Nachts, jenseits der Zeit schon und ferne, hörst du das Singen der Winde, und du siehst Berge brennen, die wie ein Feuerwerk fallender Sterne verglühen. Zu tief liegt da unten
die Erde, dieses Inferno der Gleichgültigkeit, das auch der Lachende nur eingeschüchtert übersteht, und selbst der Glückliche ist an sein Glück gebunden wie der Erhängte dort an seinem Strick;
ungläubig zögernd noch wie unter grossen Mühen spricht der Einsame jetzt sein erstes Gebet, die Augen weiss und leer, vom Saufen ernüchtert,
das Herz zu sehr ans Zerspringen gewöhnt. Der Abschied dann, und dann die Stille, die alles Leben übertönt.
Liebesgedicht
Du bist in Hochform, doch doch, das bist du. Du bist immer in Hochform, wenn die Fetzen fliegen. Dieses Mal ist es Buddha, der fliegt, und zwar gegen die Wand, ein zwetschgengroßer Buddha, der dort abprallt und langsam zurückrollt, dir direkt zwischen die Beine. Und du stehst da, breitbeinig, also absolut in Hochform, bückst dich, auch das liebe ich, nimmst den Buddha vom Boden und stellst ihn wieder zurück neben den Nagellack und sagst: ihr Dreckskerle zu uns beiden.
Schluß damit!
Schluß damit, daß ich Dir nie begegnet bin.
Schluß mit den Männergeschichten zwischen Mann und Frau. Schluß damit!
Diese kleine, klägliche Angst, die Ihr Liebe nennt, Schluß damit!
Für eine große Liebe braucht es zwei Einzelgänger und ein Gebet.
Sei meines, wenn die Liebenden schlafen und in den Häusern die Stille steht.
Dann komm, dann geh! Tu beides mit der Heftigkeit eines Sommergewitters.
Liefdesgedicht
Je bent in topvorm, Ja ja, dat ben je. Je bent altijd in topvorm, als de vonken er vanaf vliegen. Deze keer is het Boeddha die vliegt, namelijk tegen de muur, een pruimgrote Boeddha, die daar terug stuitert en langzaam terugrolt, precies tussen je benen. En jij staat daar, met je benen uit elkaar, dus absoluut in topvorm, je bukt je, ook daar hou ik van, raapt de Boeddha van de grond en plaats hem weer terug naast de nagellak en zegt: jullie klootzakken tegen ons allebei.
De boekdrukkunst werd gelijktijdig in drie Europese steden geboren. Op meer plaatsen maar in hetzelfde jaar werd de kernsplitsing verwekt. Idem de chip. In 1920 leerden pimpelmezen in verschillende Engelse steden, onafhankelijk van elkaar, de doppen van melkflessen te openen.
Verklaar het maar.
Eens, in een dorp tussen de bossen, zag ik hoe op een middag een moeflon ‘Is dat dan geen hert…?’ – bedaard het marktplein betrad. De bus remde, voorbijgangers wezen, schooljongens renden er op af. Dus gaf de moeflon gas en liet allen in verward rumoer achter.
‘s Avonds aan de toog beweerden velen de moeflon als eerste te hebben gezien.
Het huis met het bordes (de methode Tsjechov)
Ik huurde het landhuis van B., jonker in boerenkleren die het bijgebouw bewoonde en zich onbegrepen achtte. De oude kachels van het huis bromden, zelfs bij stil weer.
Tijdens nachtelijke onweersbuien viel beangstigend fel licht door tien grote ramen. Het meubilair: één bed. Meer niet. Aldus dwong verveling mij tot zwerven. Zo bereikte ik
op een gouden namiddag een mij onbekende bezitting. Via een pad langs fel geurende sparren kwam ik op een lindelaan met een sfeer van verlatenheid en ouderdom.
Rechts in een wrakkige boomgaard zong een wielewaal, zwak en onwillig. Even later kreeg ik zicht op een wit huis met een bordes, daarachter de vijver en verderop het dorp
met schitterend licht op de kerktoren. Het leek alsof ik dit eerder had gezien. Maar nee. Begrijpt u dat ik rijp was om verliefd te worden op de eerste die uit dat huis trad?
Uit het retentiegebied
De rivierdijk langs dit laagland is afgesteld als val om de gevaarlijkste hoogwatergolven af te toppen. Wat ooit spontaan onderliep, loopt nu onder met instemming van de autoriteiten. Dank u.
Iedereen vertrok, maar mij kreeg men niet mee. Er ligt wel een boot in de tuin. Verboden voor dieren. Ziet u mij als Sem, Cham en Jafet de hele dag stront overboord scheppen? (Onze doorstart stinkt!)
Old Bob zong het al: ‘When you go down in the flood’. Inderdaad, om het systeem te handhaven moet iemand in jullie plaats de straf ondergaan. Straks. Onder dit dak van oudtestamentische betekenissen
betaal ik digitaal mijn rekeningen, zoals de bank vraagt, en geniet intussen van de stilte en van de zekerheid die anderen pas toevalt als een dijk in hun leven bezwijkt, als een zorgvuldig genegeerde waterader openbarst.
„Wir überschreiten eine andere, offen zwischen Wald und Wiesen hinlaufende Straße von ähnlichem Zukunftscharakter, die weiter oben, gegen die Stadt und die Trambahnhaltestelle hin, geschlossen mit Miethäusern bebaut ist; und ein abfallender Kiesweg führt uns in einen schön angelegten Grund, kurgartenartig zu schauen, aber menschenleer, wie die ganze Örtlichkeit um diese Stunde, mit Ruhebänken an den gewölbten Wegen, die sich an mehreren Stellen zu Rondells, reinlichen Kinderspielplätzen erweitern, und geräumigen Rasenplänen, auf welchen alte und wohlgeformte Bäume mit tief herabreichenden Kronen, so daß nur ein kurzes Stück der Stämme über dem Rasen zu sehen ist – Ulmen, Buchen, Linden und silbrige Weiden – in parkgemäßen Gruppen stehen. Ich habe meine Freude an der sorgfältigen Anlage, in der ich nicht ungestörter wandeln könnte, wenn sie mir gehörte. An nichts hat man es fehlen lassen. Die Kiespfade, welche die umgebenden sanften Grashänge herabkommen, sind sogar mit zementierten Rinnsteinen versehen. Und es gibt tiefe und anmutige Durchblicke zwischen all dem Grün, mit der Architektur einer der Villen als fernem Abschluß, die von zwei Seiten hereinblicken.
Thomas Mann Huis “Villino” in Feldafing, Thomas Mann gebruikte het verborgen landhuis als toevluchtsoord om tussen 1919 en 1923 met onderbrekingen ongestoord aan zijn grote roman Der Zauberberg te werken.
Hier ergehe ich mich ein Weilchen auf den Wegen, während Bauschan in zentrifugaler Schräglage seines Körpers, berauscht vom Glücke des planen Raumes, die Rasenplätze mit tummelnden Kreuzundquer-Galoppaden erfüllt oder etwa mit einem Gebell, worin Entrüstung und Vergnügen sich mischen, ein Vöglein verfolgt, das, von Angst behext oder um ihn zu necken, immer dicht vor seinem Maule dahinflattert. Da ich mich aber auf eine Bank setze, ist auch er zur Stelle und nimmt auf meinem Fuße Platz. Denn ein Gesetz seines Lebens ist, daß er nur rennt, wenn ich selbst mich in Bewegung befinde, sobald ich mich aber niederlasse, ebenfalls Ruhe beobachtet. Das hat keine erkennbare Notwendigkeit; aber Bauschan hält fest daran.
Thomas Mann (6 juni 1875 – 12 augustus 1955) Met Bauschan in brons vereeuwigd in Gmund am Tegernsee
Here in the electric dusk your naked lover tips the glass high and the ice cubes fall against her teeth. It’s beautiful Susan, her hair sticky with gin, Our Lady of Wet Glass-Rings on the Album Cover, streaming with hatred in the heat as the record falls and the snake-band chords begin to break like terrible news from the Rolling Stones, and such a last light—full of spheres and zones. August, …………….you’re just an erotic hallucination, just so much feverishly produced kazoo music, are you serious?—this large oven impersonating night, this exhaustion mutilated to resemble passion, the bogus moon of tenderness and magic you hold out to each prisoner like a cup of light?
Denis Johnson (München, 1 juli 1949) Der Englische Garten in München op een warme zomerdag
De Amerikaanse schrijver en essayist Andre Dubus werd geboren op 11 augustus 1936 in Lake Charles, Louisiana. Zie ook alle tags voor Andre Dubus op dit blog.
Uit: The Cross Country Runner (Voices from The Moon)
“IT’S DIVORCE THAT DID IT, his father had said last night. Those were the first words Richie Stowe remembered when he woke in the summer morning, ten minutes before the six-forty-five that his clock-radio was set for; but the words did not come to him as in memory, as something spoken even in the past of one night, but like other words that so often, in his twelve years, had seemed to wait above his sleeping face so that when he first opened his eyes he would see them like a banner predicting his day: Today is the math test; Howie is going to get you after school…. It’s divorce that did it, and he turned off the switch so the radio wouldn’t start, and lay in the breeze of the oscillating fan, a lean suntanned boy in under-pants, neither tall nor short, and felt the opening of wounds he had believed were healed, felt again the deep and helpless sorrow, and the anger too because he was twelve and too young for it and had done nothing at all to cause it. Then he got up, dressed in jeans and tee shirt and running shoes, went to his bathroom where a poster of Jim Rice hung behind the toilet, gazed at it while he urinated, studying the strong thighs and arms (in the poster Rice had swung his bat, and was looking up and toward left field), and Richie saw again that moment when Rice had broken his bat without hit-ting the ball: had checked his swing, and the bat had continued its forward motion, flown out toward first base, leaving Rice holding the handle. This was on television, and Richie had not believed what he had seen until he saw it again, the replay in slow motion. His bicycle was in his room. He pushed it down the hall, at whose end, opposite his room, was the closed door leading to his father’s bathroom and bedroom. He went out the front door and off the slab of concrete in front of it, mounted, and rode down the blacktop street under a long arch of the green branches of trees. As he pedaled and shifted gears he prayed for his anger to leave him, and for his brother Larry, and Brenda, and his father, but as he prayed he saw them: Larry and Brenda when they were married, sitting at the kitchen table with him and his father, Brenda’s dark skin darker still from summer, her black hair separating at her shoulders, so that some of it rested on the bare flesh above her breasts. The men were watching her: slender and graceful Larry, who acted and danced, his taut face of angles and edges at the jaw and cheekbones, and a point at the nose; and Richie’s father, with Larry’s body twenty-two years older, wiry and quick, the face not rounded but softened over the bones. Then he was at the church, and he locked his bicycle to a utility pole in front of it and went in, early for the seven o’clock Mass, genuflected then kneeled in an empty pew, and gazed at the crucifix, at the suffering head of Christ, but could not stop seeing what he had not seen last night but imagined as he lay in bed while his father and Larry sat and stood and paced on his ceiling, the floor of the living room. He shut his eyes, saw Larry’s blanched face looking at his father, and saying Marry her? Marry her? and saw his father and Brenda naked in her bed in the apartment she had lived in since the divorce, saw them as he had seen lovemaking in movies, his father on top and Brenda’s dark face, her moans, her cries, seeming more in pain than pleasure.”
Andre Dubus (11 augustus 1936 – 24 februari 1999) Andre Dubus en zijn zoon Andre Dubus III
Ik stond bij de bushalte te wachten; en toen de bus kwam, stapte ik in en stond weer te wachten. Voor me hield een meisje zich bezig met haar vrijer en omdat ik niks had te doen, keek ik toe hoe ze om zijn nek hing en soms achterom keek naar mij, die vooruit keek naar haar. Ik stond in de bus, balanseerde op mijn benen de straten door en dacht helemaal nergens aan; op een gegeven moment stapte ik uit, ging naar huis en dacht ‘Er is niets wat een man eenzamer maakt dan het zachtjes lachen in het oor van een ander.’
Chuck geht die Straße runter und wenn er jemand trifft, sagt er automatisch Gut geht’s mir, ja ausgezeichnet, tausendprozentig, glaubs mir! Und dann Sprüche wie Ja, wir telefonieren, gut, okay, Nein, ich weiß noch nicht, ob ich heut ins Kino geh! Chuck trifft halb München, setzt sich ins Capri, starrt gleich aufs erste nackte Knie und der erste Gedanke ist: Bleib sitzen, bis sie wieder Weihnachtsbäume verkaufen oder bis dir ungemütlich wird und die Füße in den Turnschuhen anfangen zu schwitzen oder bis ein Mädchen vorbeigeht mit dem Kleid mit den Flugzeugen drauf, aus denen Palmen wachsen und daß ihr der Wind über die Schenkel weht – zu welchen Träumen gibt das Anlaß? ». . . weißt du, die hat viel Phantasie, viel Erfahrung, aber in Wirklichkeit?« und wie die Sprüche heißen aus dem geschminkten Totenkopf der Eitelkeit. Du machst es Du bist es Du verstehst es
Chuck beobachtet, wie sie geht wie alle anständigen Frauen, die sich eines Tages in Gedanken in die Toilette einschließen, um ein paar der miesesten Angewohnheiten eines fremden Mannes zu genießen, und wieder tönt es irgendwo Du machst es Du bist es Du verstehst es Der Mann dürfte keinen Namen haben, müßte erfolgreich sein und könnte eigentlich nur aus dem Luftschacht da oben kommen. Da geht sie, Hemmungen hätte sie keine, Lippenstift-Jäckchen, das Gesicht so weiß wie die Knochen von Papa, so unsichtbar wie Unterwäsche auf der Wäscheleine, verliebt in den Gedanken ihrer völligen Versklavung, zerfressen von Vitaminpillen, um etwas jünger auszusehen. Da geht sie, Chuck könnte ihr die Juwelen, die sie schmücken, einzeln ins Hautinnere drücken. Oder sieht er das alles etwas zu kraß? Vor allem wenn er zu Hause sitzt in seinem Zimmer, zwischen den Mädchen mit dem aufgemalten Hoffnungsschimmer, zwischen den Freunden, die erzählen, daß sie, um nicht durchzudrehen, nicht mehr aus dem Haus gehen –
Chuck, der sein Kind liebt, das nie zur Welt kommen wird.
De misdaad van de zon
Moe zijn de mensen en droog de rivieren. Daar de agent die zich bewonderen laat. De zon die klauwen in de aarde slaat en buiten op de stenen vegeteren
adelaars als kippen, wachtend op de slager. Het land is als een leeggeroofde gaarde. Cactussen bloeien er nog slechts en leugen, en kinderen zul je zien, die onbeschaamd,
alsof een schreeuw in hen tot zwijgen kwam misdaden van elke soort begaan. Alleen voor minnaars is de hemel vreugde.
De armsten strooien kruimels op hun doden. Daar de agent die zich bewonderen laat; hem is maar één zaak echt heilig: zijn kloten.
In het verpleeghuis weten ze: wanneer de neuspunt van de patiënt opvallend dun wordt, is het einde nabij. ‘Dan geven we ze soms een advocaatje met slagroom.’
Wacht even: rauwe eidooiers? Dient dat om het proces te versnellen of is het bedoeld als beloning, voorschot op wat Petrus aansluitend opleest bij de hemelpoort?
En dat ‘soms’, is dat ook een kwestie van voorselectie of hangt dat af van ieders zorgverzekering? (Ver weg begint het te rommelen, de comateuze reus Solidariteit
draait zich om, dan keert de rust terug.) Wat vandaag nog is, hoeft er morgen niet te zijn. Gelijke rechten, advocaat. Vanaf heden zullen wij neuzen inspecteren,
te beginnen met de eigen. Loop bij onraad tegen een solide dichte deur, ter verdikking. En schenk op straat passanten met scherpe neus onbekrompen advocaat.
Uilen op het oorlogskerkhof
Jij wist de roestboom te staan tussen betonnen kruisen, verslagen Duitsers en overig
feldgrau braaktapijt verraadt een troep ransuilen in de sparren die stil en aandachtig, koppies scheef, over onze geschiedenis waken.
Terwijl ik hun wetenschappelijke distantie bestudeer, scharrel jij, vader, door de Noordlimburgse sneeuw en de jaren dertig
waarheen geen elektriciteitsdraden, telefoonpalen of geluiden meer vertrekken.
Je zoekt en roept: hier ligt hij, Jas,
Jasper R., dorpsgenoot en ss-er.
Boerenzoon, krisis en toch doorgedraaide groente. ‘Als de R’s eenmaal iets besloten, dan geen half werk.’
Roeken
Door het helblauw schuiven twee roeken ons gezichtsveld binnen. Verkenners. Dan twintig, tweehonderd, tweehonderdtweeëntwintig.
Trage praatgrage eskaders op weg naar hun ondoorgrondelijke slaapbossen,
maar recht boven ons raken ze de richting kwijt. Snibbig roepend wervelen ze alsof er een knoop in de lucht
Waarom hier?
Misschien omdat ze weten dat ik onder hen was en weet dat zij de zielen van onze voorouders zijn.
“Er springt in der Tat, weil er weiß, daß ich Gefallen daran finde; denn öfters habe ich ihn durch Zurufe und Klopfen auf das Gitter dazu angehalten und ihn belobt, wenn er meinem Wunsche entsprochen hatte; und auch jetzt kommt er beinahe nach jedem Satz, um sich sagen zu lassen, daß er ein kühner und eleganter Springer ist, worauf er auch noch gegen mein Gesicht emporspringt und meinen abwehrenden Arm mit der Nässe seines Maules verunreinigt. Zum zweiten aber obliegt er diesen Übungen im Sinne einer gymnastischen Morgentoilette; denn er glättet sein rauhgelegenes Fell durch die turnerische Bewegung und verliert daraus die Strohhalme des alten Moor, die es verunzierten. Es ist gut, so am Morgen zu gehen, die Sinne verjüngt, die Seele gereinigt von dem Heilbade und langen Lethetrunke der Nacht. Mit kräftigem Vertrauen blickst du dem bevorstehenden Tage entgegen, aber du zögerst wohlig, ihn zu beginnen, Herr einer außerordentlichen, unbeanspruchten und unbeschwerten Zeitspanne zwischen Traum und Tag, die dir zum Lohn ward für eine sittliche Führung.
De bibliotheek in Manns voormalige villa in Los Angeles, nu het Thomas-Mann-Haus
Die Illusion eines stetigen, einfachen, unzerstreuten und beschaulich in sich gekehrten Lebens, die Illusion, ganz dir selbst zu gehören, beglückt dich; denn der Mensch ist geneigt, seinen augenblicklichen Zustand, sei dieser nun heiter oder verworren, friedlich oder leidenschaftlich, für den wahren, eigentümlichen und dauernden seines Lebens zu halten und namentlich jedes glückliche ex tempore sogleich in seiner Phantasie zur schönen Regel und unverbrüchlichen Gepflogenheit zu erheben, während er doch eigentlich verurteilt ist, aus dem Stegreif und moralisch von der Hand in den Mund zu leben. So glaubst du auch jetzt, die Morgenluft einziehend, an deine Freiheit und Tugend, während du wissen solltest und im Grunde auch weißt, daß die Welt ihre Netze bereit hält, dich darein zu verstricken, und daß du wahrscheinlich morgen schon wieder bis neun Uhr im Bette liegen wirst, weil du um zwei erhitzt, umnebelt und leidenschaftlich unterhalten hineingefunden … Sei es denn so. Heute bist du der Mann der Nüchternheit und der Frühe, der rechte Herr des Jägerburschen da, der eben wieder über das Gitter setzt, vor Freude, daß du heute mit ihm und nicht mit der Welt dort hinten leben zu wollen scheinst. Wir verfolgen die Allee etwa fünf Minuten weit, bis zu dem Punkte, wo sie aufhört Allee zu sein und als grobe Kieswüste weiter dem Lauf des Flusses folgt; wir lassen diesen im Rücken und schlagen eine breit angelegte und, wie die Allee, mit einem Radfahrweg versehene, aber noch unbebaute Straße von feinerem Kiesgrund ein, die rechtshin, zwischen niedriger gelegenen Waldparzellen, gegen den Hang führt, welcher unsere Ufergegend, Bauschans Lebensschauplatz, im Osten begrenzt.“
Thomas Mann (6 juni 1875 – 12 augustus 1955) Cover
Streel zachtjes door haar haren zoals het uit de mode is. Neem er een handvol van in je vuist, niet boos, doe haar geen pijn, maar voelen moet ze het verlangen van een man die gekozen heeft.
Voorbij de tijd van de kleine eeuwigheden. Voorbij de zozeer geliefde variëteit, meer liefgehad dan de liefde.
Oh, het was mooi, dat zal ik niet ontkennen. Maar ik deed het op zoek naar iets mooiers dat meer is, veel meer dan alleen schoonheid.
Met welk recht? Met geen ander dan dat van mijn hart dat weet dat je wacht.
Uit: De steen van de waanzin (Vertaald door Stella Linn)
“Ik weet nog dat ik niet kon slapen omdat het licht van de operatiekamer me hinderde, al hield ik steeds mijn ogen dicht. Ik hoorde het commentaar van de chirurgen als een zacht gemompel en af en toe grinnikten ze. Hoewel de grote wond van de operatie bijna dicht was, deed mijn hele rug vreselijk pijn en, uit angst dat de pijn erger zou worden, bewoog ik me niet. Ik bedacht dat het beter zou zijn als zij niet kwam, zeker niet met haar ouders. Haar moeder zou, als ze mij in deze toestand zag, tegen haar zeggen dat ze mij moest verlaten, en haar vader zou me uitlachen. Ik begon een paar wortels te eten die naast me lagen; ik had geen zin om ze op te eten en toch begon ik er, zoals altijd, aan te knagen. Toen ving ik een gedeelte van het gesprek op van de chirurgen. Ze hadden het erover dat ze opnieuw moesten opereren en praatten vooral veel over een apparaat dat sommigen ‘algometer’ noemden en anderen eenvoudigweg ‘pijnmeter’, en dat gebruikt werd om te meten tot welke grens pijn kon worden verdragen. Ineens kreeg ik het gevoel dat mijn hele lichaam bedekt was met haar. Ik bedacht dat het vast en zeker was gaan groeien doordat ik de dag voor de operatie helemaal geschoren was. Ook leek het me alsof ik geen lakens had en zelfs of iemand zaagsel in mijn bed had gedaan. Daarna hoorde ik hoe de artsen vertelden dat ze in staat waren met dat apparaat de pijn op te voeren tot de uiterste grens, te stoppen wanneer de patiënt op het punt stond het bewustzijn te verliezen of te sterven en dan opnieuw te beginnen. Eén zei er dat het dezelfde avond nog getest moest worden. Ik kon niet slapen en mijn rug deed steeds meer pijn. De chirurgen stonden te lachen. Ik werd erg bang, omdat ze verscheidene malen mijn naam noemden. Ze sloten weddenschappen af; een paar zeiden er dat een mens een week lang pijn kon verdragen met een intensiteit van ‘negen eenheden’, anderen dat hij maar ‘zeven eenheden’ zou uithouden. En op dat moment hoorde ik duidelijk dat ze het apparaat op mij zouden gaan testen. Ik kwam zo ver als ik kon overeind en probeerde te schreeuwen, maar ik kon alleen maar gegrom uitbrengen. Om mij heen hoorde ik een paar konijnen grommen, die vast en zeker door mijn kreet wakker waren geworden. Toen deed ik mijn ogen open en besefte dat ik in een kooi zat en dat de grond vol lag met zaagsel en wortels, en dat er in elk van de andere kooien om me heen een proefkonijn zat.“
’s Nachts, al voorbij de tijd en ver weg, Hoor je het zingen van de wind en je ziet bergen branden die als een vuurwerk van vallende sterren verschroeien. Te diep ligt daar beneden
de aarde, dit inferno van onverschilligheid, dat ook de lachende slechts geïntimideerd overleeft, en zelfs de gelukkige is aan zijn geluk gebonden zoals de gehangene daar aan zijn touw;
ongelovig, aarzelend nog , als met grote moeite, zegt de eenzame man nu zijn eerste gebed, zijn ogen wit en leeg, ontnuchterd door het zuipen,
zijn hart te zeer aan barsten gewend. Het afscheid dan, en dan de stilte, die al het leven overstemt.
Ik hou van die vrouwen die niemand meer wil hebben, die oud zijn en getrouwd en nooit biezonder gelukkig waren en nooit een onvergeeflike zonde hebben begaan, eenzame vrouwen met maatschappelike verplichtingen, romantiese vrouwen met volwassen kinderen en gelakte nagels, vrouwen die van een whisky dronken zijn als kleine kinderen, die nog niet weten hoe je ademhaalt onder het zoenen; ik hou daarvan, ondergoed en Mozart op de radio en voetstappen op de gang en de manier waarop ze ‘klootzak’ zeggen of ‘o God’. Ik hou daarvan, vrouwen zonder mannen, echtgenotes, trouwe vrouwen zonder geluk, lelike vrouwen in het nachtelik vuur van hun verlangens, die het, machteloos van schaamte, maar een keer doen in hun leven en mij daarom voor een schrijver van wereldliteratuur aanzien. En dat ze op de grond liggen, daar is achteraf ook vast wel een ouderwetse verklaring voor. Ik hou daarvan, zij willen dood en ik wil leven.
Achter in de fruitwei de gistende geur van duizend rottende pruimen zonder eters.
Bordje ophangen, twee gulden per kilo. Niemand. Eén gulden per kilo. Niemand. Gratis. Niemand.
Omdat het zo zonde is zet je jezelf eraan tot de stop uit de bodem springt het schip zingt in een poseleinen pot.
Zonde. Rottende pruimen zijn een schande die ze zelf niet kennen, heus
ergens op de wereld is iets fout gegaan.
’s Nachts
’s Nachts varen de landstreken naar huis. Op volle kracht, elkaar met brandend boordlicht omzeilend. Het schuurt aan boomwortels, boegwater klotst in vijvers.
’s Nachts wonen we in Midden-Duitsland. Langs het raam schaduwen de hardnekkigste creaturen van de gebroeders Grimm, zijzelf wellicht, treurend om iets van duizend jaar geleden,
ze zijn het vergeten.
’s Nachts sluit zich om ons het bos vol echo’s van boerenkrijgen. Kinderen door wanhopige ouders achtergelaten bidden om wedergeboorte uit een wolf.
Maar kijk, tussen de stammen een licht!
Dan is het tijd. Ochtend Opluchting. Hun lot is toch niet ons lot. Varen terug. Tongval weer vertrouwd. Enige twijfel blijft.
Notitie over geluid en geluk
Buiten onze gehoorgrens is het een kakofonie. Radiogolven, noodkreten, gemompel van bomen, bespiegelingen uit wateraders, interplanetaire malversaties.
We horen het niet. Soms voelen we het. Gevoel is de voortzetting van geluid met stille middelen.
Voorouderlijke boeren en vissers spraken over geluk, ontdekten zoiets als liefde. Dachten ze. Het waren de geluiden die ze niet hoorden.
Onweerstaanbaar komt het opzetten; het heeft geen zin je oren dicht te doen.
“Er steht und schaut, er lauscht auf den Tonfall meiner Stimme, durchdringt sie mit den Akzenten einer entschiedenen Billigung seiner Existenz, die ich meiner Ansprache stark aufsetze. Und plötz-lich vollführt er, den Kopf vorstoßend und die Lippen rasch öffnend und schließend, einen Schnapper hinauf gegen mein Gesicht, als wollte er mir die Nase abbeißen, eine Pantomime, die offenbar als Antwort auf mein Zureden gemeint ist und mich regelmäßig lachend zurückprallen läßt, was Bauschan auch im Voraus weiß. Es ist eine Art Luftkuß, halb Zärtlichkeit, halb Neckerei, ein Manöver, das ihm von klein auf eigentümlich war, während ich es sonst bei keinem seiner Vorgänger beobachtete. Übrigens entschuldigt er sich sogleich durch Wedeln, kurze Verbeugungen und eine verlegen-heitere Miene für die Freiheit, die er sich nahm. Und dann treten wir durch die Gartenpforte ins Freie. Rauschen wie das des Meeres umgibt uns; denn mein Haus liegt fast unmittelbar an dem schnell strömenden und über flache Terrassen schäumenden Fluß, getrennt von ihm nur durch die Pappelallee, einen eingegitterten, mit jungem Ahorn bepflanzten Grasstreifen und einen erhöhten Weg, den gewaltige Espen einsäumen, weidenartig bizarr sich gebärdende Riesen, deren weiße, samentragende Wolle zu Anfang Juni die ganze Gegend verschneit. Flußaufwärts, gegen die Stadt hin, üben Pioniere sich im Bau einer Pontonbrücke. Die Tritte ihrer schweren Stiefel auf den Brettern und Rufe der Befehlshaber schallen herüber. Aber vom jenseitigen Ufer kommen Geräusche des Gewerbefleißes, denn dort, eine Strecke flußabwärts vom Hause, ist eine Lokomotivenfabrik mit zeitgemäß erweitertem Tätigkeitsbezirk gelegen, deren hohe Hallenfenster zu jeder Nachtstunde durch das Dunkel glühen. Neue und schön lakierte Maschinen eilen dort probeweise hin und her; eine Dampfpfeife läßt zuweilen ihren heulenden Kopfton hören, dumpfes Gepolter unbestimmter Herkunft erschüttert von Zeit zu Zeit die Luft, und aus mehreren Turmschloten quillt der Rauch, den aber ein günstiger Wind hinwegtreibt, über die jenseitigen Waldungen hin, und der über-haupt nur schwer über den Fluß gelangt.
Het zomerhuis van Thomas Mann in Nida (Duits: Nidden), een dorp in Litouwen, waar de familie Mann in de jaren 1930-1932 vakantie vierde. Het is nu in gebruik als cultureel centrum.
.So mischen sich in der vorstädtisch-halbländlichen Abgeschiedenheit dieser Gegend die Laute in sich selbst versunkener Natur mit denen menschlicher Regsamkeit, und über allem liegt die blankäugige Frische der Morgenstunde. Es mag halb acht Uhr sein im Sinne des Gesetzes, wenn ich so ausgehe, in Wirklichkeit also halb sieben. Ich gehe, die Arme auf dem Rücken, im zarten Sonnenschein die von den langen Schatten der Pappeln schraffierte Allee hinunter, ich sehe den Fluß nicht von hier, aber ich höre seinen breiten, gleichmäßigen Gang; gelinde flüstert es in den Bäumen, das durchdringende Zirpen, Flöten, Zwitschern und schluchzende Trillern der Singvögel erfüllt die Luft, unter dem feuchtblauen Himmel steuert ein Flugzeug, von Osten kommend, ein starr mechanischer Vogel, mit leise an- und abschwellendem Dröhnen, über Land und Fluß hin seine unabhängige Bahn, und Bauschan erfreut mein Auge durch schöne, gestreckte Sprünge über das niedrige Gitter des Grasstreifens zur Linken, hinüber — herüber.“
Thomas Mann (6 juni 1875 – 12 augustus 1955) Thomas en Katia Mann met een andere hond – Boris – in de tuin van hun huis in Kilchberg, 1955
Van het een of de ander maak een mens. Maar daarover geen woord. Geen woord over het verleden, waarmee ook de dag van gisteren bedoeld is.. Knik nog een tijdje naar hem bij gewoontes waar je last van hebt. Hij zal ze opgeven. Daarover, zie je, lacht hij nu al. Voor de eerste keer in zijn leven zal hij iets verzinnen dat hij jou laat zien. Geef hem de tijd, om nog een keer het leven in te lopen. Bespaar hem alle leugens van de liefde. Complimenten, alsjeblieft, zijn nutteloos. Ook de kogel die het hart raakt zoekt warmte.
Toen ik verliefd op je werd, wist mijn lichaam eerder dan ik, wat was er aan de hand en begon te schreeuwen, iets in de richting van de buik, wat onmiddellijk doorwerkte in mijn benen, want ze waren onbruikbaar toen ik opstond en me excuseerde. Op dat soort nieuwigheden was ik niet voorbereid (en ik haatte romans, waarin dit aan de orde van de dag was). Mijn lichaam echter was alles om het even. Het schreeuwde niet meer, maar zijn gefluister, dat toen begon, was nog luider. Ik sloot mijn ogen. Mijn hoofd was een racebaan van vele gedachten die allemaal de weg naar huis waren vergeten en nu het toilet niet wilden verlaten. Ik had er moeite mee om weer tegenover je te gaan zitten. We hebben gepraat, geloof ik, waarbij mij opviel dat je veel liever met mijn neus sprak, met mijn vingers, mijn schouders. Natuurlijk ging je er terecht van uit dat die je beter begrijpen dan ik. Ook mijn buik bemoeide zich er weer mee, grenzeloos enthousiast over jou. Toen, ik was niet in staat, het te verhinderen stak je een sigaret aan op mijn huid.
Die Show ist restlos ausverkauft Die toten Typen tanzen Rock’n Roll 2001 steht an der Wand in Kreide Ein Raumschiff wird in Elvis umgetauft
Jim Morrison kommt extra angereist aus Ostberlin Dürer bemalt den Petersplatz Dali versteigert Mondgestein Dann kommt der Höhepunkt Ein Astronaut schreit auf Jesus trifft ein
Die Show ist restlos ausverkauft Die toten Typen tanzen Rock’n Roll Um Mitternacht erscheint auch Marylin In einem Reisverschluß aus reiner Seide
Jesus bewundert sie in ihrem Kleid A. Hitler hat fünfundzwanzig Falten im Gesicht Buddha ist weise schweigt und zeigt die Hände Brummbär steht neben Morrison und prophezeit das Ende Ein Boxer aus der DDR wird Weltmeister im Schwergewicht
Die Show ist restlos ausverkauft Die toten Typen tanzen Rock’n Roll 2001 steht an der Wand in Kreide Ein Raumschiff wird nach dir getauft
Liebesgedicht auf die Mädchen, die keiner liebt
Schön war keine. Und keine hatte Idealgewicht. Und ihre Unterwäsche war nie was Besonderes. Aber
es gibt Stunden, wo es guttut, an sie zu denken und sich zu wundern, daß es sie gibt. Immer waren sie da, vor allem immer, wenn man sie brauchte. Ob nackt oder nicht, nie richteten sie Schaden an. Sie bevorzugten das reine Vergnügen in der Sekunde seiner Entstehung. Das Bett füllte sich mit Dankbar- keit. Es machte Spaß, wie sie sich mit dem begnügten, was Spaß macht. Es passierte nicht viel. Wie gern ich das hatte. Ich habe ihnen zugehört. Wie gern ich zuhörte. Viel verstand ich nie. Wie gut das tat. Trotzdem verliebte sich nie einer in sie. Auch wir beließen es dabei, uns zu lieben. Und nie verriet auch nur die Bewegung einer Augenbraue ein Bedauern, daß die Welt, in die wir zurückkehrten, Unglück prophezeit.
Het oude sentimentele gevoel
Chuck ligt in bed en speelt uit verveling met zijn ballen en zijn lul. Er belt een of ander meisje op dat met hem wil praten, hij vertelt haar, wat hij net ligt te doen, zij moet lachen, maar ze gelooft het niet helemaal. Chuck voelt het oude sentimentele gevoel in zich opkomen en denkt, we moesten naar het zuiden rijden, hij met haar, een lichte razernij zoals dit hier. Maar ze wil niet naar het zuiden, ze wil wat praten, zomaar. Chuck kijkt door het raam naar buiten, speelt verder, zo zacht als de druk op het gaspedaal in zijn droomauto.
Vertaald door S. Lapinski en Martin Reints
Lente in Saturnia
De oude man stapte het huis uit. Op de banken zaten de andere oude mannen en de doden lagen op het kerkhof. Hij wist dat allemaal.
Een winter lang hadden de katten geslapen en God, lui als hij was, ook. De sneeuw sliep zelfs terwijl hij viel. Daarnaast was, behalve dat er een brief aankwam, maandenlang niets gebeurd.
Zijn kleinkinderen, las hij, studeerden in Amerika, maar kon zich er niets bij voorstellen en ging naar de kerk.
Hij ging regelmatig naar de kerk, het was als eten en drinken. Toen ging hij weer naar huis en las de brief nog eens.
Eens, toen hij hem niet meteen vond, verdacht hij zijn vrouw ervan hem te zijn kwijtgeraakt en riep om haar, totdat hij het zich herinnerde, dat ze er niet was en dat hij de bloemen, die nog in de vaas stonden, op haar graf wilde leggen.
