De Grote Poëzieprijs gaat naar de Nederlandse dichteres en beeldend kunstenaar Marwin Vos voor haar bundel “Wilde dood”. Uit 110 dichtbundels die in 2022 verschenen zijn, heeft de jury van De Grote Poëzieprijs een winnaar gekozen: “wilde dood”, een bundel gedichten over rouw van de Nederlandse dichteres en beeldend kunstenares Marwin Vos. De Grote Poëzieprijs bekroont de beste Nederlandstalige bundel van het jaar met € 25.000,- en is de opvolger van de VSB Poëzieprijs als dé prijs voor Nederlandstalige poëzie. De VSB Poëzieprijs werd sinds 1993 jaarlijks uitgereikt. Marwin Vos werd geboren in 1962. Haar bundel oorlogspaarden tot in de buitenwijken (2015) werd genomineerd voor de J.C. Bloemprijs en de indrukwekkende bundel het leven van sterren (2019) voor De Grote Poëzieprijs 2020,
Uit: wilde dood
sterven. sterven. sterven in velden in huizen in koelwagens in buiken van voertuigen. sterven in vliegtuigen in cellen op straat. alles loopt door elkaar. vier in een cel, achtenvijftig in een koelwagen. aan de overkant Dover. in ballonnen trillingen opvangen van wat gezegd wordt. tijdens de overtocht knapt de ballon. het schip was zo licht je zag een twee kringels en dan niets meer. sommigen kapseisden of liepen op rotsen of werden onderschept op radar. hoe licht ook van de kust zichtbaar. de kustmensen knikten en zeiden los liever op
1
stretchers in de straten sirenes en stretchers
dode wolven op Tavistock square
lispelen prozaïsch don’t go out for your lunches
de oudste lijnen liggen boven in Russel street reis je met de lift om bij de sporen te komen
stretchers door de straten sirenes en stretchers
en daarna:
stilte
de straten zijn leeg
2
tunnels en de rivier rijen voor de bootdienst
’s avonds kunnen we met de boot terug
mijd de straat waar de schrik toeslaat of neem haar in strijdlustig
processies, parades en maskeraden
Shortlist van de Grote Poëzieprijs 2023 (geen portret beschikbaar)
Moet je horen, mamma, luister je? Ik lees hier over een aanbod waarbij zeer oude moeders met meestal zeer oude zonen die om niet tastbare redenen niet meer bij ze willen slapen een zwaan ter beschikking wordt gesteld door de thuiszorg. Het gaat om Hollandse zwanen. Ze zwemmen overdag rond, maar ’s avonds worden ze opgeborgen in prachtige vitrines. Ze worden thuisbezorgd en in je bed gelegd. Ze slaan hun linker vleugel om je heen: dat is tegen angst voor duizeligheid en ze leggen hun snavel op het andere kussen: dat is tegen eenzaamheid.
’s Ochtends worden ze weer opgehaald. Nou, doe het maar, mamma. Je bent er immers voor verzekerd.
Frank Koenegracht (Rotterdam, 23 juli 1945) De Oude Haven in Rotterdam
weiden van gekoeld glazuur zwemmen met schaduwvleugels aan bomen voorbij
er is geen wind geen nukkigheid die speels jouw zinnen scherpt
voorjaarsbloemen worden blank geboren langs trage muren die de nacht niet zien
Ik voel mij als een waterplant die stilten aan elkander knoopt…
Lichtwoud
Ik hou niet van liefde in doofpotten bedreven de haan naait de nacht met bloemen bitterheid
Narren hebben vergezichten huppelbenen van papier handen die uw huid volspelden ogen die de weemoed wijder zien
hoor jij nachtegalen eten de schimmen van hun eigen stem zich dronken zuigen aan gestolen spelen of slapen gaan in de huivering van hun web
lichtvoetigheid van duizendpoten vlugheid die de wijsheid wiegt kankerbuilen als kokosnoten rijpheid
Ik hou van liefde die zonnedraden likt in wouden van licht.
Comtesse de Paris
Het went niet dat opgeschoten kale verwrongen en gespleten schamel in de oksels perelaars gestript van blad en schors. Hun takken als stiksels op een stalen lucht. Tentakels van wind in dwarsligging.
Herhaaldelijk feestte de boomgaard een fruitorgie in kleur en smaak wulps comtesse de Paris doyenné du Comice en durondeau moegerijpt in hun zomerse vitrine en dan naargeestig de val naar beneden en merels die zich bezopen nog vóór de pluk.
Het dwangbuis van de winter wacht op ontknoping amechtig het laatste ritueel: de aftocht van rijp en ijzel smeltensklaar over gladde plaveisels
er is een voelbaar verglijden naar elk seizoen zoals letters verschuiven op papier.
De Nederlandse schrijfster en scenariste Anjet Daanje (pseudoniem van Anjet den Boer) heeft de Libris Literatuur Prijs 2023 ontvangen voor haar roman “Het lied van ooievaar en dromedaris”. Hoogleraar en historicus Beatrice de Graaf, voorzitter van de jury, maakte de winnaar gisteravond bekend in cultuurhuis Felix Meritis in Amsterdam. Anjet Daanje werd geboren in Wijster in 1965. Zie ook alle tags voor Anjet Daanje op dit blog.
Uit: Het lied van ooievaar en dromedaris
“Maar Susans moeder legde haar uit dat ze Susey uit liefde en eerbied zo goed mogelijk op het eeuwige leven voorbereidden. De gebeden die ze uitspraken, het wassen, het schone nachthemd, het borstelen van haar gekortwiekte haar, de gevouwen handen, alles moest volmaakt zijn voor wie haar nog één keer wilde zien, en ook voor Susey zelf, vooral voor Susey zelf, die haar Schepper dadelijk waardig tegemoet zou treden om als een klein engeltje tot de hemel te worden toegelaten. Het is als een trouwerij, zo zei Susans moeder, daarvoor was je ook je oren en tussen je benen, trek je je beste kleren aan, spreek je plechtige woorden uit, en dan begin je aan een nieuw leven. Dat was Susan nooit vergeten, een trouwerij, zo probeerde ze het te zien, terwijl anderen de Dood zagen. Duisternis viel over Susans leven na Susey’s heengaan, ze ontwaakte in de schaduw van de Dood en ging erin ter ruste, iedere dag van voren af aan, als een niet aflatende mars van bed naar bed. Niet eerder in haar leven had ze stilgestaan bij het symbolische zwart van de rouw, bij de wijsheid van de Bijbelse woorden van pastoor Drayden, bij de troost die er uitging van een familiegraf, als een zorgvuldig opgemaakt bed waarin ze ooit zou mogen kruipen om Susey in slaap te wiegen. Tot steun was haar vooral het idee dat al die rituelen door de eeuwen heen zo waren gegroeid doordat miljoenen anderen haar waren voorgegaan in verdriet en hadden ondervonden dat dit de handelingen waren die verlichting schonken. Susey’s graf was er om te bezoeken, de lok van Susey’s blonde haar was er om aan te raken en te herinneren aan de tijd toen haar haar nog niet vanwege de koorts was afgeknipt, en de preek, psalmen en gebeden waren er om te beluisteren, te zingen, te fluisteren. Als een bezwering naderden de zorgvuldig gekozen woorden de rand van het duister, waar de lichtkring van het leven de doden raakte, hun tenen kietelde, hun kruin streelde, meer niet, zodat ze wisten dat er aan hen werd gedacht, maar ze niet ontwaakten. En daarom op zondag, op zondag alleen, ging Susan met het vredige gevoel naar bed dat ze boven bij Susey was geweest om haar een nachtzoen te geven en haar warm in te stoppen, en dat ze zou slapen, zijzelf zowel als Susey.Het liefst zou Susan de vleselijke verschijning van de Dood vergeten, maar juist het beeld van Susey’s opgebaarde lichaam bleef haar levendigste herinnering aan haar. Haar onnatuurlijk bleke gezichtje, haar trekken, verstard in een uitdrukking die het midden hield tussen berusting en verbazing, haar handjes volwassen vroom gevouwen op haar borst, en koud, iedere keer dat Susan zich er niet van had kunnen weerhouden om haar vingertjes te grijpen, haar wang te kussen, was ze teruggeschrokken van het stugge, kille dat ze beroerde, als gesteven lakens in de winter.”
De Nederlandse priester, theoloog en dichter Huub Oosterhuis is zondag op 89-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn familie maandag bekendgemaakt. Huub Oosterhuis werd geboren in Amsterdam op 1 november 1933. Zie ook alle tags voor Huub Oosterhuis op dit blog.
Gabriël Smit
Gabriël belde mij. Ik lag, de dood ontkomen, in Purmerend. Hij schreeuwde: Wat hoor ik? Heb je pijn? Ach jongen, ik ben bij je, dat weet je toch. ——————– Ik wist het. Zo uit de diepte riep hij.
Zo godverlaten bij me was hij. En is gebleven.
Moederkerk
Ben ik de boom niet zolang er vogels zijn? ben ik de moeder niet opdat er kinderen zijn – kinderen en vogels, zij zwierven weg over zee allen zijn heengegaan en niemand nam mij mee.
Vogels bevolkten mij bouwden hun nest in mij kinderen beminden mij sneden hun hart in mij – als zij dan zwerven gaan en niemand neemt mij mee ruk ik mijn wortels uit plant ik mij in de zee.
Gelofte
Hoe diep gaat de pijn van het moedernaakt maar onaangeraakt man moeten zijn.
in het niemandsland van mijn zoete vlees bekneld en verdeeld tussen hoop en vrees
De Duitse dichter en schrijver Bertolt Brecht werd op 10 februari 1898 in de Zuid-Duitse stad Augsburg geboren. Zie ook alle tags voor Bertolt Brecht op dit blog. Dat is vandaag precies 125 jaar geleden.
Lied der Galgenvögel
Dass euer schlechtes Brot uns nicht tut drunken Spüln wir’s hinab mit eurem schlechten Wein- Dass wir uns ja nicht schon zu früh verschlucken. Auch werden einst wir schrecklich durstig sein.
Wir lassen euch für eure schlechten Weine Neidlos und edel euer Abendmahl… Wir haben Sünden. – Sorgen han wir keine. Ihr aber habt dafür eure Moral.
Wir stopfen uns den Wanst mit guten Sachen Das kost’ euch Zähren viel und vielen Schweiß. Wir haben oft das Maul zu voll zum Lachen Ihr habt es oft zu voll vom Kyrieleis.
Und hängen wir einst zwischen Himmel und Boden Wie Obst und Glocken, Storch und Jesus Christ Dann, bitte, faltet die geleerten Pfoten Zu einem Vater Eurer, der nicht ist.
Wir haun’ zusammen wonnig eure Frauen Und ihr bezahlt uns heimlich eure Schmach… Sie werden mit Wonne zusammengehauen Und laufen uns noch in die Kerker nach.
Den jungen Weibern mit den hohen Busen Sind wir viel leichter als der Herr Gemahl Sie liebt den Kerl, der ihr vom Bett weg Blusen Die ihr Gemahl bezahlt, beim Abschied stahl.
Sie heben ihre Augen bis zum Himmel Und ihre Röcke bis zum Hinterteil. Und ist er frech, so macht der Dümmste Lümmel Bloß mit dem Adamsapfel sie schon geil.
Dein Rahm der Milch schmeckt schließlich nicht ganz übel Besonders wenn du selbst ihn für uns kaufst Wir tauchen dir das Schöpflein in den Kübel Dass du in der entrahmten Milch versaufst…
Konnt in den Himmel uns der Sprung nicht glücken War eure Welt uns schließlich einerlei. Kannst du herauf schauen, Bruder mit dem krummen Rücken? Wir sind frei, Bruder, wir sind frei!
Bertolt Brecht monument voor het Berliner Ensemble (Theater am Schiffbauerdamm)
Terzinen over de liefde
Kijk ginds die kraanvogels in grote bogen! De wolken die hun mee werden gegeven Trokken al mee met hen van toen ze vlogen Van het ene leven naar een ander leven. Op eendere hoogte en met eender ijlen Leek het of beiden maar bijkomstig bleven. Laat van die twee geen langer hier verwijlen, Laat kraanvogels en wolken zo verdelen De mooie hemel waar zij kort in vliegen. En laat geen een iets anders zien dan het wiegen Van de ander in de wind die beide voelen Die nu al vliegend bij elkander liggen. Dat zo de wind hen naar het niets ontvoere, Als zij maar niet vergaan en bij elkander blijven, Zolang kan geen van beide iets beroeren, Zolang kan men hen overal verdrijven Waar regens dreigen of waar schoten knallen. Zo, onder zon en maan, welhaast verwante schijven, Vliegen zij weg, elkaar zo welgevallig. Waarheen dan? Nergens heen. Van wie vandaan? Van allen. Jullie vragen hoelang die twee al bij elkaar zijn? Sinds kort. Wanneer zij uit elkaar gaan? Gauw. Zo komt geliefden liefde voor als trouw.
Vertaald door Koen Stassijns & Geert van Istendael
Liefdesgewoonten
Het is niet zo dat het genot zomaar beklijft. Vaak dient geconsumeerde kus zich nogmaals aan. Het nog een keer te doen, al hebben we ’t net gedaan Dat is wat ons zo naar elkander drijft.
Die kleine beving van je kont, zo lang Verwacht al! O, jouw sluwe vlees! Hoe aangenaam, wanneer je hees Opnieuw te kennen geeft je geile drang!
Hoe jij je knieën buigt! Hoe jij mij weet te geven! Jouw beven dan, waardoor mijn vlees herkent Dat je in al je lust nog niet bevredigd bent! Dat lome draaien! het achteloze naar mij tasten Terwijl je al glimlacht! Ach, steeds als je het doet: Was ’t niet al vaak gedaan, was ’t niet zo goed!
Vertaald door Gerda Meijerink
Bertolt Brecht (10 februari 1898 – 14 augustus 1956) Portret door Shubnum Gill, z.j.
De Britse schrijver Fay Weldon is op 4 januari op 91-jarige leeftijd overleden. Fay Weldon werd geboren op 22 september 1931 in Alvechurch, Engeland. Zie ook alle tags voor Fay Weldon op dit blog.
Uit: The Life and Loves of a She Devil
“TWO Now. Outside the world turns: tides surge up the cliffs at the foot of Mary Fisher’s tower, and fall again. In Australia the great gum trees weep their bark away; in Calcutta a myriad flickers of human energy ignite and flare and die; in California the surfers weld their souls with foam and flutter off into eternity; in the great cities of the world groups of dissidents form their gaunt nexi of discontent and send the roots of change through the black soil of our earthly existence. And I am fixed here and now, trapped in my body, pinned to one particular spot, hating Mary Fisher. It is all I can do. Hate obsesses and transforms me: it is my singular attribution. I have only recently discovered it. Better to hate than to grieve. I sing in praise of hate, and all its attendant energy. I sing a hymn to the death of love. If you travel inland from Mary Fisher’s tower, down its sweep of gravelled drive (the gardener is paid $110 a week, which is low in any currency), through the windswept avenue of sadly blighted poplars (perhaps this is his revenge), then off her property and on to the main road and through the rolling western hills, and down to the great wheat plain, and on and on for a hundred kilometres or so, you come to the suburbs and the house where I live: to the little green garden where my and Bobbo’s children play. There are a thousand more or less similar houses, to the east, north, west and south: we are in the middle, exactly in the middle, of a place called Eden Grove. A suburb. Neither town nor country: intermediate. Green, leafy, prosperous and, some say, beautiful. I grant you it is a better place to live than a street in downtown Bombay. I know how central I am in this centreless place because I spend a lot of time with maps. I need to know the geographical detail of misfortune. The distance between my house and Mary Fisher’s tower is one hundred and eight kilometres, or sixty-seven miles. The distance between my house and the station is one and a quarter kilometres, and from my house to the shops is 660 metres. Unlike the majority of my neighbours I do not drive a car. I am less well co-ordinated than they. I have failed four driving tests. I might as well walk, I say, since there is so little else to do, once you have swept the corners and polished the surfaces, in this place, which was planned as paradise. How wonderful, I say, and they believe me, to stroll through heaven. Bobbo and I live at No. 19 Nightbird Drive. It is a select street in the best part of Eden Grove. The house is very new: we are its first occupants. It is clean of resonance. Bobbo and I have two bathrooms, and picture windows, and we wait for the trees to grow: presently, you see, we will even have privacy. Eden Grove is a friendly place. My neighbours and I give dinner parties for one another. We discuss things, rather than ideas; we exchange information, not theories; we keep ourselves steady by thinking about the particular. The general is frightening.”
In der Wissenschaft der Unterlassung hat er es weit gebracht. Blutrünstig die Verbrechen, die er nicht beging, endlos die Heerschar der Fehler, die er vermieden hat. Passende bemerkungen, ungeschwängerte Mädchen säumen seinen Weg. Seine Geruchlosigkeit ist atemberaubend, sein Leumund macht jede chemische Reinigung brotlos, er ist weiß, er niest nicht, er segnet uns, ist gesegnet. andere Lebenszeichen von seiner Seite sind nicht zu befürchten. Warzenlos verschwindet er in seinem eigenen Foto.
Die Scheisse
Immerzu höre ich von ihr reden als wäre sie an allem schuld. Seht nur, wie sanft und bescheiden sie unter uns Platz nimmt! Warum besudeln wir denn ihren guten Namen und leihen ihn dem Präsidenten der USA, den Bullen, dem Krieg und dem Kapitalismus? Wie vergänglich sie ist, und das, was wir nach ihr nennen, wie dauerhaft! Sie, die Nachgiebige führen wir auf der Zunge und meinen die Ausbeuter. Sie, die wir ausgedrückt haben, soll nun auch noch ausdrücken unsere Wut? Hat sie uns nicht erleichtert? Von weicher Beschaffenheit und eigentümlich gewaltlos ist sie von allen Werken des Menschen vermutlich das friedlichste. Was hat sie uns nur getan?
De instrumenten
Oogschaartje, mergepen, amniohaak – je hoort het niet graag. Zelfs de chirurgen passen ervoor op om ons de steekbeitel te laten zien, dat zou te hard zijn, de curettagelepel, dat zou niet beleefd zijn, de hersenspatel en de leverhaak. Alleen als het pijn doet in de spoedeisende hulp vertrouwen we ons met gesloten ogen toe aan de penisklem, aan de bloedschepper. Dan ja! Gezegend, zeggen ze, nu ineens, zijn jullie, vulvaspreider en botrasp, onze enige hoop vlak voor de ziekenzalving.
Vertaald door Frans Roumen
Hans Magnus Enzensberger(11 november 1929 – 24 november 2022)
Friedenspreis des Deutschen Buchhandels voor Serhiy Zhadan
De Friedenspreis des Deutschen Buchhandels 2022 is toegekend aan se Oekraïense dichter, romanschrijver, essayist en vertaler Serhiy Viktorovych Zhadan. Serhiy Zhadan werd geboren op 23 augustus 1974 in in Starobilsk, in het gebied Loehansk. De prijsuitreiking vindt plaats op zondag 23 oktober 2022 in de Paulskirche in Frankfurt. De jury eert Zhadan voor zijn uitstekende artistieke werk en voor zijn humanitaire houding, waarmee hij zich tot de mensen in oorlog wendt en hen helpt met gevaar voor eigen leven: “In zijn romans, essays, gedichten en songteksten neemt Serhiy Zhadan ons mee in een wereld die grote omwentelingen heeft ondergaan en tegelijkertijd leeft van traditie. Zijn teksten vertellen hoe oorlog en vernietiging deze wereld binnenkomen en mensen door elkaar schudden. Daarbij vindt de schrijver zijn eigen taal, die ons op een krachtige en gedifferentieerde manier laat zien wat velen lange tijd niet wilden zien.” Zie ook alle tags voor Serhiy Zhadan op dit blog.
Uit: The Orphanage (Vertaald doorReilly Costigan-Humes en Isaac Stackhouse Wheeler)
“The place is packed with soldiers. They’re standing behind some cinder blocks, underneath some frayed national flags, wordlessly looking toward the city. Just how many times has he driven through this area over the past six months, since the government returned after brief, intense fighting? When he was heading into the city or coming back home to the Station, he had to wait for them to check his papers—wait for trouble, that is. But they always let Pasha through, without saying a word—he was a local, with the papers to prove it. The government didn’t have a bone to pick with him. Pasha had gotten used to the soldiers’ apathetic eyes, smooth, mechanical movements, and black fingernails, and to the fact that you had to hand over your papers and wait for your own country to verify your standing as a law-abiding citizen. The soldiers would give Pasha his papers back, and he’d stuff them in his pocket, trying not to make eye contact with anyone. Rain had washed the color out of the national flags. It dissolved in the gray autumn air like snow in warm water. Pasha looks out the window and sees a jeep wrapped in dark metal armor streaking past them. Three men with assault rifles hop out of the jeep and run toward the pack of people clumped together up ahead, paying no mind to the express hearse. The soldiers are standing there, yelling back and forth, grabbing binoculars out of each other’s hands, scanning the highway, straining their eyes, red from smoke and sleepless nights, framed by deep wrinkles. But the highway is empty, so empty it’s unsettling. There’s generally always somebody driving through, even though the city’s been completely surrounded for a long period of time and the ring is tightening, someone or other is always making a run for the city or coming back along the only road. Mostly soldiers transporting ammunition or volunteers taking all sorts of useless crap like winter clothes or cold medicine from here, the north, where there isn’t any fighting, to the besieged city. Who needs cold medicine in a city getting pounded by heavy artillery, a city that’s going to fall any day now? But that wasn’t stopping anyone; every once in a while, a whole convoy would leave the mainland and make a run for the besieged area. Sometimes they’d come under fire, which was to be expected. It was obvious that the city would fall, the government troops would be forced to retreat and take the flags of Pasha’s country with them, and the front line would shift to the north, toward the station, and death would come a few miles closer. But did anyone actually care? Even civilians mustered up the courage to make a run for the city over the crumbling asphalt of the highway. The soldiers tried to talk them out of it, but nobody around here really trusted the soldiers. You just couldn’t tell people anything, they all thought they knew best. You’d see some old-timer hiking all the way into town in the middle of a mortar attack to file some paperwork for his pension. Well, if it comes down to death or bureaucracy, sometimes death is the right call. Sometimes the soldiers would get irritated enough to block off the crossings, but long lines would form at the checkpoints as soon as the shelling abated. Then they’d have to let people through.”
De Sri Lankaanse schrijver Shehan Karunatilaka krijgt de Booker Prize 2022 voor zijn roman “The Seven Moons of Maali Almeida”. Shehan Karunatilaka werd geboren in 1975 inGalle in Zuid-Sri Lanka. Zie ook alle tags voor Shehan Karunatilaka op dit blog.
Uit:The Seven Moons of Maali Almeida
“The memories come to you with pain. The pain has many shades. Sometimes, it arrives with sweat and itches and rashes. At other times, it comes with nausea and headaches. Perhaps like amputees feeling absent limbs, you still hold the illusion of your decaying corpse. One minute you are retching, the next you are reeling, the next you are remembering. You met Jaki five years ago in the Casino at Hotel Leo. She was twenty, just out of school, and losing pathetically at baccarat. You were back from a torrid tour of the Wanni, unhinged by the slaughter, breaking bread with shady people, seeing the bad wherever you looked, and wearing your notorious red bandanna. You had sold the photos to Jonny at the Associated Press and cashed a welcome six-figure cheque. Even in Lankan rupees, six figures are better than five. You had outplayed the house at blackjack, whacked the crab at the buffet and washed it down with some free gin. A regular day at the office. ‘Don’t bet on ties, sister,’ you said to the strange girl with frizzy hair and black make-up. She looked at you and rolled her eyes, which you found strange. Women usually like the look of you, not knowing that you prefer cock to cooch. A trimmed beard, an ironed shirt and a bit of deodorant will elevate you above a herd of sweaty Lankan hetero males. ‘I just won twenty thousand rupees,’ she said. You noticed she was alone and that no one was hitting on her, both unusual for women in casinos in Colombo. ‘And the chances of you winning that again are nine per cent. And this house only pays out seven-to-one, minus commission. Which means, follow that strategy a hundred times and you will lose, even when you win.’ ‘A man who knows everything. What a surprise.’ The croupier stared you down. You shrugged and placed her chips on the banker. She half smiled and half frowned, but let you commandeer her bet. ‘You better pay if I lose that.’ ‘If you can’t think in numbers, this place will eat you up, sweetheart. The universe is all mathematics and probabilities.’ ‘I come to get mellow. Not to do sums,’ she said. When the bet came in, she let you place another, and then another.”
Nobelprijs voor de Literatuur 2022 voor Annie Ernaux
De Nobelprijs voor de Literatuur van 2022 is toegekend aan de Franse schrijfster Annie Ernaux. In een toelichting noemt de Zweedse Academie Ernaux’ ‘moed en klinische scherpte, waarmee zij de wortels, vervreemding en collectieve binding van de persoonlijke herinnering blootlegt’ als reden voor de toekenning. Annie Ernaux werd geboren in Lillebonne op 1 september 1940. Annie Ernaux bracht haar kindertijd door in Yvetot, Normandië. Zie ook alle tags voor Annie Ernaux op dit blog.
Uit:Les Années
« Toutes les images disparaîtront. la femme accroupie qui urinait en plein jour derrière un baraquement servant de café, en bordure des ruines, à Yvetot, après la guerre, se renculottait debout, jupe relevée, et s’en retournait au café la figure pleine de larmes d’Alida VaIIi dansant avec Georges Wilson dans le film Une aussi longue absence l’homme croisé sur un trottoir de Padoue, l’été 90, avec des mains attachées aux épaules, évoquant aussitôt le souvenir de la thalidomide prescrite aux femmes enceintes contre les nausées trente ans plus tôt et du même coup l’histoire drôle qui se racontait ensuite : une future mère tricote de la layette en avalant régulièrement de la thalidomide, un rang, un cachet. Une amie horrifiée lui dit, tu ne sais donc pas que ton bébé risque de naître sans bras, et elle répond, oui je sais bien mais je ne sais pas tricoter les manches Claude Piéplu en tête d’un régiment de légionnaires, le drapeau dans une main, de l’autre tirant une chèvre, dans un film des Charlots cette dame majestueuse, atteinte d’Alzheimer, vêtue d’une blouse à fleurs comme les autres pensionnaires de la maison de retraite, mais elle, avec un châle bleu sur les épaules, arpentant sans arrêt les couloirs, hautainement, comme la duchesse de Guermantes au bois de Boulogne et qui faisait penser à Céleste Albaret telle qu’elle était apparue un soir dans une émission de Bernard Pivot sur une scène de théâtre en plein air, la femme enfermée dans une boîte que des hommes avaient transpercée de part en part avec des lances d’argent – ressortie vivante parce qu’il s’agissait d’un tour de prestidigitation appelé Le Martyre d’une femme les momies en dentelles déguenillées pendouillant aux murs du couvent dei Cappuccini de Palerme le visage de Simone Signoret sur l’affiche de Thérèse Raquin la chaussure tournant sur un socle dans un magasin André rue du Gros-Horloge à Rouen, et autour la même phrase défilant continuellement : « avec Babybotte Bébé trotte et pousse bien » l’inconnu de la gare Termini à Rome, qui avait baissé à demi le store de son compartiment de première et, invisible jusqu’à la taille, de profil, manipulait son sexe à destination des jeunes voyageuses du train sur le quai d’en face, accoudées à la barre le type dans une publicité au cinéma pour Paic Vaisselle, qui cassait allègrement les assiettes sales au lieu de les laver. Une voix off disait sévèrement « ce n’est pas la solution ! » et le type regardait avec désespoir les spectateurs, « mais quelle est la solution ? »
Uit: De jaren (Vertaald door Rokus Hofstede)
“Alle beelden zullen verdwijnen. de op haar hurken zittende vrouw die, na de oorlog, in Yvetot op klaarlichte dag urineerde achter een als café dienstdoen-de barak, aan de rand van de kapotgeschoten huizen, daarna overeind kwam, met opgeschorte rok haar broekje omhoog-trok en weer het café binnen ging het betraande gezicht van Alida Valli dansend met Georges Wilson in de film Une aussi !engste absence de in de zomer van ’90 terloops op een trottoir in Padua geziene man, met handen die aan zijn schouders vastgegroeid zaten, waardoor je meteen terugdacht aan softenon, het middel dat zwangere vrouwen dertig jaar eerder voorgeschreven kregen tegen misselijkheid, en tegelijk ook aan het grapje dat nadien de ronde deed: een aanstaande moeder breit haar babyuitzet bij elkaar en slikt stipt softenon, na elke toer een pilletje. Een geschrokken vriendin zegt: weet je dan niet dat je baby wel eens zonder armen geboren zou kunnen worden, waarop zij zegt ja dat weet ik, maar ik weet niet hoe ik de mouwen moet breien Claude Piéplu aan het hoofd van een peloton soldaten van het vreemdelingenlegioen, met in zijn ene hand de vlag en in zijn andere het touw waaraan hij een geit voorttrekt, in een film van Les Charlots die majesteitelijke, aan alzheimer lijdende dame, net als de andere bewoonsters van het bejaardentehuis gekleed in een bloemetjesblouse, al had zij daarbij een blauwe sjaal over haar schouders geslagen, die onafgebroken met een blik vol minachting door de gangen schreed, als was ze de hertogin van Guermantes in het Bois de Boulogne, en die deed denken aan Céleste Albaret zoals ze op een avond was verschenen in een uitzending van Bernard Pivot op een toneel in de openlucht, de vrouw die opgesloten zat in een doos waar mannen van alle kanten zilveren zwaarden doorheen hadden gestoken — en die levend naar buiten kwam, want het ging om een goocheltruc getiteld De lijdensweg van een vrouw de op een voetstuk ronddraaiende schoen in een André-winkel in de Rue du Gros-Horloge in Rouen, en rond dat voetstuk hetzelfde zich onophoudelijk herhalende zinnetje: ‘Baby loopt en groeit vlot met Babybotte’ de onbekende man op Stazione Ihnnini in Rome die de store van zijn eersteklascompartiment half had laten zakken zodat hij tot zijn middel onzichtbaar was, en die, van opzij gezien, aan zijn geslachtsdeel frunnikte ten overstaan van de uit het venster hangende jonge reizigsters in de trein op het tegenoverliggende spoor de figuur in een bioscoopreclame voor het afwasmiddel Paic die welgemoed vieze borden stukgooide in plaats van ze af te wassen. Een commentaarstem zei streng: Mat is niet de oplossing!’, en de figuur keek wanhopig op naar de toeschouwers: ‘Maar wat is dan wel de oplossing?’”
