Lentelandschap bij Kortenhoef door Egbert Schaap, 1914
Eerste lentedag
Weer de lente. De verbijsterde oogen,
Falende in het winters bleek gezicht,
Zien de huizen en de bruggebogen
Op en neer gaan in het wankel licht.
Zien en zien niet door de duizelingen
Van de weer oneindige rivier;
Zon en water kruisen daar hun klingen
En het hart is bonzend en niet hier.
Weer een lente en de haar bitter-eigen
Zilte geur, die langs de kaden glijdt.
Is ’t het tij, dat stroomopwaarts komt stijgen —
Of de zeelucht van de eeuwigheid?
J. C. Bloem (10 mei 1887 – 10 augustus 1966) Portret door Sierk Schröder, 1953
De man die vaak zichzelf heeft overstelpt met vragen
spreekt van het leven dat hem eensklaps weer verheugde,
wanneer geen zorgen aan de ziel meer knagen
en hij op zijn bezit kan zien met vreugde.
Als hem in hoge lucht een woning staat te prijken,
wordt ruimer voor hem ’t veld, zijn voeten gaan kordater
het land in, vrijer kan hij rond zich kijken,
en stevig zijn de vlonders over ’t water.’
Vertaald door Ad den Besten
Friedrich Hölderlin (20 maart 1770 – 7 juni 1843)
Standbeeld in Nürtingen, waar de dichter in zijn jonge jaren lang woonde.
Het licht vlaagt over ’t land in stoten wekkend het kort en straf geflonker der blauwe wind-gefronsde sloten; het gras gloeit op, dooft uit, is donker. Twee lammren naast een stijf grauw schaap staan wit, bedrukt van jeugd in ’t gras… Ik had vergeten hoe het was en dat de lente niet stil bloeien, zacht dromen is, maar hevig groeien, schoon en hartstochtelijk beginnen, opspringen uit een diepe slaap, wegdansen zonder te bezinnen.
M. Vasalis (13 februari 1909 – 6 oktober 1998) De voormalige Jeruzalemkerk in Den Haag, de geboorteplaats van M. Vasalis
Smelling the sweet grass of distant hills, too steep to climb, too far to see in this handful of water scooped from the river dam.
Touching the sky where like a single wing my hand dips through clouds. Tasting the shadow of basket-willows, the colour of ferns.
A perch, spoon-coloured, climbs where the moon sank, trailing bubbles of white, and school kids on picnics swing from a rope — head
over sunlit heels like angels they plunge into the sun at midday, into silence of pinewoods hanging over a sunken hill-farm.
Taking all this in at the lips, holding it in the cup of the hand. And further down the hiss of volcanoes, rockfall
and hot metals cooling in blueblack depths a hundred centuries back. Taking all this in as the water takes it: sky
sunlight, sweet grass-flavours and the long-held breath of children — a landscape mirrored, held a moment, and let go again.
A History Lesson
Sweaty after a bout the young prince towels his body, sprawls against the wall of a tennis court. His body seems his own. He is seventeen, loves exercise, apples, and has just discovered order in the frets of a guitar and the disorder his spirit leans towards where hair sweeps upward and a tender neck’s laid bare. All this is normal. Miles away, his body is the site of negotiations. Old men in furs have laid it out between them, a treaty is tied to the royal member as, by proxy, it is annexed, with no compliance on his part (it is, so far as he knows, off in a goosegirl’s placket) to the crib of a ten months’ orphan, the Staatsholder of nine dependencies. Somewhere peasants work in the prince’s groin, sleep off the day’s work in its shade. They will speak the same patois when they go back to dealing with horizons, but their heads have passed under harsher laws. In a trench twelve pikemen curse white, blow on a fist as night creeps over the edge of a boy’s body much like theirs and also forfeit.
These lives go other ways than the documents intended. The young prince will swell with evil fluids not drained off, his infanta be occupied by three foreign husbands; she will never know his tongue. One of that band of pikemen, every hair on his head ablaze with firelight, every louse in his shirt assured of its sweat, will get his wish. He will climb on out of the blood of battle, eat, in a fiery sunset, a late crust among shadows that peck round a harvest blade, and whistling an old song, track to its source among ferns the stream that mutters in his head and never once says ‘history’.
But that is another story. Passed from mouth to mouth and not set down, it covers the facts, has a beginning and has survived its middle. Why shouldn’t it end well?
Toen ik een knaap was, Redde een god mij vaak Van het geschreeuw en de roede der mensen, Toen speelde ik veilig en wel Met de bloemen van het woud, En het zoele des hemels Speelde met mij.
En zoals gij het hart Van de planten verblijdt, Als zij u tegemoet Hun tere armen strekken,
Zo hebt gij mijn hart verblijd Vader Helios, en, gelijk Endymion, Was ik uw lieveling, Heilige Luna!
O, al gij trouwe Vriendelijke goden! Als ge eens wist Hoe mijn ziel u heeft liefgehad!
Wel riep ik toen nog niet U bij naam, ook gij Noemde mij nooit, zoals de mensen elkaar noemen, Als kenden ze elkaar.
Toch kende ik u beter Dan ik de mensen ooit kende, Ik begreep de stilte van de ether, De woorden der mensen begreep ik nooit.
Mij voedde de muziek Van het ruisende woud En liefhebben leerde ik Temidden der bloemen.
In de armen der goden groeide ik op.
Vertaald door Kester Freriks
Friedrich Hölderlin (20 maart 1770 – 7 juni 1843) Portret door Franz Karl Hiemer, 1792
Through all those years keeping the present open to the light of just this moment: that was the path we found, you might call it a promise, that starting out among blazed trunks the track would not lead nowhere, that being set down here among wild lemons, our bodies were expected at an occasion up ahead that would not take place without us. One proof was the tough-skinned fruit among their thorns; someone had been there before us and planted these, their sunlight to be sliced for drinks (they had adapted in their own way and to other ends); another was the warmth of our island, sitting still in its bay, at midnight humming and rising to its own concerns, but back, heat-struck, lapped by clean ocean waters at dawn. The present is always with us, always open. Though to what, out there in the dark we are making for as seven o’clock strikes, the gin goes down and starlings gather, who can tell? Compacts made of silence, as a flute tempts out a few reluctant stars to walk over the water. I lie down in different weather now though the same body, which is where that rough track led. Our sleep is continuous with the dark, or that portion of it that is this day’s night; the body tags along as promised to see what goes. What goes is time, and clouds melting into tomorrow of our breath, a scent of lemons run wild in another country, but smelling always of themselves.
Mulberry Tree Dreaming
Parachute silk comes spooling out of the mouths of a silkworm factory; rumbustious breath of the big tree’s rebel stillness rocks the house. Invisible rip-cords jerk, sing, take the strain, and new light mushrooms skyward, a ceremony of change that no hands work; eyelids fatten, creep, from spirit, its actual meat, shape strange cosmologies that hold. Lords of the second breath and transformation, we too shake loose; our meaty souls grow light, grow luminous, break free of their sticky net of fingerprints, dull household chores, events. Is it enough, we ask, this faith, this breath? Can we ascend for ever? The grain of doubt finds its counterweight of earth and earth falls upward, takes us, heart and heel. The mulberry-tree, its filaments all sheer flame, seethes and billows. Tough limbs deal with the play of its buckled shadow on a wall.
De noordooster waait, Van de winden mij De dierbaarste, omdat hij vurige geest En behouden vaart belooft de schippers. Maar ga nu en groet De schone Garonne, En de tuinen van Bordeaux Daar, waar langs scherpe oever Verder gaat het pad en diep in de rivier Neerstort de beek, daarboven echter Kijkt uit een edel paar Eiken en zilverpopulieren;
Nog vaak denk ik eraan en hoe Brede kronen buigt, Over de molen, het iepenbos, Maar op de binnenplaats groeit een vijgeboom. Op feestdagen gaan De bruine vrouwen aldaar Over zijden grond, In de tijd van maart, Wanneer gelijk zijn nacht en dag, En over langzame paden, Zwaar van gouden dromen, Wiegende luchten trekken.
Laat echter, Vol van donker licht, Iemand mij de geurende beker reiken, Opdat ik rusten kan; want zoet Zou zijn onder schaduw de slaap. Niet goed is het, Zielloos door sterfelijke Gedachten te zijn. Maar goed Is een gesprek en te zeggen De overtuiging van het hart, veel te horen Over dagen der liefde, En daden welke geschied zijn.
Waar echter zijn mijn vrienden? Bellarmin En zijn metgezellen? Velen Zijn bevreesd tot de bron te gaan; De rijkdom namelijk begint Op zee. Zij, Zoals schilders, verzamelen De pracht van de aarde en versmaden De gevleugelde strijd niet, en Eenzaam te leven, jarenlang, onder De ontbladerde mast, waar niet de nacht doorgloeien De feestdagen van de stad, En snarenspel en aangeboren dans niet.
Nu echter zijn naar de Indiërs De mannen gegaan, Daar bij de winderige spits Bij wijnbergen, waar omlaag Wat blijft echter, stichten de dichters.
Vertaald door Kester Freriks
Friedrich Hölderlin (20 maart 1770 – 7 juni 1843) Standbeeld van Friedrich Hölderlin in Nürtingen
The table’s there in the kitchen, where I kneel on a high chair, tongue at air, trawling a slate with pot-hooks; on the track of words; on the track of this word, table. Is there instant, wobbly wooden, four-square in it solid self, and does not need my presence to underwrite its own or scrawl, thick tongue, thick hand, a puddle slate and knock it up out of blue nowhere. Where are they, table, slate, slate-pencil, kitchen, and that solid intent child on one knee reaching for sawn planks back there? Breathless today, or almost, I wrestle uphill to where, in a forest gap of table size, it stands, four legged, dumb, still waiting. An unbreathed word among the chirrup and chafe, it taps a foreleg. Table, I mutter. With tool-marks fresh as tongue-licks, already criss-crossed with scars I feel my own where hard use makes them, it moves as that child’s hand moves about muddy water.
Typewriter Music
Hinged grasshopper legs kick back. So quick off the mark, so spritely. They set the mood, the mode, the call to light-fingered highjinks.
A meadow dance on the keyboard, in breathless, out-of-bounds take-offs into flight and giddy joyflight without stint. The fingerpads
have it. Brailling through études of alphabets, their chirp and clatter grass-choppers the morning to soundbites, each rifleshot hammerstroke another notch in the silence.
Bicycle ~for Derrick Peat
Since Thursday last the bare living-room of my flat’s been occupied by a stranger from the streets, a light-limbed traveller.
Pine-needle spokes, bright rims, the savage downward curve like polished horns of its handlebars denote
Some forest deity, or deity of highway and sky has incognito set up residence, the godhead invoked in a machine.
To the other inmates of the room, a bookcase, two chairs, its horizontals speak of distance, travelling light. Only the mirror
remains unruffled, holding its storm of light unbroken, calmly accepting all traffic through its gaze. Appease! Appease! Even
Its tall metallic insect its angel of four geometries and speed. So much for mirrors. As for myself
I rarely dare look in. What should I offer a bicycle? Absurd to lay before its savage iridescence –
grease-drops’ miraculous resin, the misty Pleiades – my saucer of sweat.
Now time yawns and its messengers appear Like huge stick-insects, wingless, spotted with stars, they wheel through the dusk towards us,
the shock-wave of collision still lifting the locks, who bear our future sealed at these lips like urgent telegrams.
Grijze wereld, niet griezelig, zweet in de handen, synapsschotten versplinteren, en het verwaarloosde hart ontspant. Zuurstof, geen zuur, eindelijk ademen, Ogen zijn niet bang voor het licht en elke tweede seconde embryonaal. Samenkomen, niet tegen, een kus stopt de aarde. Zielen dansen, en gedachten verliezen alle kracht. Het innerlijk, niet in zichzelf gekeerd, in hemelhoge sferen, langs roltrappen van gevoel omhoog, en dicht bij God, wij, de geliefden.
De noordooster waait, Van de winden mij De dierbaarste, omdat hij vurige geest En behouden vaart belooft de schippers. Maar ga nu en groet De schone Garonne, En de tuinen van Bordeaux Daar, waar langs scherpe oever Verder gaat het pad en diep in de rivier Neerstort de beek, daarboven echter Kijkt uit een edel paar Eiken en zilverpopulieren;
Nog vaak denk ik eraan en hoe Brede kronen buigt, Over de molen, het iepenbos, Maar op de binnenplaats groeit een vijgenboom. Op feestdagen gaan De bruine vrouwen aldaar Over zijden grond, In de tijd van maart Wanneer gelijk zijn nacht en dag, En over langzame paden, Zwaar van gouden dromen, Wiegende luchten trekken.
Laat echter, Vol van donker licht, Iemand mij de geurende beker reiken, Opdat ik rusten kan; want zoet Zou zijn onder schaduw de slaap. Niet goed is het, Zielloos door sterfelijke Gedachten te zijn. Maar goed Is een gesprek en te zeggen De overtuiging van het hart, veel te horen Over dagen der liefde, En daden welke geschied zijn.
Waar echter zijn mijn vrienden? Bellarmin En zijn metgezellen? Velen Zijn bevreesd tot de bron te gaan; De rijkdom namelijk begint Op zee. Zij, Zoals schilders, verzamelen De pracht van de aarde en versmaden De gevleugelde strijd niet, en Eenzaam te leven, jarenlang, onder De ontbladerde mast, waar niet de nacht doorgloeien De feestdagen van de stad, En snarenspel en aangeboren dans niet.
Nu echter zijn naar de Indiërs De mannen gegaan, Daar bij de winderige spits Bij wijnbergen, waar omlaag De Dordogne komt, En te zamen met de schitterende Garonne breed als een meer Uitstroomt de rivier. De zee echter Neemt en geeft gedachtenis, En ook de liefde vestigt naarstig de ogen, Wat blijft echter, stichten de dichters.
Vertaald door Kester Freriks
Friedrich Hölderlin (20 maart 1770 – 7 juni 1843) Hölderlin op een zilveren medaille
Es ist ganz, was es ist, und darum ist es so schön. Der Zwang des Gesetzes und des Schicksals betastet es nicht; im Kind ist Freiheit allein. In ihm ist Frieden; es ist noch mit sich selber nicht zerfallen. Reichtum ist in ihm; es kennt sein Herz, die Dürftigkeit des Lebens nicht. Es ist unsterblich, denn es weiß vom Tode nichts. Aber das können die Menschen nicht leiden. Das Göttliche muß werden, wie ihrer einer, muß erfahren, daß sie auch da sind, und eh es die Natur aus seinem Paradiese treibt, so schmeicheln und schleppen die Menschen es heraus, auf das Feld des Fluchs, daß es, wie sie, im Schweiße des Angesichts sich abarbeite. Aber schön ist auch die Zeit des Erwachens, wenn man nur zur Unzeit uns nicht weckt. O es sind heilige Tage, wo unser Herz zum ersten Male die Schwingen übt, wo wir, voll schnellen feurigen Wachstums, dastehn in der herrlichen Welt, wie die junge Pflanze, wenn sie der Morgensonne sich aufschließt, und die kleinen Arme dem unendlichen Himmel entgegenstreckt. Wie es mich umhertrieb an den Bergen und am Meeresufer! ach wie ich oft da saß mit klopfendem Herzen, auf den Höhen von Tina, und den Falken und Kranichen nachsah, und den kühnen fröhlichen Schiffen, wenn sie hinunterschwanden am Horizont! Dort hinunter! dacht ich, dort wanderst du auch einmal hinunter, und mir war, wie einem Schmachtenden, der ins kühlende Bad sich stürzt und die schäumenden Wasser über die Stirne sich schüttet. Seufzend kehrt ich dann nach meinem Hause wieder um. Wenn nur die Schülerjahre erst vorüber wären, dacht ich oft. Guter Junge! sie sind noch lange nicht vorüber. Daß der Mensch in seiner Jugend das Ziel so nahe glaubt! Es ist die schönste aller Täuschungen, womit die Natur der Schwachheit unsers Wesens aufhilft. Und wenn ich oft dalag unter den Blumen und am zärtlichen Frühlingslichte mich sonnte, und hinaufsah ins heitre Blau, das die warme Erde umfing, wenn ich unter den Ulmen und Weiden, im Schoße des Berges saß, nach einem erquickenden Regen, wenn die Zweige noch bebten von den Berührungen des Himmels, und über dem tröpfelnden Walde sich goldne Wolken bewegten, oder wenn der Abendstern voll friedlichen Geistes heraufkam mit den alten Jünglingen, den übrigen Helden des Himmels, und ich so sah, wie das Leben in ihnen in ewiger müheloser Ordnung durch den Aether sich fortbewegte, und die Ruhe der Welt mich umgab und erfreute, daß ich aufmerkte und lauschte, ohne zu wissen, wie mir geschah – hast du mich lieb, guter Vater im Himmel! fragt ich dann leise, und fühlte seine Antwort so sicher und selig am Herzen.“
Aan de zonnegod
Waar ben je? dronken schemert mijn ziel van al Jouw weelde; want zoëven was het, dat ik Gezien heb hoe, moe van zijn reis, de Jeugdig betoverende zoon der goden
Zijn jonge lokken baadde in een gouden wolk; En nu nog kijkt mijn oog uit zichzelf hem na, Maar ver is hij, naar vrome volken, Die hem nog eren, van hier vertrokken.
Jou, aarde, heb ik lief! jij treurt met mij mee! En onze treurnis slaat, gelijk kinderleed, Bij ’t sluimeren om en, zoals winden Fladderen en fluisteren in ’t snarenspeeltuig,
Totdat de meesterhand het de mooiere toon Ontlokt, zo spelen nevel en droom rondom Ons, tot de terugkeer der geliefde Leven en geest in ons doet ontvonken.
Vertaald door Kester Freriks
Friedrich Hölderlin (20 maart 1770 – 7 juni 1843) Monument in Nürtingen
„He was five then, six. She was his secret. He floated in the long soft swirlings of her hair.
But she had warned him from the beginning that she would not always be with him. She had given him up. That was the hard condition of his being and of all commerce between them. One day when he put his foot down on the earth he knew at once that something was different. A gift he had taken as natural to him, the play of a dual self that had allowed him, in a moment, to slip out of his hard boyish nature and become eel-like, fluid, weightless, without substance in his mother’s arms, had been withdrawn. From now on she would be no more than a faint far-off echo to his senses, an underwater humming.
He had grieved. But silently, never permitting himself to betray to others what he felt.
Somewhere in the depths of sleep his spirit had made a crossing and not come back, or it had been snatched up and transformed. When he bent and chose a stone for his slingshot it had a new weight in his hand, and the sling had a different tension. He was his father’s son and mortal. He had entered the rough world of men, where a man’s acts follow him wherever he goes in the form of story. A world of pain, loss, dependency, bursts of violence and elation; of fatality and fatal contradictions, breathless leaps into the unknown; at last of death-a hero’s death out there in full sunlight under the gaze of gods and men, for which the hardened self, the hardened body, had daily to be exercised and prepared.
A breeze touches his brow. Far out where the gulf deepens, small waves kick up, gather, then collapse, and new ones replace them; and this, even as he watches, repeats itself, and will do endlessly whether he is here or not to observe it: that is what he sees. In the long vista of time he might already be gone. It is time, not space, he is staring into.
For nine years winter and summer they have been cooped up here on the beach, all the vast horde of them, Greeks of every clan and kingdom, from Argos and Sparta and Boeotia, from Euboea, Crete, Ithaca, Cos and the other islands, or like himself and his men, his Myrmidons, from Phthia. Days, years, season after season; an endless interim of keeping your weapons in good trim and your keener self taut as a bowstring through long stretches of idleness, of restless, patient waiting, and shameful quarrels and unmanly bragging and talk.”
A sign first in the sky, then other tokens,
but plainer, on the flesh. June’s thirty suns
flared and we were tinder. Flies appeared
and bubbled in pools, their green gaze multiplied
the dead. But we, the elected, all that term
kept house, kept shop, kept silence, knowing no harm
would come to us. We paid our taxes, served
on juries, saw men punished or reprieved
from death under the law. God’s eye
was on us. Like a red-hot cautery
it pricked and burned. Who keep His just commandments
shall live. No terror can afflict the saints.
But still each week the numbers swell, the needle glows. In a devil’s covenant, through all the colours of the rainbow, pale flesh bruises black, then stinks and softens. We stop our noses, the death-cloud blooms. We find its dark seeds scattered like sunshine, everywhere. And so we board our houses up, burn pitch, read in the Book and choke. By day no footfall, no wheel’s creak in the cobbled square. At night the town’s aswarm with cries, a fearful traffic. Dung-carts climb to where, in moonlit fields, whole families meet at the real it’s edge, new nameless suburbs greet new citizens; they seethe like privy holes.
Some say the plague’s a rat, soft-bellied squeals
in the rushes underfoot, a red-eyed fever
that glares. Or blame the Jews. Or claim the air
itself turns poisonous; where warm breath clouds
a glass invisible armies spawn, one word’s
enough to quell a city. It is death
we suck on now. The plague in our mouth.
No help! Gender of spiders on the tongue
that preaches, curses, pleads, God’s judgment wrung
in black sweat from our limbs. Are we in Bedlam
or is it Hell that rocks us with its flame?
The sickness in this month is grown so general
no man can judge. It comes to this: we kill
our neighbours with the very prayers we sigh
to Heaven. O my Lord, spare me, spare me.
Mit gelben Birnen hänget Und voll mit wilden Rosen Das Land in den See, Ihr holden Schwäne, Und trunken von Küssen Tunkt ihr das Haupt Ins heilignüchterne Wasser.
Weh mir, wo nehm ich, wenn Es Winter ist, die Blumen, und wo Den Sonnenschein, Und Schatten der Erde? Die Mauern stehn Sprachlos und kalt, im Winde Klirren die Fahnen.
Ganymed
Was schläfst du, Bergsohn, liegest in Unmut, schief, Und frierst am kahlen Ufer, Geduldiger! Denkst nicht der Gnade du, wenns an den Tischen die Himmlischen sonst gedürstet?
Kennst drunten du vom Vater die Boten nicht, Nicht in der Kluft der Lüfte geschärfter Spiel? Trifft nicht das Wort dich, das voll alten Geists ein gewanderter Mann dir sendet?
Schon tönets aber ihm in der Brust. Tief quillts, Wie damals, als hoch oben im Fels er schlief, Ihm auf. Im Zorne reinigt aber Sich der Gefesselte nun, nun eilt er,
Der Linkische; der spottet der Schlacken nun, Und nimmt und bricht und wirft die Zerbrochenen Zorntrunken, spielend, dort und da zum Schauenden Ufer, und bei des Fremdlings
Besondrer Stimme stehen die Herden auf, Es regen sich die Wälder, es hört tief Land Den Stromgeist fern, und schaudernd regt im Nabel der Erde der Geist sich wieder.
Der Frühling kömmt. Und jedes, in seiner Art, Blüht. Der ist aber ferne; nicht mehr dabei. Irr ging er nun; denn allzugut sind Genien; himmlisch Gespräch ist sein nun.
Abbitte
Heilig Wesen! gestört hab ich die goldene Götterruhe dir oft, und der geheimeren, Tiefern Schmerzen des Lebens Hast du manche gelernt von mir.
O vergiß es, vergib! gleich dem Gewölke dort Vor dem friedlichen Mond, geh ich dahin, und du Ruhst und glänzest in deiner Schöne wieder, du süßes Licht!
Friedrich Hölderlin (20 maart 1770 – 7 juni 1843) Portret door Franz Karl Hiemer, 1792
Das Erntefeld erscheint, auf Höhen schimmert Der hellen Wolke Pracht, indes am weiten Himmel In stiller Nacht die Zahl der Sterne flimmert, Groß ist und weit von Wolken das Gewimmel.
Die Pfade gehn entfernter hin, der Menschen Leben, Es zeiget sich auf Meeren unverborgen, Der Sonne Tag ist zu der Menschen Streben Ein hohes Bild, und golden glänzt der Morgen.
Mit neuen Farben ist geschmückt der Gärten Breite, Der Mensch verwundert sich, dass sein Bemühn gelinget, Was er mit Tugend schafft, und was er hoch vollbringet, Es steht mit der Vergangenheit in prächtigem Geleite.
Friedrich Hölderlin (20 maart 1770 – 7 juni 1843) Die Neckarbrücke in Lauffen am Neckar waar Hölderlin werd geboren
„Hyperion an Bellarmin
Ich habe nichts, wovon ich sagen möchte, es sei mein eigen.
Fern und tot sind meine Geliebten, und ich vernehme durch keine Stimme von ihnen nichts mehr.
Mein Geschäft auf Erden ist aus. Ich bin voll Willens an die Arbeit gegangen, habe geblutet darüber, und die Welt um keinen Pfenning reicher gemacht.
Ruhmlos und einsam kehr ich zurück und wandre durch mein Vaterland, das, wie ein Totengarten, weit umher liegt, und mich erwartet vielleicht das Messer des Jägers, der uns Griechen, wie das Wild des Waldes, sich zur Lust hält.
Aber du scheinst noch, Sonne des Himmels! Du grünst noch, heilige Erde! Noch rauschen die Ströme ins Meer, und schattige Bäume säuseln im Mittag. Der Wonnegesang des Frühlings singt meine sterblichen Gedanken in Schlaf. Die Fülle der allebendigen Welt ernährt und sättiget mit Trunkenheit mein darbend Wesen.
O selige Natur! Ich weiß nicht, wie mir geschiehet, wenn ich mein Auge erhebe vor deiner Schöne, aber alle Lust des Himmels ist in den Tränen, die ich weine vor dir, der Geliebte vor der Geliebten.
Mein ganzes Wesen verstummt und lauscht, wenn die zarte Welle der Luft mir um die Brust spielt. Verloren ins weite Blau, blick ich oft hinauf an den Aether und hinein ins heilige Meer, und mir ist, als öffnet’ ein verwandter Geist mir die Arme, als löste der Schmerz der Einsamkeit sich auf ins Leben der Gottheit.
Eines zu sein mit Allem, das ist Leben der Gottheit, das ist der Himmel des Menschen.
Eines zu sein mit Allem, was lebt, in seliger Selbstvergessenheit wiederzukehren ins All der Natur, das ist der Gipfel der Gedanken und Freuden, das ist die heilige Bergeshöhe, der Ort der ewigen Ruhe, wo der Mittag seine Schwüle und der Donner seine Stimme verliert und das kochende Meer der Woge des Kornfelds gleicht.
Eines zu sein mit Allem, was lebt! Mit diesem Worte legt die Tugend den zürnenden Harnisch, der Geist des Menschen den Zepter weg, und alle Gedanken schwinden vor dem Bilde der ewigeinigen Welt, wie die Regeln des ringenden Künstlers vor seiner Urania, und das eherne Schicksal entsagt der Herrschaft, und aus dem Bunde der Wesen schwindet der Tod, und Unzertrennlichkeit und ewige Jugend beseliget, verschönert die Welt.“
Friedrich Hölderlin (20 maart 1770 – 7 juni 1843) Gedenkplaat aan Hölderlins toren in Tübingen (detail)
