Edward Hirsch, Nazim Hikmet, Guy Helminger, Eugen Gomringer, Batya Gur, Sawako Ariyoshi, Axel Hacke, Egon Bondy, Edeltraud Eckert, Robert Olen Butler Jr, Qurratulain Hyder, Raymond Roussel, Michiel de Swaen

De Amerikaanse dichter en letterkundige Edward Hirsch werd geboren op 20 januari 1950 in Chicago. Hij studeerde folklore aan de University of Pennsylvania. Hij werkte als docent Engels aan de Wayne State University en de University of Houston. Hirsch publiceerde o.a. in The New Yorker, The New York Review of Books, American Poetry Review, and The Paris Review. Hij had ook een wekelijkse column over poëzie in de Washington Post Book World van 2002 tot 2005. Zijn eerste bundel For the Sleepwalkers verscheen in 1981.

 

 

In Memoriam Paul Celan

 

Lay these words into the dead man’s grave

next to the almonds and black cherries—

tiny skulls and flowering blood-drops, eyes,

and Thou, O bitterness that pillows his head.

 

Lay these words on the dead man’s eyelids

like eyebrights, like medieval trumpet flowers

that will flourish, this time, in the shade.

Let the beheaded tulips glisten with rain.

 

Lay these words on his drowned eyelids

like coins or stars, ancillary eyes.

Canopy the swollen sky with sunspots

while thunder addresses the ground.

 

Syllable by syllable, clawed and handled,

the words have united in grief.

It is the ghostly hour of lamentation,

the void’s turn, mournful and absolute.

 

Lay these words on the dead man’s lips

 

like burning tongs, a tongue of flame.

A scouring eagle wheels and shrieks.

Let God pray to us for this man.

 

 

 

Lay Back the Darkness

 

My father in the night shuffling from room to room

on an obscure mission through the hallway.

 

Help me, spirits, to penetrate his dream

and ease his restless passage.

 

Lay back the darkness for a salesman

who could charm everything but the shadows,

 

an immigrant who stands on the threshold

of a vast night

 

without his walker or his cane

and cannot remember what he meant to say,

 

though his right arm is raised, as if in prophecy,

while his left shakes uselessly in warning.

 

My father in the night shuffling from room to room

is no longer a father or a husband or a son,

 

But a boy standing on the edge of a forest

listening to the distant cry of wolves,

 

to wild dogs,

to primitive wingbeats shuddering in the treetops.

 

 

Hirsch

Edward Hirsch (Chicago, 20 januari 1950)

 

De Turkse schrijver Nazim Hikmet werd op 20 januari 1902 geboren in Thessaloniki. Zie ook mijn blog van 20 januari 2007  en ook mijn blog van 20 januari 2008.

 

Today is Sunday

 

Today is Sunday.

For the first time they took me out into the sun today.

And for the first time in my life I was aghast

that the sky is so far away

          and so blue

          and so vast

              I stood there without a motion.

Then I sat on the ground with respectful devotion

leaning against the white wall.

Who cares about the waves with which I yearn to roll

Or about strife or freedom or my wife right now.

The soil, the sun and me…

I feel joyful and how.

 

 

 

Translated by Talat Sait Halman.

 

 

 

Angina Pectoris

 

If half my heart is here, doctor,

      the other half is in China

with the army flowing

     toward the Yellow River.

And, every morning, doctor,

every morning at sunrise my heart

     is shot in Greece.

And every night,c doctor,

when the prisoners are asleep and the infirmary is deserted,

my heart stops at a run-down old house

                                       in Istanbul.

And then after ten years

all i have to offer my poor people

is this apple in my hand, doctor,

one read apple:

               my heart.

And that, doctor, that is the reason

for this angina pectoris–

not nicotine, prison, or arteriosclerosis.

I look at the night through the bars,

and despite the weight on my chest

my heart still beats with the most distant stars.

 

nazim_hikmet

Nazim Hikmet (20 januari 1902 – 3 juni 1963)

 

De Duitse (Luxemburgse) schrijver Guy Helminger werd geboren op 20 januari 1963 in Esch-sur-Alzette. Zie ook mijn blog van 20 januari 2007 en ook mijn blog van 20 januari 2008.

Uit: Morgen war schon

Der Nieselregen hatte aufgehört. Sie überholten einen Bus und blieben auf der linken Spur, obwohl kein Wagen vor ihnen zu sehen war. Feltzer bemerkte plötzlich, daß Bergrath den Kopf gewendet hatte und ihn ansah. Jetzt sprich nur ein Wort, dachte Feltzer, und es knallt.

Ein schmaler Streifen Mond tauchte auf, strich matt über den Himmel, bevor er zurück in die Dunkelheit glitt.

Als Bergrath tatsächlich den Mund aufmachte, bremste Feltzer sofort, während seine linke Hand in die Türablage griff. Die Räder rutschten über den Asphalt. Etwas weiter hinter ihnen rollten die Busscheinwerfer auf sie zu. Feltzer steuerte den Wagen auf den Seitenstreifen und brüllte: „Ich habe dich gewarnt. Habe ich dich nicht gewarnt?“ Er sah, wie Bergrath versuchte, aus dem Wagen zu flüchten. Auf der Fahrbahn rauschte der Bus an ihnen vorbei. Feltzer schloß einen Moment lang die Augen. Er sah, daß bereits alles rot war.“

 

Guy_Helminger

Guy Helminger (Esch-sur-Alzette, 20 januari 1963)

 

De Zwitserse dichter en schrijver Eugen Gomringer werd op 20 januari 1925 geboren in Cachuela Esperanza, Bolivia. Zie ook mijn blog van 20 januari 2007.

 

Gomringer2

 

E_GOMRINGER_01

Eugen Gomringer (Cachuela Esperanza,  20 januari 1925)

 

De Israëlische schrijfster, journaliste en literatuurwetenschapster Batya Gur werd geboren op 20 januari 1947 in Tel Aviv. Zie ook mijn blog van 20 januari 2008.

Uit: Murder in Jerusalem

 „Michael Ohayon laid A Suitable Boy, the heavy volume in which he had been immersed for weeks, especially the past two, during his vacation, at the foot of his bed. How was it possible to write a novel like this and at the same time live one’s life? How suddenly familiar and true were the claims voiced by many women in his life, claims he had heard often enough from his only son as well, about the manner in which he lost himself in his work, how there was no approaching him while he was on a case. To create and write about some reality or to investigate it seemed suddenly to him like the very same effort, the very same anxiety.

A sudden noise cut his thoughts short. He hurried to the hallway, and from there to the bathroom. He had left the cabinet door under the sink open so that the dampness there would not grow moldy. The bucket he had placed under the sink had overturned, as if a cat had passed by. But no cat had passed by. The windows were shut and the blinds were closed and rain was pounding and a puddle of dirty water was gathering by the front door. There was no explanation for the overturned bucket. “The butterfly effect,” Tzilla would say had she witnessed the scene, which would be certain to irritate Balilty: “Effects again?” he would exclaim. “Butterflies again?“

 

GurBatya

Batya Gur (20 januari 1947 – 19 mei 2005)

 

De Japanse schrijfster Sawako Ariyoshi werd geboren op 20 januari 1931 in Wakayama. Zie ook mijn blog van 20 januari 2007.

 

Uit: Le miroir des courtisanes Vertaald door Corinne Atlan)

 

Pendant son séjour à l’hôpital, Tomoko avait reçu, outre les fleurs, nombre de boîtes de bonbons et de biscuits secs. Tandis qu’elle sortait les biscuits un à un de leur emballage individuel, Jôji tendait la main pour les attrapper et les dévorait. Tomoko servit du thé, et, en regardant le visage innocent de l’enfant qui croquait ses biscuits, elle se sentit envahie par un sentiment inattndu de paix intérieure.
– Tu peux venir me voir quand tu veux. Moi, j’ai le temps, je n’ai rien d’autre à faire que de me reposer.
– Mmh.
– Qu’est ce qui te ferais plaisir ? Si tu as envie de quelque chose, je te l’achèterai, tu n’as qu’à me le dire.
– Mmh.
Cette réponse de petit garçon, ce « Mmh » à toutes les questions, plaisait à Tomoko, elle sentait un élancement de joie dans son coeur chaque fois qu’elle l’entendait.
Elle s’était souvent dit que la vie consistait à voir mourir les autres autour de soi. Chacun de nous, né d’une mère, doit vivre puis mourir pareillement, seule la durée de la vie diffère. Elle avait vu mourir des gens plus âgés qu’elle, mais ausi de plus jeunes, comme ce frère ou cette soeur de Jôji né quelques années avant lui, qui était mort avant d’avoir pu respirer sur cette terre. Et la mort de tous les êtres si longtemps qu’ils aient vécu, paraissait regrettable, et toujours soudaine. La mort de Tsuna. La mort du comte Kônami. La mort de Shûichi Nôzawa, de Fumike Ezaki, et puis celle d’Ikuyo, sa mère… Oui, jusque là, Tomoko s’était toujours dit que vivre, c’était dire adieu aux êtres chers, les voir disparaître dans la mort. Par quel miracle la simple vue de ce petit garçon croquant des biscuits salés suscitait-elle un tel élan dans son coeur, et des pensées si différentes ?“

 

ariyoshi

Sawako Ariyoshi (20 januari 1931 – 30 augustus 1984)

 

De Duitse schrijver en journalist Axel Hacke werd geboren op 20 januari 1956 in Braunschweig. Hij bezocht de journalistenschool in München en studeerde politicologie. Van 1981 tot 200o werkte hij als redacteur bij de Süddeutschen Zeitung. In 2004 verscheen zijn succesvolste boek Der weiße Neger Wumbaba, waarin hij op amusante wijze verkeerd verstane liedteksten behandelt.

 

Uit: Der weisse Neger Wumbaba

 

Fest steht aber: Wir, die wir immer alle Texte falsch verstehen, so­bald wir sie nicht lesen, sondern hören, sobald sie gesungen, gebe­tet oder sonstwie vorgetragen werden, wir leben in einer rätselhaf­ten, doch auch reichen, poetischen Welt, bevölkert von Wesen, die niemand ausser uns auch nur zu kennen imstande ist. Nehmen wir jenen Herrn, der mich nach einer Lesung ansprach, um mir seine Version von Matthias Claudius’ Der Mond ist aufge­gangen mitzuteilen. Da heisst es:
»Der Wald steht schwarz und schweiget, und aus den Wiesen steiget der weisse Nebel wunderbar.«
Dieser Mann erzählte mir, was in seinen Ohren klang: »Der Wald steht schwarz und schweiget,
und aus den Wiesen steiget der weisse Neger Wumbaba.«
Das hat nun etwas, das weit über Claudius hinausweist: Von wei­ssen Nebeln singen kann, mit Verlaub, jeder. Aber einen weissen Neger namens Wumbaba zu ersinnen – das ist sehr gross. Sehr viel später meldete sich bei mir noch Leser L. aus München, der eine münchnerisch-bayerische Version vortrug, die auf seine Enkel zurückgeht, und in der es heisst:
»Und aus der Isar steiget der weisse Neger Wumbaba.«
Das ist natürlich auch nicht zu verachten, wenngleich ich es doch schöner finde, diese sagenhaft fremd-schöne Wumbaba-Gestalt aus nebelüberhangenen Wiesen aufsteigen zu sehen, die sich vor einem schwarzen Walde erstrecken. Da kann die Isar nicht leicht mithalten.“

 

Axel_Hacke

Axel Hacke (Braunschweig, 20 januari 1956)

 

De Tsjechische dichter, schrijver en filosoof Egon Bondy werd geboren op 20 januari 1930 in Praag. Hij publiceerde talrijke dichtbundels, essays en ander proza en een geschiedenis van de filosofie in zes delen. Daarnaast vertaalde hij gedichten van Christian Morgenstern naar het Tsjechisch.

 

Uit: Die invaliden Geschwister (Vertaald door Mira Sonnenschein)

 

„Als er die Anhöhe erklommen hatte, breitete sich die Hochebene vor ihm aus. Auf dem Acker standen drei Bäume. Der letzte Schnee taute auf dem Weg, der bereits voller Pfützen war. Gleich brockenweise blieb der Lehm an den Schuhsohlen kleben. Unter den Bäumen angekommen, stolperte er über eine Leiche. Sie befand sich im Zustand fortgeschrittener Verwesung. Man konnte nicht mehr erkennen, ob sie männlich oder weiblich war. Als er mit dem Fuß gegen diesen Körper stieß, quoll Schlamm heraus. Es war die Leiche der Welt. Das Wetter war häßlich, der Himmel trüb. Nach einigen Kilometern erreichte er eine Kneipe. Da er die letzten Tage ununterbrochen und viel getrunken hatte, plagte ihn ein großer Katzenjammer.
Die Wirtin schenkte ihm ein Bier ein. Sie war dick, aber noch nicht alt. Ihr dauergewelltes, aber zerzaustes Haar war schwarz und glänzend. Nachdem er in der Ecke Platz genommen hatte, verschwand sie hinter einer verglasten Tür in der Küche. Unmittelbar darauf hörte man, wie sie sich dort mit jemandem paarte. Der Küchenschrank wackelte, Geschirr und Gläser schepperten. Die Stimme e
ines Mannes wurde laut und das Stöhnen der Frau. Zwei Beinpaare rutschten und scharrten über den Fußboden. Der kleine Dorfplatz hinter dem Fenster war menschenleer. Die Fenster in den kleinen Häusern waren dunkel, verhängt mit kleinen bunten oder gehäkelten Gardinen. In den Räumen mußte es selbst jetzt zur Mittagszeit schummrig sein. Nur aus einzelnen Schornsteinen stieg Rauch auf.“

 

bondy_ctk

Egon Bondy (20 januari 1930 – 9 april 2007)

 

De Duitse dichteres en schrijfster Edeltraud Eckert werd geboren op 20 januari 1930 in Hindenburg.In 1949 begon zij aan een studie pedagogie aan de Humboldt universitei in Berlijn. Zij hoorde over het voortbestaan van Russische gevangenenkampen in de DDR en vormde samen met een groep vrienden een anticommunistische „verzetsgroep tegen onmenselijkheid.“ Op 10 mei 1950 werd zij in Potsdam gearresteerd. Haar werk bestaat uit gedichten die zij in de volgende jaren van haar gevangenschap schreef of die door medegevangenen van buiten waren geleerd. Bij een groter publiek werd zij pas in 2005 bekend door de publicatie van haar werk  door het “Archiv Unterdrückter Literatur in der DDR”. Edeltraud Eckert was al in 1955 gestorven, enkele maanden nadat zij bij werkzaamheden in de gevangenis ernstig verwond was geraakt.

 

Abschied

 

Du riefst mich noch einmal zurück,

Weil ich vergaß Lebwohl zu sagen.

Noch einmal fand ich deinen Blick

Und wandte mich und ging zum Wagen.

 

Wie oft sah ich dies Bild vor mir,

Du lächelnd, ja beinah heiter,

Ein letztes Mal stand ich vor dir,

Ein Händedruck und dann – nichts weiter.

 

Ich musste gehen und wusste schon,

Mein Schritt ging deiner Welt verloren,

Ich hatte noch den warmen Ton,

Den Klang der Stimme in den Ohren.

 

Auf Wiedersehen sagtest du,

Ich nickte, wollte dir nicht wehren,

Und wusste doch so gut wie du,

Ich würde lange Zeit nicht wiederkehren.

 

edeltraud_eckert

Edeltraud Eckert (20 januari 1930 – 18 april 1955)

 

De Amerikaanse schrijver Robert Olen Butler Jr. Werd geboren op 20 januari 1945 in Granite City, Illinois. Hij studeerde aan de Northwestern University (theater) en de University of Iowa (playwriting).Zijn eerste roman The Alleys of Eden verscheen in 1981, gevolgd door Sun Dogs in 1983. Korte verhalen publiceerde hij in bladen als The New Yorker, Esquire, Harper’s, The Atlantic Monthly, GQ, and Zoetrope: All-Story. Voor zijn eerste verhalenbundel A Good Scent from a Strange Mountain kreeg hij in 1993 de  Pulitzer Prize voor fictie.

 

Uit: This is Earl Sandt

 

   „I’ve seen a man die, but not like this. There was silence suddenly around us when he disappeared beyond the trees, silence after terrible sounds, that hammering of his engine, the engine of his aeroplane, and the other sound, after.
He had climbed miraculously up and he had circled the field and we all took off our hats as one, the men among us. Mine as well. Hooray, we cried. My son cried out, too. Hooray. This was why we’d come to this meadow. We would peek into the future and cheer it on.
And Earl Sandt hammered overhead and down to the far edge of the pasture, defying the trees, defying the earth. The propeller of his engine spun behind him and he sat in a rattan chair, as if he was on his front porch smoking a cigar. Then he came back from the tree line, heading our way.
I reached down and touched my son on the shoulder. I had never seen an aeroplane and something was changing in me as it approached. I suppose it scared me some. I had no premonition, but I needed to touch my son at that moment. The plane came toward us and there was a stiff wind blowing—the plane bucked a little, like a nervous horse, but Earl Sandt kept him steady, kept him coming forward, and I felt us all ready to cheer again.
Then there was a movement on the wing. With no particular sound. Still the engine. But there was a tearing away. If I had been Earl Sandt, if I had been sitting in that rattan chair and flying above these bared heads, I might have heard the sound and been afraid.
I lifted my camera. This had nothing to do with the thing happening on the wing. I was only vaguely aware of it in that moment. I lifted my camera and I tripped the shutter, and here was another amazing thing, it seemed to me. One man was flying above the earth, and with a tiny movement of a hand, another man had captured him.”

 

RoberOlenButler

Robert Olen Butler Jr. (Granite City, 20 januari 1945)

 

De Indiaase schrijfster Qurratulain Hyder werd geboren op 20 januari 1927 in Aligarh, Uttar Pradesh. Na de deling van India in 1947 trok zij naar Pakistan, maar zij keerde na een paar jaar weer terug. Zij heeft twaalf romans op haar naam staan, waarvan Aag ka dariya  (River of Fire) de bekendste is, en talrijke korte verhalen. Zij ontving diverse belangrijke prijzen en onderscheidingen. Rode draad in veel van haar werk is de pijn om de deling van India.

 

Uit: River of Fire

 

„It was the first beerbahuti of the season that Gautam had seen. The prettiest of rain-insects, clothed in god’s own red velvet, the beerbahuti was called the Bride of Indra, Lord of the Clouds. This one was crawling upon a blade of grass. A gust of easterly wind brought it rolling down onto the sodden earth. Gautam scooped it up tenderly with the help of a twig and placed it on his palm. Come the rains and the beerbahutis appeared all over the green. From where do they emerge, so perfect in shape and colour, and where do they go? What a brief span of existence they have, but for them it’s a lifetime. This was a solitary beerbahuti and it looked so alone in the expanse and depth of the forest. Right now it sat cosily in its own silence on Gautam’s palm. It could soon be crushed by an animal or a passer-by.

Gautam put it down and made a boat out of a bargad leaf. A brook of rainwater was rippling past the gnarled roots of the banyan where Gautam had been sitting. He let the beerbahuti slide into her barge and put it out to sea. For this minute creature the rivulet must seem like an ocean. “Farewell, Indra’s bride,” Gautam said as the waves carried the leaf-boat away.

He looked up at the sky, collected his staff and cloth bag and resumed his journey. He noticed another red beerbahuti on the lush green grass, slowly making its progress from somewhere to nowhere. He could unwittingly trample these lovely, helpless little beings. He walked carefully across the patch of green and reached the mud track.“

 

Qurratulain_Hyder

Qurratulain Hyder (20 januari 1927 – 21 augustus 2007)

 

De Franse dichter en schrijver Raymond Roussel werd geboren op 20 januari 1877 in Parijs als zoon van zeer wekgestelde ouders. De schatrijke Raymond Roussel kon, net zoals zijn jeugdvriend Marcel Proust, zijn hele leven wijden aan het schrijven. Zijn werkmethode, waarin homofonie en homonymie een belangrijke rol speelde, heeft die van de OULIPO-auteurs duidelijk beïnvloed.. Tijdens zijn leven verguisd, dankte hij zijn latere roem aan surrealisten als André Breton en Marcel Duchamp, die hem als hun voorloper beschouwden. Zijn tweede roman Afrikaanse impressies verscheen in 1997 nog in Nederlandse vertaling.

 

Gaspard reprend…

 

[…] Gaspard reprend : ” Tu sais, on croit qu’il va neiger

À Paris, il paraît qu’une nuit la surface

Des bassins a gelé ; je ne crois pas qu’il fasse

Pourtant pendant le jour encore un froid de loup ;

Nous pourrions bien avoir ici le contre-coup

De ça. ” Roberte dit : ” Oui, ce serait à craindre,

Mais jusqu’à présent nous n’avons pas à nous plaindre.

Il faut dire que sauf deux ou trois jours, depuis

Une bonne quinzaine au moins, même les nuits

Sont très douces aussi, c’est extraordinaire. “

 

Il dit : ” Je ne suis pas sûr qu’il soit centenaire,

Celui-là, ” lui montrant un tout petit palmier

À droite, rabougri, mince. ” C’est le premier,

Je suis sûr, que je vois encore aussi grotesque ;

Je crois qu’en essayant il m’arriverait presque

A l’épaule, en trichant. ” Roberte dit : ” Au fond,

C’est ridicule, tous ces embarras qu’ils font

En paraissant se croire en plein dans les tropiques,

En transplantant tous leurs palmiers microscopiques ;

Ce sont à peine des mandarines que leurs

Oranges soi-disant ; et les envois de fleurs,

Elles sortent toujours directement des serres,

Et du reste elles sont à peu près aussi chères

Qu’à Paris. “Il répond : ” Oh ! bien meilleur marché,

ça non. “

 

Elle reprend : ” On a beaucoup marché

Par ici, ” lui montrant sur la terre un peu molle,

Humide, on ne comprend trop comment, et qui colle,

Dans tous les sens, beaucoup, là, de traces de pas ;

Un talon a de gros clous carrés ; il dit : ” Pas

En ce moment toujours, c’est vraiment incroyable

Comme on voit peu de gens, nous devons être au diable

Déjà, je suis sûr, nous n’avons plus de raisons

Pour jamais revenir sur nos pas, nous causons

Sans penser que nous nous éloignons. ” […]

 

raymond_roussel

Raymond Roussel (20 januari 1877 – 14 juli 1933)

 

De Vlaamse dichter, rederijker en heelmeester Michiel de Swaen werd geboren in Duinkerke op 20 januari 1654.  Michiel de Swaen studeerde aan het Jezuïetencollege van zijn geboortestad, waar hij waarschijnlijk een humanistische vorming genoot. Na een zesjarige opleiding – drie jaar bij een heelmeester en drie jaar op een onbekende plaats, vestigde De Swaen zich in Duinkerke als heelmeester en barbier. Terzelfder tijd was hij betrokken bij het letterkundige leven van die stad.

 

Sonnet aen den Heer Van Heel

 

Wat claegt gy, heer van Heel, wat doet gy Hollant treuren,

Omdat een wilde Swaen syn kust verlaten heeft?

De Swaen, met een meerder recht, tot rouwe sigh begeeft,

Nu een soo soet verblyf niet meer hem magh gebeuren.

 

O Hollant ! vreedsaem lant, waerin de vryheyt leeft,

Wat socht ik die vergeefs by uwe nagebueren,

Waer Frans en Castiliaen de rust en vrede schueren,

Waar’t hooft der borgery voor vreemde heeren beeft…

 

O had ik, lieve Lant, in uw begryp gebleven,

Hoe vroylyk wiert myn stem tot singen voorts gedreven,

Of aen de Rotte-stroom, of midden op de Maes!

 

Nu leef ik in een oort waer vreughde is uytgeweken;

Myn spys is bittre gal, myn sang… Eylaes! Eylaes!

Och! Och! waer heb ik my, misleyde Swaen, versteken!’

 

deswaen

Michiel de Swaen (20 januari 1654 – 3 mei 1707)

Batya Gur, Guy Helminger, Nazim Hikmet, August Strindberg, Eugen Gomringer

De Israëlische schrijfster, journaliste en literatuurwetenschapster Batya Gur werd geboren op 20 januari 1947 in Tel Aviv. Na haar studie Hebreeuwse literatuur en geschiedenis werkte Gur, een kind van Poolse immigranten, eerst als lerares. Toen vertrok zij voor enkele jaren naar de VS. Op 39-jarige leeftijd begon zij met schrijven. Zij was de eerste Israëlische schrijfster die met detectiveromans bekend werd. In 1993 kreeg zij voor haar boek „Denn am Sabbat sollst du ruhen“  de Duitse Krimipreis. Gur stierf in 2005 aan de gevolgen van kanker. Op het laatst van haar leven woonde zij met haar gezin in Jerusalem. Zij liet een man en drie kinderen achter.

 

Uit: Bethlehem Road Murder

 

“There comes a moment in a person’s life when he fully realizes that if he does not throw himself into action, if he does not stop being afraid to gamble, and if he does not follow the urgings of his heart that have been silent for many a year — he will never do it.

Chief Superintendent Michael Ohayon did not say these things aloud, but this is exactly what he thought as he listened to the grumblings of Danny Balilty, the deputy commander of the intelligence division, who grumbled incessantly while Ohayon leaned over the corpse. He knelt to get a better look at the silk fibers that dangled from the rip in the scarf around her neck, beneath the face that had been smashed into a pulp of blood and bone.

Ada Efrati, who had called them, was waiting for them on the landing of the second floor, in front of the apartment she had bought. The moment they arrived Balilty had battered her with questions that he ultimately assured her would be pursued extensively the following day by Chief Superintendent Ohayon. He’d failed to notice the look of astonishment on Michael’s face as he climbed up the twisting external stairs behind him to the second, and top, floor of the building. Even then, when he first saw her in the twilight, Balilty had looked over his shoulder and wondered about her (“Is she worth it or not? What do you say?” andwithout waiting had answered himself: “She’s a tough one. She’s got pretty lips, but you see those two lines near her mouth? They say: Not interested. But did you see that body on her? And those nerves she has? Nerves of steel. We’ve seen ordinary people after they find a body and she — look how she stands there.”). “

 

Gur

Batya Gur (20 januari 1947 – 19 mei 2005)

 

De Duitse (Luxemburgse) schrijver Guy Helminger werd geboren op 20 januari 1963 in Esch-sur-Alzette. Zie ook mijn blog van 20 januari 2007.

Uit: Etwas fehlt immer

 

“Es gab wenig, das Frank Perl so erfreute wie das Fahrradfahren. Da waren Tage, an denen hob er sich morgens kurz nach dem Frühstück in den Sattel, und erst wenn es dunkel wurde, merkte er, daß er die ganze Zeit nichts gegessen hatte. Er fuhr in der Stadt herum, und ab und an, wenn es sich anbot, wenn er wußte, daß es ihm dieses seltsame Glücksgefühl bescheren würde, ließ er den Lenker los, richtete sich auf und schlug einem Passanten im Vorbeigleiten auf den Hinterkopf. Er drehte sich danach nie um, schaute sich nie die überraschten Mienen der Gedemütigten an. Er fuhr einfach weiter, wissend, daß die Gesichter in seinem Rücken in all ihren stumpfen Variationen doch immer mit dem gleichen Ausdruck völliger Sprachlosigkeit über dem Bürgersteig hingen, während in seiner Brust im selben Moment eine Sauerstoffflasche geöffnet wurde und etwas sich aufrichtete in seinen Gliedern.
An sehr schönen Tagen radelte Perl nach so einem Schlag einmal um den Block und steuerte sein Opfer erneut an.

Die Stadt hatte etwas von einem riesigen Blumenkasten, in dem die vom Vorjahr übriggebliebenen Erdbrocken sich zu kleinen schimmeligen Wohneinheiten strukturierten. In den Furchen dazwischen lief die eine oder andere Kellerassel, erschrocken über so viel Licht, das plötzlich
über den Dachgiebeln stand und von dort aus jede noch so verwinkelte Ecke ausputzte. Nur die Blumen fehlten.
„Etwas fehlt immer“, sagte Perl und faßte sich ans rechte Ohr.
Er sah die Wagen, die sich langsam und laut aus der Stadt hinaus Richtung Autobahn schoben, sah, wie ihre Schatten stotterten, län-ger wurden, sich in aller Ruhe ausdehnten und wie Geisterfahrer die Gegenfahrbahn benutzten, während sein Rad ihn fast lautlos und gleichmäßig über den Bürgersteig ans Ende des Tages trug.”

 

Helminger

Guy Helminger (Esch-sur-Alzette, 20 januari 1963)

 

De Turkse schrijver Nazim Hikmet werd op 20 januari 1902 geboren in Thessaloniki. Zie ook mijn blog van 20 januari 2007.

 

Wat mooi om mij jou voor de geest te halen


Wat mooi om mij jou voor de geest te halen:
vanuit de berichten over dood en overwinning
in de gevangenis
en terwijl ik de veertig ben gepasseerd…

Wat mooi om mij jou voor de geest te halen:
je hand die vergeten op een blauwe doek ligt
en in je haren
van de grond van Istanbul de waardige zachtheid de kern van mijn ziel…
Als een tweede mens in mij
is de vreugde jou lief te hebben…
De geur van het geraniumblad die achterblijft op je vingertoppen,
een zonnige rust
en de uitnodiging van vlees:
een door bloedrode lijnen verdeelde
warme
dikke duisternis…

Wat mooi om mij jou voor de geest te halen,
te schrijven over jou,
in de gevangenis op mijn rug te liggen en aan jou te denken:
het woord dat je sprak op een zekere dag, op een zekere plaats,
de wereld niet op zichzelf
maar op die manier…

Wat mooi om mij jou voor de geest te halen.
Ik moet weer een paar dingen van hout voor jou snijden:
een sieradenkistje
een ring,
en zo’n drie meter fijne zijde weven.
En terwijl ik onmiddellijk
van mijn plaats opspring
mij aan de tralies in mijn raam vastklamp
moet ik voor het melkwitte blauw van de vrijheid
luidkeels lezen wat ik jou geschreven heb…

Wat mooi om mij jou voor de geest te halen:
vanuit de berichten over dood en overwinning,
in de gevangenis
en terwijl ik de veertig ben gepasseerd….

 

Vertaald door Sytske Söteman

nazmhikmetlt6

Nazim Hikmet (20 januari 1902 – 3 juni 1963)

 

Zie voor onderstaande schrijvers ook mijn blog van 20 januari 2007.

De Zweedse schrijver Johan August Strindberg werd op 20 januari 1849 in Stockholm geboren.

De Zwitserse schrijver Eugen Gomringer werd op 20 januari 1925 geboren in Cachuela Esperanza, Bolivia.

De Japanse schrijfster Sawako Ariyoshi werd geboren op 20 januari 1931 in Wakayama.

 

 

August Strindberg, Nazim Hikmet, Guy Helminger, Eugen Gomringer, Sawako Ariyoshi

Johan August Strindberg werd op 20 januari 1849 in Stockholm geboren. Zijn vader was een scheepsmakelaar van aanzien, zijn moeder dienstbode. Toen Strindberg dertien was, stierf zijn moeder, die hij smartelijk zou missen. “Dit verlangen naar de moeder en dit gevoel van leegte vervolgden hem zijn hele leven,” schreef hij in zijn autobiografie: De zoon van de dienstbode  Hij studeerde aan de Universiteit van Uppsala, probeerde acteur te worden, werd journalist en later bibliothecaris. Vanaf het eind van de jaren zeventig leefde hij uitsluitend van zijn pen, in het toenmalige Zweden een uniek verschijnsel. In 1872 schreef hij zijn eerste stuk Meester Olaf een realistisch historiestuk, in navolging van lbsen. In 1892 begon Strindberg een bohèmeleven in Duitsland en Frankrijk. In Parijs raakte hij in een zware psychische crisis, door hemzelf steeds Infernocrisis (1894-1896) genoemd. Latere psychiatrische studies wezen uit dat in deze crisis van Strindberg een duidelijk psychopatisch element aanwezig was. Na deze crisis zag hij de noodzaak een nieuw begin te maken, wat zijn werken opdeelt in twee verschillende groepen. In zijn tweede periode geeft hij nog een gedichtenbundel uit en dramatiek en lyriek hangen nauw samen. De Infernocrisis bracht Strindberg tot een nieuw, ondogmatisch en onkerkelijk maar wel christelijk religieus geloof, waarin schuld en boete een grote rol spelen. Volgens Strindberg was het lijden een soort mystiek gebeuren en het leven een zuiveringstoestand die aan de mensen was opgelegd. Strindberg was bijzonder gëïnteresseerd in psychologie, zijn Droomspel verscheen in 1901, niet lang na de Traumdeutung van Freud. In 1907 stichtte hij samen met August Falek het ‘Intieme Theater’ in Stockholm, waarvoor hij zijn ‘Kamerspelen’ schreef. Onweer, Het afgebrande huis, Spooksonate en De Pelikaan. Zijn laatste stuk is De grote straatweg (1909). De laatste drie jaar van zijn leven schreef hij politieke, sociologische en filosofische pamfletten, die grote opschudding veroorzaakten in de Zweedse pers. Hij stierf in zijn huis in Stockholm, dat nu een Strindberg-museum is.

 

Uit: Master Olof

ACT I

 

(A Cloister opening upon a Convent Close planted with groups of

trees. The convent church forms the right side of the quadrangle.

A brick wall runs along the rear. Fruit trees in blossom appear

above the wall. Olof is seated on a stone bench. Before him stand

two scholars, who are reading their respective parts out of “The

Comedy of Tobit.”)

First Scholar.

Now have our enemies trapped us full well.

Woe unto us, poor children of Israel!

Second Scholar.

Yea, brother, good cause you have to make such plaint!

Now certes we have come upon days of great lament–

Our land is taken away, and so’s our increase,

And ne’er we may look for any help or surcease.

It must be, as long I have both dreamt and said,

That the promise to Abram has been long mislaid.

 

[Enter Lars Andersson.]

 

Lars Andersson. What are you doing?

Olof. I am playing.

Lars. Playing–you?

Olof. I am playing a little comedy about the children of Israel

and the Babylonian captivity.

Lars. Have you nothing better to do? Bigger work is waiting for

you.

Olof. I am too young.

Lars. Do not say you are too young.

Olof. No, for there are plenty of others who say it.

Lars (takes out a roll of paper, which he opens; for a while he

stands looking at Olof; then he begins to read) “Then the word of

the Lord came unto Jeremiah: ‘Before I formed thee in the belly I

knew thee; and before thou camest forth out of the womb I

sanctified thee, and I ordained thee a prophet unto the nations.’

“Then said Jeremiah: ‘Ah, Lord God! behold, I cannot speak, for I am a child.’ 

 

STRINDBERG

August Strindberg (20 januari 1849 – 14 mei 1912)

 

Nazim Hikmet werd op 20 januari 1902 geboren in Thessaloniki, in het huidige Griekenland, maar toen nog in het Osmaanse rijk. Hikmet was een plaatsgenoot van Mustafa Kemal Atatürk die er 21 jaar eerder was geboren. Hikmets vader was beroepsmilitair, zijn moeder schilderes. Zoals alle knapen uit de betere klassen studeerde Nazim in Istanboel aan het Franstalige Galatasaray Lyceum. Dezelfde school werd bezocht door telgen van het Osmaanse huis. Vervolgens belandde Hikmet op de Osmaanse marineschool, maar hij moest deze om gezondheidsredenen verlaten. Hikmet had blijkbaar weinig op met de moderniseringsplannen van Mustafa Kemal Atatürk . Als hij de kans krijgt om sociologie en economie aan de Universiteit van Moskou te studeren, is hij weg. Tussen 1921 en 1928 verblijft Hikmet in de Russische hoofdstad. combineert daar de traditionele Turkse poëzie met avant-gardistische invloeden. Terwijl Ankara aangeeft waarover in de nieuwe republiek mag worden gedicht, ontwikkelt Hikmet zich geheel onafhankelijk. Zeer tegen de zin van het gezag heeft zijn werk grote invloed op de Turkse literatuur van de jaren twintig.Als hij in 1928 terugkeert naar Turkije, voorziet Hikmet zich in zijn levensonderhoud met het schrijven van artikelen voor dag- en weekbladen, filmscripts en toneelstukken. Hikmets eerste toneelstuk heette Bij de open haard en verscheen in 1932. Het was een verdicht drama over de liefde van een dichter. In datzelfde jaar maakte hij diepe indruk met het innovatieve toneelstuk Kafatasi en het huis van de overledenen, waarin hij de hebzucht en hypocrisie van een burgerfamilie aan de kaak stelde. Of ging het stuk over de laatste sultan en diens opvolger Atatürk? Hikmet belandde snel in de gevangenis. Officieel omdat hij illegaal met een Russisch paspoort zonder visum zijn eigen land zou zijn binnengekomen. Als gevolg van de afkondiging van een algemene amnestie komt Hikmet in 1935 vrij. Kort daarop triomfeert hij als toneelschrijver met het stuk Unutalan Adam, waarin het gevierd en beroemd zijn tegenover het ongelukkige privé-leven wordt gesteld. In 1936 verschijnt zijn Epos van Sheik Bedrettin, over een revolutionair religieus leider in Anatolië. Hikmet had het in de gevangenis van Bursa geschreven. In deze tijd trouwt hij met Münevver Andac; zijn tweede huwelijk. In 1938 belandt hij weer in een cel. De dichter wordt tot 28 jaar en vier maanden gevangenisstraf veroordeeld wegens negatieve uitlatingen over het fascisme in Duitsland en Spanje en het oproepen van rebellie onder soldaten. In 1949 wordt er een internationaal comité gevormd, waarin onder meer Jean-Paul Sartre en Pablo Picasso zitting hebben, dat campagne voert voor Hikmets vrijlating. In 1950, na een regeringswisseling, komt hij vrij dankzij een algemene amnestie. Buiten de gevangenis blijkt het nog gevaarlijker voor hem. Er vinden verschillende mislukte aanslagen op zijn leven plaats. Het lukt Hikmet om Turkije te ontvluchten als verstekeling op een vrachtboot die naar Roemenië vaart. Nazim Hikmet zou zijn land niet meer zien en leefde vanaf 1951 in Sofia, Warschau en ten slotte weer in Moskou.

Over het leven

Het leven neem je niet te licht,
je dient te leven in diepe ernst
zoals een eekhoorn doet,
zonder buiten of boven het leven iets te verwachten,
het enige wat je moet doen is leven.

Serieus moet je het leven nemen
en wel zo zeer dat je
bijvoorbeeld met geboeide handen op je rug
staand tegen de muur,
of met je grote stofbril
en je witte kiel in een laboratorium,
wilt sterven voor de mensen
en wel voor mensen die je nooit hebt gezien
en wel terwijl niemand je ertoe dwingt
hoewel je weet dat het leven het mooiste
en het puurste is dat er bestaat.

En zó serieus moet je het leven nemen
dat je op je zeventigste nog een olijftak poot
en dan niet om die je kinderen na te laten
maar omdat je ondanks je vrees voor de dood
niet in de dood gelooft
omdat het leven zwaarder weegt.

 

 

ABOUT MY POETRY

 

I have no silver-saddled horse to ride,

no inheritance to live on,

neither riches no real-estate —

a pot of honey is all I own.

A pot of honey

                     red as fire!

 

My honey is my everything.

I guard

my riches and my real-estate

— my honey pot, I mean —

from pests of every species,

Brother, just wait…

As long as I’ve got

honey in my pot,

bees will come to it

                      from Timbuktu…

 

nazim_hikmet3
Nazim Hikmet (20 januari 1902 – 3 juni 1963)

 

Guy Helminger werd geboren op 20 januari 1963 in Esch-sur-Alzette, Luxemburg. Hij studeerde germanistiek en filosofie in Luxemburg, Heidelberg en Keulen. Hij werkte als barkeeper, toneelspeler, regieassistent en 3D-graficus. Sinds 1085 leeft en werkt Helminger in Keulen, waar hij onder andere cursussen geeft, waarin hij  schrijvers in performance en in het voorlezen van hun teksten. Helminger begon met het publiceren van gedichten, toneelstukken en hoorspelen. In 2001 verscheen Rost, een bundel met korte prozateksten. In 2003 volgde het verhaal Pelargonien en in 2005 verscheen de verhalenbundel Etwas fehlt immer.

Anbrechender Abend

Schwarze Hügelflächen: Wald.
Licht platzte hinter Sepia-Brocken.

Im Hof splitterten Holzklötze.

Mit einer Rasierklinge
zerschnitten Kinder
einen Regenwurm.

 

Landschaft mit winter

graue vogelbäuche über unseren köpfen.
die sonne kroch blinzelnd durch den schnee.
in den vitrinen
bot man tierpelze an.
die fußspuren von neonlicht gefärbt,
als wir, am straßenrand stehend,
einen lastwagenfahrer beobachteten,
der katzenfell
von den reifen strich.

HELMINGER

Guy Helminger (Esch-sur-Alzette, 20 januari 1963)

 

Eugen Gomringer werd op 20 januari 1925 als zoon van een Zwitserse vader en

een Boliviaanse moeder geboren in Cachuela Esperanza, Bolivia.Gomringer geldt

als de vader van de concrete poëzie. Hij studeerde van 1944 tot 1952 economie en

kunstgeschiedenis in Bern en Rome. Van 1954 tot 1957 was hij secretaris van de

Zwitserse architect en designer Max Bill aan de Hochschule für Gestaltung Ulm.

In 1953 richtte hij met Dieter Roth en Marcel Wyss het tijdschrift Spirale op en hij

gaf van 1960 tot 1965 de boekenreeks konkrete poesie – poesia concreta uit.

Tussen 1961 en 1985 werkte hij voor de Schweizer Werkbund en voor de Rosenthal

AG in Selb. Tussen 1977 en 1990 was hij daarnaast hoogleraar voor de theorie van

de esthetica aan de Staatliche Kunstakademie Düsseldorf. In 2000 richtte hij het

Institut für Konstruktive Kunst und Konkrete Poesie (IKKP) op in Rehau.

Zijn verzameling vormt de kern van het Museum für Konkrete Kunst in Ingolstadt.

gomringer(1)

 

 

gomringer3

 GOMRINGER
Eugen Gomringer (Cachuela Esperanza,  20 januari 1925)

 

De Japanse schrijfster Sawako Ariyoshi geldt als een van de beste van na WO II.

Zij werd geboren op 20 januari 1931 in Wakayama. In 1949 begon zij aan een

studie literatuur en theaterwetenschappen in Tokyo die zij in 1952 afrondde. In 1959

studeerde zij een jaar in New York aan het Sara Lwarence College. Zij schreef

zowel korte verhalen als romans, toneelstukken en draaiboeken. In haar werk

beschrijft zij vaak het huiselijke leven in Japan, maar ook sociale problemen.

 

Uit: Le miroir des courtisanes

 

« Tomoko avait déjà fait ses préparatifs pour se rendre au salon et était en train

d’accorder son petit shamisen, quand une servante se précipita dans sa chambre.
– Madame Kokonoe, c’est terrible, c’est terrible !
Sans comprendre ce qui était si terrible, Tommoko saisit les longues

manches de son kimono et en montant les escaliers quatre à quatre, elle se rendit

compte de l’agitation générale et des bruits de pas précipités provenant d’une des

chambres où les prostituées recevaient leurs clients. Elle chancela, se demandant

soudain si sa mère, avec son corps lourdi, n’était pas tombée dans l’escalier.

Totalement affolée, elle se précipita dans la pièce au moment même où

retentissaient les vagissements de nouveau-né. Sans intention de le voir, elle avait

assisté à la venue au monde de l’enfant. Le petit bloc noirâtre et sanguinolent qui

venait d’être expulsé d’entre les cuisses grandes ouvertes de sa mère étendit

aussitôt ses membres et se mit à bouger. A peine dégagé de la membrane qui le

recouvrait, il se mit à pousser des cris déchirants.
Les gens qui se trouvaient là mirent un moment avant de s’apercevoir de

la présence de Tomoko, blème et pétrifiée.
– Qu’est-ce que tu fais là ? Ce n’est pas la place d’une enfant, allez, va-t-en !

fit une geisha aînée, qui appela aussitôt une entremetteuse :
– Emmène donc Ochobo en bas !
L’entremetteuse saisit négligememnt Tomoko par le bras et l’emmena dans la

couloir mais, s’apercevant que Tomoko était rigide comme un bout de bois, elle

fronça les sourcils :
– Dis donc, petite, tu as tout vu ? »

 

Ariyoshi

Sawako Ariyoshi (20 januari 1931 – 30 augustus 1984)