80 Jaar Yvonne Keuls, Ronald Giphart, Jón Kalman Stefánsson, Frank Martinus Arion, Hans Henny Jahnn

80 Jaar Yvonne Keuls

De Nederlandse schrijfster Yvonne Keuls werd geboren op 17 december 1931 in Batavia, toen nog een onderdeel van Nederlands-Indië. Yvonne Keuls viert vandaag haar 80^e verjaardag. Tijdens een feestelijke bijeenkomst ter ere van deze tachtigste verjaardag in het Letterkundig Museum werd bekend dat zij in 2012 de Haagse Cultuurprijs ontvangt. De Haagse Cultuurprijs is bedoeld als bekroning op een Haagse cultuurcarrière. Zie ook alle tags voor Yvonne Keuls op dit blog.

Uit: De moeder van David S.

“Het begon met wierook.
Josientje zei: ‘Mamma, Davids kamer stinkt zo. Het stinkt helemaal naar mijn kamer door. En zijn gordijnen zijn almaar dicht en dan brandt hij kaarsjes en als ik naar binnen wil dan zegt hij dat ik weg moet gaan.’
David weer. Er was iets met hem de laatste tijd. Hij isoleerde zich, zijn schoolvriendjes kwamen niet meer over de vloer, hij had alleen nog maar contact met Bernard, een jongen van 18 jaar, die wat verder in de straat woonde.
‘Zit Bernard nog op school?’ vroeg ik.
‘Wat geeft dat nou of die op school zit?’
‘Ik mag het toch wel vragen?’
‘Ach mens, je zeurt.’
Josientje duwde tegen mijn arm. ‘Mamma, gá nou,’ riep ze, ‘zeg nou dat ik dat gestink niet wil.’
Ik opende zacht zijn deur. David merkte het niet, hij zat op zijn matras – het bed was naar de kelder verhuisd – voorover gebogen naar de kaarsjes te staren.
Nergens een schoolboek te zien, muziek van Frank Zappa. Weer dat gevoel van: er is iets mis, maar wát?’
‘David,’ zei ik, ‘David’.
Hij keek langzaam en wazig op maar zei niets. ‘David, kom je in de kamer, iets drinken?’

Yvonne Keuls (Batavia, 17 december 1931)

Lees verder →

Ford Madox Ford, Jules de Goncourt, Penelope Fitzgerald, Alphonse Boudard

De Engelse dichter, schrijver en publicist Ford Madox Ford werd geboren op 17 december 1873 in Merton, Surrey. Zie ook alle tags voor Ford Madox Ford op dit blog.

Uit: The Inheritors (Samen met Joseph Conrad)

“Ideas,” she said. ” Oh, as for ideas –”
“Well?” I hazarded, “as for ideas?”
We went through the old gateway and I cast a glance over my shoulder. The noon sun was shining over the masonry, over the little saints’ effigies, over the little fretted canopies, the grime and the white streaks of bird-dropping.
“There,” I said, pointing toward it, “doesn’t that suggest something to you?”
She made a motion with her head-half negative, half contemptuous.
“But,” I stuttered, ” the associations — the ideas — the historical ideas “
She said nothing.
“You Americans,” I began, but her smile stopped me. It was as if she were amused at the utterances of an old lady shocked by the habits of the daughters of the day. It was the smile of a person who is confident of superseding one fatally.
In conversations of any length one of the parties assumes the superiority — superiority of rank, intellectual or social. In this conversation she, if she did not attain to tacitly acknowledged temperamental superiority, seemed at least to claim it, to have no doubt as to its ultimate according. I was unused to this. I was a talker, proud of my conversational powers.
I had looked at her before; now I cast a side-V ways, critical glance at her. I came out of my moodiness to wonder what type this was. She had good hair, good eyes, and some charm. Yes. And something besides — a something — a something that was not an attribute of her beauty. The modelling of her face was so perfect and so delicate as to produce an effect of transparency, yet there was no suggestion of frailness; her glance had an extraordinary strength of life. Her hair was fair and gleaming, her cheeks coloured as if a warm light had fallen on them from somewhere. She was familiar till it occurred to you that she was strange.
“Which way are you going?” she asked.
“I am going to walk to Dover,” I answered.
“And I may come with you?”
I looked at her — intent on divining her in that one glance. It was of course impossible. ” There will be time for analysis,” I thought.
“The roads are free to all,” I said. “You are not an American?”
She shook her head. No. She was not an Australian either, she came from none of the British colonies.“

**Ford Madox Ford (17 december 1873 – 26 juni 1939)**
V.l.n.r. James Joyce, Ezra Pound, Ford Madox Ford en John Quinn

Lees verder →

Albert Drach, John Kennedy Toole, John Whittier, Thomas Haliburton, Władysław Broniewski, Érico Veríssimo

De Oostenrijkse schrijver Albert Drach werd op 17 december 1902 in Mödling geboren. Zie ook alle tags voor Albert Drach op dit blog.

Uit: Das Goggelbuch

„Bei Ermittlung seines Ahnennachweises, den Klaus Xaver Johann Guckelhupf, öffentlicher Notar, emsig und ehrlich zusammenzustellen im Begriffe stand und der ihn zunächst auf eine lange Reihe gleich und ähnlich benamster, zumeist dem Notarsstande angehöriger Blutsvorgänger führte, mit Ausnahme eines aus der Art gefallenen, der neben den noch bestehenden Erdteilen Eurasien, Afrika, Australien, Polynesien, Amerika und Antarktis auch noch das versunkene Eiland Atlantis anführte, das sich bisweilen neben die noch nicht untergegangenen als siebentes in unser Bewußtsein einschiebt, kam schließlich der Nachforscher auf den letzterweislichen Urzeuger zurück, der nicht einmal ein phantastischer Geograph oder Erdkundler gewesen, sondern kurzweg ein deutscher Diener mit dem einfachen Namen Xaver Johann Gottgetreu Goggel, der außerdem über sein Dasein in früher Neuzeit einen Bericht hinterlassen hatte, dessen Ursprünglichkeit auch noch durch die Bearbeitung dreier Notare und eines Erdkundlers seine nackte Haut zeigte, wie auch noch immer, wenn auch in Folianten gepreßt, die reine Einheit der Seele eines deutschen Dieners mit seinem Gotte, über den er trotz seinem Stande und seiner Zeit nicht allzulange nach Erfindung des Schießpulvers gehörig nachgedacht hat, sich urtümlich bekundet.
Mithin das Goggelbuch, welches gleich mit der Feststellung beginnt, daß ein deutscher Mann sich niemals in den Spiegel sehe, es sei denn zum Trotz. Hier kann es sich freilich nur um eine allegorische Meinungsäußerung handeln, zumal es in deutschen Landen durchaus üblich und vermutlich immer üblich gewesen ist, sich zwecks Bindens der Krawatte, solange es eine solche gibt, zwecks Rasierens und Haarbürstens eines Spiegels zu bedienen, ohne daß damit eine Herausforderung des Rückstrahlungsgerätes beabsichtigt wäre. Im übrigen beginnt Goggel selbst seinen Bericht mit einer eingehenden Besichtigung seiner Person mit Hilfe einer solchen Fläche“.

**Albert Drach(17 december 1902 – 27 maart 1995)**

Lees verder →

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.