Robert Ludlum, Ralph Waldo Emerson, Theodore Roethke, Claire Castillon, Egyd Gstättner

De Amerikaanse schrijver Robert Ludlum werd geboren in New York op 25 mei 1927. Hij groeide op in New Jersey. Na de dood van zijn vader stuurde zijn moeder hem naar een kostschool in Connecticut. Op de Cheshire Academy maakte hij kennis met theaterproducties. Vlak voor het afronden van zijn studie aan de Wesleyan University, Middletown, trouwde hij in 1951 met Mary Ryducha, een actrice. Robert en Mary kregen drie kinderen. Robert Ludlum begon zijn carrière als acteur en theaterproducer. Hij speelde in verschillende Broadway-producties en werkte als acteur en producer mee aan 200 televisieprogramma’s. Er zijn meer dan 210 miljoen van zijn boeken (spionagethrillers) gedrukt, en deze zijn vertaald in 32 verschillende talen

Uit: The Hades Factor

“Mario Dublin stumbled along the busy downtown street, a dollar bill clutched in his shaking hand. With the intense purpose of a man who knew exactly where he was going, the homeless derelict swayed as he walked and slapped at his head with the hand that was not clutching the dollar. He reeled inside a cut-rate drugstore with discount signs plastered across both front windows.

Trembling, he shoved the dollar across the counter to the clerk. “Advil. Aspirin kills my stomach. I need Advil.”

The clerk curled his lip at the unshaved man in the ragged remnants of an army uniform. Still, business was business. He reached back to a shelf of analgesics and held out the smallest box of Advil. “You’d better have three more dollars to go with that one.”

Dublin dropped the single bill onto the counter and reached for the box.”

Robert Ludlum (25 mei 1927 – 12 maart 2001)

De Amerikaanse schrijver, filosoof en essayist Ralph Waldo Emerson werd geboren in Boston, Massachusetts op 25 mei 1803. Hij was een van meest invloedrijke denkers van de Verenigde Staten. Na zelf net als zijn vader een unitaristist geworden te zijn, werd hij meer een transcendentalist. In september richtte hij samen met andere intellectuelen de Transcendental Club op. Het tijdschrift van dez club, The Dial, verscheen echter niet voor 1840. Emersons eerste essay, Nature, verscheen al in 1836. Veel van zijn essays kwamen voort uit de lezingen die hij gaf en waarmee hij zijn brood verdiende.

Uit: Nature

To go into solitude, a man needs to retire as much from his chamber as from society. I am not solitary whilst I read and write, though nobody is with me. But if a man would be alone, let him look at the stars. The rays that come from those heavenly worlds, will separate between him and what he touches. One might think the atmosphere was made transparent with this design, to give man, in the heavenly bodies, the perpetual presence of the sublime. Seen in the streets of cities, how great they are! If the stars should appear one night in a thousand years, how would men believe and adore; and preserve for many generations the remembrance of the city of God which had been shown! But every night come out these envoys of beauty, and light the universe with their admonishing smile.

The stars awaken a certain reverence, because though always present, they are inaccessible; but all natural objects make a kindred impression, when the mind is open to their influence. Nature never wears a mean appearance. Neither does the wisest man extort her secret, and lose his curiosity by finding out all her perfection. Nature never became a toy to a wise spirit. The flowers, the animals, the mountains, reflected the wisdom of his best hour, as much as they had delighted the simplicity of his childhood. When we speak of nature in this manner, we have a distinct but most poetical sense in the mind. We mean the integrity of impression made by manifold natural objects. It is this which distinguishes the stick of timber of the wood-cutter, from the tree of the poet.

Ralph Waldo Emerson (25 mei 1803 – 27 april 1882)

De Amerikaanse dichter Theodore Huebner Roethke werd geboren in Saginaw, Michigan op 25 mei 1908. Zie ook mijn blog van 25 mei 2006.

The Storm

Against the stone breakwater,

Only an ominous lapping,

While the wind whines overhead,

Coming down from the mountain,

Whistling between the arbors, the winding terraces;

A thin whine of wires, a rattling and flapping of leaves,

And the small street-lamp swinging and slamming against

the lamp pole.

Where have the people gone?

There is one light on the mountain.

Along the sea-wall, a steady sloshing of the swell,

The waves not yet high, but even,

Coming closer and closer upon each other;

A fine fume of rain driving in from the sea,

Riddling the sand, like a wide spray of buckshot,

The wind from the sea and the wind from the mountain contending,

Flicking the foam from the whitecaps straight upward into the darkness.

A time to go home!–

And a child’s dirty shift billows upward out of an alley,

A cat runs from the wind as we do,

Between the whitening trees, up Santa Lucia,

Where the heavy door unlocks,

And our breath comes more easy,–

Then a crack of thunder, and the black rain runs over us, over

The flat-roofed houses, coming down in gusts, beating

The walls, the slatted windows, driving

The last watcher indoors, moving the cardplayers closer

To their cards, their anisette.

We creep to our bed, and its straw mattress.

We wait; we listen.

The storm lulls off, then redoubles,

Bending the trees half-way down to the ground,

Shaking loose the last wizened oranges in the orchard,

Flattening the limber carnations.

A spider eases himself down from a swaying light-bulb,

Running over the coverlet, down under the iron bedstead.

The bulb goes on and off, weakly.

Water roars into the cistern.

We lie closer on the gritty pillow,

Breathing heavily, hoping–

For the great last leap of the wave over the breakwater,

The flat boom on the beach of the towering sea-swell,

The sudden shudder as the jutting sea-cliff collapses,

And the hurricane drives the dead straw into the living pine-tree.

Theodore Roethke (25 mei 1908 – 1 augustus 1963)
Portret door Mike Nease

De franse schrijfster Claire Castillon werd geboren op 25 mei 1975 in Neuilly-sur-Seine. Over haar leven is nog niet zoveel bekend. Volgens haar zelf houdt zij van de eenzaamheid. De onmogelijkheid een ander echt te bereiken en van geluk door intermenselijk contact zijn dan ook terugkerende thema’s in haar werk.

Uit: Pourquoi tu m’aimes pas? (2003)

« C’est à l’enterrement de Rodrigue, où la classe était chargée de la chorale que j’ai pu approcher Laurette. Elle pleurait et ça l’empêchait de chanter.
Je lui fis remarquer tout bas :
– Pleure pas, tu chantes faux.
Elle me décocha un regard insoutenable, plein de violence et d’incompréhension, et s’arrêta net de pleurer. Elle se remit à chanter juste. Elle était belle en noir, elle était sûrement plus belle toute nue, mais je l’aimais bien comme ça, veuve et perdue. Je lui pris la main. Elle se laissa faire. Je la tins pendant toute la cérémonie, puis à la mise en terre, puis lors du retour en bus, puis à la descente du bus, et, quand elle essaya de me lâcher dans la salle de classe, je la serrai plus fort. Je m’assis à côté d’elle, sa main gigotait dans la mienne, je sentais son pouls, c’était bon. J’étais droitier, elle aussi. Ça tombait mal. On allait devoir se séparer pour écrire la leçon. Je décidai de ne pas en tenir compte. Comme elle se tortillait sur la chaise, je lui murmurai d’arreter de gigoter, on allait se faire coller et elle serait bien avancée. Elle prit son stylo dans l’autre et ne se débrouilla pas si mal. »

Werk o.a. : Le grenier (2000), Je prends racine (2001), Vous parler d’elle (2004)

Claire Castillon (Neuilly-sur-Seine, 25 mei 1975)

De Oostenrijkse schrijver en essayist Egyd Gstättner werd geboren op 25 mei 1962 in Klagenfurt. Daar studeerde hij ook filosofie, psychologie, pedagogie en germanistiek. Tijdens zijn studie publiceerde hij al in bladen als manuskripte, protokolle en Literatur und Kritik. Sinds 1989 is hij zelfstandig schrijver van voornamelijk essays en satirisch proza. Zijn werk verschijnt in o.a. Süddeutsche Zeitung, Die Zeit, Die Presse, Falter en Die Furche

Uit: Herzmanovskys kleiner Bruder und andere Geschichten von Künstlern, Müßiggängern und Abenteurern

„Politisch bin ich – mit Altmeister Grünmandl gesprochen – vielleicht ein Trottel: Bei sämtlichen Volksbefragungen, Abstimmungen, Urnengängen, Wahlen meines Lebens bin ich auf kommunaler, regionaler, nationaler, internationaler Ebene ausnahmslos bei den Wahlverlierern und denen gewesen, die sich dem politischen Willen der Mehrheit beugen mußten. Urnengänge erzeugen bei mir automatisch Abbruchstimmung. Immerhin hält beugen fit und regt den Kreislauf an. Und zu den Favoriten, den Siegern und den Mächtigen zu halten wäre ordinär. Manchmal habe ich es mit meinem exotischen Kreuzchen auf Erdrutschniederlage und Debakel förmlich angelegt, das ist mein gutes Recht als Demokrat. Ganz besonders überfordert mich offen gesagt die europäische Europapolitik. Damals, 1994, habe ich, weil links und rechts alles so enorm auf historisches Verantwortungsbewußtsein gemacht haben und so viele ebenso gut wie seriöse Argumente sowohl für als auch gegen den Beitritt Österreichs zur Europäischen Union gebracht haben, sowohl ja als auch nein angekreuzt. Ich nehme an, mein Votum war bei aller Weisheit und Weitsicht ungültig, aber auf komplizierte Fragen gebe ich eben komplizierte Antworten. Das ist mein gutes Recht als Demokrat.“

Egyd Gstättner (Klagenfurt, 25 mei 1962)

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.