Het geluk: Op een zomerochtend Uit de voordeur te stappen En een moment Niet te weten wie je bent
Onberispelijk de dingen De levende wezens Voltallig als had men jou achteraf Toegevoegd aan het universum Als een soort bij nader inzien (Of omdat het misschien toch Niet zonder jou gaat)
Maar dan het vermoeden Dat er mogelijkerwijs Niets noemenswaardigs is gebeurd Sinds de laatste ijstijd het meer uitgroef En de modderheuvel opwierp Achter het huis
Glanzend Als een zijden draad Zweeft de gedachte in het ochtendlicht Een licht, bijna onhoorbaar kloppen Een geritsel misschien Een knetteren Meer niet
Dat is dus wat er overblijft Wanneer de dood naar mij reikt: Een wereld
“In that time he had managed to write books that made me consider him a friend more than a hundred years later. Much, maybe too much, has been written about literature. (I know better than anyone; I’m an expert in the field.) Yet the special thing about literature, themajor art form of a Western civilization now ending before our very eyes, is not hard to define. Like literature, music can overwhelm you with sudden emotion, can move you to absolute sorrow or ecstasy; like literature, painting has the power to astonish, and to make you see the world through fresh eyes. But only literature can put you in touch with another human spirit, as a whole, with all its weaknesses and grandeurs, its limitations, its pettinesses, its obsessions, its beliefs; with whatever it finds moving, interesting, exciting, or repugnant. Only literature can grant you access to a spirit from beyond the grave—a more direct, more complete, deeper access than you’d have in conversation with a friend. Even in our deepest, most lasting friendships, we never speak so openly as when we face a blank page and address an unknown reader. The beauty of an author’s style, the music of his sentences, have their importance in literature, of course; the depth of an author’s reflections, the originality of his thought, certainly can’t be overlooked; but an author is above all a human being, present in his books, and whether he writes very well or very badly hardly matters—as long as he gets the books written and is, indeed, present in them. (It’s strange that something so simple, so seemingly universal, should actually be so rare, and that this rarity, so easily observed, should receive so little attention from philosophers in any discipline: for in principle human beings possess, if not the same quality, at least the same quantity, of being; in principle they are all more or less equally present; and yet this is not the impression they give, at a distance of several centuries, and all too often, as we turn pages that seem to have been dictated more by the spirit of the age than by an individual, we watch these wavering, ever more ghostly, anonymous beings dissolve before our eyes.) In the same way, to love a book is, above all, to love its author: we wish to meet him again, we wish to spend our days with him. During the seven years it took me to write my dissertation, I got to live with Huysmans, in his more or less permanent presence. Born in the rue Suger, having lived in the rue de Sèvres and the rue Monsieur, Huysmans died in the rue Saint-Placide and was buried in Montparnasse. He spent almost his entire life within the boundaries of the Sixth Arrondissement of Paris, just as he spent his professional life, thirty years and more, in the Ministry of the Interior and Ecclesiastical Affairs.”
Michel Houellebecq (Réunion, 26 februari 1958) Cover van de Engelse uitgave
De Franse dichter en schrijver Victor Hugo werd geboren in Besançon (Franche-Comté) op 26 februari 1802. Zie ook alle tags voor Victor Hugo op dit blog.
Extase
Et j’entendis une grande voix. Apocalypse.
J’étais seul près des flots, par une nuit d’étoiles. Pas un nuage aux cieux, sur les mers pas de voiles. Mes yeux plongeaient plus loin que le monde réel. Et les bois, et les monts, et toute la nature, Semblaient interroger dans un confus murmure Les flots des mers, les feux du ciel.
Et les étoiles d’or, légions infinies, À voix haute, à voix basse, avec mille harmonies, Disaient, en inclinant leurs couronnes de feu ; Et les flots bleus, que rien ne gouverne et n’arrête, Disaient, en recourbant l’écume de leur crête : ― C’est le Seigneur, le Seigneur Dieu!
Le Poète Au Calife
Tous les habitants de la terre sont devant lui comme un néant; i l fait tout ce qui lui plaît ; et nul ne peut résister à sa main puissante, ni lui dire: Pourquoi avez-vous fait ainsi ? Daniel.
Ô sultan Noureddin, calife aimé de Dieu ! Tu gouvernes, seigneur, l’empire du milieu, De la mer rouge au fleuve jaune. Les rois des nations, vers ta face tournés, Pavent, silencieux, de leurs fronts prosternés Le chemin qui mène à ton trône.
Ton sérail est très grand, tes jardins sont très beaux. Tes femmes ont des yeux vifs comme des flambeaux, Qui pour toi seul percent leurs voiles. Lorsque, astre impérial, aux peuples pleins d’effroi Tu luis, tes trois cents fils brillent autour de toi Comme ton cortège d’étoiles.
Ton front porte une aigrette et ceint le turban vert. Tu peux voir folâtrer dans leur bain, entr’ouvert Sous la fenêtre où tu te penches, Les femmes de Madras plus douces qu’un parfum, Et les filles d’Alep qui sur leur beau sein brun Ont des colliers de perles blanches.
Ton sabre large et nu semble en ta main grandir. Toujours dans la bataille on le voit resplendir, Sans trouver turban qui le rompe, Au point où la mêlée a de plus noirs détours, Où les grands éléphants, entre-choquant leurs tours, Prennent des chevaux dans leur trompe.
Une fée est cachée en tout ce que tu vois. Quand tu parles, calife, on dirait que ta voix Descend d’un autre monde au nôtre ; Dieu lui-même t’admire, et de félicités Emplit la coupe d’or que tes jours enchantés, Joyeux, se passent l’un à l’autre.
Mais souvent dans ton cœur, radieux Noureddin, Une triste pensée apparaît, et soudain Glace ta grandeur taciturne ; Telle en plein jour parfois, sous un soleil de feu, La lune, astre des morts, blanche au fond d’un ciel bleu, Montre à demi son front nocturne
Victor Hugo (26 februari 1802 – 22 mei 1885) Cover
Een laatste roep der donkre stad verzonk, Het zwijgend water wiegde gouden spranken, Nog poosde een late lichtschijn bij een kranke, Bij zure arbeid, of een zoete dronk.
Toen galmde de verlaten stad en schonk Een donkre stroom van volle bronzen klanken In mijne open ziel, – ik boog tot danken, Toen ’t dreunend antwoord in een cirkel klonk.
Zo breekt een lied uit elke hoge toren, En slaat een band van jublende geluiden Om ieder eenzaam hart, dat nog kan horen;
Een krans van klokken komt me ’t uur beduiden, Daar stijgt mijn donkre ziel in lichte koren – Daar slaat mijn hart, dat als een klok gaat luiden!
Vrede
Vrede spreid gij uw zachte vleugels Over de donkere aarde heen – Over de moede en de gewonden, Over de duizenden, die verzwonden, Over al de snikkende monden, Die verbleekt zijn van geween!
Vrede daal gij uit de lichte sferen, Waarheen gij vluchtet voor deze wereldsmart, Daal over hen, die u hebben verraden, En over de dwazen, die op u smaadden, En over de blinden, die om u baden, Daal – daal gij weder in ons hart!
Opdat uw liefde daar weder wone, Opdat uw liefde ons weer genas – Liefde bove’ onze ijdele wensen, Liefde over alle ijdele grenzen, Liefde alleen, van mens tot mensen, Die eindelijk leerden wat liefde was!
Adama van Scheltema (26 februari 1877 – 6 mei 1924) Rond 1915
“Es schneit noch nicht. Nebel legt sich die Hänge eines erstaunlich nichtssagenden Mittelgebirges. Ein kleiner Teil der Menschheit fährt mit dem Zug durch Deutschland.
ER Und um gleich mit der Wahrheit anzufangen: Ich gehöre dazu. Zu dieser Minderheit. Wir haben die Welt von unseren Kindern nur geliehen. Ich fürchte, es gibt eine Menge Leute, die behaupten würden, das sei eine Art Motto von ihnen. Sie wissen schon. Klimaschutz. Im Schlamm feststeckende, sterbende Pinguine und so weiter. Wir haben die Welt von unseren Kindern nur geliehen. Schrecklich. Um aber nicht bloß mit der Wahrheit anzufangen, sondern auch eine Weile bei ihr zu bleiben, müsste ich Ihnen an dieser Stelle eigentlich erklären, wie es dazu kam, dass ich keinen Führerschein mehr habe. Und auf die degradierende Mithilfe der Bahn angewiesen bin. Aber ich denke, diese kleine, für mich etwas beschämende Anekdote sparen wir uns noch auf. DER SCHAFFNER Personalwechsel. Ihre Fahrkarten, bitte. ER Für einen anderen Moment unseres geselligen Beisammenseins hier. DER SCHAFFNER Hallo. Die Fahrkarte, der Her, wenn’s recht wäre. ER Verstehen Sie mich bitte nicht falsch. Aber ich rede nicht übermäßig GERNE über mich und mein Privatleben. SIE Was du nicht sagst. ER Hm? SIE Nichts. Du warst im Zug. Du warst im Zug und redest nicht übermäßig gerne über dich und dein Privatleben. ER Ja. Ich bin im Zug. Und IIAHE zu diesem Zeitpunkt gar kein Privatleben, über das sich reden ließe. DER SCHAFFNER Hallo? Jemand zu Hause? Ich hab nicht bis morgen Zeit. ER Was? Oh, Entschuldigung. Hier, bitte. DER SCHAFFNER Sie haben ja sogar eine Reservierung. Warum stehen Sie dann hier mitten im Gang? ER Ich, äh — also — DER SCHAFFNER Mit Ihrem Gepäck? Tut mir leid, aber das geht nicht. ER Ich werfe einen wenig entspannten Blick auf den von mir reservierten Platz. An einem Vierertisch. Um den Tisch gruppiert: eine junge Mutter mit Kind. Eine Thennoskanne. Apfelschnitten. Eine Mittdreißigerin mit dunklen Locken, die so unentwegt telefoniert, seit sie eingestiegen ist, dass sie es bislang nicht mal geschafft hat, Trenchcoat und Hut auszuziehen. Trenchcoat und HUT. In welchem Jahrzehnt ist die denn stecken geblieben. Ihr gegenüber, am Fenster, auf meinem Platz natürlich, ein im Vollrausch vor sich hin.“
Niemand verraten, was dich bewegt, Weil es jeden befremden würde, Wenn er’s erführe.
Auch im Tod dein Gesicht behalten, Möglichst mit einem Lächeln Und nicht allzu geschrumpft.
Oder denkst du: was kümmert’s dich? Wer geht neben dir, der die Entscheidung fällt?
Niemand. Vor dem Ewigen Brauchst du nicht mal dein Gesicht.
Liebe Zeit
Was war es, Im Ganzen gesehen?
Ewige Weisheiten Können sie von dir nicht erwarten. Vielleicht hast du etwas versäumt.
Liebschaften und Reisen? Die Gesichter der Länder? Immerhin sahest du mancherlei Zwischen Leningrad und San Francisco, Allerdings unter ungemütlichen Umständen, Aber es macht nichts.
Ach, du liebe Zeit.
Froh bist du, wenn du unbehelligt Irgendwo gehst oder liegst, Am Waldrand zum Beispiel.
Bei klarer Luft ein Blick in die Weite.
Meeresluft
Milde Meeresluft. Der Himmel zuweilen gewitterschwarz.
Dann ein Abendlicht, Als wäre etwas zu finden, Wenn einer unbeirrt westwärts fliegt.
Now wheatstalks massed turn yellow, ripening bounty, down footpath mazes mystic music stringing, portent of harvest-tide, in this, our county, where now to hazel groves the birds come winging, as stones glow, while the waters, shallow flowing, their shell-strewn sandy courses are revealing, the air sears hot, far hamlets dab-wise showing on the horizon, contoured hills appealing… The fields are tables, spread full brimming, golden… Who laboured, let him reap, in peace enchanted. By blood, sweat, calloused palms to Him beholden, unto His folk, the Lord this land has granted.
Vertaald door Václav Z J Pinkava
The First Concert
Pallid, in black array he strode And marked the hush beneath his feet, The air breathed perfume out and heat, The hall with russet lustre glowed. —
Gossamer-like before him shed. In muslin, silk and lace arrayed, Half in the light and half in shade, Ladies in semi-circle spread.
Billows of dark and golden hair; These scarlet lips, these eyes on fire! See, silhouettes of black attire, See, the lorgnettes with gloating stare!
His violin with dazing spell Grips the hushed air in deep refrains, From the piano gentle strains In waves of joy and potence fell. —
His master, whose renown is o’er Astray within some passage quakes, In sudden dread within him wakes His debut in the days of yore.
Critics to shun was his desire, Their infamy and their applause, Their hatred with its gaping jaws, Whose will drags beauty in the mire.
Constrained afresh, he seeks the hall; His shrivelled fingers, how they quiver! — Perchance that someone will deliver His name this evening from its fall?
Vertaald door Paul Selver
Antonín Sova (26 februari 1864 – 16 augustus 1928) Rond 1910
De Franse schrijver, scenarioschrijver en acteur Jean Teulé werd geboren op 26 februari 1953 in Saint-Lô, Manche. Zie ook alle tags voor Jean Teulé op dit blog
Uit: Entrez dans la danse
« Strasbourg – 12 juillet 1518 Rue du Jeu-des-Enfants, une femme sort d’une maison avec le sien dans les bras. Elle est blonde, constellée de taches de rousseur sur le nez et les pommettes sans doute dues au soleil encore brûlant aujourd’hui à l’approche de midi. Retenu au creux d’un coude gauche, le nourrisson ébloui, de trois mois, grimace. La jeune mère très mince, contre le front du petit, étend les doigts de sa main droite en visière pour le protéger de la lumière. Pâle, sans éclat ni luxe – robe grise de crin rêche et vaste voile noir usé enveloppant l’enfant nu dont la peau est si fragile –, ses pas la guident le long de la voie dans un choc régulier de sabots à travers des excréments en putréfaction, des odeurs fétides, des nuées de mouches. Aux abords d’une place entourée de façades à colombages, contre la porte d’un asile, décorée d’une croix, qu’on n’ouvre pas, des gens en haillons tambourinent. L’enfant frémit. La blonde lui bouche les oreilles. Il plisse ses lèvres pour pleurer, elle y dépose un index et traverse un marché vide sans rien aux étals. À présent, sous les arcades d’une rue plus large, les galets arrondis qui la pavent tordent les chevilles de la mère jusqu’à un imposant bâtiment officiel surmonté d’une girouette aux couleurs rouges et blanches de la ville. Elle poursuit tout droit, atteint, à l’ombre des remparts, un pont couvert chapeauté d’une toiture. Au milieu de cette passerelle, elle s’arrête et jette son enfant à la rivière. Dans une onde chargée de chaux éteinte, mauvaise à boire, le nourrisson balance. Ses petits membres y ondulent comme s’il dansait. Il culbute, roule parmi les remous pollués, pivote encore sur lui-même puis coule. Sa génitrice se retourne. Tout est dit pour elle. Par une venelle isolée où la misère pleure, pauvre voile sans boussole, sans étoile, elle s’égare ensuite sous le drapeau de l’évêché devant la somptueuse demeure privée de l’évêque. Un va-et-vient de lourdes cloches sonne midi à la cathédrale, plus haut édifice d’Occident. Celle qui a foutu son fils à la baille lève la tête. Un nuage passe. L’éclat du soleil se voile d’un crêpe alors les ombres roulent sur les sculptures des trois portails – représentations de saints, de prophètes, vices terrassés par des vertus, vierges sages et d’autres folles. Les statues intégrées à l’architecture, fondues dans la pierre, semblent en surgir et s’animer d’un pied sur l’autre. Les corps taillés dans du grès rose paraissent bouger autour des vitraux colorés de l’immense rosace. L’infanticide revient rue du Jeu-des-Enfants.”
Jean Teulé (Saint-Lô, Manche, 26 februari 1953)
De Nederlandse dichter, schrijver, letterkundige en theoloog Elias Annes Borger werd geboren in Joure op 26 februari 1784. Zie ook alle tags voor Elias Annes Borger op dit blog.
Uit: Iets voor mijn kind
Ja, treuren is mijn werk , en ’t huis een wildernis, Waar eens het stil geluk de huwelijkstrouw bekroonde Een stoel staat aan mijn zij, maar ‘k mis haar aan den disch, Die eens mijn liefde en zorg, met liefde en zorg beloonde.
Komt mij , in d’ ochtendstond , het flaauwe schemerlicht Aan de armen van den slaap , na korte rust , ontrukken, Vergeefs in ’t rond gezocht , naar ’t vriendlijk aangezigt, Om op dat beeld der deugd den morgenzoen te drukken.
Dan rijs ik uit het bed, bij ’t graauwen van den dag, Om in den stillen hof, mijn’ boezem lucht te Geven. De tuinmuur kaatst terug den weerklank van ’t geklag, En elke kreet dien ‘k slaak , wordt weer in ’t oor gedreven.
Of wordt eens mijn gerucht vervangen door den wind, Die lispelt in den top der hoogo notenboomen, Dan hoort verbeelding haar, die mijne ziel bemint En ‘k zie verrukt omhoog, alsof haar geest zal komen.
Neen ! ’t is mijn gade niet : zij is voor eeuwig heen. Ik voel op ’t heet gelaat den kouden drop der bladen, ’t Geboomte hoort mijn klagt , en deelt in mijn geween; En schijnt het treurig loof , in tranendauw te baden.
En ik verbied mijn’ zoon, zijn’ bittren nood en rouw Te ontboezemen voor God der wenen schets en hoeder: Neen, nooit heb ik bemind mijn vroeg gestorven vrouw Zoo ik haar kind belet te weenen om zijn moeder.
Elias Annes Borger (26 februari 1784 – 12 oktober 1820)
Hoog staat het stralend witte zonjuweel
En slaat zijn hete licht op ’t land te gruis,
De zilvren vlammen laaien uit ’t hemelhuis,
De barnende aarde blakert grijs en geel.
Elk buigt zijn rug onder het zware kruis Van vlammen, een last van vuur, – het lijkt of heel De wereld brandend draait, – de zon ziet scheel En kookt het gulzig zweet op ’t heet fornuis.
Kon ik die zon aan bei mijn borsten drukken En drinken van haar licht, dat ik in dagen Van duisternis de mensen zou verrukken!
Wie dorst zijn ziel in ’t barre zonlicht dragen, Om uit zijn hart voor andren de oogst te plukken, – Wie dorst om zweet – wie dorst om waarheid vragen?
Adama van Scheltema (26 februari 1877 – 6 mei 1924)
Amsterdam. C. S. Adama van Scheltema werd geboren in Amsterdam
Uit:The perils of being Skrak (Vertaald doorDavid McDuff)
“Through the crackling and the roaring of the waves he could hear his father take a deep breath, then Bruno said slowly: ‘Uncle Joe also writes that you’ve given up your course in company law. “The boy is a bit whimsy, he seems prone to follies,” he writes.’ Then Werner lost his temper. ‘I’m not a bit interested in company law, Dad,’ he said, ‘and I’m not a boy. I’ll be twenty-one next month and I’m going to start choosing my courses myself.’ ‘Aha,’ said Bruno, who wasn’t used to being contradicted, ‘if that’s the tone you’re going to adopt you can have your birthday here at home.’
If one has a father like Bruno, one’s father’s word is law, and Werner went home from Cleveland early, to a Helsinki that was spring-fragile and windy but no longer so war-scarred as it had been, where people were already preparing for the summer’s great party. He came home via London and Stockholm, Atlantic flights were still a novelty and Werner was scared of flying, he would rather have taken the Queen Mary from New York and then one of the North Sea ferries to Denmark or Gothenburg: it was Bruno who insisted on the outrageously expensive air tickets, he wanted to get his son home before he fell prey to more follies. And thus it was that Werner Skrake and Geoffrey Mulcahy arrived at Malm Aerodrome on the same flight, and after changing planes in Stockholm they actually sat next to each other, but without talking: the only thing that happened was that Werner grunted embarrassedly as he squeezed past Jeff Mulcahy from his window sear in order to visit the toilet.
For my grandfather Bruno the situation out there at Malm Aerodrome must have been a difficult one.
The last plane of the evening, the metal-gleaming aeroplane hulls still coloured faintly red by the dying light, spring dusk, a sky still white with a pale crescent moon hanging like a sword of Damocles over the control tower. There was to be a writing of History, and the whole of the Soft Drinks Company’s board of management was assembled to meet the prominent guest, they were dressed in black suits and well-ironed white shirts and had serious, furrowed warriors’ faces, they were a bilingual elite force that represented the very backbone of Helsinki’s post-war capitalism, they were the men who had paid off the gigantic war reparations in less than eight years. And then the Americans send a young whippersnapper in a tweed jacket and light-coloured sports shoes! And then his own boy, the rebel and renegade, comes along with the same plan, after being away since September!”
Pulp, manna, gentle Theriasin, ergot like mold on flame, these red leaves bursting from mesquite by the side of dry creekbed. Extract
the tar, the sticky substance heart of things (each plant a star, extract
the juice of stars by circular stillation smear the inner man w/the coction till he burn like worms of light in quicksilver not the false puffballs of marshfire, extract
the heart of the empty heart it is full of the star soul that paces fierce in the deeps of earth the Red Man, healer in furs who carries a club who carries the pale homunculus in his belly. For you are angel, you call the soul from plants
or pearls of ambergris out of the grudging sea. Extract arcanum. Separate true Archeus from the false the bitter is not less potent—nor does clarity bespeak truth.
Out of the heart of the ineffable draw the black flecks of matter & from these the cold, blue fire. Dry water. Immerse yourself though it be but a drop. This Iliaster flowers like the wind. Out of the ash, the Eidolon of the world
Once in a golden hour
I cast to earth a seed.
Up there came a flower,
The people said, a weed.
To and fro they went
Thro’ my garden bower,
And muttering discontent
Cursed me and my flower.
Then it grew so tall It wore a crown of light, But thieves from o’er the wall Stole the seed by night.
Sow’d it far and wide By every town and tower, Till all the people cried, ‘Splendid is the flower! ‘
Read my little fable: He that runs may read. Most can raise the flowers now, For all have got the seed.
And some are pretty enough, And some are poor indeed; And now again the people Call it but a weed.
Marriage Morning
Light, so low upon earth, You send a flash to the sun. Here is the golden close of love, All my wooing is done. Oh, all the woods and the meadows, Woods, where we hid from the wet, Stiles where we stayed to be kind, Meadows in which we met! Light, so low in the vale You flash and lighten afar, For this is the golden morning of love, And you are his morning star. Flash, I am coming, I come, By meadow and stile and wood, Oh, lighten into my eyes and my heart, Into my heart and my blood! Heart, are you great enough For a love that never tires? O heart, are you great enough for love? I have heard of thorns and briers. Over the thorns and briers, Over the meadows and stiles, Over the world to the end of it Flash of a million miles.
Alfred Tennyson (6 augustus 1809 – 6 oktober 1892)
Standbeeld in Trinity College, Cambridge
Une fois de plus l’exil, l’âme toute seule une fois de plus qui remonte à son château, Et le premier rayon du soleil sur la corne du Corcovado !
Tant de pays derrière moi commencés sans que jamais aucune demeure s’y achève ! Mon mariage est en deçà de la mer, une femme et ces enfants que j’ai eus en rêve.
Tous ces yeux où j’ai lu un instant qu’ils me connaissaient, tous ces gens comme s’ils étaient vivants que j’ai fréquentés, Tout cela est pareil une fois de plus à ces choses qui n’ont jamais été.
Ici je n’ai plus comme compagnie que cette augmentation de la lumière, La montagne qui fait un fond noir éternel et ces palmiers dessinés comme sur du verre.
Et quand la Création après le jour sans heures se condense une fois de plus du néant, Fidèle à l’immense quai chaque soir, je vais revisiter l’Océan :
La mer et ce grand campement tout autour avec un million de feux qui s’allument,
L’Amérique avec toutes ses montagnes dans le vent du soir comme des Nymphes couronnées de plumes !
L’Océan qui arrive par cette porte là-bas et qui tape contre la berge haute,
Sous le ciel chargé de pluie de toutes parts ces chandelles de cinquante pieds qui sautent !
Mon esprit n’a pas plus de repos que la mer, c’est la même douleur démente !
La même grande tache de soleil au milieu sans rien ! et cette voix qui raconte et qui se lamente !
Voici la contagion de la nuit qui gagne tout le ciel peu à peu.
Paul Claudel (6 augustus 1868 – 23 februari 1955)
Portret door Jacques-Émile Blanche, 1919
“Gedurende alle jaren van mijn naargeestige jeugd bleef Huysmans voor mij een metgezel, een trouwe vriend; nooit voelde ik twijfel, nooit overwoog ik op te geven of me op een ander onderwerp te richten. Toen, op een namiddag in juni 2007, na lang te hebben gewacht en al even lang te hebben getreuzeld, wat langer zelfs dan toelaatbaar was, verdedigde ik voor de jury van de universiteit Paris IV-Sorbonne mijn proefschrift: Joris- Karl Huysmans, of het einde van de tunnel. Meteen de volgende ochtend (of misschien dezelfde avond nog, dat kan ik niet met zekerheid zeggen, de avond van mijn promotie was eenzaam en erg alcoholisch) begreep ik dat een deel van mijn leven ten einde was, en waarschijnlijk het beste deel. Datzelfde geldt in onze nog altijd westerse en sociaaldemocratische samenlevingen voor iedereen die klaar is met zijn studie, maar de meeste mensen beseffen het niet, of niet meteen, verblind als ze zijn door de drang naar geld, of misschien naar consumptie bij de primitiefsten, degenen die het sterkst verslaafd zijn geraakt aan bepaalde producten (zij vormen een minderheid, de meesten zijn bedachtzamer en bedaarder en raken domweg gefascineerd door geld, die ‘onvermoeibare Proteus’), en nog meer verblind door de drang om zich te bewijzen, een benijdenswaardige sociale positie te verwerven in een wereld waarvan ze aannemen en hopen dat die competitief is, daartoe geprikkeld door hun verafgoding van wisselende iconen: sportlieden, mode. of websiteontwerpers, acteurs en modellen. Om diverse psychologische redenen die ik niet kan en niet wil analyseren, week ik vrij ver van een dergelijk patroon af. Op 1 april 1866, toen hij achttien jaar oud was, begon Joris-Karl Huysmans zijn carriere als ambtenaar zesde klas bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Eredienst. In 1874 bracht hij in eigen beheer een eerste bundel prozagedichten uit, Le drageoir à épices, die weinig recensies kreeg, afgezien van een bijzonder vriendschappelijk artikel van Theodore de Banville. Zijn debuut in het bestaan had niets opzienbarends, zoveel moge duidelijk zijn. Zijn ambtelijke leven verstreek, en ook zijn leven in het algemeen. Op 3 september 1893 werd hem het Legioen van Eer toegekend voor zijn verdiensten binnen het overheidsapparaat. In 1898 ging hij met pensioen, toen hij – na verrekening van de periodes van buitengewoon verlof – zijn reglementaire dertig jaar dienst erop had zitten.”
Michel Houellebecq (Réunion, 26 februari 1958) Cover van de Hongaarse uitgave
Uit: De kaart en het gebied (Vertaald door Martin de Haan)
“Op het schilderij staat Houellebecq tegenover een bureau bezaaid met beschreven of halfbeschreven vellen papier. Achter hem, op een afstand die naar schatting vijf meter bedraagt, is de witte muur volledig behangen met naadloos tegen elkaar geplakte, met de hand beschreven vellen. Ironisch genoeg, zo benadrukken de kunsthistorici, lijkt Jed Martin in zijn werkwijze bijzonder veel belang aan de tekst te hechten, zich volledig op de tekst te concentreren, zonder enige verwijzing naar de werkelijkheid. Alle literatuurhistorici bevestigen evenwel dat Houellebecq in de loop van zijn werkfase weliswaar graag de muren van zijn kamer volhing met allerhande documenten, maar dat het meestal foto’s betrof, afbeeldingen van de plaatsen waar hij de scènes van zijn romans situeerde; en zelden geschreven of halfgeschreven scènes. Toch, hoewel hij hem afbeeldt te midden van een wereld van papier, heeft Jed Martin waarschijnlijk geen standpunt willen innemen omtrent het vraagstuk van het realisme in de literatuur; evenmin heeft hij getracht Houellebecq in verband te brengen met een formalistisch standpunt, dat de schrijver trouwens expliciet had verworpen. Waarschijnlijk is de waarheid veel eenvoudiger en heeft hij zich laten meeslepen door een zuiver plastische fascinatie voor het beeld van die vertakte, onderling verbonden tekstblokken, die elkaar voortbrengen als een gigantische poliep. Hoe dan ook besteedden weinig mensen bij de presentatie van het schilderij aandacht aan de achtergrond, die in de schaduw werd gesteld door de ongelofelijke expressiviteit van het personage. De schrijver, vereeuwigd op het moment dat hij net een door te voeren correctie heeft aangegeven op een van de vellen op het bureau vóór hem, lijkt in een trancetoestand te verkeren, bezeten van een furie die sommigen niet geschroomd hebben als demonisch te betitelen; zijn hand met de corrigerende pen, behandeld met een lichte bewegingsonscherpte, werpt zich op het vel ‘met de snelheid van een cobra die zich ontspant om toe te happen,’ zoals Wong Fu Xin het beeldend formuleert, waarschijnlijk met een ironische knipoog naar de clichés van metaforische overdaad die traditioneel met auteurs uit het Verre Oosten worden geassocieerd (Wong Fu Xin zag zichzelf in de eerste plaats als dichter; maar zijn gedichten worden nauwelijks meer gelezen en zijn zelfs niet eenvoudig meer te verkrijgen; terwijl zijn essays over het werk van Martin in kunsthistorische kringen nog altijd als een onontkoombare referentie gelden).”
“Midden in een dronkenschap, vlak voor de totale versuffing, beleef je soms momenten van intense helderheid. De teloorgang van de seksualiteit in het Westen was onmiskenbaar een sociologisch verschijnsel van enorme omvang, het had geen zin dat te willen verklaren aan de hand van individuele psychologische factoren; toen ik een blik op Jean-Yves wierp, besefte ik dat hij een perfecte illustratie van mijn stelling vormde, het was bijna gênant. Niet alleen neukte hij niet meer en had hij ook geen tijd meer om het te proberen, erger nog, hij had er niet eens echt zin meer in, hij voelde het leven uit zijn lichaam wegvloeien, hij begon de geur van de dood te ruiken. ‘Toch…’ wierp hij na een lange aarzeling tegen, ‘heb ik gehoord dat er vrij veel belangstelling voor parenclubs is.’ ‘Nee, die lopen juist steeds slechter. Er gaan veel nieuwe tenten open, maar die moeten binnen de kortste keren weer sluiten omdat ze geen klanten hebben. In feite zijn er in Parijs maar twee die overeind kunnen blijven, Chris et Manu en de 2 + 2, en ook die zijn alleen op zaterdagavond vol; voor een agglomeratie van tien miljoen inwoners is dat weinig, en het is veel minder dan begin jaren negentig. Partnerruil is leuk, maar de formule begint steeds meer uit de mode te raken, want de mensen hebben geen zin om wat dan ook te ruilen, laat staan hun partner, dat past niet meer bij de moderne mentaliteit. Volgens mij heeft het nu net zoveel overlevingskansen als het liften in de jaren zeventig. De enige categorie die momenteel echt in een behoefte voorziet, is de SM…’ Op dat moment wierp Valérie me een wanhopige blik toe en gaf me zelfs een schop tegen mijn schenen. Ik keek haar verbaasd aan, het duurde even voordat ik het begreep: nee, natuurlijk ging ik het niet over Audrey hebben; ik gaf een geruststellend knikje. Jean-Yves had de onderbreking niet eens opgemerkt. ‘Dus,’ vervolgde ik, ‘aan de ene kant zie je honderdduizenden westerlingen die alles hebben wat ze willen, maar geen seksuele bevrediging meer kunnen vinden: ze zoeken, ze zoeken onophoudelijk verder, maar ze vinden niets, en daar worden ze doodongelukkig van. Aan de andere kant zie je miljarden individuen die niets hebben, die omkomen van de honger, jong sterven, in erbarmelijke omstandigheden leven en niets anders meer hebben om te verkopen dan hun lichaam en hun onbedorven seksualiteit. Het is zo klaar als een klontje: dit is een ideale ruilsituatie. De poen die daarmee te halen valt is haast onvoorstelbaar: meer dan in de informatica, meer dan in de biotechnologie, meer dan in de media-industrie; er is geen enkele economische sector die de vergelijking kan doorstaan.’
“La sous-population qui dispose du meilleur taux de reproduction, et qui parvient à transmettre ses valeurs, triomphe ; à leurs yeux c’est aussi simple que ça l’économie, la géopolitique même ne sont que de la poudre aux yeux : celui qui contrôle les enfants contrôle le futur, point final. Alors le seul point capital, le seul point sur lequel ils (la Fraternité musulmane, ndlr) veulent absolument avoir satisfaction, c’est l’éducation des enfants. […] Chaque enfant français doit avoir la possibilité de bénéficier du début à la fin de sa scolarité d’un enseignement islamique.”, (…)
“Je me rendais bien compte pourtant, et depuis des années, que l’écart croissant, devenu abyssal, entre la population et ceux qui parlaient en son nom, politiciens et journalistes, devait nécessairement conduire à quelque chose de chaotique, de violent et d’imprévisible. La France, comme les autres pays d’Europe occidentale, se dirigeait depuis longtemps vers la guerre civile, c’était une évidence…” (…)
“Et ce combat nécessaire pour l’instauration d’une nouvelle phase organique de civilisation ne pouvait plus, aujourd’hui être mené au nom du christianisme ; c’était l’islam, religion sœur, plus récente, plus simple et plus vraie”
Le jour monte et grandit, retombe sur la ville Nous avons traversé la nuit sans délivrance J’entends les autobus et la rumeur subtile Des échanges sociaux. J’accède à la présence.
Aujourd’hui aura lieu. La surface invisible Délimitant dans l’air nos êtres de souffrance Se forme et se durcit à une vitesse terrible ; Le corps, le corps pourtant, est une appartenance.
Nous avons traversé fatigues et désirs Sans retrouver le goût des rêves de l’enfance Il n’y a plus grand-chose au fond de nos sourires, Nous sommes prisonniers de notre transparence.
Au long de ces journées où le corps nous domine Où le monde est bien là, comme un bloc de ciment, Ces journées sans plaisir, sans passion, sans tourment, Dans l’inutilité pratiquement divines
Au milieu des herbages et des forêts de hêtres, Au milieu des immeubles et des publicités Nous vivons un moment d’absolue vérité : Oui le monde est bien là, et tel qu’il paraît être.
Les êtres humains sont faits de parties séparables, Leur corps coalescent n’est pas fait pour durer Seuls dans leurs alvéoles soigneusement murés Ils attendent l’envol, l’appel de l’impalpable.
Le gardien vient toujours au cœur du crépuscule ; Son regard est pensif, il a toutes les clés, Les cendres des captifs sont très vite envolées ; Il faut quelques minutes pour laver la cellule
Dawn rises, grows, settles on the city We’ve come through the night and not been set free I hear the buses and the quiet hum Of social exchange. I’m overcome with presence.
Today will happen. Invisible surfaces Separate our suffering selves in the air Then form and harden at a terrible pace; But the body, still our pact with the body.
We’ve come through strain and desire Childhood and dreams still pass us by Not much there in a lifetime of smiling We’re prisoners in our own clear selves.
Uit: The Elementary Particles (Vertaald door Frank Wynne)
“Young people in France were particularly repressed, a time bomb of resentment under the legacy of Gaullist patriarchy, which, according to Jane, a single spark would be enough to detonate. For some years now, Francesco’s sole pleasure had been to smoke marijuana cigarettes with very young girls attracted by the spiritual aura of the movement and then fuck them among the mandalas and the smell of incense. The girls who arrived at Big Sur were, for the most part, stupid little WASP bitches, at least half of whom were virgins. Toward the end of the sixties the flow began to dwindle and he thought that perhaps it was time to go back to Europe. He found it strange that he thought of it as “going back,” since he had left Italy when he was no more than five years old. If his father had been a militant revolutionary, he was also a cultivated man, an aesthete who loved his mother tongue. This had undoubtedly left its mark on Francesco. In truth, he had always thought of Americans as idiots. He was still a handsome man, with a tanned, chiseled face and long, thick, wavy hair, but his cells had begun to reproduce in a haphazard fashion, damaging the DNA of neighboring cells and secreting toxins into the body. The specialists he consulted differed on most points, but on one they were agreed: he was dying. The cancer was inoperable and would continue inexorably to metastasize.Overall his consultants were of the opinion that he would die peacefully and, with medication, probably would not suffer any physical pain; and to date he had experienced only a general tiredness. However, he refused to accept the diagnosis; he could not even imagine accepting it. In contemporary Western soiety, death is like white noise to a man in good health; it fills his mind when his dreams and plans fade. With age, the noise becomes increasingly insistent, like a dull roar with the occasional clang. In another age it was the expectant sound of the kingdom of God, it is now an anticipation of death. Such is life.”
Uit:The Elementary Particles (Vertaald door Frank Wynne)
“The man who met them at the bus station at Carpentras seemed weak and ill. The son of an Italian anarchist who immigrated to America in the 1920s, Francesco di Meola’s life was a success story–at least in the financial sense. Like Serge Clément, the young Italian realized that the society emerging at the end of the Second World War would be radically different, and that many pursuits once considered marginal or elitist would become economically important. While Bruno’s father was investing in plastic surgery, di Meola was becoming involved in the music business. He did not make as much money as many in the industry, but he made his fair share. At forty, like many people in California, he sensed a new movement, something deeper than simply a passing fad, calling for the sweeping away of Western civilization in its entirety. It was this insight which brought luminaries like Alan Watts, Paul Tillich, Carlos Castaneda, Abraham Maslow and Carl Rogers to his villa at Big Sur. A little later, he had the privilege of meeting Aldous Huxley, the spiritual father of the movement. By then old and almost blind, Huxley paid him scant attention, but the meeting was to leave a profound impression on di Meola.
He himself was unclear as to the reason why he left California in 1970 and bought a property in Haute-Provence. Later, close to the end, he came to think that he had wanted, for some obscure reason, to die in Europe, though at the time, he was aware only of the most superficial reasons. The events of May ’68 had impressed him, and as the hippie movement began to ebb in California, he turned his attention to the youth of Europe. Jane encouraged him in this.“
