Charlotte Brontë, Henry de Montherlant, Patrick Rambaud, Jamie McKendrick

De Britse schrijfster Charlotte Brontë werd geboren in Thornton op 21 april 1816. Ze had twee zussen die ook beroemde schrijfsters waren: Anne en Emily. Ook had ze een broer, Branwell, die verslaafd was aan drank en drugs. Hun vader Patrick was een Ierse predikant. Charlotte schreef onder het pseudoniem Currer Bell. In 1831 volgde zij lessen in Roe Head en was twee keer voor korte tijd gouvernante. In 1842 ging zij met haar zus Emily, met wie zij een privéschool wilde opzetten, naar het pensionaat Heger te Brussel, waar zij verliefd werd op de directeur. Veel van haar ervaringen verwerkte zij in haar romans, met name in het beroemd geworden Jane Eyre (1847). Een jaar voor zij overleed trouwde ze met de hulppredikant van haar vader, Arthur Bell Nichols.

Uit: Jane Eyre

“There was no possibility of taking a walk that day. We had been wandering, indeed, in the leafless shrubbery an hour in the morning; but since dinner (Mrs. Reed, when there was no company, dined early) the cold winter wind had brought with it clouds so sombre, and a rain so penetrating, that further out-door exercise was now out of the question.
I was glad of it: I never liked long walks, especially on chilly afternoons: dreadful to me was the coming home in the raw twilight, with nipped fingers and toes, and a heart saddened by the chidings of Bessie, the nurse, and humbled by the consciousness of my physical inferiority to Eliza, John, and Georgiana Reed.
The said Eliza, John, and Georgiana were now clustered round their mama in the drawing-room: she lay reclined on a sofa by the fireside, and with her darlings about her (for the time neither quarrelling nor crying) looked perfectly happy. Me, she had dispensed from joining the group; saying, “She regretted to be under the necessity of keeping me at a distance; but that until she heard from Bessie, and could discover by her own observation, that I was endeavouring in good earnest to acquire a more sociable and childlike disposition, a more attractive and sprightly manner– something lighter, franker, more natural, as it were–she really must exclude me from privileges intended only for contented, happy, little children.”
“What does Bessie say I have done?” I asked.
“Jane, I don’t like cavillers or questioners; besides, there is something truly forbidding in a child taking up her elders in that manner. Be seated somewhere; and until you can speak pleasantly, remain silent.”

Charlotte Brontë (21 april 1816 – 31 maart 1855)

De Franse schrijver Henry de Montherlant werd geboren op 21 april 1896 in Parijs. Tot zijn vroege successen horen werken als Les jeunes filles en Les célibataires. In die tijd maakte hij verwschillende reizen: Spanje, Italië en Algerije. Na WO II schreef hij veel voor het toneel. De Montherlant publiceerde Le solstice de Juin in 1941, een essay waarin hij zijn bewondering verwoordde voor het Duitse leger en stelde dat Frankrijk terecht verslagen was. De Montherlant verzeeg zijn liefde voor jongens gedurende het grootste deel van zijn leven. In 1912 was hij van een prestigieuze school gestuurd vanwege een relatie met een jongere leerling. Zijn roman Les garçons (1969) en zijn correspondentie met Roger Peyrefitte (schrijver van Les amitiés particulières (1943) getuigen wel van deze kant van hem. Tussen 1960 en 1972 was De Montherlant lid van de Académie française.

Uit: Mademoiselle De Plemeur

“Son frère était spahi en Afrique, après s’être fait prendre un jour dans une mauvaise histoire, quand le vieux M. de Plémeur vint sangloter chez le commissaire, qui laissa sur le banc des souteneurs cette proie à particule ; et les agents se retournaient pour ricaner : pensez donc, un vicomte ! Elle, nous savions vaguement qu’elle avait, par coup de tête, par excès d’ennui, quitté le hobereau qui noyait sous l’alcool, au fond d’un manoir crasseux près de Morlaix, l’angoisse de reconnaître peu à peu qu’on devient pauvre. Elle avait horreur du « monde » et vivait dans une petite pension, rabattant sur le domaine paternel, à ce qu’on disait, tous ceux qui se ventrent avec les maisons qui déclinent. Et parfois, quand le jeu cessait de mettre sur sa face un beau masque de ménade-vierge, j’avais cru y lire cette tristesse, croisée chaque jour dans la rue, et chaque jour avec une même pitié : « Il est possible que je ne me marie pas. »

Me trompé-je ? Mais le sport, comme la religion, est quelquefois un dérivatif. J’ai vu des garçons et des jeunes filles comprend
re la victoire de leur corps comme un moyen de se redonner confiance, de balancer quelque impuissance ou quelque échec de la vie quotidienne : timidité, déboires, humiliation sociale. Nouvelle idole et nouvelle illusion.

Un jour, Melle de Plémeur, à la surprise de tous, se fit largement battre dans son trois cents mètres, par manque de « pointe » finale. Elle accepta la défaite avec cette loyauté sportive si méritoire dans un génie féminin. Mais, sans avoir dit au revoir à quiconque, elle cessa de venir au stade, ne donna plus de ses nouvelles, et ce fut, par hasard que nous apprîmes, après quelque temps, qu’elle était retournée à Morlaix. »

Henry de Montherlant (21 april 1896 – 21 september 1972)

De Franse schrijver Patrick Rambaud werd geboren op 21 april 1946 in Parijs. Rambaud werkte eerst als filmcriticus. Hij was medeoprichter van het tijdschrift Actuel en schreef draaiboeken en toneelstukken. Ook schreef hij een trilogie over de napoleontische tijd. In 1997 kreeg hij voor zijn roman la Bataille de Prix Goncourt en de romanprijs van de Académie française. In 2000 verscheen het tweede deel van de trilogie, Il neigeait, en in 2003 deel drie, l’Absent.

Uit: L’ Absent

« Octave remplaça le mameluck Roustam devant la porte de l’Empereur. Il était allongé sur le lit de sangle quand il entendit appeler, il sursauta, se leva d’un bond, prit un flambeau et entra sans cérémonie dans la chambre. Napoléon était renfoncé dans ses oreillers. Son lit, sur l’estrade de velours et sous un dais, à la lumière basse de la lampe de nuit, on aurait dit un catafalque, mais le gisant murmurait :
– Monsieur Sénécal, je vais me lever.
En posant son flambeau sur un meuble, Octave nota qu’il était quatre heures du matin à la pen-dule. Il apporta des pantoufles, aida à enfiler la robe de chambre damassée, ranima le feu moribond, replaça sur leurs cheneaux les bûches cassées par les flammes, puis, à quatre pattes, souffla sur les braises.
– Allez me chercher du papier.
Octave retourna dans l’antichambre. Du papier ? Où donc ? Il bouscula un des aides de camp qui d’une voix pâteuse lui indiqua, dans le cabinet de travail voisin, le secrétaire où l’on rangeait le nécessaire à écrire, il y alla, trouva, prit une liasse, repartit dans la chambre. Napoléon était assis dans une causeuse, près de la cheminée où des flammèches léchaient le bois. Octave approcha un guéridon, disposa les feuilles et de quoi écrire. L’Empereur avait les yeux dans le vague. Octave lanternait, bras ballants, il espérait une directive qui ne venait pas, alors il vérifia d’un coup d’œil circulaire que tout était en ordre, mais non, Monsieur Hubert, qui l’avait précédé dans son service, avait oublié de poser le sucrier sur la commode, à côté de la carafe d’eau. Octave ne dit rien. Il sortit à reculons, lentement, et regagna son antichambre, mais il ne ferma pas la porte complètement pour guetter l’Empereur par cette mince ouverture. Eclairé par le foyer qui dessinait sur le mur, derrière lui, une ombre géante et tremblée, Napoléon plongeait une plume dans son encrier de cristal ; il grattait le papier avec frénésie, puis il déchira la feuille, froissa les morceaux et les lança en boule dans le feu ; il recommença, déchira, brûla, et une troisième fois encore avant de se redresser, le souffle rauque. Octave ne l’avait plus dans son champ de vision mais il écoutait, parce que le plancher craquait et que les pas étaient lourds et lents. Il y eut ensuite un bruit d’eau qui coule ; il devait remplir un verre. Il y eut aussi un son plus métallique, celui de la petite cuiller remuant le sucre. Quel sucre ?”

Patrick Rambaud (Parijs, 21 april 1946

Er is ruimte voor een recente ontdekking, onafhankelijk van geboortedagen.

De Engelse dichter Jamie McKendrick werd geboren in 1955 in Liverpool. Hij publiceerde vijf dichtbundels. Voor zijn bundel, The Marble Fly, kreeg hij de Forward Prize, de grootste prijs voor poëzie in Engeland, die jaarlijks wordt uitgereikt. Ook werd deze bundel uitgeroepen tot Whitbread Book of the Year 1997. Ink Stone (2003) werd zowel voor de T.S. Eliot Prize als voor de Whitbread Poetry Award genomineerd. McKendrick wordt algemeen beschouwd als een van de meest opmerkelijke jonge Engelse dichters. Hij gaf les in Italië en vertaalt poëzie uit het Italiaans. In zijn poëzie zijn veel verwijzingen terug te vinden naar de overblijfselen van het Romeinse rijk en naar de Romeinse mythen en sagen.

Oil and Blood

Sleep on my chosen one it’s only me
intent as a Madagascan sloth that moves
through the tall twilight of mahogany,
padding down the wall towards your pillowcase
and the hollows of your neck I ache for.
Lifting one knee, you shape a linen vault
that frees the scent of nard and nightflowers.
Does my dark disturb you, sweetheart, do you dream
of the rooftree burdened by a roost of bats,
your outline inscaped by their squeaky jargon?

Within a tongue’s length of your ear lobe,
I could consume whole nights in this vestibule
of paradise if waiting weren’t such hell
or if Van Helsing, that bony eunuch,
weren’t striding upstairs with his cricket bag
full of sharpened stumps and oil of garlic,
the paraphernalia of intolerance.
Let him come. Rather than leave you be
I’d have the sun impale me and the breeze distress
my mouldy flavoured, still enamoured dust.

Jamie McKendrick (Liverpool, 1955)

Martinus Nijhoff, Jan Cremer, Jozef Deleu, Jean Pierre Rawie, Steven Erickson, Arto Paasilinna

De Nederlands dichter, toneelschrijver en essayist Martinus Nijhoff werd geboren in Den Haag op 20 april 1894. Nijhoff studeerde rechten in Amsterdam, later ook letteren in Utrecht. Van 1926 tot na de Tweede Wereldoorlog maakte hij enkele malen deel uit van de redactie van De Gids. Ook werkte hij lange tijd als criticus bij de Nieuwe Rotterdamsche Courant en korte tijd bij de familie-uitgeverij. Hij is twee keer getrouwd geweest, tot 1950 met de schrijfster A.H. Wind en daarna met de actrice Georgette Hagedoorn. Zijn debuut als dichter vond plaats in 1916 toen de bundel De wandelaar verscheen. In 1924 publiceerde hij de bundel Vormen. In romantische verzen uitte hij zijn gevoelens van angst, eenzaamheid en het verlangen naar ongerept kind zijn. Hij deed dat gewoonlijk in toegankelijk Nederlands. In de gedichten Awater (uit Nieuwe Gedichten, 1934) en Het uur U (1936) weet hij op bijzondere wijze het mysterie achter alledaagse dingen en gebeurtenissen te beschrijven, in een stijl die steeds meer neigt naar spreektaal. Succes had Nijhoff ook met drie bijbelse spelen, verzameld in Het heilige hout (1950). Daarnaast was hij een vermaard vertaler van gedichten en toneelstukken. In 1953 werd de Martinus Nijhoffprijs ingesteld, die jaarlijks wordt toegekend voor vertaalwerk in en uit het Nederlands. In datzelfde jaar ontving hij postuum de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre.

De vervloekte

III

Het was zoo goed bij jou, het was zoo goed –
Ik werd zoo heerlijk door je kracht gebroken.
De dood heeft in je stem tot mij gesproken,
En je mond kuste me als een bloem van bloed.

Nu zie ‘k de witte wijdheid van het sterven:
Sneeuwlandschap van uw rust, waar ‘k zal vergaan,
Zooals een zwerver, eindlijk moe van zwerven,
Zich zacht uitstrekt om nooit weer op te staan.

Ik zie omhoog: ik zie in ’t lachend leven
Van je oogen en je schuldeloos gelaat.
Het is mijn wil die dezen moord begaat.

Moeder, die leven geeft, dat sterven moet:
Het is jouw glorie mijn daad te vergeven –
Je was zoo goed voor mij, lieve, zoo goed.

Voor dag en dauw

Hij was een avond vroeg naar bed gegaan,
Hij kon niet slapen. het was volle maan.
Uit een café niet ver van ’t huis vandaan
klonk dansmuziek. Hij is weer opgestaan.

Hij had niet veel tijd nodig zich te kleden.
Hij liep snel de drie trappen naar beneden.
Nauwelijks op straat, voerde, na een paar schreden,
de mensenmenigte hem met zich mede.

Hij kreeg een tafeltje bij de muziek.
Maar toen hij, door ’t rumoer der kleine luiden
geërgerd, acht ging slaan op het publiek,

begonnen de gezichten straatgeluiden,
dromen en kinderliedjes te beduiden
en in de dichte mist alarm te luiden.

Het tuinfeest

De Juni-avond opent een hoog licht
Boven den vijver, maar rondom de helle
Lamp-lichte tafel in het grasveld zwellen
De bomen langzaam hun groen donker dicht.

Wij, aan ’t dessert, eenzelvige rebellen,
Ontveinzen ’t in ons mijmerend gedicht,
Om niet, nu ’t uur eind’lijk naar weemoed zwicht,
Elkanders kort geluk teleur te stellen.

Ginds, aan de overkant, gaan reeds gitaren,
En lampions, en zacht-plassende riemen,
Langzaam over verdronken sterren varen –

Zij zingen, nijgen naar elkaar en kussen,
Geenszins om liefde, maar om de sublieme
Momenten en het sentiment daartusschen.

Martinus Nijhoff (20 april 1894 – 26 januari 1953)

De Nederlands schrijver en beeldend kunstenaar Jan Cremer werd geboren in Enschede op 20 april 1940. Hij is vooral bekend van de roman Ik, Jan Cremer. Hij heeft onderwijs genoten aan de kunstacademies van Den Haag en Arnhem. Cremers literatuur en beeldende kunst vertonen opvallende overeenkomsten. Beide richten zich op het zich losmaken van traditonele esthetiek en eeuwenoude culturele bagage. Met name “Ik Jan Cremer – deel I”, maar ook zijn ‘peinture barbariste’, vergelijkbaar met die van Karel Appel, hebben een grote schok door de maatschappij doen gaan. Acties als het hangen van een kaartje van fl 1.000.000,- aan een schilderij (hij was toen slechts 18 jaar) en het luid toeterend langs het boekenbal crossen hebben hem tot enfant terrible van de Nederlandse beeldende kunst en literatuur gemaakt. De literaire relevantie van Cremers werk is vooral belichaamd in “Ik Jan Cremer – deel I”. Centraal daarbij is de bevrijding van de idealen van de jaren vijftig. Het is een voorbode van de vrije seks en wilde jaren zestig. Over het boek werden Kamervragen gesteld, het werd fascistisch genoemd en voetbalvandalen werden beschuldigd van “Jan Cremerisme”. Cremer zelf werkte hier flink aan mee, omdat hij er de commerciële mogelijkheden van zag. Toen een ijverige politieman in Hengelo begin 1964 exemplaren van “Ik Jan Cremer” in beslag nam, verschenen in enkele dagbladen steunbetuigingen van bezorgde ouders. Ze bleken alle te zijn geschreven door Jan Cremer…

Uit: Ik Jan Cremer

“Het consulaat lag aan ’n grote boulevard bij de Plaza Cataluna, op de derde verdieping van ’n groot flatgebouw. Met de lift naar boven en we gingen het kantoor binnen. Aan de balie stonden ’n paar Hollanders, Friese boeren met grote sigaren in de bek, in hun brabbelig taaltje naar hotels en geldzaken te informeren. Bij onze binnenkomst keken de mensen achter de balie op en bekeken ons of we stront waren. Ik wilde mijn verhaal doen, maar een verschrikkelijke burgertrut van ’n jaar of veertig zei met bitse stem: ‘Gaat u op de bank zitten en wacht u tot u geroepen wordt, ja!’ Daar de consul onze enige kans was om geld voor de overtocht te krijgen, beheerste ik me en zei niets terug. ‘Laat mij het woord maar doen,’ zei ik tegen Barry, ‘en beheers je voor dit schorem!’
Eindelijk kwam er een jongeman, prototype van de gezonde Hollandse ambtenaar, blozende wangen, rood haar en geen wenkbrauwen, naar ons toe en vroeg wat we wensten, maar duidelijk met de toon van: ‘We kunnen u toch niet helpen, waar dan ook mee, en hopen maar dat u zo snel mogelijk opsodemietert.’ We legden hem uit dat we met de consul wilden spreken, maar hij zei: ‘U naar de consul? Wat moet u bij de consul, de consul is voor u niet te spreken, zegt u mij maar waar u hem voor nodig heeft!’
Ik legde hem de situatie uit, dat we geld hadden verloren, we nog vandaag naar Ibiza wilden en of de consul ons geld voor de overtocht wilde lenen, wat ik hem morgen al terug kon sturen, want ik had daar ’n bankrekening en geld genoeg! Al met al was het ’n kwestie van ongeveer twaalf piek, daar hadden we genoeg aan.
Op harde toon, zodat iedereen het kon verstaan en opkeek, zei de rooie hond tegen ons: ‘Wat denkt u eigenlijk wel? Dat we hier hulp voor onbehuisden zijn, of sociale zaken? Er is geen sprake van dat u geld krijgt of met de consul komt te spreken. Gaat u maar naar de politie en laat u het land maar uitwijzen als ongewenste vreemdeling, maar hier krijgt u toch heus niets los hoor, dag heren!’

Blue Mountain Blue 1998

Jan Cremer (Enschede, 20 april 1940)
Foto uit 1959

De Vlaamse dichter en schrijver Jozef Hugo Maria Deleu werd geboren in Roeselare op 20 april 1937. Deleu is de zoon van een Fransman die zich tot Belg liet naturaliseren. Hij studeerde voor onderwijzer en gaf van 1956 tot 1970 les. In 1957 richtte hij met een aantal vrienden het tijdschrift Ons Erfdeel op om iets te doen aan de bedreigde positie van het Nederlands in Frans-Vlaanderen. Al snel groeide het tijdschrift uit tot een belangrijke vertegenwoordiger van het culturele erfgoed van de lage landen. In 1972 begon hij met de uitgave van een gelijkaardig blad dat zich tot de Franstalige markt richtte, Septentrion, revue de culture néerlandais. Vier jaar later gaf hij voor de eerste keer het jaarboek De Franse Nederlanden/Les Pays Bas Français uit. Naast uitgever is hij ook samensteller van een aantal belangrijke bloemlezingen en heeft hij in de loop der jaren een bescheiden, maar belangrijke rol als schrijver verworven.

NA DE STORM

Hazen troepen samen
naast de weerschijn
van de wolken
in de plassen.

De dood wordt
aangeleerd en eeuwigheid
voor straks
om in te spelen.

Waar het op aankomt

Waar het op aankomt
de trein die niet
voortijdig stopt
in het station
de zon die niet ongezien
wegzinkt in zee.

Waar het op aankomt
een werkwoord vervoegd
in een goede zin
een vraagstuk opgelost
zonder vermogen
en zonder verlies.

Waar het op aankomt
een verlicht meer
en verliefd tot over
de oren. Het gaat voorbij
maar er blijft
overschot.

Waar het op aankomt
gerijpt in een eiken
vat reisvaardig
voor de overtocht
zonder overkant
als het moet.

Jozef Deleu (Roeselare, 20 april 1937)

De Nederlandse dichter en vertaler Jean Pierre Rawie werd geboren op 20 april 1951 in Scheveningen. Drie jaar na zijn geboorte, in 1954, verhuisde het gezin Rawie naar Winschoten. In 1970 verhuisde Rawie naar de stad Groningen om daar talenstudies te gaan volgen. In 1975 werd hij medewerker van het tijdschrift De nieuwe Clercke, onder het pseudoniem Albert Zondervan. In 1976 publiceerde hij, samen met Driek van Wissen, het duo-debuut De match Luteijn-Donner. In 1979 maakte hij zijn solodebuut met Het meisje en de dood waarna in 1982, na een korte maar intensieve ziekenhuisopname, Intensive care volgde. In datzelfde jaar werd hij nationaal bekend door zijn optredens in het televisieprogramma van Sonja Barend. De bundel Kwade trouw kwam uit in 1986, en in 1989 werd hem de Wessel Gansfortprijs toegekend. Met Woelig stof uit datzelfde jaar verdiende hij algemeen erkenning bij de literaire kritiek. In 1990 verscheen sonnetten, een bibliofiele uitgave. In 1992 verscheen Onmogelijk geluk, zijn grootste verkoopsucces. in 1997 verscheen de vertaling van Vier gedichten van Aleksandr Blok. In 1999 verschenen Geleende tijd en Gedeeld verleden (bibliofiel) en in 2004 Verzamelde verzen. In zijn woonplaats Groningen, maar ook daarbuiten, staat Rawie bekend om zijn flamboyante levensstijl. In 1987 werd hij met een kapotte alvleesklier door overmatig drankgebruik en een longontsteking opgenomen in een ziekenhuis en verkeerde drie maanden tussen leven en dood. Hierna leek Rawie zijn leven enigszins te hebben gebeterd wat, volgens critici, zijn werk zeker ten goede komt.

Ritueel

Ik houd het kleine ritueel in ere,

opdat je elk moment terug kunt keren.

Iedere dag wanneer het avond wordt,

maak ik de tafel klaar: een extra bord,

bestek, je eigen stoel, een kaars, een glas,

alsof je enkel opgehouden was.

Ik hoor (hoe kon ik denken dat hetgene

waardoor ik ben, voor altijd was verdwenen?),

ik hoor, alsof de woning nog bestond,

het grind, de klink, het aanslaan van de hond,

en je komt binnen op het ogenblik

dat ik de lamp ontsteek, de bloemen schik.

Ik hoop alleen dat ik dan rustig blijf

en haast niet opziend van mijn stil bedrijf

de woorden vind, als was het vanzelfsprekend:

Schuif aan; tast toe: er is op je gerekend.

Adieu

Ook deze liefde deed ik uitgeleide,
en weer was het: Adieu, mijn hart, aanstonds
is het gedaan met jou, met mij, met ons,
en schuiven tijd en ruimte tussen beide.

Ach, hoeveel treinen heb ik weg zien rijden
van andere, van eendere stations?
Ik draai mij om en mompel binnensmonds
wat wij elkaar ook deze keer niet zeiden.

Zelfs voor wie weinig heeft geleerd te hopen
neemt de illusie gaandeweg de wijk.
Weer liggen stad en wereld voor mij open;

maar liefste, ik zie enkel, wáar ik kijk,
in elke winkelruit een vreemde lopen
op wie ik sinds je weggegaan bent lijk.

Jean Pierre Rawie (Scheveningen, 20 april 1951)

De Amerikaanse schrijver, essayist en criticus Steven Michael Erickson werd geboren op 20 april 1950 in Los Angeles. Ericson schrijft regelmatig voor tijdschriften als Esquire, Elle en Rolling Stone. Hij is uitgever van het literaire blad Black Clock.

Werk o.a.: Tours of the Black Clock (1989), Leap Year (1989), Arc d’X (1993), American Nomad (1997), The Sea Came In At Midnight (1999), Zeroville (2007)

Uit: Days Between Stations (1985)

“When Lauren was a small girl, she would stand in the Kansan fields and call the cats. One by one they would come to her through the grass, across which lay the ice of the coming winter; and she could see them in the light of the moon. The shadows of the crossing clouds formed a thousand small dark junctions before her. The glint of the ice was like the glint of the cats’ eyes, and that in turn was something like the glint of the stars through the clouds. She herself wondered why they came. They were wild and heeded no one else; their thrashing in the fields did the farmers no good; and Lauren’s father hated the howl they invested in the night, like a thousand bleeding babies in the grass. But they came for her and it was certain therefore, because of that, that she was in some way special; and perhaps, she was to wonder twenty years later, they came for the same reason she came to them, which was that it was beautiful to see them, all the crucifixes of shadow and the array of lights like knives, and she was beautiful like that too.

Twenty years later, when she was making love to him, she thought of them, rather than of her husband on his bicycle riding a highway that led away from her. When he was far up inside her she cried a bit and held his black hair, and remembered stroking the fur of the wildest black cat in Kansas.

And then she looked at him in the dark and wondered where he’d come from. And knew he could never tell her, because he didn’t know himself. They were both across the borderland of their youth, traveling with visas on the verge of expiration, imperiled by the pending truth of their trespasses.

Steven Erickson (Los Angeles, 20 april 1950)

De Finse schrijver Arto Paasilinna werd geboren op 20 april 1942 in Kittilä in Lapland. Paasilinna is een van de populairste schrijvers van Finland. Hij werkte meer dan tien jaar als journalist voordat hij in 1971 debuteerde als romanschrijver. In 1975 brak hij door met de inmiddels verfilmde roman Haas, waarvoor hij in 1994 de Italiaanse GiuseppeAcerbiprijs en de Franse Literatuurprijs ontving. Zijn romans zijn vertaald in achttien talen, waaronder het Duits, Frans, Italiaans, Portugees en Japans. In 2001 verscheen in Nederland de vertaling van de roman De huilende molenaar, in 2002 verscheen De gifkokkin, in 2004 De zelfmoordclub en in 2005 Wees genadig.

Uit: Die Giftköchin

„Durch diese tröstlichen Informationen erleichtert, nahm Linnea ein heisses Bad und ging dann zu Bett. Jaakko Kivistö brachte ihr den Abendtee aufs Zimmer und wünschte ihr eine gute Nacht. Als er sich entfernte, dachte Linnea bei sich, dass Jaakko doch tatsächlich alt geworden sei, aus dem früher hochgewachsenen Mann und von den besseren Kreisen bevorzugten Arzt war ein Opa geworden, der vorsichtige Schritte macht und sich irgendwie tastend zum Leben verhielt.

Ein Kavalier war er allerdings immer noch, und Linnea verspürte Dankbarkeit und auch eine gewisse Wärme für ihn. An Jaakko schien sich die Richtigkeit der Behauptungen zu beweisen, dass Männer nicht so lange leben wie Frauen.
Eigentlich ziemlich traurig, dachte Linnea mitleidig, während sie dem alten Arzt nachsah. Wenn es Mattila gelänge, für das Haus in Harmisto einen guten Käufer zu finden, könnte sie zur Freude des alten Mannes bei ihm in dieser grossen Wohnung bleiben, zumindest vorläufig. Während Linnea im Helsinkier Stadtteil Töölö den tiefen Schlaf eines müden, alten Menschen schlief, war auch in Harmisto der Abend hereingebrochen“.

Arto Paasilinna (Kittilä, 20 april 1942)

Manuel Bandeira, Pierre-Jean de Béranger, norbert c. kaser, Gudrun Reinboth, Stefan Schütz

De Braziliaanse dichter, schrijver en vertaler Manuel Carneiro de Souza Bandeira Filho werd geboren op 19 april 1886 in Recife. Hij schreef meer dan twintig boeken met gedichten en proza. In 1904 werd bij hem tbc geconstateerd en verhuisde hij naar Rio de Janeiro vanwege het gunstiger klimaat. In 1922, na een langdurig verblijf in Europa, waar hij veel bekende schrijvers en schilders ontmoette, droeg hij politieke en sociaal kritische gedichten bij aan de modernistische beweging in São Paulo. Bandeiro publiceerde zijn belangrijkste werk vanaf 1924. Hij werd een zeer gerespecteerde Braziliaanse schrijver die ook veel artikelen in kranten en tijdschriften publiceerde. Daarnaast doceerde hij Spaanse literatuur in Rio de Janeiro. In 1956 begon Bandeira met het vertalen van klassieke werken uit de literatuur in het Portugees.

A Estrela

Vi uma estrela tão alta,
Vi uma estrela tão fria!
Vi uma estrela luzindo
Na minha vida vazia.

Era uma estrela tão alta!
Era uma estrela tão fria!
Era uma estrela sozinha
Luzindo no fim do dia.

Por que da sua distância
Para a minha companhia
Não baixava aquela estrela?
Por que tão alto luzia?

E ouvi-a na sombra funda
Responder que assim fazia
Para dar uma esperança
Mais triste ao fim do meu dia.

The star

I saw a so high star

I saw a so cold star

I saw a shining star

In my empty life.

It was a so high star

It was a so cold star

It was a lonely star

Shining in the end of the day.

Why that so distant star

Didn’t come down

To make me company?

Why did it shine so high?

And I listen to it in the deep shadow

Answering that it behaved this way

In order to give a sadder hope

To the end of my day.

Belo Belo

Belo belo belo,
Tenho tudo quanto quero.

Tenho o fogo de constelações extintas há milênios.
E o risco brevíssimo – que foi? passou – de tantas estrelas cadentes.

A aurora apaga-se,
E eu guardo as mais puras lágrimas da aurora.

O dia vem, e dia adentro
Continuo a possuir o segredo grande da noite.

Belo belo belo,
Tenho tudo quanto
quero.

Não quero o êxtase nem os tormentos.
Não quero o que a terra só dá com trabalho.

As dádivas dos anjos são inaproveitáveis:
Os anjos não compreendem os homens.

Não quero amar,
Não quero ser amado.
Não quero combater,
Não quero ser soldado.

– Quero a delícia de poder sentir as coisas mais simples.

Nice, Nice

Nice, nice, nice

I have everything I want

I have the fire of constellations

Extinct millennia ago.

And the over-short trace

What’s that? It is over!

For so many cadent stars

Dawn dims, and I retain

The most pure tears of the dawn.

The day comes, and day on

I keep possessing

The great secret of death.

Nice, nice, nice

I have everything I want

I don’t want ecstasy nor torments

I don’t want something which

Earth gives only by working,

Gifts from angels are useless

Angels cannot understand men.

I don’t want to love,

I don’t want to be loved

I don’t want to fight

I don’t want to be a soldier

I want the pleasure of being able to feel

The most simple things…

Vertaald door Mirna Rubim

Manuel Bandeira (19 april 1886 – 13 oktober 1968)

De Franse dichter en schrijver van liedteksten Pierre-Jean de Béranger werd geboren op 19 april 1780 in Parijs. In 1813 werd hij op slag beroemd met het chanson Le Roi d’Yvetot, een loflied op een goedmoedige en vreedzame dorps-“koning” , een sympatieke tegenfiguur van de altijd oorlog voerende en dictaoriale Napoleon. Toen Béranger in 1821 een tweede bundel verzamelde gedichten publiceerde werd deze verboden en moest hij voor korte tijd de gevangenis in, iets wat zijn aanzien enorm vergrootte. De in 1825 verschenen Chansons nouvelles maakten van hem de populairste dichter van zijn tijd en bij alle lagen van de bevolking. Toen hij in 1828, na het verschijnen van de Chansons inédites opnieuw de gevangenis in moest, nu wegens majesteitsschennis, regende het protesten uit heel Europa, zo geliefd was hij intussen ook buiten Frankrijk geworden.

Mon habit

Sois-moi fidèle, ô pauvre habit que j’aime !
Ensemble nous devenons vieux.
Depuis dix ans, je te brosse moi-même,
Et Socrate n’eut pas fait mieux.
Quand le sort à ta mince étoffe
Livrerait de nouveaux combats,
Imite-moi, résiste en philosophe :
Mon vieil ami, ne nous séparons pas.

Je me souviens, car j’ai bonne mémoire,
Du premier jour où je te mis.
C’était ma fête, et pour comble de gloire,
Tu fus chanté par mes amis ;
Ton indigence, qui m’honore,
Ne m’a point banni de leurs bras.
Tous ils sont prêts à nous fêter encore :
Mon vieil ami, ne nous séparons pas.

A ton revers, j’admire une reprise :
C’est encore un doux souvenir.
Feignant un soir de fuir la tendre Lise,
Je sens sa main me retenir.
On te déchire, et cet outrage
Auprès d’elle enchaîne mes pas.
Lisette a mis deux jours à tant d’ouvrage :
Mon vieil ami, ne nous séparons pas.

Y’ai-je imprégné des flots de musc et d’ambre
Qu’un fat exhale en se mirant !
M’a-t-on jamais vu dans une antichambre
T’exposer au mépris d’un grand ?
Pour des rubans, la France entière
Fut en proie à de longs débats.
La fleur des champs brille à ta boutonnière :
Mon vieil ami, ne nous séparons pas.

Ne crains plus tant ces jours de courses vaines
Où notre destin fut pareil :
Ces jours mêlés de plaisirs et de peines,
Mêlés de pluie et de soleil.
Je dois bientôt, il me le semble,
Mettre pour jamais habit bas.
Attends un peu ; nous finirons ensemble :
Mon vieil ami, ne nous séparons pas.

Pierre-Jean de Béranger (19 april 1780 – 16 juli 1857)

De Zuidtiroolse dichter norbert c. kaser (eig. Norbert Conrad Kaser) werd geboren op 19 april 1947 in Brixen. In 1961 begon hij aan het gymnasium in Bruneck, maar hij maakte de school niet af. Hij werkte tijdelijk als leraar en schreef zijn eerste gedichten. In 1968 trad hij in Bruneck bij de paters Capucijnen in, maar na een jaar verliet hij het klooster weer. Hij haalde alsnog zijn gymnasiumdipkoma en begon aan een studie kunstgeschiedenis aan de universiteit van Wenen. Ook deze studie voltooide hij niet. Hij verving hier en daar een tijd docenten en ondernam in 1972-1973 verschillende reizen, o.a. naar Venetië en Barcelona. Hij kreeg gezondheidsklachten door zijn drankmisbruik en werd verschillende keren opgenomen. In 1976 trad hij toe tot de communistische partij van Italië en trad hij uit de katholieke kerk.

sankt sebastian

sie haben ihn eingezogen

mit langem haar

das haben sie ihm rattenkurz

geschnitten

da ist er

ihr spott geworden & ueberhaupt

hat er nicht getan wie

sie

geflucht gehurt das pferd

zu tod geritten

einmal jagten alle uebers

feld

den feind erschlagen

keinen hat er ueber sich

gebracht

& war bleich im gesicht

ihre wangen waren rot

vor blut & bier & wein:

sie nehmen ihn binden ihn

& schießen auf ihn ein

mit der nacht kommen

engel seine todeswunden

lecken

kloster (I)

aus den schalloechern

der ursulinen

toent es zur

vierzigstuendigen

anbeterei

eine frau

die in den lippen

rasch blaettert

ein bessrer film

fuer altweiber mit tuch

massive suende draus

in den faschingsgassen

weihrauch

harmonium

stinkgas

zischen um kirchbankplaetze

in zweierreih

schweben die klosterfraun

durchs schiff

geschluckter husten

eine frau

die in den lippen

schnell rosenkranz

blaettert

die rente sinkt

kaffee steigt

der bettnaessende neffe

der geliebte

fault wie kraut

die haarnadel sticht

& Die da Die da

ist eine schlange

vor mir

gib der mission licht

& den heiden

& geld

beim letzten glockenschlag

flattert

atemkurz

der diensthabende

kapuziner ein

den leib des HERRN

enthuellen

& sanften worts

die seel zu fuellen

amen

n. c. kaser (19 april 1947 – 21 augustus 1978)

De Duitse schrijfster en dicteres Gudrun Reinboth werd geboren op 19 april 1943 in Berlijn. Zij groeide op in Gießen en Murten en studeerde kunstgeschiedenis en germanistiek in Bern. Na haar studie keerde zij naar Duitsland terug en werkte voor verschillende wetenschappelijke bibliotheken. Daarnaast schreef zij voor kranten en tijdschriften. Uiteindelijk begon zij gedichten en verhalen voor volwassenen te schrijven. Tegenwoordig schrijft zij vooral jeugdboeken.

beginn eines abschieds

du erwachsener sohn
wie du gehst wie du kommst
wie dein lächeln weit wird beim
anblick der mutter
wie unsere augen
nichts sagen wollen als
freude da bist du

aber
probeweis legt sich die
ferne schon
zwischen uns

ich lach dir zu reich dir
die bücher den koffer
noch
kommst du ja wieder

tief in mir regt sich
ein dunkler Gast

Gudrun Reinboth (Berlijn, 19 april 1943)

De Duitse schrijver Stefan Schütz werd geboren op 19 april 1944 in Memel. Hij studeerde af aan de toneelschool in Oostberlijn en werkte eerst als acteur aan het theater Neustrelitz en aan het Landestheater Halle tot hij in 1968 met schrijven begon.

Werk o.a. Fabrik im Walde (1972) , Antiopi und Theseus (Die Amazonen)(1973), Ikarus und Daedalus und kein Ende (1980), Medusa (1986), Galaxas Hochzeit (1993)

Uit: Peyotè (2001)

“So so, du warst schon öfter hier… Jedes Jahr in den letzen sieben Jahren!… Deine zweite Heimat! Nein, beim besten Willen auch, führen kann ich dich nicht zurück nach Banff. Nicht gegen Geld und gute Worte, denn deine “Zweite Heimat” hat scheints beschlossen, dich auf die Wartebank zu schieben. Am besten, du trennst dich von deiner Armbanduhr… Wenn du nicht willst, dann lass es bleiben… Was hast du? Rieche ich dir zu streng oder erträgsr du nur schwerlich meinen Anblick… Ach, wo du seiest. Oh, weit, sehr weit weg… Im Grunde ganz nah etwa eine Handbreit entfernt von der Nahtstelle, vor der jedes weiße Ethnologenhirn zu scheuen beginnt… Ich sehe wohl, das du kein Ethnologe bist und trotzdem stockt dirs Herz vor meiner zahngelückten, nach Gin stinkenden und schmutzbefallenen Gesellschaft. Stimmts, oder habe ich recht… Du schüttelst den Kopf, mein Freund, aber mit geschlossenen Augen sehe ich was du wirklich denkst: Dieser alte, heruntergekommene indianische Bastard ist es nicht wert, daß man seine Zeit an ihm verschwendet…Wie, ich täte dir Unrecht, du seiest als Freund gekommen , oh heiliger Stechapfelzauber sag nur noch du hättest den Adler gesehen und seine Spirale in den Himmel verfolgt… Dann hast du bestimmt auch den reinigenden Rauch von Sweetgras über dich geworfen, die Zeder im Haus benutzt, um böse Geister zu vertreiben, Peyotè gekaut und Tabak geraucht… Oh großer Manitu…”

Stefan Schütz (Memel 19 april 1944)

Thomas Middleton, Richard Harding Davis, Henry Kendall, Udo Werner Steinberg

De engelse schrijver Thomas Middleton werd in Londen geboren en daar gedoopt op 18 april 1580. Rond 1600 schreef Middleton zijn eerste bekende stuk, waarvoor hij ook veel waardering kreeg: Penniless Parliament of Threadbare Poets. In dezelfde tijd schreef hij aan Admiral’s Men. In tegenstelling tot Shakespeare bleef hij een onafhankelijk schrijver die voor iedereen schreef die hem daarvoor betaalde. In 1803 trouwde hij. In hetzelfde jaar brak de pest uit in Londen, wat er toe leidde dat alle theaters werden gesloten. James I besteeg de troon. Al deze gebeurtenissen markeren het begin van Middletons vruchtbaarste scheppingsperiode. In deze tijd ontstonden stukken als City Comedy en The Revenger’s Tragedy. Grote bekendheid verwierf Middleton met zijn allegorie A Game at Chess uit 1624 dat gespeeld werd door de King’s Men. Het stuk toonde de intriges aan het Spaanse hof en mocht na de negende voorsteling wegens klachten van de Spaanse ambassadeur niet meer gespeeld worden.

Uit: No Wit, No Help like a Woman’s

Prologue

How is’t possible to suffice
So many ears, so many eyes?
Some in wit, some in shows
Take delight, and some in clothes:
Some for mirth they chiefly come,
Some for passion, for both some;
Some for lascivious meetings, that’s their arrant;
Some to detract, and ignorance their warrant.
How is’t possible to please
Opinion toss’d in such wild seas?
Yet I doubt it not, if attention
Seize you above, and apprehension
You below, to take things quickly,
We shall both make you sad and tickle ye.

Love for Such a Cherry Lip

LOVE for such a cherry lip
Would be glad to pawn his arrows;
Venus here to take a sip
Would sell her doves and teams of sparrows.
But they shall not so;
Hey nonny, nonny no!
None but I this lip must owe,
Hey nonny, nonny no!
Did Jove see this wanton eye,
Ganymede must wait no longer;
Phoebe here one night did lie,
Would change her face and look much younger.
But they shall not so;
Hey nonny, nonny no!
None but I this lip must owe;
Hey nonny, nonny no!

Thomas Middleton (18 april 1580 – 4 juli 1627)

De Amerikaanse journalist en schrijver Richard Harding Davis werd geboren op 18 april 1864 in Philadelphia. Hij volgde een opleiding aan de Lehigh University en de Johns Hopkins. Hij schreef romans en drama. Als journalist werd hij beroemd door zijn verslagen over de Spaans – Amerikaanse oorlog, de Boerenoorlog en WO I.

Uit: The King’s Jackal

“The private terrace of the Hotel Grand Bretagne, at Tangier, was shaded by a great awning of red and green and yellow, a
nd strewn with colored mats, and plants in pots, and wicker chairs. It reached out from the Kings apartments into the Garden of Palms, and was hidden by them on two sides, and showed from the third the blue waters of the Mediterranean and the great shadow of Gibraltar in the distance.

The Sultan of Morocco had given orders from Fez that the King of Messina, in spite of his incognito, should be treated during his stay in Tangier with the consideration due to his rank, so one-half of the Hotel Grand Bretagne had been set aside for him and his suite, and two soldiers of the Bashaw’s Guard sat outside of his door with drawn swords. They were answerable with their heads for the life and safety of the Sultan’s guest, and as they could speak no language but their own, they made a visit to his Majesty more a matter of adventure than of etiquette.

Niccolas, the King’s majordomo, stepped out upon the terrace and swept the Mediterranean with a field-glass for the third time since sunrise. He lowered it, and turned doubtfully toward the two soldiers.

“The boat from Gibraltar–has she arrived yet?” he asked.

The two ebony figures shook their heads stiffly, as though they resented this introduction of a foreign language, and continued to shake their heads as the servant addressed the same question to them in a succession of strange tongues.”

Richard Harding Davis (18 april 1864—11 april 1916)

De Australische dichter Henry Kendall werd geboren op 18 april 1839 in Milton. Na twee jaar walvisvaart keerde hij in 1862 terug naar Sidney en publiceerde zijn eerste gedichtenbundel Poems and Songs. Hij verhuisde naar Melbourn in 1868 na zijn huwelijk en zijn tweede bundel, Leaves from Australian Forests, verscheen er in 1869. Zijn gebrek aan succes en de dood van zijn dochter dreven hem tot alcoholisme en hij werd verschillende keren opgenomen in een ontwenningskliniek. Uiteindelijk genas hij, keerde bij zijn vrouw terug en kreeg toch nog succes met zijn laatste bundel Songs from the Mountains uit 1880

PREFATORY SONNETS

I purposed once to take my pen and write,

Not songs, like some, tormented and awry

With passion, but a cunning harmony

Of words and music caught from glen and height,

And lucid colours born of woodland light

And shining places where the sea-streams lie.

But this was when the heat of youth glowed white,

And since I’ve put the faded purpose by.

I have no faultless fruits to offer you

Who read this book; but certain syllables

Herein are borrowed from unfooted dells

And secret hollows dear to noontide dew;

And these at least, though far between and few,

May catch the sense like subtle forest spells.

So take these kindly, even though there be

Some notes that unto other lyres belo
ng,

Stray echoes from the elder sons of song;

And think how from its neighbouring native sea

The pensive shell doth borrow melody.

I would not do the lordly masters wrong

By filching fair words from the shining throng

Whose music haunts me as the wind a tree.

Lo, when a stranger in soft Syrian glooms

Shot through with sunset, treads the cedar dells,

And hears the breezy ring of elfin bells

Far down be where the white-haired cataract booms,

He, faint with sweetness caught from forest smells,

Bears thence, unwitting, plunder of perfumes.

Henry Kendall (18 april 1839 – 1 augustus 1882)

De Duitse schrijver Udo Werner Steinberg werd geboren op 18 april 1913 in Neurode. In 19312 werd hij lid van de communistische partij en van de socialistische scholierenbond. Ook publiceerde hij al eerste literaire teksten in linkse tijdschriften. In 1934 volgde hij in Hirschberg een opleiding tot leraar. Daar richtte hij een illegale groep op om verzet te plegen tegen het nazi-regime. Hij werd door de Gestapo gearresteerd en werd tot drie jaar jeigdgevangenis veroordeeld. In de eerste naoorlogse jaren was Steinberg medewerker van het Schwäbische Tagblatt en bij het socialistische jongerenblad Zukunft. Al in 1945 was hij weer lid geworden van de communistische partij. Naast zijn journalistieke werk schreef hij romans die echter in de Bondrepubliek vaak moeizaam gepubliceerd konden worden of werden geweigerd. Na het verbod op de KPD in 1956 besloot Steinberg in de DDR te gaan wonen. Daar kon hij op zo’n gunstige condities van de uitgeverijen werken dat hij zich volledig op het schrijven van romans kon concentreren.

Uit: Der Tag ist in die Nacht verliebt

„In Paris findet Heine einen Brief von jenem Marx, der, wie die Gazetten berichten, von der preußischen Regierung ausgewiesen wurde und nun in Paris Asyl gesucht hat. Man sollte ihn sehen. Er diktiert dem Sekretär ein paar einladende Zeilen.

Pünktlich stellt sich Marx ein, ein junger Mann Mitte Zwanzig. Das Gesicht ist umrahmt von pechschwarzem Bart, wehendes schwarzes Haupthaar darüber.

»Ich hätte Sie nicht gebeten, wären Sie mir nicht von der preußischen Regierung so heftig empfohlen worden«, sagt Heine.

Marx lacht auf, und schon ist ein Einverständnis hergestellt, freilich nur, was die gemeinsame Feindschaft gegen die Gewaltherrschaft Preußens betrifft.

»Ich preise das Schöne in der Welt<<, sagt Heine, »nur daher die Feindschaft gegen alle Unterdrückung. Ich will eine Welt der Schönheit, ihr aber erstickt das Schöne in einer roten Revolutionsflut! «

Marx widerspricht. Aber Heine zuckt die Schultern: »Lieber Marx, sehen Sie Ihre Freiheitsdichter! Jetzt, wo es gegen den gemeinsamen Feind geht, werde ich sie gewiß nicht öffentlich angreifen, aber um nichts in der Welt möchte ich mir die Zinnen einer Partei mit so schlechten Versen erkaufen.«

Marx versteht gleich, worauf er anspielt. Natürlich ist Freiligrath gemeint.

Er sagt: »Herr Heine, lassen Sie doch die ewige Liebesnörgelei und zeigen Sie den politischen Dichtern einmal, wie man das richtig macht ‑ mit der Peitsche!«

Udo Werner Steinberg (18 april 1913 – 25 april 1992)

Antoon Coolen, Karen Blixen, Thornton Wilder, R.J. Pineiro, Nick Hornby, David Wagner, Cynthia Ozick, Rolf Kalmuczak, Ida Boy-Ed

De Nederlandse schrijver Antoon Coolen werd geboren in Wijlre in Zuid-Limburg op 17 april 1897. In 1903 verhuisde het gezin naar Deurne. Na het gymnasium werd Coolen journalist. Hij werkte in Eindhoven, Maastricht en Utrecht. In 1920 werd Antoon Coolen redacteur van de Gooische Post in Hilversum. In de jaren dertig vestigde hij zich met zijn gezin in Deurne en wijdde zich in het vervolg alleen aan de literatuur. In de oorlogsjaren weigerde Coolen de Rembrandtprijs van de Hamburgse universiteit. Ook schreef hij zich niet in bij de Kultuurkamer, waardoor hij niet meer kon publiceren. Aan het einde van de oorlog dook hij onder. Na de oorlog nam hij plaats in een tribunaal voor de zuivering van personeel van de overheid en bedrijven. Antoon Coolen werd vooral bekend als schrijver van de Peel. Veel romans van Coolen spelen zich af in deze Brabantse streek. Verschillende van zijn werken werden bewerkt voor televisie en als speelfilm. Veel van zijn boeken verschenen ook in andere talen.

Werk o.a.: “Peerke dat manneke” (1926), “Kinderen van ons volk” (1928), “Het donkere licht” (1929), “Peelwerkers” (1930), “De goede moordenaar” (1931), “Dorp aan de rivier” (1934), “Herberg ’t Misverstand” (1938) en “De vrouw met de zes slapers’ (1953).

Uit: De goede moordenaar

“Hij gaat verder. Hij gaat het dorp uit. Hij trekt de velden in, hij trekt de velden door. Hij gaat lopen langs de zandwegen. Hij trekt naar de bossen, die staan aan de einder, blauw en groen. Daar zal hij verborgen zijn. Over de verre bossen hangen er zware nevelen en boven zijn hoofd zijn de wolken grijs uiteengedreven. Goeie God, hij heeft Pietje Pinkesteren vermoord. Deze zondag-morgen. Een zondagmorgen als ieder andere. Hier buiten is er geen teken aan de dag, er is niets verstoord. Den Bonk ziet een boerderij, hij komt er langs, hij ziet de beweeglijke hennen op het overschaduwd erf, een putmuur waarrond geschuurde roomkruiken op paalkes hangen. Hij kan er zo naar kijken. Voor de stoep van de deur spelen kinderen, durskes en jongens op hun klein klompen, ze heffen hun gezichtje naar hem op, dit is iets anders van een andere wereld. Kinderen. Er is iets beslotens en bewoonds langs de weg, daar treedt den Bonk weer uit, als hij opnieuw langs de vlakke velden gaat. Er zijn daar, ver en laag, de rode en blauwe daken van de boerenhuizen, soms gaat hij langs een droge sloot, daar beneden troepen hennen bijeen mee hun geluiden van gescharrel en plotseling klein gekakel om het voer, dat zij zoeken. Soms, op zijn weg, fladdert een hen, luider kakelend, mee schrik en onrust voor zijn voeten weg. En nadien gaat er nog een boer langs hem heen door het veld en groet hem mee een luidgeschreeuwde groet en hij roept daarna nog iets in het voorbijgaan. Nol Bonk verstaat het woord niet, hij roept terug mee een stem die hem zelf vreemd klinkt:
– Ja, ja, da zegde ge goe!
Dit alles is zo gewoon. Het eender blijven van alle dingen als ge pas een moord gedaan hebt.”

Antoon Coolen (17 april 1897 – 9 november 1961)

De Deense schrijfster Karen Blixen (eig. barones von Blixen-Finecke) werd geboren op 17 april 1885 te Rungsted. Haar meest bekende werk is ongetwijfeld haar semi-autobiografische werk over haar tijd in Kenia, dat verfilmd is onder de titel Out of Africa. Karen had het in haar jeugd flink moeilijk, ze was het middelste meisje en kreeg niet zo veel aandacht als de twee andere zussen. Toch was ze het lievelingetje van haar vader met wie ze een goede band had. Hij pleegde echter zelfmoord toen Karen 10 jaar oud was. Hierdoor kroop ze in een eigen gecreëerd wereldje en schreef in dat zelfde jaar een toneelstuk, gewijd aan haar vader. Karen’s ontwikkeling als schrijfster is ongetwijfeld voornamelijk beïnvloed door haar moeder. Haar moeder zorgde ervoor dat Karen een goede scholing kreeg aan verscheidene kunstacademies, voorafgegaan door een half jaar in Zwitserland in 1899 met haar moeder en zusters om Frans te leren. Vanaf 1902 studeerde Karen kunst te Kopenhagen, gevolgd door Parijs en Rome. Beginnend in 1909 publiceerde ze ook haar eerste verhalen in een aantal Deense tijdschriften, eerst onder het pseudoniem Osceola, later als Isak Dinesen. In 1914 huwde ze haar neef, baron Bror von Blixen-Finecke. Terwijl in Europa de Eerste Wereldoorlog op uitbreken stond, vertrok het paar naar de Britse kroonkolonie Kenia om een koffieplantage op te zetten. De volgende jaren reisde ze op en neer tussen de plantages in Nairobi en het echtelijk huis in Rungstedlund, soms om tot rust te komen, te schrijven en te publiceren, soms om bij te sterken van de syfilis die ze van haar ontrouwe man opgelopen had. Na een hele serie wederzijdse slippertjes eindigde het huwelijk in 1921 in een scheiding van tafel en bed. De baron keerde terug naar Denemarken en de echtscheiding kwam uiteindelijk in 1925 tot stand. In 1934 publiceerde ze Seven Gothic Tales (een bundel korte verhalen) in het Engels en in 1937 volgde haar beroemde Den afrikanske Farm, dat later verfilmd is als Out of Africa. Ze bleef jarenlang schrijven, voornamelijk verhalenbundels. In 1947 verscheen nog een roman, The Angelic Avengers, onder het pseudoniem Pierre Andrezel.

Uit: The blank page

“With my grandmother,” she said, “I went through a hard school. ‘Be loyal to the story,’ the old hag would say to me, ‘be eternally and unswervingly loyal to the story.’

‘Why must I be that, Grandmother?’ I asked her. ‘Am I to furnish you with reasons, baggage?’ she cried. ‘And you mean to be a storyteller! Why, you are to become a storyteller, and I shall give you the reasons! Hear then:

Where the storyteller is loyal, eternally and unswervingly loyal to the story, there, in the end, silence will speak. Where the story has been betrayed, silence is but emptiness. But we, the faithful, when we have spoken our last word, will hear the voice of silence. Whether a small snotty lass understands it or not.’

“Who then,” she continues, “tells a finer tale than any of us? Silence does. And where does one read a deeper tale than upon the most perfectly printed page of the most precious book? Upon the blank page. When a royal, and gallant pen, in the moment of its highest inspiration, has written down its tale with the rarest ink of all—where, then, may one read a still deeper, sweeter, merrier, and more cruel tale than that? Upon the blank page.”

Karen Blixen (17 april 1885 – 7 september 1962)

De Amerikaanse schrijver Thornton Niven Wilder werd geboren op 17 april 1897 in Madison, Wisconsin. Bekend werd hij in 1927 met zijn roman The Bridge of San Luis Rey die hem ook de eerste Pulitzer prijs opleverde. Zijn tweede Pulitzer kreeg hij voor zijn stuk Our Town in 1938, later ook verfilmd. Zijn derde Pulitzer prijs was voor het stuk The Skin of Our Teeth dat in 1943 op de planken kwam. Thema’s in veel van zijn werk zijn oorlog, ziektes, economische depressies en branden als existentiële ervaringen van de mens. Wilder was nooit getrouwd. Waarschijnlijk was zijn intieme vriend Samuel M. Steward ook zijn minnaar. In 1957 ontving Wilder de Friedenspreis des Deutschen Buchhandels

Uit: Our Town

Stage Manager:

This play is called “Our Town.” It was written by Thornton Wilder; produced and directed by A. . . . (or: produced by A …. ; directed by B …. ). In it you will see Miss C …. ; Miss D …. ; Miss E …. ; and Mr. F …. ; Mr. G …. ; Mr. H …. ; and many others. The name of the town is Grover’s Corners, New Hampshire-just across the Massachusetts line: latitude 42 degrees 40 minutes; longitude 70 degrees 37 minutes. The First Act shows a day in our town. The day is May 7, 190 1. The time is just before dawn.

A rooster crows.

The sky is beginning to show some streaks of light over in the East there, behind our mount’in.

The morning star always gets wonderful bright the minute before it has to go, – doesn’t it?

He stares at it for a moment, then goes upstage.

Well, I’d better show you how our town lies. Up here –

That is: parallel with the back wall.

is Main Street. Way back there is the railway station; tracks go that way. Polish Town’s across, the tracks, and some Canuck families.

Toward the left.

Over there is the Congregational Church; across the street’s the Presbyterian.

Methodist and Unitarian are over there.

Baptist is down in the holla’ by the river.

Catholic Church is over beyond the tracks.

Here’s the Town Hall and Post Office combined; jail’s in the basement.

Bryan once made a speech from these very steps here.

Along here’s a row of stores. Hitching posts and horse blocks in front of them. First automobile’s going to come along in about five years – belonged to Banker Cartwright, our richest citizen … lives in the big white house up on the hill.

Thornton Wilder (17 april 1897 – 7 december 1975)

De Amerikaanse schrijver R.J. Pineiro werd geboren op 17 april 1961 in Havanna. Hij groeide op in El Salvador en verhuisde toen hij zestien jaar was naar de VS. Daar werkte hij jarenlang in de computerindustrie, waarna hij begon te schrijven.

Werk o.a.: Conspiracy.com, Firewall, Cyberterror, Shutdown, Breakthrough, Exposure, en Ultimatum en de milleniumthrillers 01-01-00 en Y2K.

Uit: Ch@os

„Das fahle Licht des Vollmondes fiel durch die Glastüren, die zu einem kleinen Balkon führten, und vermischte sich mit dem Schein der wechselnden Bilder auf ihrem siebzehn Zoll großen Sony-Fernsehbildschirm.
Erika schaute auf die Berge im Norden, die sich bis San Francisco und auf der anderen Seite der Bucht bis Oakland erstreckten. Sie dachte an die fruchtbaren Täler von Napa und Sonoma. Sie dachte an zu Hause.
Sie hätte gerne zu Hause angerufen, um ihrem Dad zu sagen, dass sie in der Stadt war, aber FBI-Vorschriften verboten ihr, während ein
es Einsatzes private Telefongespräche zu führen. Stattdessen freute sie sich einfach, in Kalifornien zu sein, und genoss den Blick auf die Berge und die frische, kalte Luft.
Diese Freude war jedoch getrübt. Unschuldige Menschen starben durch die Hand der Japaner.
Erika setzte sich hin und betrachtete abwesend die Bilder der Zerstörung, die über den Bildschirm liefen.
Es muss doch eine Möglichkeit geben … irgendwie.
Sie atmete tief ein, nahm die Fernbedienung vom Nachttisch, schaltete den Fernseher aus, ging zum Schreibtisch im Salon ihrer Suite und schaltete ihr Compaq Presario Notebook an, das mit einem digitalen kabellosen PCMCIA-Modem vorprogrammiert war und über Satellit eine Standverbindung zur FBI-Zentrale in Washington bereitstellte. Das System wurde gebootet, aber es dauerte 20 Sekunden, bis Windows 2000 geladen wurde.
Erika tippte das Passwort ein, um den Virus, den sie vor zwei Jahren für FBI-Laptops geschrieben hatte, zu deaktivieren. Dieses Virenprogramm war eine Sicherheitsmaßnahme, falls ein Notebook, auf dessen Festplatte sich heikle FBI-Informationen befanden, gestohlen oder verlegt wurde.“

R.J. Pineiro (Havanna, 17 april 1961)

De Engelse schrijver Nick Hornby werd geboren op 17 april 1957 in Redhill. Hornby heeft de Maidenhead Grammar School bezocht en studeerde Engels aan het Jesus College in Cambridge. Hornby is leraar geweest, daarna freelance journalist en werd tenslotte schrijver. Hornby maakte voor het eerst naam met Fever Pitch, een boek over zijn levenslange liefde voor de voetbalclub Arsenal. Dit boek en zijn twee eerste romans, High Fidelity en About a boy, zijn gebaseerd op zijn eigen levenservaring. In 1999 kreeg Hornby de E.M. Forster Award van de American Academy of Arts and Letters. How to be good uit 2001 liet een andere kant van Hornby zien; dit boek was zijn eerste dat verteld werd vanuit een vrouwelijk perspectief. Hornby heeft ook een aantal essays geschreven over verschillende aspecten van de populaire cultuur, en is daarmee een enigszins gezaghebbende literaire stem voor liefhebbers van popmuziek. Hij schreef onder andere muziekrecensies voor The New Yorker. Ook schreef hij 31 songs, een boek over 31 van zijn favoriete popsongs.Tevens was hij de redacteur voor twee bloemlezingen over sport en een verzameling van korte verhalen, Speaking with the Angel.

Uit: About a Boy

“Will ordered a beer, and his mum ordered a glass of white wine. Nobody said anything again. Marcus didn’t have a girlfriend, nor had he ever come close to having one, unless you counted Holly Garrett, which he didn’t. But he knew this: if a girl and a boy met, and they didn’t have a boyfriend or a girlfriend, and they both looked all right, and they didn’t mind each other, then they might as well go out together. What was the point in not? Will didn’t have a girlfriend, unless you counted Suzie, which he didn’t, and his mum didn’t have a boyfriend, so…It would be good for all of them. The more he thought about it, the more obvious it seemed.

It wasn’t that he needed someone to replace his dad. He’d talked about that with his mum ages ago. They’d been watching a programme on TV about the family, and some silly fat Tory woman said that everyone should have a mother and a father, and his mum got angry and later depressed. Then, before the hospital thing, he’d thought the Tory woman was stupid, and he’d told his mum as much, but at the time he hadn’t worked out that two was a dangerous number. Now he had worked that out, he wasn’t sure it made much difference to what he thought about the fat Tory woman’s idea; he didn’t care whether the family he wanted were all men, or all women, or all children. He simply wanted people.”

Nick Hornby (Redhill, 17 april 1957)

De Duitse schrijver David Wagner werd geboren op 17 april 1971 in Andernach. Hij groeide op in het Rijnland en studeerde algemene en vergelijkende literatuurwetenschap en kunstgeschiedenis en Bonn, Parijs en Berlijn. Ook verbleef hij gedurende langere tijd in Rome, Barcelona en Mexico-Stad. Tussen 1999 en 2001 schreef hij feuilletons voor de FAZ, in 2002 en 2003 een column voor Die Zeit. Meine nachtblaue Hose, zijn debuutroman uit 2000 beschrijft een jeugd in het Rijnland van de jaren zeventig en tachtig. Voor zijn werk mocht Wagner al diverse prijzen ontvangen.

Uit: Meine nachtblaue Hose

„Fast immer, wenn ich in einem Geschäft eine Umkleidekabine betrete, den Vorhang hinter mir schließe und eine Hose anprobiere, muss ich an Fe und unsere kurze Reise nach Köln denken. An dem Tag, an dem wir uns am Bahnhof Zoologischer Garten trafen, fing es mittags an zu regnen. Ihr Ex-Freund Anatol, mit dem sie damals noch zusammenwohnte, brachte sie zum Bahnsteig. Während er mir aus einiger Entfernung zuwinkte, wunderte ich mich, dass Fe einen Rock statt der gewohnten Hose trug“.

David Wagner (Andernach, 17 april 1971)

De Amerikaanse schrijfster Cynthia Ozick werd geboren op 17 april 1928 in New York. Zij stamt uit een joods-Russische familie die voor de progroms naar de VS vluchtten. Zij vindt haar inspitatie voornamelijk in de joodse afkomst, traditie en geschiedenis. Behalve romans schrijft zij ook essays en kritieken.

Uit: Heir To The Glimmering World

“It read like a telegram; Professor Mitwisser, I would soon learn, was parsimonious. The ad did not mention Elsa, his wife. Possibly he had forgotten about her.
In my letter of reply I said that I would be willing to go to New York, though it was not clear from the notice in the Star what sort of assistance was needed. Since the ad had included the age of a very young child, was it a nanny that was desired? I said I would be pleased to take on the job of nanny.
It was Elsa, not Mitwisser, who initiated the interview—though, as it turned out, she was not in charge of it. In that family she was in charge of little enough. I rode the bus to a corner populated by a cluster of small shabby stores—grocery, shoemaker’s, dry cleaner’s, and under a tattered awning a dim coffee shop vomiting out odors of some foul stuff frying.
The windows of all these establishments were impenetrably dirty. Across the street a deserted gas station had long ago gone out of business: several large dogs scrabbled over the oil-blackened pavement and lifted their hind legs against the rusting pumps.”

Cynthia Ozick (New York, 17 april 1928)

De Duitse schrijver Rolf Kalmuczak werd geboren in Nordhausen op 17 april 1938.Hij was redacteur van dagelijkse kranten, freelance medewerker bij Stern, lector en een van de auteurs van de Jerry Cotton serie. Sinds 1966 heeft hij meer dan 100 pseudoniemen gebruikt, 160 jeugdboeken, 26 film scripten, 170 paperback misdaadromans en 200 romans geschreven. Kalmuczak heeft toegegeven dat hij de TKKG boekenserie heeft geschreven onder het pseudoniem “Stefan Wolf”. Rolf Kalmuczak was getrouwd, had een dochter en woonde in Garmisch-Partenkirchen.

Uit: Die Jagd nach den Millionendieben

„Ein heftiger Schnarcher antwortete. Das Stöhnen verstummte. Dann warf sich Willi Sauerlich, genannt Klößchen, im Bett herum.
„Was .. wo … wo sind … die Kannibalen?“, Klößchens sommersprossiges Mondgesicht fuhr vom Kopfkissen hoch.
„Einer liegt unter deinem Bett und fletscht die Zähne“, sagte Tarzan grinsend. „Mann, Willi! Mit 13 Jahren hat man doch nicht so kindische Träume! Von Kannibalen! Sogar im Traum dreht sich bei dir alles ums Futtern. Du standst wohl schon auf der Speisekarte, wie?“
Klößchen stieß prustend die Luft aus und wischte sich über die verschwitzte Stirn. „Junge, da bin ich aber knapp entkommen“, meinte er. „Hätte ich weiter geträumt, wäre ich wohl erwischt worden. Der Kessel war schon angeheizt. So ein dicker Häuptling wollte mich als Bouillon mit Einlage.“
„Da wäre der ganze Stamm satt geworden“, lachte Tarzan“.

Rolf Kalmuczak (17 april 1938 – 10 maart 2007)

De Duitse schrijfster Ida Boy-Ed werd geboren op 17 april 1852 in Bergedorf (Hamburg). Op haar zeventiende trouwde zij met de koopman Karl Johann Boy en werd moeder van twee kinderen. Nadat zij haar man had verlaten trok zij in 1878 met haar oudste zoon naar Berlijn. Daar werkte zij als journaliste en schreef zij romans. Bovendien onderhield zij een levendige correspondentie met allerlei kunstenaars. In 1880 werd zij gedwo
ngen terug te keren naar haar man in Lübeck omdat hij niet met de scheiding inwilligde. Ida Boy-Ed schreef meer dan zeventig romans en was met haar salon van invloed op het culturele leven van Lübeck. Na het verschijnen van Buddenbrooks in 1901 werd zij beschermvrouwe en promotor van Thomas Mann. Evenzeer steunde zij de componist en dirigent Wilhelm Furtwängler in zijn Lübecker tijd.

Uit: Empor

»Siehst du, Johanne,« begann Irene, »das kann ich nun nicht begreifen. Du vor allen Menschen müßtest mich kennen, denn du hast mich von meinem sechsten bis zu meinem achtzehnten Lebensjahre keinen Tag verlassen. Du hast mich erzogen; was ich weiß, ich verdanke es dir, dein Werk ist es, daß mein heftiger Charakter Selbstbeherrschung gelernt hat, dein Verdienst ist es, daß ich über mich selbst und über andere tiefer nachdenke, als sonst junge Mädchen pflegen. Du vor allen Menschen mußt längst wissen, daß mir mein Dasein schon fast zwecklos schien, als ich es nur dazu anwenden konnte, meinem Vater die wenigen Freistunden zu erheitern, welche ihm sein Amt läßt, daß es mir aber völlig inhaltslos werden muß von dem Augenblicke an, wo eine andere diese liebe, beglückende Pflicht übernehmen darf.«

»Deshalb läuft man nicht so in die Welt hinaus und macht sich aus freien Stücken zur Sklavin der Launen irgendeiner Madame X., Y. oder Z. Eine junge Dame von Vermögen und Stellung! Als ob du nicht auch hier dir hättest einen Wirkungskreis schaffen können,« stritt Frau Ebermann.

»Du bist heftig, Johanne,« sagte Irene sanft, »weil du fühlst, daß du mir mit treffenden Gründen nicht widersprechen kannst. Sollte ich einem Volksküchen- oder Frauenverein beitreten? Für Arme kochen, nähen, ihnen aus der Bibel vorlesen? Oder mehr in der Gesellschaft leben? Meine Tage ausfüllen mit Sorgen darüber, was ich am Tage anziehen werde? Du weißt recht gut, daß ich dazu nicht gemacht bin. Vielleicht ist meine Seele nicht resigniert und einfältig genug, um mir in der Armenpflege einen Beruf zu suchen. Ich fühle in mir nicht die Fähigkeit, mich fremder Not zu widmen und würde immer hin und her schwanken zwischen dem Unglauben an die Not und dem Unglauben an die Hilfe. Bettelnde lügen so viel und Helfende tun so oft weh. – Und die Gesellschaft? Weißt du, ich will Menschen! Ich will Inhalt!«

Ida Boy-Ed (17 april 1852 – 13 mei 1928)

Tristan Tzara, Kingsley Amis, Anatole France, Jan Luyken, Eberhard Panitz, Sarah Kirsch, Spike Milligan, John Millington Synge, Konstantin Vaginov

De Franse dichter, dadaïst en surrealist Tristan Tzara werd op 16 april 1896 in de Roemeense plaats Moinesti geboren als Samuel Rosenstock. Tristan ging naar Zürich om filosofie te studeren. In Zwitserland ontmoette hij Hans Arp en Kurt Schwitters met wie hij Dada oprichtte. Van 1917 tot 1922 was hij redacteur van het tijdschrift van de dadaïsten, Dada. Aanvankelijk schreef Tristan Tzara gedichten onder invloed van symbolistische schrijvers. Onder invloed van Arp en anderen ontstonden avantgardistische gedichten, waarin kunstzinnig weergegeven typografie een belangrijk onderdeel vormde. Tzara droeg deze gedichten voor op Dada-avonden. Tijdens deze avonden en in het tijdschrift Dada kwamen verschillende avant-gardistische stromingen aan bod, zoals het futurisme, het expressionisme en het kubisme. Tristan Tzara had veel belangstelling voor niet-Westerse culturen. Hij vond dat deze kunstuitingen een spontaniteit behouden hadden, die de Westerse kunst had verloren. Rond 1920 ontmoette hij Picabia met wie hij een grote verwantschap voelde. Later dat jaar verhuisde hij naar Parijs. In Parijs ging Tzara om met kunstenaars en schrijvers als Louis Aragon, André Breton en Philippe Soupault. Later werd hij een bewonderaar en verdediger van het surrealisme. De gedichten die Tzara tussen 1924 en 1925 schreef kregen gebundeld de titel “Indicateur des chemins du coeur” en missen de agressiviteit, die zo kenmerkend was voor zijn werk in de Dada-tijd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog sloot Tzara zich aan bij de communisten en publiceerde hij illegale gedichten. Na de oorlog stelde hij publicaties samen over kunstenaars als Max Ernst, Man Ray, Henri Rousseau en Kurt Schwitters.

Uit: Manifest des Herrn Antipyrine

“Wir erklären, daß das Auto ein Gefühl ist, das uns mit den Langsamkeiten seiner Abstraktionen genauso wie die Ozeandampfer, die Geräusche und die Ideen genügend verwöhnt hat. Dennoch veräußerlichen wir die Leichtigkeit, suchen wir nach dem zentralen Wesen und freuen wir uns, wenn wir es verstecken können. Wir wollen nicht die Fenster der wunderbaren Elite aufzählen, denn DADA ist für niemanden vorhanden und wir wollen, daß jeder es versteht. Dort is Dadas Balkon, das versichere ich Ihnen. Von dem man die Militärmärsche hören und herabsteigen kann, indem man die Luft wie ein Seraph durchschneidet, zu einem Bad im Volk, um zu pissen und die Parabel zu verstehen.
DADA ist weder Verrücktheit, Weisheit noch Ironie, sieh mich an, netter Bourgeois.
Die Kunst war ein Haselnuß-Spiel, die Kinder setzten die Wörter zusammen mit den Klingeln am Ende, dann weinten und schrien sie die Strophe und zogen ihr die Stiefelchen der Puppen an und die Strophe wurde eine Königin, um ein wenig zu sterben und die Strophe wurde ein Wal, die Kinder liefen sich atemlos.
Dann kamen die großen Botschafter des Gefühls, die historisch im Chor ausriefen:
Psychologie Psychologie hihi
Wissenschaft Wissenschaft Wissenschaft
Es lebe Frankreich
Wir sind nict naiv
Wir folgen aufeinander
Wir sind exclusiv
Wir sind nicht einfach
und wir können die Intelligenz gut diskutieren.
Aber wir, DADA, wir sind nicht ihrer Meinung, denn die Kunst ist nicht ernst, versichere ich Ihnen, und wenn wir das Verbrechen aufzeigen, um gelehrt Ventilator zu sagen, so ist es, um Ihnen etwas zu gefallen, liebe Zuhörer, ich liebe Sie so sehr, versichere ich Ihnen, und ich bete Sie an.”

Tristan Tzara (16 april 1896 – 24 december 1963)
Geschilderd door Robert Delaunay

De Engelse schrijver Kingsley Amis werd geboren op 16 april 1922 in Londen. Reactionair, altijd mopperend, politiek en cultureel incorrect avant-la-lettre – tot het eind van zijn leven bleef Kingsley Amis de angry (young) man die hij werd met zijn romandebuut Lucky Jim (1954). In deze hilarische campusroman, over de antiheld Jim Dixon die triomfeert over het (academische) establishment, kritiseerde Amis de klassenmaatschappij; in het aan de universiteit van Oxford gesitueerde Jake’s Thing (1978) maakte hij de uitwassen van de seksuele revolutie belachelijk; en in Stanley and the Women (1984) was zijn onderwerp de oorlog tussen de seksen. Zijn volgens velen beste roman The Old Devils (over een beroemde oude dichter die terugkomt in het Welshe dorpje waar zijn onsuccesvolle jeugdvrienden nog dagelijks in de kroeg zitten) kreeg in 1986 de Booker Prize.

Uit: Lucky Jim

“To drive this thought away he opened the cupboard that contained his smoking engines and accessories – monuments, some of them costly, to economy. As long as he could remember he’d never been able to smoke as much as he wanted to. This armoury of devices had been assembled as each fresh way of seeming to smoke as much as he wanted had come to his notice: the dessicated packet of cheap cigarette-tobacco, the cherry wood pipe, the red packet of cigarette papers, the packet of pipe cleaners, the leather cigarette-machine, the quadripartite pipe-tool, the crumbling packet of cheap pipe-tobacco, the packet of cotton-wool filter-tips (new process), the nickel cigarette-machine, the clay pipe, the briar pipe, the blue packet of cigarette-papers, the packet of herbal smoking-mixture (guaranteed to be free from nicotine or other harmful substances. Why?), the
rusting tin of expensive pipe-tobacco, the packet of chalk pipe-filters. Dixon took a cigarette from the packet in his pocket and lit it.”

Kingsley Amis (16 april 1922 – 22 oktober 1995)

De Franse schrijver Anatole France (pseudoniem van Jacques Anatole François Thibault) werd geboren in Parijs op 16 april 1844. Anatole France was de zoon van een boekhandelaar. Zijn vaders boekenwinkel heette Librairie de France; van deze naam heeft Anatole France zijn pseudoniem afgeleid. Anatole France studeerde aan het Collège Stanislaus. Na zijn afstuderen hielp hij zijn vader in de boekenwinkel. Na enkele jaren werd hij lector bij Bacheline-Deflorenne en bij Lemerre, en in 1876 werd hij bibliothecaris bij de Franse senaat. In 1921 won hij de Nobelprijs voor de Literatuur.

Le chêne abandonné

Dans la tiède forêt que baigne un jour vermeil,
Le grand chêne noueux, le père de la race,
Penche sur le coteau sa rugueuse cuirasse
Et, solitaire aïeul, se réchauffe au soleil.

Du fumier de ses fils étouffés sous son ombre,
Robuste, il a nourri ses siècles florissants,
Fait bouillonner la sève en ses membres puissants,
Et respiré le ciel avec sa tête sombre.

Mais ses plus fiers rameaux sont morts, squelettes noirs
Sinistrement dressés sur sa couronne verte ;
Et dans la profondeur de sa poitrine ouverte
Les larves ont creusé de vastes entonnoirs.

La sève du printemps vient irriter l’ulcère
Que suinte la torpeur de ses âcres tissus.
Tout un monde pullule en ses membres moussus,
Et le fauve lichen de sa rouille l’enserre.

Sans cesse un bois inerte et qui vécut en lui
Se brise sur son corps et tombe. Un vent d’orage
Peut finir de sa mort le séculaire ouvrage,
Et peut-être qu’il doit s’écrouler aujourd’hui.

Car déjà la chenille aux anneaux d’émeraude
Déserte lentement son feuillage peu sûr ;
D’insectes soulevant leurs élytres d’azur
Tout un peuple inquiet sur son écorce rôde ;

Dès hier, un essaim d’abeilles a quitté
Sa demeure d’argile aux branches suspendue ;
Ce matin, les frelons, colonie éperdue,
Sous d’autres pieds rameux transportaient leur cité ;

Un lézard, sur le tronc, au bord d’une fissure,
Darde sa tête aiguë, observe, hésite, et fuit ;
Et voici qu’inondant l’arbre glacé, la nuit
Vient hâter sur sa chair la pâle moisissure.

Anatole France (16 april 1844 – 12 oktober 1924)

De Nederlandse dichter en etser Jan Luyken werd geboren in Amsterdam op 16 april 1649. Hij werd door zijn vader, schoolmeester en stichtelijk publicist, opgevoed in doopsgezind-piëtistische trant. Opgeleid tot schilder toonde hij zich al jong een begaafd lyrisch dichter; in 1671 publiceerde hij het bundeltje Duytse lier, een cyclus amoureuze liederen. In zijn tweede bundel, Jezus en de ziel (1678), heeft Luyken zich geheel afgewend van de wereld. In de tussenliggende jaren vallen zijn huwelijk, de geboorte van zijn zoon en zijn bekering tot een mystiek-gericht geloof dat men zowel christocentrisch als pantheïstisch kan noemen, en waarop de destijds vooral in Amsterdam vereerde Duitse mysticus Jacob Böhme grote invloed heeft uitgeoefend.

De Ziele vindt haer selven.

Toen ick des werelts heul verloor,

Heb ick mijn self, in een Woestijn, gevonden;

Daer deed sich ’t eyslijk Monster voor,

Te saem geset van gruwlen en van sonden.

Nu sien wy ’t hoog en diep verschil,

En hoe wy sijn het tegendeel des Heeren;

Wy vinden vlees, en eygen wil,

Die tegen Godt en sijnen wil begeren.

Wy vinden Duyvel, Hel en Doodt,

En alles wat afgrijslijk is voor Gode;

Wat raet, in dese hoogste noot?

Wy vinden ’t so: Indien ons Godt niet noden,

En trock, wy dorsten nimmermeer,

Van schaemte, voor sijn heylig aenschijn komen

O wee! ô wach! mijn Godt, mijn Heer!

Wat heeft de plaets des herten in genomen!

Den Ouden Mensch, dat boose kindt,

Door ’t regement der Sterren voort gedreven,

Is met den Duyvel hoog bevrindt,

Dat sijnder twee, die passen op mijn leven.

Ach Slangen-treder staet my by,

Ick arme Ziel, ick strijde voor uw eere:

Ick voor mijn Godt, en Godt voor my,

So sullen wy den vyandt noch braveren.

Jan Luyken (16 april 1649 – 5 april 1712)

De Duitse schrijver Eberhard Panitz werd geboren op 16 april 1932 in Dresden. Hij studeerde tot 1853 pedagogie in Leipzig en was daarna lector van de uitgeverij Neues Leben. Aansluitend werkte hij bij de volkspolitie. Van 1956 tot 1959 werkte hij in de uitgeverij van het ministerie voor nationale verdediging van de DDR. Sinds 1959 is hij zelfstandig schrijver en woont hij in Berlijn. Hij ontving o.a. de Heinrich-Mann-Preis, 1976, de Nationalpreis der DDR, 1977, de Goethepreis der Stadt Berlin en in 1985 de Vaterländische Verdienstorden der DDR.

Uit: Käthe Kollwitz und das verschwundene Bild

„Nach langer Zeit kam ich wieder nach Dresden und ging durch die alten Straßen unweit des Neu städter Ufers, die von den Bomben verschont geblieben waren. Manches hatte sich in den letzten Jahren verändert, da und dort sah ich Neubauten oder renovierte Fassaden, vergrößerte Ladenfronten mit viel Glas und Chrom, bunter Reklame und sogar tagsüber leuchtenden Lampen und Neonschriften. Ein paar größere Geschäfte aus früheren Zeiten fanden sich noch, modis
ch aufgeputzt, andere heruntergekommen, kümmerlich auf wenige Öffnungsstunden reduziert, dicht vorm Ausverkauf und drohender Pleite. An einigen Geschäftshäusern waren schon die Jalousien heruntergelassen, Eingänge vermauert und Fensterfronten mit Brettern verschlagen. Es war trotzdem im

mer noch ein kenntliches Stück der vergangenen Welt, nun dem Verfall preisgegeben und erdrückt von neu zeitlicher Protzerei.

Ich war in den ersten Nachkriegsjahren oft hier in der Bautzener Straße und den Gassen und schmalen Querstraßen gewesen, wo es Dutzende Kunsthandlungen, winzige Trödlerläden und die herrlichsten Buch Antiquariate gegeben hatte. Ziellos irrte ich jetzt nicht umher, an den meisten Schaufenstern ging ich vorbei, ohne überhaupt einen Blick hineinzuwerfen. Aus gutem Grunde steuerte ich wie damals, wenn ich aus der Schule kam, auf den Antiquitätenladen von Friedrich Wunderlich zu. Es war nicht weit von der unzerstört gebliebenen Martin Luther Kirche, in einem Eckhaus, vier, fünf enge Räume voller alter Möbel, Kunstgegenständen und Bücher. Ich kam nie aus dem Staunen heraus, was in der so unsäglich gepeinigten und von Brand, Vernichtung und Tod verheerten Stadt noch an Schätzen erhalten geblieben war, allein in diesem Laden. Nie drängte man mich zur Eile oder zum Kauf, das meiste konnte ich ohnehin nicht bezahlen. Doch Stunde um Stunde verbrachte ich dort bei den Büchern, Bildern, Figuren, Zeichnungen und Kuriositäten, manche sogar aus fernsten Ländern. Ich durch stöberte nicht nur die Schränke, Fächer und Mappen, sondern las mich oft auch in den Büchern fest, bis irgendwann der alte Wunderlich zu mir trat und auf etwas Besonderes hinwies. “

Eberhard Panitz (Dresden, 16 april 1932)

De Duitse schrijfster en dichteres Sarah Kirsch (eig. Ingrid Hella Irmelinde Kirsch) werd geboren op 16 april 1935 in Limlingerode. Zij groeide op in Halberstadt en studeerde biologie in Halle. In 1958 leerde zij de dichter Rainer Kirsch kennen met wie ze van 1960 tot 1968 getrouwd was. Het pseudoniem Sarah koos zij uit protest tegen de uitroeiing van de joden tijdens WO II. Van 1963 tot 1965 studeerde zij samen met haar man aan het am Literaturinstitut Johannes R. Becher in Leipzig. Vanaf 1965 werkte zij als zelfstandig schrijfster in Halle. In 1965 publiceerde zij samen met haar man de dichtbundel Gespräch mit dem Saurier waarvoor zij de Erich-Weinert-Medaille kregen. In 1967 kwam haar eerste eigen dichtbundel uit: Landaufenthalt. In 1977 vertrok zij met haar zoon (zij was intussen gescheiden) naar Westberlijn.

Schwarze Bohnen

Nachmittags nehme ich ein Buch in die Hand
Nachmittags lege ich ein Buch aus der Hand
Nachmittags fällt mir ein es gibt Krieg
Nachmittags vergesse ich jedweden Krieg
Nachmittags mahle ich Kaffee
Nachmittags setze ich den zermahlenen Kaffee
Rückwärts zusammen schöne
Schwarze Bohnen
Nachmittags ziehe ich mich aus mich an
Erst schminke dann wasche ich mich
Singe bin stumm

Datum

Der kam am 28. Februar, stellte
Sich mir vors Fenster in einem Bärenfell sagte
O wie mir schwindelt. An diese Höhe
Könnte ich dich gewöhnen, Schöner
Lerne mich tragen und ich
Mache mich leicht. Auch soll dir dafür
Manches Wunder passieren: mein Haar
Wird dir durch die Finger wachsen dein Mund
Der Abdruck des meinen du hörst mich fortan
Wenn ich nicht da bin. Sprichst meinen Namen
Hin in die Winde: alles gelingt.
Herzschöner wollen wir Julia und Romeo sein?
Der Umstand
Ist günstig, wir wohnen
Wohl in der gleichen Stadt, aber die Staaten
Unsere eingetragenen Staaten gebärden sich, meiner
Hält mich und hält mich er hängt so an mir wir
Könnten sehr unglücklich sein ach du sprachest
Eben noch mit mir

Sarah Kirsch (Limlingerode, 16 april 1935)

De Ierse dichter, musicus en komiek Spike Milligan (eig. Terence Alan Milligan) werd geboren op 16 april 1918 in Ahmednagar in Indië. Hoewel hij een groot deel van zijn leven in Engeland woonde en ook in het Britse leger diende werd hij in 1969 statenloos verklaard en kreeg hij later het Ierse staatsburgerschap. Na WO II werd Milligan guitarist in een Jazz/Comedy groep namens het „Bill Hall Trio“. Milligan verruilde deze groep voor de “Central Pool of Artists” en begon parodieën te schrijven die later het hoofdbestanddeel vormden van de Goon Show. In brede kring geldt hij als de vader van de Britse comedy die ook van invloed is geweest op bijvoorbeeld Monty Python.

Have A Nice Day

‘Help, help, ‘ said a man. ‘I’m drowning.’
‘Hang on, ‘ said a man from the shore.
‘Help, help, ‘ said the man. ‘I’m not clowning.’
‘Yes, I know, I heard you before.
Be patient dear man who is drowning,
You, see I’ve got a disease.
I’m waiting for a Doctor J. Browning.
So do be patient please.’
‘How long, ‘ said the man who was drowning. ‘Will it take for the Doc to arrive? ‘
‘Not very long, ‘ said the man with the disease. ‘Till then try staying alive.’
‘Very well, ‘ said the man who was drowning. ‘I’ll try and stay afloat.
By reciting the poems of Browning
And other things he wrote.’
‘Help, help, ‘ said the man with the disease, ‘I suddenly feel quite ill.’
‘Keep calm.’ said the man who was drowning, ‘ Breathe deeply and lie quite still.’
‘Oh dear, ‘ said the man with the awful disease. ‘I think I’m going to die.’
‘Farewell, ‘ said the man who was drowning.
Said the man with the disease, ‘goodbye.’
So the man who was drowning, drownded
And the man with the disease past away.
But apart from that,
And a fire in my flat,
It’s been a ve
ry nice day.

Spike Milligan (16 april 1918 – 27 februari 2002)

De Ierse (toneel)schrijver en dichter John Millington Synge werd geboren op 16 april 1871 in Rathfarnham. Hij studeerde talen en muziek en woonde een aantal jaren in Parijs. Bepalend voor zijn werk werd echter een verblijf op Inishmaan, een van de Araneilanden. Daar ontwillelde hij zich tot een poëtisch realist. Hij gebruikte in zijn werk graag volkse saga’s. Zijn werk wordt gerekend tot de Ierse Renaissance.

DANNY

One night a score of Erris men,
A score I’m told and nine,
Said, “We’ll get shut of Danny’s noise
Of girls and widows dyin’.

“There’s not his like from Binghamstown
To Boyle and Ballycroy,
At playing hell on decent girls,
At beating man and boy.

“He’s left two pairs of female twins
Beyond in Killacreest,
And twice in Crossmolina fair
He’s struck the parish priest.

“But we’ll come round him in the night
A mile beyond the Mullet;
Ten will quench his bloody eyes,
And ten will choke his gullet.”

It wasn’t long till Danny came,
From Bangor making way,
And he was damning moon and stars
And whistling grand and gay.

Till in a gap of hazel glen–
And not a hare in sight–
Out lepped the nine-and-twenty lads
Along his left and right.

Then Danny smashed the nose of Byrne,
He split the lips on three,
And bit across the right hand thumb
Of one Red Shawn Magee.

But seven tripped him up behind,
And seven kicked before,
And seven squeezed around his throat
Till Danny kicked no more.

Then some destroyed him with their heels,
Some tramped him in the mud,
Some stole his purse and timber pipe,
And some washed off his blood.

. . . .

And when you’re walking out the way
From Bangor to Belmullet,
You’ll see a flat cross on a stone
Where men choked Danny’s gullet.

John Millington Synge (16 april 1871 – 24 maart 1909)

De Russische dichter en schrijver Konstantin Vaginov werd geboren op 16 april 1899 in Sint Petersburg als zoon van een uit Duitsland stammende officirsfamilie. Hij sloot zich aan bij de Akmeïsten in zijn geboorestad en later bij de Oberioeten. Vaginov werd een van de eigenzinnigste en origineelste vertegenwoordigers van het modernisme. Hij debuteerde met gedichten in 1921 en een jaar later met proza.

Uit: Harpagoniana

“He’s probably a ladies’ man and visited by all sorts of creatures, but–scented and dressed in all foreign clothes–he entertains and jokes sublimely. Evenings , he goes to the ballet or the opera or gets together with foreigners and looks upon the world with radiant eyes. His life is like A Thousand and One Nights. Of course, he doesn’t need any dreams! But for me, maladjusted and feeling the world is horrible, dreams are necessary… What can I offer my beloved?” Lokonov considered, “what kind of palace, what kind of rarities can I amuse her with, what foreigners can I introduce her to? Rumors, gossip, standing over the primus stove–that’s all her future life will be if she links her fate with mine. I don’t possess a single common idea. Nothing interests me anymore. And there’s my rival now, telling her about his travels round the world, about London, Paris, Genoa and Constantinople and showing photographs: here’s where I was, there’s where I walked, here’s where I climbed this mountain.”

Konstantin Vaginov (16 april 1899 – 26 april 1934)

Wilhelm Busch, Henry James, Bliss Carman, Ina Boudier-Bakker, Staf Weyts

De Duitse dichter en tekenaar Wilhelm Busch werd geboren in Wiedensahl op 15 april 1832. Zijn bekendste creaties zijn Max und Moritz (1865) en Die fromme Helene (1872). Wilhelm Busch kwam uit een groot middenstandersgezin in het kleine Nedersaksische dorp Wiedensahl. Hij leerde voor ingenieur, maar ging naar Düsseldorf, Antwerpen en München om kunstschilder te worden. In zijn leven produceerde hij meer dan duizend schilderijen, maar met een nevenactiviteit werd hij beroemd: de buitengewoon grappige en verrassend moderne getekende verhalen, die zich laten lezen als een strip. Ze werden gepubliceerd in de Fliegende Blätter.

Uit: Max und Moritz

Mancher gibt sich viele Müh’
Mit dem lieben Federvieh;
Einesteils der Eier wegen,
Welche diese Vögel legen;
Zweitens: Weil man dann und wann
Einen Braten essen kann;
Drittens aber nimmt man auch
Ihre Federn zum Gebrauch
In die Kissen und die Pfühle,
Denn man liegt nicht gerne kühle.

Seht, da ist die Witwe Bolte,
Die das auch nicht gerne wollte.

Ihrer Hühner waren drei
Und ein stolzer Hahn dabei.

Max und Moritz dachten nun:
Was ist hier jetzt wohl zu tun?
Ganz geschwinde, eins, zwei, drei,
Schneiden sie sich Brot entzwei,

In vier Teile, jedes Stück
Wie ein kleiner Finger dick.
Diese binden sie an Fäden,
Übers Kreuz, ein Stück an jeden,
Und verlegen sie genau
In den Hof der guten Frau. –

Kaum hat dies der Hahn gesehen,
Fängt er auch schon an zu krähen:

Kikeriki! Kikikerikih!! –
Tak, tak, tak! – Da kommen sie.

Hahn und Hühner schlucken munter
Jedes ein Stück Brot hinunter;

Aber als sie sich besinnen,
Konnte keines recht von hinnen.

In die Kreuz und in die Quer
Reißen sie sich hin und her,

Flattern auf und in die Höh’,
Ach herrje, herrjemine!

Wilhelm Busch (15 april 1832 – 9 januari 1908)

De Amerikaanse schrijver Henry James werd geboren in New York op 15 april 1843. James was de zoon van Henry James sr. en de jongere broer van psycholoog en filosoof William James. Hij groeide op in een intellectueel milieu van filosofen en politici die vrienden of bekenden van zijn vader waren. Hieronder waren mensen als Henry David Thoreau, Nathaniel Hawthorne en Ralph Waldo Emerson. Toen James nog jong was reisde hij al door Europa. Hij kreeg les van een tutor in Parijs, Londen, Bologna, Bonn en Genève. Hierna op de leeftijd van 19 jaar, begon hij aan een rechtenstudie aan Harvard. Hij heeft deze studie niet afgemaakt. Hij was meer geïnteresseerd in literatuur en verdiepte zich in de Engelse, Duitse, en Franse literaire klassiekers. De Russische schrijvers las hij in vertaling. James bracht de grootste tijd van zijn leven door in Europa waar ook de meeste van zijn romans zich afspelen. Aan het einde van zijn leven werd hij Brits staatsburger. Hij was teleurgesteld in de Verenigde Staten vanwege het feit dat ze zich niet mengden in de Eerste Wereldoorlog en drukte op deze wijze zijn verbondenheid uit met zijn nieuwe vaderland. James is drager van de Britse onderscheidingsorde Order of Merit.

Uit: The Ambassadors

“Strether’s first question, when he reached the hotel, was about his friend; yet on his learning that Waymarsh was apparently not to arrive till evening he was not wholly disconcerted. A telegram from him bespeaking a room “only if not noisy,” reply paid, was produced for the enquirer at the office, so that the understanding they should meet at Chester rather than at Liverpool remained to that extent sound. The same secret principle, however, that had prompted Strether not absolutely to desire Waymarsh’s presence at the dock, that had led him thus to postpone for a few hours his enjoyment of it, now operated to make him feel he could still wait without disappointment. They would dine together at the worst, and, with all respect to dear old Waymarsh–if not even, for that matter, to himself–there was little fear that in the sequel they shouldn’t see enough of each other. The principle I have just mentioned as operating had been, with the most newly disembarked of the two men, wholly instinctive–the fruit of a sharp sense that, delightful as it would be to find himself looking, after so much separation, into his comrade’s face, his business would be a trifle bungled should he simply arrange for this countenance to present itself to the nearing steamer as the first “note,” of Europe. Mixed with everything was the apprehension, already, on Strether’s part, that it would, at best, throughout, prove the note of Europe in quite a sufficient degree.”

Henry James (15 april 1843 – 28 februari 1916)

De Canadese dichter Bliss Carman werd geboren in Fredericton, in de provicincie New Brunswick op 15 april 1861. Hij studeerde aan de University of New Brunswick, de University of Edinburgh, Harvard University en New York University Carman was invloedrijk als redacteur en schrijver van bladen als de Independent, de Cosmopolitan, de Atlantic Monthly, en de Chap Book

Ook werd hij bekend door zijn bloemlezingen zoals The World’s Best Poetry (10 delen, 1904) en The Oxford book of American Verse (1927).

A SON OF THE SEA

I was born for deep-sea faring;

I was bred to put to sea;

Stories of my father’s daring

Filled me at my mother’s knee.

I was sired among the surges;

I was cubbed beside the foam;

All my heart is in its verges,

And the sea wind is my home.

All my boyhood, from far vernal

Bourns of being, came to me

Dream-like, plangent, and eternal

Memories of the plunging sea.

THE OUTLAW

Oh, let my lord laugh in his halls
When he the tale shall tell!
But woe to Jarlwell and its walls
When I shall laugh as well!
And he that laughs the last, lads,
Laughs well, laughs well!

He’s lord of many a burg and farm
And mickle thralls and gold,
And I am but my own right arm,
My dwelling-place the wold.
But when we twain meet face to face,
He will hot laugh so bold.

The shame he chuckles as he shows
This time he need not tell;
I’ll give his body to the crows,
And his black soul to Hell.
For he that laughs the last, lads,
Laughs well, laughs well!

Bliss Carman (15 april 1861 – 8 juni 1929)

De Nederlandse schrijfster Ina Boudier-Bakker werd geboren in Amsterdam op 15 april 1875. In 1902 schreef ze haar debuut, de novelle Machten, maar ze veroverde pas echt haar plaats tussen de grote Nederlandse auteurs met haar roman Armoede, die zij in Utrecht schreef. Ook daar schreef ze in 1930 haar nu bekendste boek, De Klop op de Deur, dat in 1970 werd bewerkt voor de televisie. Tijdens de Tweede Wereldoorlog legde zij elke daad van terreur vast in verzen, die ze vlak na de oorlog heeft voorgedragen in de Pieterskerk. Na de oorlog werd het leven van Boudier-Bakker beïnvloed door ziekte van haar man en haarzelf en door de dood van haar man in 1952. Daar liet ze zich niet door uit het veld slaan en ze heeft nog een flink aantal werken geproduceerd, waaronder Finale (1957) dat een groot succes was. Ina’s oeuvre werd in 1963 bekroond met de Tollens-prijs.

Uit: De klop op de deur

“DONKER de gekartelde dakenlijn tegen een lichte maanlucht, rezen de achtergevels der Warmoesstraathuizen vlak aan het havenwater op. In de flauwe kabbeling spiegelde zich hun grillige lijn – gleed een roode schijn het zwart in, waar een venster onbedekt bleef. Van de schepen, gemeerd aan den wal, vonkten enkel de lichtjes in den top van den mast – een rookzuiltje uit een kombuis kronkelde op.
Op Het Water vingen de smalle huizen, met hun ronde krulnokken, hun trapgevels, hun platte en hooge stoepen, aartsvaderlijk gemoedelijk met een bankje erop en een ijzeren hek ervoor – in hun kleine ruitjes een glimp van de bijna volle maan, die daar langzaam zeilde over de stad door een bewolkten wilden hemel.
Een korten tijd stond hij recht achter het kantwerk van den Oudekerkstoren, lichtte de fijne spijlen en klokken door. Tot hij voortzeilend weer den toren in donker liet, waaruit nu zilverhelder een stem begon te zingen. Het carillon.
Het zong en dreef uit in de lucht, over de huizen van Het Water, waar de menschen in den oudejaarsnacht plotseling stil werden en opluisterden. Het dreef voort, boven de daken, het noorden toe, over het wijde open IJ naar de Zuiderzee. Het raakte in het oosten den Schreierstoren, en zweefde over de Waag en de Nieuwmarkt. Het gleed de torens van de Mozes en Aäronkerk over naar den Amstel tusschen de koele weilanden en de Paden. De lichte wind droeg het aan daar waar de stad het grootst was, het westen in – over het paleis van den Dam en de Nieuwekerk, om zich te verliezen boven den rumoerigen Jordaan.”

Ina Boudier-Bakker (15 april 1875 – 26 december 1966)

De Vlaamse schrijver Staf Weyts werd geboren op 15 april 1909 in Mechelen. Weyts was inspecteur bij het Ministerie van Volksgezondheid en bracht een groot deel van zijn leven door in Sint-Kruis bij Brugge. Zoals zovele Vlaamse letterkundigen debuteerde hij met poëzie. Zijn eerste bundel “Gedichten” verscheen in 1928. Hij schakelde echter vlug over naar proza: novellen en romans, maar ook sprookjes en verhalen voor de jeugd. Tot zijn belangrijkste werken behoren “Ontmoeting met Denise” (1954), “Gebed om verzoening” (1960) en “Gevangene van Hedwige” (1963). Werken van hem werden vertaald het Duits, Zweeds en Fins.

Uit: Sneeuw en zonde

“Een vraag flitst door haar slaap: ‘Was dat een stem? Was daar soms iemand die haar riep?’ Maar er fluit wind, er ruischt sneeuw, boomen suizen in den nacht, en niets anders was het dan die wind en die sneeuw en de winter die vaart door de boomen.

‘Paula!… Paula!…’

Het is de storm die huilt; de zoevende buien die aanrukken tegen de ramen en reeds zijn haar oogen weer dicht. Het is slapen en toch niet. Het is droomen op de grens tusschen beide, suizelend een verglijden naar diepten waar schaduwen en schimmen zich wonderbaar mengen, en van wijd uit den nacht schuift dan eensklaps midden sneeuwjacht en storm ook het beeld der gevangenis voor haar geest. Twee maal heeft zij er haar man reeds bezocht. Nu schijnen vreeselijke uilen bij den ingang te waken, maar uilen zijn het niet, slechts hongerige meeuwen die bij haar handgeklap opwieken, en dan staat zij ook eensklaps voor een snel stroomend water waarlangs een man op een horen toet.

‘Paula!… Paula!…’

Het is een stem die zij kent! En zie, daar schrijdt die man eensklaps nader. Sneeuw waait om hem heen en zijn aangezicht kan zij nog niet onderscheiden. Aan zijn stap lijkt het Goossenaerts, als hij toet is het echter Wieze, en luider en luider toet hij dan eensklaps doorheen de sneeuw en den wind, en den winter die huilt in de boomen…

‘Paula!… Paula!…’

Zij schrikt op en snokt het licht aan. Maar alles is rustig. Zij is nog thuis, de kinderen slapen en wat zij hoorde was slechts bedrog.”

Staf Weyts (15 april 1909 – 12 januari 1985)

Alexandre Jardin, Gabriele Stötzer, Péter Esterházy, Helene Hübener, Gerhard Rohlfs

De Franse schrijver Alexandre Jardin werd geboren in Neuilly op 14 april 1965. Hij heeft politicologie gestudeerd. Naast romans en filmscripts schrijft hij ook columns voor Le Figaro. In 1986 ontving hij de Prix du Premier Roman en twee jaar later de Prix Femina. De verfilming van zijn roman Fanfan realiseerde hij zelf. Hij is getrouwd en heeft twee kinderen.

Uit: Fanfan

« Parfois je me disais : pourquoi n’as-tu pas une aventure brève et clandestine avec Fanfan ? N’est-ce pas de cette façon que la plupart des maris soulagent leurs désirs ? Ce genre de parenthèse ne bouleverse pas leur ménage. Ils négocient un compromis avec leur conscience et volent ainsi un peu de plaisir à la vie avant que la vieillesse ne les rattrape. J’aurais été ravi d’avoir cette insouciance.

Mais faire de moi un amant aurait réveillé mes angoisses verdelotiennes. La seule idée de commettre un écart me jetait dans des affres terribles. Je n’ai jamais su aimer à moitié et envie ces hommes qui savent embrasser une fille sans rien promettre, ces garçons pour qui l’amour est un passe-temps délicieux. Souvent j’ai rêvé d’être frivole. Ma gravité me pose. Sans doute cela me vient-il de mes parents. Leur polygamie ne fut jamais légère. J’ai toujours éprouvé le besoin de mettre un peu d’éternité dans mes sentiments.

Basculer Fanfan un soir et la remercier le lendemain ou quelques jours plus tard me paraissait inconcevable, parce que c’était elle. Peut-être aurais-je pu coucher une nuit avec une autre fille ; mais Fanfan n’était pas une simple rencontre. Elle était celle pour qui j’étais né. Je pressentais que notre liaison achèverait mon histoire avec Laure et nous conduirait inéluctablement vers une existence commune. Or, je ne voulais pour moi et Fanfan que l’enchantement de la passion naissante. La vie de couple me semblait un péril trop grand. »

Alexandre Jardin (Neuilly, 14 april 1965)

De Duitse schrijfster Gabriele Stötzer werd geboren op 14 april 1953 in Emleben inThüringen in de toenmalige DDR Zij begon aan een germanistiek en kunstpedagogie. In de zomer van 1976 werd zij echter vanwege een petitie tegen het verwijderen van een kritische medestudent zelf van de opleiding weggestuurd en moest zij in de „Productie gaan werken“. In november ondertekende zij het protest tegen de uitburgering van Wolf Biermann en werd zij, toen zij de lijst met hanttekeningen van Erfurt naar Berlijn bracht door de Stasi gearresteerd. Zij kreeg een jaar gevangenisstraf wegens belastering van de staat. In de gevangenis begon zij met schrijven. Na haar vrijlating weigerde zij naar Westduitsland te vertrekken en moest zij weer „de productie in.“ Zij begon met het schrijven van autobiografische en experimentele teksten. Gedrukt verscheen haar werk alleen in de ondergrondse scene, met uitzondering van Zügel los dat door een staatsdrukkerij werd gepubliceerd. Sinds de val van de muur verschijnt haar werk bij reguliere uitgeverijen.

Uit: Das Leben der Mützenlosen

“Bernd kam als erster auf sie zu und begrüßte sie. Chris und Sonja stellten Tee und Tassen auf den Tisch und Peter rief den anderen zu, sich zu setzen. Es wurde still, sie spürte, wie ein leises Gruseln über ihre Haut zog. Aus dem Halbdunkel schob sich nun ein Unbekannter hervor, der mit lässiger Eleganz gekleidet war. Damit wies er sich ihr sofort als ein ‚anderer’ aus, als einer, der nicht von hier kam. Sie konnte das Wort, das sie lange nicht erwähnt oder gedacht hatte, kaum aussprechen und wollte es doch wissen. Sie beugte sich zu Peter. „Ist der von hinter der Grenze?“ Peter nickte und sie bemerkte, daß er selbst auch ein angespanntes Gesicht hatte. Der Mann setzte sich, begrüßte alle und wendete sich dann an sie. Er redete sie mit ihrem Namen an. Das erschreckte sie. Sie fröstelte bei dem Gedanken, daß man hier ihren Namen kannte. Das hatte sie nicht erwartet. Er stellte sich ihr mit seinem Vornamen vor, Olaf. Auch alle anderen gebrauchten nur ihre Vornamen. Er nannte gleich sein Problem, er brauche ein Auto für eine außergewöhnliche Aktion. Es müßte ein Auto aus der Gegend mit einem inländischen Kennzeichen sein. Ob sie ihres zur Verfügung stellen könnte? Sie bekäme Geld dafür oder sonst einen Ausgleich, die Voraussetzung wäre, daß sie niemandem etwas von ihrer Vereinbarung sagte.”

Gabriele Stötzer (Emleben, 14 april 1953)

De Hongaarse schrijver Graaf Péter Esterházy van Galántha werd geboren in Boedapest op 14 april 1950. Hij is een telg van het eeuwenoud Hongaars geslacht Esterházy. In het jaar van zijn geboorte werd de familie gedeporteerd. Hij behaalde zijn schooldiploma in 1969 aan het gymnasium van een kloosterorde te Boedapest. In 1974 studeerde hij aan de Eötvös Loránd Universiteit af in wiskunde, waarna hij tot 1978 als wiskundige werkte. Sinds 1978 is hij zelfstandig schrijver. Esterházy wordt tot de belangrijkste hedendaagse Hongaarse schrijvers gerekend. Zijn stijl kenmerkt zich door speelsheid, intertekstualiteit en humor. Ficta en facta lopen voortdurend door elkaar en vermengen zich op zulk een geraffineerde wijze dat men ze niet meer kan onderscheiden. Zijn verhouding tot andere schrijvers is tweeslachtig: langs de ene kant bewijst hij hun in zijn werk vaak een eer, langs de andere kant speelt hij met hen (vaak d.m.v. intertekstualiteit). Hij won reeds de Hongaarse Literatuursprijs, de Grinzane-Cavour prijs en de Friedenspreis. Zijn magnum opus, Harmonia Caelestis, is tegelijkertijd een geschiedenis van zijn familie (waarbij dus waarheid en verzinsel door elkaar worden gegooid), als een lofzang op zijn vader in mozaïekvorm (572 hoofdstukken). Later past hij deze lovende visie enigszins aan in een “Verbeterde Editie”, omdat hij, vlak nadat Harmonia Caelestis was gereedgekomen, ontdekte dat zijn vader bij de geheime dienst had gewerkt.

Uit: Celestial Harmonies

So then, my grandmother’s first thought was of the Lord, because she always thought of Him first. Then of what she had to do. Which at the moment was kicking around inside her.
“Have you gone mad?! Menyus?!”
When grandmother was angry, there was no knowing whether she was asking a question or making a statement.
“Who are where?!”
Being reluctant to let the horrible word pass his lips yet again, the faithful servant merely waved an arm behind his back, making faces into the bargain. Grandmother nodded significantly.
“You really are mad. What a shame.”
The faithful servant continued to shake his head, feverishly, with near annoyance, as if he were playing a game of twenty questions with his mistress, who was incapable of finding the right direction. The information was so preposterous, Grandmother lost no time in giving it credence. Even if poor Tóth had lost his senses, he can’t be that mad. There are things we cannot conceive of, even if we let go of the hand of the rational. The hand of the rational, I heard this a lot afterwards.
She stepped over to the wide window. From here you could see the park that stretched into the distance in front of the cha^teau (or the back, there were various schools of thought on the subject contending with each other), for a while meandering in place in front of the huge, unpleasantly neo-classical building, then surreptitiously and leisurely disappearing among the peaks of the Vértes. The mistress of the cha^teau was not my grandmother, but her mother-in-law, the “old Excellency”, whom I was to meet later on, when we were forcibly resettled. That’s where she died. For weeks before her death, she lay without moving. She had only one gesture left to her: if she had to yawn, she put her hand up to her lips; she kept this gesture until her death, the universal embarrassment.”

Péter Esterházy (Boedapest, 14 april 1950)

De Duitse schrijfster Helene Hübener werd geboren op 14 april 1843 in Sternberg. Zij trouwde nooit en begon pas met schrijven toen zij veertig was. Toen schreef zij echter in elk uur dat zij vrij was. In de boeken Es muss doch Frühling werden en Drei Freundinnen verwerkte zij haar ervaringen als gouvernante en steun van haar tante. In haar latere werk beschrijft zij vaak belevenissen en ervaringen van haar broers en zuster die leraar en pastor waren. Hübeners boeken zijn sinds de eerste publicatie ervan altijd verkrijgbaar gebleven tot op de dag van vandaag.

Uit: Es muß doch Frühling werden

„Herr von Buchwald suchte für seinen zwölfjährigen Sohn eine Pension in der Landeshauptstadt. Er hatte sich das nicht so schwierig vorgestellt, umso weniger, als er auf eine Zeitungsanzeige Berge von Zuschriften bekam. „Siehst du, Mamachen”, hatte er die ängstlich sorgende Mutter getröstet, „so viele Häuser sind bereit, unsern Kurt aufzunehmen!”

„Lass uns erst prüfen und dann sehen, wie viele bleiben.”

Und bald erwies
sich ein Drittel der Zuschriften als völlig wertlos; doch blieben immer noch genug, um vielleicht beim nächsten Besuch in der Stadt etwas Passendes zu finden. Herr von Buchwald hatte sich auf einige Tage in einem Hotel eingemietet, um die Suche mit Ruhe betreiben zu können; ihm lag das Wohl seines Jungen zu sehr am Herzen, als dass er nur oberflächlich und flüchtig geprüft hätte. So war er durch viele Straßen gewandert, treppauf, treppab gestiegen, doch ohne Erfolg. Er kehrte ermüdet und missmutig ins Hotel zurück. Bei dem einen war die Wohnung eng und ungesund gelegen, beim andern herrschte neben äußerer Eleganz unverkennbare Unordnung und Unsauberkeit. Hier unchristlicher, oberflächlicher Sinn, der sich beim Gespräch gar bald zeigte, dort wieder zu hohe Forderungen, die ans Unverschämte grenzten und deutlich erkennen ließen, wie alles nur aufs Verdienen abgestellt war. Hier fehlte wieder die männliche Autorität, die dem Jungen so durchaus notwendig war, kurz, Herr von Buchwald hatte sich nicht entschließen können, sein Kind einem der besuchten Häuser anzuvertrauen. „Beim Rektor des Gymnasiums bist du angemeldet, aber eine Pension finde ich nicht für dich, was nun?”, sagte Herr von Buchwald zu seinem Sohn, als er im unteren Saal des Hotels mit ihm gespeist hatte. Da hörte er die Stimme eines Herrn: „Nun behüt’ dich Gott, Konrad, bleibe brav und grüße mir deine Pflegeeltern!”

Helene Hübener (14 april 1843 – 5 juni 1918)

De Duitse schrijver en Afrikareiziger Gerhard Rohlfs werd geboren op 14 april 1831 in Vegesack bij Bremen. Hij doorkruiste als eerste Europeaan in 1865 de gehele Sahara, zijn reis vanaf de Middellandse Zee werd bovendien gevierd als de tweede Europese doorkruising van Afrika überhaupt. Voor hem was dat alleen David Livingstone gelukt. Beroemd werd de publiekslieveling van zijn tijd echter niet zozeer vanwege de wetenschappelijke arbeid over Afrika (daarvoor had hij ook nauwelijks voldoende opleiding genoten), maar vanwege zijn boeiende reisbeschrijvingen.

Uit: QUER DURCH AFRIKA

„Es war am 29. April, als ich mit meiner neuen Ausrüstung den ersten Tagemarsch antrat. Nach zwei kleinen Stunden erreicht man die östliche Grenze der die Stadt Tripolis umgebenden Mschia-Oase, die im Norden vom Meere, im Süden von einem Dünenkranz scharf begrenzt wird. Nur durch einen schmalen, sebchaartigen Landstrich von ihr getrennt liegt die Oase Tadjura, ein Dattelhain von etwa zwei Stunden Länge. Wie die Mschia hat auch Tadjura eine sesshafte Bevölkerung. Ungefähr in der Mitte erhebt sich eine von den Eingeborenen sehr heilig gehaltene Djemma oder Moschee, deren alte, offenbar von Christen herrührende Architektur Beachtung verdient. Barth, der das Innere gesehen, gibt die Zahl der mit korinthischen Capitälen versehenen Säulen auf 48 an. Wahrscheinlich war aber der Imam, welcher Barth hineingelassen hatte, inzwischen durch eine andere Persönlichkeit ersetzt worden, denn mir wurde der Eintritt nicht gestattet.

Beide Oasen sind äusserst fruchtbar und reich an den lieblichsten Naturschönheiten. Die hohen starken Palmen, von den frischen Seewinden gekräftigt, fast möchte ich sagen abgehärtet, vereinigen sich auf dem begrenzten Raume mit üppigen Orangenbäumen verschiedenster Art, mit Granaten-, Oliven-, Feigen-, Pfirsich-, Aprikosen- und andern Bäumen der glücklichen Mittelmeerzone zu einem wahren Blumen- und Fruchtgarten. Ein reizendes Eden hatte Colonel Warrington sich hier am Meeresstrande geschaffen, ein bescheidneres, doch anmuthig blühendes Gärtchen sein Sohn Frederic; aber die Perle aller Gärten, den berühmten Anlagen auf Madeira nicht nachstehend, besass der alte Botta. Botta liebte die Einsamkeit; selten bewohnte er das luxuriös eingerichtete Consulatsgebäude in der Stadt, fast nur wenn er als Repräsentant des Kaisers, der im Auslande gern für den Protector der gesammten katholischen Christenheit galt, bei den prunkvollen Feierlichkeiten in der alten Kathedrale zugegen sein musste.“

Gerhard Rohlfs (14 april 1831 – 2 juni 1896)

Samuel Beckett, Stephan Hermlin, Orhan Veli, Seamus Heaney

Deze posting is wat beknopter dan hij geweest zou zijn zonder de vervelende ervaring met de “vernieuwde editor” van gisteren. Maar eerlijk is eerlijk: men heeft de klachten (natuurlijk niet alleen van mij) blijkbaar ter harte genomen, dus complimenten aan het blog-team.

De Ierse (toneel)schrijver en dichter Samuel Barclay Beckett werd geboren in Foxrock, Dublin op 13 april 1906. Hij studeerde Frans, Italiaans en Engels aan het Trinity College in Dublin van 1923 tot 1927. Vlak daarna werd hij aangenomen als leraar in Parijs. Daar ontmoette hij James Joyce die een enorme invloed op hem had. Beckett schreef zijn eigen verhalen terwijl hij ook secretaris was van Joyce. In 1929 bracht hij zijn eerste werk uit, een kritisch essay dat Joyce’s werk verdedigde. Zijn eerste korte verhaal Assumption werd hetzelfde jaar uitgebracht. In 1930 won hij een kleine literatuurprijs met zijn gedicht Whoroscope dat voornamelijk over René Descartes gaat, een andere grote invloed op zijn schrijven. In 1930 ging hij terug naar Ierland en werkte aan het Trinity College, maar vertrok weer na 2 jaar. Hij reisde door Europa en bleef uiteindelijk permanent in Frankrijk wonen. Hij publiceerde daar een kritische studie van het werk van Marcel Proust. Zijn bekendste boeken zijn waarschijnlijk de drie die bekend staan als “de trilogy”: Molloy (1951), Malone Dies (1951 in het Frans, in 1958 vertaald in het Engels) en The Unnamable (1953, vertaald in 1960). Beckett is het meest beroemd geworden door het toneelstuk Waiting for Godot (uitgebracht in 1952 in het Frans (En attendant Godot), Engelse vertaling uitgebracht in 1955). Omdat zijn stukken na 1947 vrijwel allen in het Frans geschreven zijn wordt hij samen met Ionesco gezien als de beste Franse toneelschrijver van de twintigste eeuw. Hij vertaalde zijn stukken zelf in het Engels. Hij kreeg de Nobelprijs voor de Literatuur in 1969.

Zie ook mijn Blog van 13 april 2006.

Uit: Murphy

“The sun shone, having no alternative, on the nothing new. Murphy sat out of it, as though he were free, in a mew in West Brompton. Here for what might have been six months he had eaten, drunk, slept, and put his clothes on and off, in a medium-sized cage of north-western aspect commanding an unbroken view of medium-sized cages of south-eastern aspect. Soon he would have to make other arrangements, for the mew had been condemned. Soon he would have to buckle to and start eating, drinking, sleeping, and putting his clothes on and off, in quite alien surroundings.

He sat naked in his rocking-chair of undressed teak, guaranteed not to crack, warp, shirnk, corrode, or creak at night. It was his own, it never left him. The corner in which he sat was curtained off from the sun, the poor old sun in the virgin again for the billionth time. Seven scarves held him in position. Two fastened his shins to the rockers, one his thighs to the seat, two his breast and belly to the back, one his wrists to the strut behind. Only the most local movements were possible. Sweat poured off him, tightened the thongs. The breath was not perceptible. The eyes, cold and unwavering as a gull’s, stared up at an iridescence splashed over the cornice moulding, shrinking and fading. Somewhere a cuckoo-clock, having struck between twenty and thirty, became the echo of a street-cry, which now entering the mew gave Quid quo pro! Quid quo pro! directly.

These were the sights and sounds that he did not like. They detained him in the world to which they belonged, but not he, as he fondly hoped. He wondered dimly what was breaking up his sunlight, what wares were being cried. Dimly, very dimly.

He sat in his chair in this way because it gave him pleasure! First it gave his body pleasure, it appeased his body. Then it set him free in his mind. For it was not until his body was appeased that he coud come alive in his mind, as described in section six. And life in his mind gave him pleasure, such pleasure that pleasure was not the word.”

Samuel Beckett (13 april 1906 – 22 december 1989)

De Duitse dichter en schrijver Stephan Hermlin werd als zoon van joodse immigranten geboren op 13 april 1915 in Chemnitz. In 1931 trad hij toe tot het communistische jeugdverbond. Van 1933 tot 1936 volgde hij een opleiding tot drukker en was hij actief in het verzet (tegen de nazi’s). In 1936 emigreerde hij naar Palestina, Frankrijk en Zwitserland. Na terugkeer in Duitsland in 1945 werkte hij als redacteur bij de radio in Frankfurt am Main. Vanaf 1947 woonde hij in Oost-Berlijn en was hij lid van verschillende tijdschriftredacties, zoals Täglichen Rundschau“ „Ulenspiegel“, „Aufbau“, „Sinn und Form“. Als schrijver van bekende hymnes op Stalin werkte Hemlin in verschillende commissies van de Russische bezetter en na 1949 werd hij snel een van de invloedrijkste schrijvers van de DDR. Hermlin was bevriend met Erich Honecker en zag zich zelf als protagonist van socialistische cultuurpolitiek, maar hij engageerde zich ook als bemiddelaar tussen literatuur en politiek. In 1976 hoord ehij bij de initiatiefnemers van het protest tegen de uitburgering van Wolf Biermann. Tegen de officiële politiek van oost – west confrontatieorganiseerde Hermlin, in opdracht van Honecker, in december 1981 een ontmoeting van schrijvers uit de BRD en de DDR ter bevordering van de vrede, de „Berliner Begegnung“.

Die Zeit der Wunder

Die Zeit der Wunder ist vorbei. Hinter den Ecken
Versanken Bogenlampensonnen. Ungenau
Gehen die Uhren, die mit ihrem Schlag uns schrecken,
Und in der Dämmerung sind die Katzen wieder grau.
Die Abendstunde schlägt für Händler und für Helden.
WIE DIESER VERS STOCKT DAS HERZ, und es erstickt der Schrei.
Die Mauerzeichen und die Vogelflüge melden:
Die Jugend ging. Die Zeit der Wunder ist vorbei.

Es war die gute Zeit der Schwüre und der Küsse.
Verborgen warn die Waffen, offen lag der Tod.
Die Schwalben schrien in einem Abend voller Süße.
Man nährte sich von Hoffnung und vergaß das Brot.
Die halben Worte, die im Dunkel sich verfingen,
Waren so unverständlich wie Orakelspruch.
Hörst Du es noch: Wenn wir die Zeit der Kirschen singen …
Ich weiß noch heut der blauen Nebel bittren Ruch.

Ich weiß die tückische Leere noch der Rückzugsstraßen
Und nachtschwarz die Minuten vor dem Drahtverhau.
Der Treue Farben brachen durchs Gewölk der Phrasen.
Zweitausendmal begann das Alphabet mit V.
Und der Bedrohten Rüstung schimmerte von Tränen.
Ich weiß noch, wie im Strom das Boot der Liebe sank.
Ich hab im Ohre noch die Lockung der Sirenen,
Wenn mit dem letzten Wein den Rest der Furcht man trank.

Die Kinder kannten jäh den Sinn der alten Bücher.
Das Messer auf dem Tisch wurde an den Worten scharf.
Und Abende zog man sich ins Gesicht wie Tücher,
Wenn man das Stelldichein der Mörder suchte. Darf
… Man sich der bittren Racheschwüre noch entsinnen …
Ich hör im Nachtwind brausen noch den wilden Schwan.
Der Worte Wunden bluten heute nur nach innen.
Die Zeit der Wunder schwand. Die Jahre sind vertan.

Stephan Hermlin (13 april 1915 – 6 april 1997)

De Turkse dichter Orhan Veli (eig. Orhan Veli Kanık) werd geboren op 13 april 1914 in Izmir. Tijdens zijn gymnasiumtijd in Istanboel leerde hij Oktay Rifat en Melih Cevdet kennen met wie hij de dichtergroep Garip (Vreemdsoortig) oprichtte. In 1935 brak hij zijn studie filosofie af en ging hij bij de posterijen werken in Ankara. Van 1942 tot 1945 was hij in diesnt. Daarna werkte hij op het vertaalbureau van het ministerie van onderwijs. In 1947 nam hij ontslag omdat hij daar het klimaat antidemocratisch vond. Vanaf 1949 gaf hij het literaire tijdschrift Yaprak (Bladeren) uit, waarin hij zijn gedichten publiceerde. Hij stierf in 1950 als gevolg van een val in een bouwput. Zijn bekendste gedicht is wellicht İstanbulu dinliyorum“, een homage aan Istanboel. Veli leverde een belangrijke bijdrage aan de vernieuwing van de Turkse poëzie.

Ich leide an etwas anderem

Glaub nicht, daß ich wegen der Sonne leide,

Was ist schon dabei, wenn der Frühling kommt

Und die Mandelbäume blühn.

An seinem Ende steht doch kein Tod.

Und wenn schon, hätte ich denn Angst

Vorm Tod, der mit der Sonne kommt?

Ich, der ich jeden April noch jünger,

Jeden Frühling voch verliebter bin,

Hätte ich denn Angst?
Ach, mein Freund, ich leide an etwas anderem.

Ich höre Istanbul