Thomas Kling, Hélène Cixous, Spalding Gray, Christy Brown, David Hare, Alifa Rifaat, Otto F. Walter, Ivy Compton-Burnett

De Duitse dichter en schrijver Thomas Kling werd geboren op 5 juni 1957 in Bingen. Zie ook alle tags voor Thomas Kling op dit blog.

Bildprogramme

2
MITSCHNITT CALVENSCHLACHT

inzwischn: 1499. luftbilder, -spiegel,
spiegelungn ausm engadinerkrieg. ein
sommerlicher brückenkopp (gesprengt) so
nimmt das wasser andre farbe an.

di gute
geschoßverschraubte luft! im luftzug
NAPALMHEIDE / das in den fluß
zischt, nähte zwischen leib und panzern
zieht (»da ist ja keine landschaft mehr«,
TONLOS / »hättns sollen fahren
lassn«). darüber geht di kamera, ho-
lpernd; kamerafahrt heiser, angekro-
chenes aug. vorm ortler. vor schi-
mmerndn 3000ern: demolirte sand-
sackberge (…)

und sorgnfaltn, kummer-
volles redaktörsgesic’t: ICH HÖRE EBEN!,
ICH RUFE WILLIBALD PIRKHEIMER
(sonst in Nürnberg stationiert)!, am sattel, AM HU-
MANISTISCHEN SATTELLITTNTELEPHON:

PIRKHEIMER: ja, hier pirkheimer. humanitär-
sanitäre verhältnisse … mit grawenvollen bildern
zu tun … habn hohe-luste zu zeichnen … di
geiselerschießung von meran … (FADING),
obwohl bevölkerun’ dagegn … (RAUSCH-
RAUSCH), im -iegesrausch, durchrau-
schende flüchtlinge … strom weg, alles weg …
KAISER MAXIMILIAN SOLL GEWEINT
HABN ALS / FADING /DI KINDER ESSENZ /
BROTKLEE VON DEN WIESN da br-
icht
di leitun’ zamm, damundherrn, in weißm rau-
schn, klappt zusamm das bilderwelt in riesen OH-
NELÖSCHLÖSCH. romanisch di bandnwerbun’
Gottes, tonlos di engel vorm himml. jerusalem, wei-
ße bänder spruchbänder in händn. ohne text.

Thomas Kling (5 juni 1957 – 1 april 2005)

Lees verder →

Margaret Drabble, Kristin Gore, Thomas Kling, Hélène Cixous, Spalding Gray

De Engelse schrijfster Margaret Drabble werd geboren op 5 juni 1939 in Sheffield, Yorkshire. Zie ook alle tags voor Margaret Drabble op dit blog.

Uit: A Day in the Life of a Smiling Woman

“The situation was made even more annoying by the fact that everyone looked so interesting. That was why they were all getting on with each other so splendidly, of course. The only people who were not shouting or shuffling were extremely boring-looking people like himself, who were propped up sadly in dark corners. And the girls, one could not deny it, were most impressive. He liked artistic and intellectual-looking girls, himself; he could never see what other people had against all these fiercely painted eyes, these long over-exposed legs, these dramatic dresses. They all looked a little larger and brighter than life, and talked with a more than natural intensity, and laughed with a more than natural mirth. He found them most exhilarating. He gazed with frank admiration at one exotic creature with long pale hair and a long maroon velvet dress: her legs were not over-exposed but on the contrary totally enclosed, though she made up for this modesty elsewhere, displaying to the world a vast extent of pallid back, where angry pointed shoulder-blades rose and fell as she gesticulated and discoursed. All he saw of her was her active back: her face and front were bestowed upon others.

Even she, though, had nothing on a girl he could see at the other side of the room, far away and perched on top of a book-case, whence she was holding court, and whence she smiled serenely above the heads of others and above the sea of smoke. Her slight elevation gave her a look of detached beauty, and her face had a cool superiority, as of one who inhabits a finer air. She too was surrounded, naturally, by hordes of friends and admirers, who were plying her with chat and cigarettes, and constantly refilling her glass. And she too, like the pale girl, had long hair, though hers, as far as he could distinguish, was not pale, but of a dark and fiery red. He decided that he would cross the room and distinguish a little more closely.“

**Margaret Drabble (Sheffield, 5 juni 1939)**

Lees verder →

Margaret Drabble, Kristin Gore, Thomas Kling, Hélène Cixous, Spalding Gray

De Engelse schrijfster Margaret Drabble werd geboren op 5 juni 1939 in Sheffield, Yorkshire. Zie ook alle tags voor Margaret Drabble op dit blog.

Uit: The Millstone

“When, some years after the Hamish episode, I found that I was pregnant, I went through slightly more than the usual degrees of incredulity and shock, for reasons which I doubtless shall be unable to restrain myself from recounting: there was nobody to tell, nobody to ask, so I was obliged once more to fall back on the dimly reported experiences of friends and information I had gleaned through the years from cheap fiction. I never at any point had any intention of going to a doctor: I had not been ill for so many years that I was unaware even of the procedure for visiting one, and felt that even if I did get round to it I would be reprimanded like a school child for my state. I did not feel much in the mood for reproof. So I kept it to myself, and thought that I would try at least to deal with it by myself. It took me some time to summon up the courage: I sat for a whole day in the British Museum, damp with fear, staring blankly at the open pages of Samuel Daniel, and thinking about gin. I knew vaguely about gin, that it was supposed to do something or other to the womb, quinine or something, I believe, and that combined with a hot bath it sometimes works, so I decided that other girls had gone through with it, so why not me. One might be lucky. I had no idea how much gin one was supposed to consume, but I had a nasty feeling that it was a whole bottle: the prospect of this upset me both physically and financially. I grudged the thought of two pounds on a bottle of gin, just to make myself ill. However, I couldn’t pretend that I couldn’t afford it, and it was relatively cheap compared with other methods, so I grimly turned the pages of Daniel and decided that I would give it a try. As I turned the pages, a very handy image, thesis-wise, caught my attention, and I noted it down. Lucky in work, unlucky in love. Love is of man’s life a thing apart, ’tis woman’s whole existence, as Byron mistakenly remarked.”

Margaret Drabble (Sheffield, 5 juni 1939)

Lees verder →

Margaret Drabble, Kristin Gore, Thomas Kling, Carel Peeters

De Engelse schrijfster Margaret Drabble werd geboren op 5 juni 1939 in Sheffield, Yorkshire. Zie ook alle tags voor Margaret Drabble op dit blog.

Uit: The Red Queen

„This hard school served me well in my hard life. My mother, too, endured hardship in her early years. I used to wonder, childishly, whether it was my longing for red silk that brought all these disasters upon me and my house. For my desire was fulfilled, but no good came of it, and it brought me no happiness.
I was still a child when I received a red silk skirt of my own. It was brought to me from the palace, with other precious garments made for me at the queen’s command. I was presented with a long formal dress jacket of an opaque leaf-green brocade, and a blouse in buttercup-yellow silk with a grape pattern, and another blouse of a rich pale foxglove silk. I had been measured for these robes by the matron of the court, and they were lifted out and displayed to me by a court official, with much ambiguous and bewildering deference. I think my response to these rich and splendid artefacts was lacking in spontaneous delight and gratitude, though I did do my best to conceal my fear.
The red silk skirt was not a gift from the palace, although it was included in the fine royal display of gifts. I was to learn later that it had been made for me by my mother, as a reward and as a compensation for my elevation. She had made it secretly, at night, hanging curtains over her windows to hide the lights in her chamber as she worked. This is how she performed many of her household tasks – discreetly, quietly, modestly. My mother liked to hide her thrift and industry, and she avoided compliments on her domestic labours. At this time, I knew nothing of this special undertaking on my behalf. I stared at the red silk skirt in ungracious silence.

My mother reminded me that I had once expressed a wish for such things, and she watched my face for smiles of gratitude. I did not remember having expressed this wish, but I confess that she was right to have divined it in me. But now I was too sad and too oppressed to raise my eyes to look at my new finery. My illustrious future hung heavily upon me. I was nine years old, and I was afraid.“

Margaret Drabble (Sheffield, 5 juni 1939)

Lees verder →

Thomas Kling, Carel Peeters, Hélène Cixous, Spalding Gray, Christy Brown, David Hare, Alifa Rifaat, Otto F. Walter, Ivy Compton-Burnett

De Duitse dichter en schrijver Thomas Kling werd geboren op 5 juni 1957 in Bingen. Zie ook mijn blog van 5 juni 2010 en eveneens alle tags voor Thomas Kling op dit blog.

Berliner Totentanz 2

herr doktor – meister der arznei

ich habs euch dreimal schon gesagt:

meint wohl ihr könnt noch länger leben

und wollt euch nicht zu GOtt begeben

stellt ab die probe – verabschiedet euch man

und seht wie gut ich euch vortanzen kann

arzt:

ach gott hier gibts kaum einen rat

der urin sieht schlecht aus in der tat –

die farbe ist schwarz und grün und rot:

ich sehe darin den bitteren tod

in der apotheke gibts nicht ein kraut womit man

gegen den tod was ausrichten kann

Actaeon 3

hirschgulasch. den schuß, widerhallend, gezisch vom lärchenhang,

konnten wir gerade noch hören. wir? bei tisch. der dampfende berg,

gegenüber, gleich drüben, in flußnähe, wo Actaeon zu boden ging.

fetzen. gebeugt in den dampf da, hirschbrocken vom teller. dampf

steigt vom durchwühlten boden auf, staub an der nüster, schweiß.

körper und nadeln. der ganze staub aus der ferne und das dampf-

ende tellergericht, der fluß; motorengeschepper in etwa, von drüben,

so was wie: röhren, plattmachen, turbogeknurr. jetzt wird der luftröhre

ein schnitt gemacht, durchtrennte fährten. Echo erscheint. das frische

mark wird rausgesaugt wie nichts! wir knien so überm hirsch, wir

ziehen uns den rein, wir klärn das mit den toten: ein bildverdampfen

findet statt. den hirsch besäbeln. ächzend. zunge, sehnen. zähne.

Thomas Kling (5 juni 1957 – 1 april 2005)

Lees verder “Thomas Kling, Carel Peeters, Hélène Cixous, Spalding Gray, Christy Brown, David Hare, Alifa Rifaat, Otto F. Walter, Ivy Compton-Burnett” →

Thomas Kling, Carel Peeters, Hélène Cixous, Spalding Gray, Christy Brown, David Hare, Otto F. Walter, Ivy Compton-Burnett, Alifa Rifaat

De Duitse dichter en schrijver Thomas Kling werd geboren op 5 juni 1957 in Bingen. Zie ook mijn blog van 5 juni 2006 en mijn blog van 5 juni 2007 en ook mijn blog van 5 juni 2008 en ook mijn blog van 5 juni 2009.

Kriegsbeginn: Actaeon 1, Nach Pound
(für Ute Langanky)

Ein bild der Lethe,
und den feldern
Voll stumpfen lichts,
doch golden,
Graue kliffs,
und unter ihnen
Ein meer
Strenger als granit,
unruhig, niemals aufgebend;
Hohe gestalten
mit den gesten von göttern,
Gefährliche aussichten;
Und einer sagte:
»Das ist Actaeon.«
Actaeon mit den beinschienen von gold!
Über helle wiesen,
Übers überlegene gesicht dieses felds,
Unruhig, immer in bewegung,
Heere eines antiken volks,
Das stumme gefolge.

Actaeon 2
(für Mauritius Wenner)

so wird die akte Actaeons geschlossen. an einem fluß.
ein schlechtgetarnter und ertappter voyeur, der haar
und haut der badenden genau betrachtet hat. ihr pfiff:

schon springen Actaeon die eigenen hunde an, die haben
ihn sofort an hals und gurgel. es geht dann alles superschnell:
die linse eingespritzt, nicht nur mit speichel. hundegeifer

hat im nu dem seinen körper überzogen. gebisse, risse
gehen durch den Actaeon; die beinah stumme männer-
gurgel. so ohne körper, ohne strom; dabei beguckt: der

löst, als hirschenschrei, sich auf: die blicktransfusionen,
die nichts nützen können; kann, mit neuen, lauten augen,
Actaeon sehen die augen der frau? schweigsame augen.

ohne lust. es mag die meute ihren Actaeon! wie sie sein
hirschfleisch lieben, seine augenkamera! und hören nicht
auf ihre namen so wird die akte Actaeon geschlossen.

Thomas Kling (5 juni 1957 – 1 april 2005)

De Nederlandse literair criticus Carel Peeters werd geboren in Nijmegen op 5 juni 1944. Zie ook mijn blog van 5 juni 2009.

Uit: De jaloezie van de tijd. A.F.TH. van der Heijden

„Het is met De tandeloze tijd als met die andere ambitieuze cycli, Prousts A la Recherche du Temps Perdu en La Comédie Humaine van Balzac: het zijn alle drie zulke ruime titels dat er meerdere delen in kunnen zwemmen. De tandeloze tijd is van de drie misschien wel het minst eenduidig en het suggestiefst, op zoveel manieren blijkt hij te kunnen worden uitgelegd. De eerste associatie bij zo’n titel is de voor de hand liggendste. Wat bij De tandeloze tijd verschijnt is het laatste kwart van de twintigste eeuw, onze eigen tijd, gebed in het dons van welvaart en verzorging. Zo’n eerste associatie is veelzeggend: blijkbaar is er maar al te zeer reden voor en er zijn kennelijk genoeg verschijnselen die deze tijd tandeloos maken. Maar associaties kunnen bedrieglijk zijn, het zijn niet zelden alleen maar luie impressies. Al komen ze nooit helemaal uit de lucht vallen, ze zijn soms gemakzuchtig en gauw tevreden. In het geval van De tandeloze tijd gaat het bij die eerste associatie om een soort poëzie die van bepaalde slagwoorden (verzorgingsstaat, welvaartsstaat, restauratie, post-modern relativisme) een goedklinkende som maakt (‘een tandeloze tijd’). Zoveel poëzie is alleen mogelijk wanneer andere verschijnselen worden weggedrukt die wel degelijk in het bezit zijn van tanden (ongebreidelde verzakelijking, profijtbeginsel, carrièrezucht, yuppiedom, patserig individualisme).

De titel van Van der Heijdens romancyclus is een vrijmoedige interpretatie. Het bevat een vruchtbare spanning die gedachten in beweging kan zetten, zodat de vraag kan opkomen: is dat van die tandeloosheid wel helemaal zo? Wanneer de periodiek drankzuchtige advocaat Quispel in Advocaat van de hanen zegt dat de wereld haar smaak heeft verloren, en dat niets ‘restte om nog de tanden in te zetten’ dan is de vraag of we hier niet te maken hebben met zijn geblaseerdheid en tandeloosheid, en niet van de tijd waarin hij leeft.“

Carel Peeters (Nijmegen, 5 juni 1944)

De Franse feministische schrijfster, dichteres, professor, filosoof, literair criticus en historica Hélène Cixous werd geboren in Oran, Algerije, op 5 juni 1937. Ze heeft een Duitse, Asjkenazisch-Joodse moeder en een Algerijns, Sefardisch-Joodse vader. In 1957 kreeg ze haar agrégation in Engels en 1968 werd ze doctorandus in de letterkunde. Zij richtte zich toen vooral op Engelse literatuur en de werken van James Joyce. In 1969 publiceerde Cixous L’Exil de James Joyce ou l’Art du remplacement, het jaar daarop Dedans, een gedeeltelijk autobiografische roman. Cixous kreeg voor Dedans de Prix Médicis. Zij publiceerde veel, waaronder drieëntwintig gedichtbundels, zes essays, vijf toneelstukken en veel invloedrijke artikelen. Samen met Luce Irigaray en Julia Kristeva, wordt Hélène Cixous gezien als een van de moeders van de poststructuralistische feministische theorie. Sinds de jaren 90, hebben ze samen grote invloed gehad op het Franse feminisme en de feministische psychoanalyse. In 1975 publiceerde Cixous haar meest invloedrijke artikel: Le rire de la Meduse.

Uit: Voiles

„La myopie était sa faute, sa laisse, son voile natal imperceptible. Chose étrange, elle voyait qu’elle ne voyait pas, mais elle ne voyait pas bien. Chaque jour il y avait refus, mais qui pouvait dire d’où partait le refus : qui se refusait, était-ce le monde ou elle ? Elle était de cette race obscure subreptice qui va désemparée devant le grand tableau du monde, toute la journée en posture d’aveu : je ne vois pas le nom de la rue, je ne vois pas le visage, je ne vois pas la porte, je ne vois pas venir et c’est moi qui ne vois pas ce que je devrais voir. Elle avait des yeux et elle était aveugle.

Elle devait passer tous les jours au large du château. L’aide venait de la statue de Jeanne d’Arc. La grande femme en or brandissait sa lance flamboyante et lui montrait la direction du château. En suivant l’indication d’or elle finissait par y arriver. Jusqu’au jour où. Un matin sur la place il n’y avait rien. La statue n’était pas là. Il n’y avait pas trace de château. À la place du saint cheval une pénombre mondiale. Tout était perdu. Chaque pas augmenterait l’égarement. Elle resta pétrifiée, privée de l’aide de sa statue. Elle se vit arrêtée au sein de l’invisible. De toutes parts elle voyait ce rien pâle sans limites, c’était comme si par un faux pas elle était entrée vivante chez la mort. L’ici néant durait, et personne. Elle saisie, tombée debout dans l’étendue insondable d’un voile, et voilà tout ce qui restait de la ville et du temps. La catastrophe s’était produite en silence.

Et maintenant qui était-elle ? Seule. Un petit clou de travers dans l’intervalle.

Plus tard dans l’intervalle quelqu’un abruptement surgi du rien lui affirma que les choses n’avaient pas fui du tout. Elles étaient à leur place assurément. Ainsi c’était elle qui ne voyait pas la statue ni le château ni les rebords du monde ni l’autobus ? Une voilette de brume avait eu raison des existences à ses pauvres yeux crédules. La grande statue d’or n’avait pas résisté. Ce fut sa première apocalypse. La ville perdit de sa solidité.“

Hélène Cixous (Oran, 5 juni 1937)

De Amerikaanse schrijver en acteur Spalding Gray werd geboren op 5 juni 1941 in Barrington, Rhode Island.

Uit: Life Interrupted

„We were invited to the Scanlon estate. John Scanlon was a publicist, a very big one, in all senses of the word. He was a publicist for Bill Clinton, actually, during the Monica Lewinsky scandal, and he had this huge house in Ireland that he was inviting a group of us over to for this birthday bash. He was a big gourmand, and he perished in front of the TV after a big meal just two weeks before we were supposed to go, just died. His wife said, “Come on over anyway, John would have loved it.”

So over we went, in spite of his death, about twelve of us, five children — my niece, my stepdaughter, and my two sons, and Tara Newman’s son — and the rest adults, and the house was big enough to accommodate that without any confusion. I have to say that this place, exquisite stone manor that it was, reminded me a little bit of The Shining. It was disconcerting, actually. It was set right in the middle of these woods and fields, and the kids went running in the fields with no fear of deer ticks for the first time in a long time. The woods looked like Harry Potter woods; they were very old, it was about twelve acres of land, and all very spooky. It was in the town of Mort, which was even more of a spooky name, in the county of Offaly. O-f-f-a-l-y.

We arrived on the longest day of the year, June 21, 2001, and all went to celebrate with a treasure hunt. In the morning, the following day, the next-longest day of the year, Barbara Leary was down in the kitchen — Barbara Leary was the ex-wife of Timothy Leary and she was one of the guests there — and I was talking with her and she said that she’d dreamt that I’d done a new monologue, and I said, “No, there’s nothing on the table, really, nothing new. My life is without crisis and usually they’re based on crisis, and I don’t have anything planned at all. Things are going smoothly.”

Spalding Gray (5 juni 1941 – 10 januari 2004)

De Ierse dichter, schrijver en schilder Christy Brown werd geboren op 5 juni 1932 in Dublin.

What Her absence Means

It means

no madcap delight will intrude

into the calm flow of my working hours

no ecstatic errors perple

my literary pretensions.

It means

there will be time enough for thought

undistracted by brown peril of eye

and measured litany of routine deeds

undone by the ghost of a scent.

It means

my neglect of the Sonnets will cease

and Homer come into battle once more.

I might even find turgid old Tennyson

less of a dead loss now.

It means

there will be whole days to spare

for things important to a man –

like learning to live without a woman

without altogether losing one’s mind.

It means

there is no one now to read my latest poem

with veiled unhurried eyes

putting my nerves on the feline rack

in silence sheer she-devil hell for me.

It means

there is no silly woman to tell me

‘Take it easy – lie’s long anyway –

don’t drink too much – get plenty of sleep -‘ and other tremendous cliches.

It means

I am less interrupted now with love.

Christy Brown (5 juni 1932 – 6 september 1981)

De Britse schrijver, dramaturg en regisseur David Hare werd geboren op 5 juni 1947 in Sussex.

Uit: David Hare’s ‘Stuff Happens’: All the President’s Men in ‘On the Road to Baghdad’

(Bespreking door Ben Brantley in de New York Times, 14 april 2006)

„CONTRARY to what the American politicians of David Hare’s “Stuff Happens” might believe, bigger doesn’t always mean more powerful. The Public Theater’s invigorating new production of Mr. Hare’s journalistic drama about the road to war in Iraq, first mounted with epic proportions at the National Theater in London in 2004, is here conducted on the modest scale of a town-hall meeting. It is as if a telescope, first set up to be looked through at the wrong end, were now righted, changing not composition but perspective.

The characters, who include the sitting American president and British prime minister and many of their cabinet members, feel closer to the audience — not just physically but emotionally. Often, they seem less like destiny-shaping, arbitrary gods than like the ego-trippers in your office. If that means they are too close for comfort, then “Stuff Happens,” which opened last night under the smart, sharp direction of Daniel Sullivan, is doing its job.

Shrinkage may be the best thing that could have happened to Mr. Hare’s quasi-documentary play. When I saw it in London, on the immense stage of the Olivier auditorium at the National, directed by Nicholas Hytner, the play had the marmoreal quality of mythic events carved into a temple frieze.“

David Hare (Sussex, 5 juni 1947)

De Zwitserse schrijver en uitgever Otto Friedrich Walter werd geboren op 5 juni 1928 in Rickenbach.

Uit: Wie wird Beton zu Gras? — Fast eine Liebesgeschichte

(Bespreking door W. Martin Lüdke in Zeit- Online, 24 augustus 1979)

„Nicht mehr Studenten sind es, Randgruppen, im bürgerlichen Sinn „Ausgefiippte”, die am Rande der Stadt (wie in der „Verwilderung”) und in den Randbereichen der Gesellschaft ohnehin, versuchen, neue, andere Lebensformen zu entwickeln, die es ihnen erlauben, auf eine humane Weise miteinander umzugehen. Zwar geht es auch in dieser Erzählung wieder um das „Neue” und um das „Mögliche” — gegen die etablierten Verhältnisse. Zwar ist auch hier wieder etwas von der Zartheit und Diskretion zu spüren, mit der Walter erzählen kann, und von der Sinnlichkeit auch. „Koni schaffte zum Lautsprecherwagen mitten auf der Parkwiese-^ Eben noch habe Nik dort gestanden. Koni ging dann weiter. Er kickte mit dem rechten Fuß einen leeren Papierbecher hinter seinem linken Absatz zur Seite. Esther mußte ein wenig lathen, als er plötzlich, schon zwölf Meter von ihr entfernt, den Handstand machte, ein bißchen auf den Händen weiterging” — hier kommt etwas von der fröhlichen Tollkühnheit durch, mit der die beiden am Ende ihren Panzer, Konis Panzer, durch die Stadt fahren, von der Tollkühnheit, mit der einmal die Macht der Phantasie gefordert wurde.

Die fast noch kindliche Unbeschwertheit der beiden Geschwister, die eher zufällig in die Demonstration geraten sind, ahnen allenfalls, worum es geht, und sind doch fasziniert von der Lebensweise, den Möglichkeiten des miteinander Umgehen s, die sie dabei erfahren, diese Unbekümmertheit läßt sie klare Alternativen erkennen, obwohl sie nur dumpf in sich spüren, wie da etwas ihren eigenen Bedürfnissen und Interessen, ihren Gefühlen entgegenkommt, was in der Welt, in der sie leben, ,.dem Alten”, keinen Platz hat. Ihre kindliche Zuversicht wird freilich, man muß sagen: in einem Lernprozeß auf eine harte Probe gestellt. Was „am 2. Juni in den Parkanlagen hinter der Friedenskirche in Ölten” beginnt, eine große Schweizer Demonstration gegen den Bau von Kernkraftwerken, hat Folgen.“

Otto F. Walter (5 juni 1928 – 24 september 1994)

De Engelse schrijfster Ivy Compton-Burnett werd geboren op 5 juni 1884.

Uit: Schwarze Utopie (Bespreking van Männer und Frauen in Der Spiegel)

„Sie reden fernab jeder Kindlichkeit: raffinierte Dialektiker, die wie Winkeladvokaten ihrer selbst argumentieren, um sich im Legitimationslabyrinth der Konversation zurechtzufinden. “Bist du taub?” beschimpft Horace seine älteste Tochter. “Wenn du jemanden taub nennst”, antwortet ein Sohn, “kannst du nicht von ihm erwarten, daß er hört: Dann kannst du ihm auch keinen Vorwurf machen.”

Etwas sanfter, dafür aber um so hinterhältiger wirkt die Gewalt der Konversations-Konventionen in dem früheren Roman “Männer und Frauen”. Hier wird eine Familie vorgeführt, die unter dem tyrannischen Diktat einer kränkelnden Mutter steht. Die versucht eines Tages, sich umzubringen; der Selbstmord mißlingt, dafür verfällt sie dem Wahnsinn und muß längere Zeit in einer Heilanstalt verbringen.

Gesund taucht sie dann wieder auf, um sich aufs neue störend in alles einzumischen. Dem setzt der älteste Sohn ein Ende, indem er seine Mutter vergiftet, ein Mord, der mit Erfolg vertuscht werden kann. Sir Godfrey, der Vater, träumt schon von einer neuen Ehe (mit einer Ehemaligen seines Sohnes), muß aber bei der Eröffnung des Testaments erfahren, daß er durch eine zweite Heirat seine Einkünfte verliert. Über diese unerwartete Rache seiner Frau ist er zunächst schockiert, aber nur für einen Moment. Denn sofort und fast automatisch beginnt er mit Umdeutungsübungen, die die Ereignisse und Gefühle wieder zurechtlegen sollen:

“Für mich ist es zu Ende mit den guten Dingen des Lebens. So ist es nur recht und billig, das gebe ich zu. Vermutlich dachte meine Frau, es sei mein innigster Wunsch, in der Vergangenheit zu leben. Sie wollte ihren Gatten behalten. Und das freut mich. Ich fühle mich erhoben und geschmeichelt. Was in meiner lieben Harriet vorgegangen ist, verstehe ich so gut, als hätte ich es mir selbst erklärt. Ja, ich kann sagen, sie hat es mir erklärt, nur daß ich kein Gedächtnis für solche Dinge habe.”

Ivy Compton-Burnett (5 juni 1884 – 27 augustus 1969)

Zie voor alle bovenstaande schrijvers ook mijn blog van 5 juni 2009.

De Egyptische schrijfster Alifa Rifaat werd op 5 juni 1930 in Caïro geboren. Zie voor onderstaande schrijfster ookmijn blog van 5 juni 2007.

Uit: Distant View of a Minaret and Other Stories

„In an instant between sleep and wakefulness, an instant outside the bounds of time, that gave the sensation of being eternal, the sounds of night, like slippery fishes passing through the mesh of a net, registered themselves on Zennouba’s hearing, filtering gradually into her awakening consciousness: the machine like croaking of frogs and the barking of dogs in the fields answered by the dogs of the village on the other bank in a never-ending exchange of information in some code language“.

Alifa Rifaat (5 juni 1930 – ? 1996)
Caïro, Citadel (geen portret beschikbaar)

Federico García Lorca, Adriaan Morriën, Ken Follett, Kristin Gore, Margaret Drabble, Thomas Kling, Carel Peeters, Ivy Compton-Burnett, David Hare, Otto F. Walter, Spalding Gray, Christy Brown

De Spaanse dichter en toneelschrijver Federico Garcia Lorca werd geboren op 5 juni 1898 in Fuente Vaqueros, Granada. Zie ook mijn blog van 5 juni 2006 en mijn blog van 5 juni 2007 en ook mijn blog van 5 juni 2008.

TWIST

Voor Rafael Méndez

In het midden van het ravijn

blinken als vissen

de messen uit Albacete,

mooi van vijandelijk bloed.

Een scherp kaartspellicht

knipt in het felle groen

onstuimige paarden

en ruiterprofielen uit.

In de kruin van een olijfboom

wenen twee oude vrouwen.

De stier van de twist

stormt tegen de muren op.

Zwarte engelen brachten

zakdoeken en sneeuwwater mee.

Engelen met grote vleugels

van messen uit Albacete.

Juan Antonio uit Montilla

rolt dood de helling af,

zijn lichaam vol irissen

en granaatappels op zijn slapen.

Nu bestijgt hij een kruis van vuur

op weg naar de dood.

Vergezeld van een guardia civil

komt de rechter langs de olijfgaarden.

Glibberig bloed kermt

sprakeloos slangenlied.

Heren van de guardia civil:

hier gebeurde het oude verhaal.

Vier Romeinen en vijf Carthagers

vonden hier de dood.

De avond dol van vijgenbomen

en van hitsige geluiden

bezwijmt op de gewonde

dijen van de ruiters.

En zwarte engelen vlogen

door de avondlucht.

Engelen met lange vlechten

en harten van olie.

SINT GABRIËL (Sevilla)

Voor D. Agustin Viñuales

Een knappe jongeling, rank als riet,

brede schouders, slanke taille,

huid van een nachtelijke appel,

droeve mond en grote ogen,

pezen van hitsig zilver,

doolt door de verlaten straat.

Zijn lakleren schoenen

vertrappen de dahlia’s van de wind,

op het dubbele ritme, het lied

van kort en hemels verdriet.

Langs de hele zeekust

staat geen palm die hem evenaart,

noch gekroonde keizer

noch rijzende ster.

Als hij zijn hoofd buigt

naar zijn borst van jaspis,

zoekt de nacht vlakten

om neer te knielen.

De gitaren klinken alleen

voor de Aartsengel Gabriël,

temmer van duifjes

en vijand van treurwilgen.

Sint Gabriël: het kindje weent

in de buik van zijn moeder.

Vergeet niet dat de zigeuners

jou je kledij schonken.

Annuntiata van de Wijzen,

sjofel gekleed maar uitverkoren,

opent de deur voor de ster

die voorbijkwam in haar straat.

De Aartsengel Sint Gabriël

tussen lelie en glimlach,

achterkleinkind van de Giralda,

bracht haar een bezoek.

In zijn geborduurde vest

trillen verborgen krekels.

De sterren van de nacht

veranderden in klokbloemen.

Sint Gabriël: Ziehier

drie nagels van vreugde.

Je schittering opent jasmijnen

op mijn gloeiend gezicht.

God zegent je, Annuntiata.

Verrukkelijke Moriaanse.

Je zal een zoon baren mooier

dan de halmen van de wind.

O, Sint Gabriël, mijn oogappel!

Mijn allerliefste Gabriël!

Je neer te zetten op een stoel

van anjers, dat is mijn droom.

God zegent je, Annuntiata,

sjofel gekleed maar uitverkoren.

Op zijn borst zal je zoon

een maanvlek en drie wonden dragen.

O, Sint Gabriël wat schitter je!

Liefste Gabriël van mijn hart!

Diep in mijn borsten

welt al de lauwe melk.

God zegent je, Annuntiata.

Moeder van honderd koningshuizen.

Dor fonkelen je ogen,

als ruiterlandschappen.

Het kindje zingt in de schoot

van de verbaasde Annunciata.

Drie groene amandelkogels

trillen in zijn stemmetje.

Sint Gabriël klom al

op een ladder ten hemel.

De sterren van de nacht

veranderden in immortellen.

Vertaald door Gaston D’Haese

Federico García Lorca (5 juni 1898 – 19 augustus 1936)

Portret door José Bello

De Nederlandse dichter en schrijver Adriaan Morriën werd geboren op 5 juni 1912 in Amsterdam. Zie ook mijn blog van 7 juni 2006 en ook mijn blog van 5 juni 2007 en ook mijn blog van 5 juni 2008.

Dag en nacht

Mijn moeder was een dagpauwoog

en vloog mijn vader veel te hoog.

Hij tastte radeloos naar haar

maar troostte zich met dat gebaar.

Met zulke ogen in ’t gezicht

was zij te donker voor zijn licht,

te teer voor zijn hardhandigheid

en er door niets op voorbereid.

Hij brak haar zonder dat hij ’t wilde,

uit liefde die geen liefde stilde,

zodat zij neerstreek, nooit meer vloog,

nog altijd mooi: een nachtpauwoog.

Landelijke liefde

Twee paarden bij een hek, terwijl het avond wordt.

De zware koppen naast elkaar, de schouders elkaar strelend,

een liefde even smekend als bevelend,

in een tevreden stilstand uitgestort.

Zo te beminnen met een lange hals vol manen,

een brede borst die op voorpoten rust,

terwijl het hele lichaam kust en wordt gekust

en ’t zonlicht valt in een geluk vol tranen.

Oorlog en vrede

De oorlog had iets vredigs zoals ook de vrede

op oorlog lijkt die niet wordt uitgestreden:

in Rotterdam wordt nog gevochten maar in Sloot

gaat iemand aan een andere ziekte dood.

Terwijl een machteloze wordt gemarteld

glimlacht de moeder tegen ’t kind dat tegenspartelt

a
ls het gezoogd, gewassen en gestreeld

tussen de ouders wordt verdeeld.

Adriaan Morriën (5 juni 1912 – 7 juni 2002)

De Engelse schrijver Ken Follett werd geboren op 5 juni 1949 in Cardiff, Wales. Zie Zie ook mijn blog van 5 juni 2007 en ook mijn blog van 5 juni 2008.

Uit: The Pillars of the Earth

„In a broad valley, at the foot of a sloping hillside, beside a clear bubbling stream, Tom was building a house.

The walls were already three feet high and rising fast. The two masons Tom had engaged were working steadily in the sunshine, their trowels going scrape, slap and then tap, tap while their labourer sweated under the weight of the big stone blocks. Tom’s son Alfred was mixing mortar, counting aloud as he scooped sand on to a board. There was also a carpenter, working at the bench beside Tom, carefully shaping a length of beech-wood with an adze.

Alfred was fourteen years old, and tall like Tom. Tom was a head higher than most men, and Alfred was only a couple of inches less, and still growing. They looked alike, too: both had light brown hair and greenish eyes with brown flecks. People said they were a handsome pair. The main difference between them was that Tom had a curly brown beard, whereas Alfred had only a fine blond fluff. The hair on Alfred’s head had been that colour once, Tom remembered fondly. Now that Alfred was becoming a man, Tom wished he would take a more intelligent interest in his work, for he had a lot to learn if he was to be a mason like his father; but so far Alfred remained bored and baffled by the principles of building.“

Ken Follett (Cardiff, 5 juni 1949)

De Amerikaanse schrijfster Kristin Carlson Gore werd geboren op 5 juni 1977 in Carthage, Tennessee. Zij groeide op in Washington. In 1999 studeerde zij af aan de Harvard University, waar zij ook redacteur was geweest van de Harvard Lampoon. Gore schreef twee romans: Sammy’s Hill (2004) en Sammy’s House (2007). Kristin Gore is een dochter van de politicus Al Gore en diens vrouw Tipper.

Uit: Sammy’s House

„It was when she started stripping that everyone realized something was wrong. This was an official White House event. A somewhat boring, completely respectable cruise on the Potomac River to thank everyone in the West Wing for the hard work that had won the election. But it was no longer boring.

Until the woman whipped off her tailored black jacket to reveal a star-spangled bra and a surprisingly elaborate dragon tattoo, the only remarkable thing about this cruise was that it was nineteen months late. The celebratory boat ride had been promised long ago, in the first month of our new administration, but no one minded that the business of running the country had continuously delayed its actual launch. Victory was prize enough—who needed a cruise?

I tore my eyes away from the increasingly explicit show to scan the crowd for RG. He’d gone below deck to take a call from President Wye, and I was relieved that he still seemed to be there, unaware of these antics. He was the vice president, and as a member of the White House staff, one of my duties was to protect him from public embarrassment whenever possible. That job had become significantly harder in the last thirty seconds.“

Kristin Gore (Carthage, 5 juni 1977)

De Engelse schrijfster Margaret Drabble werd geboren op 5 juni 1939 in Sheffield, Yorkshire. Zie ook mijn blog van 5 juni 2007 en ook mijn blog van 5 juni 2008.

Uit: The Needle’s Eye

„HE STOOD THERE AND WAITED. He was good at that. There was no hurry. There was plenty of time. He always had time. He was a punctual and polite person, and that was why he was standing there, buying a gift for his hostess. Politeness was an emotion- could one call it an emotion, he wondered? that was how he regarded it, certainly-an emotion that he both feared and understood.

There was only one woman in front of him in the off-licence, and she was certainly in no hurry either. She had not even got round to asking for anything yet, because she was too busy telling the man behind the counter about her granddaughter. Two weeks old, this child was, and the lady had just finished knitting her a pram-cover in stripes of white and
blue: it didn’t matter that it was blue and not pink, the daughter had said, she didn’t like pink anyway. The man behind the counter was interested in the story: not merely polite, but interested. One can tell the difference. The woman was short and broad and she was wearing bedroom slippers. What raffish districts of London his friends inhabited: NW1, this was, with all its smart contrasts. They depressed him unbearably, the well-arranged gulfs and divisions of life, the frivolity with which his friends took in these contrasts, the pleasure they took in such abrasions. It appalled him, the complacency with which such friends would describe the advantages of living in a mixed area. As though they licenced seedy old ladies and black men to walk their streets, teaching their children of poverty and despair, as their pet hamsters and guinea pigs taught them of sex and death. He thought of these things, sadly.“

Margaret Drabble (Sheffield, 5 juni 1939)

De Duitse dichter en schrijver Thomas Kling werd geboren op 5 juni 1957 in Bingen. Zie ook mijn blog van 5 juni 2006 en mijn blog van 5 juni 2007 en ook mijn blog van 5 juni 2008.

provinz

längst nicht voller rätischer
mond. provinzmond den das
bild sich reinzieht; der reindringt
in nennenswertn geschwindig-
keitn.
++++anweisun` eines stummfilm-
regisseurs: knarren im lärchholz, ja-
gende dazujagende staffage von
nachtwolkndetails. nachtgletscher,
hintn, als “spülbrühe” in isabellem
cair-obscur. alles in raschester auf-
lösun` begriffn! art städteraugn-
blende; nichtgewohnt von solcher
wildn jagd. ich mein, wilder fuhre,
da di handelsstraße, alberbestand
der allee verstopft von a bis zett
daß di maschine vonnötn ist um
den einkauf zu schaffn. in der stadt
m. wo kurgast dr. benn sich am glas
festhielt (lodener kurstadtmond),
vorzeitn.

bläue

anläufe; anläufe, es ans laufn
zu kriegn; diese blindanläufe für
leitmotive, für handzeichn. reanimations-
versuche am themen-, am textkadaver wobei
di zungnspizze sichtbar wird: di helfer-
zungn zungnhelfer beim hantieren; dies
handfläche auf handrükkn pumpm pumpm bis
di rippm knakkn. helfershelferzungn. was
di leistn beim überm herzaas hantiern.
ein schaun, ein schau
m in di runde; ein
zukkn mittn schultern, mit den zungn in
stillem, ständig wiederkehrendem licht.

Thomas Kling (5 juni 1957 – 1 april 2005)

De Nederlandse literair criticus Carel Peeters werd geboren in Nijmegen op 5 juni 1944. Peeters groeide op in Nijmegen, tot hij op zijn 14e met zijn ouders naar Amsterdam verhuisde. Na de middelbare school te hebben gevolgd begon hij in 1964 Nederlandse taal en letterkunde te studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens zijn studie schreef hij voor Het Parool zijn eerste literaire kritieken. Peeters studeerde uiteindelijk niet af.Hij werkte vanaf 1970 bij Elsevier Magazine als assistent van Wim Zaal en stapte in 1973 over naar het weekblad Vrij Nederland, waar hij de boekenbijlage opzette. In 1982 kreeg hij voor deze bijlage de CPNB Prijs. In 1997-1998 was Peeters ad interim hoofdredacteur van Vrij Nederland.Daarnaast was Peeters van Van 1987 tot 1992 bijzonder hoogleraar in de literaire kritiek aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Voor zijn kritisch en essayistisch werk, en met name voor zijn essaybundel Houdbare illusies, werd Peeters in 1985 de Dr. Wijnaendts Francken-prijs toegekend. In 2008 ontving hij de vijfjaarlijkse Jacobson-prijs.

Uit: Voor en na Mystiek lichaam

Mystiek lichaam markeert de overgang van spel naar ernst in de literatuur, zonder dat ze er overigens zwaarwichtig door is geworden. De harde en onaangename vragen die Mystiek lichaam opwierp, en de aandacht die Kellendonk vestigde op de ‘klaarblijkelijke levensfeiten’, veroorzaakten zo’n schok omdat hij het ondubbelzinnig en met brille deed: stijlvast, onverschrokken en sarcastisch. Het was alsof dat soort vragen in de literatuur niet meer bestond voor hij ze stelde: de mogelijke metafysische dimensie van het leven, het aandeel van het kwaad in de wereld, de beschaving die al geruime tijd de verkeerde richting in zou gaan, schrijven als ‘oprecht veinzen’. Niet eens zozeer wát Kellendonk aan de orde stelde veroorzaakte die schok, maar de groteske ernst waarmee hij ermee voor de dag kwam: het was donderende ‘ideeënmuziek’ die de postmoderne roes van het radicale relativisme en de concentratie op het loutere formalisme doorbrak.

Mystiek lichaam kan de sfeer verklaren die romans als Hoffman’s honger van Leon de Winter en De beproeving van Doeschka Meijsing mogelijk heeft gemaakt: allebei romans die het l’art pour l’art definitief de rug toekeren, zo definitief dat Hoffman’s honger doorschiet en in al zijn virtuositeit een knieval doet voor het gemakkelijk leesbare verhaal, en zo vol woede dat De beproeving een roman van te veel grote woorden en pathetiek wordt in een poging om vooral het echte leven op te roepen. Dit zijn extreme reacties op het uitgespeelde spel van werkelijkheid

Carel Peeters (Nijmegen, 5 juni 1944)

De Engelse schrijfster Ivy Compton-Burnett werd geboren op 5 juni 1884. Zij groeide op in een groot gezin in Hove en Londen en was de dochter van een bekend homeopathisch arts. In 1911 verscheen haar eerste roman, Dolores, die weinig opzien baarde en waar zij zich later enigszins van distantieerde. Het succes kwam met haar tweede werk, Pastors and Masters (1925) dat goed ontvangen werd en zeer lovende kritieken oogstte. Haar verdere werken kenden dezelfde stijl: het beschrijven van veelal alledaagse, maar soms ook schokkende, gebeurtenissen in grote Edwardiaanse gezinnen. Haar schrijfstijl was sober en humoristisch. Opvallend in haar werk is, dat de verhalen grotendeels in dialoogvorm zijn geschreven. Verder maakt zij spaarzaam gebruik van interpunctie. In 1967 werd zij onderscheiden met de titel ‘Dame Commander’ in de Orde van het Britse Rijk.

Uit: The Present And The Past

“Oh, dear, oh, dear!” said Henry Clare.

His sister glanced in his direction.

“They are pecking the sick one. They are angry because it is ill.”

“Perhaps it is because they are anxious,” said Megan, looking at the hens in the hope of discerning this feeling.

“It will soon be dead,” said Henry, sitting on a log with his hands on his knees. “It must be having death- pangs now.”

Another member of the family was giving his attention to the fowls. He was earnestly thrusting cake through the wire for their entertainment. When he dropped a piece he picked it up and put it into his own mouth, as though it had been rendered unfit for poultry’s consumption. His elders appeared to view his attitude either in indifference or sympathy.

“What are death-pangs like?” said Henry, in another tone.

“I don’t know,” said his sister, keeping her eyes from the sufferer of them. “And I don’t think the hen is having them. It seems not to know anything.”

Henry was a tall, solid boy of eight, with rough, dark hair, pale, wide eyes, formless, infantine features, and something vulnerable about him that seemed inconsistent with himself.“

Ivy Compton-Burnett (5 juni 1884 – 27 augustus 1969)

De Britse schrijver, dramaturg en regisseur David Hare werd geboren op 5 juni 1947 in Sussex. Hare behaalde zijn ‘masters degree’ in Cambridge in 1968 en stichtte nog datzelfde jaar een experimenteel reizend gezelschap. Nadat hij enkele producties regisseerde begon hij al spoedig zelf stukken voor het gezelschap te schrijven, zoals How Brophy Made Good (1969). Met Slag (1970), The Great Exhibition (1972), en Knuckle (1974), bevestigde Hare zijn talent als toneelauteur en geducht criticus van de Britse moraal. Teeth ‘n’ Smiles (1975) schilderde het milieu van rockmuzikanten.

Het alom geprezen Plenty (1978) beschrijft de aftakelende persoonlijkheid van een vrouw over een periode van 20 jaar: een metafoor voor het verval van het Britse Rijk na WO II. Hare schreef tevens meerdere stukken voor de televisie en regisseerde ook nog de films Wetherby (1985) en Strapless (1989). Hij regisseerde ook tijdens de jaren ’70s en ’80 nog in meerdere Londense theaters. Hare werd geridderd in 1998.

Uit: Obedience, Struggle and Revolt

“To give you the idea: I’ve noticed, among my friends and acquaintances, that I am, for some reason, one of the few people who positively looks forward to the speeches at weddings. I’d go further. For me, they’re the best part. Perhaps you may think me a cold fish when I admit that I have sometimes watched unmoved as t
he ring was slipped onto the finger, or as the first kiss was taken. (Priests always seem to be saying ‘Not yet.’) But I have never failed to feel a thrill of genuine anticipation when someone calls for silence and rolls out the magic words: ‘Unaccustomed as I am to public speaking’. In one heart at least, the announcement does not cause a sinking. Far from it. Part of my interest is clearly professional. I am, after all, a playwright, and there is nothing more revealing of character than when a proud father or a jealous ex-lover acting as best man is forced to rise to their feet and ‘offer a few words’. Yes, life is theatre, and the rituals which make private matters public are specially delicious. But I also love the prospect that, for once, somebody’s spool is going to be allowed to run and run. Mark it down as optimism, but I cannot help feeling — at least before they speak — that the longer someone goes on, the more you are likely to learn.”

David Hare (Sussex, 5 juni 1947)

De zwitserse schrijver en uitgever Otto Friedrich Walter werd geboren op 5 juni 1928 in Rickenbach. Hij volgde een opleiding tot boekhandelaar in Zürich. Vanaf 1951 was hij secretaris en lector bij de Jakob Hegner Verlag. Vanaf 1956 was hij bij de Walter Verlag verantwoordelijke voor het literaire programma waarin schrijvers als Alfred Andersch, Helmut Heißenbüttel en Peter Bichsel uitgegeven werden. In 1969 kreeg hij de leiding over de Luchterhand Literaturverlag. Vanag 1982 werkte hij uitsluitend nog als zelfstandig schrijver.

Uit: Der Stumme

“Stummer, fuhr Breitenstein fort, wie ist das. Du hast’s ge- gehört. Klar? Gehört, und das Gericht will das wissen. Das Gericht will wissen, wo du dieses Kanisterpaket versteckt hast. Los, zeigen. …
Karbidlichtschlagschatten auf der linken Hälfte, und mit einem Schlag wusste Loth wieder, ein einziges Wort würde genügen, nur eines, und diese riesige Entfernung zwischen ihm und dem Mann dort, seinem Vater, würde nicht mehr sein, sie könnten zusammensein, und zusammen könnten sie alles aushalten. Aber seine Zunge kam aus ihren Klammern dahinten nicht los, so sehr sie sich spannte und hinter seinen Zähnen sich aufwölbte: nichts ausser diesem Lalllgeräusch, das keiner vernahm. Nein, und er schüttelte den Kopf. Er schüttelte ihn und kam wieder zu Breitenstein und den andern zurück, und Filippis sagte scharf: Stummer, du lügst. Du weisst es. Wo ist er! …
Da wusste Loth noch etwas anderes: dass es für ihn und dass es für den Vater zu spät war. Sie waren jetzt beide allein. Jeder für sich. Und es war ihm, als sei nun nicht mehr nur diese Sache mit dem Benzinkanister wichtig.”

Otto F. Walter (5 juni 1928 – 24 september 1994)

De Amerikaanse schrijver en acteur Spalding Gray werd geboren op 5 juni 1941 in Barrington, Rhode Island. Na wat kleinere rollen in films werd hij beroemd met Swimming to Cambodia, de filmversie van zijn theatermonologen over zijn ervaringen bij het draaien van The Killing Fields in 1984. Begin jaren negentig publiceerde hij zijn eerste korte verhaal Impossible Vacation. In 2001 raakte hij ernstig verwond bij een auto-ongeluk. In januari 2004 werd hij als vermist opgegeven en in maart werd zijn lichaam geborgen uit de East River. Gezien zijn depressies t.g.v. het ongeluk ging men uit van zelfmoord.

Uit: Life Interrupted

„Then there was a surprise. About two weeks after that, Kathie, my wife, gave me a present of a trip to Ireland for the whole family. Kathie’s always coming up with these crazy trips. I remember she took us to the Ice Hotel up in Quebec City where you pay three hundred dollars a night to sleep on a block of ice. So Ireland was cushy. It was a rainy version of the Ice Hotel, I suppose. A little more whimsical, and rainy, and not frozen. I’d been six times before and wanted to go back. It made me laugh in a way that the United States doesn’t. We had rainy times but good times. In spite of the rain it was
a jolly place. I can remember Kathie and me riding bikes in the rain for hours and then coming upon this Irishman leaning against his bicycle with a golf hat on or whatever they wear, and he said, “How are you doing?” I said, “It’s just awful weather, it’s just awful,” and he said, “No, it’s not. It hasn’t gotten cold yet.”

So I like them; they’re optimistic and philosophical. They’re not industrialized, really –there was no industrial revolution — so they drive pretty haphazardly. They don’t have a great relationship to machinery, to say the least. There’s a lot of banging around and the roads are very narrow, and they just get in their cars and go, you know they just put the pedal to the metal and they’re going everywhere, in all directions.“

Spalding Gray (5 juni 1941 – 10 januari 2004)

De Ierse dichter, schrijver en schilder Christy Brown werd geboren op 5 juni 1932 in Dublin. Hij was het tiende van 22 kinderen en groeide in armoede op. Ook leed hij aan athetose en kon alleen zijn linker voet gecontrolleerd bewegen. Zijn moeder stimuleerde hem echter zodanig dat hij zich niet alleen verstaanbaar kon maken, maar ook ging tekenen en schrijven. In 1954 verscheen zijn debuut My Left Foot dat in 1989 verfild werd met Daniel Day-Lewis in de hoofdrol.

Sunday Visit

We finally found him

curled up in the chair like a many-wrinkled shell

staring blindly out at nothing

among a gathering of imbecilic fossils

his one good eye fastening fiercely onto life

the hair still sturdy though silver under the old cloth cap.

We finally found him

through all that terrible labyrinth of grey concrete cells

quietly rounding out his days

alone in a morass of moronic camaraderie

his doomed cellmates snoozing and snoring all around

and he with his one good eye defying the shadows.

The tears came then

not soft, but real

the tears of a real man broken by life

groping wildly with gnarled fingers at the straws of life

in that awful room of no life

and the television set blaring forth its banalities

drowning whatever words of comfort our futile tongues could offer.

I had no words for him

no words to span the heartbreak of years

when Samson-like he had stood between us and chaos

bringing to us the small rare trinkets of his love.

I had for him only whiskey

the old bitter gift

the poor tribute of one poorer i
n spirit

than that jaded near-blind half-deaf soul reclining so tamely

in a wicker chair

in a ward of fearful paralysing resignation

a ward full of already dead people

sleeping as the television blared.

Yet the hand that gripped mine spelled out love

and the raw lovely courage of that old landscaped face

put my feeble pity to shame.

Christy Brown (5 juni 1932 – 6 september 1981)

Met zijn moeder

Zie voor onderstaande schrijfster ook mijn blog van 5 juni 2007.

De Egyptische schrijfster Alifa Rifaat werd op 5 juni 1930 in Caïro geboren.

Federico García Lorca, Margaret Drabble, Adriaan Morriën,Thomas Kling, Ken Follett, Alifa Rifaat

De Spaanse dichter en toneelschrijver Federico Garcia Lorca werd geboren op 5 juni 1898 in Fuente Vaqueros, Granada. Zie ook mijn blog van 5 juni 2006 en mijn blog van 5 juni 2007.

SINT MICHIEL (Granada)

Voor Diego Buigas de Dalmáu

Men ziet vanaf de balustrades
in de bergen, bergen, bergen,
muilezels en muilezelschaduwen
beladen met zonnebloemen.

Hun ogen in de schaduwplekken
worden dof van mateloze nacht.
In de krommingen van de wind
ritselt de brakke dageraad.

Een hemel van witte muilezels
sluit zijn kwikzilveren ogen
en geeft aan de kalme schemering
een finale van harten.
En het water wordt koud
opdat niemand het beroert.
Wild en open naakt water
in de bergen, bergen, bergen.

In de nis van zijn toren
toont Sint Michiel met kanten
getooid zijn mooie dijen
tussen lantarens geprangd.
De in het middaggebaar
getemde Aartsengel
veinst een zoete woede
van veren en nachtegalen.
Sint Michiel zingt in de ruiten;
Efebe van drieduizend nachten
geurend naar eau de cologne
staat hij ver van de bloemen.
De zee danst aan het strand,
een gedicht van balkons.
De oevers van de maan
verliezen biezen, krijgen stemmen.
Er komen volksmeiden
die zonnebloempitten eten,
hun konten groot en occult
als planeten van koper.
Er komen hoge heren te paard
en dames met triestig uiterlijk,
hun huid is donker van heimwee
naar een gisteren van nachtegalen.
En de bisschop van Manila
saffraanblind en arm,
leest de mis voor twee rijen,
voor vrouwen en voor mannen.

Sint Michiel houdt zich rustig
in de nis van zijn toren,
zijn rokken overladen
met spiegeltjes en sierraden.
Sint Michiel, koning van de glazen bollen
en van de oneven getallen,
in de Berberpracht
van kreten en uitkijktorens.

GESTORVEN UIT LIEFDE

Voor Margarita Manso

Wat schittert daar toch
langs de hoge gaanderijen?
Sluit de deur, mijn zoon,
het sloeg net elf uur.
Zonder kwaad opzet schitteren
vier lantaarns in mijn ogen.
Wellicht zijn de buren
bezig met de koperpoets?

De afnemende maan,
zieltogende zilveren lookteen,
tooit de gele torens
met gele pruiken.
De nacht tikt huiverend
op de ruiten van de balkons,
achtervolgd door de duizend
honden die haar niet kennen,
en een geur van wijn en amber
komt uit de gaanderijen.

Briesjes van nat riet
en gerucht van oude stemmen
weerklonken onder de gebroken
boog van middernacht.
Ossen en rozen sliepen.
In de gaanderijen niets dan
de vier lichten die tierden
met Sint-Joriswoede.
Droevige vrouwen uit het dal
brachten zijn mannenbloed beneden,
rustig van afgesneden bloem
en bitter van jonge dij.
Oude vrouwen van de rivier
weenden aan de voet van de berg,
een onbegaanbare minuut
van haren en namen.
Witgekalkte gevels kaderen
in wit vierkant de nacht.
Serafijnen en zigeuners
speelden accordeon.
Moeder, als ik sterf,
waarschuw dan de heren.
Stuur blauwe telegrammen
van zuid naar noord.
Zeven kreten, zeven stralen bloed,
zeven dubbele papaverbollen
reten grauwe manen open
in de sombere salons.
Bedekt met afgehakte handen
en bloemenkroontjes,
weerklonk de vloekende zee,
van ik weet niet waar.
En de hemel sloeg met deuren
terwijl het bos plots ruiste
en de lichten jammerden
in de hoge gaanderijen.

ROMANCE VAN DE GEDAGVAARDE

Voor Emilio Aladrén

Mijn eenzaamheid zonder rust!
Kleine ogen van mijn lichaam
en grote van mijn paard
sluiten zich niet tijdens de nacht
noch kijken ze naar de andere kant
waar een droom van dertien schepen
zich rustig verwijdert.
Maar helder en scherp
als wakkere schildknapen
turen mijn ogen naar een noorden
van metalen en steile rotsen,
waar mijn lichaam zonder aders
ijzige speelkaarten leest.

De zware waterossen
vallen de jongens aan
die baden in de maansikkels
van hun golvende horens.
En de hamers bezongen
op slaapwandelende aambeelden,
de slapeloosheid van de ruiter
en de slapeloosheid van het paard.

Op vijfentwintig juni
zeiden ze aan de Bittere:
Als je al zin hebt, mag je
de oleanders van je patio rooien.
Schilder een kruis op de deur
en zet je naam eronder,
want straks botten brandnetels
en dollekervel uit je zijde,
en naalden van natte kalk
zullen aan je schoenen vreten.
Het zal nacht zijn en donker
in de bedreigende bergen
waar de ossen van het water
dromerig biezen drinken.
Vraag om kaarsen en klokken.
Leer je handen vouwen,
en proef de kille wind
van metalen en steile rotsen.
Want over twee maanden
lig je opgebaard.

Santiago zwaait het slagzwaard
van een nevelvlek in de lucht.
Ernstige noodlottige stilte
viel uit de kromgetrokken hemel.

Op vijfentwintig juni
opende de Bittere
zijn ogen nog,
en op vijfentwintig augustus
ging hij liggen en deed ze toe.
Mannen daalden de straat af
om de gedagvaarde te zien,
die naar de muur staarde
met zijn eenzaamheid in rust.
En het vlekkeloze laken,
in strenge Romeinse plooi,
legde de dood in evenwicht
in zijn lijnrechte linnen.

Vertaald door Gaston D’Haese

Federico García Lorca (5 juni 1898 – 19 augustus 1936)

De Engelse schrijfster Margaret Drabble werd geboren op 5 juni 1939 in Sheffield, Yorkshire. Zie ook mijn blog van 5 juni 2007.

Uit: The Sea Lady

“Posture, Ailsa, posture, said Ailsa Kelman to herself, as she straightened her shoulders, drew in another deep breath, and, upon cue, began to speak. Her strong, hoarse and husky voice, magnified to a trembling and intimate timbre of vibration by the microphone, loudly addressed the gathering. The audience relaxed, in comfortable (if in some quarters condescending) familiarity: they knew where they were going when they were led onwards by this siren-speaker. They felt safe with her expertise. She took them alphabetically through the shortlist, travelling rapidly through the cosmos and the bio¬sphere, sampling dangerous fruits, appraising the developing human embryo, interrogating the harmless yellow-beige dormouse, swimming with dwindling schools of cod and of herring, burrowing into the permafrost, and plunging down to the black smokers of the ocean floor. She summoned up bacteria and eubacteria and ancient filaments from the Archaean age, and presented her audience with the accelerating intersexuality of fish.
Behind her, around her, above her, in the wantonly and wastefully vast spaces of the Marine Hall, swam old-fashioned tubby three-dimensional life-size models of sharks and dolphins, like giant bath toys, and the more futurist magnified presences of plankton and barnacles and sea squirts and sea slugs. Ailsa Kelman shimmered and glittered as she approached her watery climax. And suddenly, all the foreplay of the foreshore was over: Ailsa Kelman declared that the intersexuality of fish had won! The hermaphrodite had triumphed!
Hermaphrodite: Sea Change and Sex Change was the winning title. The winning author was Professor Paul Burden, from the EuroBay Oceanographic Institute in Brittany and the University of California at San Diego.
Applause, applause, as a tall bearded marine biologist picked his way over the seabed of Marconi cables towards the platform to receive his cheque and present his weathered outdoor face to the bright unnatural lights. A television person conducted the applause, encouraging a crescendo, insisting on a diminuendo, attempting, not wholly successfully, to impose a silence. Some members of the captive audience were by now quite drunk, and, deprived of the false concentration of suspense, were growing restless.
The hermaphrodite had won!
‘This is a brilliantly written survey of gender and sex in marine species . . . prefaced by a poetic evocation of a distant and placid asexual past . . . covering bold hypotheses about the evolutionary origins of sexual reproduction, followed by startling revelations about current female hormone levels, current male infertility, and rising sexual instability caused by POPs and other forms of chemical hazards.”

Margaret Drabble (Sheffield, 5 juni 1939)

De Nederlandse dichter en schrijver Adriaan Morriën werd geboren op 5 juni 1912 in Amsterdam. Zie ook mijn blog van 7 juni 2006 en ook mijn blog van 5 juni 2007.

ARS AMANDI

Het is lang niet gezegd
dat de twee mooiste mensen ter wereld
het meest van elkaar houden,
het meest of het best.

Zoals het even onbewezen is
dat de twee lelijkste mensen ter wereld
het minst van elkaar houden,
het minst of het slechtst.

Het donker gehoorzaamt
aan andere spelregels dan het licht.

Wat onze vingers voelen
wordt niet door onze ogen weerlegd.

Wie bewonderend zegt:
‘Lieveling, wat ben je lelijk!’
zegt het terecht.

Broederschap

Soms overvalt mij, alleen,
of in gezelschap, de angst
die ons allen verbroedert,
verbroedert en eenzaam, radeloos maakt.

Ineens lijkt alles postuum:
de boom, en de bladeren aan de boom,
de verkleurende lucht, de geklede mensen
en zelfs de verheven blankheid
van je zo innig bewonderde hals.

Billet Doux

Een vrouw liefhebben in haar zwakste ogenblikken,
wanneer wat leven was nu reeds dood schijnt te zijn
en in haar ogen alle zomers zijn gedoofd.
Haar lelijkheid aanbidden haar betraande blikken,
haar niet te overreden afkeer van het leven.
En soms is die ontreddering mij onontbeerlijk
en voel ik dat mijn hart, vol liefde en verachting,
gerust is en de dood aanvaardt, zoals ik vroeger
verlangde dat ik altijd jong zou zijn en leven.

Adriaan Morriën (5 juni 1912 – 7 juni 2002)

De Duitse dichter en schrijver Thomas Kling werd geboren op 5 juni 1957 in Bingen. Zie ook mijn blog van 5 juni 2006 en mijn blog van 5 juni 2007.

Working Song:

von eisen der bach,
und wie er uns antrieb!
antrieb, flüssig, das mühleisen, das uns begleitet.

knirschend der stein, knirschend begleitender stein.

und die mühle sprach.
sprang.

ihre mühlensprache sprach sie: flüssig,
in zerkleinerungsform.
sprach wie im rausch.

BUSLADUNGEN

puttengrün;
geharkter kies, »DER RHEIN IN
FLAMEN!«; das moost so schön,
das west!
betongestützte ritter-
burg, die schlößchen schweinchen-
rosa; bengalisch abends: pavian-
hinterteil;
filzlatschen kellerfarben
(muftige assemblage); der stolze
kastellan! (»den westflügel ham wir
NEU renoviert«, »gesandstrahlt hunger-
türmchen«);
ein hochberühmter schreibtisch
(FOTOGRAFIERVERBOT); intarsien im
knebelbart, ein ahnengähnen; dauerhafter
ludwignippes, die bibliothek im krieg
ein bißchen abgebrannt;
so angefressues
blattkapitell, KAPITÄLCHEN WERDEN
INSTALLIERT. erfrischungstüchlein rum-
gereicht; die hand (»cleveland/ohio
osaka zuhauf«), die hände ins wind-,
ins wasserspiel getaucht ACHTUNG!,
die busladung vom niederrhein! da gibts
noch einschußlöclier;
sind alle da? jetzt
wird der wein geprobt, lecker möselchen
mit doppeltem perkeo, silverlöffelchen,
geprägtes duodez DAS BUNTE RÜDESHEIMER
WAPPM; den »Alten Elephantenfriedhof«
schnell noch inspiziert. NICHT AUF DEM
RASN SPUCKN! PFAUEN-KNEBELN UNTERSAGT

Thomas Kling (5 juni 1957 – 1 april 2005)

De Engelse schrijver Ken Follett werd geboren op 5 juni 1949 in Cardiff, Wales. Zie ook mijn blog van 5 juni 2007.

Uit: World Without End

“Gwenda was eight years old, but she was not afraid of the dark.

When she opened her eyes she could see nothing, but that was not what scared her. She knew where she was. She was at Kingsbridge Priory, in the long stone building they called the hospital, lying on the floor in a bed of straw. Her mother lay next to her, and Gwenda could tell, by the warm milky smell, that Ma was feeding the new baby, who did not yet have a name. Beside Ma was Pa, and next to him Gwenda’s older brother, Philemon, who was twelve.

The hospital was crowded, and though she could not see the other families lying along the floor, squashed together like sheep in a pen, she could smell the rank odour of their warm bodies. When dawn broke it would be All Hallows, a Sunday this year and therefore a specially holy day. By the same token the night before was All Hallows Eve, a dangerous time when evil spirits roamed freely. Hundreds of people had come to Kingsbridge from the surrounding villages, as Gwenda’s family had, to spend Halloween in the sanctified precincts of the priory, and to attend the All Hallows service at daybreak.

Gwenda was wary of evil spirits, like every sensible person; but she was more scared of what she had to do during the service.

She stared into the gloom, trying not to think about what frightened her. She knew that the wall opposite her had an arched window. There was no glass—only the most important buildings had glass windows—but a linen blind kept out the cold autumn air. However, she could not even see a faint patch of grey where the window should be. She was glad. She did not want the morning to come.

She could see nothing, but there was plenty to listen to. The straw that covered the floor whispered constantly as people stirred and shifted in their sleep. A child cried out, as if woken by a dream, and was quickly silenced by a murmured endearment. Now and again someone spoke, uttering the half-formed words of sleep talk. Somewhere there was the sound of two people doing the thing parents did but never spoke of, the thing Gwenda called Grunting because she had no other word for it.

Too soon, there was a light. At the eastern end of the long room, behind the altar, a monk came through the door carrying a single candle. He put the candle down on the altar, lit a taper from it, and went around touching the flame to the wall lamps, his long shadow reaching up the wall each time like a reflection, his taper meeting the shadow taper at the wick of the lamp.”

Ken Follett (Cardiff, 5 juni 1949)

Zie voor onderstaande schrijfster ook mijn blog van 5 juni 2007.

De Egyptische schrijfster Alifa Rifaat werd op 5 juni 1930 in Caïro geboren.

Ken Follett, Federico Garcia Lorca, Margaret Drabble, Alifa Rifaat, Adriaan Morriën, Thomas Kling

De Engelse schrijver Ken Follett werd geboren op 5 juni 1949 in Cardiff, Wales. Hij studeerde filosofie aan het University College Londonen werkte daarna enige jaren als journalistFoleet werd bekend met zijn thriller Eye of the Needle, waarvan meer dan 12 miljoen exemplaren werden verkocht. Het boek werd ook verfilmd. Naast thrillers schrijft Follet ook historische romans.

Uit: Whiteout

“TWO tired men looked at Antonia Gallo with resentment and hostility in their eyes. They wanted to go home, but she would not let them. And they knew she was right, which made it worse.
All three were in the personnel department of Oxenford Medical. Antonia, always called Toni, was facilities director, and her main responsibility was security. Oxenford was a small pharmaceuticals outfit—a boutique company, in stock market jargon—that did research on viruses that could kill. Security was deadly serious.
Toni had organized a spot check of supplies, and had found that two doses of an experimental drug were missing. That was bad enough: the drug, an antiviral agent, was top secret, its formula priceless. It might have been stolen for sale to a rival company. But another, more frightening possibility had brought the look of grim anxiety to Toni’s freckled face and drawn dark circles under her green eyes. A thief might have stolen the drug for personal use. And there was only one reason for that: someone had become infected by one of the lethal viruses used in Oxenford’s laboratories.
The labs were located in a vast nineteenth-century house built as a Scottish holiday home for a Victorian millionaire. It was nicknamed the Kremlin, because of the double row of fencing, the razor wire, the uniformed guards, and the state-of-the-art electronic security. But it looked more like a church, with pointed arches and a tower and rows of gargoyles along the roof.”

Ken Follett (Cardiff, 5 juni 1949)

De Spaanse dichter en toneelschrijver Federico Garcia Lorca werd geboren op 5 juni 1898 in Fuente Vaqueros, Granada. Zie ook mijn blog van 5 juni 2006.

Ruiterlied

Córdoba,
ver en verloren. –

Zwart paardje, grote maan,
olijven in mijn alforja’s,
al ken ik alle wegen,
nooit kom ’k in Córdoba aan.

De wind en de vlakte door,
zwart paardje, rode maan;
van Córdoba zijn torens
ziet de dood mij aan.

Ach, mijn dapper paardje!
Ach, lange weg die we gaan,
Voor ik in Córdoba ben,
grijpt de dood mij aan.

Córdoba,
ver en verloren.

Vertaald door G.J. Geers

ONTMOETING

Jij niet, ik niet.
We kunnen elkaar
niet ontmoeten.
Jij…je weet wel waarom.
Wat heb ik van haar gehouden!
Ga nu je eigen weg.
Kijk naar de wonden
van de spijkers
in mijn handen.
Zie je dan niet hoe ik langzaam
leegbloed?
Kijk nooit meer om,
loop stilletjes heen
En bid zoals ik
tot Sint-Cajetanus,
want jij niet en ik niet,
we kunnen elkaar
niet ontmoeten.

ZELFMOORD
Misschien kende je onvoldoende meetkunde.

De jongen zag geen uitkomst meer.
Tien uur was het in de morgen.
Zijn hart liep langzaam vol
met gebroken vlerken en bloemen van katoen.
Slechts één woord, wist hij,
bleef nog op zijn lippen.
Hij trok zijn handschoenen uit
en zachte as viel in zijn handen.
Vanop het balkon zag hij een toren.
Hij voelde zich balkon en toren.
Hij zag vast hoe de klok
stilstond in haar kast en naar hem staarde.
Hij zag zijn schaduw languit liggen
op de witte divan van zijde.
Met een bijl sloeg de jongen
de spiegel stuk. Meetkundig recht.
En over de alkoof van schimmen
gutste meteen een grote schaduwstraal.

Vertaald door Piet Thomas en Christian de Paepe

Federico García Lorca (5 juni 1898 – 19 augustus 1936)

De Engelse schrijfster Margaret Drabble werd geboren op 5 juni 1939 in Sheffield, Yorkshire. Zij studeerde Engels aan het Newnham College, Cambridge. In 1960 ging zij deel uitmaken van de Royal Shakespeare Company in Stratford-upon-Avon, maar uiteindelijk koos zij voor een literaire loopbaan. Haar eerste roman A Summer Bird Cage verscheen in 1963.

Werk o.a.: The Millstone (1965), The Realms of Gold (1975), The Middle Ground (1980), A Natural Curiosity (1989), The Peppered Moth (2001), The Sea Lady (2006)

Uit: The Red Queen (2004)

“When I was a child, I pined for a red silk skirt. I do not remember all the emotions of my childhood, but I remember this childish longing well. One of my many cousins came to visit us when I was five years old, and she had a skirt of red silk with patterned edgings, lined with a plain red silk of a slightly darker shade. It was very fashionable, and very beautiful. The gauzy texture was at once soft and stiff, and the colour was bold. Woven into it was a design of little summer flowers and butterflies, all in red. I loved it and I fingered it. That skirt spoke to my girlish heart. I wanted one like it, but I knew that my family was not as wealthy as my mother’s sister’s family, so I checked my desire, although I can see now that my mother and my aunt could read the longing in my eyes. My aunt and my cousins were delicate in their tastes, and like most women of that era, like most women of any era, they liked fine clothes. They came to envy me my destiny, and all its lavish trimmings- well, for a time I believe they envied me. But I was brought up in a hard school, and, as a small child, I had no red silk skirt, and I concealed my longing as best I could.”

Margaret Drabble (Sheffield, 5 juni 1939)

De Egyptische schrijfster Alifa Rifaat werd op 5 juni 1930 in Caïro geboren. Zij stamde uit een Turks-Egyptische familie. In 1951 sloot zij een gedwongen huwelijk met een geoloog. Zij weigerde acht maanden lang het huwelijk te voltrekken en werd weer gescheiden. In 1955 publiceerde zij haar eerste verhaal, maar haar tweede man dwong haar ofwel voor hem of voor het schrijven te kiezen. Pas na diens dood in 1979 kon zij zich weer aan het schrijven wijden. Alifa Rifaat stierf in 1996 in Caïro.

Werk o.a. : Distant view of a minaret and other stories, (vert. D.Johnson-Davies) 1987, Die zweite Nacht nach tausend Nächten. Erzählungen, (vert. S.Taufiq (1991)

Uit: Die Mädchen von Burdain (Vertaald door R.Karachouli, 1995)

»Eine Eule kam geflogen. Sie ließ sich auf einem Baum nieder und schrie. Im flüchtigen Lichtreflex erkannte Aziz gerade noch die schwarze Fratze des Teufels mit seinen verbrannten Lidern, den roten Augen und dem gestreckten Leib, bevor er den Kopf in den schwarz-glänzenden, langgeschwänzten Körper einzog. Die große Kerze im Mausoleum war dem Erlöschen nahe, als Sabiha, vor Freude lächelnd, die Pforte öffnete. Aziz schlüpfte eilig an ihr vorbei und verriegelte die Tür hinter sich.«

Alifa Rifaat (5 juni 1930 – ? 1996)
Boekomslag (geen portret beschikbaar)

De Nederlandse schrijver Adriaan Morriën werd geboren op 5 juni 1912 in Amsterdam. Zie ook mijn blog van 7 juni 2006.

Uit: Plantage Muidergracht

“Juist als ik aan het eind van de middag bij Atheneum wil binnenlopen om een krant te kopen, hoor ik mijn voornaam roepen. Het is goddank een vrouwen- of meisjesstem. Ik kijk om over het pleintje om mij ervan te vergewissen dat ik het ben die wordt bedoeld en niet Adriaan van Dis die, misschien lichtelijk vermomd, zijn hoofd vanachter een beschutting uitsteekt om te zien of de kust veilig is. (God, wat moet die man, behalve innemend, hoffelijk, voorkomend, welgemanierd en goedgemutst ook zelfingenomen, hautain en blasé zijn, wat ik soms op mijn tv-scherm aan het optrekken van zijn bovenlip meen waar te nemen.) Nee, ik ben het wel degelijk die wordt geroepen, ondanks het barbaarse nawinterweer en het suspecte tijdstip van de dag. Ik zie Joke, de kleine, niet de blonde maar de donkere, flonkerende, die door Hans Verhagen ‘beukenootje’ wordt genoemd. Wij begroeten en kussen elkaar en zij laat mij twee of drie minuten van haar aanblik genieten, minuten die, nu ik dit schrijf, in mijn herinnering naglanzen. Ook nu glimlacht zij, want hoe zou zij het kunnen laten? Opnieuw stel ik vast, met een licht gevoel van voluptueuze vroomheid, alsof ik een levende relikwie gadesla, dat haar snijtanden elkaar bij de groei van haar gebit hebben verdrongen en op een weergaloze wijze enigszins over elkaar heen zijn geschoven, omdat Jokes ouders er niet aan hebben gedacht met haar naar de tandarts te gaan om haar een beugeltje te laten aanmeten. En gelukkig maar, want alleen het onvolmaakte is menselijk en aanbiddelijk, waard om in het geheugen te worden gekoesterd.”

Adriaan Morriën (5 juni 1912 – 7 juni 2002)

De Duitse dichter en schrijver Thomas Kling werd geboren op 5 juni 1957 in Bingen. Hij groeide op in Hilden en bezocht het gymnasium in Düsseldorf. Daarna studeerde hij taal – en literatuurwetenschappen in Keulen, Düsseldorf en Wenen en verbleef hij enige tijd in Finland. In 1983 presenteerde hij hij, eerst in Wenen, later in Duitsland, zijn gedichten tijdens lezingen, die vaak het karakter hadden van een performance. Later trad hij ook op met de jazzmusicus Frank Köllges. Thomas Kling, beïnvloed door auteurs als Mayröcker, Jandl en Celan en door de Wiener Gruppe rondom Artmann en Bayer, was sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw een van de belangrijkste Duitse dichters. Woordklank en woordmuziek spelen in zijn hoofdzakelijk voor de voordracht geschreven teksten een grote rol. Zijn eerste bundel verscheen in 1977 in de Zwiebelzwerg Verlag. Kling ontving o.a. de Else-Lasker-Schüler-Preis, Peter-Huchel-Preis en de Ernst-Jandl-Preis. Zie ook mijn blog van 5 juni 2006.

RATINGER HOF, ZETTBEH (3)

»o nacht! ich nahm schon
flugbenzin ..«

nachtperformance, leberschäden,
schrille klausur
HIER KÖNNEN SIE
ANITA BERBER/VALESKA GERT BESICHTIGEN
MEINE HERRN .. KANN ABER INS AUGE GEHN
stimmts outfit? das ist dein auftritt!
schummrige westkurve (»um entscheidende
millimeter geschlagen«)
gekeckerte -fetzen
»süße öhrchen«, ohrläppchen metallverschraubt
beschädigtes leder, monturen, blitze
beschläge, fischgrät im parallel-
geschiebe; sich überschlagendes, -lapp
endes keckern (»gestern dä lappn wech«);
unser sprachfraß echt junkfood, echt
verderbliche ware, »süße öhrchen«, wir
stülpen unsere mäuler um JETZT mit der
(kühlschrank)nase flügeln (yachtinstinkt,
»paar lines gezogn«); nebenbei erklärter
maßen blitzkrieg/blickfick (JETZT LÄC
HELN!); havarierte
augenpaare (schwer
geädert), »man sieht sich«, kiesel im
geschiebe, man sieht nichts aber: über
gabe/rüberreichen von telefonnummern
(JETZT LECKEN!)
DAS HAARREGISTER: bei
steiler fülle, grannig gestylt, hoch
gesprühter edelwust, fiftyfifty,
gesperberte fönung, cherokeegerädert,
barbieverpuppung, teddysteiff, »sekthell
ihr busch«, weekend-allonge, Yves-Klein-blau,
pechschwanz, schläfenraster, freigelegte
schädeldecke, »um entscheidende millimeter
geschlagen!«
(von der kette
gelassen; bereit, zeitig, zum sprung;
zum absprung bereit, die jungens: paar
kanaken plattmachn, gefletschte pupillen,
panzerglasig; vollgestopft mit guten
pillen werden sie dann unter vorrückende
tanks gejagt, »haste ma ne mark für taxi«);
gerädert, bei steiler fülle, OP-bläue,
pechschwanz, schädelraster, ums ganze
haarregister laberschäden; sicherheit ja
die einzige ja: UM FÜNF WIRD HIER
DAS LICHT ANGEHN .. DAS VOLLE LICHT ..
AUFTRITT VON PHANTOMSCHMERZEN .. UND
ANGST DAS KALTE LAKEN

Thomas Kling (5 juni 1957 – 1 april 2005)

Garcia Lorca en Thomas Kling

De homoseksuele dichter en toneelschrijver Federico Garcia Lorca (1898-1936) wordt door velen beschouwd als de belangrijkste Spaanse schrijver van de twintigste eeuw.
Lorca experimenteerde door het kubisme en het surrealisme te introduceren in de literatuur.
Aan het leven van Federico Garcia Lorca kwam tijdens de Spaanse burgeroorlog een einde.
De fascisten waren niet erg gecharmeerd van Lorca’s politieke denkbeelden en openlijke homoseksualiteit. Lorca werd gedood tijdens een massa-executie in het kleine stadje Viznar. Hij werd begraven in een anoniem graf.

Frederico Garcia Lorca groeide op in de ruige omgeving van Fuente Vaqueros en Asquerosa in Andalusië waar zijn vader een bloeiend boerenbedrijf dreef. Later verhuisde de familie naar Granada, waar Lorca in aanraking kwam met de kunsten. Vanaf 1919 verbleef de dichter een gedeelte van het jaar in Madrid. In de Spaanse hoofdstad maakte hij kennis met belangrijke kunstenaars als Salvador Dali en de cineast Luis Buñuel. De eerste gedichten ontstonden tijdens zijn rechtenstudie en werden gepubliceerd in “Libro de poemas” (1921). Het eerste toneelwerk “El maleficio de la mariposa” (1921) werd een grote flop.

Latere werken als Romancero gitano (1929) en “Poema del cante jondo” (1933) vestigden zijn naam als dichter. In beide boeken spelen het landschap en de folklore van zijn geboortestreek Andalusië een grote rol. Ook als toneelschrijver was Lorca invloedrijk. Zijn belangrijkste werken zijn: “Bodas de sangre” (1933), “Yerma” (1933) en “La casa de Bernarda Alba” (1936).

Afwezige ziel

De stier kent je niet noch de vijgenboom,
de paarden niet, noch de mieren in je huis.
Het kind kent je niet noch het middaguur

Want je bent dood voor altijd.

De rug van je grafsteen kent je niet,
noch het zwarte satijn waarin je verpulvert.
Je verstomde herinnering kent je niet
want je bent dood voor altijd.

Straks komt de herfst met zijn hoorngeschal,
druiventrossen in nevellicht en bergen dicht bijeen,
maar niemand zal je ogen willen zien
want je bent dood voor altijd.

Want je bent dood voor altijd
zoals alle doden van de Aarde,
zoals alle doden die vergeten zijn
als honden op een vaalt, vergaan.

Geen mens die je kent. Niet een. Maar ik bezing je.
Ik bezing je slanke figuur en je gracie voor later.
De onvolprezen rijpheid van je inzicht.
Je hunker naar de dood en de smaak van zijn mond.
De droefheid in je vreugde en je moed.

Lang duurt het voor geboren wordt, als het gebeurt,
een Andalusiër, zo beroemd en rijk aan avonturen.
Ik eer zijn elegantie met mijn klagend zingen
En ik gedenk een droeve bries die door olijfhout waait.

De Profundis

Los cien enamorados

duermen para siempre

bajo la tierra seca.

Andalucía tiene

largos caminos rojos.

Córdoba, olivos verdes

donde poner cien cruces

que los recuerden.

Los cien enamorados

duermen para siempre.

(Poema del Cante Jondo, Madrid, 1931)

De Profundis

De honderd gelieven

zijn eeuwig ingeslapen

onder de dorre aarde.

Lange rode paden

gaan door Andalusië.

Córdoba heeft groene gaarden

vol olijfbomen om kruizen

ter herinnering te plaatsen.

De honderd gelieven

zijn eeuwig ingeslapen.

(Uit: Federico García Lorca, Voor duizend verliefden van hart, De mooiste liefdesgedichten, gekozen en vertaald door Barber van de Pol, uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam, 1999)

Federico García Lorca (5 juni 1898 – 19 augustus 1936)

De Duitse Dichter en essayist Thomas Kling werd op 5 juni 1957 in Bingen geboren. Hij woonde na een tijd in Düsseldorf, Wenen, Finland en Keulen tot slot in de omgeving van Neuss. Behalve zijn eigen dichtbundels publiceerde hij vertalingen van Catullus en was hij uitgever van de bloemlezing Sprachspeicher. 200 Gedichte auf deutsch vom achten bis zum zwanzigsten Jahrhundert (2001). Toen Thomas Kling aan longkanker stierf op 1 april 2005, 47 jaar oud, had hij zich een naam verworven als een van de belangrijkste moderne Duitse dichters.

Mailand. Ambrosianische Litanei 1

die erste tafel der legende.

die stadt und ihr himmel:

einer stahlplatte gesang.

auf der zweiten tafel, aussenraum und innenraum,

ist ein gitter vor die heilige geleget,

das stellt ihr gefängnis vor.

und ein kompakter, untersetzter bär

verteidigt den raum ihrer unschuld.

der himmel drückender.

bedrückender gesang. ein hitziges martyrium!

der weißgoldhimmel lastet auf der stadt.

die räume. im himmel:

mailands hochfinanz.

mailand, die junge frau und ihre vergewaltiger:

zwischen sie stellt sich der bär und

fällt die bunten schergen an.

die dritte tafel: hier

erreicht die draußen hingerichtete – die

lag da einfach so, herr komissar –

den himmel mailands. sie erreicht hier

mailands harten himmel.

Actaeon 5

funde von bildchen am rand, die ramponierten idole.

verlautbarungen aus der idyllenanstalt. bildfunken eines

angeschlagenen römischen reliefs, gewaltdarstellung.

hier hat natur in abgelegenem gelände ein kunstwerk

hingeklotzt. Dianas täuschend echte badegrotte, aus der,

durchsichtig bis zum grund, die quelle klingelt, plot.

wo D., nackt, von A. ertappt, nicht lange fackelt, wenig

worte macht: was mit tabubruch, poren, haarigem tod.

rasant führt das zu sprachverlust, hirschzellen, hornschwer

wird sein kopf. ein röhren-echo, keine stille, da bis zum

schluß ja dieser hirschprojektor schnurrt. dann riß. antike,

beschleunigt, als jagdstück. wie schlafstörungen das licht.

Thomas Kling (5 juni 1957 – 1 april 2005)

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.