ze hun betaald verlof hadden getrokken, vlogen ze in charters zover de portemonnaie het toeliet om er in de goddelijkste vakantieoorden uit hun reiscatalogen, hun verlofgeld tot de laatste cent op te doen. Veel was niet genoeg! De tijd van arm Vlaanderen was iets van overgrootvader. Er reden geen beestenwagens meer naar de koolputten van de Borinage gelijk jaren geleden en het kappen van de bieten in Frankrijk aan een hongerloon dateerde uit de oude tijd van voor de laatste Wereldoorlog. Het was allemaal veel plezanter geworden in ’t stad van Brabo.“

vanbrussel

Gust Van Brussel (Antwerpen, 12 september 1924)
Vogeltjesmarkt, Antwerpen

 

De Poolse schrijver Stanislaw Lem werd geboren op 12 september 1921 in Lwów. Zie ook mijn blog van 12 september 2006.  

Uit: A Blink of an Eye (Vertaald door Christina Manetti)

In my current analysis of what has happened over the past forty years or so (since I wrote Summa technologiæ, and an earlier book, Dialogues), I will refer to various chapters of Summa—but not because I wrote it, or as an indulgence in self-praise. Readers should bear in mind that, during the half-century that is now coming to an end, I found myself in a terrible situation, cut off from information, scientific or otherwise, by the system in power in Poland at the time. Today, however, it seems that my way of getting around this was especially fortunate. I started by showing the similarities between two kinds of evolution, technological and biological. Then I began to consider the as yet unresolved problem of extraterrestrial civilizations, then turning later to a description of the development of “intellectronics” on Earth. My imagination gathered momentum, as the following chapter titles show: “Prolegomena on Omnipotence,” “Phantomology,” and “Creating Worlds.” “Lampoon on Evolution” completed the work.

This work reflected my tendency to observe the past from a bird’s-eye view. Maybe the distance in space and time was even greater for me. There was not much point, however, in a formulation that attempted to present future human endeavors in detail, together with the dangers that arise as a result. The innumerable predictions made in the second half of the twentieth century have been tripped up by attempts to describe the future in detail. Detailed predictions are simply impossible. I do not say this to defend myself, but rather because we know now about futurology’s failures when attempts have been made to go beyond generalizations.“

 lem

Stanislaw Lem (12 september 1921 – 27 maart 2006)

 

De Amerikaanse dichteres en schrijfster Marya Zaturenska werd geboren op 12 september 1902 in Kiev. Zaturenska vestigde zich in 1910 in de Verenigde Staten en nam studeerde aan de Universiteit van Wisconsin-Madison. Zij ontving het Amerikaanse staatsburgerschap in 1912 en trouwde in 1925 met de dichter Horatius Gregory. Samen met haar man, publiceerde ze een aantal bloemlezingen, waaronder in 1946 werk Een geschiedenis van de Amerikaanse poëzie, 1900 – 1940. Bekend werd Zaturenska in 1937 door haar bundel Cold morning sky, waarvoor haar in 1938 de Pulitzer Prize voor poëzie werd toegekend. Naast talrijke bundels als Threshold and hearth (1934) en The listening landscape schreef ze een biografie over het leven van Christina Georgina Rossetti. Haar laatste werk was de in 1974 verschenen gedichtenbundel “The hidden waterfall”.

Song of a Factory Girl

It’s hard to breathe in a tenement hall,
So I ran to the little park,
As a lover runs from a crowded ball
To the moonlit dark.

I drank in clear air as one will
Who is doomed to die,
Wistfully watching from a hill
The unmarred sky.

And the great trees bowed in their gold and red
Till my heart caught flame;
And my soul, that I thought was crushed or dead,
Uttered a name.

I hadn’t called the name of God
For a long time;
But it stirred in me as the seed in sod,
Or a broken rhyme.

 

The Runaway

Silent and stealthy days that hour by hour
Spring up unnoticed as a flower
In summer grass; and like a breath, a light, a feather,
Make my world’s weather,
I wished to weave a garland, deep and rare,
To wear upon my hair,
Or a long chain, intricate, strong, and fine,
To sound through stillness and to shine,
To bind the intangible days that so efface
Themselves with me, and run so dull a pace.
O they have run! They have gone! Nor have they set
Their seal of vast regret
Upon that wide and echoing door
That, opening, opens, shuts and sounds no more.
How to pursue Life’s Runaway? Let go
Forego the moons and waters of the mind:
Today is all that you shall find.

zaturenska

Marya Zaturenska (12 september 1902 – 19 januari 1982)

 

De Franse schrijfster Elsa Triolet Yur’evna werd geboren op 12 september 1896 in Moskou. Zij en haar zus, Lilya Brik kregen uitstekend onderwijs en waren in staat vloeiend Duits en Frans te spreken en piano te spelen. Elsa studeerde af aan het Moskouse Instituut voor Architectuur. Elsa genoten van poëzie en in 1915 raakte zij bevriend met de futuristische dichter en grafisch kunstenaar Vladimir Majakovski. In 1918, bij het begin van de Russische Burgeroorlog trouwde Elsa met de Franse cavalerie-officier Andre Triolet en emigreerde naar Frankrijk. Ze was de eerste die de poëzie van Majakovski in het Frans vertaalde. Later scheidde ze van Triolet. In 1928 ontmoette Elsa de Franse schrijver Louis Aragon. Ze trouwden en bleven 42 jaar samen. Triolet en Aragon hebben deelgenomen aan het Franse anti-fascistische verzet. In 1944 was Triolet de eerste vrouw die bekroond werd met de Prix Goncourt.

Uit: La mise en mots

„Je ne saurais être le Dr Doolittle, je ne suis qu’un exemple entre autres, à étudier comme d’autres, le cas échéant. Je parle de création, forte de ma seule ignorance, de mon expérience seule. Si je dis juste, des scientifiques reconnaîtront la chose, la nommeront, l’expliqueront. N’empêche que celui qui romance aura peut-être été le premier à découvrir cette chose, avant la science.

Il romance dans son langage intime, qui court dans le labyrinthe crânien à la vitesse d’une vie-seconde. Traduire ce langage-là en langage public, c’est comme limiter l’expression au code de la route. L’art d’une construction verbale qui provoquerait chez “l’autre”, chez le correspondant, ce que l’expéditeur avait l’intention de provoquer, l’essentiel et ses prolongements, c’est l’art de la mise en mots, la transposition du “langage intime” en langage public de convention.

Les mots sont ces quelques feuilles qui créent l’illusion d’un arbre avec toutes ces feuilles, l’illusion de tout dire, non seulement l’arbre mais encore sa fraîcheur, l’ombre, l’abri, l’âme. La convention des mots, toile peinte, maquillage, rend ambigu leur sens incomplet. Les textes de lois, tracts, publicité, qui exigent un comportement précis de ceux à qui ils s’adressent, se gardent bien du vague, mais les lois s’interprètent comme les tracts, la publicité rate souvent son coup, et même les simples interdictions manquent de netteté : à l’interdit de fumer, on a pu ajouter, même une Gitane. Voilà qui est plus clair. Exemple d’une interdiction et d’une publicité également précises.“

 triolet.jpg

Elsa Triolet (12 september 1896 – 16 juni 1970)

 

Michael Ondaatje, Werner Dürrson, James Frey, Gust Van Brussel, Hannes Meinkema, Stanislaw Lem

De Canadese schrijver Philip Michael Ondaatje werd op 12 september 1943 geboren in Colombo, Ceylon (nu Sri Lanka). Toen zijn ouders op zijn negende scheidden, verhuisde hij samen met zijn moeder, broer en zus naar Londen. In Engeland ging hij naar het Dulwich College. Op negentienjarige leeftijd verhuisde hij naar Canada. Zijn broer Christopher leefde toen al enkele jaren in Montreal. Hij haalde een licentie in Engels en geschiedenis aan de Bishop’s University in Lennoxville, enkele jaren later zou hij zelf professor worden. Hij las grote dichters als Browning, Elliot en Yeats en kwam in contact met hedendaagse Engelse dichters als D.G. Jones. Het waren zijn ideeën dat Canada geen literaire traditie had, dat Ondaatje aanzette om te schrijven. In 1967 verscheen zijn eerste gedichtenbundel The Dainty Monsters, waarvan de titel afkomstig is van een gedicht van Baudelaire. In 1978 reisde Michael Ondaatje naar Sri Lanka om vijf maanden bij zijn familie te verblijven. De impressies die hij hieraan overhield vinden deels hun weerslag in Ondaatje’s dichtbundel There’s A Trick With A Knife I’m Learning To Do, maar vooral in Running In The Family, zijn enige autobiografische roman.Tien jaar later publiceerde hij In The Skin Of A Lion, waarin een gedetailleerd beeld wordt gegeven van het Toronto van de vroege jaren ’20. In vele opzichten vormt dit werk één geheel met zijn volgende en tevens bekendste roman The English Patient.

Uit: Anil’s Ghost

 

“She arrived in early March, the plane landing at Katunayake airport before the dawn. They had raced it ever since coming over the west coast of India, so that now passengers stepped onto the tarmac in the dark.

By the time she was out of the terminal the sun had risen. In the West she’d read, The dawn comes up like thunder, and she knew she was the only one in the classroom to recognize the phrase physically. Though it was never abrupt thunder to her. It was first of all the noise of chickens and carts and modest morning rain or a man squeakily cleaning the windows with newspaper in another part of the house.

As soon as her passport with the light-blue UN bar was processed, a young official approached and moved alongside her. She struggled with her suitcases but he offered no help.

‘How long has it been? You were born here, no?’

‘Fifteen years.’

‘You still speak Sinhala?’

‘A little. Look, do you mind if I don’t talk in the car on the way into Colombo — I’m jet-lagged. I just want to look. Maybe drink some toddy before it gets too late. Is Gabriel’s Saloon still there for head massages?’

‘In Kollupitiya, yes. I knew his father.’

‘My father knew his father too.’

Without touching a single suitcase he organized the loading of the bags into the car. ‘Toddy!’ He laughed, continuing his conversation. ‘First thing after fifteen years. The return of the prodigal.’

‘I’m not a prodigal.’

An hour later he shook hands energetically with her at the door of the small house they had rented for her.

‘There’s a meeting tomorrow with Mr. Diyasena.’

‘Thank you.’

‘You have friends here, no?’

‘Not really.’

Anil was glad to be alone. There was a scattering of relatives in Colombo, but she had not contacted them to let them know she was returning. She unearthed a sleeping pill from her purse, turned on the fan, chose a sarong and climbed into bed. The thing she had missed most of all were the fans. After she had left Sri Lanka at eighteen, her only real connection was the new sarong her parents sent her every Christmas (which she dutifully wore), and news clippings of swim meets. Anil had been an exceptional swimmer as a teenager, and the family never got over it; the talent was locked to her for life. As far as Sri Lankan families were concerned, if you were a well-known cricketer you could breeze into a career in business on the strength of your spin bowling or one famous inning at the Royal-Thomian match. Anil at sixteen had won the two-mile swim race that was held by the Mount Lavinia Hotel.”

 

 

ondaatje

Michael Ondaatje (Colombo, 12 september 1943)

 

De Duitse dichter en schrijver Werner Dürrson werd geboren op 12 september 1932 in Schwenningen am Neckar. Van 1953 tot 1955 volgde hij een opleiding tot muziekleraar in Trossingen. In 1957  behaalde hij alsnog zijn gymnasiumdiploma en aansluitend studeerde hij germanistiek, romanistiek en muziekwetenschappen in München und Tübingen. In 1962 promoveerde hij in Tübingen. Van 1962 tot 1968 was hij docent Duitse Taal– en Literatuur aan de universiteit van Poitiers en van 1968 tot 1978 aan een privé-instituut in Zürich. Daarna werkte hij als zelfstandig schrijver en vertaler in Oberschwaben en Parijs. Hij schreefgedichten, verhalen en essays. In Frankrijk onderging hij de invloed van surrealisten als Max Ernst en René Char

 

 

Unter Bäumen

 

Tröstlich die Fichten.

In ihrem Lidschatten zu

ichten, zu dichten

 

Anders die Buchen

blaudurchleuchteter Wald: wie

da Wörter suchen –

 

Im Park die Eiben

lassen mir Zeit, Verse um-

und umzuschreiben

 

Unter der Eiche

ein Gedankenblitz, den ich

fasse, dann streiche

 

Die echten Tannen

windverschwistert, schicken mich

schweigsam von dannen

 

Unter den Linden:

wie bei soviel Blätterschwall

noch Worte finden –

 

Am Fluß die Erlen

ließen zu guter Stunde

die Zeilen perlen

 

Holunder im Mai:

Zur Stunde des Strauchelns ein

Verszeilenwunder

 

Am Apfelbaum kaum,

auch am Birn-, am Kirschbaum nicht

gedeiht mein Gedicht

 

Schrieb A-Horn,
B-Horn,

C-Horn, suchte nach Deinem,

triebs wieder von vorn

 

Daß ich die Weide

meide, wen wunderts, wenn ich

ohne sie leide –

 

Höre mich, Föhre:

Als harzige Kiefer reimt

sich`s tiefer, schiefer

 

Ach der Wacholder!

Stichhaltiges Wort macht das

Haiku nicht holder

 

Jaja, die Espe

alias Zwitterpappel,

mir fremd, die Lesbe

 

Frankreichs Platanen

wie´s im Herbst ihre Blätter

treiben, beschreiben

 

Sterbende Ulme,

wie fang ich dich auf mit wurm-

stichigen Silben –

 

Tut mir leid, lichte

Birke, wenn ich für dich kein

Dunkel bewirke

 

Was soll mir, kühle

Akazie, sag, deine

Pseudo-Grazie

 

Am Bach, ihr Eschen

Wolframs. Vielblättrig auch ich.

Wortdreschen im Wind.

 

Lärche, verballhornt

meinem Tirili lausche,

genannt Poesie

 

Nicht jeder Zeder

entlocke ich Daktylen

(eigentlich keiner)

 

Doch Roms Pinien-

hochmut ließ mich (vorüber-

gehend) verstummen

 

Unvergessen vor

Arles das Windharfenspiel van

Goghscher Zypressen.

 

 

duerrson

Werner Dürrson (12 september 1932 – 17 april 2008)

 

De Amerikaanse schrijver James Frey werd geboren op 12 september 1969 in Cleveland.

 

Uit: A Million Little Pieces

 

„I wake to the drone of an airplane engine and the feeling of something warm dripping down my chin. I lift my hand to feel my face. My front four teeth are gone, I have a hole in my cheek, my nose is broken and my eyes are swollen nearly shut. I open them and I look around and I’m in the back of a plane and there’s no one near me. I look at my clothes and my clothes are covered with a colorful mixture of spit, snot, urine, vomit and blood. I reach for the call button and I find it and I push it and I wait and thirty seconds later an

Attendant arrives.

How can I help you?

Where am I going?

You don’t know?

No.

You’re going to Chicago, Sir.

How did I get here?

A Doctor and two men brought you on.

They say anything?

They talked to the Captain, Sir. We were told to let you sleep.

How long till we land?

About twenty minutes.

Thank you.

Although I never look up, I know she smiles and feels sorry for me. She shouldn’t.

A short while later we touch down. I look around for anything I might have with me, but there’s nothing. No ticket, no bags, no clothes, no wallet. I sit and I wait and I try to figure out what happened. Nothing comes.

Once the rest of the Passengers are gone I stand and start to make my way to the door. After about five steps I sit back down. Walking is out of the question.

I see my Attendant friend and I raise a hand.

Are you okay?

No.

What’s wrong?

I can’t really walk.

If you make it to the door I can get you a chair.

How far is the door?

Not far.

I stand. I wobble. I sit back down. I stare at the floor and take a deep breath.

You’ll be all right.

I look up and she’s smiling.“

 

james-frey

James Frey (Cleveland, 12 september 1969)

 

De Nederlandse dichteres en schrijfster  Hannes Meinkema werd op 12 september 1943 geboren in Tiel. Zie ook mijn blog van 12 september 2006.

 

Uit: Het binnenste ei

 

“Joost zit daar zijn krant te lezen en ik ben blij met hem. Zijn haar is aan de lange kant, zijn krullen steken horizontaal uit zijn hoofd. Ik ben trots als ik met hem op straat loop: alle meisjes kijken, Joost is een knappe jongen. Waarom heb je mij getrouwd, vroeg ik, ik ben zo onopvallend. Om de kuiltjes in je wangen als je lacht, zei hij – en ik lach veel als hij er is, ik lach nu hoewel hij niet naar me kijkt, ik lach omdat Joost me door met me te trouwen, de kans gegeven heeft een echt volwassenmensen-leven te leiden.”

(…)

“Ik weet het niet met Max. Soms denk ik hij is aardig, maar dan weer lijkt het of ik alleen de oppervlakte zie, dat hij daar onder al die tijd zijn eigen dingen denkt. Ik ken hem niet. […] Zijn manier van spreken is precieus. Ja, zegt hij dan, nu word ik wel heel persoonlijk – en komt met iets gewoons. Of: ik weet niet waarom ik er lust in heb je dit te vertellen – en ik denk: lust. Maar hij is niet iemand om in vertrouwen te nemen, dat zie ik wel.”

 

Meinkema

Hannes Meinkema (Tiel, 12 september 1943)

 

De Vlaamse schrijver Gust Van Brussel werd geboren in Antwerpen op 12 september 1924.

 

Uit: De helm van Parsival

 

De jonge Oostenrijkse soldaat Johan Marthaler had geen greep meer op de realiteit. Zijn leven sijpelde weg, terwijl de boot op en neer ging in de golven. De storm gierde. De planken van de kajuit kraakten. Hij lag vast- gebonden op een brits. In Polen was hij haast een held geweest. Het bleef in zijn kop rondspoken. Wat in die kleine Poolse kerk gebeurd was, had niemand kunnen voorzien. Omdat het allemaal zo vlug gebeurde. Uit de deur van de sacristie viel een schot. In een flits zag hij hoe de polak aanlegde. Hansel viel achterover met een kogel in zijn kop. Wat kon je meer doen dan zorgen datje niet bij Hansel op de vloer terechtkwam? Kerk of geen kerk. Toen hij vuurde, zag hij de Pool neervallen en bloed spuwen! Op enkele meters voor hem! Zeg me watje doen moet, als het om je vel gaat! Dat moet de Pfarrer dan maar eens verklaren! Een Pfarrer weet niet wat er in je omgaat op dat moment. Het gebeurt in je buik, in je borst, in je armen en benen. Het heeft niks te maken met je vaderland. Dat is je reinste larie. Als hij het zo op de hoeve vertelde, zou zijn vader voorzeker knorren ach- ter zijn pijp. Met zijn kleine ogen. Daar bleef je beter onderuit. Hij zou nooit een echte zoon zijn voor hem. Gott mit Uns! Enkele jaren terug spuwde hij Hitier nog uit. Toen verdachten vele Oostenrijkers Hîtler ervan de hand te hebben gehad in de moord op Dollfuss. Dat herinnerde hij zich nog heel precies. Na de Anschluss werd het anders. Toen stond zijn vader met zijn grote bek open, stil voor dat tieren van die man. Dat was zijn leider.“

 

VanBrussel

Gust Van Brussel (Antwerpen, 12 september 1924)

Zie voor de drie bovenstaande schrijvers ook mijn blog van 12 september 2007 en ook mijn blog van 12 september 2008.

 

De Poolse schrijver Stanislaw Lem werd geboren op 12 september 1921 in Lwów. Zie ook mijn blog van 12 september 2006.  

 

James Frey, Gust Van Brussel, Mary Stewart, Hannes Meinkema, Stanislaw Lem

De Amerikaanse schrijver James Frey werd geboren op 12 september 1969 in Cleveland. Zie ook mijn blog van 12 september 2007.

Uit: My Friend Leonard

 

On my first day in jail, a three hundred pound man named Porterhouse hit me in the back of the head with a metal tray. I was standing in line for lunch and I didn’t see it coming. I went down. When I got up, I turned around and I started throwing punches. I landed two or three before I got hit again, this time in the face. I went down again. I wiped blood away from my nose and my mouth and I got up I started throwing punches again. Porterhouse put me in a headlock and started choking me. He leaned towards my ear and said I’m gonna let you go. If you keep fighting me I will fucking hurt you bad. Stay down and I will leave you alone. He let go of me, and I stayed down.

I have been here for sixty-seven days. I live in Men’s Module B, which is for violent and felonious offenders. There are thirty-two cells in my module, thirty-two inmates. At any given time, there are between five and seven deputies watching us. All of us wear blue and yellow striped jumpsuits and black, rubber-soled slippers that do not have laces. When we move between rooms we walk through barred doors and metal detectors. My cell is seven feet wide and ten feet long. The walls are cement and the floor is cement and the bed is cement, the bars iron, the toilet steel. The mattress on the bed is thin, the sheets covered with grit. There is a window in my cell it is a small window that looks out onto a brick wall. The window is made of bulletproof glass and there are bars on both sides of it. It affords me the proper amount of State required sunlight. Sunlight does not help pass time, and the State is not required to provide me anything that helps pass time.

My life is routine. I wake up early in the morning. I brush my teeth. I sit on the floor of the cell I do not go to breakfast. I stare at a gray cement wall. I keep my legs crossed my back straight my eyes forward. I take deep breaths in and out, in and out, and I try not to move. I sit for as long as I can I sit until everything hurts I sit until everything stops hurting I sit until I lose myself in the gray wall I sit until my mind becomes as blank as the gray wall. I sit and I stare and I breathe. I sit and I stare. I breathe.”

 

 

james_frey

James Frey (Cleveland, 12 september 1969)

 

De Vlaamse schrijver Gust Van Brussel werd geboren in Antwerpen op 12 september 1924. Van Brussel volgde Grieks-Latijnse humaniora, maar moest vanwege de Tweede Wereldoorlog zijn studie stopzetten. Hij werd bediende en klom op tot hoofd van de Public Relations van een bekende bank in Antwerpen. Hij organiseerde talloze belangrijke evenementen, tentoonstellingen, concerten en prijskampen en realiseerde de uitgave van verschillende unieke boeken. In 1957 debuteerde hij met maar liefst zes dichtbundels tegelijk. Sindsdien publiceerde hij talrijke andere boeken waaronder een tiental romans en drie science-fictionboeken.

 

Uit: Keizer Sus den eerste

 

“Er zat een stijve bries. Zo noemen ze dat in de zeemanstaal aan de jachthaven. Vroeger was dat een oord waar uitsluitende rijke boggers kwamen, mensen met poen, die zich een boot konden permitteren.
Daar ziet ge nog de relikwieën van de sjieke chalet van de jachthaven. Want de Antwerpse jachthaven heeft haar helden, die als een baron de Gerlache vroeger alle zeeën bevaren hebben, tot in het ijs van Nova Zembla toe. Dat was de tijd van de aristocratie, van de zeemanskunst grote klasse. Als ge alleen maar met een kromme rug aan een paar roeispanen kon trekken, had ge niet de minste kans om er binnen te geraken.
Ge waart daar vroeger trouwens niet zo graag gezien als ge niet tot de clan behoorde.
Nu is dat ondertussen veel democratischer geworden. Hoewel er toch een elite van waternoblesse gebleven is. Als ge ze mocht geloven zijn die met hun dure zeilboten, zelfs met zware wind,
tot in’t Kattegat geraakt. ’t zal wel meer Sluis zijn geweest, maar kom ge moet die mensen maar hunne stoef gunnen.
De top van de zeemanskunde werd natuurlijk gevormd door de allerlaatste kapiteins, die nog rond Kaap Hoorn gevaren ha
dden met een zeilboot. De Cape Horners, die van orkanen en ijsbergen nogal wat meer wisten dan een sjamfoeter, die het over een straffe storm had met baren van zo hoog! Maar de Cape Horners, dat waren nog eens mannen met baarden geweest! Voor zo’n kastaars waart ge toch maar een triestige Tist als ge niet tussen donder en bliksem over huizenhoge golven had gevaren. Met zo’n zeebonken moest ge ’t minstens over windkracht 12 hebben, of ge mocht niet meespreken. Van de top van een tsunami naar de diepten waar alleen bathyscafen durven komen, naar beneden duiken, dat was weinig zeebonken gegeven. Meestal hadden ze het in die heldenverhalen over een onverschrokken kapitein, die ze vroeger gekend hadden, want van die hele echte, schoten ze niet veel meer over.”

vanbrussel

Gust Van Brussel (Antwerpen, 12 september 1924)

 

 

De Engelse schrijfster Mary Stewart werd geboren op 12 september 1916 in Sunderland als Mary Florence Elinor Rainbow . Nadat zij haar Master of Arts Degree van de universiteit van Durnham behaald had onderwees zij daar Engels tot 1945 totdat zij trouwde met Sir Frederick Stewart. Tien jaar later verscheen haar eerste roman „Madam, will you talk?“. Sindsdien schreef zij meer dan twintig romans, hoorspelen en kinderboeken. Veel van haar werk werd verfilmd. In 1961 won zij voor „My Brother Michael“ de Crime Writers Association Silver Dagger. Haar drie beroemdste boeken „The Crystal Cave“ (1970), „The Hollow Hills“ (1973) en The Last Enchantment“ (1979) draaien om koning Arthur en de tovenaar Merlijn.

 

Uit: Madam, Will You Talk?

 

“The whole affair began so very quietly. When I wrote, that summer, and asked my friend Louise if she would come with me on a car trip to Provence, I had no idea that I might be issuing an invitation to danger. And when we arrived one afternoon, after a hot but leisurely journey, at the enchanting little walled city of Avignon, we felt in that mood of pleasant weariness mingled with anticipation which marks, I believe, the beginning of every normal holiday.

No cloud in the sky; no sombre shadow on the machiolated walls; no piercing glance from an enigmatic stranger as we drove in at the Porte de la Republique and up the sun-dappled Cours Jean-Jaures. And certainly no involuntary shiver of apprehension as we drew up at last in front of the Hotel Tistet-Vedene, where we had booked rooms for the greater part of our stay.

I even sang to myself as I put the car away, and when I found they had given me a room with a balcony overlooking the shaded courtyard, I was pleased.

And when, later on, the cat jumped on to my balcony, there was still nothing to indicate that this was the beginning of the whole strange, uneasy, tangled business. Or rather, not the beginning, but my own cue, the point where I came in. And though the part I was to play in the tragedy was to break and re-form the pattern of my whole life, yet it was a very minor part, little more than a walk-on in the last act. For most of the play had been played already; there had been love and lust and revenge and fear and murder–all the blood-tragedy bric-a-brac except the Ghost–and now the killer, with blood enough on his hands, was waiting in the wings for the lights to go up again, on the last kill that would bring the final curtain down.

How was I to know, that lovely quiet afternoon, that most of the actors in the tragedy were at that moment assembled in this neat, unpretentious little Provencal hotel? All but one, that is, and he, with murder in his mind, was not so very far away, moving, under that blazing southern sun, in the dark circle of his own personal hell. A circle that narrowed, gradually, upon the Hotel Tistet-Vedene, Avignon.”

 

stewart_writing_07

Mary Stewart (Sunderland, 12 september 1916)

 

De Nederlandse dichteres en schrijfster  Hannes Meinkema werd op 12 september 1943 geboren in Tiel. Zie ook mijn blog van 12 september 2007.

 

 

Eventjes
– voor Maja –

ik ga eventjes werken zegt ze tegen de kinderen
eventjes
moeten jullie me niet storen

en de precieze beelden die ze maakt
zijn de schrijnende en
levenslange
bronsgeworden veelheid van gevoel
van iemand die als ze het niet langer uithoudt
eventjes
in de auto voor de deur alleen moet zitten zijn.

 

Meinkema

Hannes Meinkema (Tiel, 12 september 1943)

 

De Poolse schrijver Stanislaw Lem werd geboren op 12 september 1921 in Lwów. Zie ook mijn blog van 12 september 2006.

 

James Frey, Hannes Meinkema, Stanislaw Lem

De Amerikaanse schrijver James Frey werd geboren op 12 september 1969 in Cleveland. In 1993 werd hij in een kliniek opgenomen om van zijn verslaving aan alcohol en drugs af te komen. In 1996 trok hij naar Los Angeles om als draaiboek auteur zijn brood te verdienen. Ook begon hij toen aan zijn roman A Million Little Pieces. Als roman kon hij het echter niet gepubliceerd krijgen. IA Million Little Pieces verscheen toen in april 2003 als autobiografie en was een klein, maar geen overdonderend succes. Tot 26 oktober 2005. Op die dag werd James Frey als held ontvangen door Oprah Winfrey in een show getiteld The Man Who Kept Oprah Awake At Night. Oprah had zijn boek geselecteerd voor haar invloedrijke boekenclub, waarin ze eerder auteurs als Faulkner, Steinbeck en Tolstoj bejubelde. Een paar weken later was James Frey multimiljonair. Dankzij Oprah kochten twee miljoen Amerikanen het boek; een ongekend succes. Frey voerde vijftien weken lang de non-fictie bestsellerlijst van de New York Times aan. En er verscheen een vervolg: My Friend Leonard, dat begint waar A Million Little Pieces ophield. Frey heeft zijn straf uitgezeten en spoedt zich naar zijn vriendin Lily in Chicago. Als hij daar aankomt, blijkt dat zij zich net de vorige dag heeft opgehangen. In januari 2006 publiceerden de schrijvers van de internetsite The Smoking Gun een omvangrijk artikel onder de titel „A Million Little Lies“ waarin aangetoond werd dat er voor de meeste belevenissen waar Frey over bericht geen bewijzen te vinden zijn. Inmidels heeft Frey toegegeven bepaalde dingen verzonnen te hebben vanwege de dramatiek.

 

Uit: A Million Little Pieces

 

“I wake to the drone of an airplane engine and the feeling of something warm dripping down my chin. I lift my hand to feel my face. My front four teeth are gone, I have a hole in my cheek, my nose is broken and my eyes are swollen nearly shut. I open them and I look around and I’m in the back of a plane and there’s no one near me. I look at my clothes and my clothes are covered with a colorful mixture of spit, snot, urine, vomit and blood. I reach for the call button and I find it and I push it and I wait and thirty seconds later an
Attendant arrives.
How can I help you?
Where am I going?
You don’t know?
No.
You’re going to Chicago, Sir.
How did I get here?
A Doctor and two men brought you on.
They say anything?
They talked to the Captain, Sir. We were told to let you sleep.
How long till we land?
About twenty minutes.
Thank you.
Although I never look up, I know she smiles and feels sorry for me. She shouldn’t.
A short while later we touch down. I look around for anything I might have with me, but there’s nothing. No ticket, no bags, no clothes, no wallet. I sit and I wait and I try to figure out what happened. Nothing comes.
Once the rest of the Passengers are gone I stand and start to make my way to the door. After about five steps I sit back down. Walking is out of the question.
I see my Attendant friend and I raise a hand.
Are you okay?
No.
What’s wrong?
I can’t really walk.
If you make it to the door I can get you a chair.
How far is the door?
Not far.
I stand. I wobble. I sit back down. I stare at the floor and take a deep breath.
You’ll be all right.
I look up and she’s smiling.
Here.
She holds out her hand and I take it. I stand and I lean against her and she helps me down the Aisle. We get to the door.
I’ll be right back.
I let go of her hand and I sit down on the steel bridge of the Jetway that connects the Plane to the Gate.
I’m not going anywhere.
She laughs and I watch her walk away and I close my eyes. My head hurts, my mouth hurts, my eyes hurt, my hands hurt. Things without names hurt.
I rub my stomach. I can feel it coming. Fast and strong and burning. No way to stop it, just close your eyes and let it ride. It comes and I recoil from the stench and the pain. There’s nothing I can do.”

 

Frey

James Frey (Cleveland, 12 september 1969)

 

De Nederlandse schrijfster Hannemieke Stamperius – beter bekend als Hannes Meinkema – werd op 12 september 1943 geboren in Tiel als dochter van ouders die in het verzet zaten en derhalve niet konden trouwen. Na het gymnasium haalde ze cum laude in Utrecht haar doctoraal Nederlands en daarna idem Algemene Literatuurwetenschap, en in 1977 promoveerde ze als literatuurtheoretica cum laude op een later bekroond proefschrift op het gebied van de poëzietheorie, met de titel Marsmans ‘Verzen’: toetsing van een ergocentrisch interpretatiemodel.

In 1974 verscheen onder het pseudoniem Hannes Meinkema (min of meer een anagram van ‘Hannemieke’) haar literaire debuut De maaneter en met haar tweede roman en derde boek En dan is er koffie uit 1976 was haar naam gevestigd. Nog steeds is dit hèt boek over de tijdgeest van de roemruchte jaren zeventig. Zie ook mijn blog van 12 september 2006.

 

Uit: En dan is er koffie

 

“De badkamer, de wc. Waarom hebben mensen zoveel bloed in hun lichaam, ze verbaast zich erover, ze voelt geen pijn. Alsof het niet van haar is, dat warme vocht, zo voelt het.
Maar het komt. Het komt terwijl haar moeder staat te bonzen op de badkamerdeur.
Sta daar niet te gillen op de gang, moeder. Ik zal heus straks alles opruimen. Ondertussen schijn ik hier een abortus te hebben op de wc. Er is hier tenminste iets groots, dat ik eruit moet trekken. Ik moet het breken anders krijg ik het er niet uit. Het is zo groot als mijn onderarm.
Het heeft al beentjes.
Als het maar doorspoelt. Als de wc maar niet verstopt raakt. Het is van kr
aakbeen zeggen ze, dat lost gauwer op, zeggen ze.
Ik moet niet vergeten er loog achteraan te gooien, en veel water.
Ze is verstandig. ‘Bel de dokter maar op, moeder,’ zegt ze van achter de deur.
Ze heeft alles opgedweild als hij komt.
Hij maakt haar schoon, en nu doet het pijn. ‘Je weet maar nooit of er niet iets is blijven zitten.’
‘Uw dochter heeft nierbekkenontsteking, mevrouw. Niet ernstig, veertien dagen in bed en ze is weer als nieuw.’
Ze is weer als nieuw. En hoe.
Maar die duizend gulden heeft ze niet hoeven te betalen.
Die niet.”

 

Meinkema

Hannes Meinkema (Tiel, 12 september 1943)

 

De Poolse schrijver Stanislaw Lem werd geboren op 12 september 1921 in Lwów. Zie ook mijn blog van 12 september 2006.

 

Van Vliet, Lawrence, Lem en Meinkema

De Vlaamse dichter Eddy van Vliet werd geboren op 11 september 1942 in Antwerpen waar hij zich ook, na zijn rechtenstudies aan de Vrije Universiteit in Brussel, als advocaat vestigde. Het huwelijk van zijn ouders was niet bijzonder harmonieus en eindigde met een plotseling vertrek van van Vliets vader. Dit, maar ook andere autobiografische elementen, zijn in het werk van van Vliet terug te vinden, o.a. in de bundel Na de wetten van Afscheid & Herfst (1978) of in het gedicht Voor mijn ouders (1987) en vooral in het lange gedicht Vader (2001). Hoewel Eddy van Vliet zich sinds jaren bewust afzijdig houdt van elke literaire stroming, werkte hij kort samen met de groep Steen. Hij schreef ook voor enkele tijdschriften zoals Yang, Kentering en Nieuw Vlaams Tijdschrift. Verder publiceerde hij in Bzzlletin, De Gids, Raster, Tirade en De Vlaamse GidsVanaf de jaren 60 wordt hij op gepaste tijden bekroond: zo ontving hij in 1975 de Jan Campertprijs voor de bundel Het grote verdriet en in 1988 de Belgische Staatsprijs voor Poëzie. Misschien net omdat zijn gedichten voor geen opwinding of provocatie zorgen, wordt hij door de jury´s gunstig beoordeeld. Van Vliet schrijft zgn. „zachtaardige“ poëzie en wordt als „een tactvol en discreet dichter“ beschouwd. Samen met Cees Buddingh’ bracht hij twee bloemlezingen van de Noord- en Zuidnederlandse poëzie uit (Poëzie is een daad van bevestiging, 1978; Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten, 1982). Daarop kwam heel wat kritiek. Er wird van Vliet vooral verweten dat hij de Vlamingen zou verloochend hebben, door veel minder Vlaamse dan Nederlandse poëzie op te nemen.  De dichter-advocaat stierf in 2002 aan een korte, maar verwoestende ziekte

Liefste
ter nagedachtenis van C. Buddingh’

Liefste, teerbeminde, veelgeliefde,
doddige, aantrekkelijke, door goden gezonden
en door monden gezochte, adorabele sigaar.

Mijn dulcinea, mijn oogappel, mijn zoetlief,
mijn vertroeteling, mijn poetje, mijn sigaar.

Om uwentwille stook ik mijn longen gaar
brand ik mijn lippen stuk en laat mijn ogen tranen.

Mijn mannelijke bode, mijn troostmachine,
mijn minnelistige minnares, je maakt
van mijn tong een kittelaar.

Je bent mijn toeverlaat, mijn schild,
mijn schuilhoek.

En later, als het vele verlaten het laatste
licht betimmerd heeft, krijg je in mijn huis
van zes planken de droogste plaats.

Ik verzeker je: in de hel is het
lekkerder roken dan op aarde.

 

[brief aan Paul S.]

Onze vriendschap had de geur van onrijp fruit
in een jaargetij dat de herfst schuwde
en steeds schuwen zal

zij had de adem van verwarde telefoongesprekken
en van een alles oplossende drankzucht

onze liefde was onze moed
onze moed de overmoed van russische-roulettespelen

een kogel
tegen onze lachende slapen

mijn vriend
was het klemwoord
en van het woord kwam de daad
en van de daad
niet de dood
doch de verwijdering, het verwijt, het verraad

van elkaars schaduw zijn wij de angst geworden
Abel en Kaïn werden het tedere tweelingsei
elkaar aanwijzend met de verkeerde naam.

 

Dood

Dood. Heb geen angst. Talm niet
voor mijn deur. Kom binnen.
Lees mijn boeken. In negen van de tien
kom je voor. Je bent geen onbekende.

Hou mij niet voor de gek met kwalen
waarvan niemand de namen durft te noemen.
Leg mij niet in een bed tussen kwijlende
kinderen die van ouderdom niet weten wat ze zeggen.
Klop mij geen geld uit de zak
voor nutteloze uren in chique klinieken.

Veeg je voeten en wees welkom.

vliet
Eddy van Vliet (11 september 1942 – 5 oktober 2002)

 

De Engelse romanschrijver D.H. Lawrence, volledige naam David Herbert Lawrence werd geboren op 11 september 1885 in Eastwood (Nottinghamshire). Lawrence schreef ook  essays, gedichten, verhalen en reisverslagen.

Het gezin waaruit Lawrence kwam had grote invloed op zijn leven, niet in het minst op zijn literaire werk. Zijn vader die in de mijnen werkte, beschouwde hij als hard en gepassioneerd maar tegelijkertijd ook als degene die de zorgzame werkende klasse vertegenwoordigde. Zijn moeder die onderwijzeres was, stond voor hem model voor berekening en het verstand. Lawrence debuteerde in 1911 met The White Peacock. Zijn beste roman volgde twee jaar later in 1913, Sons and Lovers. Deze was grotendeels autobiografisch en gebaseerd op de tegenstelling tussen zijn vader en zijn moeder. Lawrence hield er op seksueel gebied een ongedwongen levensstijl op na en schreef ook openlijk over dat soorten zaken in zijn boeken. Een boek als Lady Chatterley’s Lover uit 1928 mocht pas decennia na zijn dood in zijn geheel worden uitgegeven. Dit werk wordt trouwens beschouwd als zijn beroemdste roman.

 Werken o.a.: Sons and Lovers – 1913, Women in Love – 1920, Pornography and Obscenity – 1929

 

 Uit: Sons and lovers (Hoofdstuk 4)

 

“PAUL would be built like his mother, slightly and rather small. His fair hair went reddish, and then dark brown; his eyes were grey. He was a pale, quiet child, with eyes that seemed to listen, and with a full, dropping underlip.

As a rule he seemed old for his years. He was so conscious of what other people felt, particularly his mother. When she fretted he understood, and could have no peace. His soul seemed always attentive to her.

As he grew older he became stronger. William was too far removed from him to accept him as a companion. So the smaller boy belonged at first almost entirely to Annie. She was a tomboy and a “flybie-skybie”, as her mother called her. But she was intensely fond of her second brother. So Paul was towed round at the heels of Annie, sharing her game. She raced wildly at lerky with the other young wild-cats of the Bottoms. And always Paul flew beside her, living her share of the game, having as yet no part of his own. He was quiet and not noticeable. But his sister adored him. He always seemed to care for things if she wanted him to.

She had a big doll of which she was fearfully proud, though not so fond. So she laid the doll on the sofa, and covered it with an antimacassar, to sleep. Then she forgot it. Meantime Paul must practise jumping off the sofa arm. So he jumped crash into the face of the hidden doll. Annie rushed up, uttered a loud wail, and sat down to weep a dirge. Paul remained quite still.

“You couldn’t tell it was there, mother; you couldn’t tell it was there,” he repeated over and over. So long as Annie wept for the doll he sat helpless with misery. Her grief wore itself out. She forgave her brother—he was so much upset. But a day or two afterwards she was shocked.

“Let’s make a sacrifice of Arabella,” he said. “Let’s burn her.”

 

D.H. Lawrence (11 september 1885 – 2 maart 1930)

 

De Poolse schrijver Stanislaw Lem werd geboren op 12 september 1921 in Lwów,, Polen (thans Lviv, Oekraïne) als zoon van een keelarts. Hij studeerde medicijnen aan de universiteit van Lwów, maar moest zijn studie afbreken als gevolg van de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de oorlog en de bezetting door de nazi’s werkte Lem als automonteur, en lasser, en was hij verzetsstrijder tegen de Duitsers. Lem schreef voornamelijk over het contact tussen menselijke wezens en buitenaardse beschavingen, en over de technologische toekomst van de mensheid. Dat laatste onderwerp impliceerde omvatte ideale en utopische samenlevingen, en het probleem van het menselijk bestaan in een wereld waar weinig te doen is als gevolg van de technologische ontwikkeling. Zijn buitenaardse samenlevingen worden onder meer gevormd door zwermen mechanische vliegen (in De onoverwinnelijke) en een intelligente oceaan (in Solaris). Lem is een voorstander van de moderne westerse beschaving, en hoewel hij een groot deel van zijn leven doorbracht in communistisch Polen met de ideologische censuur die daarbij hoorde, bevat zijn werk scherpe kritiek op collectivistische samenlevingen. Lem ontving onder meer de staatsprijs voor literatuur van de Volksrepubliek Polen (1973); de Oostenrijkse staatsprijs voor Europese literatuur (1985) en de Oostenrijkse Kafka-prijs (1991). In 1977 werd Lem tot ereburger van Kraków benoemd, op 13 november 2003 kreeg hij een eredoctoraat van de universiteit van Bielefeld.

Uit: Solaris (Begin)

 

“A wide slit opened at eye-level, and I could see the stars. The Prometheus was orbiting in the region of Alpha in Aquarius and I tried in vain to orient myself; a glittering dust filled my porthole. I could not recognize a single constellation; in this region of the galaxy the sky was unfamiliar to me. I waited for the moment when I would pass near the first distinct star, but I was unable to isolate any one of them. Their brightness was fading they receded, merging into a vague, purplish glimmer, the sole indication of the distance I had already travelled. My body rigid,  sealed in its pneumatic envelope, I was knifing through space with the impression of standing still in the void, my only distraction the steadily mounting heat.

 

Suddenly, there was a shrill, grating sound, like a steel blade being drawn across a sheet of wet glass. This was it, the descent. If I had not seen the figures racing across the dial, I would not have noticed the change in direction. The stars having vanished long since, my gaze was swallowed up on the pale reddish glow of infinity. I could hear my heart thudding heavily. I could feel the coolness from the air-conditioning on my neck,  although my face seemed to be on fire. I regretted not having caught a glimpse of the Prometheus, but the ship must have been out of sight by the time the automatic controls had raised the shutter of my porthole.”

 

Vertaling: Joanna Kilmartin en Steve Fox, Harcourt Brace

 

 

Stanislaw Lem (12 september 1921 – 27 maart 2006)

 

 

Hannes Meinkema is het pseudoniem van Johanna  Maria Jelles Nelemans. Een ander pseudoniem is Hannemieke Stamperius. Verder publiceert ze ook onder de naam Hannemieke Postma- Nelemans. Ze werd geboren op 12 september 1943 te Tiel en studeerde Algemene Taal- en Letterkunde in Utrecht. In 1977 promoveerde ze en ontving ze de Winkler-Prinsprijs.Hannes Meinkema is intiatiefneemster van het tijdschrift “Chrysallis” (1978-1981) en verder actief betrokken bij het feministisch maandblad  “Opzij”. Het werk van Hannes Meinkema is feministisch getint, concentreert zich op de positie en de problemen van de vrouw.

Uit een interview in Opzij in 2003

 

‘Ik ben altijd controversieel geweest. Mannelijke recensenten hebben in het verleden heftig op mijn werk gereageerd, omdat ik onderwerpen aanroer als gender, moeder-dochterrelatie en vriendschap tussen vrouwen. Thema’s die in de Nederlandse masculiene literatuur nog steeds geen gemeengoed zijn zoals in de Angelsaksische wereld, waarin ik me meer thuis voel.
Mijn boeken verkochten in de jaren zeventig en tachtig goed. Ik heb toen een huis in Amsterdam en een atelier op Vlieland kunnen aanschaffen. In de jaren negentig werd het minder. Boeken hebben nu een tien keer kortere omlooptijd. Als je niet van publiciteit en optreden in het openbaar houdt, tel je nu minder mee. Idealisme is niet meer in de mode. Maar ik pas mij niet aan de smaak van het grote publiek aan. Ik blijf schrijven over wat mij intens bezighoudt: over de pijn die mensen elkaar aandoen, over liefde, over goed en kwaad.’

 

 

Hannes Meinkema (Tiel, 12 september 1943)