Jeroen Brouwers, Ulla Hahn

De Nederlandse schrijver Jeroen Brouwers werd geboren op 30 april 1940 in Batavia, de hoofdstad van het voormalige Nederlands-Indië (tegenwoordig Djakarta, Indonesië). Jeroen Brouwers overleed vorig jaar op 11 mei op 82-jarige leeftijd. Zie ook alle tags voor Jeroen Brouwers op dit blog.

Uit: Voorjaarsmoeheid. Autobiografisch opstel (1980)

“In deze lente van 1980 stierf eerst Jean Paul Sartre, schrijver en filosoof, toen Alfred Hitchcock, filmer, toen Joszef Broz, alias Tito, beroepsrevolutionair en staatsman. Waar tegenover staat, dat wij in deze zelfde lente een nieuwe koningin hebben gekregen, alsof wij een bijenvolk zijn, Beatrix heet ze, wat ‘gelukbrengster’ betekent. Op de dag van haar inhuldiging werd ik veertig jaar, ik bracht deze dag gekluisterd aan de kleurentelevisie door: zo heb ik haar zien ‘schrijden’, die Beatrix, rechtop, haar neus in de wind, dat deed ze indrukwekkend, eerlijk waar, men kon zien dat ze er goed op had geoefend, – ik kreeg die dag nieuwe pantoffels, en achter de decors waarvoor deze nieuwe koningin langs schreed op weg naar de Nieuwe Kerk waar zij zou worden ingehuldigd vond een gigantisch oproer plaats, het grootste in Amsterdam ‘sedert mensenheugenis’. Daar wordt maar gestorven en daar wordt maar getroonopvolgd, dit zou het begin zijn van De Nieuwe Tijd. De oproermakers werden in de krant omschreven als ‘tuig’, ‘janhagel’, ‘schorriemorrie’, ‘uitvaagsel’ en ‘geteisem’. Er waren voorstanders van de electrische wapenstok om het rattige rapalje in het vervolg terug te drijven naar de stinkende rioolkrochten waaruit het tevoorschijn was gekropen. Weliswaar ruikt mijn tuin naar seringen, mij hangt de stank van het bederf tussen de neusvleugels. Wat mankeer ik? Ik ben onbeschrijflijk moe, ik ben verzeild in malaiserigheid en impasse. Deze gevoelens overvielen mij op het ogenblik dat de oude koningin, Juliana, op het balcon van het paleis op de Dam verscheen om het volk te verkonden dat zij zojuist had afstand gedaan van de troon. ‘Zojuist…’ riep ze, maar aangezien er niemand zijn mond hield om te luisteren naar wat ze te vertellen had, begon ze na een korte stilte opnieuw, met nog meer stemverheffing en gelijktijdig sissend om stilte: ‘Zojuissssst…’ Ik dacht toen ik dit zag en hoorde: mens, wat verbeeld je je nou toch, te verlangen dat de menigte zijn kop houdt voor jou? Terstond dat ik dit dacht, zag ik op het scherm van mijn televisie een rookbom tussen het geteisem onder het balcon ontploffen, dat deed mij deugd: ziet, mijn hier gedachte gedachte komt ginds als een bom tot ontploffing en waaiert als een wolk boven de hoofden uit, zo behoor ook ik tot het janhagel. Op de dag dat ik de klap met de electrische wapenstok op mijn schedel of in mijn nek krijg, zal ik weten dat De Nieuwe Tijd inderdaad is begonnen. Er is niets om ons op te verheugen. In je eentje ‘ssssst’ staan doen op een hoog balcon, ervan overtuigd dat je bent dat de tienduizenden beneden je ogenblikkelijk zouden moeten zwijgen, – het is goed, en hoog tijd ook, dat die overtuiging achter rookwolken tot verdwijning wordt gebracht.”

 

Jeroen Brouwers (30 april 1940 – 11 mei 2022)

 

De Duitse dichteres en schrijfster Ulla Hahn werd geboren op 30 april 1946 in Brachthausen. Zie ook alle tags voor Ulla Hahn op dit blog.

 

Hypothetisch sonnet

Naarmate we dieper ademhaalden, langzamer
liepen rustiger richtten onze ogen
van de een op de ander nog slechts zachtjes
spraken en zelden: eeuwig leefden we

niet maar een beetje eeuwiger toch
zoals de zee misschien of zelfs
zoals woorden en zinnen over de zee
of deze ene middag van vandaag

waarop we elkaar laten vergeten
wat er ook elders gebeurt
duurde zeg maar drie tot vier weken

die op hun beurt een paar
dubbele drievoudige jaren of
op zijn minst: Nu.

 

Vertaald door Frans Roumen

 

Ulla Hahn (Brachthausen, 30 april 1946

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 30e april ook mijn blog van 30 april 2020 en eveneens mijn blog van 30 april 2018 en ook mijn blog van 30 april 2016 deel 1 en eveneens deel 2.

K. P. Kaváfis, Monika Rinck

De Griekse dichter Konstantínos Petros Kaváfis werd geboren te Alexandrië (Egypte) op 29 april 1863. Zie ook alle tags voor Konstantínos Petros Kaváfis op dit blog.

 

De stoet van Dionysos

De kunstenaar Damon (een vaardiger
is er op de Peloponnesos niet) legt de laatste hand
aan de stoet van Dionysos in Parisch marmer.
De god voorop in heerlijke glans,
met kracht in zijn gang.
Bandeloosheid na hem. Naast Bandeloosheid
schenkt Dronkenschap uit een met klimopblad
omrankte amfoor de Satyrs wijn in.
Dichtbij hen is de verweekte Wijnzoet,
met halfgeloken ogen, slaperig.
En daarachter komen de zangers
Melodiemaker en Zoetzanger, dan Pretmaker, die nooit
de heilige fakkel die hij draagt laat doven,
en, zeer kuis, Mysterie –
Damon hakt ze allemaal uit. Ondertussen
gaan zijn gedachten telkens naar
zijn beloning van de koning van Syracuse,
drie talenten, een groot bedrag.
Als dat gevoegd wordt bij zijn andere geld
dan zal hij, als vermogend man, eindelijk in grote stijl kunnen leven,
en zal ook hij – wat een vreugde! – deel kunnen nemen
aan de politiek in het parlement en op de agora.

 

Bestemd voor de winkel

Hij wikkelde ze behoedzaam, met zorg
in kostbare groene zijde.

Rozen van robijnen, lelies van parels,
violen van amethisten. Zoals hij ze zich voorstelt,

verlangt, mooi vindt; niet zoals hij ze zag
in de natuur of ze bestudeerde. Hij zal ze laten

in de kluis als proeve van zijn gedurfde, knappe werk.
Wanneer een klant de winkel binnenkomt neemt hij

wat anders uit de etuis en verkoopt – schitterende sieraden –
armbanden, kettingen, halssnoeren en ringen.

 

Voordat de tijd hen verandert

Zij waren zeer bedroefd bij hun uiteengaan.
Zij wilden het niet zelf; het waren de omstandigheden.
De noodzaak om geld te verdienen maakte dat de een
ver weg moest gaan – naar New York of naar Canada.
Hun liefde was beslist niet dezelfde van voorheen:
geleidelijk was de aantrekkingskracht verminderd,
sterk verminderd was de aantrekkingskracht.
Maar uiteengaan, dat wilden ze niet.
Het waren de omstandigheden – Of is mogelijk het Lot
nu een kunstenaar gebleken door hen te scheiden
vóórdat hun gevoelens doven, voordat de Tijd hen verandert;
de een zal voor de ander altijd zijn en blijven
de mooie jongen van vierentwintig jaar.

 

Vertaald door Hans Warren en Mario Molegraaf

 

K. P. Kaváfis (29 april 1863 – 29 april 1923)
Portret door Nikos Engonopoulos, 1948

 

De Duitse dichteres en essayiste Monika Rinck werd geboren op 29 april 1969 in Zweibrücken. Zie ook alle tags voor Monika Rinck op dit blog.

 

honinghoon

Horen jullie dat? Zo honen honingprotocollen, roodgouden, fraai, pasteus:
kleverigheden. Pluis. Wat de honing bindt: protocollen.
Bevlokte unies op grijs- tot grijsblauwe tricotstof. Mensen.
Zullen. Hangen. Blijven. Net als zaden en pollen. Zoetheid van de lucht.
Gesuikerde haren. Wegen. Bruggen. Als ik ze uit mijn hoofd zet,
blijven ze eeuwig bestaan. Elke maat is waar in welke betekenis ook.
Maar met betrekking tot wat? Wat ’n sprongen! Barokke minimator
van verlangen. Wild veelvoud, waar duizenderlei ingevouwen is,
het wordt alleen niet omgezet. Het groeit nu door de huid heen naar buiten,
niet meer eronder. Barok. In engte, angst, schrilheid, nee schelheid,
zo veel sieraad dat je niet meer wilt en niets meer ziet:
randverlangen. Duizend bogen. Met deuken en putto’s. Parels.
En erboven. Allemaal vragen ze: en jij wilt nog willen?
Nee. Dan zeg je: nee. Je indruk is niet op waarheid gebouwd,
merkt het honingprotocol op, schier versierde zoetheid. Ging daar je
tongetje overheen? Tongde de weegschaal? Neem opnieuw de maat,
bij een minimaal teruggebracht verlangen. Je weet niets van barok. Pollen.

 

Vertaald door Miek Zwamborn

 

Monika Rinck (Zweibrücken, 29 april 1969)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 29e april ook mijn blog van 29 april 2020 en eveneens mijn blog van 29 april 2019.

Gerbrand Bakker, Monika Rinck

De Nederlandse schrijver Gerbrand Bakker werd geboren in Wieringerwaard op 28 april 1962. Zie ook alle tags voor Gerbrand Bakker op dit blog.

Uit: Knecht, alleen

“Onderweg naar de eerste afspraak met de seksuologe in het AMC kwam ik langs het Bastion Hotel dat in de buurt van de voormalige Bijlmerbajes staat. Ik zag het liggen vanuit de metro. Het regende, vandaar dat ik in de metro zat en niet op de fiets. In dat Bastion Hotel logeerde eens een Amerikaan uit Portland, Oregon. In dat hotel was ik eens samen met die Amerikaan. In 1998 was het. Een gelovige Amerikaan. Op een bepaald moment zei hij: ‘And what shall I do with this penis?’ Hij had het niet over zijn eigen penis, maar over de mijne. Ik heb geen antwoord gegeven. Ik dacht: doe wat je wilt. Ik vond het een vreemde vraag. Later belandden we allebei ook nog op de grond omdat de tweepersoonsbedden in Bastion Hotels tegen elkaar aan geschoven eenpersoonsbedden waren.
De seksuologe was een jonge vrouw en deze afspraak bleek een intake te zijn. We babbelden wat over en weer maar op een gegeven moment moest zij toch echt een aantal vragen van haar vragenlijst afwerken. Onder andere wanneer ik mijn eerste seksuele ervaringen gehad had en wanneer het tot de eerste penetratie gekomen was. Ik dacht daar even over na en ik keek haar aan. ‘Ik doe het met mannen,’ zei ik toen tegen haar. ‘Bij ons liggen die dingen iets anders. Misschien moet je er een andere vragenlijst bij pakken?’ Na een uurtje was de intake voorbij en maakten we een volgende afspraak.
Ik zat die dag in het AMC omdat mijn vriendin Annelore Kodde maanden eerder al ‘Wat een rotstreek!’ had geroepen. Ik was gestopt met het nemen van mijn antidepressivum omdat ik me goed voelde en omdat ik af wilde van een van de vervelendste bijwerkingen van een antidepressivum: een verminderd libido. Wrang genoeg verdween mijn libido vrijwel geheel in de maanden na het stoppen. Dat was niet de bedoeling, en natuurlijk had Annelore gelijk toen ik het haar vertelde en zij uitriep dat dat een rotstreek was. Maar een rotstreek van wie of wat? Dat wilde ik uitzoeken, samen met de seksuologe in het AMC, naar wie ik verwezen was door mijn huisarts.”

 

Gerbrand Bakker (Wieringerwaard, 28 april 1962)

 

De Duitse dichteres en essayiste Monika Rinck werd geboren op 29 april 1969 in Zweibrücken. Zie ook alle tags voor Monika Rinck op dit blog.

 

ik schrijf je, jij gesternte

stel je voor, implosies, kort daarop explosie,
jouw opgloeien, dan, hoe snel je afkoelt,
liefste, je wilt weg van me, hoe hel je bent
op de laatste dag, dan grijpt je de wind,
de donkerste versnelling, een wolk, nee,
een streep uit gas en ergens anders,
ver ver ver weg, staat iemand met een verrekijker
en berekent uit jouw einde de afstand
ver verwijderde melkwegen, terwijl jij als supernova
in een zog naar binnen gaat, waar geen licht is, waar echt niets is,
ook geen ontkomen is, geen droom meer is,
hoe zal ik, vraag ik je, hoe zal ik, zal ik dan

 

Vertaald door Miek Zwamborn

 

Monika Rinck (Zweibrücken, 29 april 1969)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 28e april ook mijn blog van 28 april 2021 en ook mijn blog van 28 april 2020 en eveneens mijn blog van 28 april 2019 deel 1 en ook deel 2.

Robert Anker, André Schinkel

De Nederlandse dichter, schrijver en literatuurcriticus Robert Anker werd geboren in Oostwoud op 27 april 1946. Zie ook alle tags voor Robert Anker op dit blog.

 

De seizoenen, gekorrigeerd

III Herfst

De bladeren in je hoofd zal je bedoelen.

Dit is een man die in zichzelf praat.
Noem het een beperking, maar hij praat.
Hoe hij zijn hoofd bedekt zodra hij opstaat,
het brood snijdt in de keuken: onwankelbare deemoed.

Ochtendmist, het krassen van een kraai.
Het piepen van de riemen. Hoe hij omkijkt.

Dat hij uit de sloten om te gaan
ooit deze koos en sedert nam:
het verzelfstandigen van beweging.

Dat het land door de verkaveling geopend is
en hij daarin is dichtgegroeid.
Dat hij met name een rug geworden is
die toekomst voor zich uitroeit. D.w.z. uit en thuis.

Het water heeft de diepte van een huid.
Daar steekt hij stokken in. Zo spant hij netten.
Hij vist wat ooit is uitgezet, ook wel door hem.
Hij is verheugd te weten wat hij kan en weet.
Over de scherpte van zijn inzicht terzake van het vissen.
Maar ook: dat helderheid de duisternis bedekt.

De krant voor je opgetrokken als een wereldbeeld.
Iemand – een geintje in zijn filosofie –
die daar met de vlakke hand doorheen slaat
in jouw schemeruur. Of je nog wel veilig bent.
Of je daarin nog weer mee wilt gaan.

Vanaf een uur of tien wordt hij een zuiltje in het riet.
Er landt een vogel op zijn hoed. Er worden wissels omgegooid,
zodat hij opgetogen verre steden binnenstroomt,
of aan de hand loopt van een autochtoon verleden.
Er ploffen appels en kastanjes in zijn hoofd.
Bankiers breken hun zonen open.
De zonen schrijven verder met een steen.

Een passacaglia vaart als herfst door hem heen.

Hoort hij de spartelende vissen in de bun.
Blijft hij hier, of gaat hij verder, d.i. terug naar huis.

Om 17 uur 15 schudt hij de abstraktie van zich af
en pakt de riemen voor het donker wordt en mompelt voort.

Om de volheid, de wijsheid en de pijn.

 

IV Winter

Of zijn adem door de bloemen heen kan breken.

Hij is zichzelf als anekdote nu voorbij.
Zijn denken is een leeg museum.
Soms: glazen schilderijen op een witte muur.
Soms: beelden, losgeraakt uit een bewoond verleden.
Het zijn de korte eksposities van een goochelaar.

In zijn oren ruist het als televisie ’s nachts.
Hij is al jaren doof en dito zwijgt hij, onophoudelijk.
Maar zijn glimlach is nog goed! Hij kan nog alles zien!
De krant, ja. Maar hij leest niet want hij kijkt.

Meestal staat hij ergens stil, de blik omhoog.
Bv. een landweg, of een blauwe tuin bij regen.
Of nu, in alle vroegte, in het melklicht van het raam.
Vindt zijn familie hem een lief objekt. Zoals een schoenendoos.

Zij vinden hem vooral een rug, die luistert.

In zijn hoofd wil alles soms verbaasd naar buiten, toch.
Om landschap groen als een emotie in te gaan.
De krant opslaan, verwarde mededelingen doen.
Waaronder dat hij van je houdt.

Beweegt hij in de keuken bij het dichtgevroren raam.
Er gaat een tuin met bomen schuil als een idee.
Of dat vermoede uitzicht achter bloemen een seizoen is.
Of zijn adem door die bloemen heen wil breken.

Of dat zijn keuze is: een bloem als Webern of een huilend raam.

 

Robert Anker (27 april 1946 – 20 januari 2017)

 

De Duitse dichter, schrijver en archeoloog André Schinkel werd geboren op 27 april 1972 in Eilenburg. Zie ook alle tags voor André Schinkel op dit blog.

 

Latitude in Ribnitz

Dat zag ik: een latere
meester stak het
Versteende houtsap af, vormde de liefde,
Het ruisen, de dood.

Helderbruin, geelschuimend,
Melkachtige bastaard –
Het gevangen licht, bij libellen
En hagedissen geliefd;

Omgord door de draad
van een treurende ziel:
Amber – een woord als uit
het abc-boekje van de magiër,

Die zich, aan
de kust,
Met zichzelf,
Doodschiet.

Alleen ontroerde mij het huilen
Van de kinderen, bij de uitgang
Van het klooster, na de blik
in de schemer,

Geen
Magiër
Te
Zijn.

 

Vertaald door Frans Roumen

 

André Schinkel (Eilenburg, 27 april 1972

 

Zie voor de schrijvers van de 27e april verder ook mijn blog van 27 april 2020 en eveneens mijn blog van 27 april 2018 en ook mijn blog van 27 april 2016 en mijn blog van 27 april 2013 deel 1 en eveneens deel 2.

Carl Christian Elze

De Duitse dichter en schrijver Carl-Christian Elze werd geboren op 26 april 1974 in Berlijn. Zie ook alle tags voor Carl-Christian Elze op dit blog.

 

kleiner klappaltar I

1

wenn wir die augen öffnen, fährt ein lichtblitz hinein
durchdringt durchsichtige häute, gallerte, schlägt ein
in ein dunkles verkabeltes netz

sehpurpur stäubt

die ersten schemen dieser welt:
ein geschenkter gaul mit glänzender mähne
und zerrütteten zähnen

gelb und uralt

dann ein riss
als ob geschenkpapier reißt
sodass man weint

ohne zu wissen, dass man weint

und schreit .. bis einen die stimme fängt
die summt .. noch ganz vertraut
aus herzstampfender zeit

und ruhe strömt ein.

 

2

vertreibst du die angst aus irgendeinem loch
in deinem kopf, krabbelt sie weiter, wie eine zecke
lautlos über deinen schädel, der seine befreiung bekannt gibt
wie ein betrunkener esel, und bohrt ein neues loch
ein neues gewirr von gängen in dich hinein
noch näher an deinem limbischen gral, noch näher
an deinem heiligen system, noch tiefer
noch leistungsfähiger darin, deinen esel zu köpfen.

und dennoch gibt es eine art blume, die dich noch immer erfreut
eine art tier, das sich zu dir legt und dich wärmt
einen gedanken, der still hält und dich anhält
in deiner verzweifelten magie, eine art wolke
die flüstert .. für einen kurzen moment.

 

3

beruhige dich, atme ruhig, ich weiß dein schreckhaftes herz
rast, deine rote libelle, du glaubst zu ersticken, aber beruhige dich
du hast luft in dir, mehr als du denkst, mehr als du glaubst
dein herunterfahrender kopf kreischt, aber ich rate dir: singe
singe und staune, bestaune die luft, die dich verlässt
und wieder einkehrt in dich, wie ein hund, oder wie alle deine
hunde, die schon gestorbenen, die noch immer bei dir liegen
in dir, ohne dass du es merkst, in einer wolke aus fell ..
du fragst, wer da spricht? ich bin deine wolke aus nichts:
ich gehöre zu dir, zu jeder sekunde, und ich gehöre zu allen
zu jeder sekunde, zu jeder sekunde beruhige ich jedes einzelne
schreckhafte molekül dieser welt, jeden einzelnen fehlalarm
dieser welt, jeden einzelnen übergang, und auch dich –

 

ik woon in een watertoren aan zee, wat absurd is
ik ben altijd te zout, maar ik kan niet tegen wat zoet is.
een kat sloop om het huis en wierp zich op zijn rug.
waar is dat goed voor? ik wil geen onderwerping, ik wil liefde.
waar ik mijn liefde vandaan haal is mijn grootste geheim.
ik heb er een tank vol van maar niet in mijn toren.
Ik ben vaak dronken van liefde & vaak een stinkend veld.
de zee is een kat waar ik niets aan kan toevertrouwen.
In de duiden worden vaak de botten van engelen gevonden.
als ik uit mijn toren stap, hou ik zielsveel van de zon.

 

Vertaald door Frans Roumen

 

Carl Christian Elze (Berlijn, 26 april 1974

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 26e april ook mijn blog van 26 april 2020 en eveneens mijn blog van 26 april 2019 en ook mijn blog van 26 april 2015 deel 1 en eveneens deel 2.

Erik Menkveld, Ted Kooser

De Nederlandse dichter Erik Menkveld werd geboren op 25 april 1959 in Eindhoven. Zie ook alle tags voor Erik Menkveld op dit blog.

 

Eerste liefde

Eerste liefde! Waterige zon
op ijsvogelplasje! Al te fijntjes
begin je meteen te zeiken in mij.

Vruchtbaar hoor, dit doornat
afwachten, aandachtig kijken,
piepkleinvogeltje scoren soms…

Donderstraal mij liever eens
flink in de kluiten, miezer,
kluns eens in mijn blubber rond!

 

Terugweg

Landschap dat zo weer de kast in gaat.
Pasgemaaide velden in de regen,
donderwolken, steden

plooi ik op tot schimmelige heuvels
met dorpen ertegen; bomen
krul ik met mijn spiegels om.

Krimpend van verlangen spant het
tussen ons, springt onder me open,
stuwt me als een rits vooruit;

de kaart komt bloot in de achterruit.
Ik ben al bijna bij je. Behalve
op een tankstation.

 

Hinniken

De vrouw is er al ingegaan. De boer
in pyjama kijkt geroutineerd
zijn uitzicht na. Even in die

ondoorgrondelijk gemeubileerde
kamer mijn vertrouwde staan,
vergeten voor het licht uitgaat.

In geen hoofd kom ik nog voor.
Hoogste tijd op hol te slaan, te
hinniken, het speeksel om de kaken.

Tot in tenenlopen nu een paard,
tot in bidden dat zichzelf verloor
in carrousels van eerste slaap.

 

Erik Menkveld (25 april 1959 – 30 maart 2014)

 

De Amerikaanse dichter Ted Kooser werd geboren op 25 april 1939 in Ames, Iowa. Zie ook alle tags voor Ted Kooser op dit blog.

 

Een brief in oktober

De dageraad komt nu later en later,
en ik, die nog maar een maand geleden
elke ochtend met koffie kon zitten
kijken naar het licht dat de heuvel afdaalt
naar de rand van de vijver en daar
een ree kon plaatsen, verlegen drinkend,

om dan het licht te zien opkomen
uit het water, weerspiegelingen zaaiend
aan weerszijden – een tuin
vol bomen die als bij toverslag groeiden –
zie nu niet meer dan mijn gezicht,
weerspiegeld door duisternis, bleek en vreemd,

opgeschrikt door de tijd. Terwijl ik sliep,
beteugelde de nacht in zijn dikke winterjas
de ree met een draai
van natte bladeren en leidde het weg,
bracht toen zijn zwarte paard met harnas
dat kraakte als een krekel en zette

de watertuin eronder. Ik werd wakker,
en vond bij het wachtende raam
de gordijnen open voor mijn open gezicht;
buiten mij, duisternis. En ik,
die alleen maar naar buiten wilde blijven kijken,
moet nu naar binnen blijven kijken.

 

Vertaald door Frans Roumen

 

Ted Kooser (Ames, 25 april 1939)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 25e april ook mijn blog van 25 april 2020 en eveneens mijn blog van 25 april 2019 en ook mijn blog van 25 april 2016 en mijn blog van 25 april 2015 deel 2.

Frans Coenen, George Oppen

De Nederlandse schrijver, essayist en criticus Frans Coenen werd in Amsterdam geboren op 24 april 1866. Zie ook alle tags voor Frans Coenen op dit blog.

Uit: Zomermiddag

“In den laten zomer, een namiddag in ’t einde van Augustus.
Buiten, vóór ’t veranda’tje, tegen het fond van schel licht groen en onrustige wit-blauwe windluchten, stond de eene bij een verwaarloosde huurvelocipède.
Hij was fijn gebo uwd, al te slank in zijn grijs sporthemd, waarover los een blauw jasje hing. Met zijn flauw blond gezicht op den langen hals, met zijn gele badschoenen en onverschillig opgezetten grijzen flaphoed, was er iets in hem van het ploertig-losse, verwaaid-zwierige van een burgerjongen op Pinkster-drie.
Hij keek knorrig naar binnen naar een ander, die voor een kast op de hurken zat en door zijn stevige, korte, gedrongen gestalte, matgele tint en achter op zijn hoofd hangende roode fez, deed denken aan een Arabischen bediende op een mailboot.
-Zeg, ben je nou haast klaar….? We komen nooit weg, zoo! zei die van buiten ongeduldig.
-Ach, Jezis! ga dan weg, als ’t je te lang duurt! knorde de ander…. Ik moet dat ding nog hebben, anders ga ik niet weg…. maar ga jij maar vast, ik haal je wel in…. ik haal je wel in!
-Ja, dat moet dan maar, anders zijn we nooit om zes uur thuis, bromde de eerste terug.
Een derde kwam in de voorste kamer van de suite binnen, en bleef verwonderd even staan.
-Zijn jullie nòg niet weg?
-Ach, ik kan dien schroevedraaier niet vinden, mompelde die met de fez, terwijl hij hevig een lâ uit en weer krakend toeschoof. Heb jij misschien ook….? O! daar is-i, de schooier! Hij zat notabene in een boek, zeg! richtte hij zich tot die buiten stond.
-Ja, kom nou maar gauw mee…. ik ga al vast, hoor, zei deze, terwijl hij zijn machine begon voort te duwen, één hand aan ’t stuur, één op ’t zadel. Knarpend ging ’t door ’t zand, voorbij ’t huis, en weg….
De ander stond op van de kast, liep met de haastige kraaktreden van zijn leeren pantoffels door de suite, om zich in wielerkostuum te gaan kleeden. In zijn schutterigheid raakte hij den stoel bij de deur, die stroefknarsend verschoof.”

De jonge man, die ’t laatst was ingekomen, stapte langzaam, de handen in de zakken van zijn buis, op de kleine veranda en bleef met een schouder tegen den stijl van den ingang leunen; de beenen over elkaar, in de houding die mannen altijd aannemen als zij op één voet hun lichaam laten rusten.”

 

Frans Coenen (24 april 1866 – 23 juni 1936)
Portret door Valentijn Edgar Van Uytvanck, 1924

 

De Amerikaanse dichter George Oppen (eig. George Oppenheimer) werd geboren op 24 april 1908 in New Rochelle, New York. Zie ook alle tags voor George Oppen op dit blog.

 

Leviathan

De waarheid is ook haar najagen:
zoals geluk, en houdt geen stand.

Zelfs het gedicht vreet zich weg nu
in het zuur. Jagen, jagen;

een wind draait een beetje,
draait in de rondte, erg koud.

Hoe zeggen we dat?
In gewone mensentaal –

We moeten praten. Ik kan niet langer rekenen op de woorden,
het raderwerk van de wereld. Wat onverklaarbaar is

is het ‘overwicht van objecten’. De hemel licht
dagelijks op van die overmacht

en wij zijn het hier en nu geworden.

We moeten praten. Angst
is angst. Maar wij laten elkaar in de steek.

 

Vertaald door Hans Kloos

 

George Oppen (24 april 1908 – 7 juli 1984

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 24e april ook mijn blog van 24 april 2021 en ook mijn blog van 24 april 2020 en eveneens mijn blog van 24 april 2019 en ook mijn blog van 24 april 2016 deel 2.

Margaret Avison

De Canadese dichteres en schrijfster Margaret Avison OC werd geboren op 23 april 1918 in Galt, Cambridge, Ontario.  Avison studeerde van 1936 tot 1940 te studeren aan het Victoria College van de Universiteit van Toronto, waar ze afstudeerde met een Bachelor of Arts (BA). Ze begon haar schrijfcarrière in 1939 met een gedicht in Canadian Poetry Magazine en werkte tussen 1940 en 1945 voor de North American Life Insurance Company, de Gage Press en bij het Canadian Institute of International Affairs. Haar vroege poëzie werd ook opgenomen in AJM Smiths baanbrekende bloemlezing “The Book of Canadian Poetry”, gepubliceerd in 1943. Avison, die tussen 1945 en 1955 als administrateur en bibliothecaris werkte aan de bibliotheek van de Universiteit van Toronto, schreef boeken over een verscheidenheid aan onderwerpen, zoals “History of Ontario” (1951), een leerboek voor middelbare scholen over de geschiedenis van Ontario. Na creatief schrijven te hebben gestudeerd aan de Universiteit van Indiana en de Universiteit van Chicago, ontving ze in 1956 een Guggenheim Fellowship. Voor haar eerste dichtbundel, “Winter Sun” (1960), ontving ze de Governor General’s Award, de meest prestigieuze literaire prijs van Canada. Haar daaropvolgende werken omvatten een medische biografie en samenwerking aan “The Plough and the Pen: Writings from Hungary 1930-1956” (1963), een vertaling uit de Hongaarse taal. In 1963 nam Margaret Avison, die zich dat jaar ook tot het christendom bekeerde, deel aan een poëzieconferentie georganiseerd door Warren Tallman en zijn vrouw Ellen King, samen met Denise Levertov, Charles Olson, Allen Ginsberg, Robert Duncan en Philip Whalen. In 1964 behaalde ze een Master of Arts (MA) aan de Universiteit van Toronto met een proefschrift over de stijl van Byron’s Don Juan in relatie tot de krant van zijn tijd. In 1966 publiceerde Avison “The Dumbfounding”, een toegankelijk verslag van spirituele ontdekkingen en een inzichtelijk verslag van het ontmaskerde, verhalende ‘ik’. Tussen 1967 en 1968 was ze docent aan het Scarborough College van de Universiteit van Toronto en werkte vervolgens tot 1973 als maatschappelijk werkster voor de Presbyterian Church Mission in Toronto, voordat ze vanaf 1973 gedurende acht maanden writer in residence was aan de University of Western Ontario. De stijl die in “The Dumbfounding” werd gebruikt, werd verder ontwikkeld in “Sunblue” (1978). In 1990 ontving ze voor de tweede keer de Governor General’s Award voor “No Time”. In 1994 verscheen “A Kind of Perseverance”, een verzameling van haar lezingen aan universiteiten. Ze ontving in 2003 de prestigieuze Griffin Poetry Prize voor haar bundel “Concrete and Wild Carrot” uit 2002. Naast haar driedelige verzamelde werken gepubliceerd tussen 2003 en 2005, publiceerde ze in 2006 een verzameling nieuwe gedichten onder de titel “Momentary Dark. Margaret Avision werd o.a. geëerd met het Officer’s Cross of the Order of Canada (OC) en de Leslie K. Tarr Award.

 

Birth Day

Saturday I ran to Mytilene.

Bushes and grass along the glass-still way
Were all dabbled with rain
And the road reeled with shattered skies.

Towards noon an inky, petulant wind
Ravelled the pools, and rinsed the black grass round them.

Gulls were up in the late afternoon
And the air gleamed and billowed
And broadcast flung astringent spray
All swordy-silver.
I saw the hills lie brown and vast and passive.

The men of Mytilene waited restive
Until the yellow melt of sun.
I shouted out my news as I sped towards them
That all, rejoicing, could go down to dark.

All nests, with all moist downy young
Blinking and gulping daylight; and all lambs
Four-braced in straw, shivering and mild;
And the first blood-root up from the ravaged beaches
Of the old equinox; and frangible robins’ blue
Teethed right around to sun:
These first we loudly hymned;
And then
The hour of genesis
When the first moody firmament
Swam out of Arctic chaos,
Orbed solidly as the huge frame for this
Cramped little swaddled creature’s coming forth
To slowly, foolishly, marvellously
Discover a unique estate, held wrapt
Away from all men else, which to embrace
Our world would have to stretch and swell with strangeness.

This made us smile, and laugh at last. There was
Rejoicing all night long in Mytilene.

 

HIATUS

The weedy light through the uncurtained glass
Finds foreign space where the piano was,
And mournful airs from the propped-open door
Follow forlorn shreds of excelsior.
Though the towel droops with sad significance
All else is gone; one last reviewing glance,
One last misplacing, finding of the key,
And the last steps echo, and fade, and die.
Then, wanderer, with a hundred things to see to,
Scores of decisions waiting on your veto,
Or worse, being made at random till you come
So weeks will pass before you feel at home,
Mover unmoved, how can you choose this hour
To prowl at large around a hardware store?
When you have puchased the superfluous wrench
You wander still, and watch the late sun drench
The fruit-stalls, pavements, shoppers, cars, as though
All were invisible and safe but you.
But in your mind’s ear now resounds the din
Of friends who’ve come to help you settle in,
And your thoughts fumble, as you start the car,
On whether somebody marked the barrel where the glasses are.

 

Margaret Avison (23 april 1918 – 31 juli 2007)

William Shakespeare, Christine Busta

De Engelse dichter en schrijver William Shakespeare werd geboren in Stradford-upon-Avon op, vermoedelijk, 23 april 1564. Zie ook alle tags voor William Shakespeare op dit blog.

 

Sonnet vier

Spilzieke lieflijkheid, waarom verteert
Ge uw schoonheids erfdeel slechts tot eigen baat?
Natuur geeft niet, maar leent wat zij bescheert,
En, zelf mild, leent ze aan die mild zijn van daad.
Waarom misbruikt gij, schoone zuingaard, dan
De gulle gift, ter deeling u bedeeld?
Wat trekt gij, vruchtloos woekraar, rente van
Zoo groote som, terwijl gij haar verspeelt?
Want om u lieve zelf gij zelf u brengt,
Als gij uw omzet tot uzelf bepaalt.
Als dan natuur u oproept en verlangt
De afrekening, hoe krijgt gij haar betaald?
   Uw onbestede schoonheid deelt uw graf;
   Besteed, leeft zij en rekent voor u af.

 

Vertaald door P. C. Boutens

 

Sonnet 10

Schaam u en zeg dat ge geen liefde kent,
Gij, onbezorgd voor ’t eigene gevaar.
Bemind te worden zijt ge wel gewend,
Maar dat ge zelf niet mint, is al te klaar.

Want u bezielt een zoo misdadige haat,
Dat ge u zelfs inspant tot uw eigen pijn,
En naar vernieling van ’t schoon welfsel staat
Waarvan ’t herstel uw hoogste wensch moest zijn.

O wend uw zin, dat ik ’t mijn oordeel doe.
Bouw niet de haat, maar liefde een schoon gewelf.
Sluit voor uw eigen goedheid ’t hart niet toe
Of wees, voor ’t minst, goedhartig voor uzelf.

Maak u een nieuw zelf en verhoor mij nu,
Dat schoonheid leve in de uwen en in u.

 

Vertaald door Albert Verwey

 

Sonnet 15

Als ik bedenk hoe al wat groeit en leeft
Niet meer dan korte tijd volmaakt kan zijn;
Dat het toneel slechts schijn te bieden heeft,
Beïnvloed door de sterren in ’t geheim;

Als ik de mensheid zie: een plant die groeit,
Die kiemt en kwijnt onder dezelfde zon;
Eerst vol van jeugdig sap, dan uitgebloeid,
Zodat geen mens haar schoonheid heugen kon;

Beseffend dat ooit alles sterven zal,
Zie ik jouw rijke jeugd nu voor me staan,
Terwijl de Tijd bekokstooft met Verval
In welke nacht jouw jeugd zal ondergaan.

Mijn liefde is in oorlog met de Tijd;
Ik dicht, terwijl hij alles openrijt.

 

Vertaald door Arie van der Krogt

 

William Shakespeare (23 april 1564 – 23 april 1616)
Standbeeld in Stratford-upon-Avo

 

De Oostenrijkse dichteres Christine Busta werd geboren op 23 april 1915 in Wenen. Zie ook alle tags voor Christine Busta op dit blog.

 

Op de wanden van mijn geheime kerk

Op de wanden van mijn geheime kerk,
waarop ik zelf taferelen schilder,
staan ze allen opgewekt bijeen:

De Goede Herder en de harige Pan,
omstoeid door schapen, geiten en bokken,
de verloren zoon in gesprek met Odusseus,
Petrus die over het water wandelt,
en Arion op de trouwe dolfijn,
Sint Franciscus zingend met Orfeus,
Magdalena die Leda omarmt.

En te midden van sierlijk onkruid
veel kamelen en ezels
van hun last bevrijd
zoals wolven van de honger.

Ook ridder Joris, in een kluwen
van wierook spuwende draken,
leeuwen met gouden ogen, snuffelend in folianten
met Hiëronymus hun vriend,
prachtige vliegenzwammen bij kinderlijke cantharellen,
en pauwen die deemoedig paraderen rond
Maria de Moeder van Smarten.

Op het altaarpaneel reikt
Veronica aan Judas de zweetdoek aan
in ruil voor de strop van de wanhoop.

 

Vertaald door Harry Gielen

 

Christine Busta (23 april 1915 – 3 december 1987)
Portret door Rudolf Pleban, 1942

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 23e april ook mijn blog van 23 april 2020 en eveneens mijn blog van 23 april 2019 en ook mijn blog van 23 april 2017 deel 3.

Björn Kern, Louise Glück

De Duitse schrijver Björn Kern werd geboren op 22 april 1978 in Lörrach (Baden). Zie ook alle tags voor Björn Kern op dit blog.

Uit: Die Erlöser AG

„Paul Kungebein starrte auf den U-Bahn-Plan, dessen bunte Linien wie immer seine ganze Konzentration einforderten, und als er endlich die richtige Bahn gefunden hatte, sagte die Anzeigetafel eine halbe Stunde Wartezeit voraus, Kungebein spuckte auf die Magnetgleise, dann
ging er eben zu Fuß!
Er konnte nicht glauben, dass die Bahnen um die Jahrtausendwende im Fünfminutentakt gefahren waren, wie alte Berliner einstimmig behaupteten, in den letzten Jahren waren die Züge, die noch verkehrten, nie richtig voll, und die BVG plante, die äußeren Linien ganz zu schließen.
Es waren immer weniger Menschen unterwegs in Berlin. Der ehemalige Verlauf der Berliner Mauer markierte ziemlich exakt die Grenze des Altenghettos, das sich im Westteil der Stadt etabliert hatte. Charlottenburg und Wilmersdorf entbehrten jeder Jugend und jeder Lebendigkeit, hier arbeitete kaum jemand mehr, hier feierte kaum jemand mehr, hier starb man still vor sich hin.
Aus dem Geschichtsunterricht kannte Kungebein die Bilder der Menschen, die 1989 die Mauer gestürmt hatten, seltsam, fand er, hatten die ausgesehen in ihren altmodischen Hosen, vor allem aber in ihrer schieren Masse, außer im Fernsehen, dachte er, außer auf Bildern von früher hatte er noch nie so viele Menschen auf einem Fleck gesehen.
Paul Kungebein verließ die U-Bahn-Haltestelle Hallesches Tor und überquerte die Straße, quietschende Reifen rissen ihn aus seinen Gedanken, eine Limousine fuhr in scharfem Bogen davon. Mit pochendem Herzen blickte er der Limousine hinterher, schwarz, glänzend, kastenförmig, Kungebein vergaß immer öfter, nach links und rechts zu sehen, bevor er eine Straße überquerte, die Straßen waren allzu oft frei.
Hinter sich hörte er jemanden an eine Scheibe klopfen, ein Fenster aufstoßen und rufen, und sobald Kungebein den sicheren Bürgersteig erreicht hatte, drehte er sich um und erkannte Hendrik Miller. Der saß noch immer in dieser Fressbude und verschlang honigtriefendes Baklava, wie Kungebein nicht ohne Ekel erspähte, mit der freien Hand fuchtelte Miller in der Luft herum und schrie über die Straße: Aufpassen, Kungebein! Ich brauche Sie noch!
Der so Gerufene zog seine Mundwinkel nach oben und winkte, wobei er die Hand schon auf halber Höhe wieder sinken ließ, dann machte er sich auf den Weg in die Redaktion. Seltsamer Mann, dieser Miller, dachte Kungebein, kleidet sich in schwarzes Leinen, hat einen Topjob, trägt eine Mähne wie ein Philosoph, schwitzt und frisst aber wie ein Tier. Was wollte der überhaupt von ihm?“

 

Björn Kern (Lörrach 22 april 1978)

 

De Amerikaanse dichteres, essayiste en schrijfster Louise Elisabeth Glück werd geboren op 22 april 1943 in New York. Zie ook alle tags voor Louise Glück op dit blog.

 

Trillium

Toen ik ontwaakte was ik in een woud. Het donker
leek natuurlijk, de lucht tussen de dennen
bezaaid met lichtjes.

Ik wist niets; kon alleen maar kijken.
En terwijl ik keek, verflauwden alle hemellichten,
gingen op in een afzonderlijk iets, een vuur
dat door de koele sparren schroeide.
Daarna was het niet langer mogelijk
naar de hemel te staren zonder te gronde te gaan.

Bestaan er wezens die de dood
behoeven, zoals ik beschutting?
Wanneer ik lang genoeg blijf spreken
zal ik die vraag wel beantwoorden, zien
wat zij ook zien, een ladder
die door de sparren reikt, wat hen ook maar
verleidt hun levens op te geven –

kijk eens wat ik al begrijp.
Ik ontwaakte onwetend in een woud;
een ogenblik geleden wist ik niet dat mijn stem
als mij er een gegeven werd
zo vol van leed zou zijn, mijn zinnen
een keten van pijnlijke kreten.
Ik wist niet eens dat ik leed
tot dat woord kwam, tot ik regen
van mij af voelde stromen.

 

Vertaald door Erik Menkveld

 

Louise Glück (New York, 22 april 1943)
Hier met voormalig president Obama bij de uitreiking van de National Humanities Medal in 2015

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 22e april ook mijn blog van 22 april 2022 en ook mijn blog van 22 april 2020 en eveneens mijn blog van 22 april 2019 deel 1 en eveneens deel 2.